Drijfjacht in Palestina
j uiumisauixdaujiajuj 111 uapaypjasou^un
Atoompolifiek
De Parijsche conferentie
Overeenstemming in détails
Haringverkoopers
COo Jniirmng No. 18SI»« T 1 |^V 1 l»l»s«lu« 18 .lunl lttto
Bureaux: Groote Houtstr. 93 gl" 9 I J /"IT f^ï' I ~\J Uitgave Stichting Voorlichting
en Socndaplein 37, Haarlem 1 JB V A I I V I 1 I B JF V J V J L J I V J J Abonnementen: p. week 31 ct.
IJmuiden: Kennemerlaan 154, A rj P^r kwartaal f 4.-
Telef. 5437. r«sa*r Postgiro 273107
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tfil Redactie 10600 Dir -Hoofdred. 15054
HET is een belangrijk voorstel, dat de
Amerikaan Baruch als woordvoerder
van zijn regeering in de commissie voor
de atoom-energie van de U.N.O. heeft
gedaan. Het houdt immers in, dat de ge-
heele productie en ontwikkeling van de
atoom-energie onder internationaal toe
zicht zouden worden gesteld, dat alle be
staande atoombommen ter beschikking
van deze nieuwe organisatie (de A.D.A.)
zouden komen, waarna deze zou moeten
uitmaken wat ermee gebeuren moest en
tenslotte, dat het veto-recht van de groo
te mogendheden in alle kwesties betref
fende atoom-energie, die de Veiligheids
raad te behandelen zou krijgen, terzijde
zou moeten worden gesteld!
Dit; laatste deel van het voorstel: het
terzijdestellen van het veto, beteekent
niet meer of minder dan dat de machtig
ste der vijf machtigen, die het veto kun
nen hanteeren, nu zelf met een beslissen
de voorziening in deze zwakke stêe van
de U.N.O. komt aandragen. Het beduidt
een radicale wijziging in het Amerikaan-
sche beleid ten aanzien van de Vereenig-
de Volken. Men zou zeggen dat het den
Russen vertrouwen moest schenken in de
goede bedoelingen van het Westen en een
onmiddellijken heilzamen invloed op de
Parijsche conferentie van vier Ministers
van Buitenlandsche Zaken (Byrnes-
Bevin-Molotov-Bidault) doen gelden. Men
zou dat zeggen, als ervaring niet geleerd
had, alle geestdrift omtrent vooruitgang
op diplomatiek arbeidsterrein te tempe
ren en zich onmiddellijk af te vragen:
wat zal erachter gezocht worden en wel
ke nieuwe bezwaren zullen nu worden
opgeworpen?
Dat de terzijdestelling van het veto, in
dien deze voor de A.D.A. aanvaard
mocht worden, van zoo beslissende betee-
kenis zou zijn voor de internationale ont
wikkeling valt eenvoudig te verklaren
uit het feit, dat de atoombom het voor
naamste en doorslag-gevende wapen is.
Wordt dit in internationale handen ge
steld, zonder dat in geval van conflicten
een verbod van een der groote mogend
heden tusschenbeide kan komen, dan be-
heerscht daarmee een internationale or
ganisatie den toestand. Alle kleine en
groote mogendheden, dus ook Rusland,
zouden zich aan haar beslissingen inzake
de atoom-energie moeten onderwerpen.
Volgens een Reuter-bericht zou volgens
hel plan de A.D.A. ook ia staat gesteld
worden om, onafhankelijk van den Vei
ligheidsraad, militaire actie te onderne
men ter verijdeling van oorlog met atoom
wapenen of voorbereiding daartoe.
De practische uitvoering doet, als men
erover gaat nadenken, nog wel vragen
rijzen. Waar zou deze nieuwe A.D.A.-
macht geconcentreerd moeten worden en
hoe zou men kunnen waarborgen, dat haar
vrijheid van handelen onder alle omstan
digheden internationaal gewaarborgd zou
zijn? Het stellen van zulke vragen behoeft
evenwel geen twijfel in te houden. Bij de
uitwerking van ieder nieuw plan doen zich
onvermijdelijke practische vragen voor, die
afzonderlijke oplossing eischen.
