n
Haarlems Dagblad
Peking-Parijs, een Autorace in 1907
Een mooi werk
Geld- effectenmarkt.
Ambtelijke werkloosheidsbestrijding
-ia ~\i\
jaauooi j36uiuojo
11
ii
Zaterdag: 27 April 1940
Wie voor den oorlog op den radiator
van zijn wagen een plaquette kon toonen
als bewijs van het volbrengen der Rallye
naar Monte-Carlo, gold in auto-kringen
als een „kerel".
Deze sterrit trok eertijds de algemeene
belangstelling, daar hij, behalve als spor
tief evenement, een waardemeter bleek te
zijn voor de betrouwbaarheid van de
auto's der deelnemers.
De automobilist uit 1907 met een visio-
nairen geest zal de gladde kilometer-ver-
slinders, die thans 's werelds wegen be
volken hebben zien opdoemen als een
schrikwekkende hallucinatie. Inderdaad,
het verschil tusschen de hooge „Dion
Bouton" of den Nederlandschen Spijker-
wagen uit 1907 en een geruischloos op-
trekkenden wagen van nu is ontzaglijk
groot.
Waarom wij juist het jaartal 1907 als
basis van onze vergelijking hebben ge
nomen wordt duidelijk, wanneer we even
teruggrijpen in de herinnering van bijna
40 jaren oud.
PekingOp één der hoofdwegen
der Chineesche Keizersstad staan zes
hooggewielde wagens als ongeduldige
paarden te trillen op hun banden. Straks,
wanneer het startschot geklonken heeft,
zal de race PekingParijs, uitgeschreven
door het Parijsche blad ,,Le Matin", be-
•gonnen zijn. Maar gezien dien rustig pra-
tenden mijnheer met zijn bolhoed is het
groote oogenblik nog niet aangebroken.
We kunnen dus de zes deelnemers even
van nabij bekijken. Natuurlijk 3pringcn
de Nedérlandsche kleuren, dwars over de
hooge carrosserie van een ,,Spijker"-auto
geschilderd, direct in het oog Achter het
stuur zit de Franschman Godard en hij
redeneert rad met een reporter, die ijve
rig en onder begeleiding van „mais oui,
monsieur" noteert. Naast de Spijker staat
de zware romp van een ,,Itala"-wagen.
De motor draait al. en de Prins van
Borghese heeft zich achter het hooge
stuurrad verschanst, gestoken in het
laatste snufje op het gebied van auto-
kleeding. Twee Dion-Boutons trillen zij
aan zij, naast hen verzinkt een kleine
driewieler in het niet, een motordriewie
ler van zegge en schrijve 6 PK. Een Fiat
van 25 PK, voor dien tijd een forsche
wagen, sluit het zestal
Een schot knalt door de zwoele lucht
van Peking. Zes grommende vehikels
rammelen Westwaarts, de Prins van
Borghese, manhaftig, in zijn leeren cos-
tuum neemt de leiding: a Paris, messi
eurs!
E'wars door Azië.
Wij vinden onze Frankrijk-rijders te
rug in de onherbergzaamheid der Aziati
sche woestijnen. Het zijn er nog maar
vijf, de kleine driewieler heeft met zijn
zes paardekrachten niet opgekund tegen
zijn concurrenten en is teruggekeerd De
„Spijker"-auto vreet kilometer na kilo
meter, maar Godard en zijn assistent mer
ken aan het onregelmatig loopen van
hun machine, dat er iets hapert. Aan den
horizon verdwijnen de vier anderen in
een stofwolk. Langzamer en langzamer
snort de wagen met de Nederlandsche
kleuren; nog één plof, een korte hoestbui
en daar staan Godard en zijn helper onder
de strakke oneindigheid van den hemel
boven Azië. De motorkap gaat omhoog,
de bougies worden losgeschroefd, alles
in orde! Alles.... behalve het benzine
reservoir. De benzinevoorraad is op, de
Spijker staat zonder een druppel brand
stof in de hitte van een blakenden dag,
ergens tusschen Peking en Parijs. Den
volgenden morgen gaat Godard op stap,
om hulp te halen. Na uren loopen ont
waart hij de silhouet -van een kameel-
ruiter. Het 6chip der woestijn wordt ge
praaid, een benzinedcpöt gevonden. In
een paar zinnen wordt hier verteld, wat
met vele zweetdruppels werd geschreven.
