Haarlems Dagblad
I',
Zetel der UNO niet ver van New-York?
Misère
Buitengewesten in Nederlandsche hand?
Vorrink getuigt
voor Nederland
Weerbericht
••TT uw 'uonpjoq uo3oui al ppJOAi ,.3p;euq.)s I
®4»e .TiMvrgang \o. 18246
Bureaux: Groote Houtstr. 9J
en Soendaplein 37, Haarlem
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Dl rccteti r-If oof<l rodactcu
MaaiuliiK 4 Februari 1946
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 et.
per kwartaal f 4.
Postgiro 273107.
Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
HET gaat nog steeds niet goed met de
zuivering en berechting in Neder
land. Daar i6 in vele bladen, ook in dit,
al herhaaldelijk over geschreven. Er zijn
ettelijke bezwaren naar voren gebracht.
Het heeft bitter weinig uitgewerkt, be
halve dan dat van regeeringszijde meer
malen erkend werd, dat de bezwaren ge-,
grond waren. Met die erkenning alleen
komen wij niet verder. Wat wordt eraan
gedaan? Er is voor de bladen, die er zich
voor interesseeren, geen ander middel
dan op het aambeeld te blijven hameren,
een werkzaamheid die de Franschen uit
drukken in de woorden ,,frappez, frappez
toujours" en die vanouds tot de taak van
de Pers heeft behoord.
Tot de bladen die er zich warm voor
maken behoort Je Maintiendrai, het
weekblad van de Nederlandsche Volks
beweging, tot welker leiders de minis
ter-president behoort. In een hoofdartikel
heeft dit blad weer een aantal krasse
feiten opgesomd en een aantal scherpe
conclusies getrokken. Het constateert,
„dat wij ons met de zuivering en be
rechting op een hellend vlak bevinden:
op het hellend vlak naar juist dezelfde
rechteloosheid, als wij tijdens de jaren
van onderdrukking zoo bitter hebben
ervaren en waarvan wij met de bevrijding
definitief hoopten verlost te zijn. Wij
geven ons over aan illusies wanneer wij
meenen, dat er op het oogenblik rechts
zekerheid en rechtsgelijkheid in Neder
land bestaan. Zoowel met de arrestatie
als met de vrijlating van verdachten ge
beuren de meest willekeurige dingen.
Groote schuldigen blijven vrij of komen
vrij, kleine schuldigen worden gearres
teerd, komen niet vrij of kunnen hun
zaak niet behandeld krijgen. De behan
deling van zuiveringsgevallen door be-
roepsgenooten, zooals in de kunstwereld
of in het bedrijfsleven, wordt vertroebeld
doordat allerlei andere, vaak persoonlij
ke motieven daarbij een rol spelen. Bij
de eene groep worden veel strengere
maatstaven aangelegd dan bij een ande
re. Wanneer ten aanzien van dit heele
vraagstuk geen andere weg mogelijk is
dan de tot nu toe gevolgde, zeggen wij:
zet er vandaag aan den dag een streep
onder. Wij weten, dat zulks een ernstige
onbevredigdheid achter zou laten. Maar
het onrecht, dat hierdoor zou geschie
den, zou minder zijn dan wat we nu da
gelijks om ons heen zien gebeuren en
toenemen. Wij gelooven echter niet. dat
het niet anders kan. Hetgeen wij tot nu
toe al te zeer hebben gemist is een
duidelijke lijn, doortastendheid bij de
uitvoering en zonder pardon optreden
tegen alle fouten en alle corruptie".
Dit alles zegt het orgaan van de groep
van den minister-president. Het ver
klaart, geen voorstander te zijn van een
politiek van alles vergeten en vergeven
tegenover werkelijke landverraders en
collaborateurs. Neon, natuurlijk niet.
Wie is dat wel? Maar het zou willen dat
ergens een duidelijke grens zou worden
afgebakend en gezegd zou worden: hier
houdt de zuivering op. Onze kindskinderen
zullen nog aan het zuiveren zijn als, zoo
als geschied is, een paar man zich vier of
vijf dagen bezighouden om een dossier
samen te stellen over een vrouw, die ge
trouwd was geweest met een Duitschcr
en die haar radio-toestel had ingeleverd,
maar tegen wie overigens geen enkele
concrete aanwijzing bestond, dat zij iets
verkeerds had gedaan, dan een aantal
flodderpraatjes van een paar booze buren.