In de steeds groeiende massa der afkor-
tings-termen, die zoovelen begrijpelijker
wijs ergeren omdat het ten eenenmale on
mogelijk is, de beteekenis van al die zon
derlinge lettercombinaties en maakwoor
den uit elkaar te houden, treedt au weer
de nieuweling A.D.A. opniet te ver
warren met den overeenkomstigen, reeds
in het eerste Bijbelboek voorkomenden
meisjesnaam. Deze Ada, die nu nog niet
leeft maar pas voorgesteld is, beteekent
.Atomic Development Authority", het
geen letterlijk vertaald kan worden met
atomische ontwikkelings-autoriteit. Doet
uw best het te onthouden als de term,
die ia het huidige stadium een Ameri-
kaansche poging belichaamt, om van de
bom een deugd te maken. Ada zou zich
trouwens ook moeten bezig houden met de
vreedzame toepassing van de atoomener
gie, waarvan ons verleden jaar zulke won
deren zijn voorgespiegeld.
Met gemengde gevoelens hebben de
meeste menschen daarvan kennis geno
men. De geestdrift over nieuwe Wonderen
der Techniek, die de eerste jaren der
twintigste eeuw kenmerkte, waarin men
technischen vooruitgang verwarde met
vooruitgang der menschheid, is sinds lang
bekoeld. Velen vreezen de geleerde ont
dekkers die nu achteraf met staking
dreigen, als geen internationale controle
op het gebruik der atoomenergie wordt
toegepast sinds zij begrepen en ervaren
hebben, dat het menschdom ten eenenmale
buiten staat is zijn technischen vooruit
gang te beheerschen en ten goede aan te
wenden. Het beeld van de aap met het
scheermes, waarvan men niet weet wat hij
er tenslotte mee zal doen, maar begrijpt,
dat de kans op iets goeds miniem is, blijkt
maar al te juist.
Tegelijk zijn wij gaan beseffen, dat de
twintigste eeuw, nu bijna voor de helft
verstreken, een armelijke eeuw is. Het
woord van onzen grooten cultuurhistoricus
Hulzinga, gisteren in dit blad aangehaald:
„Het is waarlijk niet zulk een verheffend
schouwspel, deze twintigste eeuw, die tot
kort voor haar midden nog niets wezen
lijks heeft voortgebracht dan wat tech-
nisch-wetenschappelijke winsten, belang
rijke als men wil, en verder niets"
vindt in onze harten weerklank. Zoo is
het in waarheid. Huizinga schreef dat
woord neer in het najaar van 1940 Het
behoorde tot een rede, die hij voor de
Lcidsche Civitas Academica zou houden
Heden behandeling der Italiaansche herstelbetalingen
Maandagmiddag om vier uur zijn de
vier ministers van Buitenlandsche Za
ken in het Palais Luxembourg bijeenge
komen onder voorzitterschap van Byr
nes. Op voorstel van Molotof werd be
gonnen met de bespreking van de eco
nomische clausules van het ontwerp-
vredesverdrag met Italië, waarbij ook
de herstelbetalingen hooren. Dit laatste
onderwerp, dat bij de vorige conferentie
mede de oorzaak werd van de impasse,
kwam gisteren echter niet meer aan de
beurt daar de behandeling van enkele
andere economische punten zooveel tijd
vergde, dat de rest van de agenda tot
heden moest wachten. Over de behan
delde punten werd in principe overeen
stemming bereikt.
Deze punten waren- Vergoeding van
oorlogsschade aan geallieerde eigendom
men in Italië de bestemming van het
Italiaansche bezit dat zich bevindt in
het gebied der geallieerden afstand
van alle Italiaansche eischen tegenover
de geallieerden en algemeene econo
mische bepalingen ten aanzien van den
Italiaanschen handel.