Maar de race gaat verder. Met den voet
op het gaspedaal en de stofbril op het
voorhoofd geschoven tuurt Godard in de
trillende verte. In het gezichtsbedrog of
stijgt aan de kim werkelijk een ijle wolk
op, ten teeken, dat de vier anderen weer
in zicht komen?
Ja, het waren vier waggns, vier Euro
peanen, die worstelden met het stof en
de dorst en de slaap en een onwilligen
motor. Waar worstelde een autorijder in
1907 niet mee, behalve met een overdaad
aan comfort?
De Prins van Borghese, die de beschik
king had over de meeste paardekrachten
vergat op een oogenblik de sportiviteit
en een eerder gemaakte afspraak, de dorst
naar roem werd hem te machtig en hij
verliet vóór de grens van Europa zijn
vijf collega's. Eigenlijk had het groepje
bijeen moeten blijven tot de grens van
Europa bereikt zou zijn, maar het „eigen
lijk" werd door dezen wedstrijdrijder
vergeten en begraven onder den triomf
van de overwinning, die hij dan ook
prompt behaalde.
Ook de andere deelnemers zijn in de
Fransche hoofdstad aangekomen.
Het is een enorme prestatie geweest,
deze rit Peking—Parijs. Dat zij is vol
bracht, leert ons, gemakkelijke heenschers
over het „snel-paardeloos-zonder-spoor-
wog-petrool-rijtuig", zooals een Vlaamsch
journalist uit de eerste jaren 'der twintig
ste eeuw de auto in allen ernst wilde
doopen, dat deze, thans zoo geluid- en
schoklooze heerschappij "ontstaan is bij de
gratie der pioniers, die op hun hooge
„springbokken" (en zulk een benaming
moet afkomstig zijn van een oude dame,
in 1907 met vastgeknoopte hoed en tril
lende zenuwen een sedan-de-grand luxe
bestijgende), de halve wereld doorkruis
ten.
Zwervende fietsen
en ijsmachines
Dezer dagen werd de Haarlemsche re
cherche „verblijd" met de aangifte van
een rijwieldiefstal. Het signalement van
het verdwenen karretje klopte met dat
van een fiets, die in de Koningstraat voor
een winkel was neergezet. Een couranten
besteller N. W v. E., was de tijdelijke
eigenaar geworden, maar hij moest het
zadel voor de celbank verwisselen.
Niet alleen fietsen zijn hun bezitters
ontrouw, maar ook ijsmachines kunnen op
duistere paden terechtkomen.
Een week geleden constateerde de poli
tie, dat uit een Haarlemschen ijssalon
eenige voor dezen salon onmisbare machi
nes verdwenen waren. Daar de zaak ge
sloten was,.konden de de gezagsdragers
niet vaststellen, wanneer deze apparaten
hun oude standplaats hadden verlaten.
Langs vele omwegen gelukte het ten
slotte ze in Amsterdam op te sporen, een
hoofdstedelijke banketbakker had ze ge
kocht van twee personen, die inmiddels de
vrijheid vaarwel hebben moeten zeggen.
Nederlanders adopteeren
Geallieerde oorlogsgraven
In het Binnenhof te 's-Gravenhage
heeft de minister van Oorlog mr. J.
Meynen het Comité van Nederlandsche
Oorlogsgraven geïnstalleerd, dat tot doel
heeft graven van Geallieerde militairen
in Nederland te adopteeren.
