Haarlems Dagblad
m
Perzische Olie.
Zitting Veiligheidsraad zonder Gromyko
De Nederlandsche troepen
op Java.
Bouwvakarbeiders
worden geregistreerd
Scherpe Fransche critiek op kolenverdeeling
Engelsche kinderen
naar het continent
Jaapffiao» No. 18292
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
iJmuiden: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Vrijdag 29 Maart 194*
Dlrcctcur-IIoofdreductcur: Robert Pc
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
Postgiro 273107.
Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
O ET Russisch-Perzische conflict, gan-
A ^.schclijk van olie doortrokken, is nu in
een sfeer van behandeling geraakt die
levendig aan diplomatieke onderhande
lingen uit het verleden herinnert. De
Russische gedelegeerde is al met zijn
secretarissen uit de zitting van den Vei
ligheidsraad vertrokken omdat hij zijn
zin niet kon krijgen en het resultaat van
een stemming tegen hem uitviel. Dit her
innert aan dergelijke gebeurtenissen
tijdens internationale conferenties van
tientallen jaren geleden. De Veiligheids
raad is gisterenavond in het geheim gaan
vergaderen zonder den Rus Gromyko,
dien men wel van zijn consulaat had
zien vertrekken maar die, zooals later
bleek, alleen maar langs het gebouw
was gereden waar de Raad vergadei-de
en toen weer langs een omweg naar zijn
consulaat was teruggereden. Indrukwek
kend zijn zulke incidenten niet. Men mag
betwijfelen of zij den eerbied van de
menschheid voor de organisatie der Ver-
eenigde Naties zullen bevorderen. En het
is te wenschen dat geheime vergade
ringen van den Veiligheidsraad geen ge
bruikelijk verschijnsel worden Zoovelen
hebben weer gehoopt, dat een nieuwe
geest in de internationale verhoudingen
tot uiting zou komen, dat werkelijk een
sfeer zou ontstaan waarin de belangen
der menschheid en dus het dienen van
den vrede voorop zouden staan. Wij zien
nu den ouden belangenstrijd der staten
zich ontwikkelen met de vanouds beken
de olie als inzet. Het valt moeilijk te ge-
looven dat langs dezen weg ooit een be
tere samenleving der volken kan wor
den bereikt.
Dinsdagavond, na het vertrek van Gro
myko uit de vergadering van den Veilig
heidsraad, legde de Perzische ambassa
deur te Washington Hussein Ala zijn ver
klaring af De Perzen hadden bij hun
onderhandelingen met Moskou gevraagd,
de Russische troepen zonder uitstel van
hun grondgebied terug te trekken, hetgeen
volgens het Drie Mogendheden Verdrag
al op 2 Maart geschied had moeten zijn.
Moskou weigerde dit evenwel. Het wilde
troepen in deelen van Perzië laten voor
Ohbepaalden tijd, vroeg de erkenning van
zelfbestuur voor de Perzische provincie
Azerbeidsjan, die een groot deel van het
land vormt en stelde voor een Perzisch-
Russische oliemaatschappij op te richten,
waarin de Sovjet-Unie 51 der aandee-
len zou krijgen en Perzië 49 Minister
president Gavam es Sultaneh wees deze
voorstellen af, omdat de moeilijkheden er
niet mee opgelost zouden worden en ze in
strijd waren met de Perzische wetten en
souvereinlteit, met het Drie Mogendheden-
verdrag, het Handvest van de Vereenigde
Naties en de verklaring van Teheran. Een
heele lijst dus. Daarop namen de Russen
hun voorstellen weer terug.
Hussein Ala zei, dat Perzië tegen uitstel
van de behandeling van zijn zaak in den
Veiligheidsraad is. Het lijdt onder Russi
sche tusschenkomst in zijn binnenlandsche
aangelegenheden. Het heeft geen onvoor
waardelijke verzekering ontvangen, dat de
Russische troepen op een bepaalden datum
zullen zijn teruggetrokken. De aanwezig
heid van de troepen legt een zwaren last
op de schouders van het volk, grijpt in
haar dagelijksch leven in en belet de
gezags-uitocfening door de regeering.
Perzië acht den toestand een bedreiging
van den wereldvrede.
Gisterenavond, in het geheim vergaderend,
is de Veiligheidsraad tenslotte tot het vage
communiqué gekomen, dat in zulke ge
vallen gebruikelijk is. Verschillende voor
stellen zijn besproken en men is (bij af
wezigheid van den Rus) in aanzienlijke
mate tot overeenstemming gekomen Dit
zegt het communiqué. In duidelijk Neder-
landsch vertaald beteekent dit: de overi
gen zijn het ook nog niet met elkaar eens.
