Haarlems Dagblad
Voocstet
!Beulspcacti[kea~
Een voorstel tot wereld-ontwapening
ao i
Bureaucratius
De staking
bij de Walserij-Oost
in Nederland aan de
orde
I*""'
IS
®0o Jaargang No. 10248
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmulden: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboon)
Donderdag 81 Januari 1940
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.—
Postgiro 273107.
Tel.: Redactie 10G00. Dir.-Hoofdred. 15054
\yiE het oor te luisteren legt op het
Forum der openbare meening neemt
een grommen en morren waar. Dit geldt
Bureaucratius, wiens macht in dit land
ongekende afmetingen heeft bereikt.
In vroeger tijden, waarin hij zich min
der deed gelden, placht hij nog, als een
soort heilig huisje met goedigen spot te
worden aangeduid als St. Bureaucratius.
Tot die leutigheid zijn wij niet meer ge
neigd. Ik laat het „Sint" dan ook ach
terwege.
Het sterkst klinkt het grommen in de
kringen van zakenmensehen. Hun werk
wordt hei meest belemmerd door het
zware, logge administratie-apparaat met
zijn tallooze nieuwe vertakkingen. Maar
tot deze kringen bepaalt de ontstemming
zich niet. Zij is vrijwel algemeen. Zij
wordt gevoed door het besef, dat hooge
belastingen van ons gevergd worden, die
op geen stukken na de geweldige staats
uitgaven dekken, terwijl geen scherpe con
trole op die uitgaven plaats heeft. Het
gevolg is dat de reeds enorme staats
schuld blijft stijgen. Zoolang dit voort
duurt kunnen wij ons dus slechts een
toekomst voorstellen, waarin dc belas
tingen ook zullen blijven stijgen. Minister
Lieftinck heeft wel gesproken over „"de
belastinggrens" en hij kan daaromtrent
nobele voornemens koesteren, aan welker
noblesse wij niet mogen twijfelen. Maal
ais de noodzaak hèm niet dwingt ze te
laten varen, zal deze beproeving zijn op
volgers ten deel vallen Ministers duren
niet zoo lang. Zijn opvolgers zullen zwij
gen over de belastinggrens.
Het is ons allen bekend dat onder de
vaste ambtenaren een groot aantal ver
dienstelijke mannen voorkomt. Het per
centage goede krachten is bij de crisis
diensten, volgepropt met „tijdelijke" func
tionarissen. aanzienlijk lager. Het ergste
is evenwel, dat zulk een aantal zich aan
de staatsruif te goed doet. Veler beleid is,
door gebrek aan ervaring, die vaak ge
paard gaat met een ongerechtvaardigd
optimisme over eigen bekwaamheid, bo
vendien in veel gevallen uiterst kostbaar.
Hoeveel ambtenaren (plus wat daarmee
gelijkgesteld wordt) er nu zijn, weet ik
niet. Ais ik in het Noodparlement zat,
zou ik de regeering ronduit de vol
gende vragen stellen: 1 Hoeveel ambte
naren zijn er nu en hoeveel waren er voor
den oorlog? 2. Hoeveel kosten de ambte
naren nu en hoeveel kostten zij toen? 3.
Hoeveel diensten en bureaux kunnen met
profijt geheel of ten deele afgeschaft
worden en welke besparing zal dit op
leveren? 4. Wanneer zal dit geschieden?
5. Welke maatregelen heeft de Minister-
President, die ons zelf op zoo welspreken
de wijze is voorgegaan in de verguizing
van Bureaucratius en op wiens instem
ming met deze interpellatie ik dus reken,
verder op zijn programma staan?
In de toelichting op deze vragen zou ik
voorts zeggen dat ik met het „afbouw"-
plan van minister Lieftinck, waarbij hij
vijf jaar vroeg om een aantal diensten op
te ruimen, niet accoord kan gaan. Op zeer
korten termijn zou moeten worden inge
grepen Dit is een ernstige zaak en deze
toestand is mis. Instemming met onze
klachten „op de brug" brengt ons geen
stap verder.
Dezer dagen hoorde mijn op het Forum
luisterend oor de boutade van een man,
die de meening uitsprak dat tegenover
iedcren productief-werkenden man in ons
land thans een ambtenaar staat. Hij had
een idée. Hij zei: „Laten ze mij den mijne
maar thuis sturen, dan zal ik wel voor
hem zorgen. Dat kost mij veel minder en
lk zal hem beter te eten geven bovendien."