In zijn rede noemde minister Meynen
het een gelukkige gedachte dat deze
vorm is gevonden. Er wordt een band
gelegd met de nabestaanden van hen,
die hun leven gaven mede' voor onze
bevrijding. De voornaamste taak van
het comité is de adoptie van graven.
Verder wil het banden met familie
betrekkingen van de gesneuvelden on
derhouden en ze bij een bezoek der gra
ven gastvrijheid verleenen. Tenslotte
stelt het zien voor, op hoogtijdagen de
graven te versieren.
Het is den minister gebleken, dat de
Geallieerde nabestaanden er dankbaar
voor zijn, dat hun dierbaren niet in een
vijandelijk land, maar in een bevriend
land, waarvoor zij hebben gevochten,
rusten. Dit beteekent voor ons land een
delicate taak. Bij de behartiging van de
belangen mogen dan ook geen andere
doeleinden voor oogen staan, dan uit
sluitend de zorg voor de graven en het
onderhouden van een persoonlijk con
tact met degenen, die aan den overkant
hun diei baren in ons land begraven
weten.
Het adoptiesysteem van de graven is
tot dusverre een groot succes gebleken.
Een stroom van brieven uit Amerika en
Canada is reeds aan het comité gericht.
Daarbij blijkt, dat. naast de erkentelijk
heid voor de adoptie, de vaders van na
gelaten betrekkingen in de eerste plaats
technische bijzonderheden over de gra
ven willen hebben, terwijl de moeders
meer persoonlijke feiten zouden willen
weten. Van de 20.000 graven van Ge
allieerde soldaten, die in Margraten in
Limburg ter aarde zijn bestjeld, zijn
15.000 graven reeds door Limburgers
geadopteerd.
In <len Kiuis werden door den minister
vun Oorlog, mr. J. Meynen aan een
aantal hooge liritselic officieren onder
scheidingen uitgereikt. (P)
Ook de maand April is straks weer ten
einde zonder dat van een verruimden
beurshandel gesproken kan worden. In
tegendeel, tot dusver wordt het den fond
senhandel nog steeds moeilijker gemaakt
zich te ontplooien en het is daarom geen
wonder dat de omzetten de vorige week
tot c.a. 500.000 per dag zijn ingekrom
pen.
Aan werk ontbreekt het overigens op de
kantoren niet. Daarvoor zorgt het ambte
lijk apparaat dat zich thans ook als een
poliep over heel den effectenhandel uit
breidt en dat in de „verklaring" zijn
nieuwste creatie vindt. Geen stuk mag
worden geleverd of er moet een verklaring
bij, waaruit blijkt dat het zich onder be
rusting bevindt van een officieel inleve
ringskantoor. Verkoopt iemand vandaag
50 obligaties Nederland, dan moeten er 50
verklaringen worden ingevuld en getee-
kend. Alsof er in den effectenhandel geen
goede trouw meer bestaat, op grond waar
van men mag verwachten dat geen bank
of commissionnair in effecten zich er toe
zal leenen fondsen te verkoopen, welke
niet vóór 15 April waren ingeleverd. En
terwijl de kantoren overstelpt zijn met
werk, blijven de inkomsten achterwege
en wordt de effectenhandel langzaam
maar zeker vermoord, zoodat kleine en
kleinere zelfstandige kantoren steeds meer
gedwongen worden hun zaak „op te doe
ken" of aan grootere broers en banken
over te doen. Als het de regeering hierom
te doen was, zou zijn geen betere maat
regelen kunnen nemen dan die, welke
thans onder den 6choonen naam van
Rechtsherstel worden genomen, doch die
voor velen het grootste onrecht beteeke-
nen. Het spreekt ook vanzelf, dat het
kleinbedrijf, welks inkomsten geen perso
neelsuitbreiding toelaten, niet op kan
tegen de banken, die voor fiscale en juri
dische aangelegenheden en al den romp
slomp daaraar. verbonden specialisten
kunnen benoemen en die elkaar ep de
kleine kantoren ook het andere personeel
door „overbieding" afsnoepen.
