Lof voor den
Gouv.-Gen.
Koningin Wilhelmina
herdacht Nederlands dooden
Nationale plechtigheid hij Vught
vvvvvvvvvvvvv
„De Partij van
de Vrijheid"
vvvvvvvvvvvvv
De Consumentencredietregeling
in de Tweede Kamer
De meest delicate beslissing tijdens den
strijd in Ned. Indië tegen Japan was
volgens het rapport Gerbrandy wel die
omtrent de evacuatie, met name die van
het ambtenarenapparaat. Na ernstig be
raad werd het volgende standpunt inge
nomen: de Gouv. Gen. onderga met de
Nederlandsche ambtenaren het lot dei-
bezetting. tezamen met de bevolking van
Ned. Indië, als getuigenis van saamsoo-
righeid in strijd en tijdelijke knecht
schap. In het feit. dat de Gouv. Gen. met
de zijnen vrijwillig dit lot ondergaat,
ligt een kapitaal verankerd, dat voor de
toekomst groote winsten kan 'afwerpen.
Aan den Gouv. Gen. werd bij nader be
richt volle gelegenheid gegeven, om, in
dien hetgeen in Londen een punt van
bespreking uitmaakte hijzelf met ons
van oordeel was, dat zijn komst naar
Londen voor het Rijk meer beteekende
dan zijn blijven in Ned.-Indië, zulks te
doen. ,,De beslissing door den heer van
Starkenborgh genomen, is derhalve wel
een geweest van de allereerste orde uit
een oogpunt van zelfopoffering"
BIOSCOPEN
CINEMA l'Aï.ACE. Als een charmant
kellnerinnetje zich door middel van chan
tage ln de Amerikaansche upper ten weet
binnen te dringen, doet dat de wildste scènes
vermoeden. Die krijgt de toeschouwer dan
ook. al loopt het met de chantage nogal los
hoe kan het ook anders bij zoo'n lief we
zentje. De Jongedame in kwestie blijkt na
melijk een geweten te bezitten, dat haar een
raar gevoel In haar maag geeft, zoodra zij
van het rechte pad afwijkt. Niettemin weet
zij zonder chantage een vijftal mannen een
tikkeltje verliefd op haar te maken. Hoe zij
zich uit de verwikkelingen weet te werken
vormt het thema van de aardige Amerikaan
sche comedie „Good girls go to Paris" In het
voorprogramma draaien een ontroerende
filmbewerking van het bekende gedicht van
Jan Campert, De achttien dooden". en een
dolle klucht van een nieuw Amerikaansch
komlckentrio,
bUXOll. Het scheppen van een levens
probleem door het onwaarschijnlijke toeval
met een dosis pikanterie te mengen, duidt
op een gebrek aan brillanten geest en de
film dit op zulk een basis wordt gebouwd
kan door een vaardig gebruik der filmsche
vormmiddelen het aanzien waard zijn een
artistieke prestatie wordt zij in geen geval:
zoo is „Een nacht in December" een wel vak
kundig vertelde doch onbevredigende ge
schiedenis geworden, die haar spannings-
element ontleent aan de wel zeer ver gezochte
intrige van een man, die op een gegeven
moment op het punt staat, te trouwen met
zijn eigen dochter.Men kan hoogstens zeg
gen: „Si non e vero en er overigens
nuchter aan voorbijgaan.
Het voorprogramma brengt een uitsteken
de bevrijdlngsherdenkirtg en een minder ge
slaagd Walcherenfilmpje
REMBRANDT. „De Roode Aarde" is een
verzetsfilm van de eerste grootte, die niet
spoedig te evenaren, laat staan te overtref
fen is. ZIJ geeft een beeld van het verzet,
dat representatief geacht mag worden voor
den geheelen ondcrgrondschen strijd in West-
Europa. Zoo wij dien strijd niet zelf in al
zijn onderdeelen hebben mee-gevoerd, zoo
hebben wij hem toch van dichtbij wel gezien
en mee beleefd. In deze film is het motief
noch de uitwerking overladen, even min zijn
deze mooier gemaakt dan de werkelijkheid;
het spel is door zijn soberheid van een sug
gestieve kracht. De uitbeelding van de sabo
tage. het verreca, het Duitsche verhoor ls
overal nanneme'ljk. Overigens hebben de
vervaardigers zich gehoed voor het weergeven
van al te ruwe scènes.
..De Roode Aarde" is een filmwerk dat
iedereen zien moet, en vooral zij die eenigs-
zins geneigd zijn te vergeten, wat er door de
illegale strijders is verricht.