Kr zit iets in deze gedachte. Namelijk
dit: Wij zullen nooit van het enorme sur
plus aan ambtenaren afkomen tenzij maat
regelen worden beraamd, om hun elders
werk te bezorgen Als het langzaam
groeiende productie-apparaat hen niet kan
opslorpen maar dat zal sneller gaan
werken naarmate zij verdwijnen zou
men de jongere krachten voor een vast-
gestelden tijd aan don wederopbouw, dus
aan productieve werkzaamheden kunnen
zetten. Het zou hun goed doen. Zij zouden
hard leeren werken, hetgeen een der
grootste winsten is, die iemand ten deel
kunnen vallen.
Men zegt dat er in Frankrijk, waar de
bureaucratie ook welig woekert, zes mil-
lloen ambtenaren zijn op een zielental
van veertig millioen. Zoo ontstellend kan
de verhouding bij ons niet zijn. Maar de
nieuwe socialistische regeeringspresident
Félix Gouin heeft dan ook een drastische
verlaging van de uitgaven aangekondigd,
die hij samen mot zijn socialistischen
ambtgenoot André Philip, minister van
Financiën, zal doorzetten. Een moedig
planvier maanden voor de verkie
zingen.
Dc Nieuwe Nederlander heeft onlangs
medegedeeld, dat in Londen nog achttien
honderd Nederlandsche ambtenaren zit
ten Wat doen zij? Verondersteld wordt
dat zij „zaken afwikkelen". Is dat na acht
maanden nog noodig? En hoeveel kosten
die 1800 mcnschen en de dure gebouwen
in het centrum van Londen, waarin zij
werken? r. p.
Commissaris Weijburg
weer in functie.
De heer J P. Weijburg, commissaris
van politie te Velsen heeft heden zijn
werkzaamheden hervat.
van Min. van Kleffens inzake Iran aangenomen
In den Veiligheidsraad dreigde de be
handeling van de kwestie van 't ïraansch-
Russische conflict vast te loopen door de
starre houding van beide partijen. De
Iraansche afgevaardigde deelde mede, dat
Iran tot rechtstreeksche onderhandelingen
met de Sovjet-Unie bereid is, mits onder
oppertoezicht van den Veiligheidsraad.
Iran. zoo zeidc hij, zal onder geen enkele
omstandigheid de kwestie uit handen van
den Raad laten gaan. Visjinsky verklaarde
hierop, dat de Sovjet-rcgeering het voor
stel van Iran niet kon aanvaarden, daar
zij dezen gang van zaken in strijd achtte
met haar waardigheid.
Zooais men weet, zijn eenigen tijd ge
leden twaalf ovenmannen, in dienst oij
de Walserij-Oost van het Hoogovenbedrijf
in staking gegaan, omdat zij hun uurloon
van GG ct op 90 ct. verhoogd willen zien.
waartoe de directie niet bereid was.
Naar wij thans vernemen, heeft de
directie van het Hoogovenbedrijf aan de
stakers medegedeeld, dat zij hun dienst
betrekking als geëindigd beschouwt, wan
neer het werk op 31 Jan. niet wordt her
vat.
In een drietal te Beverwijk gehouden
vergaderingen van de Bedrijfsunie voor
de Metaalindustrie, gevormd door den
Algcm. Ned. Metaalbewerkersbond, den
R.K. en den Chr. Metaalbewerkersbond,
werd de houding der E.V.C.. bij wie de
leiding der staking berust, afgekeurd. Men
vergeleek de houding der E.V.C. bij die
der Syndicalistische vakbeweging uit de
dagen vóór den oorlog.
Hedenochtend had nog geen der sta
kers hel werk hervat.
F. A L. Vos overleden.
Dinsdag j.l. overleed na een kort doch
hevig ziekbed de bedrijfsleider van het
Gemeentelijk Concertgebouw te Haarlem
in den leeftijd van 39 jaar.
Sinds September 1938 was hij In het
Haarlemsche Theaterleven werkzaam en
zijn personeel heeft hem leeren kennen
als een actief en beminnelijk mensch.
Ook gaf hij tal van jaren zijn beste krach
ten aan den Stadsschouwburg.
Maximaal 1500 Joden per maand zullen
voorloopig Palestina mogen binnenkomen tot
de Anglo-Amerkaansche commissie van on
derzoek haar aanbevelingen zal hebben uit-
gebracht.
