Haarlems Dagblad Victor Emmanuel doet afstand Het woord is aan De winst- en verliesrekening van Parijs uauuoq acnnaiu Zes jaar geleden 10 Mei 1940 s\ NifldUVN NJ3QMlZ3P»y3A 3q »y ,m fri.it ./<>///»V aisjafTw J 60c Jaargang No. 18325 Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 37, Haarlem IJmuiden: Kennemerlaan 154, Telef. 5437. tTel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Vrijdag 10 Mei ISM6 Uitgave Stichting Voorlichting Abonnementen: p. week 31 ct. per kwartaal f 4.— Postgiro 273107. Tel.: Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054 VANDAAG is het zes jaar geleden dat de Duitschers verraderlijk o.is land overvielen. Dit gebeurde ook op Vrijdag morgen. Eigenlijk begon het in den nacht, maar onze herinnering is verbonden aan dien vroegen morgen van een stralenden lentedag, zoo stralend en onbewolkt als er zelden een voorkwam. Hier, in het Wes ten, ontwaakten wij door het geweld in de lucht en sprongen uit bed en zagen onze weinige vliegtuigen in manmoedigen strijd gewikkeld met een overmachtigen vijand, die zijn zwermen muskieten uit zond over het kleine land, dat hij met zijn troepen was binnengevallen en tegelijk door verraderlijke methoden in dorpen en steden aanviel, waar onze soldaten zelfs uit de huizen beschoten werden. Oegst geest. Leiden, Wassenaar, Rotterdam zulke namen waren verbonden al aan de eerste oorlogsdagen. Er was een Duitsche gezant in Den Haag die graaf von Zech zu Burkersroda heette. Men had hem in Hollandschen kring steeds als een achtbaar man beschouwd. Het was deze man, die het ultimatum van zijn baas, den leugenaar en bédrieger Adolf Hitler, bij onze regeering bracht. Zij werd uitge- noodigd zich bij het onvermijdelijke neer te leggen. Er werden wat leugenachtige voorwendsels voor den inval opgedischt. En het zou niets baten, ons te verzetten, zei het ultimatum. Wij deden beter met meteen de wapens neer te leggen. Een overmacht was immers ons land binnen gedrongen. Er kon maar één antwoord zijn. Het luidde, dat Nederland zich in staat van oorlog met Duitschland achtte en strijd zou leveren Een trotsch antwoord, temeer omdat het een hopelooze strijd was. Wij waren onvoldoende bewapend. Als wij goed bewapend waren geweest, hadden wij trouwens de enorme vloedgolf ook niet kunnen stuiten, des te minder omdat nieuwe aanvalsmethoden werden gebezigd, waarop geen enkel land militair voorbe reid was. Wij waren naïef. Wij hadden geleefd in de meening, dat als wij ons als fatsoenlijke mensehen gedroegen, onze verplichtingen nakwamen en onze i traliteit nauwlettend handhaafden, Duitschers ook fatsoenlijk zouden zijn. Zelfs hadden wij nog eenige waarde ge hecht aan Hitler's beloften, ofschoon hij ze telkens gebroken had en Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije, Polen, Denemarken en Noorwegen alle reeds door hem overwel digd waren, de laatste twee pas een maand tevoren. Ja, wij Nederlanders hadden waarlijk waarschuwingen genoeg gehad en toch niet in het onheil, dat ons treffen zou, kunnen gelooven. Een volk, dat in meer dan een eeuw tijds geen oorlog be leefd heeft, kan zooiets slecht meer aan vaarden. Dat bleek wel. Ook was het zelf genoegzaam geworden en meende dat men het wel ontzien en respecteeren zou. Zulke Waan is ons nu ontvallen, met argeloosheid en al. Wij hebben veel verloren, maar zijn waakzaam geworden. Laat ons zorgen het te blijven Aan de tragedie van die oorlogsdagen zal ik niet in détails herinneren. De strijd was kort. Koningin en regecring vertrok ken naar Engeland. Dat bleek een wijs besluit te zijn. Onze mannen vochten als leeuwen, maar toen in vijf dagen de Duit sche berekening van den weerstandsduur overschreden was, werd op de laaghar- tigst-denkbare wijze een capitulatie afge- dwongen. Niemand onzer is het bombar dement van de onbeschermde, weerlooze open stad