Wanneer de statistiek uitwijst, dat het
aantal werkloozon ln ons land vermindert,
behoeft men dat dan ook nog niet als een
bewijs van toenemende welvaart te be
schouwen. Wij herinneren ons tijdens de
groote werkloosheid vóór den oorlog een
teekening uit een dagblad van een inge
nieus samengestelde machine van grooten
omvang. Er stond boven: werkloosheids
bestrijding en er onder: deze machine doet
het werk van één man en moet door
veertien man worden bediend. Dergelijke
machines hebben wij er thans in ons land
vele en zoolang deze niet worden gesloopt,
kan er van terugkeer van reêele welvaart
geen sprake zijn.
Bij gebrek aan zaken spreekt men de
laatste dagen op de beurs weer over de
buitengewone belastingen, welke zullen
moeten worden opgebracht en betaald
moeten zijn alvorens de geblokkeerde re
keningen kunnen verdwijnen. Geruchten
willen, dat voor de Vermogensaanwasbe-
lasting een hoogcr heffingspercentage te
wachten staat voor den oirbaren aanwas
en wel 70 inplaats van 50 terwijl bij
de Vermogensheffing voor de grootere
vermogens een progressie zou worden toe
gepast. Het heet dat Vennootschappen van
die Vermogenshcffing zullen worden vrij
gesteld. Al dergelijke zaken zijn ook voor
de beurs van belang, omdat de waardee
ring der aandeelen daarmede verband
houdt. Terecht is er daarom door de Ver-
eeniging voor den Effectenhandel op ge
wezen, dat er minstens vier maanden moe
ten verloopen tusschen het tijdstip, waar
op de handel in aandeelen wOTdt hervat
en den waardeeringsdatum voor de Ver-
mogensaanwasbelasting.
HEEMSTEDE
DOOPSGEZINDE KRING.
De beroepscommissie maakte het volgende
6-tal op voor predikant: lis. v. Dijk uit Kam
pen. Ds. Dufour uit Wageningen, Ds. Oos-
terbaan uit Barsingerhorn. Ds, Snaayer uit
Lelden, mej. dr. Soutendljk uit Zwolle en D.s.
de Zeeuw uit Sappemeer Ds. v. Dijk, Ds.
Dufour en Ds. Snaayer hebben medegedeeld
geen beroep te kunnen aannemen. De overige
drie komen een spreekbeurt vervullen.
BURGERLIJ KL STAND.
ONDERTROUWD: JS. Rusman en C. G
Breukels: A. J. M. Buijs en B. van Ejgmond
J. H. van der Meulen en W. I,. Suijting; G,
Lopez de Nava en J. G van Ravenswaaij;
Jonkheer J. Six en Jonkvr. T. F. van Sty-
rum; J. P. Koster en J. P, Burghouts; J.
Boender en W. Mulder; A, Ruls en C. A. van
Drielen.
GETROUWD: M. M. de Rijk en C. de Graaf;
W. Verspoor en B w. E. van de Brake; V
Bruin en A. W. Walet: A. A. J Kroone en
J. Fickinger; W. van Soollngen en C. ^3.
Driessen; H. M. Weijers en M C. Kleinhee-
renbrink; F. H. J. Dieperink en D. van der
Bilt; L R. J. Klijn en M. Dlas Santllhano.
GEBOREN: A. M Pierrot—Janssen, d.; P.
M. Hilders—Lauwers. z.; J. Westhoff—
Schwarz, d.; J. J Worp—van 't Kul, d.; M.
Laarman—Prook, z.; H WJerda—Kruiderink,
z.; A. Lefebvre—de Monehy, z.; C. J. M. van
Leeuwen—Balvert. z.; M. J van Holland—
Buuringen, z,; A. M. J. van Andel—de Wilde,
z.; C. W. Verdonschot—Merten. d.; O. lluges
Westenberg, z.; M. van GelderLe Maire. z.
OVERLEDENH J M Tasktn, oud 91 J
M. van der Linde, oud 5 j O. Kamp wed.
van W. Breukelaar, oud 77 J.