Het eerste punt lokte eenige discussie
uit, waarbij de herstelbetalingen op het
tapijt kwamen, wat echter dioor Molotof
werd afgesneden met de opmerking, dat
men eerst moet beslissen of Italië her
stelbetalingen lean opbrengen, alvorens
de grootte hiervan vast te stellen. Hij
stelde voor dat de ministère het Russi
sche voorbeeld zouden volgen en genoe
gen zouden nemen met gedeeltelijke
vergoeding voor de aan geallieerde be
zittingen in Italië toegebrachte schade,
terwijl zij het aan deskundigen zouden
moeten overlaten te bepalen, welk be
drag hiervoor kan worden vastgesteld.
De ministère besloten daarop een com
missie in te stellen die alle eischen tot
schadevergoeding zal behandelen. In
deze commissie zullen ook Italiaansche
vertegenwoordigers zitting hebben.
Ten aanzien van het Italiaansohe be
zit op geallieerd gebied werd overeen
gekomen dat ieder land de Italiaansche
bezittingen zal houden, terwijl de dé
tails door een. commissie van deskundi
gen zullen worden geregeld. Verder be
sloot de conferentie dat Italië al zijn
eischen aan de geallieerden zal laten
vallen en dat het in zijn handelsverdra
gen met de geallieerden een clausule zal
opnemen, die deze landen als „meest
begunstige naties" zal bestempelen.
Dc agenda van heden.
Vandaag zullen de besprekingen over
het economische gedeelte van het Ita-
ICx-koning Umlierlo verlnut Italië. Um
ber to wuift een laatst vaarwel bij zijn
vertrek |>cr vliegtuig van liet Clamplno-
vllegveld te Rome naar Portugal. I>lt Is
zijn laatste verblijf op Italiaanseli grond
gebied. (I')
en die nimmer uitgesproken word. want
voor den vastgestelden datum sloot de
Duitschc overweldiger de Leidsche Uni
versiteit. Huizinga's weduwe heeft de
rede in het begin van dit jaar in druk
doen verschijnen. Toen hij dat woord neer
schreef, wist niemand van de geweldigste
technische ontdekking, die deze eeuw nog
voor het verstrijken van haar eerste helft
zou opleveren: de atoomenergie Nu ls zij
er en de menschheid gaat eronder gebukt
en vraagt zich af: wie zal ons, sinds wifte
weinig wijsheid blijken te hebben, van ons
teveel aan vernuft bevrijden'*
Amerika's voorstel kan gelden als een
poging, om er ons tenminste tegen te be
schermen. R. P.
liaansche vredesverdrag worden voort
gezet met de resteerende oarderwerpen,
waarvan de herstelbetalingen het voor
naamste probleem vormen. Verder ko
men nog ter sprake de restitutie van
eigendommen der Vereenigde Volken
die tijdens den oorlog zijn geroofd en de
bestemming der Italiaansche eigendom
men die zich in de door Italië afgestane
gebieden bevinden.
Hitier sliep
toen invasie begon
Rommel
was met clandestien verlof
Het Zwitsersche blad „der Bund" heeft
een passage uit het „Offiziere gegen Hit-
Ier" gepubliceerd, waarin het volgende
voorkomt: „Toen op 6 Juni de invasie
begon, was men van Duitsche zijde ver
rast. Rommel was toen, ondanks het door
Hitier uitgevaardigde verbod tot het ne
men van verlof, naar Ulm gevlogen om
den verjaardag van zijn vrouw te vieren.
