Haarlems Dagblad Schermutselingen op Java De Dure Zuivering en een rijstaanbod van Sjahrir Het herstelwerk V! r Fransche coalitie weer buiten gevaar Perzïë" wordt vervolgd, „Spanje" begint Nederlandsch standpunt scherp omschreven Staking begonnen bij Ned. Dok Mij. ItOe JajwprwtVï No. I8SP8 Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 37, Haarlem IJmuiden: Kennemerlaan 154, Telef. 5437. Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peerebooni Wmuwlug 17 April I9t« Uitgave Stichting Voorlichting Abonnementen: p. week 31 ct. per kwartaal f 4 Postgiro 273107 Tel.: Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054 UIT de staatsbegrooting blijkt dat de zuivering met al wat daarmee samen hangt in 1946 meer dan driehonderd mil- lioen gulden zal kosten. Daaronder vallen de uitgaven voor politieke gedetineerden, die blijkens de jongste officieele mededee- ling nog 78.400 in aantal zijn; een grooter aantal gevangenen dan de Belgen of zelfs de Franschen er op na houden Niettemin treft het dat hun bewaking 50 millioen moet kosten. Dat is 637 de man. Het lijkt erg veel. Bij de gedachte, dat hij het beta len moet, zal de belastingbetaler het zelfs buitengewoon veel vinden. En de herin nering aan het bericht, dat niettemin sinds de bevrijding 1600 gevangenen ont snapt zijn, van wie er maar 1000 zijn terug gebracht, zal hem niet opvroolijken. 93Vs millioen staan vermeld achter de aanduidingen bijzondere rechtspleging, herstel van rechtsverkeer en zuiverings maatregelen. 15Vi millioen zijn bestemd voor de bijzondere jeugdzorg en het na tionale inkomen derft 130 millioen, omdat 100.000 personen aan het arbeidsproces zijn onttrokken. Wij derven nog veel meer mil- lioenen om deze laatste reden, maar daar zal ik het nu niet over hebben, want die zouden onder allerlei andere hoofdstuk ken vermeld moeten worden. De Milliardennota heeft medegedeeld, dat de regeering haar bijzondere aandacht aan het vraagstuk wijdt. De oplossing zal moeilijk zijn tenzij het geweldige zuive- rings-program wordt besnoeid. Zooals het er nu voorstaat behoeft men immers geen daling van het aantal politieke gevange nen te verwachten en de berechting zal nog vele jaren duren. Dit volgt uit het optreden der tribunalen, waarvan som mige aan het werk zijn getogen en andere nog moeten beginnen, Ier behandeling van tienduizenden zaken. De tribunalen kun nen geen gevangenisstraf opleggen, maar veroordeelen wel velen tot interneering in kampen. Sommigen waren nog niet gede tineerd. Dat worden dus nieuwe gevan genen. Nieuwe kosten van berechting zul len verder voortvloeien uit de bedrijfs- zuivering. die nog beginnen moet. Op de zen weg voortgaande heeft men het voor uitzicht, dat de kosten van de zuivering op de begrooting voor het jaar 1947 hooger instede van lager zullen worden geraamd De Nederlander is veelal een man, die waar voor zijn geld wil hebben. Ik zou hem willen vragen wat hij eigenlijk krijgt voor de honderden millioenen. die hij op deze wijze besteedt. Hij zal vermoedelijk beginnen met te antwoorden, dat hij de zware gevallen bestraft wil zien en dat dit een elsch van normaal recht is. Accoord. Daar hebben wij ons geld wij betalen er man voor man een slordige duit aan voor over. Maar voor de rest? Is nu nog niet de tijd gekomen om tot waarlijk ingrijpende vermindering van het aantal politieke gevangenen over te gaan? De meesten voeren niets uit. Zij verluie ren. dragen niet bij tot het herstel van ons land en worden in leven gehouden op onze kosten. De gezamenlijke opsluiting is zeker niet bevorderlijk om hen voor an dere denkbeelden toegankelijk te maken. Als zij vrijgelaten werden zouden zij hard moeten werken en niet kunnen samen scholen, zooals zij nu gedwongen doen maar genoodzaakt zijn zich te reclassee- ren. Dat zou niet zoo licht vallen, maar het is ook niet de bedoeling het hun ge