Haarlems Dagblad
Reacties op de voorstellen:
Een Politieke
Gebeurtenis
van niet ongunstig tot gunstig
De jacht op de trottoirtegels
25.000 van de 125.000 terecht
Manoeilsky blijft bij zijn eisch
Het Haarlemsche
tribunaal
60e Jaargang No. 1885S
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Dirocteur-IIool'dredactcu.
Oiiwlas id JFebrunrl I94ii
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
Postgiro 273107.
Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
DE schepping van de Partij van den
Arbeid, die haar stichtingscongres
Zaterdag te Amsterdam heeft gehouden,
is zonder twijfel een groote politieke ge
beurtenis in ons land. Want hiermee is
de slagorde dér oude partijen doorbroken
en hebben zich drie partijen en eenige
kleinere groepen vereenigd op een ge
meenschappelijke basis, die zooals voor
zitter prof. Banning ten Congresse op
merkte niet door compromissen is be
reikt, maar uit eerlijk en oprecht overleg
ontstaan. Belangrijk zijn ook de woorden
van minister Drees: „Sedert een halve
eeuw was het politieke leven in ons land
vrijwel gefixeerd. Er waren numerieke
verschuivingen, maar de posities bleven
vast liggen. Er waren ook niet meer de
duidelijke en klare bestemmingen, waar
voor men bij de verkiezingen werd gesteld.
Iedereen wist, dat de versnippering der
politieke partijen geen enkele in staat
stelde, een programma werkelijk uit te
voeren. Dit deed de onverschilligheid en
de afkeer tegen het politieke leven ont
staan."
Men denkt bij dit betoog wel meteen
aan het stelsel der Evenredige Vertegen
woordiging, dat in de jaren 19171940 het
politieke leven zoozeer heeft helpen ver
starren en alleen kleine numerieke ver
schuivingen bij de verkiezingen mogelijk
maakte. Volgens tJit stelsel zullen in Juni
a.s. de verkiezingen nog gehouden wor
den. Zal het de laatste maal zijn? Zal uit
de komende Grondwetsherziening die wij
ziging van het kiesstelsel voortvloeien, die
een vernieuwing en tevens een bevrijding
kan beteekenen en de belangstelling en
het medeleven van de kiezersmassa den
aansporenden zweepslag .toedienen, dien
zij behoeven? Het is van harte te hopen.
Bleven wij aan E. V. geklonken, dan zou
minister Drees het na de verkiezingen
van 1946 toch weer aanschouwen, dat de
dan verworven nieuwe posities bleven
vastliggen. Op zichzelf zal de vorming van
de Partij van dep Arbeid voor de komende
verkiezingen wel tot een belangrijke ver
andering, vergeleken met de positie van
1940, moeten leiden. Maar concentraties
van partijen alleen kunnen de verstarring,
door E V. teweeggebracht, niet blijvend
teniet doen. Het kiesstelsel is inderdaad
een kernpunt van het politieke leven.
De heer R. van der Burg, vroeger van
de Christen Dein. Unie, heeft op het Con
gres gezegd: „Zullen wij in staat zijn het
materialisme, dat hoogtij viert, te over
winnen? De oorlog heeft on6 een erfenis
nagelaten, die nauwelijks te^ verstouwen
zal zijn Vele schrijnende misstanden in
onze maatschappij schreeuwen om oplos
sing. De politiek heeft geen allerbesten
naam in ons land." Het zijn overwegin
gen. die ook andere partijen zich wel met
den diepsten ernst zullen moeten voorleg
gen.
Er is een voorloopig bestuur van twin
tig leden voor de Partij van den Arbeid
gekozen en het bevat 9 oud-S.D.A.P.'ers,
vier oud-V.D.'ers, twee oud-C.D.U.-leden,
twee Katholieken (Christofoorgroep), twee
vertegenwoordigers van de voordien poli-
tiek-dakloozen en als twintigste lid den
minister-president, prof. Schermerhorn.
De helft van de ministers behoort tot de
Partij van den Arbeid Wij zullen er nog
aan moeten wennen de partijnamen S.D.
A P., V.D. en C.D.U. niet meer te hooren
op het politieke strijdtooneel. Het is nog
even nieuw voor ons. bekende namen als
Vorrink, Lieftinck, Joekes, Drees, Oud en
Kranenburg als die van een groep partij-
genooten onder één vlag vereend 'te zien.
