Haarlems Dagblad
Italië wordt een republiek
iqumupjdf) ua -udjdojj^j
J. H. de Bois f
Coloradokever
Sjahrir's tegenvoorstellen
Herhaling van vroegere eischen
Komt de Gaulle terug?
,Snelverbanc3" vaart weer
Joegoslavisch
Koningsleger ontbonden
Bloembollencultuur
tljojoq jaijooif
ftrto Jnarygang No. fl H.l tfl
Bureaux: Groote Houtstr. 93
cn Soendaplein 37, Haarlem
IJmulden: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Woensdag 5 Juni 194®
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4
Postgiro 273107
Redactie 10600. Dir -Hoofdred 15054
Met diep leedwezen vermelden wij het
overlijden, op 68-jarigen leeftijd, van den
man die gedurende tientallen jaren de
kundige en t'rouwe medewerker van
Haarlems Dagblad is geweest op de ge
bieden van schilderkunst, beeldhouwkunst
en litteratuur. In de laatsie maanden liet
zijn gezondheidstoestand te'wenschen over
en een paar dagen geleden berichtte hij,
dat hij eerstdaags een operatie zou moe
ten ondergaan. Aangezien die zijn lang
durige afwezigheid tengevolge zou heb
ben en hij in onzekerheid verkeerde, hoe
hij zich daarna zou gevoelen, achtte hij
het oogenblik gekomen om zijn ontslag
in te dienen. De brief besloot in den har-
telijken trant, waardoor de verhouding
van De Bois met Haarlems Dagblad zich
altijd heeft gekenmerkt en met het hem
typeerende verzoek, dat niet over hem
geschreven zou worden bij dit journa
listiek aftreden. „Aks de lezers van de
wisseling op het tableau de la troupe
kennis nemen, is het m.i. tijdig genoeg
en voldoende"
Voor de operatie geschied was werd
zijn ziekte plotseling acuut en is hij ge
storven.
De Bois, die op 13 Mei 1878 te Amster
dam geboren werd. genoot een gymna
siale opleiding en kwam daarna min of
meer bij toeval in de journalistiek (aan
de toenmalige Hilversumsche Courant) en
kort daarop eveneens door een toeval in
den kunsthandel terecht. Van 1898 tot
1911 was hij werkzaam bij de firma's Van
Wisselingh en Van Gogh. Na den dood
van Van Gogh een neef van Vincent
vestigde hij zich in 1910 als kunsthande
laar te Haarlem. Hij verwierf groot ge
zag als kunstkenner en werd vooral in
ons land erkend als bijzonder deskundige
op het gebied der Fransche schilderkunst
Zijn hooge opvattingen van zakenmoraal
kenmerkten anderzijds het vertrouwen,
dat hij algemeen genoot.
Als criticus werkte hij aanvankelijk voor
de Telegraaf, later voor de Avondpost en
de Javabode, maar reeds in de twintiger
jaren word hij aks recensent voor schilder
en beeldhouwkunst aan Haarlems Dagblad
verbonden. Zijn groote belangstelling
voor letterkunde en intuïtieve fijne
smaak leidden ertoe, dat hem ook de
litteraire critiek werd toevertrouwd.
In deze ongewone samenvoeging van
critischen arbeid heeft hij op beide ter
reinen voortreffelijk werk verricht Eer
bied voor kunst en litteratuur beïnvloed
den hem steeds hij dat werk: hij stelde
cischen, waarvan hij niet af kon wijken.
Maar scherpte en hatelijkheid waren hem
vreemd. De Bois kende en begreep de
zorgen, den strijd en de moeilijkheden
van scheppenden arbeid. Hij moedigde
gaarne de jongeren aan. verheugde zich
in vooruitgang waar hij dien kon waar
nemen en gooi afkeuringen liefst in een
vorm van milde ironie, hem eigen. Gold
het den grooten van kunst en litteratuur,
ontdekte hij een uitgesproken talent, dan
schreef hij daarover met de warme
geestdrift van den overtuigden kunst
minnaar- niet in superlatieven, altijd in
getemperde bewoordingen, maar met
echte bewondering. Duizenden hebben
zich in den loop der jaren bik hun be
langstelling in beeldende kunst, bij hun
keuze van boeken, door De Bois' kundige
en eerlijke voorlichting den weg laten
wijzen en zijn hem er dankbaar voor ge
weest.