Rotterdam vergeten. De Duit schers dreigden, andere steden evenzo* uit de lucht te zullen bestoken. Daarop capituleerde generaal Winkelman, om de - burgerbevolking van vernietiging te red den In Berlijn noemde men dit een roem rijke overwinning. Zij werd bejubeld. Duizenden Nederlandsche soldaten en burgers waren gevallen in de vijf oorlogs dagen. Wij meenden dat zij de Nederland- 6che oorlogsverliezen vormden Zij vorm den evenwel slechts het eerste kleine deel van de meer dan tweehonderdduizend, die door Hitier en zijn bandieten ter dood zou den worden gebracht. Daar hadden wij toen nog geen vermoeden van. Wij waren nog steeds te argeloos en begrepen niet dat het eigenlijke moorden en martelen nog moest beginnen. Wij wisten ook nog niet, dat een dictator geen eenzame mach tige is, maar wordt gediend door een 6laafsche zwerm van sub-dictatortjes, die hun meester trachten te behagen door zoo mogelijk nog wreeder te zijn dan hij. Ja, subdictatortjes, die hun geweten tot zwij gen brengen door steeds verder te gaan: bange wreedaards, die steeds dieper zin ken Ach ja. Het is niet noodig alles nu op te halen.. Het Duitsche volk is niet in zijn geheel zoo slecht. Maar het is, helaas, slaafsch Het zal op den duur in een groot volken-geheel opgenomen moeten worden om bescherming te vinden tegen zichzelf en tegen de kwade geesten, die het oproept en dan niet meer bedwingen kan. Het is als de „Zauberlehrling" waarvan Goethe, zijn grootste dichter, spreekt. Die wonderlijk mooie, stralende lente dag. waarop het onheil over ons land kwam, is nu zes jaar geleden. Wij her denken hem voor het eerst in het open baar. voor het eerst na onze bevrijding Daarom alleen 6chrijf ik er over Het is niet de bedoeling, alle verdere gebeurte nissen te blijven herdenken. Dat is de taak niet van een krant, die zich aan het heden en de toekomst moet wijden dewelke trouwens voor ons allen hoofdzaak dienen Abdicatie-besluit Donderdag onderteekend Radio-Rome heeft Donderdagmiddag een officiecle mcdcdeeling uitgezonden, waarin werd medegedeeld, dat Victor Emmanuel afstand had gedaan van den troon. Het besluit tot abdicatie werd om 12 uur des middags door den koning ge- teekend in zijn villa Maria Pia te Na pels. in aanwezigheid van zijn secreta ris Anglcsanic en twee adjudanten, die de acte contrasigneerden. lieden zal de acte aan den minister-president de Gas- peri worden overhandigd. Admiraal Stone, het hoofd van de ge allieerde commissie in Italië bracht den koning om half vijf een bezoek. Hij had een onderhoud van tien minuten met den afgetreden vorst. Om zeven uur wierp de kruiser „Duea Degli Abruzzi" de ankers bij Napels uit. Twee torpedojagers kruisten in de om geving. De koning, de koningin en gra vin Jaccarino, haar intieme vriendin, alsmede twee dienaren, namen om half acht in een sloep plaats, die hen naar den kruiser voer. Bii het vertrek was de gehcelc koninklijke familie aanwe zig. Koningin Helena verloor bij het af scheid van haar zoon Umberto haar zelfbeheersching, doch de Koning be hield zijn koelbloedigheid. Later heeft de kruiser het anker gelicht en is in Zuidelijke richting ver trokken. Een AFP bericht meldt dat de bestemming Port-Said zou zijn. Prins Umberto, ae oudste zoon van den ko ning, zal zijn vader opvolgen als ko ning Umberto II. Lotgevallen. De afgetreden koning Victor Emma nuel van Italië wordt „de man, die de deur voor het fascisme opende" ge noemd. Hij is 77 jaar oud. Na den moord op zijn vader in 1900 besteeg hij den troon. In 1911, 1928 en 1941 werden moord aanslagen op hem gepleegd. Hii aan vaardde in Mei 1936 na Mussolini s aan slag op Abessinië den titel van keizer van Abessinië. Sinds 1944 werkt hij aan de „geschiedenis van het Huis van Savoye". Er wordt van hem verteld, dat hij vec4 tijd besteedde aan zijn collectie munten, die een van de mooiste