fnterneeringskampen onder de loupe Rapport van Commissie van Onderzoek De Radio geeft vanavond; Bondig Overtollige groente gaat naar Duitschland Minister Mansholt sprak in Haarlem Avonturen y\ Dc vaste commissie strafrecht uit de Tweede Kamer heeft verslag uitgebracht over bezoeken aan een groot aantal kampen van politieke delin quenten. Zij deelt hierin mede, dat op 1 Mei het aantal gedetineerden 74235 bedroeg w.o. 14.333 vrouwen. De commissie vond bij haar tocht ge bouwen die goed en gebouwen die zeer clecht zijn. Goed zijn o.a. de kampen van den voormaiigen Ned. Arbeidsdienst en van den D U.W Aan redelijke eischen voldoen ook verscheidene van de andere barakkenkampen, mits zij niet overbe volkt werden een euvel, dat zeer vaak voorkomt Op meer dan één plaats trof de commis sie barakken aan, die zoo schrikbarend volgestopt bleken te zijn, dat daartegen irnstig bezwaar gemaakt dient te worden. In het kamp Finsterwolde bijv. bedroeg de ruimte per gedetineerde in de barakken ut et meer dan 3 M3„ terwijl de ventilatie volkomen onvoldoende was. In het kamp Duindorp te Scheveningen zijn de gedeti neerden ondergebracht in kleine kamers van woonhuizen, die overvol zijn. Hoewel eiectrische leidingen aanwezig zijn. zaten zij den geheelen winter in het donker. De commissie kreeg echter den in druk, da' de behandeling der gedeti neerden in de meeste der bezochte kampen behoorlijk is. Er hebben op dit gebied aanvankelijk ongetwijfeld misstanden geheerscht, doch daaraan is voor het overgroote gedeelte een einde gemaakt Grootore moeilijkheden worden onder vonden bij de recruteering van de bewaar ders. In sommige kampen maakt het per soneel een keurigen, gedisciplineerden en tot op zekere hoogte beschaafden indruk, in andere is de indruk beslist ongunstig. Een bijzonder probleem vormt het toezicht op de vrouwelijke gedetineerden Een en kel kamp heeft zelfs alleen mannelijk per soneel, dat echter 's nachts nimmer in de nabijheid van de slaapzalen komt. Klach ten werden hierover niet gehoord Over het algemeen heerscht er in de kampen een behoorlijke orde, zonder dat deze door buitengewone tuchtmaatregelen moet wor den afgedwongen Behoudens in enkele gevallen kreeg de commissie niet den in druk, da' er overmatig en lichtvaardig cisciplir aire vrijheidsstraffen worden op gelegd Niet zelden echter trof de commis sie gestraften aan, die reeds geruimen tijd waren opeesloten zonder verhoord te zijn of wier. niet was medegedeeld, hoelang hun straf zou duren. Straffen Ook de strafcellen laten niet zelden veel te wenschen over. Dc commissie heeft ..bunkers" bezocht, bijv te Leiden, waar de gestraften den geheelen dag op den stee- nen vloer moesten zitten of staan. De strafcellen war»n op vele plaatsen midden in den winter onverwarmd. In het kamp Hoek van Holland constateerde de com missie het gebruik van strafmaatregelen 'n den vorm van een pijnbank. Hier werd opsluiting in den „bunker" en zelfs krom. «luiting in de boeien toegepast. De com missie stelde vast. dat de gestraften daar uit den bunker waren gehaald, toen zij ze wilde inspecteeren Hier werd een ken nelijke poging gedaan, haar te misleiden Opvallend is, dat de gedetineerden in het ccne kamp zooveel meer vrijheid heb ben dan in het andere. In sommige kam pen is men bijzonder nauwlettend ten aan zien van het bezit van papieren en zelfs van foto's. De relletjes, welke begin Maart plaats hadden i.i het kamp aan de Levant- kade te Amsterdam vonden mede hun oor- taak in het feit, dat een bewaarster