Nadat de Veiligheidsraad een uitvoerige
discussie had gehouden, deed mr. E. N.
van Kleffens een poging om den toestand
op te heideren. Hij stelde formeel voor,
dat de Veiligheidsraad uiting zou geven
aan zijn vertrouwen, dat beide partijen op
redelijken termijn een oplossing zullen
vinden en de partijen zou verzoeken, den
Raad in te lichten zoodra een overeen
komst is bereikt, zoodat de aangelegen
heid van de agenda kan worden afge
voerd. De Engeische minister van Buiten-
landsche ZakeirBevln stelde eenige amen
dementen voor op dit voorstel van mr.
Van Kleffens, waartegen deze geen be
zwaar maakte.
Het voorstel werd daarop in gewijzig-
den vorm door dc Engeische delegatie
overgenomen en vervolgens door den
Veiligheidsraad aanvaard.
Te Teheran is officieel de teruggave aan
de centrale Iraansche regeering van de
spoorlijnen in Noord-Iran, die krachtens
het driemogendheden-pact tijdens den oor
log door Sovjet-Rusland zijn geëxploiteerd
aangekondigd. In de Iraansche hoofdstad
houdt men er rekening mee, dat dit het
voorspel zou kunnen zijn van het terug
trekken der Sovjet-troepen uit Iran.
Omdat het debat over de Iraansche
kwestie gisteravond geen tijd overliet
voor de behandeling van de verzoeken
aangaande Griekenland en Indonesië, zul
len deze morgen ter sprake worden ge
bracht.
r
Het woord is aan
Rabindranath
T a g o r e:
Onrecht kan zich geen ne
derlaag veroorloven, maar
recht wel.
Ontdekking in étappes.
De Haarlemsche politie hield een man aan,
die cokes op zijn flets vei voerde HIJ be
kende deze zonder vergunning bij zijn baas
weggehaald te hebben, daar hij thuis zonder
zat en zijn vrouw In verwachting was Toen
neon ,d.aarvan glng overtuigen, ont
dekte /IJ 20 pakjes vet van 2 ons. die de man
van zijn zwager had. Bij den zwager werden
daarop 75 dergelijke pakjes gevonden. Deze
beweerde ze van een kok bij de militaire
intendance overgenomen te hebben. Deze kok
is door de mand gevallen: het vet is van
diefstal afkomstig.
De jacht op de kous.
Boenen werden niet gebroken doch wel
gingen vele goede humeuren verloren
toen bijna tweeduizend krijtende en du
wende dames en enkele schaapachtig kij
kende mannen den wedloop inzetten op
26.000 paar nylon kousen in het warenhuis
Gimbels te New York toen dat haar poor
ten voor den verkoop hiervan opende.
De tijdelijke balustrade die was opge
richt om de klanten in toom te houden,
vloog krakend in elkaar. In de adverten
tie. waarin de verkoop werd aangekon
digd, werd gezegd: „Zit niet in den put,
indien u Gimbels verlaat met een kapsel
dat er uit ziet als dat van een musch die
een bad neemt. Wordt niet boos wanneer
een dame uw huid bewerkt, u een beentje
licht of uw schenen stukschopt Kom liever
heelemaal niet, tenzij u de kracht van
tien hebt, omdat uw hart zuiver is."
De Amerikaansche senator Millard R.
Tydings heeft bij den Senaat een resolu
tie ingediend, waarbij aan president Tru
man verzocht wordt een wereldconferen
tie bijeen te roepen om tegen 1950 ontwa
pening te land, ter zee en in de lucht te
bereiken.
Volgens de resolutie zou bij de ontwa
pening alleen ec-n uitzondering worden
gemaakt voor bezettingstroepen met de
daarbij behoorende wapens, voor zoolang
deze noodig zouden zijn voor politiedien
sten in verslagen en bezette landen, als ge
volg van dezen tweeden wereldoorlog.
Deze troepen en wapens zouden uitslui-
Weerbericht
VRIJ ZACHT
Geldig tot Vrijdagavond. Heldere nacht,
daarna toenemende bewolking met tijde
lijk eenige regen. Matige, ater vrij krach
tige Zuid-Westelijke wind, zachter.
Nadat de Fransche prosecutie de open
bare lynchpartijen door de Duitschers van
geallieerde piloten, door Göring. Hitier,
Keitel en Jodl gesanctionneerd. in hun
ware gedaante had getoond, kwamen de
heulspraktijken in Nederland aan de orde.