30-jarig jubileum
Notaris 3. Wildschut
Op 0 Mei 1916 werd de heer J. Wildschut
benoemd tot notaris te Haarlem.
In 1902 werd hij candidaat-notaris, hij
werkte tot 1910 ten kantore van notaris B J.
ten Cate te Zaandam; na diens overlijden
was hij tot 1016 candidaat-notaris bij nota
ris G H. A. Tjeenk Willink te Wormerveer.
In 1916 vestigde de heer Wildschut zijn kan
toor aan den Zijlweg te Haarlem, na VA Jaar
werd het kantoor door uitbreiding ver
plaatst naar Koninginneweg 103.
Op maatschappelijk gebied heeft de heer
Wildschut veelzijdig zijn krachten gegeven
als bestuurslid of regent van diverse ver-
eenlgingen en instellingen. Thans ls hij ook
gedelegeerde van Rechtsherstel voor onroe
rende goederen.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM 3 MEI 1946
BEVALLEN: 1 Mei: M. J. Cornelisse—Lust
huis, d.; M. G. van Riel—van der Ham, d.;
2 Mel, G. C. Elferlng—van Bakel, z.; T. C. de
Groot—Martens, d.; J. P. van der Tang—Bics
heuvel, z.; N. C. Laarman—de Boer, 2 z.; G.
Hoekstra—Vermeer, z.; J. Wijkhuizen—Spoor,
z.; T. C. Koene—Zuidhoek, z.; H. C. Frijn—
van der Pligt. d.; C. M Hentenaar—Wymen-
ga, d.; II. KuijkhovenKaatman. d.; C. Kott-
man—van Schinkel, z.; 3 Mei, J. Cashoek—
van Bergen, d.; C. D. van Donselaarvan
Oosten, d.; M. F E. N. Heselhaus—Dols, d.;
A. C. Vrins—Kooij, d.
OVERLEDEN28 April, T. Wierlnga, 79 j
Prinsen Bolwerk; 1 Mei, M. E. van Rijssel,
19 J., Hazepaterslann; D. van Hespen, 73 J.,
Rollandslaan; F. de Ridder, 72 j Bolwerks-
laan: F. Roclfsema—Haringsima, 66 j.. Fabri-
ciusstraat; M. A. van der Kaaden, 13 j., Gast-
hulsvest.
GEHUWD: 3 Mei, D. G. L. Henfling en M.
E. J. Gerding; .1. Bon en R. N. Mulder; H.
P. A. van den Bogert en W. H. Hendrikx.
HAARLEM 4 Mei 1946
BEVALLEN; 2 Moi, M. C. Stokman—van
der Ploeg, z.; 3 Mei, J. A, van Woensel—
Fransen, z.; J. J. van DalfsenHekelaar, z,;
E. M. C. A Bijvoets—Heerschop, z.; M. L.
BeerenhoutLangbehn, z.; A. van der Kuyl
Visser, z.; A KerkmanVoetlink, z.; 4 Mei,
H. M. VcenkampGaasendam, d.; E. de
Veenvan Kooien, z.
OVERLEDEN: 2 Mei,- M. E. A. von Oteren-
dorp, 89 J„ Jansstraat; F. Hu mme, 69 j.,
Iepenstraat.
GEHUWD: 4 Mei, D. Oosterhof en J. C
Wijeis,
Manifest van 'de
Groote Advies-Coüimissie
De Groote Advies-Commissie der
illegaliteit heeft een manifest uitgege
ven, waarin een overzicht wordt gege
ven van het achter ons liggende bevrij
dingsjaar. De G. A. C. zegt hierin, dat
zij voor het einde van haar liquidatie
nog eens openlijk haar stem wil laten
hooren.
Sprekend over de zuivering beschrijft
het manifest deze als noodzakelijk,
doch de ondermijning van deze proce
dure zet het op rekening van die mach
ten, die direct na de bevrijding het
eigen- of groepsbelang hooger stelden
dan het algemeen welzijn. Hierdoor is
de gezondmaking van ons volk geremd.
Het zijn dezelfde machten, die getracht
hebben een aantal in een rechtsstaat
ontoelaatbare handelingen als moorden,
corruptie en zwendelaffaires op reke
ning van de illegaliteit te schuiven. De
illegaliteit wijst deze verdachtmakingen
met verontwaardiging van de hand en
geeft haar afkeuring over deze hande
lingen openlijk te kennen.
Het manifest constateert verder, dat
de werkelijkheid een geheel andere is
dan het droombeeld dat de Nederlan
ders in den strijd voor oogen hadden.
Ook de Londensche regeering heeft
door de omstandigheden vele van haar
beloften niet kunnen inlossen.
