De situatie in Mantsjoerije
Ons Buitenlandsch
Beleid
Nederlands Oranjepaar
Franco's apologie
Churchill naar Nederland
/ww **CV H I OAVilüU UL/UUJY1I «V ViOAW ÜUi/OWlU Uttll
I 9161 ^ntniejSojdpoy J L l L T 110
#0o ,T«M^Ulg No. 18S8S T I I I 1 1 I>hwdl»K 19 Miliin 19t«
Bureaux: Groote Houtstr. 9S l"1""! g jj jg J I LgJ C| I B j[ |l I ^"^jT Uitgave Stichting Voorlichting
en Soendaplein 37, Haarlem J,v4.\j|.i j Vj* X X A IJ JLr^Vjf.V A VJ Abonnementen: p. week 31 ct.
IJmulden: Kennemerlaan 154, J Per kwartaal f 4.—
Telef. 5437. Postgiro 273107.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14025 Dlrectear-HooMred.Cenr: IMM PeeretK»... Tcl.; Rcdactie mm. Dir.-Hoefdred. 15054
IN een hoofdartikel onder den titel
„Waar staat Nederland?" in het week
blad Vrij Nederland heeft prof. dr. P.
Geyl, aandringend op een ernstige ge-
dachtenwisseling over onze positie te
midden der mogendheden, geschreven
over het onbestemd besef dat het in de
wijde wereld niet goed gaat, dat opnieuw
gevaarlijke internationale spanningen zich
aan het vormen zijn en dat wij daartegen
over even hulpeloos en passief staan als
vóór den oorlog. „Tegen dien achtergrond
pas krijgt ons binnenlandsche openbare
leven die onbevredigende verschijning.
Het vermoeden bekruipt ons, dat het alles
maar een nutteloos gedoe is. Pas als wij
den economischen en materieelen weder
opbouw, het herstel van een gezonde ver
houding tot Indië, den strijd om de meer
derheid in ons parlement en om zuiver
heid in de geestelijke en ambtelijke leiding
van ons volk pas als wij dat alles in
verband met een positief meewerken aan
het saneeren van de wereldverhoudingen
konden stellen, zou het zin krijgen en
zou de toenemende twijfelzucht plaats
maken voor overtuiging."
Deze analyse van de huidige stemming
in Nederland onderschrijf ik van harte. Ik
geloof niet dat zij zwartgallig is, maar wel
dat zij van zin voor de werkelijkheid blijk
geeft en dat wij, haar aanvaardend, een
voudig den moed dienen te hebben om de
hoofdzaak onder oogen te zien en openlijk
te bespreken. Daartoe zijn wij, naar mijn
overtuiging, beter in staat dan in de jaren
die aan den wereldoorlog voorafgingen.
Dat Napoleon's bekende woord: „er zijn
maar twee machten in de wereld, de geest
en het zwaard en de geest is tenslotte al
tijd de sterkste" meer dan een gelukkig-
geformuleerde bemoediging voor verlie
zers in oorlogen is, hebben wij in de jaren
19401945 leeren beseffen. Sommigen heb
ben het misschien nog niet erkend, maar
dat ligt aan hen. Het is duidelijk genoeg
gebleken. De later gevonden rapporten
van den gevangen Seyss-Inquart en het
zielige figuur dat Mussert en andere hand
langers van de Duitschers sloegen hebben
het nog eens extra bevestigd. De Duitsche
proconsul jammerde over de hopelooze
onhandelbaarheid van het Nederlandsche
volk. Mussert en de zijnen joegen een on
bereikbare schim na. Ofschoon zij geboren
Nederlanders waren, begrepen zij van den
aard van ons volk niets. Wij wilden niet
en daarmee was hun kans bij voorbaat
verkeken. Hier en daar boog de weerstand
door onder de_ aanvallen, maar nimmer
brak hij. Hij kon ook niet breken, omdat
hij steunde op veel meer dan verstan
delijke berekeningetjes, waarmee de In
genieur Mussert meende zijn pielt te kun
nen winnen. De weerstand steunde op in
nerlijk verzet, op aangeboren afkeer van
een indringer, die onze overtuiging en
vrijheidszin trachtte te breken en ons zijn
vreemde, onwezenlijke levensbeschouwing
op te dringen. Wij konden niet anders dan
afkeerig blijven. Het is deze geest, die
sterker is dan het zwaard.
