Kort en Bondig Veel belangstelling voor Nijverheidsoaderwijs Arnold Meyer voor de vierschaar De Radio geeft vanavond; Avonturen Wag en Warrel Sport in het Kort Leerlingstelsel brengt uitkomst Doordat het onderwij6 en het nijver heidsonderwijs in geen geringer mate de laatste oorlogsjaren aan allerlei euve len mank geloopcn heeft, is thans de toe vloed naar de nijverheids- en ambachts scholen eenige malen zoo groot als de mogelijkheid van plaatsing bij dergelijke instellingen. Men heeft natuurlijk naar een uitweg gezocht en dezen gevonden in het reeds bestaande leerlingstelsel, dat bijna elke hoeveelheid leerlingen een plaats kan garandeeren. Leerlingwezen zoo oud als het ambacht zelf. Reeds tijdens het gildewc-zen function- neerde een voortreffelijke leerlingenoplei ding. De tijd hiervoor was vastgesteld, en doordat de leerling met een proefstuk het bewijs van zijn vaardigheid moest leveren en de mbester tegenover ouders en gilde verantwoording voor de opleiding schul dig was, kon men ervan verzekerd zijn, dat slechts goede vaklieden op de maat schappij werden losgelaten. Met het ver val van de gilden, dat zijn voltooiing vond met de Fransche revolutie, vèrplaatste de opleiding zich naar grootere werkplaatsen en fabrieken. Zij verloor hiermede haar waarde, want de jonge arbeider werd aan allerlei prutswerkjes zonder educatief be lang gezet, om meteen „zijn loon waard te zijn." Zoo groeide de noodzaak van een nijver heidsschoolopleiding. mede door de mech; niseering der techniek, die meer theoreti- sche^kennis vereischte. Ambachtsscholen. De ambachtsscholen, ontstaan uit de in het midden van de vorige eeuw opgerichte „burgerdagscholen", bleken de oplossing te zijn voor een moeilijk probleem. Op deze onderwijsinstellingen wordt veel aan dacht besteed aan het teekenen, terwijl ook het algemeen vormend onderwijs niet verwaarloosd wordt. Praktijk en theorie worden in ongeveer gelijke mate toege diend: iets meer dan de helft van den tijd wordt besteed aan werkplaatsoefeningen. Het contact tusschen de ambachtsscholen en het bedrijsleven is zeer nauw, omdat de eerste meestal door een vereeniging bestuurd worden, waarin vooraanstaande figuren uit het bedrijfsleven zitting heb ben. Een ander voordeel van deze scholen is de elasticiteit, die zij bezitten en waar door ook degenen die een vak willen lee- ren, dat niet zoo algemeen voorkomt, toch een opleiding kun/ten krijgen Toch kwamen, vooral van de zijde van het bedrijfsleven, klachten over den te schoolschen aard van het nijverheidson derwijs. Zoo ontstond langzamerhand op nieuw een leerlingstelsel. Het mooiste voorbeeld hiervan zijn de fabrieksscholen, die o.a. door Stork in Hengelo reeds aan het einde van de vorige eeuw zijn opge richt. Minder succes hadden de door de overheid ingestelde Centrale Werkplaat sen, waarvoor men als belangrijkste be zwaar aanvoert, dat de leerlingen, die overigens in de sfeer van een fabriek wer ken, niet den drang leeren voelen, in een zeker tempo te werken en daardoor vaak gedurende den eersten tijd op de fabriek niet mee kunnen komen. Ook beschikken deze werkplaatsen vaak niet over genoeg machines, om den jongen arbeider een all round opleiding te geven. Ambachtsscho len kunnen soms hetzelfde gebrek hebben. Het wetteljjk leerlingstelsel. Ook thans bestaan weer plannen om de Centrale Werkplaatsen, onder den naam van Rijkswerkplaatsen, ip te schakelen voor de opleiding. Js het echter noodig en ge.wenscht, een groot aantal jonge arbeiders emplooi te geven in dergelijke werkplaatsen, als zij in fabrieksscholen