Engeland krijgt Amerikaansche leemng
Dönitz liet Athema
tot zinken brengen
Mijnwerkersstaking
IC wenscht Duitsche kolenmijnen
Het Rijnvraagstuk aan de orde
Onze Bezoeker
h;
JJopis tu IlUBHUJonpt' ii3t|Bisja;q J1 1 i 1 J
ItOo .Taargans No. 18320 I I Zaterdas 11 Mol 1H40,
Bureaux: Groote Houtstr. 93 I 1 /X Y* I OTY^ C I l/X f°| I /X Oltgar. Stichting Voorlichting
cn Socndaplein 37, Haarlem A ViA\iA1 "i JL J-X ffj *yl ly|, Abonnementen: p. week 31 ct.
IJmuiden: Kennemerlaan 154, per kwar,aa' 1 4-
Telcf. 5437. Postgiro 273107.
Directeur-IIoofdrcdacteur: Robert Peereboom
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Tel.: Redaetie 10600 Dir-Hoofdred. 15054
net moment, waarop de promotor, prof. R. P. Cleveringa
Churchill de hul overhand let.
an Doctor Winston
(P)
De Senaat van de Verecnlffde Staten heeft Vrijdagavond met 4« tegen 31 stcm-
mon liet wetsvoorstel tot het verstrekken van een leenlng van 3748 inlllloen dollar
aan Groot-Brltlannië goedgekeurd.
Het wetsvoorstel, dat bijna vier weken bij den Senaat in behandeling Is geweest,
gaat nu naar liet Huls van Afgevaardigden. De overeenkomst is door het Britsche
parlement reeds goed gekeurd.
Tc voren heeft de Amerikaansche Senaat nog twee amendementen verworpen.
Een speciale verslaggever van het A.N.P
seint" Met een uitdrukking van hoogmoed
op zijn bleeke, spitse gelaat heeft Dönitz
een den geheelen dag durend kruisverhoor
zonder een oogenblik van aarzeling door
staan Tegenover de telkens in de vragen
tcrugkecrende orders, die het redden van
drenkelingen verboden, riep hij uit, dat
zij noodzakelijk waren geweest om „bij
het redden van den tegenstander niet door
den tegenstander te worden vernietigd
Hij moest toegeven opdracht gegeven te
hebben, het logboek van de duikboot, die
de „Athenia" tot zinken bracht, te verval-
schen. teneinde de Duitsche propaganda
gelegenheid te geyen het incident op reke
ning van Engeland te kunnen schrijven.
De verdediger legde een brief over van 67
duikbootcommandanten, die thans gevan
gen zijn. waarin zij zeggen, dat zij Dönitz'
bevelen, sprekende over vernietiging van
bemanningen, nooit als een aanmoediging
tot moord hebboen opgevat.
Ook de suggestie zijnerzijds tegenover
Hitier. dat bezetting van Spanje noodie
was mocht volgens hem niet ernstig wor
den genomen, daar Duitschland daartoe in
dien tijd geen middelen meer bezat.
Dönitz noemde zich voorstander van een
ideologische vorming van soldaten, ornda»
de eenheid van het Duitsche volk de
krachtbron voor de oorlogvoering was
Met politiek had dat volgens hem niets te
maken. Nadat hij herinnerd was aan zijn
uitlating, dat „Joden gif spreidden in het
Duitsche volk", riep hij uit: „geen mensch
in de Duitsche marine heeft aan geweld-
maatregelen tegen Joden gedacht".
Het is bekend, dat de gemeente Bloe-
mcndaal, door haar ongunstigen financi
erden toestand, gedwongen werd de sub
sidie van Thijsse's Hof te halveercn (van
f 2500 werd zij op f 1250 gebracht). De
vrees werd geuit, dat daardoor het voort
bestaan Van dit mooie natuurmonument
in gevaar zal komen.
De onderhandelingen die tusschen.de ge
meente Bloemendaal en de Verecniging
tot behoud van natuurmonumenten ge
opend zijn over het scheppen van een
nieuwe basis voor het voortbestaan van
Thijsse's Hof zijn nog niet afgcloopen,
maar onff werd verzekerd, dat In hoofd
zaak overeenstemming verkregen is, zoo
dat gerekend mag worden op een gunstig
resultaat.
Thijsse's Hof zal blijven voortbestaan
als een afzonderlijke tuin en dus niet
bij het Blocmendaalschc Bosch getrokken
worden.
in Ver. Staten
voorloopig geëindigd
John Lewis, de leider van de mijnwer
kers in de Ver. Staten heeft den 400 000
mijnwerkers order gegeven weer aan het
werk te gaan tot 25 Mei as.
Deze hervatting van het werk is afhan
kelijk gesteld van toezegging door de
plaatselijke directies, dat de eventueele
loonsverhoogingen, welke bij onderhande
ling verkregen zullen worden, terugwer
kende kracht zullen hebben voor den tijd
van den vastgestelden termijn.