En daarom, wat de toekomst ook moge
brengen, kunnen wij de zekerheid, hebben
dat men er het Nederlandsche vólk toch
nooit onder krijgt. Het zal, zoodra de
staatkundige ontwikkeling daartoe leidt,
wellicht meer bereidheid toonen dan menig
ander volk om tot een ver-gaande inter
nationale samenwerking toe te treden en
zelfs gemakkelijker toestemmen in het af
staan van zekere „souvereine" rechten aan
een groot geheel. Maar het zal daar alleen
toe bereid zijn als het zelf uit vrijen wil
kan beslissen en naar eigen aard onder
zelfgekozen bewind kan blijven leven. Wie
poogt, daar inbreuk op te maken, zal ver
geefs op een muur van verzet blijven
stooten. Hij zal, zooals de Duitschers dat
ervaren hebben, er zijn zwaard op breken
Want de macht van het zwaard wisselt
vaak in deze wereld, veelal snel, zooals
de twaalfjarige levensduur van Hitler's
„Duizendjarig- Rijk" heeft bewezen. Maar
de macht van den geest houdt stand. Het
Nederlandsche volk zou met meer recht
van zijn Duizendjarig Rijk kunnen spreken
dan het Duitsche met zijn genummerde
Rijken ooit bezeten heeft. Maar waartoe
zou dat dienen? Het rijk van den geest is
boven holle phrasen verheven.
Geyl schrijft in Vrij Nederland over de
groeiende spanning tusschen Rusland en
de Angelsaksische landen. Hij merkt op
dat de Russen heel juist inzien dat wij
onverbrekelijk, politiek en geografisch, bij
Engeland hooren en dat het te wenschen
was, dat wijzelf er de practische conse
quenties uit trokken. Hij schetst de raad
selachtige politiek van Rusland, een poli
tiek van voortdringen op alle fronten, van
wantrouwen en onheuschheid en van licht
geraaktheid tegenover de bondgenooten
uit den grooten oorlog. Hij weidt uit over
het Duitsche vraagstuk als het grootste
van alle en beoogt dat Duitschland een
onmisbaar lid van Europa is en het Duit
sche volk een onmisbaar deel van den
groeibodem der Europeesche cultuur. De
afschuwelijke dwalingen van het Duitsche
volk hebben dien groeibodem vergiftigd,
maar het probleem van dezen tijd is niet
hoe dat volk daarvoor te straffen, maar
hoe dat gif onschadelijk te maken De
Europeesche cultuur zou op den smallen
grondslag van West-Europa alleen niet
veilig zijn. Uit welbegrepen zelfbehoud,
zegt de Utrechtsche historicus, mogen wij
Duitschland niet prijsgeven en moeten wij
Als vertolkers van onzen dank
naar Scandinavië
Thans ls de reis van H.K.H. Prinses
Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard naar
de Scandinavische landen vastgesteld.
Het Prinselijk Paar zal op Vrijdag 5 April
om half negen in den ochtend met eigen
vliegtuig naar Kopenhagen vertrekken.
Nederland la grooten dank aan Dene
marken en aan Zweden verschuldigd voor
alles, wat deze beide landen tijdens en na
de bezetting deden tot leniging van den
geestelijken en stoffelijken nood in ons
land. Het verheugt de Nederlandsche
regcering zeer, dat Prinses Juliana en
Prins Bernhard dezen dank van ons volk
in eigen persoon te Kopenhagen en
Stockholm willen overbrengen. Deze
dank bezit een geheel eigen karakter en
wordt voorts op zeer bijzondere wijze tot
uiting gebracht door een tournee van het
Concertgebouworkest naar de Scandina
vische landen.
Het Prinselijk Paar bezoekt eerst Ko-
Spanning rond Iran
verminderd
De toon der Engelsche pers over de
Iraansche aangelegenheid is de laatste
vier en twintig uur veel optimistischer ge
worden. De bladen wijzen op de „goede
teekenen" van het terugtrekken der Sov
jet-bezetting uit Deerusch gebied en de
herhaling van Bevin's aanbod tot ver
lenging van het Anglo-Sovjetvriend-
schapsverdrag.
Intusschcn maakt een United Press-tele-
gram uit Teheran melding van een advies
der Vereenigde Staten aan den Sjah van
Iran, om een beroep op den Veiligheids
raad te doen. Tevens wordt gemeld dal
heden de aankomst te Teheran wordt ver
wacht van Sadtsjikof, den nieuwen Rus-
sischen ambassadeur in Iran, die „waar
schijnlijk met het doel tot voortzetting
van de onderhandelingen naar Teheran
komt".
In regeeringskringen te Teheran liet
men heden niets los over de situatie.
De New-York Times meldt, volgens
Reuter, dat de Iraansche regeering, vol
gens Maandagavond ontvangen berich
ten, haar ambassadeur te Washington op
dracht zou hebben gegeven een beroep te
doen op den Veiligheidsraad tegen de
voortgezette aanwezigheid van Sovjet
troepen in Noord-Iran.