Evenzeer als in den oorlog staan er
thans dezelfde waarden op het spel, nu
niet van buiten-af, maar van binnen
uit bedreigd, een bedreiging die wordt
ingegeven door het verlangen, verwor
ven machtsposities te behouden. Ieder
Nederlandsch burger moet trachten
deze bedrfeiging te weerstaan en uit te
bannen in het algemeen belang. Dan
alleen kan het ideaal bereikt worden,
dat gekoesterd werd door Neerlands
beste, zonen, en waarvoor deze bereid
waren hun leven te geven.
Club- en buurthuizen
te Haarlem
Hot Haarlcmsehe Comité.
Wij hebben reeds gemeld, dat d^noodraad
van Haarlem voor 1946 f 5000 subsidie zal
geven aan het Haarlemsche comité voor club-
en buurthuizen.
Het comité wil medewerken aan bestrijding
van het moreele verval der oorlogsjaren,
zich uitend in jeugdcriminaliteit, straatschen
derij. zwarten handel, kroeg of dancing en
zedeloosheid
I-Iet doel is in volkrijke buurten tehuizen
op te richten, waar jongeren en ouderen te
zamen kunnen komen, teneinde onder des
kundig toezicht, in prettige huiselijke sfeer,
op aangename en tactvolle wijze, de moei
lijkheden, waarin zij vastgeloopen zijn, op
te heffen; weer levensblijheid en levens
moed te vinden in cultureel vanantwoorde
werkzaaamheid.
In het comité hebben zitting: Mr. R C.
Bakhuizen v. d. Brink; Mej. Ir. E. v, d. Ban;
Mr. P. E. Barbas; Ds. A, van Biemen; Mej.
A. M. Bos; Dr. P. J. Bouman; W, Korvlnus;
H. H. Ehrbecker; Mr. J. H. Ekering; D. J.
A. Geluk; Dr. M. J. Heering; Mr. J van
der Hoeven (voorzitter); Mevr. HoogWar-
naars; M. C. de Jong; Mej. M J. Jonkmans;
Mej. J. Kijne; W. J. B. v. Llemt; W Men-
sink; R Peereboom; Mr. H. E. Prinsen Geer-
ling; J. de Reede; Mevr. G. A Schouten-
Steenbergen; Mevr. Senff—Hahn (seer.); Mr.
E. J. W. Top; F. M. Schneider (penningm);
Zr. H. Schwellengrebel; A. van Viersen; Ds.
I. P. v. d. Waal; Mevr. Waardenburg—Lin-
deyer; Mr. Sake v. d. Wail en Mr. Th. A.
Wesstra.
Donderdagavond 9 Mei zal de heer J de
Bruin uit Rotterdam, die een veeljarige prak
tijk van dit werk kent, in een vergadering
die gehouden wordt in het gebouw van de
Jacobskerk (Jacobstraat) een inleiding hou
den over het streven van het comité.
Ernstige woorden
tot de levenden
Op het executieveld in de Vugliter-
heide nabij het voormalige Duitsche
concentratiekamp is Vrijdagmiddag een
plechtige herdenking gehouden van de
gevallenen in de oorlogsjaren 1940
1945, welke herdenking door de aanwe
zigheid van de Koningin, tal van auto
riteiten en nabestaanden van slachtof
fers uit het geheele land een nationaal
karakter droeg. Duizenden hadden zich
verzameld op deze historische martel-
plaats en zij waren getuigen van een
sobere plechtigheid, die echter juist
door haar eenvoud uitzonderlijk indruk
wekkend was.
Te kwart voor zes kwam Koningin
Wilhelmina op het executieveld aan. Op
de kleine vlakte voor het kruis nam Zii
een enormen krans van haar adjudant
over, ging daarmede, terwijl het gevolg
achterbleef, geheel alleen verder en leg
de dezen neer aan den voet van het
kruis. In gedachten verzonken bleef de
Vorstin daarna op deze plaats staan 011
met haar herdacht de menigte de ge
vallenen gedurende één minuut stilte.
Daarna klonk haar Koninklijk woord
van troost voor de nabestaanden, van
dankbaarheid voor de helden, die hun
leven gaven, en van droefheid om het
lot van de 13.600 vaderlanders, die in
het Vughtsche kamp om het leven kwa
men. en van aansporing voor het ge
heele volk.
Rede van de Koningin.