Ja. Ik zit niet zoo dicht bij het vuur als
het orgaan van de Volksbeweging van
minister Schermerhorn en als ik waar
neem hoe dit zich gedraagt als de roepen
de in de woestijn voel ik mij dus niet erg
hoopvol. Maar toch zou ik ook nog eens
willen vragen: waarom ter wereld be
paal) men de zaak niet tot de ernstige
gevallen, waarin iedereen bestraffing
eischt en trekt men geen grens? Het zou
het enorme voordeel meebrengen dat men
eindelijk den toestand kon overzien, zich
baseeren op een beperkt aantal medewer
kers en beletten dat er lieden door de
mazen van het net glipten. Het zou voorts
de rust en het vertrouwen in den lande,
die bij den huidigen toestand ondermijnd
en geschaad worden, herstellen. Niet lan
ger zouden, zooals nu, tallooze menschen
in hun werkkracht verlamd worden door
de volkomen onzekerheid, wat hen en hun
gezinnen nog wel boven het hoofd mag
hangen. Die menschen zijn meestal slap
in hun optreden geweest. Sommigen heb
ben uit angst voor hun- gezin fouten be
gaan. Maar het zijn geen N.S.B.'ers, geen
landverraders, geen collaborateurs. Het
zijn menschen die de Duitschers haatten
en vreesden. Hun vrees leidde tot de fou
ten Men moet daarbij in vele gevallen in
aanmerking nemen dat het een afschuwe
lijk dilemma is, te moeten kiezen tusschen
de veiligheid van zijn gezin en de juiste
houding ten aanzien van het vaderland-
eche belang. Bovendien: waar is de grens?
Wat is het criterium? De regeering in
Londen heeft het nooit doen weten, ter
wijl zij nieuwe strafbepalingen schiep.
Als zij aanwijzingen had gegeven, lijnen
vastgesteld, als zij de bevolking eenige
leiding in deze dingen had verstrekt, zou
veel van de huidige misère voorkomen
zijn.
Nu zijn er nog geen duidelijke lijnen,
er wordt nog niet in deze zaak geregeerd
en de een na den ander geeft maar uiting
aan de vrome hoop, dat wij op den duur
wel naar den rechtsstaat zullen terug-
Kerr ontmoette Sjahrir
Een officieel communiqué meldt, dat alle
aan den buitenkant gelegen eilanden van
Ned.-Oost-Indië met uitzondering van
Timor, van 2 Februari af onder het A.F.
N.F4. (Allied Forces Netherlands East In
dies) zullen ressorteeren.
Kapitein jhr. II. A. van Foreest gaf te
kennen, dat Timor door de Australiërs be
zet zal blijven. Deze deelde ook mede. dat
de Nederlandsche vloot spoedig de controle
op geheel Ned. Oost-Indië ten Oosten van
Batavia over zou nemen. Ook de Britsch-
Indische troepen, die zich op Celebes be
vinden. zouden spoedig door Nederlaud-
sohe strijdkrachten worden vervangen.
In de omgeving van Kletek, op Oost-
Javu, wordt hevig gevochten. Een pa
trouille, die uit Kletek in Zuidelijke rich
ting trok, ontmoette zwaren tegenstand
uit kampongs aan weerszijden van den
weg. Britsche artillej-ie greep in. Door een
„booby-trap" vielen eeq, gewonde en een
doode te betreuren. Nadat een andere
compagnie de patrouille te hulp was ge
sneld, trok de gehqele kolonne zich via
Gedangan, ten Zuiden van Soerabaja, te
rug. Twee transportwagens en een kleine
ambulance-auto zijn door mijnen vernie
tigd; vijf gegradueerde militairen werden
gedood en elf gewond. De Indonesiërs
maakten gebruik van een Bofore en een
75 mM. kanon, Ten Oosten van Kletek is
op een" artillerie-jeep geschoten, waar
door twee man werden gewond. De totale
verliezen bij deze gevechtshandeling en
bij Tebel bestonden uit zes dooden en
vijftien gewonden; een shermantank. drie
transportwagens en twee jeeps zijn door
mijnen beschadigd.
