Sjahrir protesteert tegen landingen Crooter Kranten Duizenden devoten Russen zouden Mantsjoerije ontruimen Brte .TaarRHJi# Vo. 182T® "j| Tj Mnandng 11 Mnart 1»16 Bureaux: Groote Houtstr. 93 V* 8 "fY^ O I 1 /"Y t% I I Dltgave Stichting Voorlichting en Soendaplein 37, Haarlem A JL JL Ji JL ij ^jfTL Vtr-^j iJr^jr J ^utitL Abonnementen: p. week 31 ct. IJmuiden: Kennemerlaan 154. -T"J Per kwartaal f 4.— Telef. 5437. Postgiro 273107. Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14823 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom TeJ Redactie 10600 Dir..Hoofdred 15054 DE minister van Handel en Nijverheid heeft een bezoek aan Amerika ge bracht en is teruggekeerd als voorstander van grooter dagbladen. Geen wonder. De lijvige bundels, door de Amerikaansche dagbladbedrijven verspreid, moeten hem de schrille tegenstelling hebben doen be seffen, waarin wij te dezen aanzien in Nederland verkeeren. Er waren voor de ministerieele reis al heel wat pogingen gedaan, om de regeering duidelijk te ma ken dat wij met deze poovere toewijzing niet de taak kunnen vervullen, die het dagblad in de moderne samenleving heeft. Het bleef bij pogen. Maar er gaait niets boven aanschouwelijke ervaring en dus brachten de Amerikaansche kranten het groote argument. Nederland tobt evenwel met gebrek aan deviezen, zoodat minister Vos niet meer heeft durven opperen dan een proefneming met een niet nader aan geduide vergrooting van den omvang. Die proefneming zou hij dan voor zes maan den willen nemen. Niet om te zien. of er werkelijk zooveel meer in de dagbladen zou staan als zij in vier pagina's groot in- plaats van in vier pagina's klein formaat verschenen. Want dat gelooft hij nu blijk baar wel, al moeten zijn Amerikaansche ervaringen hem nog heel wat anders ge toond hebben. Nummers van achtenveer tig, ja zelfs van vierenzestig groote blad zijden moeten immers onder de verbaasde oogen van Zijne Excellentie zijn gelegd. Zijn bedoeling met de proefneming is dus niet om na te gaan wat wij ervan maken zullen, maar om vast te stellen, hoe de krantenlezers zich erbij gedragen zullen. De verwachting in vakkringen, een heel logische verwachting, is namelijk dat als de bladen tot redelijken omvang ver groot zullen worden het groote aantal ge vallen, waarin een gezin twee of drie kranten leest, sterk zal verminderen. De menschen zullen zich met één dagblad te vreden stellen, omdat zij daar genoeg aan hebben. Dit zal niet alleen voor hen een bezuiniging beteekenen, maar bovendien het door dg^vergrooting van den omvang verdubbelde papiergebruik anderzijds weer doen dalen. De regeering zou dus, om het heel eenvoudig uit te drukken, het Nederlandsehe volk aan een tweemaal beter product kunnen helpen voor ander half maal den prijs. En de consument, voorzoover hij afnemer van meer dan één dagblad is, zou .de helft of twee derden van zijn vroegere abonnements-uitgaven be sparen. Ik hoop dat de regeering zich van de aantrekkelijkheid van dit plan zal laten overtuigen en dat deze groote verbetering in den toestand der dagbladen dan spoe dig zal intreden. Want het is noodig. Wij moeten de gelegenheid krijgen, meer te doen. Ondanks alle bekortingen, alle ge bruik van kleine lettertypen en spaarzaam heid met koppen, waardoor wij zooveel mogelijk nieuws en voorlichting in zorg vuldig beraamde verscheidenheid op het kleine papier-oppervlak ten beste geven, zijn wij met den huidigen toestand geens zins tevreden. Vooral geldt daarbij de overweging, dat het dagblad als „dage- lijksch verkeersmiddel" van