e.d. van veel meer nut kunnen zijn voor den heropbouw van de industrie en van ons land in het algemeen? De Nijverheidsonderwijswet onderscheidt uitdrukkelijk schoolonderwijs en onderwijs volgens het leerlingstelsel. Hieruit blijkt, dat de wetgever wel degelijk rekening heeft gehouden met de opleiding in fa brieken en uit de volgende bijzonderheden moge blijken, dat er thans geen angst meer hoeft te bestaan voor „uitbuiting" van de zijde der werkgevers. De leerovereenkomsten worden aange gaan tusschen patroons en wettelijke ver tegenwoordigers van leerlingen, ten over. I staan van het bestuur der subsidieerende vereeniging. Dit bestuur benoemt contro leurs, die toezicht moeten houden op het naleven dezer overeenkomsten De leerlingen mogen slechts geplaatst worden in bedrijven die een behoorlijke opleiding kunnen garandeeren. Na een proeftijd van niet meer dan drie maanden gaat de vaste termijn in, die twee a di jaar duurt soms vier en waarvoor de leerling een lesgeld betaalt aan het bestuur, dat dit, al of niet verhoogd, aan den werkgever uitkeert Dat deze maat regel bovenmatig zou drukken, kan niet gezegd worden: het lesgeld is in totaal maximaal 200.hiervoor wordt een volledige praktische met aanvullende theo retische opleiding gegeven, benevens gratis levering van het materiaal. Ook zorgt de werkgever voor een loon, dat begint met circa 12 cent per uur en dat snel stijgt, indien de vereischte werklust en eenige vaardigheid bij den jongen aanwezig zijn. Voor de controle op het werk moet een werkboekje bijgehouden worden, waarin de bezigheden van uur tot uur opgeschre ven worden en waarin bijv. wekelijks een teekening gemaakt moet worden, waaruit de vorderingen op theoretisch gebied kun nen blijken. Na het verstrijken van den leertijd, die bij voorkeur bij één fabriek of werkplaats doorgebracht moet worden, volgt een examen voor een commissie, waarin door. fabrikanten opgenomen zijn. Voor het ejamen moet in het bedrijf binnen een bepaalden tijd een proefstuk gemaakt wor den, dat dus zoowel aan eischen van kwa liteit als van gering aantal werkuren moet voldoen. Het examen bevat ook een' klein theoretisch gedeelte. Op onze vraag, hoe de plaatsingsmoge lijkheden van de volgens het leerlingstel sel opgeleide jongens zijn, antwoordden verreweg de meeste fabrikanten in zeer gunstigen zin. Zij geven hun voorkeur boven de alleen op ambachtsscholen opge leiden en laten deze laatsten dan ook vaak nog 'n korteren aanvullenden cursus op de fabriek volgen, in denzelfden geest als die voor volkomen ongeschoolde leerlingen. Arnold Meyer zal 12 Juni a.s. voor het bijzonder gerechtshof te 's-Hcrtogenbosch terecht staan. De tenlastelegging houdt in, dat hij tus schen Mei 1940 en het einde van het jaar 1941 opzettelijk ten voordeele van den vijand als leider van „Nationaal Front" in het openbaar (in het regelmatig in Nederland verschijnende weekblad „De Weg" en het orgaan „Nederlandsch Dag blad") veelvuldig een propaganda heeft gevoerd, die gericht was op het breken van het geestelijk verzet van het Neder- landsche volk tegen den bezetter en op het ontrouw worden van dat volk aan zijn regeering. De zeelieden staken door Donderdagavond besloten de stakende Amsterdamsche zeelieden de staking voort te zetten, totdat aan de laatstge- formuleerde eischen zou zijn tegemoet ge komen. Öeze eischen zijn: geen rancune, zitting van de zeelieden in de contactcom missie tot onderhandeling over de loon- en arbeidsvoorwaarden, de pool, weduwen- en weezenpensioen enz. en mede ondertee- kening door de E.V.C. afd. transport