HILLECOM
CONCERT „DE M1NNESTREEI.EN".
Vrijdagavond gaf het beroemde koor „De
Minnestreelen", onder leiding van Hubert
Cuypers, een concert ln de Gereformeerde
Kerk. waarvoor buitengewoon veel belang
stelling bestond. „De Minnestreelen" gaven
een zeer mooi programma ten beste en de
talrijke aanwezigen hebben genoten van den
schoonen zang.
Ds. H. Krabbe opende en sloot de avond
t gebed.
PREDIKBEURTEN
HAARLEM. Ned. Hert. Kerk. Groote Kerk
Zaterdag Consistoriekamer I 7.30: Av ud-
gebed J. van Dok. Zondag 10: Ds. B. E. van
Buuren. N. H. pred. te Hooi nst.erzwaag. 7:
Bijz dienst Ds Tromp, van Amsterdam.
Nieuwe Kerk 10: Ds. v. cl Pol. pred. v. Vol
lenhoven Noorderkerk SiDs I' J. Mackaay
Voorber. H. Av. 10.45 Dr W. C. V. Um.ik.
Dienst uitgaande van de Stichting Noorder
kerk en School 5. Ds. P. J Mackaay. H Av.
Oosterkerk 10: Ds. H. E. Beker Bakenesser-
kerk 9.30 Ds. W J. van Eldon Klnderkcrk.
Kapél Bethel 9.30: Klnderkcrk. 10.45: Ds. G.
J Waardenburg. AHe-I>ug-Kerk. Dinsdag 3:
Zangdienst. 3.30: Kerkdienst Muz. medew.
Rie Roosjen-Ott. Vanaf 1 Mol 1940 weer
dienst eiken werkdag (beh. Zaterdags) 's
avonds van 7-7.30 uur. Stads Evangelisatie.
10 en 7.30: G. v. d. Vlls. Evangelist, Vlaar-
dingen. Zulderkapel 10 en 4: Joh. van Oost
veen. Evangelist te Alkmaar. 7.45: Jeugd-
samenkomst. OptvekklngShuineiikomsteii.
Donderdag 8: J. Kits. Evangelist te Zeist.
Vrije Evang. Gemeente. 10 en 5: Ds. D. J.
D. du Fosse. 10: Klnderkcrk Evangelisatie
Fr Halsstraat. Dinsdag 8: .Samenkomst
Kgllse W'alloiuie Dlmanche 28 Avrll a 10 1».
30: Service, présldé par Mr. Ie pasteur Mare.
Jospin. Christian Science. 10: Ned. taal.
11.15: Engelsche taal. Evang. I.ut li. Gem.
10.30: Ds W. Spllethoff. Ver. Doopsgez.
Gem. 10.30: Ds. Hockema. ter. v. Vryz.
Hervormden 10.30: Ds. J Uekllnga, Item.
Geref Gem. 10.30: Ds. F Klcyu. Rem Pred.
ln alg. dienst Geref, Kerk Klopperslngel-
kerk. 10: Ds. J. Rlbberlnk. van Grootegast.
5 Ds. Js. v d. Linden Wilhelmlnakerk '.0:
Ds. A. M Boeylnga. 5: Ds. I. Hoorweg Zutd-
Oosterkerk 10: Ds Hoorweg. 5; Ds. J.
Rlbberlnk. Geref. Kerk (art 31 K.O.) 8.45:
geb. Chr. Geref. Gem. Floresstr Ds. A. B.
Roukema. van Berkum 3: geb. Hem Gem.,
Dezelfde. Geref. Kerk In II. V. 10 Ds. M.
Hinlopen Parklaan Maandag 7.30: Ds.
E. van Dijk. v. den Haag. Pinkstergemeente
10 en 7.30: Openbare samenkomsten. Gem.
des Heeren 10 en 5: Openb. Godsdienstoefe
ning. Herst. A post. '/cndlngsgeiii. Willicl-
mlnastraat 10 en 5: Godsdienstoefening.
