rjrrz"™03 P-j nrrr 1 prns TJcrrinlCfo ■l JKj De Perzische bom gebarsten Nieuwe Regeering Zal Nederland graansurplus afstaan? Amerika c„ Soendaplein 37, Haarlem J, V^i JL 1 V_* 1 1 1 O J—VJL V.X Ï^J X\JL VX 4- TSSld5437 Ken"emerl80"1M' Poslgiro 273107. Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom M Redacl|0 1060„ Dlr..H00fdrcd. 15054 'elf maanden de voorloopigc regeering van Nederland hebben gevormd, hebben onmiddellijk na de verkiezingen hun por tefeuilles ter beschikking van H.M. de Koningin gesteld. De Koningin heeft dit in overweging genomen en de regeering verzocht, inmiddels al datgene te blijven verrichten wat zij in het landsbelang noodig achten. Dit is'een, vorm, die tot het staatkundig gebruik behoort. Er is dus nu een démissionnaire, dat wil zeg gen: in staat van ontslag verkeerende regeering. Ofschoon de bewoordingen van de Koningin geen beperking op haar normale bevoegdheden toepassen zal de practijk wel uitmaken, dat zij zich verder bepaalt tot de afdoening van loopende za ken. Men pleegt geen nieuwe dingen te ondernemen als men démissionncfir is, ook al omdat men niet weet of de vol gende regeering ze zal overnemen. Ook als die nieuwe regeering mocht steunen op een samenwerking van de R.K. Volkspartij en de Partij van den Arbeid, die resp. 32 en 29 zetels hebben behaald en dus met 61 zetels in de Tweede Kamer van 100 leden een sterke meerderheid zou den vormen, zouden ongetwijfeld vele van de huidige ministers niet op hun posten terugkeeren. De aftredende regee ring telt 7 leden van de Partij van den Arbeid, 3 Katholieken en 5 die tot andere partijen behooren of geen uitgesproken politieke richting hebben. Het is niet zeker dat dit vijftal geheel verdwijnen zou bij de samenstelling van een „Roomsch-roode" regeering en zelfs waar schijnlijk dat een van hen, de minister zonder portefeuille mr. E. N. van Klef- fens, wegens zijn bijzondere kennis van internationale zaken in iedere combinatie gehandhaafd zou worden. Maar de meesten zouden wel heengaan. Van de zeven leden van de Partij van den Arbeid en de drie Katholieken zouden er ook een aantal verdwijnen, omdat samenwerking van de twee partijen tot een gelijke verdeeling van de voornaamste ministerposten zou nopen, die thans niet bestaat. In de démissionnaire regeering bezet de Partij van den Arbeid de meeste belangrijke posten. De Katholieken hebben er maar twee, n.l. Binnenlandsche Zaken en Justitie en het is niet te verwachten dat de huidige minister van Justitie, mr. Kolfschoten, van een nieuwe regeering deel zal uitmaken. Overigens staat het nog geenszins vast dat de komende nieuwe regoering op een samenwerking van de Katholieken en de Partij van den Arbeid zal steunen en dus uit vertegenwoordigers van deze twee grootste fracties in de nieuwe Kamer zijn samengesteld. De eerste vraag die zich voordoet is: wie zal door H.M. de Koningin met de opdracht tot vorming van een nieuw ka binet belast worden? Het ligt voor de hand dat de formateur een R.K. zal zijn. In elk geval komt de R.K. partij het eerst voor de opdracht in aanmerking, omdat zij de grootste fractie vormt. Men moet de aanwijzing van den formateur evenwel niet vandaag of morgen verwach ten, want volgens staatkundig gebruik zal de Koningin eerst alle partijleiders raadplegen en ook met andere adviseurs, de Kamervoorzitters en den vice-presi dent van den Raad van State, te rade gaan. Nadat verleden jaar twee forma teurs zijn opgetreden kan men de moge lijkheid niet als uitgesloten beschouwen, dat dit als gevolg van het overleg op nieuw gebeuren zou, ofschoon wellicht bezwaren zouden bestaan om een dubbel formateurschap op deze wijze den schijn van een nieuw staatkundig gebruik te geven. Maar het schijnt denkbaar. Samenwerking met de Partij van den Arbeid is evenwel niet de eenige moge lijkheid, die