van de nieuwe C.A.O. Getracht zal worden ook de arbeiders in het vervder per a6 en de binnenscheep vaart ertoe te brengen geen „besmet" werk te verrichten. Een begin van solidariteitsstaking bij deze arbeiders openbaarde zich Donderdag middag, toen een schuitenvoerder van de reederij „Koppe" het vervoer weigerde van goederen, die van een boot kwamen, welke door militairen werd gelost en op grond daarvan werd ontslagen, waarna alle werknemers van deze reederij h.et werk neerlegden. Van de zijde der vaste arbeiders zijn na dien enisle afgevaardigden met de directie gaan praten en, naar het A.N.P. verneemt, zouden ze heden normaal aan het werk gaan. De oproep der E.V.C, aan voerlieden, chauffeurs, binnenschippers, enz. om zich achter de stakende arbeiders te stellen, heeft te Rotterdam hedenmorgen nog geen effect gesorteerd. Onzen neus voorbij Donderdag ochtend is te Rotterdam aangekomen het Noorsche stoomschip „Rondanger". Het heeft 40.000 kisten Ca- lifornische sinaasappelen aan boord, af komstig uit Los Angeles. De sinaasappelen zijn echter niet \oor Nederland bestemd, doch gaan ten deele naar Zweden en ten deele naar Zwitser land. HILVERSUM I. 301.5 M. 18.00 20.00, 23.00 Nieuws. VARA 18.15 Kilima Hawaiians. RNIO 18.30 Progr. v. d. Ned. Strijdkr. VARA 19.00 Denk om de bocht. VPRO 19.30 Lezing. RNIO 20.08 Bach-cantate. VPRO 20.30 „Kunst" (Dr. G. Knuttel). RNIO 21.00 „Op de brug" VARA 21.15 Viool-soli. 2.30 Men vraagt, wij draaien. 22.5 Metropole orkest. VPRO 22.40 Avondwijding. VARA 23.05 Sweetness and Rhythm. .3.35 Gr.pl. HILVERSUM II, 45.5 M. 9,00, 20.00, 22.00 Nieuws. NCRV 18.00 Orgel. 18.20 „The Travellers". 19.20 Johannes de Heer. interview. 19.40 Causerie. 20.05 Mari nierskapel. 21.15 Carillon. 21.30 Orgel. 22.15 Na het nieuws 22.30 Apollo. 23.40 Avond concert. Prinselijk Paar weer in ons land Nederland heeft drie dagen lang in het centrum der belangstelling gestaan in Zwitserland. De Zwitsersche bladen heb ben gedurende het verblijf van Prinses Juliana en Prins Bernhard veel aandacht aan het Nederlandsche staatsbezoek be steed. Steeds kwam in warme bewoordin gen de vriemjrihap, die de twee kleine landen verbindt, in hun artikelen en be schouwingen tot uiting. Men was verrast door den grooten. eenvoud, waarmede het Prinselijk Paar zich tijdens het verblijf in Zwitserland omgaf. Kenmerkend hiervoor is het oordeel van een vooraanstaand Fransch-Zwitsersch blad, dat schreef: „Het Nederlandsche Prinselijke Paar is heel wat gemakkelijker te benaderen dan menig ambtspersoon in Zwitserland Donderdagavond om 18.30 zijn Prinses Juliana en Prins Bernhard na -een zeer gunstige vlucht van ongeveer twee en een half uur op Soesterberg geland. Omstreeks vier uur was de terugtocht van het vliegveld Cointrin bij Genève aan vaard. Ook ditmaal bestuurde de Prins het toestel weer zelf. De Prinses en de Prins hebben zich na aankomst onmiddellijk naar het paleis te Soestdijk begeven. Koos Vorrink over politieke aspecten In een Donderdagavond te Almelo ge houden vergadering van de „Partij van den Arbeid' hééft de voorzitter van deze partij, de heer Koos Vorrink,»de politieke situatie geschetst, die na de verkiezingen ontstaan is. Met den meesten nadruk betoogde spr., dat de Partij v. d. Arbeid nooit en te nimmer deel zal uitmaken van een na tionaal kabinet. „Er mogen", aldus riep hij uit, „net zooveel nationale combina ties bij geprobeerd worden als mogelijk is, maar wij zullen er niet bij zijn". De tijd van een nationaal kabinet is voorbij, volgens den heer Vorrink. Voorts maakte spr. duidelijk, dat