Prof Lieftinck, de minister van Financiën,
was het die op het Congres sprak van
eerbied voor de Scheppingsorde en dienen
van de gerechtigheid als een Goddelijke
opdrachteen overtuiging, die ver
vat i» in het program der nieuwe partij,
die Christendom en socialisme in haar
vaandel voert en daarmee voor mannen
nis prof. Banning en prof. Schermerhorn
een hoogste vervulling van wenschen moet
beteekenen. die dan ook duidelijk in hun
geestdriftige redevoeringen on het Con
gres tot uiting kwam.
Het is te voorzien dat na de verkiezin
gen groote kans zal bestaan op samen
werking van de Partij van den Arbeid
met de Katholieke Volkspartij, die haar
naam aldus gewijzigd heeft na een halve
eeuw lang Katholieke Staatspartij gehee-
ten te hebben Vele politieke voorspellin
gen gaan in de richting van een werk-
meerderheid ..working majority" zegt
de F.ngelschman in de nieuwe Volks
vertegenwoordiging, voor deze beide
pnrMjen. Bij de verkiezingen zal moeten
blijken hoevele politiek dakloozen zich tot
de Partij van den Arbeid voelen aange
trokken. Een aantal hunner heeft ver
leden week, terwijl de fusionneerende
partijen elk haar congressen hielden, ook
een congres belegd. dat tot toetreding
besloot
De vraag, of met de 6tichting van de
Partij van den Arbeid de rangschikking
van partijen voor den stembusstrijd ten
einde is. kan nog niet met zekerheid wor
den beantwoord Van sommige is het ze
ker dat zij weer onder den bekenden naam
zullen deelnemen Maar er loopen nog wel
geruchten over de mogelijkheid der vor
ming van een nieuwe middenpartij Moch
ten die tot werkelHkheid worden de
N R.C. zinsppplde er onlangs op dan zal
dat wel spoedig blijken.
Indonesia's Onafhankelijkheid
Zooals overeengekomen was, hebben het
nationalistische dagblad Merdeka en het
Bataviasche „Het Dagblad", den tekst van
de Nederlandsche voorstellen zonder com
mentaar gepubliceerd.
Vooral de oudere elementen zijn gevoe
lig voor den goeden wil, die uit deze voor
stellen blijkt; de officieele reactie is ech
ter lauwer, al waardeert men de breedere
mogelijkheden voor besprekingen, die
thans geopend worden. Hadji Agus Salim,
die thans officieel adviseur van Sjahrir
is geworden, verklaarde, dat de republi
keinen eerst de reactie uit Midden-Java
willen afwachten. Voor dien tijd zullen zij
in geen geval tot handelen overgaan. Soe-
tan Sjahrir weigerde dan ook een ver
klaring af te leggen. Toen hem naar zijn
oordeel gevraagd werd over de besprekin
gen in de Organisatie der Ver. Naties be
treffende den toestand in Indonesië, ant
woordde hij grinnikend: „Het lijkt, dat het
slechts hun bedoeling is, een commissie
van onderzoek te sturen. Ik zou niet we
ten, wat voor schade die kan aanrichten."
Hij zeide tenslotte nog. dat het Republi-
keinsche antwoord binnen 14 dagen ver
wacht kan worden.
In strijd met andersluidende gehuchten
neemt onder de Nederlandsche bevolking
te Batavia critiek op de voorsteilen geen
belangrijke plaats in. Men is geneigd zijn
oordeel op te schorten tot nadere bijzon
derheden uitgewerkt zijn-
De New-York Times weet nog uit Ba
tavia te melden, dat de Nederlandsche
voorstellen door een specialen koerier aan
Soekarno in Djokjakarta zijn overhan
digd.
De meeiiiiig van derden
Ervaren neutrale waarnemers, die na
drukkelijk beweren, dat de besprekingen
waarschijnlijk van zeer langen duur zullen
zijn, hebben als hun meening uitgespro
ken, dat de politiek geschoolde Indonesiërs
het op prijs zgllen stellen, dat de voordee-
hm van het hervormingsplan ruimschoots
opwegen tegen de tijdelijke nadeelen er
van. Deze waarnemers wijzen vooral op
het groote belang van het vooruitzicht
voor Indonesië, spoedig tot de Ver. Naties
te kunnen toetreden. Zij zijn er eveneens
van overtuigd, dat Indonesië'.-* onafhanke
lijkheid niet in 5 maanden voltooid kan
worden Daarom zien zij in het tijdsele-
ment, dat in de Nederlandsche voorstellen
vervat is, een bewijs van verstandig po
litiek beleid.
Het feit, dat het kabinet-Sjahrir geen
verdere stappen zal doen voordat de re
actie uit Djokja bekend ls. wordt niet toe
geschreven aan een opnieuw beperken
van de volledige bevoegdheden, die de
Indonesische minister-president verleden
week verkregen heeft.