aan een vrouwelijke gedetineerde een foto van haar kind afnam en deze verscheurde In dit opzicht zijn de bewaarsters erger dan haar mannelijke collega's. Aa.i de Levant- kade hebben de bewaarsters zelfs de kleerhangers van de vrouwen in beslag genomen, omdat ze niet stonden op het lijstje van artikelen, welke de gedetineer de. i mochten bezitten, De commandant heeft ze teruggegeven. Van selectie der gedetineerden komt i.i <le meeste kampen niets terecht. Vrijwel overal liggen de gedetineerden in een wil lekeurige groepeering door elkaar. Vele Jongelieden (o a honderden jeugdige S.S.- ersj houden den geheelen dag tussehen veel oudere mannen verblijf, hetgeen de commissie bedenkelijk acht. Wel schijnen er p.annen te bestaa.i om deze jongens afzonderlijk onder te brengen, doch tot- dusverre is hieraan nog geen gevolg ge geven. Voeding, kleeding, arbeid. De voeding is over het geheel genomen goed. De hoeveelheid voedsel komt onge veer overeen met de rantsoenen in de vrije maatschappij, maar zonder versna peringen en rookgerei, terwijl slechts de helft van het normale suikerrantsoen wordt verstrekt, maar meer aardappels worden gegeven Bijna alle gedetineerden dragen hun eigen. vaak zeer versleten kleeding. Een bijzonder onaangenamen in druk maakt het dragen van oude Duitsche uniformen. Hoewel de commissie de on vermijdelijkheid hiervan beseft, meent zij, dat hieraan reeds om psychologische re denen zoo gauw mogelijk een einde ge maakt dient te worden. Tot haar leedwezen heeft de commissie moeten constateercn, dat er aan de te werkstelling der gedetineerden nog zeer veel ontbreekt. Ken groot deel van hen wrkt in bet geheel niet. In en om de groote steden laat de werkgelegenheid alles te wenschen over. ook voor de vrou wen. In het kamp Valkenburg bijv. hou den vele vrouwen zich bezig met borduur- privaat- en i werk, dat na voltooiing weer wordt uit gehaald. Hoewel in het algemeen aan het tewerkstellen van gevangenen buiten het kamp bezwaren verbonden zijn, acht dc commissie het noodzakelijk, dat hier toch mee wordt voortgegaan. Zjj acht het uit gesloten, dat binnen de kampen voldoende "werkgelegenheid voor alle gedetineerden gevonden zou kunnen worden. Het moreel der gevangenen. Tot haar leedwezen moet de commissie verklaren, dat de stemming onder de ge detineerden naar haar uit allerlei ge sprekken is gebleken op vele plaatsen slecht is. Groote groepen van gedetineer den zien volstrekt niet in, dat zij onjuist hebben gehandeld. Zij hebben, naar hun eigen inzicht, alleen maar gevochten voor hun ideaal en zijn zich niet bewust, daar bij iets onbehoorlijks te hebben gedaan. Dat zij thans gevangen zitten, beschouwen zij als een onrechtvaardigheid, waarover zij verbitterd zijn. Van een systematische actie, om de ge detineerden van het verkeerde van hun opvattingen te overtuigen, is totdusverre nog niets gekomen. Een enkele zwakke poging in deze richting kan men zien in de gewoonte, bestaande in een bepaald paviljoen van het kamp te Castricum, om eiken dag een stuk voor te lezen uit een boek over de gruwelen in de Duitsche concentratiekampen, maar een erg geluk kige keuze kan de commissie dit niet vin den. Elders wordt wel eens een lezing of toespraak over de verderfelijkheid van het nationaal-socinlisme gehouden, doch daarbij blijft het Juist door de afgesloten heid van de buitenwereld blijven in kampen denkbeelden heerschen, welke de vrije maatschappij ten gevolge van de werking der publiciteit waarschijnlijk al lang verdwenen of