makkelijk te maken. Zekere burgerrechten zouden hun onthouden blijven. Voor het overige zouden zij de kans moeten heb ben. Velen zouden wellicht boter in an dere plaatsen dan hun oude woonplaats aan het werk kunnen worden gezet. Toe zicht op hun gedragingen, zooals dat ook al bij eerder vrijgelatenen is toegepast, zou kunnen worden geregeld. Het aantal tribunaal-zaken en het aan tal gevallen, voor zuiveringscommissies bestemd, zou sterk ingeperkt kunnen worden door de normen, voorzoover die t bestaan, te verleggen en voorzoover ze niet bestaan tot de waarlijk ernstige ge vallen te begrenzen. Daarin liggen nog meer voordeelen dan een aanzienlijke be sparing op astronomische uitgaven Met onze aan scherp-geformuleerde wetten gebonden rechtspraak waren wij vóór den oorlog ingenomen. Zij bevredigde ons rechtsgevoel. De uitspraken van geheel of ten deeie uit leeken bestaande zuiverings commissies, die werken op grond van haastig samengestelde noodbesluiten, die nimmer een parlement gezien hebben, be vredigen ons dikwijls niet. Daarbij komt dat deze zuivering een sfeer heeft gescha pen, die niet erg gezond is voor Neder land. Hetgeen sommigen van ons al tijdens de bezetting voorzagen Ls bewaarheid: het Nederlar.dsche volk eigent zich niet best voor dit soort ervaring. Het heeft zijn deugden en gebreken, zooals alle volken. Tot de gebreiccn behoort een bij velen niet geringe vatbaarheid voor farizeïsme. En bij de Kuns'zuivering, om die vertooning nog eens in herinnering te brengen, heb ben zich verschijnselen en verwarringen voorgedaan, waaraan men niet kan den ken zonde zich als Hollander te geneeren. Bovendien ontslaan tegenstellingen, die soms doen denken aan twisten uit onze historie, waarop wij geen reden hebben trotseh te zijn En door zuiveringscommis sies zijn in sommige gevallen zoo zware straffen opgelegd dat de loopbaan van de betrokkenen, die fouten hadden begaan maar geen N.S.B.V is waren en geen 'land verraad hadden gepleegd, voorgoed ver nietig! werd. Als de regeering haar bijzondere aan- Op 15 April stuitte een Noderlandsch- Indische patrouille tusschen Batavia en Buitenzorg op een honderdtal extremis ten. Zonder verliezen aan Ncderlandsche zijde werden drie extremisten gedood en 18 gevangen genomen. Denzelfden dag werd een kampong nabij Tangerang bij verrassing door Ncderlandsche troepen bezet, waarbij de verliezen aan Indonesi sche zijde 40 dooden en vele gewonden bedoegen. Drie Ncderlandsche soldaten kwamen om het leven. De buit bestohd uit groote hoeveelheden wapens, kleeren en voedsel. Tegen dezen overval is door de Indonesische regeering protest aange- teekend, dat thans door de geallieerde autoriteiten onderzocht wordt. waartoe lt.-generaal Stopford, de geallieerde com mandant bevel heeft gegeven. Tenslotte werd een aanval op het ra diostation ten Zuiden van Bandoeng door Nederlandsehe troepen verijdeld. Naar van bevoegde zijde wordt gemeld, houdt de Indonesische politie ongeveer 40 Britsch-Tndische burgers in verzekerde bewaring. Zij worden ervan „beschuldigd" NICA-geld in ontvangst te hebben ge nomen. Indonesië offert rijst aan Britsch-ïndië. Volgens het nationalistische blad „Mer- deka" heeft .Sjahrir namens de Indone sische republiek 500.000 ton rijst aan de bevolking van Britsch-Indië aangeboden. Naar de plaatsvervangende directeur van Het Haarlemsche Slachthuis Benoeming van oen directeur. Voor directeur van het Openbaar Slacht huis te Haarlem (dr F. P. Keyser is ge pensioneerd) is door B en W. de volgende aanbeveling aan den raad gezonden- 1. G. de Vries, adj.-directeur van het Slachthuis te Haarlem. 2. Mr. J. Slager, directeur van den Keu ringsdienst voor Vee en Vleesch te Schoonhoven; 3. C. Bergsma, veearts-bacterioloog bij het Slachthuis te Amsterdam. De Haarlemsche gasfabriek Aanbeveling voor directeur. Ter voorziening in de vacature, ont staan door de pensioneering van den heer J. A. A. Ochtman, bevelen B. en W. aan voor directeur der gasfabriek: 1. Dr. A. I. den Hollander, adj.