Minister Lieftinck Zelfbestuur in Britsch-lndië Iran beroept zich op den Veiligheidsraad Höss vergaste 2 millioen menschen President Sovjet-republiek Musserts doodvonnis gehandhaafd leende al f800 millioen De laatste schep... j i jl j l'!,MHY liaP ,lBA I vo. 1»2M T^T J T\1 "1 Woensdag 20 Mnrnt i9»o Bureaux: Groote Houtstr. 93 I I f 1 I I O |Y| CJ I Jf| I Uitgave Stichting Voorlichting en Soendaplein 37, Haarlem J. IU.VJ.1 ICillO JL/VJ.U JJ1ULLI Abe„„erae„,e„: p. „eek 31 ct IJmuidcn: Kennemerlaan 154, J per kwartaal f 4. Telef. 5437. Postgiro 273107. Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 DlrccUMi.-lIoofdredecicur; Robert, Peeeeboom Tel.: Redactie 10600. Dir.-Hoofdrcd. 15054 TA HIE leden van het Britsche kabinet, *-'de ministers Lord Pethick-Lawrence, Sir Stafford Cripps en A. V. Alexander, zijn gisteren als regeeringsmissie naar Britsch-lndië vertrokken. Hun opdracht is, den Onderkoning Lord Wavell bij te staan in zijn overleg met de Indische leiders over invoering van zelfbestuur voor dit geweldige Aziatische gebied met zijn 360 millioen bewoners. Er behoeft nauwelijks aan herinnerd te worden, dat Britsch-lndië al sinds tientallen jaren naar zelfbestuur streeft. De moeilijkheid om dit te verwezenlijken moge aanvanke lijk in Britscljen onwil gelegen hebben, op den duur bleek zij zich op de tegen stellingen in de bevolking zelf te gron den, die vooral in de geschillen tusschen Hindoes en Mohammedanen tot uiting kwamen. Sinds 1942, het jaar waarin een Britsche missie onder leiding van denzelfden Sir Stafford Cripps erheen toog, wordt Britsch-lndië eigenlijk uitsluitend van zelfbestuur weerhouden door zijn eigen falen in het formuleeren van een grond wet. Engeland kan die taak niet over nemen. Zijn oplossing zou niet aanvaard worden. Wel kan het bijstand verleenen. Daartoe zijn de drie ministers er nu heen gegaan. Zij hebben een zoo uitgebreid mogelijke volmacht meegekregen. Onge twijfeld (heeft A.ttlee gezegd) zijn ei- zaken, waarover zij het kabinet in Londen zullen moeten raadplegen. Maar de reden dat drie leden van dat kabinet zijn afge vaardigd is, dat men verantwoordelijke personen wenschte te zenden die in staat zijn, ter plaatse beslissingen te nemen. Deze Britsche gebeurtenis, die het einde van Engeland's koloniale positie in Azië in uitzicht stelt, is een sprekend bewijs temeer voor dat „ontwaken van Azië", waarover in den laatsten tijd zooveel is geschreven. Het moet ons temeer interes seeren nu de onderhandelingen over zelf bestuur in Indonesië en Britsch-lndië gaan samenvallen. En het feit op zichzelf moet verhelderend werken voor diegenen in ons land, die nog maar steeds willen volhouden dat de nationalistische bewe ging in Indonesië slechts een gevolg van Japansche Intriges zou zijn en zich in hoofdzaak beperken tot de wandaden van „extremisten" zonder eenige politieke overtuiging. Al hebben die factoren een directcn en rampzaligen invloed op de gebeurtenissen doen gelden, zij hebben ze niet in oorsprong en wezen bepaald. Zij zijn klaarblijkelijk alleen de excessen van een geestelijk evolutieproces, dat zich anders en op vreedzamer wijze zou hebben doen gelden als Indonesië niet door de Japanners veroverd was. Maar dat zich niettemin zou hebben doen gel den en ons nu of wat later voor dezelfde nieuwe ontwikkelings-problemen zou hebben geplaatst. Voor het vertrek der drie Britsche mi nisters had een Indisch debat in het Lagerhuis plaats. Het is interessant daar uit eenige hoofdpunten te noemen en er perscommentaren bij aan te halen, omdat er zoo kenmerkend uit blijkt hoe de Engelsche houding tegenover de Britsch- Indische ontwikkeling is. Zoowel de Pre mier, Attlce, als het conservatieve lid Butler, die^ namens de oppositie sprak, legden den nadruk op de groote waarde van den arbeid, door Groot-Brittannië in Indië verricht. Zij legden daarbij het zwaartepunt op hetgeen bereikt was in de politieke ontwikkeling van den Indiër. „Wij hebben Indië vereenigd", zei Attlee, „en het een begrip van nationaliteit ge geven, dat het in vorige eeuwen miste. Het heeft van ons de beginselen van democratie en rechtvaardigheid geleerd. Als Indiërs ons bestuur critiseeren, meten zij hun critiek niet naar Indische beginselen maar naar maatstaven aan Groot-Brittannië ontleend. In vele Indi sche 6taten hebben democratische instel lingen grobten vooruitgang bereikt. De geest van nationalisme kan niet bepaald blijven door de grenzen tusschen staten en provincies Heeft de Britsche Premier, dit laatste woord uitend, niet even