Haarlems Dai
Persconferentie bij Churchill
Amerika's industrieele apparaat
Hoofdredacteuren stellen vragen
Anti-slakingswet in voorbereiding V0rlamd
Vrijdag 10 Mol 1010
Vanmorgen om elf uur heeft Winston
Churchill een aantal Nederlandsche hoofd
redacteuren en Engelsche journalisten, die
daartoe waren uitgenoodigd door den bui-
tenlandschen voorlichtingsdienst van het
ministerie van Buitenlandsche Zaken, in
de Mozeszaal van het Koninklijk Paleis te
Amsterdam ontvangen. Wij stonden in een
kring om hem heen en drie kwartier lang
werden vragen op hem afgevuurd, die hij
met opgewektheid en animo beantwoordde
en soms met diplomatieke behendigheid
ontweek Het was een kleurige staalkaart
van onderwerpen die aan de orde kwam:
een aantal punten volgt hier.
Gevraagd naar zijn optimisme omtrent
een herleving van de Fransche natie,
sprak Churchill met warmte en kennelijke
overtuiging zijn vertrouwen daarin uit,
eraan toevoegend dat hij die herleving
van het grootste belang voor Europa acht.
Moeten de Westelijke democratieën op
Russische instemming wachten alvorens
zij sterker eenheid kunnen bereiken? Hij
glimlachte hierop, zei dat het een gecom
pliceerder vraag was en dat de kwestie
van tijd in een zaak als deze een factor
van belang zou kunnen zijn.
Wat zijn meening over de verdere ont
wikkeling van het Duitsche vraagstuk
was? „Ik zou een politiek ten aanzien van
Duitschland gehad hebben. Nu ben ik niet
in een positie om er een te hebben. Als
privé persoon kan ik niet formuleeren
hoe men de Duitschers weer op hun
beenen zou moeten zetten". Maar hij liet
zich scherp en beslist uit over de noodzaak
van controle op de Duitsche industrie en
over de essentieele voorwaarde, dat de
Duitschers hun eigen brood moeten ver
dienen. Pruisen, als het kwaadaardigste
deel van Duitschland, zou hij op een an
deren voet willen behandelen dan andere
deelen, waaraan hij een milder régime zou
willen toekennen.
Omtrent totalitaire régimes liet hij zich
scherp uit. Het zou niet veel nut hebben,
de wereld van een totalitair régime te be
vrijden om haar daarna ten prooi te laten
vallen aan een ander. En volgende, vragen
brachten den overtuigden democraat tot
uiting, den voorstander van vrije instel
lingen in ieder land, waarbij hij bijzonde
ren nadruk legde op de noodzaak van een
onafhankelijke rechtspraak, vrij van
iedere regeeringscontróle.
Er volgde een intermezzo toen iemand
hem mededeelde, dat er een 79-jarige man
in ons land leeft, die verklaart hem tijdens
den Boerenoorlog in Pretoria gevangen
genomen te hebben. „Ik zou hem graag
ontmoeten en de hand schudden," zei
Churchill. „Mijn oude vriend generaal
Smuts was de man, die mij na mijn ge
vangenneming verhoorde. Het was het be
gin van onze vriendschap."
Wat beschouwde hij als de zwartste dag
in den Tweeden Wereldoorlog?
„Geen speciale dag. De activiteit van do
Duitsche onderzeeërs heeft mij in 1941
groote onrust veroorzaakt, die zich in '42
nog heeft voortgezet. Maar ik zou geen
bepaalden dag kunnen noemen."
Wat' was voor hem het keerpunt van den 1
oorlog?
„Het beslissende oogenblik was de .Ta-
pansche aanval op Pearl Harbour. Dat
bracht de machtige Vereenigde Staten in
den oorlog, nadat Rusland er al in was
gekomen en daarna kon er geen twijfel
meer aan de overwinning bestaan. Niet
dat ik er ooit aan getwijfeld heb. Want ik
was er in 1940 al zeker van dat de Duit
schers niet konden slagen in een invasie
van Groot-Brittannië
Churchill heeft Donderdag in de Staten-
Generaal gesproken over Vereenigde Sta
ten van Europa als een toekomstbeeld,
zoowel in het Oosten als in het Westen.