„Allen, die wij herdenken, waren zich
bewust, dat zij vielen voor een goede
zaak, voor de hoogste goederen der
menschheid, voor een betere wereld,
waarin deze goederen toetssteen en
Voor een sober
overheidsbeheer
Stemt op
Spoedige uitvoering aanbevolen
Aan het Voorloopig Verslag dei-
Tweede Kamer betreffende het wets
ontwerp tot het nemen van „maatrege
len ten einde tijdelijk in dringende ge
vallen door de verleening van consu-
mentencredicten het aankoopen van
onontbeerlijke duurzame gebruiksgoe
deren te vergemakkelijken is het vol
gende ontleend:
Zeer vele leden konden zich met de
strekking van dit wetsontwerp vereeni
gen. Ainderen hadden het voorstel
gaarne eerder gezien, een kleine groep
gaf de voorkeur aan een oplossing door
verhooging van de loonen.
Ook door voorstanders werden een
aantal bezwaren tegen het voorstel
ontwikkeld. Als gevolg van de aanspra
kelijkheid der deelnemers .aan deze cre-
dietverstrekking voor het volle bedrag
zullen vooral de grootere gezinnen
zwaar in de schuld komen, nog afge
zien van de huiverigheid, die ook vele
solide gezinnen zullen hebben om zich
in de schuld te steken. Eventueele loon-
verlagingen door conjunctuurwisse
lingen kunnen het nog moeilijker ma
ken, deze schulden terug te betalen.
Voor kleine zelfstandigen en anderen
met geringe inkomens is zelfs een res
titutie van 1,per week te hoog.
Verschillende leden vroegen de Rc-
geering, waarom deze geen overheids-
toeslag op de besparingen kon geven
volgens een voorstel van de Stichting
van den Arbeid. Anderen drongen aan
op een terugbetalingssysteem op basis
van inkomen- en gezinsgrootte met mo
gelijkheid tot kwijtschelding. Weer
anderen meenden, dat prijsverlaging
van de betrokken goederen de creaiet-
verleening zou kunnen laten slagen.
Hiertoe zouden de handelswinstmarges
gereduceerd kunnen worden.
Ook de grootte van het crediet, een
gemiddelde van 500,per gezin, on
derging critiek. Een geleidelijke ver
strekking leek velen zeer gewenscht,
met als voorwaarde, dat de waarde
bonnen ook altijd direct inwisselbaar
zouden zijn.
Volgens de Memorie van Toelichting
zal een onderzoek moeten worden in
gesteld bij degenen die een crediet aan
vragen. Dit zal met tact dienen te ge
schieden om geen pijnlijke situaties te
scheppen.
Er bleek ook bezwaar te zijn tegen
den administratieven rompslomp en de
hooge kosten van het in het leven te
roepen distributie-orgaan. In ieder ge
val vroegen vele leden, waarom niet
het Belgische systeem is gekozen, waar
in de financieering geschiedt door de
werkgevers, die daarvoor credieten
kunnen opnemen bij het rijk, al zou een
aanvulling noodig zijn voor de zelfstan
digen.
Ook zouden deze leden gaarne ver
nemen of en zoo ja, hoe de regeering
zich voorstelt de spaarregelingen, welke
door een prijzenswaardig initiatief in
liet bedrijfsleven reeds tot stand zijn
gejeomen, in de rijksregeling op te
nemen. Aangedrongen werd op een
spoedige totstandkoming der regeling.
Bij de passage in de Memorie van
Toelichting, waar gesproken wordt over
het uitsluiten van de regeling van per
sonen ter zake van hun houding in oor
logstijd werd opgemerkt, dat het stral-
element van deze overweging in de
credietverleening niet thuis hoort. Ook
het onderzoek dat aan dezen maatregel
vastzit zal opnieuw een aanzienlijke
vertraging met zich brengen, aldus deze
Kamerleden.
maatstaf zouden zijn voor het leven
van menschen en volleer en. Mochten al
len. die over het heengaan van een, die
hun dierbaar is, treuren, in die gedach
te troost vinden.
God alleen weet van al het leed, dat
er geleden wordt en van alle rouw in
de harten; dit is te heilig en te teer om
door menschen te worden aangeroerd".
„Op een herdenkingsdag als deze,
willen wi,j ons nogmaals ten volle re
kenschap geven van de beteeken is van
het verzet voor ons volk en hoe die be-
teekenis kan blijven voortbestaan. Zij
ligt in het feit. dat achter de daden, den
moed en het bovenmenschelijke uithou
dingsvermogen stond de geesteskracht,
die de bezieling gaf. De overtuiging, dat
het tenslotte ging, om waarden, hooger
zelfs dan het leven, heeft den mensch
boven ziehzelven uitgeheven.