Schip met nieuw geld
in Indonesië gearriveerd
Het Amerlkaansche vrachtschip „Soa
Phoenix" ls met een groote hoeveelheid
nieuwe Nederlandsche munten ln Tandjong
Prlok aangekomen.
De Australische troepen zullen Timor
spoedig verlaten. Zij zullen door het Kon.
Ned. Ind. Leger worden vervangen.
De toestand op het eiland ls over het
algemeen rustig, daar de bevolking geen
belang ln den nationalistische beweging
stelt. De republlkelnsche activiteit heeft
een gematigd karakter en de leiders zijn ln
alle opzichten geneigd om met de Neder
landsche autoriteiten samen te werken.
Volgens betrouwbare berichten uit Ball
wordt medegedeeld, dat op de vergadering
van alle radja's .welke te Glanjar (Z.W.
Ball) op 1 Maart gehouden ls, volledige
overeenstemming ls bereikt omtrent alle
besproken punten, zooals het invoeren van
Nlcn-geld, de distributie van goederen, het
weder oprichten van plaatselijke gerechts
hoven, waar dit noodig ls, maatregelen te
gen de boycott en de wederoprichting van
(1e politiemacht op georganiseerde basis. Het
geheelc eiland ls rustig, ofschoon uit Taba-
nan en den Passar nog activiteit van de
terroristen wordt gemeld.
Dr. Amlr, de republlkelnsche gouverneur
van Sumatra, heeft verklaard, dat in den
nacht van 14 op 15 Maart door extremisti
sche leden van de Jeugdbeweging een aan
val op zijn huls ls gedaan.
De Monadonee8Che kapitein Kaseger blijkt
voornamelijk het verzet tegen de muiterij
ln Menado te hebben geleid.
practisch mogelijk maken dat het weer
zichzelf wordt, dat wil zeggen: zich van
zijn verwantschap met West-Europa be
wust. Alleen een georganiseerd West-
Europa kan voor het grootste van alle
problemen, het Duitsche, een politiek heb
ben Engeland alleen is daartoe niet bij
machte en daarom stelt het nu juist weer
het punt van de organisatie van West-
Europa aan de orde.
Dit is een belangwekkend betoog, dat
inderdaad de groote vraag „Waar staat
Nederland?" poogt te beantwoorden, dat
tot ernstige overdenking en verdere over
weging noopt, dat ook alle belangstellen
den in Europeesche Unie interesseeren
zal en een belangrijke bijdrage vormt tot
de discussie, die wij behoeven. R. P.
penhagen, vervolgens Stockholm, tenslotte
Oslo. Het bezoek aan Oslo draagt een
beleefdheidskarakter.
Te Kopenhagen zijn onze Prins en
Prinses gasten bij den Kroonprins en de
Kroonprinses van Denemarken, zij lo-
geeren op het kasteel Amaliënborg.
Op Zaterdag 6 April zullen in den
middag in de Ambassade de decora
ties aan een aantal Denen en enkele
Nederlanders uitgereikt worden, als
uiting van dank voor alles, wat dezen
deden voor ons Nederlandsche volk.
In den avond is er een galadiner ten
hove door Koning en Koningin van
Denemarken aan Prinses Juliana en
Prins Bernhard aangeboden. Het ga
laconcert van het Amsterdamsche
Concertgebouworkest onder leiding
van Eduard van Beinum te Kopenha
gen vindt Zondag 7 April plaats om
acht uur. Het wordt per radio uit
gezonden.
Maandag 8 April bezoekt Prinses Julia
na in den ochtend een Kinderziekenhuis.
Na de lunch vertrekt het Prinselijk Paar
naar Stockholm, waar zij als gasten van
den Koning ln diens paleis logeeren Op
Dinsdag 9 April biedt het kroonprinselijk
paar van Zweden aan dc vorstelijke Ne
derlandsche gasten een dejeuner aan en
wordt ln het Grand Hotel een receptie
gehouden, waar de onderscheidingen zul
len worden uitgereikt. In den avond vindt
een galadiner plaats door den Koning aan
den Prins en de Prinses aangeboden.
10 April zal hot Prinselijk Paar de Van
Gogh-tentoonstelling te Stockholm be
zoeken. Dien avond beeft in de Opera
een galaconcert plaats, wederom onder
leiding van Eduard van Beinum, waar de
geheele Koninklijke familie aanwezig is.