Bedoelde hij een splitsing in "Oosten en
Westen? Neen, dat bedoelde hij positief
niet. Hij had de eenheid van geheel Europa
op het oog gehad.
Het slot bracht een kort-en-krachtige
rede van mr. M. Rooy, voorzitter van den
Nederlandschen Journalistenkring, die
verklaarde dat de oorlog ons Nederlanders
geleerd heeft wat vrijheid beteekent en
uiting gaf aan onze dankbaarheid jegens
Churchill en het Engelsche volk, ook i:i
het bijzonder namens ons journalisten,
voor wier arbeid Vrijheid de essentieele
levensvoorwaarde is.
Dit woord gaf Churchill aanleiding tot
een welsprekend antwoord. Hij stond op
en hield een betoog voor de hooge waarde
van de persvrijheid, dat onze harten ver
warmde. Het was de overtuigde voorstan
der van een vrije en onafhankelijke pers,
d;e sprak en de grootste vrijheid van mee-
ningsuiting bepleitte, voorzoover zij niet
leidt tot verstoring der orde. Het vak moet
eervol vertegenwoordigd worden; het moet
zich baseeren op fair play.
Het was een hartelijk en warm slot
woord dat ons den nog steeds enthousias
ten oud-collega deed herkennen. Toen
flitste het licht bij de camera's en de bij
eenkomst was, met een genoegelijken af
scheidsgroet. ten einde.
De Haarlemsclie club-
en buurthuizen
Zooals wij reeds eerder berichtten is er in
Haarlem een comité gevormd ter oprichting
van club- en buurthuizen voor de niassa-
jeugd. Donderdagavond werd het streven
van het comité nader uiteengezet door den
heer J. de Bruin, die in 's Gravenhage met
veel succes dit sociale werk heeft aangepakt
Na openlnig der bijeenkomst dooi- mr. J.
van der Hoeven hield prof. dr. p. J. Bouw
man een korte Inleiding over de psychologie
van de massa, waarin hij constateerde, dat
de genivelleerde, ontwortelde, onontwikkel
de en ongebonden massa een steeds ernsti
ger probleem opleverde. De mechaniseering
van het Teven is door verkeerd gebruik in
dienst gekomen van de algomeene vervlak
king. Dit alles is benauwend, temeer daal
de democratie aan de massa stemrecht en
dus mede-verantwoordelijkheid toekent. Des
te grooter wordt dus het gevaar naarmate de
nlvclleering toeneemt.
Als krachtbronnen tegen de massa-ontbin
ding zag prof. Bouwman het gezin, het on
derwijs en de Jeugdbeweging. Voor de massa-
jeugd is slechts het onderwijs van eenlgen
Invloed. Het gezin en de jeugdbeweging- la
ten hen koud. Om deze passiviteit te over
winnen, moet men club- en buurthuizen
stichten in volkrijke stadswijken, om te
trachten door gezonde in- en ontspanning
deze Jeugd te behouden voor verzinken In
de massa.
De heer J. de Bruin vertelde een en ander
uit zijn ervaringen met de Haagsche stads
jeugd in de twintig Jaar die hij zich met het
jeugdorganisatlewerk heeft beziggehouden.
Hij stelde ieder mede-verantwoordelijk voor
de sociale ellende van de minder bedeelden,
een verantwoordelijkheid, die men slechts
kan afwijzen, indien men niet bereid is het
Christelijke liefde-gebod op te volgen.
Spr. zette uiteen, hoe de geestelijke en mo-
reele verzwakking van de Jongere generatie
geleid had tot ontplooiing van het nationaal-
socialisme; als reactie op de kansloosheid van
veler bestaan waren de ontwortelde Jeugdige
elementen rijp voor elke anarchie, die een
verbetering beloofde. Nu ook weer. versterkt
door de oorlogsellende, is er een geestelijke
en moreele vrijbuiterij ontstaan, die tot
ontzettende gevolgen kan lelden, tenzij we
onze gemeenschapsplicht Inzien en krachtig
ingrijpen. Spr. stelde zich dit voor door op
richting van buurthuizen, zooals hij dat in
Den Haag na groote moeilijkheden had be
reikt. Hierin moet door gemeenschappelijk
werk en ontspanning, voorlichting en onder,
richt het hiaat in de ontwikkeling der massa-
jcugd worden aangevuld. De resultaten die
daarmede behaald zijn door spr. zijn een
bewijs voor de mogelijkheden die dit werk
inhouden.