In Semarang Is eer, groep Indonesiërs
van onbekende 6terkte een stelling van
Britsche troepen onder een zwaren regen
genaderd. Zij werd door machine-geweer
vuur verspreid.
Officieel wordt gemeld dat Sir Archi
bald Clark Kerr Zondagmiddag in de am
bassade te Batavia een onderhoud heeft
gehad met Sjahrir.
Sjahrir leek van zijn eerste informeele
ontmoeting zeer gunstige indrukken te
hebben ontvangen. „Hij moet wel een
groot diplomaat zijn, juist omdat hij hee-
lemaal niet den indruk gaf, een diplomaat
te zijn", aldus Sjahrir. ,,ïk geloof, dat dat
de ware diplomatie is
De formeele besprekingen over het ïn-
Huldiging
Kardinaal de Jong
Het ligt in de bedoeling, dat R.K. Ne
derland den aartsbisschop, ter gelegenheid
van zijn verheffing tot Kardinaal, een
hulde zal brengen te Utrecht op Donder
dag 28 Februari. Op dien dag zal de kar
dinaalsbaret plechtig worden overgereikt.
Daarna zal de kardinaal een pontificale
H. Mis opdragen met assistentie van het
geheele episcopaat. Hierbij en bij de daar
opvolgende middagfeestvergadering zullen
vertegenwoordigers uit het geheele land
en uit ieder dekenaat aanwezig zijn.
Op 28 Februari zal tevens in alle katho
lieke kerken een H. Mis worden opgedra
gen tot intentie van den kardinaal-aarts
bisschop.
Op 10 Februari wordt in alle R.K. ker
ken ln Nederland een collecte gehouden
om een feestgave aan den Kardinaal te
schenken. Deze heeft de opbrengst be
stemd voor alle door den oorlog getroffen
kerken
Jeugdige artilleristen aan den
dood ontsnapt
Op een duinterrein te Bloemendaal
heeft de politie Zondag een vijftal H.B.S.-
scholieren gearresteerd, die daar ter plaat
se met een zelf geconstrueerd kanon pro
jectielen hadden willen afvuren. Bij dit
levensgevaarlijke spel kwam de munitie
in het kanon tot ontploffing, waardoor
het apparaat uit elkaar sprong. Wonder
boven wonder kwamen de roekelooze
knapen er ongedeerd af. Zij zijn na ver
hoor weer op vrije voeten gesteld.
Eind vorige week heeft de Bloemen-
daalsche recherche een zekeren C. v. d.
S. uit Haarlem aangehouden, die met een
inteekenlijst langs de deuren ging om,
naar hij voorwendde, geld in te zamelen
voor een Haarlemsche vrouw, die van al
haar bezittingen zou zijn beroofd. De op
lichter besteedde het geld ten eigen bate.
Ook in Aerdenhout blijkt hij soortgelijke
nracfliken te h"bb°n hedrovn
Kinderbiscuits niet zonder bon.
Het Centraal Distributiekantoor deelt ter
voorkoming van misverstand mede. dat z.g.
kinderbiscuits niet zonder bon verkocht
mogen worden, die ztjn verkrijgbaar op de
voor rijst aangewezen bonnen Her bon voor
S00 gram rijst zijn 300 gram kinderbiscuits
verkrijgbaar.
kecren. Laat men drie hoogstaande juris
ten. die bovendien mannen met bestuurs-
ervaring zijn, aanwijzen om de zaak tot een
oplossing te brengen. Laat men hun vol
macht geven. Waarom niet? Laat men
iets doen! Dit is een misère. R. P,
donesische probleem zullen niet aanvan
gen voordat Sjahrir Zaterdag van zijn reis
naar Midden-Java, welke hij deze week
van plan was te maken, is teruggekeerd.
Het is mogelijk, dat Sir Archibald Clark
Kerr inlusschen een bezoek brengt aan
Soerabaja. Bandoeng en andere punten op
Java, welke in handen der Britten zijn.