-directeur van het gasbedrijf te Haarlem; 2. Ir. G. van Iterson, adj.-directeur van het gasbedrijf te Tilburg; 3. H. Batelaan Hzn., directeur van het gasbedrijf te Leidschendam. het Nederlandsch-Indische departement van Economische Zaken verklaarde, is het menschelijk gesproken, onmogelijk dit aanbod te verwerkelijken. De voedselsituatie op Java is nog van dien aard. dat maandelijks 10.000 ton rijst naar het eiland verscheept moet worden, wil men een dreigenden hongersnood in de steden voorkomen. Wanneer de goede verwachtingen van den komenden rijst oogst niet beschaamd worden, zal het wel licht mogelijk zijn, dat Java zich zelf kan bedruipen. Zooals de toestand echter op het oogen- blik is, kan het geenszins verantwoord genoemd worden, aldus de plv. directeur Dr. P. Honig, dat een korrel rijst voor export bestemd wordt. Van de 300.000 in de oorlogsjaren licht beschadigde woningen iu ons land zijn er reeds 270.000 weer be woonbaar. De noodwoningbouw zal beperkt worden tot 10.000. Van de 3 a 10.000 boerderijen die vernield werden, zijn er 3500 „in nood herbouwd". Het woord is aan. Augustinus: Geef wat gij niet kunt behouden en gij zult ver krijgen tvat gij niet kunt verliezen. De dreigende breuk tusschen de Fran sche rechtsche en linksche partijen ten gevolge van een meeningsverschi! over het ontwerp der nieuwe grondwet in de constitueerende vergadering, is voorkomen door een compromis, zoo dat het aftreden der M. R. P. ministers niet doorgaat en de discussies over do grondwet kunnen worden voortgezet. Binnenkort zullen de beide kampen iu de Assemblée onderhandelingen ope nen over het detail, waarover het ge schil is ontstaan, nl. de parlementaire vertegenwoordiging, die volgens de M. R. P. uit twee kamers zou moeten be staan, terwijl de linksche partijen een enkele wetgevende vergadering eisch- ten. De minister van Buitenlandsche Za ken, Bidault. heeft in de kabinetszit ting van Dinsdag medegedeeld, dat in beginsel een aceoord is bereikt. Te Vlissimceii werd bij de Kou. Mij. „I>e Sclielde" hel eerste schip n ding; te water gelaten. Het Is de rrachtltoot lir. 253, 3000 ton «root, Hansebooten, welke In 1043 door den bezetter op stapel werden militaire doeleinden Kehrnlkt te worden. 11* In de vergadering van den Veilig heidsraad van Dinsdag is de beslissing over de vraag of de Perzische kwestie op de agenda gehandhaafd dient te blijven, niet veel nader gekomen. Een nota van den voorzitter der UNO. Trygve Lie, over de te volgen proce dure in deze aangelegenheid werd aan een commissie van deskundigen toe vertrouwd, die over het standpunt van Lie binnen twee dagen rapport zal uit brengen. Voordat dit rapport binnen is zal de Perzische kwestie niet meer wor den aangeroerd. De Ncderlandsche afgevaardigde, mr. van Kieffens, heeft op scherpe wijze stelling genomen tegen het afvoeren van het Perzische agendapunt. HM stel de tegenover de elsch van Gromyko de vraag: „Wie is baas over de agenda van den raad. de raad zelve of de lan den, die partij zijn iu een geschil. Het kan slechts de raad zijn die uitmaakt wat er op de agenda komt. Indien de Sovjet-interpretatie zou worden aan vaard. zou de deur wijd opengezet wor den voor misbruiken bij geschillen tus schen groote en kleine mogendheden". HET SPAANSCHE HOOFDSTUK. Nadat aldus onder het Perzische feuilleton „wordt vervolgd" is komen te staan, zal heden met het nieuwe hoofdstuk, getiteld „Spanje" worden begonnen. De Poolsche brief aan den Veiligheidsraad, waarin de Poolsche re- geering het Franco-regiem een gevaar voor den vrede noemt en aandringt op een uitspraak in deze kwestie door den raad, zal in de vergadering van van daag aan de orde komen. De bijeen- dacht aan het vraagstuk wijdt zal zij hope lijk