Opbouw en herstel zijn holle leuzen, in
dien er aan dit Jeugdzorgprobleem niet ge
noeg aandacht wordt besteed. Opbouw zon
der de helpende hand aan de massajeugd te
bieden Is afbraak, aldus besloot de heer de
Bruin zijn toespraak.
Geen geld, geen tanden
Een grondig onderzoek door den prijscon-
tröledienst heeft aan het lichrt gebracht, dat
een tandheelkundige inrichting te 's Gra
venhage, met filialen o.a. in Amsterdam er.
Haarlem, in de Jaren 19M tot 1946 een onge
oorloofde winst heeft gemaakt van ruim
315.000 gulden.
De patiënten van deze inrichting die
meestal op afbetaling werden geholpen en
dus tot de minder draagkrachtigen moeten
worden gerekend, moesten voor een gebit,
dat ten hoogste f75 mocht kosten, een bedrag
neertellen, dat tusschen de 135 en 500 gulden
varieerde. Dikwijls werd bovendien beta
ling in natura gevergd, terwijl het in veel
gevallen voorkwam, dat tijdens de behande
ling, nadat alle tanden en kiezen waren ge
trokken, de reeds afgesproken prijs nog eens
werd verhoogd Ook aan een groot aantal
verplicht verzekerden werden te hooge prij
zen berekend.
Tegen twee verdachten, die voornamelijk
van de overwinst hebben geprofiteerd, is
proces-verbaal opgemaakt.
Klachten over te hooge prijzen voor tand
heelkundige behandeling kunnen Ingediend
worden bij de bureaux van de prijscontröle.
Vrouwen en de Politiek
Het Comité van Samenwerkende Vrou-
wenvereenigingen voor Haarlem en Om
streken hield een politieke oriënteerings-
bijeenkomst voor vrouwen, waar me
vrouw Mr. E. A. J. Scheitema-Conradi
sprak over: „Wat is politiek? en Wat
heeft de vrouw daarmee te maken?"
Mevrouw Scheltema besprak allereerst
de bestaansredenen der politieke partijen.
Elke partij heeft een levensbeschouwing
en een maatschappijbeschouwing. die
elkaar kunnen doorkruisen. De woorden
links, rechts en vooruitstrevend, conser
vatief, kunnen aanleiding geven tot ver
warring.
Bij het oplossen van maatschappelijke
problemen moet men zich richten naar
een bepaald beginsel. Bij al deze pro
blemen, die ook voor vrouwen van be
lang zijn, komt politiek te pas. Daarom
is het noodzakelijk voor vrouwen haar
politieke belangstelling te verdiepen.
In aansluiting op deze inleiding zullen
op Dinsdagavond 14 Mei, in restaurant
Brinkmann, Groote Markt, spreeksters
van alle politieke partijen het program
ma van hun partij uiteenzetten.
De Repatrieering
De bureaux van den dienst der repatriee
ring. thans gevestigd in het B. P. M.-gebouw
in Den Haag, zijn met ingang van 9 Mei
overgebracht naar den Wassenaarseheweg 24.
De nieuwe telefoonnummers zijn: 117463
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM 9 Mei 1946
BEVALLEN: 7 Mei: A. I-, van As—Arlonl.
cl.: 8 Mel. G. van Dijken—Mateman, z.; G W
Wigman—Marcliand, z.; F. van Hagc—Kui
per, z.; G. M. Kracht—Jansen, d.; A. J. Jan
sen—Deen, z.; C. A. TeeuwenUitendaal, d
G. A. M Lablans—Kleljn, z.; 9 Mel, C. H.
Boerée—Teeuwen, z.; A. Booimanvan Leeu
wen, d.; B. C. Oosterbaan—Kaaken, z.
