Duitsche Gifgassen
Bommen en Gassen
hadden „verschrikkelijke uitwerking'
1
Goede propaganda is vereischt
Nederlandsche jongens op Java
voelen zich verlaten
Samen
Drastische vermindering
Amerikaansche bezetting
_j i ~jia r o i »riw..i JJJ.H 8f ï.>h i Mr iy /7
OOo JnnrRans >'o. 1R300 1 1 1 1 /atrrdni; 22 Junl HM«
Bureaux: Groote Houtstr. 93 f| "8^ I f" "|V| C? I 1 I J Uitgave Stichting Voorlichting
en Soendaplein 37. Haarlem \_A_ X I V_T I I.. I ffj V_rl_ X V_i4_ VlA Abonnementen: p. week 31 ct.
IJmuiden: Kennemerlaan 154, M Per kwartaal f 4.
Telef. 5437. Postgiro 273107.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tg] Redactie 10600 Dir.-Hoofdred. 15054
SINDS bijna een jaar wordt de wereld
bezig gehouden met de atoombom, die
den oorlog heeft beëindigd en het tot stand
lcomen van den vrede belet. Terwijl de
regeeringen twisten over de vraag, hoe
men de bom onschadelijk zal maken en
daarmee van het nieuwe Groote Wan-
rouwen bevrijd raken, komt de verdachte
opeer te Neurenberg naar voren en herin
nert zijn rechters en de menschheid er
aan, dat de Bom een voorganger had. Die
voorganger was Gifgas, gebezigd in den
eersten Wereldoorlog, in den Spaanschen
burgeroorlog en in den Italiaansch-Abes-
sijnschen oorlog, maar buiten werking ge
laten in Wereldoorlog II. Dat had nie
mand verwacht, maar het is zoo geloopen,
ofschoon het gas steeds doodender werd
door den toegewijden arbeid van uitvin
ders en technici. Speer heeft nu onthuld,
dat drie Duitsche fabrieken tot eind 1944
met volle kracht hebben gewerkt aan de
productie van twee nieuwe gifgassen,
waartegen geen masker bestand zou zijn
geweest. Er werden proeven mee genomen,
waarbij een verschrikkelijke uitwerking
werd vastgesteld. Op wie die proeven wer
den gedaan, zei de verdachte niet, maar
dat zal hem :iog wel gevraagd worden. In
den herfst van 1944 wilden Goebbels en
Ley tot eiken prijs den oorlog voortzetten
en bespraken daarbij het gebruik van de
nieuwe gassen. Speer wou de productie
stopzetten omdat hij „bestanddeelen van de
gassen voor de vliegtuig-productie noodtg
had", maar Hitier wilde ermee doorgaan.
Toch wist Speer de productie te besnoeien.
Militaire kringen waren tegen den gas-
oorlog, omdat door de geallieerde over
macht in de lucht de Duitsche steden het
ergst te lijden zouden hebben. Enfin, het
gebeurde tenslotte niet.
Dit is een belangwekkende verklaring.
Zij is leerzaam voor menschen, die achter
docht of tenminste ongeloof jegens alle
idealisme hebben. Hier zien zij weer eens
op treffende wijze den gedachtengang
weergegeven van een beleid, dat van ieder
idealisme gespeend is. Tot zulke gedach-
tenwisselingen zijn de lieden gekomen,
die het volstrekt over boord hadden ge
zet. Dat zij geen gifgas gebruikten was
tenslotte alleen te danken aan de over
weging. dat het voor hen zelf het ge
vaarlijkst zou zijn. Velen van ons hebben
dat motief tijdens den oorlog veronder
steld. De verdachte Speer bevestigt het nu.
Er zijn evenwel meer gevolgtrekkingen
te maken. Bijvoorbeeld deze: die Duitsche
fabrieken moeten dus een groot aantal
gasbommen of andere preparaten, gevuld
met de twee nieuwe gassen met de ver
schrikkelijke uitwerking, gemaakt hebben.
Waar is die voorraad nu? Hebben de ge
allieerden hem in beslag genomen of zit
alles nog ergens ondergronds verstopt?
Gaat men verder met onderzoekingen op
dit gebied? Zal men ze voortzetten tot er
iets zoo ergs uit de bus komt, dat na de
atoomdeskundigen ook de gasdeskundigen
met een staking gaan dreigen, als de we
reld niet tegen hun eigen arbeid beveiligd
wordt? En hoe erg moet het wel zijn eer
het zoover komt?