Het Londensche dagblad „The Times"
juicht in een hoofdartikel. „De Indonesi
sche knoop", de Nederlandsche voorstel
len toe, die boven een plaatselijke regeling
uitgaan. Het plan van een centrale regee
ring doet denken aan de structuur van
het Koninkrijk der Nederlanden, dat ont
staan is als een federatie van provinciën,
welker eenheid gewaarbotgd wordt door
de Kroon. De nieuwe federatie zal echter
minder geünifieerd zijn, wat moge blijken
uit het Nederlandsche plan, Indonesië zoo
spoedig mogelijk voor te dragen als lid
van de Vereenigde Volken. Het blad be
sluit met de opmerking, dat het terugtrek
ken van de Britsche troepen uit Java ner
gens méér toegejuicht zal worden dan in
Engeland en ook zal geschieden, zoodra
een compromis bereikt is.
Amerika heeft nog slechts weinig van
zijn meening laten hooren. Op het oogen-
blik is een radio-commentaar het eenige
wat ons bereikt heeft, en dat houdt zich
op de vlakte.
Wapen-opslagplaats ontdekt
Tien minuten nadat kapitein Z. I. G.
Orun van den Britschen contra-spionnage-
dienst bericht had ontvangen, dat er wa
pens op het stationsterrcin te Medan wer
den verborgen gehouden, doorzocht hij
met zes van zijn manschappen het betref
fende gebied, waar hij 22 Japansche ge
weren, 1500 Britsche en Japansche patro
nen en 80 handgranaten in een remise
nabij het station aantrof.
Door het onverwachte van den overval
werd voorkomen, dat de Indonesiërs de
wapens in veiligheid brachten.
Men weet dat in de oorlogsjaren in
Haarlem 125 000 trottoirtegels verdwenen
zijn. Openbare Werken, dat de tegels noo-
dig heeft voor het herstel der gehavende
trottoirs, houdt reeds maanden lang een
jacht daarop. Veel tegelpaadjes in parti
culiere tuinen zijn verdwenen! In totaal
zijn nu 25.000 tegels achterhaald. Maar de
jacht duurt voort!
Dr. J. H. Carp
voor den rechter
Op 5 Maart te 10 uur zal voor het bijzonder
gerechtshof te 's Gravethage terechtstaan tr.
J. H. Carp, die president geweest is van het
zoogenaamde Vredegerechtshof, dat in be
zettingstijd te 's Gravenhage gevestigd was.
Het woord is aan..
N ij h o f f:
Het goede is een onver
moeibare zang; rn aar het
slechte wordt moede en is
allang, voor het zingen kan,
ondergegaan.
Von Paulus getuigt
in Neurenberg
Begin Januari van het jaar 194.7 kwam
de groote ommekeer in den Duitechea
veroveringsoorlog in Rusland, toen gene
raal von I'aulus met de resten van het
zesde Duitsche leger bij Stalingrad moest
capituleeren. Maandag werd de herinne
ring aan dit feit weer levend, toen von
Paulus ii» de getuigenbank van het Neu-
renbergsche hof verscheen. Deze gebeur
tenis vormde een volkomen verrassing,
niet het minst voor de beklaagden en tic
verdedigers, welke laatster* natuurlijk niet
daarop geprepareerd waren.
Von Paulus antwoordde op de vragen,
die hem door den Sovjet-aanklager Ru-
denko werden gesteld, dat het aanvalsplan
tegen de Sovjet-Unie ongetwijfeld de be
doeling had, dit land te koloniseeren Hij
gaf een schildering van de voorbereidin
gen tot het aanvalsplan „Barbarossa",
waarin Finland en Roemenië waren op
genomen, doch waarin niet gerept werd
over de mogelijkheid van een Russischen
aanval. De nadere uitwerking ervan voor
zag in de verovering van Rusland lot do
lijn WolgaArchangel. Hoezeer Hitier be
hoefte had aan de grondstoffen van het
land, bleek uit diens uitlatingen in .Tuit
1942; zonder de olievelden van Maikop en;
Grosney achtte de Fuhrer den oorlog ver
loren. Toen Rudenko vroeg, wie volgen#
den generaal actief aan het agre*sieola4l
hadden deelgenomen, verklaarde von Pau
lus, dat Göring, Keitel en Jodl do eerst#
militaire raadgevers van Hitier waren.