OVERLDDEN: 7 Mei. C.. 27 d.. z. van J.
Vuijst. Heerensingel: M. G. Huijboom, 69
J., Steenbokstraat; F. H. van Wijhe, 49 j„
Hazepaterslaan.
ONDERTROUWD: 9 Mei C. W. Waalewijn
on H van Sprakelaar: T. J. Mica en A. Gans;
W. Schippers en J M. van Dokkum; J. de
Jonge en H. C. Roest; J. Drenth en J. J. Vos;
A. J. Gouw en E. Nijssen; C. Bouma en A.
den Ouden.
GEHUWD: 9 Mei. A. C Roegiers en M. M
de Boever; W H. J. Wildemans en C. C
Handgraaf: K. FreiJ en A. Korthals; K. van
der Does en C. C. W. Heemskerk; W. F. van
Zwlenen en A. M. BaaiJ; H. Frcdriks en Ch.
I Arnold; J. J. Kramer en H. Booms; H. J.
Prinsen cn H. C. Klok; H. L. J. Nater en E,
R. Hennis.
AGENDA
Groote Kerk: Herdenking. 20 uur. Rem
brandt; De Roode Aaide (18 j Palace: 30
Dagen Corvee (18 J.). Luxor: Alarm in mijn
17 (14 Alle drie voorstellingen 14. 16.15,
19 en 21.15 uur. Frans Hals: Zet 'm op George,
14, 16.30, 19 cn 21.15 uur.
ZATERDAG 11 MEI.
Stadsschouwburg: Sneeuwwitje. 14 uur.
Prof. Klenow. 20 uur. Begijnhofkapel: Simon
Halie, 20 uur. Bioscopen: als Vrijdag,
Herdenking gevallen strijders
De herdenking van de In 1940 gevallen
strijders zal te Haarlem geschieden in de
beide Bavo-kerken op Maandagavond
13 Mei a.s.
Schuurtje afgebrand
Brand onstond in een schuurtje achter een
woning aan de van Kinsbergenstraat. Een
Juspannetje op een petroleumtoestel had
waarschijnlijk vlam gevat, waarna het vuur
snel om zich heen greep. Door afwezigheid
van de bewoners ontdekte men den brand
pas, toen de vlammen eruit sloegen. Het
schuurtje, waarin zich ook nog eenlge kisten
bagage van repatrianten bevonden, brandde
geheel uit.
Reclamekunde en reclamekunst
Met het verschijnen van „Reclamckun-
Öe" heeft de Uitgeversmaatschappij N.V.
H. E. Stenfert Kroese te Leiden een
standaardwerk zoowel voor den man, die
reclame wil maken als voor dengene, die
deze uitvoert het licht doen zien. In een
uitstekend gefundeerd overzicht van het
reclamewezen, waarbij ook de verborgen
uithoeken V3n deze moderne maatschap-
pelijk-economische uiting belicht zijn,
hebben de schrijvers (W. H. van Baarle
en F. E. Hollander) een werk samenge
steld, dat het uitgebreide onderwerp dui-
delijk en overzichtelijk behandelt.
De gevolgen van de Amerikaansche
mijnstakingen worden steeds erger. Vol
gens Un. Press kunnen honderdduizenden
personen in de Vereenigde Staten door dc
sluiting van de groote industrieën niet
werken. Vier Amerikaansche steden lagen
Woensdagavond in half duister en voor
het geheele oosterj van het land dreigt
verduistering. De spoorwegen hebben
reeds dozijnen dienstregelingen stop moe
ten zetten en de regeering heeft de rant
soeneering van geproduceerd gas bevolen.
Op den 39sten dag van de nationale kolen-
staking dreigde de gigantische Amerikaan
sche industrieele machine geheel vast te
loopen. De Ford Motor Company sluit
vandaag waardoor 110.000 man op straat
komen. De Chrysler Motors verwacht be
gin volgende week het werk stil te moeten
leggen. De U.S. steel en International Har
vester hebben hun productie schema's
sterk beknot. Chicago verwacht binnen
veertien dagen tot totale verduistering te
moeten overgaan, slechts de meest essen
tieele openbare diensten zouden dan nog
blijven functioneren
Intusschen schrijft het tijdschrift „Iron
Age" dat dc kolenstaking nog wel tot in
Juni zal duren. In het blad wordt de
schatting gemaakt dat de «taalproductie
in het geheele land deze week tot 59 pro
eent van haar capaciteit is gedaald. Ver
geleken met verleden week beteekent dit
weer een teruggang van 9.5 procent.