Gedurende den oorlog stond hij. evenals
wij. jarenlang buiten allen journalistieken
arbeid. Na de bevrijding hervatte hij zijn
taak aan Haarlems Dagblad in den be
perkten vorm. dien de schaarsche gebeur
tenissen on kunstgebied en de kleine om
vang der bladen toelieten. Nu is hij heen
gegaan. Wij herdenken hem dankbaar en
met eerbied. Hij was een goed en een
fijnzinnig mensch. R P
De financiën
van Bennebroek
Gemeente niet noodlijdend.
Ook de gemeente Bennebroek is nog
aan de noodlijdendheid ontkomen. Maar
men is maar net met de hakken over de
sloot gekomen! De begrooting voor 1946
sluit niet, zooals in Heemstede, met een
nog behoorlijk batig saldo. Het is het ge
meentebestuur slechts gelukt de begroo
ting sluitend te maken door het aanspre
ken van enkele reserves die er nog waren
De rekening over 1944, die pas opgemaakt
is. sluit met een nadeelig saldo van 16000
De begrooting voor 1946 is opgemaakt als
een overgangsbegrooting. Men gaat dit
jaar na wat er gedaan moet worden, om
dan bij het opmaken der begrooting voor
1947 te kunnen nagaan hoo de financieele
positie is. Maar in elk geval: dit jaar is
het gevaar voor noodlijdendheid afgewend.
Het Haarlem.sche Tribunaal
Wordt 12 Juni geïnstalleerd.
Het Haarlemsche Tribunaal, dat geves
tigd is Dreef 32. zal Woensdag 12 Juni,
's middags te 2'/t uur, officieel geïnstal
leerd worden.
DK REPATRIEERINO.
Het m.s. „Kota Inten" zou heden ln den
loop van den dag te Rotterdam arrivceren.
Volgens een bericht van Un. Press is
Ie Roine officieel bekend gemaakt, dat
het Italiaansche volk zich voor het in
stellen van een republiek heeft uitgespro
ken. Hoewel de definitieve uitslag nog niet
bekend was, was het aantal stemmen ten
gunste van een republiek reeds zoo groot,
dat de monarchisten dezen achterstand
niet meer zouden kunnen inhalen.
Er is een beroep op de bevolking gedaan
om het nieuws rustig op te nemen. Maat
regelen zijn genomen om ordeverstorin
gen tegen te gaan.
Volgens de kieswet mag de definitieve
uitslag pas worden gepubliceerd als het
resultaat van de parlementsverkiezingen
bekend is. Er is een plan gemaakt om de
koninklijke familie per vliegtuig naar
Genua over te brengen, vanwaar zij dan
naar Portugal zal vertrekken.
Het Koninkrijk Italië werd geprocla
meerd in 1861, bij het tot stand komen
van de Italiaansche eenheid. In dat jaar
kreeg Victor Emanuel II van Sardinië
den titel van Koning van Italië. In 1878
werd hij opgevolgd door zijn zoon, die
als Umberto I den troon besteeg De re
geering van dezen vorst werd in het jaar
1900 ontijdig beëindigd; hij werd door
een anarchist neergeschoten. Zijn eeni-
ge zoon, de Prins van Napels, volgde
hem op als Victor Emanuel III. Enkele
weken geleden abdiceerde deze vorst, na
een regeering dus van bijna 46 jaar, om
den troon af te staan aan zijn zoon. Um-
Zeeliedenstaking bedreigt V.S.
Alle vlootstations in de V.S. zijn af
gezwaaid marinepersoneel aan het wer
ven, teneinde de dreigende staking van
duizenden Amerikaansche zeelieden te
breken, die op 15 Juni hun schepen zul
len verlaten, indien hun eischen tot loons-
verhooging en een veertigurige werkweek
niet door de reeders worden ingewilligd.
De oorlogsverklaring van Forrestal, de
Amerikaansche minister van marine, aan
5 vakvereenigingen van zeelieden, kan een
terugslag van internationalen omvang
teweeg brengen.
Nederlandsche militairen
onderscheiden
Hedenochtend hebben 78 Nederlandsche
militairen onderscheidingen ontvangen uit
handen van den Britschen ambassadeur,
waaronder lt.-generaal mr. H J. Kruis,
chef van den Generalen Staf, die tot C. B
(Companion of the Bath) benoemd werd.
Gen.-majoor P. L G. Doorman ontving
de C.B E (Commander of the British Em
pire); (gen.-maj. Doorman ontving de de
coratie van de O B E reeds eerder
Al deze onderscheidingen werden ver
leend voor „zeer belangrijke diensten aan
de geallieerde zaak bewezen
Majoor mr. J. Meynen, de minister van
Oorlog, staat bovenaan de lijst van offi
cieren, die de versierselen van de M B E.