althans verzwakt zou den zijn. Sneltreinloconiolieven uit Zwitserland I>e Spoorwegen hebben er 21 aangekocht. De Ned. Spoorwegen zijn ei; in geslaagd 21 sneltreiniocomotieven, waaraan zij juist zoo'n groote behoefte hebben, in Zwitserland aan te koopen. Dezer dagen zijn eenige machinisten naar Zwitserland vertrokken om de eerste vijf machines van dezen aankoop te halen, zoodat op een spoedige aankomst van deze locomo tieven mag worden gerekend. Mr. Mas Slamet naar Nederland De Ned -Indische Regeeringsvoorllchtings- dienst deelt mede. dat mr, Mas Slamet dooi de Ned.-Indische regeerlng is aangewezen om per eerste gelegenheid per vliegtuig naar Nederland te vertrekken ten einde contact op te nemen met den minister van O- sche gebledsdeelen en vervolgens binnen twee maanden naar Indlë terug te keeren. De fusie N.V.V.-E.V.C. Volgens mededeeling van de E.V.C. is een rapport over het samengaan van N.V.V en E.V.C. tot stand gekomen. In de hoofdbesturenvergadcring der E.V.C. werd besloten het rapport te aanvaarden, met uitzondering van de daarin vervatte ontwerp-statuten. Het N.V.V.-hoofdbe stuur moet volgens deze mededeeling zijn houding nog vaststellen. HILVERSUM I, 301 M. 18.00. 20.00, 23.00 Nieuws. VARA 10 18 Jan Corduwener, RNIO 18.30 Progr. v. d. Ned. Strijdkr. VARA 19.00 Weekoverzicht RNIO 19 15 Klankbeeld. VPRO 19 30 Ijzing. 20.05 Verkiezingsrede. 20 25 Gr.pl. 20.30 I.czing RNIO 21 00 ,,Op de brug". VARA 21.15 Hoor spel. VPRO 22.40 Avondwijding. VARA 23 15 Gramof.platen. HILVERSUM II, 415 M. 19.00, 20.00, 23.00 Nieuws. RNIO 18 00 Vrij en blij. 18.40 Boekbespreking. NCRV 19 20 Vlool- soli. 15.30 Gr.pl. 1950 Valerius liederen. 20.05 Eeresaluut op den lOen Mei. RNIO 21 00 ..Op de brug". NCRV 21.15 Orgel. 21.30 Zang. 22.15 Na het nieuws. 22.30 „Even terug zien". 22 50 Gr.pl. 23.50 Schriftlezing. Diefstallen achterhaald Verwoest Arnhem werd nog geplunderd. De Arnhemsche recherche heeft in sa menwerking met die te Zeist, een in den winter 1944/45 te Arnhem ontvreemd mo torrijwiel te Zeist achterhaald. Ook eenige postzegelverzamelingen van zeer groote waarde zijn bij een Zeistenaar, die te Arnhem door den bezetter tewerk was gesteld, gevonden. Tijdens de afwezigheid van de uit Arnhem geëvacueerden heeft hij zich postzegels, die hij z.g. van onder de puinhoopen heeft „gevonden", weder rechtelijk toegeëigend. Deze postzegels zijn gelukkig weer in het bezit van den rechtmatigen eigenaar gekomen, omdat de persoon in kwestie nog geen gelegen heid heeft gehad hiervan exemplaren te verhandelen. Deze diefstallen zijn op groote schaal door Zeistenaren, Hilversummers, Rot terdammers en Bussummers gepleegd, van wie er nog diverse in arrest zijn. De Arn hemsche recherche en de Zelster recher che zijn met deze aangelegenheid reeds een half jaar bezig en meerdere arresta tie kunnen worden verwacht, daar heel veel artikelen als naaimachines, kost bare schilderijen, Perzische tapijten, reeds werden opgespoord en aan de eigenaren konden worden teruggegeven. Dr. Hirschfeld naar Neurenberg Het Internationaal Militair Tribunaal te Neurenberg heeft den wensch te ken nen gegeven, dr. II. M. Hirschfeld te hooren als getuige voor het tribunaal in verband met de verdediging van Scys- Inquart. Op verzoek van de Ned. regee ring heeft naar wij vernemen de heer Hirschfeld aan dezen oproep ge hoor gegeven. Hij is heden naar Neu renberg vertrokken. Heler en steler Een 3D-jarige koopman uit Haarlem strekte ;n Januari 1946 zijn commercieele belangstelling ook uit tot den