zich voor de R.K. Volkspartij voordoet. Zij kan ook andere kanten uit zij „zit op de wip", zooals dat vanouds in de politieke taal pleegt te heeten. Her leving van de oude coalitie van rechts is in theorie mogelijk, maar niet waarschijn lijk. Een nationale regecring, of juister gezegd: regeering op breede basis, waar van mot de Partij van den Arbeid ook de A.R., de C.H. en de Partij van de Vrijheid deel zouden uitmaken, is niet ondenk baar. al lijkt zij na de hevige disputen in den verkiezingsstrijd moeilijk aan nemelijk. Op sommige punten van geschil staat men in do practijk der huidige politieke mogelijkheden lang niet zoover van elkaar, als dat in dien strijd leek. Het staat evenwel te bezien of dit toch niet tot een vervlakking zou leiden, zoo als wij die voor den oorlog gekend heb ben en die teveel initiatief zou remmen, zoodat het landsbelang er niet mee ge diend zou zijn. De formateur zou zeker voor een moeilijke taak komen te staan als hij een program van samenwerking moest voorstellen, voor al deze groepen aanvaardbaar. Een Roomsch-roode regeering zou der halve ook nu nog het waarschijnlijkst lijken. Het 6taat ook daarbij vast. dat het ministerpresidentschap van prof. Scher- merhorn ten einde is. Welke Katholiek zou hem opvolgen? De Maasbode (R.K.) heeft in een hoofdartikel vragenderwijs de namen Steenberghe, Beel, Deckers. Romme en van Maarseveen genoemd. Den laatstgenoemde, die geen ministericele ervaring heeft, kan men zich niet licht als formateur voorstellen. Dat valt even min gemakkelijk ten aanzien van minis ter Beel en van den oud-minister Deckers, Regeeringstroepen vallen Azerbeidsjan aan Zondagavond heeft de radio-omroep van Tcbriz, de hoofdstad van de Perzi sche provincie Azerbeidsjan, medege deeld dat troepen van de centrale re gecring te Teheran begonnen zijn met aanvallen op Azcrbeidsjaansch gebied. De aanvallen werden ingezet van het Zuid-westen uit, uit de streek der Koer den rondom het meer van Oermia. In Tebriz is een militaire regeering ge vormd, die den staat van beleg heeft afgekondigd. Na elf uur des avonds mag niemand zich meer op straat bevinden. Overtreders van dit verbod worden neergeschoten. Na het mislukken van de besprekin gen tusschen de autoriteiten van Tehe ran en den leider der Azerbeidsjaan- sche autonomisten hebben beide par tijen in radio-redevoeringen herhaalde lijk met nadruk hun voornemen tot het gebruiken van geweld tot uitdrukking gebracht, zoodat de thans aan den gang ziinde ontwikkeling verwacht kon wor den, ofschoon kortgeleden in Teheran nog de hoop levendig bleek te zijn dat de afgebroken onderhandelingen zou den worden hervat. De regeeringstroepen van Teheran waren reeds weken geleden geconcen treerd langs de geheele grens van Azer beidsjan, van de Kaspisohe Zee tot Irak. Dit leger kan volgens deskundi gen echter slechts ten hoogste 10.000 man sterk zijn, daar het elders de han den vol heeft met het in bedwang hou den van opstandige Koerdenstammen en bandietenbenden. Azerbeidsjan is de dichtst bevolkte provincie van Perzië en kan waarschijn lijk een veel grootere strijdmacht in het veld brengen, die klaarblijkelijk beschikt over zeer moderne bewape ning en goede instructeurs, beide vol gens de berichten van den laatsten tijd geleverd door Sovjet-Rusland. De Veiligheidsraad. Heden, 20 Mei, verstrijkt de termijn binnen welke de Teheraansche regee ring aan den Veiligheidsraad rapport zou uitbrengen over de vorderingen en eventueele voltooiing der ontruiming van Azerbeidsjan door Russische troe pen. Ghavam es Sultaneh heeft Zaterdag aan Trygve Lie, den secretaris-generaal van de UNO, medegedeeld dat hij niet in staat zal zijn deze termijn in aclit te nemen, daar liij nog niets over deze aangelegenheid kon rapporteeren. Ilii voegde er bij dat de Perzische regee ring „zoo spoedig zij daartoe in de ge legenheid zou zijn", het gevraagde rap port aan den Veiligheidsraad zou over handigen. Zondagavond werd te New-York aan Reuter medegedeeld, dat de Perzische kwestie in de zitting van Woensdag middag op de agenda zal voorkomen. 