(Member of the British Empire) ontvan
gen, doch dit in zijn kwaliteit van majoor
van het Koninklijke Nederlandsche leger.
berto II is nog geen 46 dagen koning
van Italië geweest.
Hedenmorgen was voor de parlements
verkiezingen te Rome de uitslag van 9/10
van de stemdistricten binnengekomen. Op
de partijen waren toen uitgebracht:
Chr. Democraten 7.598.783 st.
Socialisten 4.512.333 st.
Communisten 4.129.222 st
Democr. Unie3.392.227 st.
Uomo Qualunque1.106 726 st.
Engeland importeerde
Het Britsche ministerie van land
bouw maakt, naar Un. Press meldt,
bekend, dat als gevolg van de ontdek
king van een coloradokever te Wol
verhampton in een zending sla uit
Nederland, geen sla uit Nederland
meer zal worden geïmporteerd.
Un. Press meldt: Sjahrir Ls per vlieg
tuig uit Djokjakarta te Batavia terugge
keerd met het ontwerp der Indonesische
verklaring, die antwoord! op de jongste
Nederlandsche voorstellen. De Indonesiërs
zullen het Nederlandsche aanbod tot een
erkenning de facto van het republikein-
sche bewind op Java verwerpen en zullen
in een tegenvoorstel de volledige souve-
reiniteit over Java. Sumatra. Bali en
Zuid-Celebes eischen. Een internationaal
gecontroleerd plebisciet zal het lot van
de andere Ned -Indische gebiodsdeelen
moeten beslissen.
Het Indonesische tegenvoorstel zal dus
een herhaling zijn van de eischen die do
republiek stelde toen Van Mook in April
naar Nederland vertrok. Het was toen
bekend dat de Indonesiërs bereid waren
over de souvereinfteit van Bali en Zuid-
Celebes te praten, en men gelooft dat die
bereidheid nog bestaat Maar volgens
Sjahrir vormt de volledige erkenning
van het Indonesische gezag over Java en
Sumatra een absolute minimum-eisch
Sjahrir's positie lijkt sterker dan ooit
Volgens Un. Press is in Frankrijk een
toeneming van de verwachting te consta-
tceren, dat generaal De Gaulle een poli
tieke come-back" zal maken. Van be
trouwbare zijde wordt vernomen, dat de
aanhangers van den generaal den poll-
tieken toestand met de grootste belang
stelling gadeslaan en gelooven. dat de ge
neraal als een soort van „scheidsrechter"
zou kunnen optreden, wanneer het vinden
van een nieuwen premier op groote moei
lijkheden stuit.
In elk geval staat het vast, dat een aan
tal leidende politici van de MUI* en de
linksche repuhlikeinsche groep reeds in
Colombcy les Deux Eg lis es heeft vertoefd
en daar met den generaal heeft geconfe
reerd. De Gaulle's rechterhand, Gaston
Palewski, moet naar men zegt, van oordeel
zijn, dat de generaal „binnen drie muan-
den" in de politiek teruggekeerd is.
„Succes" stond er op den neus van de
witte salonboot, die vanmorgen in het
Spaarne lag. Toen omstreeks half negen
een stoot op de fluit klonk, ten teeken dat
de reis beginnen zou, stonden de sluizen
des hemels nog steeds op een kier. Maar
er was „Succes" op de boeg geschilderd,
dus
De eerste boottocht van de Eerste Hulp
Vereeniging „Snelverband" na den oorlog
zette een goede, oude traditie voort; in
vroeger jaren hebben duizenden lichame
lijk misdeelden genoten van de tochtjes
over het Hollandsche binnenwater en ook
vandaag was het aan de vele blijde ge
zichten te zien, dat zelfs regen niet in
staat zou zijn, dezen grooten dag te beder-
In armstoelen en bedden, in gemak
kelijke zitplaatsen en op banken zaten de
eerste 130 invaliden en oorlogsgetroffe
nen. die door Snelverband op een reisje
naar Wormcrveer getracteerd werden
Vroolijke wijsjes klonken onderweg over
het water en na aankomst in Hotel „De
Nieuwe Sociëteit" te Wormcrveer zouden
de gasten van Snelverband onthaald wor
den op een bonten middag
Om een uur of acht hoopt de „Succes"
weer zijn tros om de paaltjes van het
Haarlemsche Spaarne gevlijd te hebben,
om een welverdiende nachtrust te genie
ten. want morgen moet de boot er nog
maals op uit met de tweede groep invali
den. Laten we hopen, dat de weergoden
althans bij het vertrek een beetje gunsti
ger gestemd zullen zijn.
te zijn, doordat het laatste Nederland
sche voorstel minder ver ging dan het
•>lnn onder Clark Kerr's bemiddeling op
gesteld, zoodat de Indonesiërs tot elkaar
7ijn gebracht en geen ernstig verschil
meer bestaat tusschen de zoogenaamde
..extremisten" en „gematigden"
Men verwacht dat Sjahrir binnen enkele
dagen zijn tegenvoorstellen aan dr. Van
Mook zal voorleggen.