zelfkant des handels. Een ontvreemde fiets werd zijn „eigendom" voor f 100, maar zijn vrouw, die een verhouding was»begonnen met haar zwager en haar wettigen echt genoot dus graag een poosje van het tooneel zag verdwijnen, bracht deze he ling aan bij de poiitie Zoowel de steler als de heler stonden Donderdagmorgen terecht. Eerstgenoemde ontkende het hem ten laste gelegde en beweerde, de fiets van een militair gekocht te hebben De officier van Justitie geloofde viit te mo gen betwijfelen en vroeg 2 jaar gevange nisstraf tegen dit wat hij noemde, .gevaar voor de samenleving". Dc heler werd door den officier aan gevallen; hij noemde dezen persoon de eigenlijke aanleiding tot den diefstal. Eisch 1 jaar. Er komen weer perronkaartjes Dc lang verwachte perronkaartjes zul len binnenkort weer verkrijgbaar wor den gesteld, waarmee een eind zal komen aan het euvel, dat men om op een per ron te komen een kaartje moest nemen naar de dichtstbijzijnde bestemming. De nieuwe perronkaartjes zullen niet den vorm hebben van een gewoon spoor kaartje. doch gelijkenis vertoonen met de entreebiljetten, die door bioscopen, thea ters, e.d. worden gebruikt. De kaartjes zullen niet op alle stations tegelijk be schikbaar worden gesteld .maar geleide lijk, naarmate de drukker de biljetten aflevert, zullen de stations voorraad krij gen. Het eerste station zal over ongeveer 3 weken met de uitgifte kunnen begin nen. Op enkele stations nl. die, welke door de oorlogshandelingen bijzonder zwaar geteisterd zijn, zal het verstrekken van perronkaartjes nog eenigen tijd moe ten worden uitgesteld. Dcncerdagavond zette de Partij van den Arbeid haar verkiezingscampagne in Haarlem voor* in den vorm va.i een open bare vergadering. De Gemeentelijke Con. certzaal was tot den nok gevuld met be langstellenden toen de minister van Land bouw, Veeteelt en Voedselvoorziening, de heer S. L. Mansholt, als lijstaanvoerder van de Partij van den Arbeid het woord nam. Hij beschreef zijn partij als een po litiek lichaam fundeerend in breede lagen van het volk. „Wij staan voor een geheel nieuwe periode in de geschiedenis", zoo zeide de minister, „wij moeten thans kie zen tussehen een vrije economie en een geleid stelsel. Alle krachten, die voor een geleide economie zijn, moeten thans samen gebald worden tot een krachtig pleidooi en een daadwerkelijke uitvoering van de bestaande plannen." Nadat de minister uitvoerig was blijven stilstaan bij het beginselprogram van de Partij v. d. Arbeid, dat stelling neemt tegen de vroegere liberaal-kapitalistische tendenzen in de Nederlandsche maat schappij, laakte hij het soms infame op treden van de reactie en maakte hij ter loops melding van het geval-Vorrink, dat hij qualificeerde als „een bom. die ver keerd ontploft is." Over den internationalen handel zeide spr., dat ook hier slechts de geleide econo mie uitkomst kan brengen, afgezien nog van het feit, dat de buitenlandsche politiek een integreerend bestanddeel van ons volksleven moet gaan vormen. Wanneer overschotten, die ook in de toekomst weer zullen ontstaan ten goede zullen moeten komen van de gebieden, waar tijdelijke schaarschte heerscht, dan zal slechts een internationale organisatie, zoo als deze reeds bestaat in de International Food Organisation reddend kunnen wer ken. Beslist fout noemde de minister het huidige stelsel van bemoeizieke en bureaucratische rijksbureaux met hun 125. En als het nu regent?' vroeg Warrel. „Dan is er genoeg reserve- kracht in de bussen om nog rond de we reld