Zijn stafchef moest hem telefonisch trach
ten te bereiken om hem van het gebeurde
op de hoogte te stellen. Tegelijkertijd werd
het bericht aan het oppercommando van
de weermacht medegedeeld. Men waagde
het niet, met het oog op het vroege mor
genuur, generaal Jodl te wekken, zoodat
deze pas om 9 uur 's morgens het bericht
var. de invasie vernam. Jodl op zijn beurt
wachtte nog een uur, alvorens Keitel op
de hoogte te stellen. Zoowel Jodl als Kei
tel hielden zich aan het bevel, den sla-
penden Hitier niet te wekken. Eerst des
middags vernam ook Hitier, dat de in
vasie begonnen was.
Achter den Atlantikwall stond een tank
korps opgesteld, welks taak het was de
landingstroepen te vernietigen. Het inzet
ten van dit korps moest door Hitier zelf
geschieden. Noch Rommel, noch Rund-
stedt mochten het bevel tot aanvallen aan
dit corps geven. Toen Hitier eindelijk be
vel gaf tot den aanval, was het reeds 2 uur
's middags. Inmiddels had de Amerikaan-
sche luchtmacht de spits van dit korps
voor het grootste deel uitgeschakeld, zoo
dat de tegenaanval te laat en zonder élan
werd uitgevoerd.
vinden 8 cent te weinig
De bij den haringverkoop betrokkenen
hebben in een vergadering vastgesteld,
dat het onmogelijk is maatjesharing de
slechts licht gezouten haring voor den
prijs van 8 cent te verkoopen, waarbij ten
hoogste, volgens de jongste ministerieele
bepaling, voor het schoonmaken van de
haring 1 cent per stuk mag worden bere
kend.
Het publiek wenscht uitsluitend schoon
gemaakte haring Aangezien de haring
verkoopers niet met een marge van 1 cent
per haring voor het schoonmaken kunnen
rond komen, dreigt voortaan uitsluitend
verkoop van „haring uit het vat", de sterk
gezouten steurharing. De haringverkoo
pers zijn bereid deze haringen tegen 8
cent te verkoopen. Het publiek moet ze
evenwel dan zelf schoonmaken.
Besloten werd aan den minister het
voorstel te doen, voor het schoonma
ken 4 cent te mogen berekenen, waar
bij dan de verkoopsprijs voor schoon
gemaakte haring op 12 cent per stuk
zou komen.
De controle op de nieuwe prijzen voor
maatjesharing zal met ingang van 1 Juli
worden uitgeoefend.
Het woord is aan.
Prof. dr. J. H u i z i n g a
Want de jongeren krijgen
altijd gelijk: zij zullen de
ouderen richten en niet om
gekeerd; alleen zullen zij
dan ook zelf niet meer jong
zijn.
(Uit: Hoe bepaalt
de Geschiedenis het
Heden''
Anglo-Amerikaansch
accoord met Franco?
Volgens United Press zou een Ameri
kaanse!; radiocommentator voor de N.
B. C. gisteren hebben bekend gemaakt,
dat de Engelschc en Amerikaansche re-
geeringen een overeenkomst met Franco
hebben gesloten. Deze overeenkomst zou
voorzien in het aftreden van Franco,
terwijl een nieuwe regeering zou worden
gevormd door Gil Robles, rcpublikeinsch
katholiek.
Deze zou zoo spoedig mogelijk vrije
verkiezingen organiseeren. Gil Robles
heeft niet de sympathie van de repu-
blikeinsche tegenregeering, doch deze
zou met de overeenkomst accoord gaan
daar zij voorziet in het houden van vrije
verkiezingen.
Gil Robles heeft in het vroegere Span
je een actieve politieke rol gespeeld.
Hij leidde in de monarchie de oppositie
tegen de linksche partijen en richtte de
Acion Popular op, die eenheid braohit
in de onsamenhangende rechtsche i>ar-
tijen. Later heeft hij namens zijn partij
verklaard, het republikeinsche prmcipe
aan te hangen. Gedurende het Franco-
regiem heeft hij eenigen tijd de Patriot
tische Unie geleid. Iiij is hoofdredacteur
geweest van het groote Katholieke dag
blad El Debate.