den mensche- lijkcn geest en van de menschelijke activi teit in den ruimsten zin des woords so ciaal, economisch, politiek, cultureel zijn taak behoorlijk moet kunnen vervul len. Nevens de groote hoeveelheid nieuws in beknopten vorm, die iederen dag om plaatsing vraagt en de menigte inlichtin gen van feitelijken aard, waarom men het dagblad vraagt moet er voldoende ruimte zijn voor commentaar en voorlichting op velerlei gebied. Alle dagbladen zijn, om een voorbeeld te noemen, er in den huidi gen toestand toe gedwongen om verslagen van belangrijke bijeenkomsten, uiteenzet tingen van ingrijpende nieuwe wets ontwerpen, kunstbeschouwingen en cri- tieken tot de vermelding van een paar hoofdpunten te bepalen. Dat is onvoldoen de en het gevolg is dat de belangstelling in al deze zaken, de gedachtenwisseling en het nadenken erover te weinig aan sporing krijgen. Dit enkele voorbeeld diene om te verduidelijken, dat vergroo ting van de dagbladen een algemeen be lang van de eerste orde geldt. Opbouw, herstel en vernieuwing, die groote en veel omvattende programpunten van dezen tijd, zijn er direct bij gemoeid. In onze vakkringen heerscht de overtui ging, dat met vier pagina's op groot for maat, (waarbij dan natuurlijk nog 6teeds met de ruimte gewoekerd zal moeten wor den, want ook dat blijft nog ver beneden den vooroorlogschen omvang van de bla den) een groote en ingrijpende verbetering bereikt zou worden. Wij zullen een belang rijke schrede verder doen op den weg. die moet leiden naar den normalen toestand. Met den normalen toestand bedoel ik na tuurlijk. dat een vrije dagbladpers ook vrij is in het vaststellen van den omvang van haar bladen: niet langer afhankelijk vnn schriele papier-toewijzingen van de overheid. Het is de nood der tijden, die nog altijd tot deze beperkingen dwingt. Men is er te ver mee gegaan en het is een landsbelang dat dit wordt ingezien en ver betering toegepast. R. P- Er Is brand uitgebroken op de „Quecn Elizabeth". De brand is reeds gebluscht en de schade is waarschijnlijk gering. Het schip ligt in de haven van Southampton, waar hot voor den dienst ln vredestijd op nieuw wordt ultigerust. Schending der Indonesische souvereiniteit Nadat Sjahrir zijn aangekondigd protests tegen de landing van Nederlandsehe troe-l pen op Java tweemaal had uitgesteld, is? het hedenmorgen aan generaal Stopford overhandigd. Het protest, dat door Sjahrir is onder teekend, luidt: „Wederom zijn Nederlandsehe troepen in Batavia ontscheept. Ik herhaal met nadruk het standpunt van mijn regeering, dat de Nederlandsehe militaire inval in Indonesië een schending van de souvereiniteit van de Indonesische republiek beteekent. De tegenwoordigheid van Nederlandsehe troepen kan in dezen tijd van spanning geen enkele goede uitwerking hebben en zal niet nalaten de sfeer der onderhande lingen nadcelig te beïnvloeden. Tenzij de Nederlandsehe regeering In derdaad zekere vijandelijke voornemens koestert, gaat het boven ons begrip, waar om deze versterkingen nu noodzakelijk zijn. Ik protesteer met kracht tegen de nieuwe versterkingen tegen dergelijke gebeurtenissen in de toekomst." Zondag werd door A N.P.