Want vanzelf komt men tot de volgende
conclusie uit de verklaringen van Speer:
Het helpt volstrekt niet om de mensch
heid alleen tegen de atoombom te bevei
ligen, want het gifgas is er ook nog. Dat
het niet in Wereldoorlog II gebruikt is
bewijst geenszins, dat het in een lateren
oorlog niet in aanmerking zou komen. Het
gebruik in den Spaanschen burgeroorlog
en in den oorlog in Abessinië heeft wel
bewezen, dat er slechts één tegenpartij
behoeft te zijn, die niet genoeg vlieg
tuigen heeft om een gewetenloos bewind
ertoe te brengen, het te bezigen. En het
moet sinds de dagen van Guernica en
Addis Abeba, dank zij den „vooruitgang",
weer geweldig „verbeterd" zijn.
Het is waar dat de geallieerden in den
tweeden Wereldoorlog geen gas gebruikt
hebben, ook niet toen zij de overmacht in
de lucht verworven haden. Ook dit bewijst
evenwel niet dat anderen in de toekomst
er niet toe zouden komen, het wel te doen.
Het doel van dit betoog is rtiet, alarm
te wekken Het zal ook geen alarm ver
oorzaken, want de mensch is aan zulke
dingen gewend geraakt. Men leeft verder
en tracht er iets goeds van te maken.
Sommigen pogen dat niet, maar die heb
ben ongelijk. In het algemeen zijn wij in
de stemming geraakt van die dorpsbe
woners, die op de helling van een soms-
vuurspuwenden berg leven. De nacht kan
komen, waarin een stroom gloeiende lava
hen meesleurt, den dood in. Maar die
nacht kan ook uitblijven. De overleven
den van de vorige ramp hebben zich im
mers weer in hetzelfde dorp gevestigd, na
het te hebben opgebouwd.
Dit alles neemt niet weg, dat het goed
ls te weten hoe de zaken er werkelijk
voorstaan. De dorpsbewoners op de ihel-
ling van den vuurspuwenden berg zorgen
daar ook voor. Zij trachten de kansen te
berekenen en zich zoo goed mogelijk te
beveiligen. Daarom moeten wij begrijpen,
dat niet alleen de atoombom onder inter
nationale contrólc dient gesteld te wor
den. Wij dienen zelfs te begrijpen, dat
organisatie van de internationale rechts
orde een zaak is die ons allen direct raakt
en dat als menschen daarvoor ijveren zij
onzen steun verdienenal nemen wij
zelf maar een bescheiden positie in en al
kunnen wij dien 6teun alleen verleenen
door lid van een vereeniging te worden,
bijeenkomsten te bezoeken en onze mee-
ning te geven ten voordeele van hen, die
De onthullingen van Albert Speer blijken
alle min of meer in verband te staan met
gas waaruit valt te concludeercn dat
dit vernietigingsmiddel in den gedachten-
gang der nazileiders gedurende den afge-
loopen oorlog een groote rol gespeeld heeft
Dat het geen actieve rol in de oorlogvoe
ring speelde, doch slechts tegen wcerloo-
zen in kampen werd gebruikt, is louter
een gevolg geweest van de verhouding der'
krachten, die op het moment waarop de
gasoorlog technisch mogelijk werd, zoo
danig was dat de Duitschcrs meer nadeel
voor zich zelf dan voor den vijand moes
ten vreezen wanneer zij het gaswapen zou
den gaan gebruiken.
Albert Speer vertelde den rechters te
Neurenberg een en ander over de voorbe
reidingen van den gasoorlog in Duitsch-
land, aansluitend op zijn eigen gas-expe-
rimenten tegen Hitler, die hij daags te
voren had onthuld. Op een vraag van
Jackson over de z.g. V-wapens" van
Duitschland antwoordde Speer, dat yi de
eindphase van den oorlog de berienten
over V-wapens werden gelanceerd om het
Duitsche volk moed in te spreken. Overi
gens was niet iedere ophef daarover fan
tasie, want tot eind 1944 werkten drie
Duitsche fabrieken op volle kracht aan de
productie van twee nieuwe soorten gif
gas, waarvan de vervaardiging op uitdruk-
kelijken wensch van Hitier werd voort
gezet ondanks het feit, dat Speer om stop
zetting verzocht in October 1944. daar een
der bestandeden van de gassen noodig was
bij de vliegtuigproductie.