te rijden!Wag en Warrie bedank, ten den koning hartelijk voor het prach tige cadeau, dat al heel welkom was, nu het handige wagentje niet langer .ot hun beschikking stond. Dc twee kame raden stapten in en, nagewuifd door de verzamelde biienmcnigle, tuften ze hel bosch uit, in de richting van 't Lachen de dorp, waar de toovenaar woonde, die het geheim van de Ahasflia bezat. Wag die achter het stuur zat, raakte niet uit gepraat over den ivonderwagen, die nu hun eigendom was en waarmee ze veel sneller konden reizen dan met het vorige wagentje. „Weet jij, waar het Lachende Dorp ergens uithangt vraagt Warrel na eenige oogenblikken", „Geen idee van!" antwoordt Wag, „maar er zal straks toch wel ergens een wegwijzer staan van den ANWB of zoo?" „Hebben ze hier dan een ANWB?" vraagt Warrel. „Ja, natuur lijk" verzekert Wag. En ja, hoor, op een viersprong staat de bekende, blauw ge streepte paal, waarop staat: „Het Lachende Dorp 22.5 K.MJ' aanhang van duizenden ambtenaren, die een dictatoriale macht uitoefenen op het bedrijfsleven. De tegenwoordige toestand wordt meer dan eens tegen de Partij van den Arbeid in het veld gebracht, maar spr wees er nadrukkelijk op, dat het groote ambtena renapparaat geenszins in overeenstemming is met de beginselen van zijn Partij. Deze bewering staafde hij met de mededeeling, dat het ambtenarencorps, verbonden aan zijn departement reeds van 23.000 tot 12.000 man is teruggebracht. Vervolgens besprak de minister de socia lisatie, welke hij, in het kader van het partijprogram voor de toekomst eisch noemde voor bedrijven als de Staatsmijnen en de Nederlandsche Bank. Allerminst is hij er op uit, om den landbouw eenzelfde lot te doen ondergaan. Critieke voedselpositie De voedselsituatie, zoo zette minister Mansholt zijn aandachtig gevolgd betoog voort, is over de geheele wereld vrij cri- tiek, vooral de graan- en vetpositie is niet rooskleurig. Dank zij de voorzorgen, dief de regeering verleden jaar heeft genomen kon het Nederlandsche voedselpakket op redelijken omvang gehandhaafd blijven. D^ar er echter 8 milliocn ton graan te kort is op de aarde, en de honger van an deren ook ons morecle plichten oplegt, achtte spr. het niet onmogelijk, dat er nog eens een vermindering van 't broodrant soen aan de orde zal komen. Als pleister op «1c wonde beloofde hjj een compensatie „waar deze ook vandaan moet komen." Onze vetpositie wordt ernstig in gevaar gebracht door de havenstakingen, zoo moest de heer Mansholt constateeren. Mochten deze voortduren, dan zal het vet- rantsoen op 26 Mei verlaagd moeten wor den. Groente naar Duitschland Voor het précaire vraagstuk van de Nederlandsche groente, die bij gebrek aan exportmogelijkheden naar dc mestvaalt verdwijnt, kon de minister een verblijdende oplossing geven: Na ampel en soms moeilijk overleg met dc geallieerde bezettingsautoriteitcn in Duitschland zijn wij thans in staat gesteld ons overschot aan versche gioentc Oostwaarts te exporteeren. Hier knoopte spr de beschouwing aan vast, dat een dergelijke maatregel in de „vrije economie" niet mogelijk zou zijn. Tenslotte wekte de minister zijn toehoor ders op, de constructieve welvaartspolitiek van de Partij van den Arbeid te steunen, door op haar te stemmèn. De heer J. Schifthuis en dr. E. Bron- gersma lichtten, ieder op eigen wijze het beginselprogram van dc Partij van den Arbeid toe, waaruit bleek, dat zij een gezonden middenstand voorstaat. Dr. Brongersma ging dieper in op den strijd, die gevoerd wordt door de tegenstanders