een samenwerking tusschen de P. v. d. A. en de Katholieke Volkspartij het meest voor de hand ligt. t Er zijn Partijgenoolen, aldus zeide hij, die beweren, dat „anderen het nu maar moeten opknappen" en dat de P. v. d. A. in de oppositie moet gaan. Dit is een kruidenierspolitiek, waarvan de P. v. d. A. niets moet hebben, zoo betoogde spr. De betiteling „radicaal-Katholiek" geldt niet alleen voor de Christofoorgroep, die naar de P. v. d. A. is overgegaan, maar evenzeer voor de vooruitstrevenden. die in de KVP gebléven zijn. Maar al6 er samengewerkt wordt met de KVP, al dus de heer Vorrink, dan zal de P. v. d A. dit uitsluitend doen op den grondslag van bepaalde voorwaarden, zooals natio nalisatie van de mijnen, nationalisatie van de Nedèrlandsche Bank, uitvoering van het welvaartsplan en bepaalde maatrege len, die reeds eerder door minister Vos uitgestippeld zijn. Militairen moeten voor controle stoppen In hun actie tegen den zwarten handel worden de controleurs van den CCD vaak bemoeilijkt door het niet gevolg geven aan het sein tot stoppen door militairen. Teneinde de misverstanden, die op dit punt bij vele militairen b&staan, uit den weg te ruimen, heeft de minister van Oorlog in een legerorder er nadrukkelijk op gewezen, dat alle militairen zich be- hooren te gedragen naar d« aanwijzingen en bevelen van het personeel der bur gerlijke politie. Hieronder vallen, zooals bekend, ook de ambtenaren van den Centrale Controledienst. Thans is dus alle onzekerheid over het al of niet on derworpen zijn van militairen aan de controle van den CCD opgeheven. KUNSTTERPENTIJN VRIJ VAN DISTRIBUTIE. Nu de aanvoer de laatste maanden be langrijk beter is. geworden en ook de vooruitzichten voor een regelmatiger aan voer gunstig zijn, worden de bestaande distributievoorschriften voor kunstter pentijn met ingang van 1 Juni a.s. opge heven. Die voor natuurterpentijn (zoowel hout- als gom terpentijn) blijven echter ten volle gehandhaafd. 137. Uit een winkeltje haalt Warrel drie proofe reddingboeien, die worden in stukken gesneden en langs de kanten van „De Snelle Vier" gespijkerd. Wag weet een kleine schroef te bemachtigen, die hij van achteren uit het wagentje laat steken en in verbinding met dén motör brengt. Als Wag de vier bussen laat ronken, draait de schroef als een razende in het rond, zoodat de beidp vrienden vol vertrouwen de zeereis te- igemoet zien, tenminste voorzoover het hun „boot" betreft. Na een paar uren van hard werken wordt het vreemde vervoermiddelj dat erna zijn verande- ring nog vreemder uit is gaan ziennaar builen gereden. Wag gaat achter het stuur zitten en zzzzzoef daar gaat het in de richting van de haven. Terwijl Wag al zijn aandacht noodig heeft voor de smalle straatjes en de plotselinge bochten, zit Warrel te luis teren naar een verwijderd lawaai, dat snel sterker wordt. „M'n neus op een eibegint hij. „Dat heb je al eens eerder gezegd, mannetje", antwoordt Wag, maar Warrel gaat verder:. "als die nare wespen van Saai a Mander er niet aankomen." „Ben je," schrikt Wag," dat is toch niet waart HET GOUDEN AMBACHT. Het werk van c)en meester. De meester. Hij was de verant woordelijke beoefenaar van zijn ambacht. Hij was het die de zorg droeg voor de opleiding van zijn leerlingen en gezellen. Maar bovenal voor het aanzien, dat zijn ambacht genoot. Hoe toegewijd deden de ambachtslieden van eeuwen terug hun schoon handwerk. Met hoeveel liefde werkten zij aan beeldjes of figuren die, hoog op onze oude torens en kathedralen, vrijwel door niemand worden gezien. Het was de liefde tot hun