Door de beperking, die de Fransche aan
klager zich met het oog op den hem toege
meten tijd heeft moeten opleggen, zijn de
Nederlandsche documenten betreffende
door de Duitschers in ons land gepleegde
gruwelen in de rechtzaal slechts even
aangeduid. Dit neemt evenwel niet weg,
dat de Nederlandsche delegatie ook hier
voor zeer veel materiaal heeft bijeenge
bracht en het documentenboek zeer uit
voerige rapporten over ons land bevat
Lijvige stukken, die ter beschikking der
prosecutie zijn gesteld, zijn bijv. beschrij
vingen van de toestanden in de concen
tratiekampen Amersfoort, Vught, in het
Joodsche kamp Westerbork en het door
gangskamp Schoorl, Hierbij zijn proces
sen-verbaal over bepaalde feiten, die zich
In deze kampen hebben afgespeeld. De be
ruchte moorden in het vrouwenkamp
Vught. waar zeventig vrouwen in een cel
werden samengeperst, waardoor velen
omkwamen, is uitvoerig beschreven. Vele
fusillades, die hier hebben plaats gehad,
worden bewezen door een rapport van het
verhoor van een SS-man. die daarbij te
genwoordig is geweest. Ten bewijze van
het feit. dat de Duitschers zich ook in ons
land bij voorkeur richtten tegen vooraan
staande personen in het geestelijke en po
litieke leven, bevatten de stukken een
lijsl van gedeporteerde en geëxecuteerde
personen. Bij het rapport van We3terbork
sluit aan een uitvoerige beschrijving van
do wijze, waarop de transporten van Jood
sche Nederlanders van daar naar Ausch
witz plaats hadden. Bij het hoofdstuk
„kampen" is ook een brief van Amster-
damsche juristen aan den secretaris-gene
raal van justitie over de toestanden in
Ommen ingediend. Twee van de meest
dramatische gebeurtenissen in het laatste
stadium van den oorlog zijn in de rappor
ten neergelegd. De eerste is de uitmoor
ding van het dorp Putten, waarbij wordt
vastgesteld, dat van de zeshonderd ge
deporteerde mannen slechts 35 zijn terug
gekeerd. De tweede is de schandelijke
moord van Heusden, waar de Duitschers
bij den aftocht een deel van de bevolking
bedolven onder het puin van het raadhuis
lend onder jurisdictie van den veiligheids
raad van de U.N O. worden gesteld. Voorta
zouden beperkte strijdkrachten en een be
perkt aantal kleine wapenen worden toe
gestaan voor het bewaren van de orde in
elk land. De aanmaak, opslag en het bezit
van alle andere wapens, munitie enz. zou
worden verboden. Verder zou er een in
ternationale Inspectiemacht in het leven
worden geroepen om te controleeren of
de wercldontwapening stipt wordt uitge
voerd.
Naar aanleiding van dit voorstel merkt
de New York Times op. dat zulk een con
ferentie niet het meest geschikte middel
is om wereldontwapening tot stand te
brengen. Een wereldontwapeningsconfe
rentie zou samengesteld zijn uit gedele
geerden van de staten, die thans leden
van de U.N.O. zijn. Zij zou zelfs uit de
zelfde gedelegeerden kunnen bestaan, als
die thans in Londen bijeen zijn Zouden
die gedelegeerden verstandiger of beter
zijn, omdat zij zichzelf gedelegeerden
naar een ontwapeningsconferentie noem
den in plaats van gedelegeerden bij de
U.N.O.? Zouden hun regeeringen anders
kunnen handelen, omdat zij zich met ont
wapening bezig hielden buiten de U.N.O.
In plaats van daarbinnen?
De manier om ontwapening te verkrij
gen is, de U.N.O. tot een succes te maken.
De manier om de U.N.O. tot een succes te
maken is alle internationale problemen
naar haar te verwijzen en niet alleen
maar een paar, en dan druk door de open
bare meening der wereld uit te oefenen
om ervoor te zorgen, dat de U.N.O. op een
wijze en rechtvaardige manier de proble
men behandelt.
H. O. V -leden gewond.
Gisteravond zijn drie leden van het H.O.V.-
Orkest. dat voor een concert per autobus naar
Beverwijk onderweg was. bij een autobot-
sing gewond. De bus werd aangereden door
een luxe-auto, waarvan een voorband sprong
De namen der musici zijn: G. Beths, die een
lichte hersenschudding heeft en C. Hage en
W v. (1 Moot. van wie de een o m. een duim-
breuk en de andere enkele hoofdwonden op
liep. ook de beide inzittenden van den luxe
wagen werden gekwetst. ZIJ zijn naar d«
Deo overgebracht en later naar hun woning
vervoerd.
Per landlnjrvlocp gaat een divi.-lc van llr. Mi
«laten vim de KtibanK-compagnlc op tveg, om
«•II landing uit te voeren. Wadend door liet
hoofd houdend, begeven de man&chapiKMi zicli r
boven bet
(P.»