van de Partij van den Arbeid, waarin hij een strijd met woorden, met personen en over woorden onderscheidde. De vergadering werd ingeleid en ge sloten door den heer G. de Boer, die de sprekers dankte voor hun medewerking. BINNENLAND Het RUkscollcge voor ito Lichamelijke Opvoeding blijkt met in gang van 1 Jan. 194G te zijn opgeheven. Arnold Melicr zal een tweede boek publl- ceeren, dat den titel draagt „Nederland vóór, tijdens en na de bezet ting" Het boek zou o.a. met documenten aan- toonen, hoe de heer Vorrink uit eigen bewe ging tot Meijer geko men is. (A.N.P.) Het nieuwe bestuur van den Ned. Pro testantenbond bestaat uit ds. mr. G. D. Boer lage, voorzitter, ds. D. "Wolfsen, secretaris, H. A. C. Schóne penning meester en mej. F. Bouma. De bekende „regen- maker" August Veraart uit Rijswijk zal In den loop van dezen zomer opnieuw proeven voor het verwekken van kunstmatige regen ne men, en wel van zeer groote hoogte tussehen Scheveningen en Kat wijk. Churchill heeft Donderdagavond ten pa. leize te Amsterdam In intlemen kring den maaltijd gebruikt, waar bij ook Prinses Puliana en Prins Bernhard aan zaten, De Koningin heeft Donderdag den flottielje- leider .Tromp", die in de Amsterdamsche ha ven gemeerd ligt, ge ïnspecteerd. H. M. on derhield zich met eenige leden van de beman ning en van de eere- wacht, die zich tijdens den oorlog bijzonder hadden onderscheiden. Luit.-gen. Guy Slm- mnnds, voormalig bevel hebber van de Canadee- sche troepen in Neder land. werd vandaag te Amsterdam verwacht, waar hij als getuige décharge zal optreden In het thans aan den gang zijnde proces tegen bri gade-generaal J. F. Lis ter. Tot dusverre zijn de getuigeverklaringen ln dit proces reeds on verdeeld gunstig voor den beschuldigde ge weest. BUITENLAND In een U. P. Inter view heeft de Perzische premier Sultaneh ver klaard dat hij „kracht zou gebruiken" wanneer hij niet op andere wijze tot overeenstemming met de Azerbeldsjanen zou kunnen komen. Een gemeenteraads lid van Hastings dat in Nederland Is geweest heeft bij zijn terugkeer verklaard dat ln Neder land in 1914 reeds ge bouwen zijn verrez.en die men In Hastings in 1950 hoopt te bouwen. Volgens Radlo-New- York zou keizer Hiro- hito het plan hebben, binnenkort af te treden. New York heeft verduistering tengevol ge van de kolenstaking. Alle verlichting bui tenshuis zooals lichtre clames enz. Is verbo den. Maarschalk Tl to en de Tsjechoslowaaksche premier Flerllnger heb ben een 20-Jarig vriend schapsverdrag tussehen Joegoslavië en Tsjeeho- slokawlje onderteekend. Minder dan 10 pro cent van de Poolsche strijdkrachten onder Brltsch commando heeft tot nu toe besloten naar Polen terug te keeren. Zestien ongewenschte Dultschers zullen vol gens Un. Press uit Spanje naar Frankfurt worden gebracht met een Amerikaansch vlieg tuig. Het zijn hooge Duitsche functionarissen uit den dlplomatleken en spionnagedienst. Haarlem en Omgeving Onze oud-stadge noot ds. G. W. Korvi- nus, Geref. predikant te Keboemen op Java, is aangesteld als predi kant op het repatrlee- rlngsschtp „Bolssevaln", waarmede hij tevens met zijn gezin naar Ne derland zal terugkeeren. Ds. VeUljiamp, gees telijk verzorger van Sonnevanck te Harder wijk, heeft bedankt voor het beroep der Geref. Kerk te Zandvoort. Te Bennebrock zijn uit een openstaande ga rage 's avonds drie lij- wielen tegelijk gestolen. Ds. J. Bronsgeest te Velsen ls beroepen tot predikant bij de Ned. Herv. Gemeente te Arn hem,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 6