Over de uitwerking van de gassen zeide
Speer: „W'U hebben er proeven mee geno
men, die hebben aangetoond, dat de gas
sen een verschrikkelijke uitwerking had
den en dat geen gasmasker ter wereld er
tegen bestand was. In den herfst
hebben Goebbels en Ley, die den oorlog
koste wat kost wilden voortzetten, de
mogelijkheden van gebruik der gassen be
sproken. In militaire kringen was men
echter sterk tegen den gasoorlog gekant.
Men beschouwde hem als waanzinnig, daar
de represailles nog grooter lijden der
Duitsche steden ten gevolge zouden heb
ben
Gruwelijk experiment.
Jackson zinspeelde bij deze verklar:
gen van Speer op een experiment dat de
nazi's zouden hebben verricht in een dorp
even buiten het concentratiekamp Ausch-
Nederlandsche troepen
naar Bandoeng
Uit gezaghebbende bron te Batavia
wordt vernomen, dat alle Nederlandsche
troepen in het gebied van Batavia bin
nenkort vervangen zullen worden door
Britsch-Lndische troepen uit Bandoeng.
De Nederlandsche troepen zullen naar
het gebied van Bandoeng gezonden wor
den.
De bekende zee- en portretschilder Oscar
Mendlik te Aerdenhout wordt morgen 75
jaar. Hij is van geboorte Hongaar, maar
Nederland, waar hij sinds tientallen jaren
woont, is zijn tweede vaderland geworden.
Mendlik is een fijne geest, hetgeen velen
hebben ondervonden in zijn voorlichting
op de litteraire klassieken.
Zijn talrijke vrienden en vereerders is
het een groote vreugde, dat hij in zoo
goede gezondheid zijn verjaardag zal kun
nen vieren.
Binnenkort hopen wij een beschouwing
aan zijn werk te wijden.
geen gewetenloozen zijn maar een ideaal
hebben. Alleen de menschen die een
ideaal hebben brengen de wereld vooruit.
De wereldgeschiedenis heeft dat over
vloedig bewezen. R. P.
witz, waar zij 20.000 Joden zouden hebben
ernietigd, zonder dat een spoor van deze
beklagenswaardigen overbleef. Het daarbij
gebruikte middel zou het doodschieten,
verbranden of vergassen overbodig hebben
gemaaktAlbert Speer verklaarde
niets af te weten van dit gruwelijke expe
riment, en hij verzekerde dat hij het in
ieder geval zou hebben geweten, wanneer
de Duitsche leiding de beschikking had ge
had over een dergelijk wapen.
Ten aanzien van de atoomenergie moest
Speer toegeven, dat de Duitsche onder
zoekingen zich ook daarop hadden gecon
centreerd, doch de resultaten waren be
droevend geweest. Er werden enkele expe
rimenten genomen, doch de twee meest
vooraanstaande geleerden wéren naar
Amerika uitgeweken, en bovendien had
men in de laboratoria met „tegenslag" te
kampen gehad.
Ongetwijfeld moet men onder dezen
tegenslag ook rekenen de geallieerde bom
hardementen, die verschillende aan d>
Baltische kust gelegen onderzoekcentra
der V-wapens met „man en muis" vernie
tigden, waardoor o.a. de in gebruik ne
ming van V-l en V-2 belangrijk vertraagd
werd.
Het woord is aan
Hon oré de Balzac:
Evenals het kwade heeft
ook het verhevene zijn aan
stekelijkheid.
Tegen Japansclie agressie
Het Amcrikaansceh departement van
Buitenlandsche Zaken deelt mede, dat
de Amerikaansche regeering Engeland,
de Sovjet-Unie en China heeft voorge
steld voor 25 jaar een verdrag te slui
ten. dat er op gericht is te verhinderen,
dat Japan een bedreiging voor den
vrede wordt. Een ontwerpverdrag vol
gens beginselen, die overeenkomen met
die, welke in April werden voorgesteld
voor het ontwapenen en demilitarisee-
ren van Duitschland, is aan deze regee
ringen overhandigd.
De vorming
der Fransche Regeering
Zullen de communisten
bijdraaien
Bidault, do nieuwe Fransche minister
president, heeft naast zijn deelneming
aan de vicrministcrsconferentic de laat
ste dagen besprekingen gevoerd met Fran
sche politici van uiteenloopende richting
met het. oog op de vorming van een nieu
we regeering. Volgens Un. Press zijn
waarnemers van meening dat de commu
nistische partij er toch toe zal besluiten,
deel te nemen aan de regeering. Bij de
regeling der arbeidskwesties, die mede
tot de belangrijkste details van de re-
geeringstaak zal behooren, is d" mede
werking der communisten onmisbaar,
daar zij de controle hebben over de mach
tige arbeidersorganisatie „CGT" met vijf
mlllioen leden.