4,.. k Het woord is aan. De Amerlkaansche minister van Land bouw, Anderson, zelde volgens ün. Press, voor de landbouwcommlsslc van het Huls van Afgevaardigden, dat met de Nederland- sche regeering onderhandelingen geopend worden over het afstaan van veertigduizend tot zestigduizend ton graan, waarbij de Ver- eenigde Staten de garantie geven, dat met de terugbetaling omstreeks 1 Juli zal wor den begonnen. HIJ voegde er aan toe, dat Nederland op het oogenblik een surplus heeft, doch dat ln Juli en Augustus een tekort verwacht wordt. De Vereenlgde Staten zullen pogen een overeenkomstige schikking met Engeland te treffen. DR. II. M. HIRSCHFELD Aan dr. H. M. Hlrschfeld, secr. gen. van de voormalige departementen van handel, nijverheid en scheepvaart en van landbouw en vlsscherlj, ls eervol ontslag verleend met toekenning van wachtgeld. Dr. A. M. Meerloo: Onder cultuurmenschen kan zwijgen evenveel alarm ver- wekken als tegenspreken. voor ontzaglijke interne crisis Do bra nilbl useli - wedstrijd, die Zaterdagmiddag in Bloelnendaal gehouden werd door ile brandweerploegen van Haarlem, Blocmondaal, Zandvoort, Beverwijk en Velsen en de bedrijfsbrandweer van de fa. Joh. Enschedé luid een sjKirtlef verloop. Verschillende gemeentelijke autoriteiten waren hierbij aanwezig. IHi Vrijwillige ülociiiciulaalschc Brandweer werd winnaar en zal aan de districts wedstrijden In /.lunulain mogen deelnemen. Haarlem bezette de vierde plaats. die pas zijn Kamerlidmaatschap heeft neergelegd Prof. Romme's naam is in den laatsten tijd het meest genoemd als die van den waarschijnlijken Katholieken aanvoerder. In de R K. Volkspartij teeke nen zich evenwel duidelijk een rechter- en een linkervleugel af. Of de eerste, ge zien den uitslag der verkiezingen en het door de Partij van den Arbeid geleden verlies, veel neiging zal toonen tot sa mengaan met deze partij op een sterk- vooruitstrevend program is zeer de vraag. Te hopen is dat komende onderhande lingen niet zullen vastloopen en een lang durige kabinetscrisis ontstaan. Dc voor beelden van Frankrijk en België zijn niet aanlokkelijk. Ook zonder die voorbeelden is het duidelijk genoeg dat zulke „dead lock" niet in het landsbelang zou zijn. R. P. Weer studenten-hulp bij den oogst? In de Amsterdamsche studentenwereld wordt op het oogenblik weer een actie gevoerd om hulp te verleenen bij het binnen halen van den oogst. De gemeente Termunten (Gr.) o.a., die in den oorlog zwaar heeft geleden, heeft aan deze hulp dringend behoefte in den komenden zomer. Kamerleden uit Haarlem en omgeving Onder de Vrijdag gekozen Tweede Ka merleden zijn de volgende heeren uit Haarlem en omstreken: E. Kupers, te Bloemendaal (Partij van den Arbeid). Prof. mr. C. P. M. Romme te Overveen (R. K. Volkspartij). Th. S. J. Hooy te Haarlem (R. K. Volks partij). Dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot te Aerden. hout (Anti-Rev.). Mr. G. Vonk te Haarlem (Partij van de Vrijheid). De Verkeersexamens Heden is ln Haarlem weer een begin maakt in het afnemen der z.g. Verkeers examens. die als regel leder Jaar voor dc jeugd worden georganiseerd. De wielrijders waren het eerst aan de beurt. Zij moesten in de stad het traject StationspleinKruisweg-*- Kenaustraat—Kenaupark—Parklaan afleggen. Op verschillende punten stonden controleurs om na te gaan of er en in hoeverre er fou ten tegen de verkeersregels werden gemaakt. Naar men ons mededeelde zijn de resultaten over het algemeen zeer goed te noemen Mo ge hier dus een generatie van voorzichtige weggebruikens uit groeienl Een half uur voor dat de grootste