Maar vanavond zullen zij weer bijeen
komen en volgens een Reuter-bericht zal
binnenkort aan Perzië en Rusland een
aantal vragen worden voorgelegd Dit
belooft weinig, want verzoeken om in
lichtingen aan de Sovjet-regeering zijn in
den laatsten tijd steeds onbeantwoord ge
bleven.
President Truman gelooft niet dat de
Russen permanent van de U.N.O. zullen
wegblijven. Londen rekent een voor alle
partijen bevredigende oplossing niet tot
de onmogelijkheden. Deze uitingen zeggen
ons niet veel, zij klinken als welwillend
officieel optimisme. Wel kan men uit de
heerschende sfeer afleiden dat de span
ning niet is toegenomen Achter de scher
men zal wel over de olie onderhandeld
worden en de gang van zaken wekt geen
indruk van oorlogsgevaar
Maar als men denkt aan de groote nog
hangende andere kwesties kan men hier
uit moeilijk een vlot verloop van de inter
nationale ontwikkeling afleiden En wie
zich eens even aan de gebeurtenissen van
het oogenblik onttrekt en nadenkt over de
positie der kleine volken, met name over
datgene waartoe hij zelf behoort, heeft wel
aanleiding om zich met bezorgdheid af te
vragen, wanneer wij eens vernemen zul
len hoe men zich de toekomst van ons
buitenlandsch beleid voorstelt. R. P.
Extra import-sigaretten
Naar wij van officiecle zijde vernemen,
zal op 2 Mei a.s. een bon worden aange
wezen voor een extra rantsoen sigaretten.
Ditmaal zullen het import sigaretten
zijn, die zoowel aan vrouwen als mannen
verstrekt zullen worden.
De behandeling der Perzische kwestie gaat door
Donderdagavond om half elf Neder land-
sche tüd kwam de Veiligheidsraad in ge
heime zitting bijeen op het privc-kantoor
van Trygve Lie, dat gelegen is o_p de derde
verdieping van „French Building" in het
centrum van New-York. Toen de bijeen
komst geopend werd, was de Russische
vertegenwoordiger niet aanwezig, ofschoon
een aantal verslaggevers hem om 10 uur
van het Sovjet-consulaat had zien ver
trekken.
Een reporter die-hem per auto was ge
volgd, verklaarde dat Gromyko langs het
gebouw waar de vergadering zou plaats
hebben, was gereden en toen door een
andere straat naar het consulaat was te
ruggekeerd.'
Na afloop van de geheime zititng, die
om 12.48 Nederlandsche tijd eindigde,
werd het volgende communiqué verstrekt:
„De leden van den Veiligheidsraad zijn
heden in vergadering bijeengekomen om
een informeele bespreking te houden over
de verder te volgen procedure in verband
met het Perzische beroep. Verschillende
suggesties zijn besproken en men is in
aanzienlijke mate tot overeenkomst geko
men. Vertegenwoordigers van tflle leden
van den Veiligheidsraad behalve de Sovjet
Russische vertegenwoordiger hebben de
bijeenkomst bijgewoond."
De raad zal heden Vrijdagavond om
negen uur Nederlandsche tijd weer in
openbare zitting bijeenkomen.
De Nederlandsche regeering heeft een
verklaring uitgegeven over de landing
der Nederlandsche troepen op Java. Zij
ontkent hierin, dat er verband bestaat
tusschen deze landing en de thans voort
gang vindende onderhandelingen. De
overbrenging geschiedt op grond van
zuiver militaire overwegingen. „Het ligt
niet in de bedoeling van de Nederland
sche regeering den strijd aan te binden
met de nationalistische beweging als zoo
danig, doch dat in haar op samenwerking
gerichte politiek haar verantwoordelijk
heid voor orde en rust moet worden ge
schraagd"
Minister Drccs heeft besloten in de
tweede helft van April een registratie
van alle Nederlandsche bouwvakarbei
ders te doen plaats hebben.
Een dergelijke registratie, waarbij de
vrijwillige medewerking van allen onmis
baar is, verschaft aan de overheid alle
gegevens, welke zij voor de beoordeeling
van haar mogelijkheden op hel gebied
van den wederopbouw behoeft. Uit de
registratie kan de noodzakelijke verplaat
sing blijken van bouwvakarbeiders uit
streken, waar weinig te bouwen valt naar
gebieden, waar de behoefte zeer groot ls.