Naar Reuter uit Wuppcrtal meldt, zijn
de militaire autoriteiten in de Ilritschc
bezettingszone overgegaan tot dc ontbin
ding van een tot nu toe in militair ver
band bestaan Joegoslavisch leger, dat
„somi-gchcim" werd genoemd, en bestond
uil troepen en commandanten die door
de Duitschers indertijd krijgsgevangen
werden gemaakt en naar Duitscliland ge
voerd. De meeste van deze troepen be
staan uit. Serven, die sterk koningsgezind
zijn en ex-koning Peter terug willen zien
op den troon.
Het thans ontbonden leger stond onder
commando van den vroegeren minister-
generaal Pcra Zjiwkowitz en telde nog
45 andere generaals, 1500 officieren en
bijna 15.000 man.
De zetel-kwestie
Dinsdag vermeldden wij het een en an
der omtrent de door het hoofdbestuur van
de Algemeene Vereeniging voor Bloem
bollencultuur gehouden vergadering met
de voorzitters van de afdeelingen. Daarin
werd vermeld dat het hoofdbestuur mede
gedeeld had, dat verschillende mak-n con
tact met het gemeentebestuur van Haar
lem was gezocht om zoo spoedig mogelijk
te komen tot het vrijgeven van het Kre-
lagchuis, maar dat daarbij geen blijk weid
gegeven van medewerking.
Van de zijde der gemeente Haarlem ver
nemen wij uit de beste bron, dat deze
voorstelling van zaken pnjuist is. Door
het hoofdbestuur van de* Algemeene Ver
eeniging zijn geen besprekingen met het
gemeentebestuur aangevraagd en zij zijn
ook niet gehouden. Het gemeentebestuur
heeft sinds de bevrijding vele pogingen
gedaan om van het ministerie van Oorlog
gedaan te krijgen, dat dit het Krelagehuia
ontruimen zou. maar is tot dusver niet ia
zijn pogingen geslaagd, omdat Oorlog geen
andere oplossing ziet om het garnizoen
onder te brengen. Het gemeentebestuur
heeft getracht te bereiken, dit de infante-
riekazerne aan de Koudenhorn vrij zou
komen cn de daar gedetineerde politieke
gevangenen naar Castricum en andere
plaatsen zouden worden overgebracht, om
zoodoende het Krclagchuis vrij te krijgen.
Maar dit is ook tot dusver niet mogelijk
gebleken.
Omtrent het voorstel-Hillegom tot ver
plaatsing van den zetel van Bloembollen
cultuur heeft het hoofdbestuur tot dusver
geen besprekingen met het gemeentebe
stuur van Haarlem gevoerd en er even
min om gevraagd.
Tot zoover deze mededeelingen.
Het wil ons voorkomen dat er nu toch
wel alle aanleiding voor het hoofdbestuur
van Bloembollencultuur is, om met Haar
lem te gaan praten en dat de leden der
vereeniging eveneens van deze opinie zul
len zijn. Modewerking van de gemeente
Haarlem lijkt ons zoowel ter oplossing van
de moeilijkheden ln het heden als bij het
ontwerpen van plannen voor de toekomst
te verwachten. Wij zijn er zeker van dat
Haarlem groote belangstelling heeft voor
den zetel van Bloembollencultuur, zooal#
ook in 1927 al bleek bij de verstrekking
van een subsidie van 100.000 op voor
waarde van een minstens vijftigjarig be
houd van den zetel in de stad. Zulk een
overeenkomst heeft trouwens meer dan
strikt-zakelijke beteekenls en de belang
rijke argumenten, die voor den zetel in
Haarlem pleitten, gelden onverminderd.
Wordt men het eens over toekomstige
stichting van een nieuw gebouw, dan is
daarvoor en voor de proeftuinen in de
gemeente Haarlem ongetwijfeld het goede
terrein te vinden.