Op 11 April ontvangen de Prins en de
Prinses de Nederlandsche kolonie van
Stockholm, bovendien zal hier een aan
tal kinderen van nog niet gerepatrieerde
Nederlanders aanwezig zijn In den och
tend van den 12en April vertrekt het
Prinselijk paar naar Oslo. Hier krijgt het
bezoek, zooals reeds gemeld, een beleefd
heidskarakter.
Het Prinselijk Paar zal per eigen vlieg
tuig op 13 April naar Nederland terug-
keeren. Kapitein G. Sonderman zal het
vliegtuig besturen.
Het woord is aan.
A. Fournier:
De eerste voorwaarde om
een onderscheiding wer
kelijk waardig te zijn is, er
niet naar te dingen als men
haar heeft verdiend.
Het Spaansche antwoord op het wit
boek der Amerikaanr.che regeering,
waarin aan de hand van documenten de
collaboratie van het Francobewind tij
dens den oorlog werd vastgesteld, id
door het bureau van het Spaansche
ministerie van Buitenlandsche Zaken
gepubliceerd. Het is een uitvoerig ver
weerschrift en somt verschillende feiten
op, die moeten aantoonen dat Franco
„op handige wijze aan Duitsche bedoe
lingen weerstand heeft geboden". Het
antwoord van Franco zegt letterlijk:
„De Amerikaansche documenten toonen
niet het bertaan van eenige positieve
of negatieve handeling van de zijde van
Spanje aan, welke een afwijking van de
neutraliteit beteekende." Het beroept
zich op den internationalen toestand
van destijds, toen een overwinnend
Duitschland Europa beheersehte en de
Engelsch-Frnnscho strijdkrachten te
land had verslagen. Toen de Vereenigde
Staten den oorlog ingingen, nam de
„Spaansche welwillendheid tegenover,
de geallieerden toe", aldus de Spaan-,
sche verdediging, die daarbij de feiten
opsomt waaruit deze welwillendheid
zou moeten blijken. „Spanje nam geen
deel aan den oorlog ondanks de her
haalde en dringende verzoeken van de
as," aldus besluit het verweerschrift,
„Dank zij het op handige wijze uitstel
len van Franco en later door een botte
weigering."
Als gast der Koningin
Winston Churchill zal, waarschijnlijk
omstreeks half Mei, gedurende korten
tijd de gast zijn van de Koningin.
Tijdens zijn verblijf in Nederland zal
Churchill persoonlijk het hem dooi
den Senaat der Leidsche Universiteit
aangeboden eeredoctoraat in de rechts
geleerdheid aanvaarden.
I>« eerste -/.Ittint; van de Nederlandsche burgerlijke rechtbank te Batavia.
De ambtenaar van het Openbaar Ministerie tijdens zijn aanklacht, welke
door den rechter aandachtig wordt gevolgd. Zittend met rug naar camera,
de beklaagde, die beschuldigd wordt van diefstal en geweldpleging, een
tolk en dc verdediger, een Indonesische advocaat. (F)
Generaal Marshall, de buitengewoon
ambassadeur der Vereenigde Staten in
China, is te Washington teruggekeerd. Zijn
uitlatingen tegenover de pers over den
toestand in MantsjocrUe, weergegeven
door United Press, konden als volgt wor
den samengevat: „De situatie in Mantsjoe-
rUe is critick. De maanden die komen zul
len van groot belang zijn voor de toekomst
van China zoowel als voor den wereld
vrede." Marshall uitte zich evenwel op
timistisch ten aanzien van dc groeiende
eenwording tusschen nationalisten en com
munisten.
De moeilijke verbindingen verhinderen
het doorgeven der bevelen van het Pc-
kingsche hoofdkwartier, zoodat de groot
ste inspanningen gericht moeten worden
op herstel der wegen en spoorlijnen; reor
ganisatie dor Chlneesche strijdkrachten en
vorming van een nationaal leger zijn
eens dringende eixchen.
De situatie in Mantsjoerije toekent zich'
door den opmarsch der communisten, dia
met 20.000 man op wog zijn naar Socping-
kai, dat tusschen Moekden en de hoofd
stad Tsangsjoen ligt. Ten Noorden van
Moekden hebben zij Tjehling en T.sangtoo
ingenomen, terwijl in Moekden zelf hon
derd man van den staf van Tsjang Kal
Tsjek zijn aangekomen om er het natio
nalistische hoofdkwartier te vestigen.
De Chineeschc regeeringspartij heeft irt
een communiqué haar wil tot samenwer
king met de communisten te kennen ge
geven en tevens verklaard, dat zij bereid
is tot nauwe vriendschap met de Sovjet-
Unie, onder voorwaarde van een ,,strikt<'
naleving van het Sovjet-Chlneesrh ver
drag."