Zij kan een duidelijk licht werpen op de
verhouding tusschen het in de verschil
lende vakken aanwezige en benoodlgde
aantal arbeiders, en daarmede op de be
hoefte aan scholing voor de nauste toe
komst. Een eventueel uit te reiken re
gistratie-bewijs zou zeer goede diensten
kunnen bewijzen bij de distributie van
vakkleeding, klein gereedschap, het ver
strekken van extra-voeding voor zwaren
en extra-zwaren arbeid, enz. Vanwege het
feit, dat het Bouwplan 1946 gebaseerd
ls op de aanwezige arbeidsmogclijkheid
en de materiaalvoorziening daaraan wordt
aangepast, maakt de registratie de be
vordering van de werkgelegenheid mo
gelijk. Het is niet ondenkbaar, dat de over
heid in de toekomst hot toekennen van
overbrugglngsgeld zal koppelen aan het
in bezit zijn van een registratie-bewijs.
Teneinde het registreeren van alle bouw
vakarbeiders zoo doelmatig en efficiënt
mogelijk te doen geschieden, heeft minis
ter Drees een kleine commissie van voor
bereiding in het leven geroepen.
Achtduizend gulden verdwenen
Bij den heer J. A. C. te Haarlem, die een
kantoor houdt voor de Staatsloterij, kwam
een onbekende binnen met het verzoek, of
C. voor hem 100 gulden kon wisselen. Deze
voldeed hieraan, maar hem ontging de bc-
geerlgc blik, dien den onbekende op zijn wel
gevulde portefullle wierp. BIJ het verlaten
van het kantoor beloofde de man spoedle
terug te zullen komen, daar hIJ „Iets moois"
voor C te koop had. Inderdaad verscheen hij
kort daarna weer en wel met een lap stof,
dien C. eens goed bekijken moest. Omdat
het ln het kantoortje te donker was, glnRen
beiden naar de keuken, waar de onbekende
den lap ontrolde en tegen het licht hield,
terwijl hij de keukendeur dichtduwde.
C. voelde er echter niets voor om den lap
te koopen en de onbekende verdween daarop
met grooten spoed. In het kantoor terug,
miste C. zijn aldaar achtergelaten porte
feuille. Inhoudende een bedrag van omstreeks
f 8000. Het staat wel vast. dat terwijl C. met
den lap stof ln de keuken bezig was, een
handlanger van den onbekende zijn slag
geslagen heeft. Van de daders geen spoor. C.
ls niet in staat een signalement op te geven.
Naar Reuter verneemt, hebben de leden
van den raad Donderdag besloten, met de
behandeling van de Perzische kwestie door
te gaan. Verder wordt bericht dat binnen
kort aan Perzië en Rusland een aantal
vragen over den stand van zaken met be
trekking tot het onderhavige geschil zal
worden voorgelegd.
President Truman heeft tijdens een pers
conferentie verklaard dat hij geen perma
nent wegblijven der Sovjets van de U.N.O.
vreest. In welingelichte kringen te Lon
den is men van meening dat een voor
alle partijen bevredigende oplossing van
de Perzische kwestie in geen geval tot de
onmogelijkheden behoort.
Van gezaghebbende z|jde wordt ver
nomen, dat de Perzische ambassadeur den
Veiligheidsraad vandaag nieuwe bewijzen
zal voorleggen van de Sovjet-inmenging
in de binnenlandsche aangelegenheden van
Perzië door middel van agenten, ambtena
ren en troepen.
Do heer II. vdWeycr spreekt zijn af
scheidsrede uit in het Concertgebouw te
Haarlem tijdens de huldiging, die daar
Donderdag plaats vond ter gelegenheid
van zijn afscheid als Inspecteur van het
Lager Onderwijs te Haarlem per 1 April
aanstaande.
Weer Amerikaansche
voedselpakketten
naar Europa
De Ver. Staten hebben een nieuwe hulp
actie voor Europeesche landen op touw
gezet onder den naam „Care" welke toe
passelijke benaming ontstaan is uit de
beginletters van: „Co-operalive for Ame
rican remittance to Europe". Deze nieuwe
actie is gevormd door 24 vcreenigingen
die zich bezig houden met hulpverleening
in een of anderen vorm aan Europa.
Door tusschenkomst van de „Care" kun
nen vcreenigingen, groepen of particulie
ren standaard-voedselpakketten koopen
voor aflevering in Europa. Ook Nederland
staat op de lijst van de lauden, die voor
deze bestellingen in aanmerking komen.
Het hoofdkantoor van „Care" is te New-
York, Broadstreet 50, gevestigd.