van Italië moet zijn. Deze collectie werd door de S.S. gestolen, doch later, ver pakt in 24 ijzeren kistjes, terugge vonden. Dien Vrijdag liep ik langis de broede Dreef, Daair stonden open auto's vol soldaten, Het noodlot wachtte.'t lag op hun gelaten. Zij gaan den dood in, dacht ik, maar ik bleef Verstard staan kijken en zoolang ik leef Vergeet ik niet het beeld van die verlaten Slachtoffer-jeuigd, die nimmer leerde haten Wat duietre macht tegen hun land misdreef. Dien avond wist Ik hoe het was gegaan: Laag uit de lucht bij Sassen helm een bom. Toen was 't voor tweemaal veertig man gedaan Waarom dit voorval In een vers verhaald? Waarom gebeurde dit fataal en dom.... liet Antwoord in de wereld heeft gefaald. L. ALI COHEN Lacordaire: Men kan de menschen niet beheerschen als men hun harten niet beheerscht. De electrisclie trein naar Zandvoort Gaat Maandag 3 Jim rijden. Geen accoord over de Vredesconferentie Dc vier ministers te I'arfjs zullen van daag aan de hand van het gedetailleerde rapport der plaatsvervangende ministers de „winst- en verliesrekening" der vier- niogendhedcn-conferentie opmaken, waar na z(j nog eens de mogelijkheden tot het vergrooten der tot nu toe slechts zeer poovere winst onder oogen zullen zien. Inderdaad vertoont dc creditzijde van de l'arijschc balans een teleurstellend aan tal winstposten, die in liet algemeen aan gelegenheden van minder belang betref fen. terwijl de andere zijde een indruk wekkende reeks van onopgeloste moei lijkheden en niet te coördineeren mec- ningsvcrschillen over essenticele onder werpen bevat. Gisteren zijn de ministers niet tot een accoord kunnen komen over den datum der aanstaande vredesconferentie. Zooals reeds gemeld stelde Byrnes voor 15 Juni aan te houden, doch Molotot maakte in een amendement de tegenwerping dat eerst dc vredesverdragen zullen moeten zijn opgesteld, die dan door de conferen- te zijn. Ik zal u niet over vijf dagen gaan zeggen: „Nu is het zes jaar geleden dat de Duitschers hier binnentrokken"en- zoovoorts. Maar ook van dien dag wil ik vandaag één herinnering ophalen. De Duitschers trokken Haarlem binnen Er was een gemotoriseerde afdecling van generaal Blaskowitz. die over het Plel.i reed: gelederen van zwaarbewapende mo torrijders met verstarde, harde gezichten! Zij geleken meer op Robots dan op men schen. En zij waren in bruin-en-groen ge kleurde camouflage gekleed Er vormde zich geen publiek. De voor bijgangers liepen door, keken er zijdelings naar, repten zich verder. Dat deed ik ook Toen kwam er een arbeider aan, die mij even aanhield Hij wees op Hitiers gewel denaars en grinnikte. Hij zei: „Je kan wel zien dat de baas een huisschilder ls." Meteen liep hij door. Het was zóó Hollandsch, dat Ik het al tijd onthouden heb. Het was prachtig van karakteristiek. De geest, die zoo bedaard hoonen kon bij alle machtsvertoon van den overweldiger, is het vooral die ons erdoor heeft geholpen. Het Nederlandsche volk zal daarom altijd te sterk blijken. Niemand krijgt het_er ooit onder. R- tic van 21 landen kunnen worden gera tificeerd. Uit dit amendement blijkt dat Molotof de vredesconferentie slechts een adviseerende taak toekent welke opvat ting in strijd is met die van de andere drie ministers, die de conferentie een be slissende stem willen verleenen en haar niet slechts zien als een bijeenkomst die de conceptverdragen „afstempelt". Dit i« dus weer een nieuw punt van meeningsverschil en andermaal over een aangelegenheid die den kern van de internationale samenwerking raakt. NA deze bijeenkomst waren waarne mers te Parijs van meening, dat slechts grootc concessies van een van belde zij den kunnen leiden tot vruchtbare resul taten tenzij men besluit, de geschil punten ter nadere bestudecring aan de waarnemers te verwijzen. In Amerikaansche kringen te Parijs wijst men er op. dat het