ambacht, tot de schepping hunner handen die ben dreef. De oude gilden bestaan niet meer. Maar goede vaklieden nog wel. Ook in onze moderne fabrieken. Nog altijd zijn er producten die ver edeld moetén worden. Nog altijd artikelen waarvan de bereiding de grootste zorg en vakmanschap ver- eischt. Toegewijde vaklieden met jarenlange ervaring zorgen bijvoor beeld dat alles wat de fabrieken van De Gruyter verlaat, en dat is héél wat, inderdaad béter is. Betere waar en bovendien tien procent korting. Ja, het oude ambacht is bij De Gruyter nog iik eere. En het js meesterwerk. Adv. Dalende werkloosheid In 7 intuinden tot de helft gedaald Op 30 April waren er in ons land 59058 geregistreerde werkloozen. 11.800 personen kregen geheel of gedeeltelijk wachtgeld. Bovendien waren er 44.100 arbeiders bij D.U.W.-objecten te werk gesteld, waarvan er evenwel 27.400 normale werkzaam heden verrichten die dus niet het karakter van werkverschaffing hebben. Op 30 September waren er 91.941 geheel werkloozen, 90.400 die wachtgeld kregen en 43.000 arbeiders bij dé D.U.W. In 7 maanden is de werkloosheid dus met ongeveer 50 verminderd. Extra bon voor aardappelen In de week van 26 Mei t.m. 1 Juni a.s. zal op de bonnen 236 en 736 der Aard- appelenkaarten 1 kg aardappelen ver krijgbaar zijn. Koopen op deze bonnen is van Maandag 27 Mei a.s. af geoorloofd. Nederlanders uft O.-Europa verwacht Uit Oost-Europa zijn via Oostenrijk in Brussel aangekomen omstreeks 500 Ne derlanders, die binnen enkele dagen in Nederland zullen aankomen. Twentsche Bank Aan de algemeene vergadering van aandeelhouders van de Twentsche Bank N.V. zal worden voorgesteld over 1945 een dividend uit te keeren van 3% (onveran derd). DE CENTRALE EERERAAD VOOR KUNSTZUIVERING. Aan den centralen eereraad die 25 April j.l. werd ingesteld, zijn toegevoegd als secretaris: mr. W. W. van Valkenburg, als plaatsvervangend secretaris mr. A. van der Ent. 3. HYLKEMA OVERLEDEN. Op 66-Jarlgen leeftijd is overleden de heer J. Hylkema, directeur van de N.V. „Stadion Feijcnoord". De overledene is van 1905—1919 secretaris-penningmeester van den Ned. Voetbal Bond geweest. PROGRAMMA NED. HONKBALBOND. Alle op Zaterdag, behalve indien Zo er achter vermeld is. I: VVGA-EDO; HHC—BI. Wit; AJax—Schoten; S C Haarlem—Quick (Zo). Overg. A: BI. Wit 2-DWS; Celeritas— TYBBSpartaan—HCK; RCH—HHC 2 (Zo). Overg. B: Zeeburgla—Ajax 2; O VVO—H'sum; EDO 2—HEU5; DOS—SC Haarlem 2. II a: Kenn.land—WOL; APGS-DWV. II B: RCH 2 Laakkw.; HHC 3—HCK (Zo). II C: THB Zandv.m.Catchers—Schoten 2. II D: Shell— Watergr.m.; VVGA 2—P S II E: Quick 2 B'wljk; Kanaries—ABC 2; EHS—Schoten 3. VOETBAL. Voor Zondag heeft de KNVB ln de afd. T-4d den belangrijken wed strijd DIO— ETO ingelascht. ZWEMMEN. De Eiyopeesche zwemkam- pioenschaRpcn kunnen wegens flnanciecle en transport-moeilijkheden geen doorgang vin den. In plaats daarvan organiseert de Kon. Ned. Zwembond op 6 en 7 Juli in het Am- stelparkbad te Amsterdam een drielanden- wedstrijd Nederland—Denemarken—Zweden. Het ligt ln de bedoeling eveneens wedstrij den ie houden ln andere steden, waaronder Haarlem. DE KWESTIE DE HARDER. In tegen stelling tot het ln sommige dagbladen gepu bliceerde bericht over een rehabilitatie van Bet tus de Harder, die in 1944 voor den tijd van 2 jaar werd geschorst, deelt de KNVB mede, dat het bestuur van VUC een verzoek om ontheffing van De Harder*s straf heeft Ingediend, hetwelk door de strafcommissle van den KNVB in behandeling is genomen. AGENDA VRIJDAG 24 MEI Gem. Concertzaal: Beethoven-cyclus 3e Concert II.O.V., 20 uur Rembrandt: 