Amerikaansch voorstel
ter Atoom-controle
Een rapport van het Amerikaansche mi
nisterie van Buitcnlandsche Zaken over
de wijze, waarop de atoomenergie door
de Vereenigde Volken zal moeten worden
gecontroleerd en beschermd, dringt aan
op het instellen van een instantie in het
kader der UNO die de leiding zou moeten
nemen bij alle operaties, dienend tot de
ontwikkeling der atoomenergie; een
lichaam dus dat naast het theoretische
werk der U.N.O.-atoomcommissic die zal
worden ingesteld, de practische zijde van
dit vraagstuk zal moeten behandelen en
vervaardiging van atoomenergie-produ-
ceerende apparaten tot zijn exclusief recht
zal rekenen, tegelijk met alle research-
werk en andere „gevaarlijke" voorberei
dingen.
Het rapport onthult verder dat thorium,
waarvan Britsch-Indië de rijkste vind
plaats ter wereld is, ln verbinding met
uranium voor de atoomenergie kan wor
den gebruikt en stelt een internationale
controle over alle voorraden dezer twee
elementen voor.
Opent binnenkort de Beurs?
Donderdag had te Amsterdam een bespre
king plaats onder leiding van den minister
van Financiën met de directie van de Ned.
Bank en het dagelijksch bestuur van de Ver.
voor den Effectenhandel, al waar de minis
ter plannen ontvouwde met betrekking tot de
openstelling van de beurs op korten termijn,
voor aankoopen van zoogenaamd oud bezit
met vrij geld. waarbij den verkooper de
helft van de opbrengst ln vrij geld ter be
schikking wordt gesteld.
Tevens werd besproken, hoe do vrijwillige
verkoopmogelijkheid van een deel van het
Amerikaansche effectenbezit technisch uit
gevoerd zal worden. De besprekingen wier
pen vruchtbare resultaten af, welke nu door
het departement, ln overleg met de Ned.
Bank en de Ver. voor den Effectenhandel
nader worden uitgewerkt.
Britten overwegen stopzetting van den export
Een woordvoerder van het Fransche
ministerie van Buitenlandsche Zaken
heeft Donderdagavond een verklaring af
gelegd ten aanzien van de Fransche
meening over de verdeeling der steenkool
uit het Ruhrgebied, die kan worden be
schouwd als de felste critiek welke tot nu
toe is geleverd op het geallieerde beleid
inzake dit onderwerp
Dc woordvoerder zeidc: „Het aan
Frankrijk toegewezen deel van de steen
kool uit het Ruhrgebied ls totaal onvol
doende. Het is paradoxaal dat een van de
Duitsche hoogovens in het Ruhrgebied
meer kolen ontvangt dan de geheclc Fran
sche industrie tezamen. Moet den Duit-
sclicrs in dc r|j der naties voorrang ge
geven worden h|j den wederopbouw? De
slecnkoolproductie van het Ruhrgebied is
in dc laatste drie maanden vrijwel uitslui"
tend aan de Duitschers ten goede geko
men".
Uit Britsche bron komt het bericht dat
dc kolenproductie in het Ruhrgebied vrij
wel tegelijk met het verlagen der lcvens-
middelenrantsoenen enorm gedaald is. Op
het oogenblik ligt de productie ongeveer
20 procent beneden het peil van drie wc-
Elfduizend Engelsche kinderen van 14
tot 17 jaar zijn door Nederland, Zwitser
land, Denemarken en België uitgenoodigd
een vacantle van veertien dagen te komen
doorbrengen op het continent, waarmede
deze landen hunne erkentelijkheid willen
betuigen voor de prestaties van het Brit
sche volk en tevens de internationale
vriendschap onder de jeugd willen bevor
deren.
De kinderen zullen ln gezinnen worden
opgenomen. Nederland zal er in totaal
1000 ontvangen, waarvan het eerste con
tingent waarschijnlijk begin Juli zal ver
trekken.
ken geleden, en de Britsche autoriteiten
overwegen een stopzetting van den kolen-
export voor enkele maanden, om de pro
ductie van de groote Duitsche industrieën,
die met een derde zal moeten worden
verminderd, weer op te voeren. Een ver
hooging van de rantsoenen der mijnwer
kers en stopzetting van den uitvoer zou
de situatie, die geformuleerd wordt als
een dreigende economische ineenstorting,
eventueel nog kunnen redden.
Dr. Max Euwe spoelde Donderdag; een
si in ii li ua n wedstrijd legen 30 middelbare
scholieren In liet Christelijk Lyceum Ui
Haarlem. J. Honjcenbiirg Iwlmalde oen
punt op den meester. E. Ban ten, A.
Schneiders, N. Langkamp. W. Burger
en n. Bouwmeester mochten remise
boeken.