met een zucht aan Europa moeten denken? Attlce sprak de hoop uit dat het Indi sche volk in het Britsche Gemeenebest zou blijven, dat een vrije vereeniging van vrije volken is. „Verkiest het onafhanke lijkheid", zei hij, „dan heeft het daartoe het recht en het is onze taak den over gang zoo vlot en gemakkelijk, als moge lijk is. te doen plaatshebben. Welke ook de voorwaarden van een eventueel ver drag met Indië zullen zijn, wij zullen geen voordeel nastreven dat een nadeel voor Indië zou opleveren." Zoowel de regcerlngs- als de oppositie pers hebben instemming met den loop van zaken betuigd. De Times (cons.) heeft verklaard dat het geheele debat, dat op Attlee's rede volgde, getuigde van twee Britsche besluiten: ten eerste, om de volle regecringsmacht op zoo kort mogelijke termijn in Indische handen te leggen en ten tweede: de volledige er kenning van het recht der Indische be volking, om haar eigen grondwet en haar betrekkingen met andere volken vast te stellen. De cene spreker na den andere beaamde dit. Do News Chronicle (lib.), Attlee's ver klaring aanhalend dat hij hoopt, dat In dië uit eigen vrijen wil besluiten zal in Gisteren nog werd liet officieuze bericht volgens hetwelk de Iraansche ambassade te Washington aan het secretariaat van de „Vereenigde Naties" een protest heeft heeft overhandigd tegen de acties der Sovjet-Itussische troepen in Iran, en welk bericht wjj in ons blad van gisteren op namen, ofifeieel bevestigd door een ver klaring van Hussein Ala, den Iraanschen ambassadeur te Washington, waarin deze tevens bekend maakt dat h(J handelde op instructies van Teheran. Het protest bevat tevens een verzoek om het geschil in den Veiligheidsraad te doen behandelen. De tekst van de Iraan- sche nota omschrijft de Iraansche grieven twee hoofdpunten, n.l. het handhaven der Sovjet-troepen op Iraansch grondge bied, in strijd met het driemogendheden- verdrag van 1942 en de inmenging der Sovjet-Unie door middel van agenten, be ambten en gewapende troepen in interne Iraansche kwesties. Op 8 Maart j.l. werd te Flensburg de landarbeider Fritz Land gearresteerd, die zich ontpopte als de beruchte Rudolf Höss, de commandant van het kamp Auschwitz. H(j legde na zijn arrestatie de meest op zienbare bekentenis af die tot nu toe van Duitsche oorlogsmisdadigers werd gehoord: Hij bekende, in het tijdvak van Juni 1941 tot eind 1943 twee millioen menschen naar de gaskamers te hebben gestuurd op bevel van Himmler. Op 2 Maart J.l. landden 3400 man der Kon. .Vod. Marine onder leiding van kapt. ter zee Teteiilmrg op Kanoer-beueh op Hall. »-eii der schoonste eilanden der nn-lil- pel. Kr word «wil seliot gelost. Id'.T.'s naderen in formatie de lenst. (P) Het woord is aan. Oscar Wilde: De kunst begint eerst daar waar de nabootsing eindigt. afgetreden Volgens Radio-Moskou is Kalinin, de president van de Sovjet-republiek, op zijn verzoek wegens ziekte ontheven van zijn functie. Hij werd benoemd tot lid van den-, hoogsten raad der Unie. Vervolgens werd Nikolai Sjverniek tot opvolger van Kalinin gekozen. Sjverniek was tot nog toe eerste vice-voorzitter van den hoogsten Sovjet en voorzitter van d?n Volksraad. Naar Reuter meldt, heeft de stafchef van generaal Mallnofski, den Russischen opper bevelhebber in Mantsjoerjje. bekend ge maakt dat alle Sovjet-troepen zyn terug getrokken uit het Mantsjoerüsehc gebied ten Zuiden van Tsjangtsjorn, ongeveer driehonderd kilometer ten Noord-Westen van Moekdcn. Eindelijk een oplossing voor de schepen in Australië? Volgens ANP verwacht men, dal het bestaande geschil, waardoor 8 Nederland- sche schepen verhinderd worden, met dringend noodige levensmiddelen en me dicamenten uit Australië naar Ned.-In dië te vertrekken, nu spoedig zal worden geregeld. De vakvereenigingen der ha venarbeiders hebben er in toegestemd de schepen tc laden, mits de Australische regeering en de Nederlandsche autoritei ten aan twee „waarnemers" toestaan de schepen te vergezellen. De voorgestelde waarnemers zijn de advocaat J. V. Barry en de secretaris der Australische vakverceniging van spoor wegpersoneel J F. Chappie. Barry is een van do voornaamste advocaten van Australië, die reeds menige belangrijke opdracht voor de regeering heeft uitge voerd Chappie is een communist, die echter over het algemeen het vertrou wen van de leden der vakvereenigingen geniet. Indien het geschil geregeld wordt, zul len voor het einde van deze maand min stens vijf schepen Australië kunnen ver laten. Men acht het In Washington mogelijk, dat Truman een direct appël