spoorwegstaking die de Verecniigdje Staten ooit hebben gekend, zou uitbre ken ondainks de maatregelen der regee ring die de bedreigde spoorwegen Vrij dag overnamen, werd bekend gemaakt dat de staking vijf dagen was uitgesteld. Het gaat hier om 25000 arbeiders wier werkweigering het transportwezen in de Vereenigde Staten zoodanig zou be lemmeren, dat practisch de geheele aan- en afvoer naar en van de havens zou komen stil te liggen. Thans is de begin datum dezer staking op a s. Donderdag geprojecteerd. De mijnstaking, die vo rige week voor een termijn van 14 da gen werd opgeheven, kan ieder oogen blik weer worden hervat, waarbij 400.000 arbeiders betrokken zijn. Itntus- sohen beramen de zeelieden van de koopvaardij een staking die in Juni zou moeten uitbreken. Dit sombere beeld wordt door de New-York Times gekarakteriseerd als de schaduw van een „interne crisis van ontzaglijke afmetingen", die snel nader bij komt en het Amerikaansohe econo mische leven zoowel als dat van vele andere landen bedreigt met algeheele xeriamming. In Zuid-Afrika hebben 200.000 arbei der-s van de goudmijnen aangekondigd, in staking te zullen gaan wanneer niet aan hunne eischen van loonsverhooging en sociale voorzieningen wordt voldaan. Het Prinselijk Paar in Zwitserland Bij lichtbewolkten hemel Is hedenmor gen te 10 uur 53 het Dakota-vliegtuig, met Prins Bcrnhard zelf aan den stuurknuppel en Prinses Juliana als passagiere, op het vliegveld Cointrin bij Genève geland De Prins en Prinses werden verwelkomd door den Zwitscrschen minister van Buitenland- sche Zaken, dr. Max Petitpierrc. Deze heette in een korte toespraak namens de regeering het Prinselijk Paar hartelijk welkom. Nadat de Prinses en de Prins zicli met eenige autoriteiten hadden onderhouden, begaf het gezelschap zich naar een met bloemen versierde hangar, waar een. vcr- versching werd gepresenteerd. Het Prinse lijk Paar reed vervolgens, voorafgegaan door Zwitscrsche militaire auto's, via: Lausanne naar Bern. Driejarig meisje i hij ontploffing gedood In den tuin van de familie B. te Lun- teren heeft zich een tragisch ongeval af gespeeld. Dc heer des huizes was bezig met tuin- vuil te verbranden. Hij begaf zich even. naar binnen waar hij plotseling een hevigen knal hoorde. Buiten trof h!, zijn drie dochtertjes bij het vuur aan, allen zwaar gewond. Zij werden naar het zie kenhuis overgebracht, waar een driejarig meisje al spoedig overleed. De andere twee kinderen waren zeer ernstig gewond, doch er is nog kans op behoud van hun leven. Dc oorzaak der ontploffing *3 onbekend. Militairen in de havens In de'Amsterdamsche haven zijn mili tairen aangekomen voor hel lossen van schepen. Met de bewakingsstaak zijn poli tic-apparaten belast. Behalve de vrijwilligers hebben zicli hedenmorgen een honderdtal vaste haven arbeiders gemeld, mede waardoor het werk in de haven vanochtend weder voor twee-derde doorgang kon vinden Wat dc arbeidsprestatie der vrijwilligers betreft, deze wordt voldoende getypeerd door het feit, dat studenten, die eind vo rige week verschillende vischbooten los ten, dit in opvallend korteren tijd deden, dan waarin beroepswerkkrachten dit ple gen te doen Het aantal vrijwilligers, dat thans in do Amsterdamsche haven werkzaam is, be draagt ongeveer vierhonderd. Met het oog op de staking in dfe Rot- terdamsche haven zijn Zondagmiddag 500 marechaussees te Rotterdam gearriveerd, gewapend met ongeveer 50 pantserwagens en trucks, teneinde indien noodig dc orde te kunnen handhaven. Er wordt vandaag bovendien nog een groot contingent troe pen verwacht. De manschappen zullen het werk in dc haven voorzooyor noodig overnemen. Intussehen is de situatie nog weinig veranderd. De ln de haven aan wezige schepen worden door vrijwilligers gelost en geladen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1