-Aneta bekend gemaakt, dat Soekarno zijn goedkeuring heeft gehecht aan Sjahrir's nieuwe kabi net. Hij heeft eveneens de aanstaande onderhandelingen met de Nederlandsehe regeering goedgekeurd. Een correspondent van Aneta vernam, dat de eerste 800 Britsch-Indische soldaten Zondag van Batavia naar Soerabaja zou den vertrekken, vanwaar zij met nog meer Britsch-Indiërs rechtstreeks naar Britsch- Indië vervoerd zullen worden. Het ver voer zal geschieden met de schepen die Nederlandsehe troepen naar Batavia brachten. Onderhoud SjahrirVan Mook verwacht. Nadat de militaire politie vannacht strenge maatregelen getroffen had om het centrum van Batavia te beschermen, bracht de ochtend van heden groote poli tieke acitiviteit, meldt ANP-Anetn. Sjahrir zal Sir Archibald Clark Kerr vandaag in den namiddag ontmoeten en de mogelijkheid blijkt te bestaan, dat Sjharir en dr Van Mook heden een informeel onderhoud zullen hebben. Men verwacht, dat in de eerstvolgende weken alle Nederlandsehe troepen, die zich thans in Mnlakka bevinden, geleide lijk naar Ned -Indië zullen worden over gebracht, doch het zal vermoedelijk meer dan een maand duren, voor deze zaak haar beslag zal hebben gekregen. Blijkens het officieele communiqué is het tweede bataljon van het dertiende regiment Infanterie van het Nederland sehe leger gisteren in Semarang aange komen. Russen pachten Hongaarsche luclitbases Naar Reuter meldt heeft het Hongnar- sche kabinet de Sovjet-Russisch-Hon- gaarsche luchtvaartovereenkomst goed gekeurd, waarbij de Hongaarsche regee ring de Hongaarsche vliegvelden ver pacht en het gebruik van land- en vlieg velden en werkplaatsen voor den duur van dertig jaar toestaat, terwijl de Sov jet-Unie voor de technische uitrusting zorg draagt. De Hongaarsche regeering moet de ver pachte vliegvelden binnen vijf Jaar in orde maken. Er zal een Sovjet-Russisch- Hongaarsche maatschappij voor de bur gerluchtvaart worden gevormd, die in ternationale luchtvaartverbindingen zal onderhouden. De raad van commissaris sen zal bestaan uit drie Sovjet-Russi sche en drie Hongaarsche leden. Er zal een Sovjet-Russische directeur en een Hongaarsche onder-directeur zijn. Berlijnsche communisten gearresteerd Naar A.F.P. meldt, heeft kolonel How- ley, verbonden aan het Amerikaansche militair bestuur te Berlijn bevestigd, dat gedurende de laatste dagen twaalf com munistische leiders in Berlijn zijn gear resteerd. Volgens een Duitsch persagent schap zijn deze lieden in verzekerde be waring gesteld en zullen voor een mili tair tribunaal worden gebracht onder be schuldiging, dat zij getracht hebben func tionarissen te intimideeren en tegen de be- stuursregelen van hot Amerikaansche be stuur te hebben gehandeld. Howley noem de hun machinaties een poging tot een „putsch naar Pruisisch model". Nederlandsehe oorlogsschepen op de thuisreis De marine-voorlichtingsdienst vermeldt de thuisreis-programma's van de volgen de Nederlandsehe oorlogsschepen: kruiser „Tromp": Port Said 24 April, Gibraltar 2 Mei, IJmuiden 9 Mei; onderzeeboot 0.21: Port Said 14 April, Gibraltar 20 April, Rotterdam 3 Mei; onderzeeboot 0 23: Rot terdam 13 Maart; onderzeeboot 0.24: Port Said 24 Maart, Gibraltar 2 April, Rotter dam 9 April. Britsch convooi aangevallen. Indonesische extremisten hebben twee Britsche convooien het eerste heden nacht, het tweede hedenmorgen vroeg bij Soekaboemi aangevallen. Volgens voor- Ioopige rapporten hebben deze aanvallen lot omvangrijke gevechtshandelingen ge leid, waarbij Thunderbolts ondersteuning hebben verleend. Beide convooien waren' op weg van Ba tavia naar Bandoeng. Uit 's-Gravenhage wordt gemeld dat het vertrek der parlementaire commis sie naar Nederlandsch-Indië, dat oor spronkelijk was vastgesteld op Dinsdag as., nader bepaald is op Zaterdag 16 Maart. De Belgische liberalen weigeren opnieuw De Belgische Liberale Partij heeft met eenparigheid van stemmen een motie aangenomen, waarin de voorstellen