Het ministerie van Buitenlandsche Za
ken der Ver. Staten heeft meegedeeld, dat
als een vertegenwoordiger wordt uitge-
noodigd bij de besprekingen tusschen Van
Mook en de Indonesische leiders aanwezig
te zijn, de heer Foote ter beschikking zal
worden gesteld.
Diplomatieke betrekkingen
met Oostenrijk hersteld.
Het ministerie van buitenlandsche za
ken deelt mede, dat de Nederlandsche re
geering ertoe is overgegaan de tegen
woordige Oostenrijksche administratie te
erkennen als voorloopige Oostenrijksche
regeering.
De kleurenfilm
in nieuwe banen.
Uit New York wordt gemeld, dat men er
til geslaagd is, zwart-wlt films door mid
del van een.,,kleurenlens" ln filmprojectoren
en opname-apparaten als kleurenfilms op het
witte doek te brengen. Dit procédé, bekend
als ..Thomaskleur" zal een omwenteling ver
oorzaken op cinematografisch gebied en ook
de onmiddellijke kleurentelefvlsie zal er baat
bij vinden, verklaart men.
E. Phillips Oppenheim overleden
De bekende schrijver van .avontuurlijke
romans E. Phillips Oppenheim is op tach
tigjarigen leeftijd in zijn huis te St. Peter
Port in Guersney overleden.
Oppenheim heeft meer dan honderd ro
mans geschreven. In ons land is misschien
zijn bekendste boek „Rijk en geen geld",
dat ook als tooneelstuk succes had.
De passagierslijsten van de Joh v. Ol-
denbarnevelt hangen wegens plaatsgebr«k ln
ons gebouw In de Groote Houtstraat bij
Vroom en Dreesmaun aan de overzijde. Aan
ons bijkantoor in Haarlem-Noord liggen zij
van morgen af ter Inzage.
Prof. c. I'. M. Koinnie te Overveen, heeft
zlcU niet meer beschikbaar gesteld als ean-
dldaat voor de Tweede Kamer, omdat hij
dtt niet veieemgbaar acht met den omvang
zijner werkzaamheden als voorzitter van het
college van Ri.tksbeinlddelaars.
Va de landing van de mannen van de
„Van Klambergen" up Snhnng werd door
den VederlnndM'lic gezagdrager van het
Inhceinsch bestuur de iiiededecllng ont
vangen, «lat er een opstand went voor
bereid. De leiders ervan werden onmid
dellijk gearresteerd. (P.)
Het woord is aan.
Canning;
Met zijn scherp onder
scheidingsvermogen vindt
hij zwart niet zoo zwart,
noch wit zoo heel wit.
(Uit: New Morality)
Drie groepen Nazi-vrienderi
Zaterdag heeft Koos Vorrink voor het
Neurenbergsche tribunaal een krachtig
geluid doen hooren over hel Nederland
sche aandeel in het wereldleed, veroor
zaakt door hetNationaal-Sociaiisme, Zoo
wel de aanklager Faure als Seyss' verdedi
ger probeerden Vorrink in hun zog te trek
ken, maar h(j legde een objectieve en
heldere getuigenis af van hetgeen in de
vUf voorbije jaren in Nederland gebeurd
ia.
Vorrink splitste de Nederlandsche
Duitschgezinden in drie groepen: De „Blut
und Boten"-geloovigen, die heel Holland
voor hun „religie" wilden winnen, de po-
litiek-geïnformeerden. die taktloos pro
beerden Nederland in Nazi-zin te refor
meeren. terwijl de ruïnes van Rotterdam
nog rookten, en de intriganten, wier eer
ste opzet was, Nederland's nationale een
heid te vernietigen, daarbij gebruik ma
kende van de meest infame middelen.
Deze laatste groep was voor het oog
bereid tot samenwerking met de anderen,
maar speelde achter de coulissen de ver
schillende machtsgroepen tegen elkaar uit.
De N.S.B. kreeg tenslotte de sleutelstel
lingen in het Nederlandsche staatsappa
raat in handen en vereenigde de drie ge
noemde stroomingen.