zal richten tot Stalin ten gunste van de eenheid der „Groots Drie", aldus United Press. I)e Bijzondere Raad van Cassatie heeft in hoogste instantie uitspraak gedaan in de zaak tegen ir. A. A. Mussert, die door het B(jz, Gerechtshof te 's-Gravenhage ter dood is veroordeeld wegens hulpver- leening aan den vijand. De Raad van Cassatie heeft het door Mussert tegen de sententic van het Hof ingestelde cassatieberoep verworpen. Mussert is niet voornemens gratie aan tc vragen. Mussert maakte bij het binnentreden een buiging voor het Hof, keek om zich heen en scheen uiterlijk volkomen onver schillig. Tijdens het voorlezen van het vonnis loonde hij weinig interesse, al hoewel zijn gezicht af en toe teekenen vertoonde van innerlijke spanning. Toen er door een fotograaf gefotografeerd werd keek hij in diens richting. Bij het verlaten van de rechtszaal draaide hij zich naar het publiek cn glimlachte. het Britsche Gemeenebest te blijven, heefl opgemerkt dat het lidmaatschap van deze vrije vereeniging van vrije volken geen dwang oplegt. Het blad is van mcening dat Indië er zijn eigen belang mee zou dienen De Daily Herald (lab.) heeft de overtui ging uitgesproken, dat de verantwoorde lijke leiders van alle bij deze zaak betrok ken partijen weten dat men van het ver leden alleen moet loeren en er niet over gaan nakaarten. Nu Attlee vooropgesteld heeft dat Indië niet alleen zijn eigen grondwet moet vaststellen, maar ook be slissen of het binnen of buiten hel Brit sche Gemeenebest wil leven, is nog meer aanleiding voor meeningsverschll wegge nomen. De Sunday Times (lib.) tenslotte heeft ronduit gezegd, dat de misale naar Indië veeleer met een nationaal dan met een partij-mandaat vertrokken is. Men moet dit alles niet met onze proble men trachten te vergelijken. Er zijn groote verschillen in oorsprong, ontwikkeling en in wezen. Men moet ook erkennen dat uit dit Britsche beleid een duidelijke tactiek blijkt, om de toetreding van Indië tot de British Commonwealth te bevorderen. Maar dat is begrijpelijk. En in het alge meen is dit optreden interessant en ook leerzaam. Welk een eenheid! R- P- I)c Nederlandsche regeering heeft zich reeds verzekerd van leeningen tot een be drag van 800 millioen van de 2000 mil lioen, waartoe zü de Nederlandsche ver tegenwoordigers had gemachtigd, aldus deelde de minister van Financiën, prol. Lieftinck, te New-York mede. Over zijn verklaring betreffende de 11- Na een flinke schep kolen op de kachel te hebben gegooid, wilde juist de familie Scholtcn in de Krim (Ov.) cr omheen gaan zitten, toen de kachel met een daverende knal uit elkaar spatte. Een pan, welke erop stond, was totaal verdwenen en in de woon kamer was een groote ravage aan gebracht. Men vermoedt, dat een patroon van een vliegtuigkanon tus schen de brandstof is geraakt. De bewoners werden niet gewond. cjuidatie van de Nederlandsche particu liere tegoeden in de Ver. Staten, zeide de minister: „Wanneer wij geen of slechts onvoldoende leeningen kunnen krijgen, it onze eenige toevlucht een liquidatie van deze tegoeden." De minister verklaarde, dat de cont i er- natie op de Amstcrdamsche beurs over het nieuws der liquidatie zeer begrijpelijk is, maar dat men klaarblijkelijk de ernstige financieele positie van Nederland nog niet geheel duidelijk ziet en h(j zeide tenslotte, dat wanneer er drastische maatregelen noodzakelijk waren, de Ver. Staten eer der bereid zouden /(Jn crcdicten te ver leenen, wanneer die maatregelen inder daad ook genomen werden. Hedenmiddag geen besprekingen te Batavia De Nederlandsche cn Indonesische dele gaties zouden heden om 16.30 uur plaatse lijken tijd een ontmoeting hebben ten huize van Sir Archibald Clark Kerr, doch deze bijeenkomst is om onbekende rede nen uitgesteld. Op Timor is een nieuwe, politieke orga nisatie „Pcrsotoean Democratie Indone sia" (Democratische Unie van Indonesië) gesticht, waarvan het ledental snel toe neemt. De voorzitter daarvan heeft op 17 Maart in een vergadering zivi instem ming betuigd met f'0 NcdcrlandsVe voor stellen en zeide: „Men moet deze beschou wen als de verwezenlijking van een de mocratie, wolke voor den oorlog niet heeft bestaan". De voorzitter sprak bo vendien de hoop uit. dat de Nederlandsch- Indische regeering in de overgangsperio de den Indonesiërs in de meest ruime mate gelegenheid zou bieden, zich op zelfbestuur voor te bereiden. Op Bali zijn twee Japanners gearres teerd. die bezig waren wapens te over handigen aan leden der jeugdbeweging.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1