Hersteld A post. Zendiligsgcin., Jucobljnestr
10 en 5: Godsdienstoefening Mocfl-Bewr-
ging (Unlversccle Eeredtensti 11.16: ..Good
en kwaad" Ned. ter. van Spiritisten „il'w-
monia". 10.30: Wljdlngsmorgen H. J. Ko.t,
Haarlem. Het Rozekrulsers Genootschap.
7.15: Tempeldienst. J. Lecno
C'hr. Ger. Gem. 10 en 4 Ds H. Holtrop.
HAARLEM-NOOKI). Ned. Ilcrv. Kerk. Ju-
lianakerk 10: Dr. II. v d Loos. 7 Dr. M. v
d. Voet. Immanuëlkerk 10 J de Groot, van
Leiden Kon. Emmasehool. Raafstr. 10 Ds.
H J. Plaggemars. H. Doop. Ned. Prot. Bond.
10.30: Ds. A Trouw te Den Haag. Geref.
Kerk. Noord-Schoterkerk 9 en lO.óu: Ds. Js.
v. d. Linden. 5: Ds. A. M Bocylnga. Clir.
Geref. Kerk. 10.30 en 5: Ds. D Blesma
HEEMSTEDE. Ned. Ilcrv. Kerk. Kerk Wil-
hclminaplein. 10: Ds. H. Burtlema. 5: Ds. O.
H. v. d. Woord, van Spaarndam Kapel
Nieuw Vredenhof. 10.30: Ds. J. W. van
Nieuwenhulzen. Ned. Prot. Hond. 10,30: Ds.
J. M. Erkelens, Dg., Hilversum. Geref. Kerk.
Koedicfslaan. 10: Ds. W. C. v d. Brink 5:
Ds. A. Dondorp Cnmplaan 10: Ds. A Don-
dorp. 5: Ds. W. O. v. d. Brink. O-ref. Kerk
(Art. 31 K.O.) 8.15 en 3: Ds J Keizer
AKKDEMIOUT. Itellg. Kring. 10 30: Ds.
J. M. Leendêrtz. Doopsgezind Predikant to
Haarlem.
BENTVELD. Geref. Kerk. In de Herv. Ka
pel. 3.30: Ds. W. C. v. d. Brink, te Heemstede
BLOEMENDAAL. Ned. Herv. Kerk. 10:
G. Nutbey, hulpprediker, 12. Ci. Nutbey,
Jeugddienst. Ned. Prot. Bond. 10.30: Ds. A
R. de Jong, Hv.. Haarlem, Vrije Katli. Kerk.
(Haarl. gemeente) 10.30: Gez. H Mis
OVERVEEN. Ned. Herv. Kerk. 10: Dr. A.
v. d. Hoeven, te Utrecht.
BEKN'KBKOKK. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds
J. G Lckkerkerker.
HALFWEG. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds. J
van der Wiel. van Weesp. 7: Ds. H. O. Mo
lenaar. H Doop.
HOOFDDORP. Ned. Herv. Kerk. 10 en 7
Ds. Salverda.
NIEUW-VENNEP. Ned. Herv. Kerk. 9.30:
Ds. J. C. H. Jórg. H. Doop. 6: J. D. v. d
ABBENES. Ned. Herv. Kerk. 10: J D. V.
d Meer. 3: Ds J. C. H Jörg. 11 Doop
RIJK Ned. Herv. Kerk. Maranathakerk
10: W. T. J. Koudstaal. Bethclkapel 2.30.
Dezelfde.
VIJFHUIZEN. Ned. Herv. Kerk. 10 en 7:
A. C. Brörens.
SPAARNDAM. Ned. Ilerv. Kerk. Oost.
Oude Kerk. 10: Ds O. H. van de Woord
West. Kon. Emmasehool. Raafstr.: 10: Ds.
H. J. Plaggemars. H. Doop.