dit a les overwegen en ernaar hande len. Als blijkt dat iets te veel geld kost biedt dat dikwijls de beste kans om tot betere verhoudingen te komen. De Mil liardennota kan ook op dit punt bezielen den invloed doen gelden. R. P. komst begint om 9 uur in den avond (Ned. tijd) en het valt te voorzien dat de discussies, die zich rond dit thema zullen ontwikkelen, noch in duur. noch in geanimeerdheid zullen ondei-doer. voor die welke de Perzische kwestie begeleid hebben. De meeningen over dit onderwerp zijn immers klaarblij kelijk evenzeer verdeeld en de kam pen zijn naar alle waarschijnlijkheid op dezelfde manier geformeerd als in het Perzische geval, met dit verschil dat Frankrijk thans aan den „linker kant" staat met een duidelijk gefor muleerde eisch tot actie, terwijl het in de Perzische kwestie een bemiddelen de rol speelde en niet uitgesproken partij koos. De Fransche pers maakle Dinsdag melding van militaire maatregelen aan de Fransch-Spaansche grens aan beide zijden. Fransche troepen, gewapend op oorlogssterkte, en afdeellngcn van de Garde Mobile zouden in den nacht van Maandag; op Dinsdag stellingen hebben betrokken aan de Zuidelijke grens, ten gevolge van het feit dat talrijke Fran co-spionnen op Fransch gebied zijn doorgedrongen en Spanje zijn grens- garnizoenen aanzienlijk heeft versterkt. Franco's invitatie. De Spaansche ambassade te Londen heeft Dinsdag medegedeeld dat het be sluit van den Spaanschen ministerraad om „bevriende regeeringen uit te noo- digen tot het zenden van een onder zoekcommissie naar Spanje ont de on juistheid der Poolsche beschuldigingen vast te stellen" verwezenlijkt is en dat de Spaansche regeering uitnoodigin- gen daartoe heeft gezonden aan Enge land, de Vereenigde Staten. Australië, Nederland. Egypte en Brazilië via de vertegenwoordigers dezer landen te Madrid. De Haarlemselie liclitbedrijveii B. en W. togen eenhoofdige IHiliog, B. en W. van Haarlem hebben prae- advies uitgebracht over het voorstel- Bockhoven c.s. om de wenschelijkheid to overwegen de electriciteits- en gasbedrij ven te Haarlem onder éénhoofdige leiding te stellen. Zij betoogen dat in zoo'n geval aan het hoofd van eik bedrijf een ter zake kundig persoon moet staan, die mei do technische leiding belast is De taak van den directeur zou dan moeten zijn. de al- gemeene leiding en leiding bij inkoop en distributie. Hierin zou het voordeel der combinatie bestaan. De vraag blijft open of ter wille daarvan tot de combinatie moet worden besloten. Wil de combinatie inderdaad eenig nuttig effect afwerpen, dan komt het vooral aan op een goede samenwerking tusschen de drie leidende figuren. Om die reden meern-n B en W. dat combinatie practisch alleen mogelijk is bij zeer kleine bedrijven, waar één per soon de geheele leiding heeft en bij groote bedrijven, waar voor elk der drie per sonen een voldoende werkterrein aanwe zig is. Bij middel-groote bedrijven, zooals wij te Haarlem hebben, bestaat er voor den directeur zeker geen voldoend werk terrein. Het gevaar is dan groot dat de directeur zich meer rechtstreeks mei de technische leiding gaat bemoeien waar door de weg tot conflicten geopend is. Bovendien is het thans gewenscht dat aan elk bedrijf een directeur is. die zich geheel wijdt aan de belangen zijner onder neming. nu er over de toekomst onzeker heid gekomen is. als een gevolg van do drang die er bij de regeering gekomen is naar concentratie. B. en W. ontraden dus thans tot één hoofdige leiding te besluiten De staking bij de Ned. Dok- en Scheeps bouw Mij. is hedenmorgen een feit ge worden. Het grootste deel van de arbei ders verscheen niet op het werk. Regel matig komen nog wel werkwilligen op het terrein Van incidenten, veroorzaakt door posters, is niets bespeurd. President Truman zat binnenkort een be zoek brengen aan Japan,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1