van den Kabinetsformateur-in-spé, Spaak, worden verworpen, daar zij „niet de vorming van een werkelijk democratische regeering beoogen". Tijdens een persconferentie verklaarde Spaak, dat hij desondanks zijn pogingen tot het formeeren van een Kabinet zal voortzetten. Hij stelde zich voor een re geering te kunnen vormen, bijgestaan uit een meerderheid van socialistische par lementsleden, aangevuld met extra-parle mentairen, die met de socialisten willen samenwerken. Besmettelijk vrou wenkabaal aan de Levantkade Zondagmiddag omstreeks vijf uur is een opstandje uitgebroken onder de ge- interneerde vrouwen aan de Levantkade te Amsterdam. Men neemt als oorzaak aan, dat een van de vrouwen zich voor den commandant moest verantwoorden wegens het plegen van een strafbare han deling. Dit schijnt aanleiding gegeven te hebben, zoowel voor de vrouw in questie als voor haar lotgenooten, om lawaai te maken. Het werd zoo erg, dat de binnen- wacht zich genoodzaakt zag, van de vuur wapens gebruik te maken, twee vrouwen werden niet ernstig gewond. In loods 4 aan de nabijgelegen Surinamekade, waar zich ook SSers bevinden, was eveneens een opstandje uitgebroken. De radiokamer werd in brand gestoken, de alarminstal laties en de telefoon werden vernield, zoodat het opstandje een volwassen op stand dreigde te worden. Zoowel de brandweer als de gezagstroepen werden te hulp geroepen, de drijvende brand spuit Jason rukte uit De brand kon tot het middelste gedeelte van de loods be perkt worden. De gevangenen werden op het middenterrein onder zware bewaking gesteld en kamp en omgeving werden af gezet, zoodat noch publiek noch pers konden binnenkomen. Omstreeks negen uur 's avonds was men den toestand weer geheel meester en kon worden begonnen met een uitgebreid onderzoek, dat nog wel eenigen tijd in beslag zal nemen. Een,nieuw Spoorboekje Met Ingang van 11 Maart is wederom een nieuw vouwblad van de Nederlandsehe Spoorwegen uitgekomen, hetwelk verschei dene wijzingen in gunstigen zin bevat. Het dubbele spoor op de lijn Haarlem—Santpoort Is gereed gekomen en nu kan de trein, die vroeger om 16.52 uur van Haarlem naar Be verwijk vertrok, aansluiting geven op den dienst van 16.40 uit Amsterdam. Hiertoe zal de bedoelde trein naar Beverwijk om 17.00 uit Haarlem vertrekken. Ook de reizigers uit Leiden zullen thans een betere verbin ding haar Beverwijk hebben. Het woord is aan. Churchill: Ontevredenheid is gebrek aan moed. (The Farewell; 1764) trokken naar de hoofdstad Dc Stille Omgang te Amsterdam In den nacht van Zaterdag op Zondag waren de Amsterdamsehe straten gevu'd met duizenden Stille Omgangers. Boven het nachtelijk gewemel stond de hei-ver lichte toren van de z.g. Engelsche ke 'c aan het Bagijnhof Op het Spui was het wel bijzonder druk door de vele Amster dammers. die van hun belangstelling blijk' gaven voor dezen eersten Omgang na den oorlog in georganiseerd verband Zelfs in het Amsterdamsehe vermakelijkheids- centrum, de Nieuwendijk en omgeving had de jolijt-sfeer olaats gemaakt voor een devotere stemming. Naar schatting hebben twintig- tot vijf entwintig duizend mannen aan den Stil len Omgang deelgenomen, minder danf normaal, maar wanneer men de transport moeilijkheden in oogenschouw neemt, it het een hoog cijfer Haarlem was vertegenwoordigd door een groep Katholieke verkenners, maar aanstaande Zaterdag zal Katholiek Haar lem dc eigenliike deputatie zenden. Na een kerkdienst in dc R.K kerk aani de Amsterdamstraat zal een duizendtal Haarlemmers te voet naar Amsterdam gaan. Extra trams