Na een overzicht gegeven te hebben van
den treurigen gang van zaken, zooals
deze werd ingeleid door het Leiderschap
van Mussert, verder schreed via de „Ne
derlandsche" Waffen SS, de ver-doorge
voerde nazificeering vfen Nederland, de
Jodenvervolgingen en tenslotte culmineer
de ln de gruwelijke massamoorden, bracht
de heer Vorrink de moreele terreur naar
voren, zooals deze door de Duitschers
werd doorgevoerd en uitgestippeld De
kunst, de radio, de kerk, het gesprek, dit
alles werd in het onvrije keurslijf van het
Nazidom gedwongen. Maar de gedachte
bleel vrij en het verzet op alle gebied was
de uitlaatklep van Nederland's vertrapte
gevoelens.
Nazi-analphabeten.
De verdedigers van SA en SS stelden
Vorrink vele vragen. maar de getuige
blec?f bij zijn uitspraken, dat de SS hon
derden jonge menschen geprest heeft,
dienst te nemen, dat de Nazi's verant
woordelijk waren voor de vele zelfmoor
den, die onder het Joodsche volksdeel
direct na den tienden Mei voorkwamen.
Toen een der advocaten bezwaar maakte
tegen Vorrink's qualificatie „Nazi-anal
phabeten" legde de getuige uit. dat een
Nazi-analphabeet volgens zijn meening
iemand ls, dio boeken verbrandt waar de
wereld in bewondering voor geknield
heeft, die een oordeel velt over een zaak,
waar hij geen verstand van heeft
Direct na de zitting is de heer Vorrink
n-mr Nederland teruggekeerd. In zijn
uiteenzetting werd veel feitenmateriaal
gemist, tengevolge van de omstandigheid
dat deze getuige op het laatste moment
was aangewezen en derhalve niet vol
doende voorbereidingen kon besteden aan
zijn verklaringen. Ook te Neurenberg
bestond geen gelegenheid, om zich be
hoorlijk te prepareeren op deze hoogst
gewichtige taak.
De luchtpost naar West-lndlë zal. te be
ginnen met 14 Febr. rechtstreeks gaan. Om
de 11 dagen gaat een machine naar de West
er komt er een utt de West naar Nederland,
De speciale commissie van de Ver. Na
ties, die naar de Ver. Staten was gezon
den om een plants voor definitieve vesti
ging voor de organisatie te zoeken, be
voelt het gebied van North-Greenwich-
Stamford in het uiterste Westen van
Connecticut als zetel aan.
New York-City wordt aanbevolen als
tijdelijke plaats van vestiging, totdat vol
doende accomodatic ln de permanente
plaats van vestiging verkregen is
Het uitgekozen gebied ligt 30 krn. ten
Noordoosten van New York aan de Long
Island Sound.
Dertig inwoners van Greenwich-Stam
ford hebben ln een petitie verklaard, dat
de U.N.O. de „schitterende" atmosfeer
van de streek zou bederven. „Wij koeste
ren geen vijandschap jegens de U.N.O.
maar wij zijn van meening dat het vesti
gen van de U.N.O. in Greenwich het lan
delijke karakter van de streek ernstig zou
schaden".
De burgemeester verklaarde echter, dat
die oppositie „volkomen ongeorganiseerd"
is. en dat hij het voorstel van de commis
sie toejuicht.
Nader wordt gemeld, dat duizenden in-'
woners van Greenwich-Stamford de pe
titie hebben onderteekend.
De Grieksche kwestie.
De linksche E.A.M. heeft den Veilig
heidsraad verzocht een speciale commis
sie van onderzoek naar Griekenland te
sturen om te constateeren, dat „er geen
democratische toestanden bestaan en dat
de witte terreur voortduurt". In een
Zaterdagavond afgelegde verklaring zegt
de E A.M.. dat „slechts het vertrek der
Britsche troepen aan den abnormalen
toestand in Griekenland een einde zal
maken. De Britsche troepen ln Grieken
land vormen een bedreiging van den
vrede en binnenlandsche veiligheid van
Griekenland.
Zacht weer. Meest matige Z.-W. wind.
zwaar bewolkt met tijdelijke opklaringen
plaatselijk eenige regen, temperatuur
overdag tusschen 7 en 10 graden.