'n Brug over de Atlantic. Palace: Pastor Hall,. Luxor: Algiers. Deze drie. 14, 16 45, 19 en 21.15 uur. Frans Hals: 2000 Viouwen, 14, 16.30, 19 en 21.15 uur. Ilillegom. Gcref. Kerk: improvi- satie-orgelcooncert, 20 uur. ZATERDAG 25 MEI Stadsschouwburg: Tartuffe (Comedia), 20 uur. Bioscopen: als Vrijdag. BINNENLAND Bij K. It. is benoemd tot dijkgraaf van het hoogheemraadschap Rijnland W. A. A. J. Baron Schimmelpen- ninck van der Oye te Voorschoten. Tijdens een verga dering van de afdee- lingen Delft en Schiplui den van de coöperatieve melkaf nemers-centrales Is vastgesteld, dat een behoorlijke kostprijs van de melk 'in Noord en Zuid-Holland mins tens 17 ct. per liter moet bedragen. In een tele gram aan Minister Mansholt werd om deze verhooging verzocht. Air-Commodore Whittle, een bekende Engelsche luchtvaart- deskundige zal in den loop van de volgende week een bezoek aan ons land brengen, ten einde hier een aantal lezingen te houden. 20 Motorloggers zijn Donderdagavond uit Scheveningen ter ha ringvangst gevaren, vandaag zullen nog vijf schepen zee kiezen. Haarlem cn Omgeving De heer J. C. Bus, Inspecteur der belastin gen te Haarlem, is be noemd tot lid van den Kamer van Toezicht over de notarissen en candidaten te Haarlem. In de arrondisse menten Haarlem, Utrecht en Alkmaar is tot wnd. tuchtrechter voor de prijzen be noemd mr. J. Peters te Tilburg. De tooneelvereeni- ging „Heemstede-West" brengt Zaterdagavond in Groencndaal „Jong zijn we maar eenmaal" voor het voetlicht. Aan vang 20 uur. McJ. G. Korenblik hoopt op Vrijdag 24 Mei 25 jaar werkzaam te zijn op het kantoor van het departement Haarlem der Maatschap pij van Nijverheid en Handel aan het Nassau- plein. Dc tuinliedenver- ccniging Aerdenhout en omgeving houdt in de tweede helft van Juli een excursie naar Enk- huizen en omgeving om daar eenige kweekerijen tc bezoeken. De Gercf. Kerk van Haarlem (Ondcrh. art. 31 K. O.) zal, ingaande Zondag 2 Juni. geregeld haar godsdienstoefe ningen houden in de Begijnhofkapel. Een leelüke pijp rookte de sigarenwinke lier A. v. H. te Halfweg, toen Inbrekers hem 1800 rantsoenen sigaren en sigaretten plus een por tefeuille met f2000 af handig maakten. Van de zwarte klanten ont breekt elk spoor. B(J het Halfweg- sche postkantoor slipte een uit Amsterdam ko mende auto, zoodat hij ln aanraking kwam me» een, hem inhalende, anderen wagen. De tweede auto vloog het trottoir op en verwond de twee voetgangers H. c. II. on H. J. de J. ernstig. De belde be stuurders kwamen met den schrik vrij. Eveneens te Half weg, nabij de kistenfa briek „Dc Phoenix" werd des nachts een on verlichte personenauto, die wegens accu-defect langs den kant van den weg stond, aangereden door een achteropko menden wagen. De on verlichte auto raakte in brand en een der inzit tenden liep een ernstige hoofdwonde op. Ds. A. Bos van Har- lingcn zal worden be vestigd en zijn intrede doen als predikant van de Gereformeerde Kerk van Haarlem (Onderh. art. 31 K. O.) op Don derdagavond 6 Juni in het kerkgebouw der Chr. Gercf. Gem. aan de Floresstraat. Bevestiger Is Ds. D. van Dijk van Groningen. In de Ned. Herv. Kerk tc Bloemcndaal zal Zondag 2 Juni des middags om 4 uur plaats hebben de bevestiging en intrede van Ds. G. W. van Deth nis buitenge woon predikant ten be hoeve van de Ver. „Kin- derzorg" in de classis Haarlem. De bevesti ging zal geschieden door Ds. J. C. van Dijk en Ds. G. A. Barger. Onze oud-stadge noot <ls. H. J. Hoek te Gaart is beroepen bij de Gercf. Kerk te Bel ling wolde,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 2