en treinen zullen trach ten het vervoer te verzorgen van degene#; die niet naar Amsterdam kunnen loopem. De bisschop van Haarlem. Mer. J rt Huibers zal een plechtig lof ce'*>brecreU in de Bagiinhofkapel en in delfde kerlg Zondag, 17 Maart een pontificale Mis Za terdag as. zullen ook duizenden Amster dammers aan den Stillen Omgang deel nemen. Jubileum van „Bato" De receptie, die het bestuur van Bat® ter gelegenheid van het 50-inrig bestaart Zaterdag in Brinkmann hield, werd bij gewoond door een groot aantal afgevaar digden van bonden en vereenigingen op gymnastiek- en handhalgebied. Burgemeester Reinalda zond een geluk- wensch. waarin hij het werk van de turn- verecnigingen van zeer groote opvoedkun dige beteekenis noemde, ln geliiken geesï sprak de heer H I,. Warnier namens der* Gemeentelijken Dienst voor T.fchameliiko Opvoeding het Haarlemseh Bureau voor Sportkeuring en het Comité voor de Sport week. De toespraak van den heer W de Graaf voorzitter van het K NOV., getuigde van! vertrouwen in de toekomst van de licha melijke opvoeding, gestimuleerd door overheidsmaatregelen Voor den Kenne- mer Turnkring complimenteerde de hear F. G. J, v. d Berg. cHe op het zoo be langrijke aandeel wees, dat Bato heeft irt het werk van den Kring. Voorzitter A J Fortgens wees in zijrt slotwoord o n. op de gezamenlijke viering van de Hnarlemsrhe jubilea met nationale en internationale ontmoetingen Den heer C. Th Smal. leider van de vereeniging, werd het eere-lidmaatsehap aangeboden, en mej. C de Liefde verkreeg het lidmaat schap van verdienste Op de receptie volgde een herdenkings feestavond in de Gemeentelijke Concerb» zaal. Tr. A. Holtrop volgt nir. Trip op Naar van de zijde van de Nederland sehe Bank wordt medegedeeld, staat hei thar.s vrijwel vast dat mr. L. J. A Trip, president der Nederlandsehe Bank wel dra in deze functie zal worden opge volgd door Ir. A Holtrop, directeur der N.V. Nederlandsehe Hoogovens te IJmui den. Gevechten te Moekden. Uit Tsjoengking meldt 't Fransche -pers bureau AF.P.: „Het Chineesche nieuws bureau „Central News" heeft medegedeeld dat de Russen begonnen zijn met de eva cuatie van Mantsjoerije." Volgens nog niet bevestigde berichten, aldus meldt A.F.P. eveneens, zou het na het vertrek der Russische troepen uit Moekden tot gevechten zijn gekomen tus- sehen Chineesche regeerlngstroepen en de te Moekden aanwezige communisten. Do Sovjet-Russen zouden het Chineesche op perbevel niet op de hoogte hebben gesteld van hun vertrek. Een telegram uit Moekden aan het Chi- neesch nieuwsbureau „Centra) News" zegt volgens Reuter, dat de toestand in Moek den. de voornaamste stad in Zuid-Mant- sjoerije, waarvan de evacuatie door de Sovjet-strijdkrachten Zaterdag iS voltooid „gespannen" is. Er is nog steeds geen of ficieele mededeeling van de Sovjet-auto riteiten aangaande de terugtrekking. Men verklaart, dat de mondelinge aankondiging hiervan door hooge Sovjet-officiecen aar* de Chineesche autoriteiten is geschied* Men verneemt, dat <-en deel van de Sovjet strijdkrachten. welke Donderdag i.l. met de ontruiming zijn begonnen, zich in de richting van Dairen en Port Arthur naaü het Zuiden begeven, terwijl andere deta chementen in de richting vnn Tsiangtsjoert naar het Noorden gaan. De Chineesche troepen trachten de controle over de ge- heele stad over Eeredoctoraat voor Prof. Schermerhorn De universiteit te Gent heeft aan minister-president prof. ir. W. Scher- merhorn het eeredoctoraat dier univer siteit verleend.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1