Half Juni dreigt er weer een nieuwe
groote staking en wel in het havenbedrijf.
Driehonderdduizend arbeiders zullen dan
aan de Amerikaansche kust en aan de
Golf van Mexico in staking gaan. Déze
staking zal ten doel hebben hoogere loo-
nen en betere arbeidsvoorwaarden af te
dwingen.
De Amerikaansche mUnwerkers-
staking.
Nu de stakingen al 39 dagen duren, Is
er een steeds sterkere strooming in den
senaat waar te nemen, een beperkende
anti-stakingswetgeving onmiddellijk in
stemming te brengen. Leden van de
rechtscommissie van het Huis van Afge
vaardigden hebben voorgesteld, dat de
actie, welke de eischen van Lewis, presi
dent van den Mijnwerkersbond buiten dc
wet stelt, aan het eind van de week in
het Huis van Afgevaardigden zal worden
besproken. De hoop op een spoedige rege
ling van de geschillen in de mijnindustrie
is vervlogen en bijna 1^2 millioen man
spoorwegpersoneel is verwikkeld in een
dreigende staking, waarover tusschen 20
Mei en 15 Juni gestemd zal worden. De
steeds slechter wordende toestand op het
gebied van de «teenkolenvoorziening
heeft het bureau voor voorzieningen in
noodgevallen, dat onlangs in het leven ge
roepen is, genoopt een beroep te doen op
meer dan 20 staten, de uiterste zuinigheid
te betrachten en h.v het niet beslist nood
zakelijke electriciteiteverbruik te be
perken.
Herdenkingsplechtigheid
van ex-politieke gevangenen
Aan het begin van dc plechtigheden
ter herdenking van de Duitsche over
rompeling in 1940 stond de bijeenkomst
van ex-politieke gevangenen op de Groo
te Markt te Haarlem en hun tocht naar
de Ecrebegraafplaats te Bloemendaal.
Hedenmorgen stelden de uit alle pro
vincies gekomen leden der Landelijke
Vereen. van Ex-Politieke Gevangenen
zich op de Groote Markt op. Militairen
verzorgden de afzetting, Padvinders en
Gidsen vormden overal de afscheiding
tusschen de groepen deelnemers
Na treurmuziek van het politie-muziek-
korps sprak Haarlems burgemeester, de
lieer M. A. Reinalda, de deelnemers toe.
Hij herinnerde aan een even schoonen
Meimorgen, nu zes jaar geleden, waar
op de horden uit het Oosten ons land
binnenvielen. Was de tegenstand in den
aanvang nog gering, toen de overwel
diger meende den vrijheidszin der Neder
landers te kunnen aantasten, zei ona
volk een eensgezind en hardnekkig:
neen. Gij, die hier op dit oogenblik staat,
aldus de burgemeester, slaat hier als een
levend getuigenis van dat: neen, in de
cel. in de concentratiekampen, in de gij
zeling Gij staat hier om de besten uit
ons volk te gedenken, zij die niet moch
ten voortleven, doch naar den geest
voortleven in u.
Van hier uit gaat een boodschap in de
wereld, nl. deze, dat ons volk trachtea
moet de in den oorlog gewonnen eens
gezindheid te behouden, de nabestaandea
der gevallenen en de oorlogsgetroffenen
moeten geholpen woeden. Gij moet de
voortrekkers worden van een nieuwe en
betere toekomst. Treurmuziek van het
politie-muziekkorps besloot deze toe
spraak.
Na de rede kondigde het hoofdbe
stuurslid der vereeniging, de heer W.
Bakker uit Velp aan, dat wegens de
groote belangstelling hedenavond ook in
de Cadi-elub een reünie wordt gehouden.
Hierna zette de stoet zich in beweging,
op weg naar Bloemendaal.