Overeenstemming
over Regeeringsprogram
Volgens onzen Haagschen correspondent
zou de fractievergadering van de Partij
van den Arbeid zich met het ontwerp-
regeeringsprogram van den kabinetsfor
mateur hebben vereenigd Daar de Ka
mer-fractie van de Katli Volkspartij
reeds hetzelfde heeft gedaan, zou een
parlementaire meerderheid zijn verkre
gen. De Volkskrant schrijft, dat moet
worden afgewacht, of zulk een meerder
heid voor uitbreiding vatbaar is. Uit het
feit, dat de K.V.P. zich met het program
van den formateur heeft vereenigd, mag
men volgens het blad afleiden, dat in
dit program in bevredigende mate is
rekening gehouden met de practische
doelstellingen van de K.V.P. Het lijkt
naar het oordeel van de Volkskrant,
verder voor zichzelf sprekend, dat het
regeeringsprogram niets zal inhouden,
wat bij eenige partij, die het aanvaard
heeft of aanvaarden zal, principieele be
denkingen zou ontmoeten.
Onzen Haagschen correspondent is nog
ter oore gekomen, dat dr Boel heden aan
de Koningin verslag zou uitbrengen. Nu
de overeenstemming tusschen beide pa.-
tijen is bereikt, kan. indien althans geen
pogingen worden aangewend, nog andere
partijen bij deze samenwerking te be
trekken, spoedig worden verwacht, dat dr.
Beel met het samenstellen van een mi
nisterie zal beginnen.
Bananen hebben vertraging
De aangekondigde distributie van ba
nanen voor kinderen geboren in 1942 of
later heeft vertraging ondergaan, daar het
schip met bananen, dat op 15 Juni in
Rotterdam werd verwacht door machine
storing zijn route heeft moeten wijzigen.
Eind Juni wordt evenwel een tweede
schip met bananen in de haven van Rot
terdam verwacht. Een gedeelte van de
lading zal dan zoo snel mogelijk in distri
butie worden gebracht.
Strijd tegen
Joodsche terroristen
Verkenningsvliegtuigen van de R.A.F
ia samenwerking met Britsche gemotori
seerde infanterie en Palestijnsche politie
hebben razzia's gehouden op „Joodsche
stoottroepen", die aanvallen hebben ge
daan op bruggen aan de Palestijnsche land
grens. Volgens een officieele verklaring
zijn vier gewone en vier spoorbruggen be
schadigd.
In een Joodsche nederzetting werden 300
përsonen uiteengedreven, van wie er 70
voor een nader verhoor zijn weggevoerd.
Te Safed in Noord-Palestina werd een
Arabisch militair gewond! toen een kamp
van de Transjordaansche grenswacht door
de Joden werd aangevallen.
In welingelichte kringen in Palestina
neemt men aan, dat de aanvallen werden
uitgevoerd door de Palmakh, en gemoto
riseerde afdeeling van de Haganah (ge
heime Joodsche militaire organisatié) en
wel als antwoord op de verklaring van
Bevin te Bournemouth, inhoudende, dat
voor het toelaten van 100 000 Joden in Pa
lestina nog een Britsche divisie noodig
zou zijn en als tegenactie op het ontsnap
pen van den Moefti van Jeruzalem.
Ook aan Arabische zijde worden de ge
moederen steeds geprikkelder. Toen een
Britsche militaire vrachtauto te Gaza zich
tusschen manlfesteerende Arabieren voort
bewoog, viel de menigte dc wagen aan,
stak hem in brand en richtte zich tegen de
inzittenden. Een Britsch soldaat werd ge
dood en 2 anderen gewond, van wie één in
een ziekenhuis overleed
Generaal Sir Bernard Paget, comman
dant van het Midden-Oosten, is naar Jeru
zalem vertrokken.
De grenzen tusschen Palestina, Syrië en
Egypte zijn gesloten als gevolg van de
vele daden van terrorisme Alle verbin
dingen, zelfs de telegrafische, zijn verbro
ken.