Nederland—België
Zondag om 14,15 xiur wordt d.e
voetbalwedstrijd NederlandBelgië
over Hilversum l (301,5 M.) ilit'
gezonden. Men zal in de gelegenheid
zijn deze uitzending op het Soenda-
Elein te volgen, aangezien in ons
ijkantoor een geluidsinstallatie is
aangebracht.
Als gevolg van een tusschen de dagbla
den getroffen regeling, ter verzekering
va?i een billijke papierverdeeling, ver
schijnt ons blad, uit hoofde van zijn for
maat. heden In een omvang van 8 pagina's.
9 r»
jeugd, kunt het doen herleven. Waarom
zoudt gij niet slagen?
Deze groote Engelschman is gekomen
als een vriend van ons volk. Hij heeft
er bewondering en sympathie voor. Hij
geeft ons tevens raad. Als democraat
vervult hij hier een missie. Laat ons
zijn woora verstaan. R- P<
Moens de Fernig, voorzitter van de
Kamer van Koophandel te Brussel, heeft
op een persconferentie gesproken over het
Rijnvraagstuk. Hij verwees om naa|" de
verklaringen van Tavernier, voorzitter-
verslaggever van het comité voor kolen-
uitvoer bij het Intergeallicerd Comité
voor de studie van den wapenstilstand
en van het vredesverdrag, en van Emile
Duquesne, lid van de Belgische Rijn
commissie. Aan de hand hiervan vestigt
hij de aandacht op het gevaar van een
Duitschland. dat over veel grootere ko-
lenvoorraden zou kunnen beschikjytn dan
al zijn buren samen
De Belgische kolenproductie zal over
30 jaar met twee-derden gedaald zijn. op
welk tijdstip België afhankelijk is van de
Duitsche invoer Dit verhoogt het nadeclig
saldo der handelsbalans met 300 a 400
millioen goudfrancs.
Het permanentcomité van de Belgische
Kamer van Koophandel heeft nu op 6 Mei
een motie goedgekeurd waarin aanspraak
gemaakt wordt op een deel van Duitsch-
land's natuurlijke rijkdommen ter com
pensatie van de toegebrachte schade. Te
vens wordt er op gewezen, dat bet .voor
België een levensbelang is. exclusief te
kunnen beschikken over de mijnproduc-
ten van het gebied ten W van den Rijn,
dat aan de Oostgrens van België ligt, dat
het tevens voor België onontbeerlijk is een
aandeel te hebben in de winsten van
de kolenexploitatie in het Ruhrgcbicd en
in Wcstfalen In de motie werd o m. een
economisch en administratief toezicht door
België geëischt in een gedeelte van het
gebied ten W. van den Rijn: een econo
misch en administratief toezicht der Wes
terse he Vereenigde Volken over het ko-
lengebled van den rechter Rijnoever en
van Westfalen. evenals de exploitatie on
der Geallieerd beheer Tevens wordt ge
vraagd of België op den linker Rijnoever
de concessie zou kunnen krijgen voor de
exploitatie van grint en Rijnzand en of
een Belgische economische missie afge
vaardigd zou kunnen worden bij de Ge
allieerde autoriteiten, terwijl een Bel
gisch—Rijnlandsche Kamer van Koophan
del zou kunnen worden opgericht.
IET is te verwadi ten dat Winston
Churchill, onze bezoeker in deze
dagen en het middelpunt van de vader-
landsohe belangstelling, Maandag mei
zijn vrouw en doöbter huiswaarts zal
keeretn in het besef, dait hij inderdaad
warme dankbaarheid in Nederland ge
oogst heeft. Want er is een echte har
telijkheid die hem omgeeft, een echte
geestdrift die hem begroet waar hij
komt, een bewondering zonder reserve
voor hetgeen hij voor de vrijheid der
menschheid gedaan heei't. Het is goed
diajt te kunnen vaststellen. Er worden bij
zulk een officieële ontvangst onvermij-
delijkerwijs veel formeele plichtple
gingen gewisseld. En onze volksaard is
in het algemeen, zeker tegenover bui
tenlandsche gasten, tot reserve en koel
heid geneigd. De Engelschen hebben
een buitenlandsche reputatie van flegma
en bedaardheid, die evenwel alleen aan
de hoogere klassen, als gevolg van op
voeding, eigen is. En daar zijn dan nog
uitzonderingen op. zooals Churchill zelf.
die zeker niet als een voorbeeld van
flegma kan gelden. Maar een Engelsche
volksmassa heeft veel minder reserve
dan een Hollamdsche, is warmer en ge
moedelijker ook in haar huldebetoon en
veel lichter tot enthousiasme vervoerd, i
Hollanders zijn tegenover zoo'n vreem
deling, die hen bezoekt, veelal stijf en
onitoeschietelijk, een beetje gegeneerd
om warmte te doen blijken en geneigd
om hem nieuwsgierig aan te gapen cn
te vergeten dat hij eon mensch is even
als zij, het gelukkigst als hij echte haa--
telijkheid ontmoet.