Wanneer die geest leven blijft en al
len, die aan het verzet hebben deelge
nomen hem uitdragen op werkplaats en
fabriek, kantoor, gezin of ambt. zal deze
geleidelijk de maatschappij doordrin
gen en opheffen tot een hooger plan. Ik
weet dat gij daarbij een niet te onder
schatten weerstand te overwinnen zult
hebben, doch wie bezield en gestuwd
wordt door een ideaal en een geestelijke
kracht, zal tenslotte toch zegevieren.
Veel wordt er gesproken over verwilde
ring. over geestelijken nood. over
duistere machten, die in de wereld zijn
losgebroken. Ik zal hier niet nader over
uitweiden".
„Wij staan voor een tweesprong:
de keus tusschen een betere wereid
en ons losmaken van de macht van
het kwade, of de weg van de ont
binding in te gaan. Een tusschen-
weg bestaat er niet. Dit is een zaak
van nuchter denken en van gezond
verstand, zij is onafwendbaar. Niet
alsof sommigen die keus wensohen
te doen en anderen dit niet wen-
schen.
Gaat niet achter alle problemen,
waan'oor wij geplaatst worden, een
diep menschelijk vraagstuk schuil: het
levensvraagstuk van mensch en samen
leving, dat eerst tusschen den mensch
en God moet worden opgelost, willen
wij de vraagstukken van onzen tijd in
wezen aan kunnen?
Vóór alles hebben immers de men
schen en de gemeenschap behoefte aan
innerlijke zekerheid en aan een vasten
maatstaf, waaraan goed en kwaad ge
meten kunnen worden, aan onzelfzuch
tigheid en naastenliefde. Met andere
woorden, aan een geestelijken grond
slag, waarop een betere wereld
kan worden opgebouwd een we
reld. waarin die grondslag tot haar
recht komt".
Prof. Schermerhorn sprak.
Voor de microfoon heeft minister-pre
sident prof. ir. W. Schermerhorn des
avonds tot alle land- en rijksgenooten
een herdenkingsrede uitgesproken. Zijn
woorden hadden een zeer ernstigen
klank en sloten aan op de aangrijpende,
vol diepen zin die de Landsvrouwe op
de Vughterheide, de plek van zooveel
bloed en tranen, maar ook van zooveel
moed en trouw, tot haar volk had ge
richt. Prof. Schermerhorn weidde voor
al uit over het waarschuwende: Wij
staan voor een tweesprong" en eindigde
met te zeggen:
„De herdenking der dooden als deze
heeft alleen wezenlijke beteekenis,
wanneer wij bereid zijn, die herdenking
te plaatsen in dit licht van de onherroe
pelijke keuze, waarvoor wij lederen dag
onnieuw in ons leven worden gesteld.
Vooral nu. nu meer dan ooit na dezen
harren tijd de menschheid en nu vooral
Europa, op den tweesprong staat. Toe
hoorders, dat wij zóó gezamenlijk deze
herdenking mogen begrijpen en bele
ven, nu en in den tijd die komen gaat".
Nederlandsche verzetsman
naar pres. Truman
Naar men ons mededeelt, zal uit Ne
derland, België, Frankrijk en Dene
marken een vertegenwoordiger uit de
illegale beweging door president Tru
man ontvangen worden. Voor Neder
land is dit de luit.-adjudant van II-
1. R.I. van het garnizoen te Bloemen-
daal, eerste luitenant P. J. van de
Hurk. die momenteel in Parijs vertoeft
op het Amerikaanrche Hoofdkwartier.
Luitenant van de Hurk dankt deze
onderscheiding aan de groote hulp, die
hij aan neergekomen Geallieerde pilo
ten heeft verleend in samenwerking o.a.
met zijn echtgenoote. Beiden waren
door de bezetters ter dood veroordeeld,
doch zij werden, door hun kameraden
uit 'net politiebureau te Meppel be
vrijd.
Meer treinen
Heden is een nieuwe dienstregeling der
Ned. Spoorwegen ingegaan, die vele verbete
ringen op het vorige treinenrooster bevat.
De belangrijkste op het traject Amsterdam
—Rotterdam zijn:
De trein die om 5.55 uit Amsterdam ver
trekt en 6.41 in Leiden aankomt, wordt door-
gevoerd naar Zwijndrecht..
Doorgaande trein Den Haag (vertrek 6.09)—
Amsterdam (aankomst 7.12).
De rein die om 21.55 uit Amsterdam naar
Haarlem vertrekt, wordt doorgevoerd naar
Den Haag (vertrek Haarlem 22.14)
ln de nachten van Zondag op Maandag en
na een leestdag vertrekt om :i.56 een uein.
van Haarlem naar Amsterdam.