Duitsche vraag stuk nog steeds op de agenda der con ferentie staat, en tevens dat Byrnes zijn voornemen heeft te kennen gegeven om ook het vraagstuk Oostenrijk wederom ter tafel te brengen. IngrUpendc gevolgen. In een telegram van de New-York Times uit Parijs wordt gezegd: „Door do leden van de Amerikaansche delegatie wordt, als waarschijnlijk resultaat van een fiasco der Parijsche conferentie en de daaruit voortvloeiende verbreeding van de kloof tusschen de Sovjet-Unie en de Westelijke mogendheden, een drasti sche wijziging van de Amerikaansche po litiek ten opzichte van Duitschland en de rest van Europa voorzien. Volgens Amerikaansche. Britsche en Fransche deskundigen zou de kloof misschien ja renlang niet te overbruggen zijn. Men komt tot dc conclusie, dat de Vcreenig- dc Staten in deze omstandigheden ge noodzaakt zouden zijn hunbezettings legers in Duitschland te versterken en de militaire bezetting langoren tijd doen voortduren". Er komen weer Uimanen In Nederland zullen over ongeveer 14 dagen 200 ton bananen uit de West arri- veeren, zoo meldt O.-Brab. De bedoeling is. dat iedere maand een dergelijke hoe veelheid in ons land zal worden inge voerd. Onze deviezenpositle laat een rui mere toezending niet toe. Zooals men weet hadden de Spoorwegen toegezegd, hoewel zij aanvankelijk de ver wachting koesterden de lijn naar Zand voort (die de Duitschers afgebroken hadden om het materiaal weg te voeren) niet eerder te kunnen herstellen dan in Augustus,^al het mogelijke te zullen doen om het werk te bespoedigen. Die belofte wordt nagekomen. Thans is het herstel al zoover gevorderd, dat aan het gemeente bestuur van Zandvoort is medegedeeld, dat de electrische trein naar Zandvoort al op Maandag 3 Juni zal gaan rijden. Er komt een uurdienst tusschen Amsterdam en Zandvoort. Voor Zandvoort is dat een verblijdend bericht! 14 Mei op de scholen De regeering zal het op prijs stellen, in dien op 14 Mei a.s. op de scholen een kort overzicht wordt gegeven van de krijgsver richtingen gedurende de Meidagen van 1940 Vervolgens zal om 12 uur een minuut stilte worden betracht waarna de halfstok han gende vlaggen worden geheschen en het eerste vers van het volkslied zal worden gezongen Degrelle stelt voorwaarden! Een correspondent van United Press heeft op den eersten verjaardag van Dcgrelle's aankomst in Spanje een on derhoud gehad met den uitgeweken Belgischen Rexistenleider, die verblijft in een militairhospitaal te San Sebas tian, en wiens uitlevering herhaalde lijk door de Belgische regeering is ver zocht. Zooals men zich zal herinneren heeft minister-president Spaak eenigen tijd geleden te kennen gegeven dat de Belgische regeering een klacht zou in dienen bij de UNO naar aanleiding van de weigering der Spaansche regeering op dit verzoek. Loon Degrelle verklaarde tegenover den l'. P. correspondent dat hij bereid was zich over tc geven aan het Belgi sche gerecht op voorwaarde, dat al zijn kameraden die in het YVaalsche legioen aan het Oostelijk front hebben gevoch ten vrij uitgaan. Ilij maakte daarbij een uitzondering voor de Iegionaires die voor de Gestapo gewerkt hebben. Ten tweede moet een eerlijk en openbaar rechtsgeding tegen hem gevoerd wor den. dat volledig door pers en radio kan worden gepubliceerd. Ten derde wensch te Degrelle in Duitseh uniform met alle ouderscheidingen die hij aan het Oos telijke front behaalde, voor het gerecht tc verschijnen. Weerbericht Geldig tot Zaterdagavond Morgen voor namelijk In de Noordelijke provincies tijdelijk wat bewolking, overigens zonnig weer. Weinig verandering van tempera tuur. Zwakke tot matige wind tusschen Noord en Oost. Bij zijn aankomst op liet Binnenhof in I(-ii lïnug begroet Winston Churchill de Im-iii enthousiast toejuichende menigte op origlneclc wijze, (Pi.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1