Maar de Hollanders toonen ditmaal
een voor hun doen volkomen ongewone
warmte. Het is zeker nog nooit gebeurd
dat. aan een buitenlander, van welken
hoogen rang ook. zulk een ontvangst
ten deel is gevallen als aan den ex-
Premier van Groot-Brittannie. Zijn
eigen optreden maakt dait trouwens ge
makkelijker. Wij zijn niet gewend aan
hooggeplaatste personen die gemoede
lijk en jolig tegen menschenmassa's
doen, die V-teekens maken met hun
vingers, die hoeden op een wandelstok
omhoog steken en er mee zwaaien en
telkens, zoodra zij weer uit de statig
heid van een officieële sfeer buiten ko
men, haastig een groote sigaar opsteken
en scheef in den mond stoppen.
Churchill ontdooit de menigte Zij is er
iblij om en komt los. Wat zijn onze
plechtigheden toch conventioneel in
Nederland! Er ging een schokje van
verrassing door de Leidsche Pieterskerk
toen de eeredoctor in zijn roode toga,
ma den preekstoel beklommen te héb-
bon om in tegenwoordigheid van de
Prinses en den Prims, van de bloem
omzer wetenschap en al de li oogsten i n
den lande, de tot hem gerichte redevoe
ringen te beantwoorden, begon met ge
moedelijke grapjes over zijn vele eere
doctoraten. Hij bracht nog meermalen
zijn gehoor aan het lachen in een rede,
die niettemin een voorbeeld van inhoud
en welsprekendheid mocht heeten.
Kunnen onze leidende mannen ook niet
eens gemoedelijk zijn en lachen in een
redevoering bij een officiëele ceremo
nie. zelfs in een kerk en op een preek
stoel, waar tenslotte ook de lach met
verboden is?
In Churchill's redevoeringen treedt
iets op den voorgrond, dat blijvenden
invloed kan doen gelden. Hij is een te
actief en welbewust handelend man,
om hier alleen to komen om zich tc la
ten danken en bejubelen en roem voor
zijn daden te oogsten. Hij heeft ons iets
te zeggen. Het is de taal der democratie,
de taal van den vrijen mensch. die hu
tot ons spreekt. Niet alleen tot autori
teiten, en genoodigden bij ceremonies,
tot journalisen cn studenten, maar tot
ons geheele volk. Gij hebt hol in al zijn
redevoeringen kunnen hooren. Mn trol
liet nog eens bijzonder toen hij Vrijdag
morgen in hot Paleis op den Dam de
hoofdredacteuren der Nederlandsche
Pers ontving. In dien lering van mis
schien zestig menschen waar wij een
levendig vragen- en antwoordenspel
met hem hadden, stond hij plotseling op
en sprak met diepen ernst en warmte
tot ons over de liooge waarde van de
vrije meeningsuiting, over onze verant
woordelijkheid. over fair play als voor
waarde voor een goede journalistiek.
En nog eens bezwoer hij ons de waarde
van een zuivere democratie en van de
vrije rechtspraak als essentieele voor
waarde. Den vorigen middag, in de
Ridderzaal, hadden wii dezen grooton
overwinnaar in den oorlog, dezen man
van wereldfaam, zijn rode hooren aan
vangen met de woorden „Het is een
hooge eer voor mij, door de Sta ten-
Gone ra al ontvangen te worden...."
Dat was ook geen formaliteit. Dat was
de taal van den man, voor wien de
Volksvertegenwoordiging inderdaad de
instelling is die hem met grooten eer
bied vervult.
Churchill is tot ons gekomen als
heraut der parlementaire democratie
en der vrije staatsinstellingen, die wij
bezig zijn te herwinnen, ten deele al
herwonnen hebben, maar waarvan som
migen onder ons de ware betookenis
niet meer konnon. Hij spoort ons aan.
Hij herinnert aan ons groote verloden.
Hij zegt tot onze studenten: Gij, de
Het woord is aan
Castelar:
De geschiedenis der
menschheid is een voort
durende strijd tusschen
denkbeelden en belangen;
voor een oogenblik over
winnen altijd de laatste op
den duur slechts de denk
beelden.
Rantsoenverlaging
Britsclie leger
De Britsche regcering heeft bekend ge
maakt, dat zij vanwege de ernstige voed
selsituatie der wereld, is overgegaan t<x
een vermindering van de rantsoenen van
het Britsche leger in het Moederland met
10 pCt. De verlaging zal per 1 Juni in--
gaan en tot gevolg hebben, dat het rant
soenniveau van het leger op ongeveer het-
I zelfde peil komt als dat der burgerbevol
king.
Polen censureert nog
Naar de Amerikaansche waarnemend
minister van Buitenlandsche Zaken mede
deelde, is hot censureeren van een bericht
aan een Amerikaansch persbureau voor
namelijk oorzaak van het opschorten van
de Amerikaansche eredleten aan Polen.
Het betrof een politieke rede va.i den Pool
Banczijk, en de weigering van de Pool-
schc regecring om deze rede naar het
buitenland te doen' seinen werd in de
Ver Staten beschouwd als een mogelijke
schending van de belofte van Polen om
vrije verkiezingen te houden: deze belofte
was de voorwaarde voor het verleenen
van credietcn tot een bedrag van 90 mil
lioen dollar, aldus Acheson.
Thijsse's Hof
Voortbestaan verzekerd.