De plechtigheid op de
Eerebegraafplaats
Op de Eerebegraafplaats hadden zfcB
duizenden verzameld, toen mevr Truuflt
XHover eenige verzetsverzen declameer
de. Het mannenkoor „Zang en Vriend
schap" bracht „Wilt heden nu treden" ter*
gehoore en onder doodsche stilte betrad
minister Drees het middenoerk en me
moreerde allereerst den lOden Mei 1940,
toen onder eenzelfden stralenden hemel
het oorlogsgeweld zijn intrede deed in
Nederland Deze plek getuigt, zoo zeide
de minister, van den martelgang, dien
ons volk is gegaan tusschen de twee
Meimaanden 1940 en 1945. De perfide
overval van de Duitsche horden werd
gevolgd door een belofte, dat ons land
niets had te vreezen. maar deze is wel
gruwelijk geschonden
Gaskamers en concentratiekampen,
razzia's en geestelijke terreur deden hun
werk en 200 000 Nederlanders keerdet»
niet terug. De weerstand van het Neder-
'andsch volk is echter niet vergeefsch ge
weest. De eer van ons land werd hoog
eehouden en het heeft zijn deel bijge
dragen tot de overwinning. De asch va.C
velen is over de heele wereld verspreid
en wij kunnen in deze ruim *50 dooden,
die hier begraven liggen, slecl.'.s een ge
deelte van het verzet eeren.
De minister eindigde zijn rede met de
woorden: „Laat het ons een eer zijn de
nagedachtenis van de gevallen Neder-
'andsche strijders uit oorlog en verzet
hoog te houden door ons eigen leven".
Hierna bracht mr. R W Stomps, als
voorzitter van de Landelijke Vereenieing
van Oud-politieke Gevangenen dank
voor de bevrijding Hij herinnerde aan!
het vele leed, dat doorstaan is door de-
venen. die nu in de duinen verzameld
waren
Na de kranslegging aan den voet va«
de vlag werden het eerste en zesde eou-
olet van ons Volkslied gezongen Tus-
rhen beide coupletten tn werden twee
minuten absolute stilte In acht eenomen.
Deze indrukwekkende nlcehtift-eid werd
besloten m"» défilé.
BLOEMENDAAL
De Noodraad
De Noodraad vergadert Donderdag ltf
Mei. 'smlddngs 2 uur
KATHOLIEKE VOLKSPARTIJ.
Onder groote belangstelling hield de afd.-
Aerdcnhout van de Katholieke Volkspartij
een vergadering in de groote zaal van de
school aan de Teding van Berkhoutlaan. Als
spreker trad op Mr. Jan Derks. waarnemend
hoofdredacteur van „De Tijd" Deze hield
een rede over „Personalistisch Socialisme
nog geen Solidarlsme". Na afloop was gele
genheid tot liet stellen van vragen waarvan
imschoots gebruik gemaakt werd. Tot slot
irden de candldaten aangewezen voor do
a s. Gemeenteraadsverkiezingen Voorgedra
gen werden: 1. F. M Heerkens Thijssen. Aer-
denhout, 2. Mr. F. P Th. Rohllng. Bloemen
daal. 3 N A. Faase. Aerdenhout, 4. J. van
Haaster, Vogelenzang, 5. W. J. J. van Pam
pus, Overvecn.
HILLECOM
LEDENVERGADERING It.K. KRING
Dinsdagavond hield de R.K. Kring, onder-
afdeeling van de Kath. Volkspartij, een le
denvergadering in hotel Sistermans. Op do
lijst van candldaten voor de raadsveikiezltv-
gen werden de volgende namen geplaatst:
v. d Aai Th. Bakke. C. P. Beijersbergen,
W v Dam.' C. Jonkheer. F C. v. d. KoHc,
J. Kemp. F C. v. Llerop. H. A. v. d. List,
B. Loerakker. G. P. lammcrw, J. G. Stok
man. Dr A. v. Straaten, J Toppe, J. Ver
stegen en S. Wilhelmus Er werd een com
missie benoemd tot uitbrengen van het po
litiek advies.
De stemming voor de groslijst wonlt op
Zondag 2 Juni gehouden.