De mededeelingen van dezen Duilsehe»
generaal veroorzaakten een sensatie in do
beklaagdenbank. Vooral Göring was zeelt
opgewonden en ook de anderen lieten
haastig brieven aan hun verdedigers over
handigen. Er werden nog andere getuige
nissen aangehaald, o.a. van gen Warli-
mont, plaatsvervanger van Jodl. Deze hadf
verklaard, dat Hitier reeds in 1940 des
aanval op Rusiand had willen openen,
doch docr onvoldoende strategische voor
bereidingen was dit onmogelijk
Zal Veiligheidsraad beslissen?,
De bespreking van de Indonesische
kwestie in den Veiligheidsraad werd
Maandagavond heropend met een rede
van Manoeilsky. De Oekraïnschc af
gevaardigde drong er bij den Raad op
aan, een definitief besluit te nemen
en wees op de resultaten van het niet
nemen van een beslissing door den
volkenbond inzake Spanje. Hij stelde
een resolutie voor, waarin om het sa
menstellen en uitzenden van een com
missie naar Indonesië werd gevraagd.
Voorzitter Makin bracht de vraag ter
sprake, of de Oekraïnsche gedelegeerde al
of niet het recht had, den Rand een voor
stel voor te leggen. Hierover waren de op
vattingen verschillend. Mr. van Klcffens
I»e hevige regenval hoeft op verschillende plaatsen van ons huid, vooral
in het Oosten groote ovcretrooniiiigen veroorzaakt. l>e verkeeinwojc door
het dorp Kookiuige hij Meppol kwam over een lengte van eenige honder
den meiers onder wuteric staan. Iets wat nog nimmer gebeurd is. (I*.)
Dat in de Partij van den Arbeid een
sterke concentratie van partijen tot stand
is gekomen, en dat een aantal bekende
Nederlanders van vele vroeger zoo sterk
gescheiden politieke opvattingen er elkaar
in gevonden heeft, is een politieke ge
beurtenis van onloochenbare beteeken is.
R. P.
Russische verkiezingen
Maandagavond 8 uur had de centrale
verkiezingscommissie te Moskou een to
taaloverzicht van de deelneming der kie
zers aan de verkiezingen. Naar uit deze
gegevens blijkt, hebben van de bijna hon
derd millioen kiesgerechtigden 99.5 pCt.
hun stem uitgebracht.
tenslotte meende, dat de Raad, bij afwe
zigheid van vastomsch reven regelenj
„mild" moest zijn in zijn houding. Hij)
stelde formeel voor, dat den Oekraïnsche»
gedelegeerde zou worden toegestaan, zijn;
resolutie ter tafel Ui brengen.
De Amcrikaansche afgevaardigde Stetti-
nlus verklaarde zich tegen het instellen
van een commissie van onderzoek. Dc
beste hoop op een oplossing van de kwestie
in Indië was gelegen in de onderhande
lingen, die thans aan den gang zijn tus-
schen Nederland en de Indonesische na
tionalisten. Stettinius zeide dat, te oordoe
len naar wat mr. Van Kleffens gezegd
had, het leek, dat aan de gewettigde ver
langens van het Indonesische volk zou
worden tegemoetgekomen. Een commissie
zou daarom geen zin hebben; het zou zelfs
ernstig zijn. wanneer de Raad iets doen
zou, dat een succesrijk resultaat in den
weg zou staan. De Chineesche afgevaar
digde Wellington Koo zeide. dat de Raad
dc bespreking van hgt Oekraïnsche voor
stel behoorde te verdagen, totdat het re
sultaat van de huidige onderhandelingen
te Batavia bekend zou zijn
Amcrikaansche kringen te Londen vree
zen, dat het op een beslissende uitspraak
van den Veiligheidsraad inzake de be
doelde commissie zal uitloopen. De moge
lijkheid is echter niet uitgesloten, dat de
Raad zal probeeren een compromis te vfiv-
den, in den geest van de regeling der
Iraansche kwestie. In dat geval zou iedere
actie voorloopig achterwege blijven.
Hedenmorgen zouden de besprekingen
worden voortgezet
I
Komt in het perceel
Dreef 32
Er is thans een onderdak gevonden voor
het Haarlemsche tribunaal. Dit zal geves
tigd worden in hef perceel Dreef 32,
(waarin eerst een schermzaal gevestigd
zou worden) dat evenwel inwendig be
langrijk verbouwd moet worden.
Er Ls dan ook nog niet te zeggen wan
neer de eerste zitting zal kunnen worden
gehouden. Zoo spoedig mogelijk zal do
griffie in orde gemaakt worden, zoodat
dan met het vooronderzoek der zaken kan
worden begonnen.