Bidault heeft reeds besprekingen ge
voerd met Duclos en Thorez, de commu
nistische leiders, die op de vraag van
persvertegenwoordigers of zij aan het
nieuwe kabinet zullen deelnemen, zeiden:
..Wij zullen zien". Ook Herriot. de be
jaarde leider der radicanl-soo., is door
Bidault ontvangen en er gaan hardnekki
ge geruchten dat hem een portefeuille zou
zijn aangeboden.
Verder voerde Bidault besprekingen
met Baumel. de president van de domo-
cratisch-socialistische verzetsgrocpeering,
die na het onderhoud mededeelde dat de
deelneming van deze groepeering aan de
regeering in overweging wordt genomen.
De Menthon. een der leiders der MRP
(Progressieve Katholieken) heeft na een
onderhoud met Bidault verklaard, dat
naar zijn meening de nieuwe Fransche re
geering vanavond zal worden gevormd,
aldus Radio Pariis.
Ir. Olten over Indonesië
„De hoofdfiguren in Batavia voelen zich
eenzaam en zonder ruggesteun, omdat de
burgerij hun bekwaamheid niet beseft en
om dezelfde reden voelen ook de Neder
landsche soldaten op Java zich verlaten.
I)it laatste feit vindt mede zjjn oorzaak in
de absoluut onvoldoende voorlichting van
het moederland, waardoor de Nederland
sche jongens het veel moeilijker hebben
dan de Amerikanen het, zelfs in den Pa
cific, ooit gehad hebben: de laatsten wisten
tenminste zeker, dat men thuis meeleefde
en op de hoogte was."
Aldus vertelde de voorzitter van den
raad van bestuur van het Philips-concern,
ir. P. F. S. Otten, ln een Vrijdag te
's Gravenhage gehouden persconferentie,
die hij belegd had na zijn terugkeer van
een zoo juist gebracht zakenbezoek aan
Indonesië. Hij verklaarde, ondanks alles
veel optimistischer uit Indië te zijn weg
gegaan dan hij er was heengereisd.
Na opgemerkt te hebben, dat de Neder
landers op het stuk van goede propaganda
veel van de Amerikanen kunnen leeren
haalde de heer Otten als voorbeeld van de
verkeerde tactiek, die de R.V.D. te Batavia
er op nahoudt, het geval aan van een
Amerikaanschen correspondent, die door
gebrek aan medewerking van de betref
fende autoriteiten de grootste moeite had,
zijn nieuws te halen. „Geen wonder", al
dus ir Otten, „dat de geallieerde journa
listen den indruk krijgen, dat do Neder
landers iets te verbergen hebben."
„De reactionnairen willen terug naar het
verleden, doch dit is onmogelijk, ook niet
met geweld. Zij beteekenen een groot ge
vaar en men moet zich dan ook goed voor
oogen houden dat ook zonder de beruchte
Japansche propaganda, in Azië groote din
gen waren gebeurd."
De heer Otten deelde mede, een onder
houd te hebben gehad met „de hoogste
„Ons land is klein, de wereld groot!"
(Twee vonkjes in zijn oogen brandden),
„Wie hier blijft, kniest zich langzaam
dood;
daarginds zijn geld en goed voor
handen
„Voor werkershanden ruw en rood.
die onvermoeid den ploeg omspanden,
is overal een goed stuk brood,
tot in dc allerverste landen",
zei ik tot hem. „Wij hebben juist
die handen in ons land van noode,
de opbouw vergt hier elke vuist
en ben jii je daarvan bewust,
dan is jou maar één ding geboden.
Zoo niet, verlaat ons dan gerust".
P. H.
regeeringspersoon in het paleis". Hij had
daaruit den indruk gekregen, dat deze een
zame figuur ia 't moederland en in Indië
ten onrechte In alle opzichten becritiseerd
wordt Dat hij zich op zoo'n eenzame post
bevindt, was evenwel ook aan hemzelf tc
wijten.
De hoer Otten eindigde met de woor
den, dat ongetwijfeld de noodige krach
ten voor Indië's toekomst in Neder
land aanwezig zijn, maar dat deze
door een bezielende propaganda moe
ten worden gestimuleerd.
Nederland voedt
Amerikaansche troepen
De Amerikaansche legerautoritciten heb
ben volgens Un. Press met de Nederlano-
sche regeering een contract gesloten voor
de levering van meer dan een millioen
pond versche groente voor de voorziening
van het Amerikaansche bezettingsleger in
Duitschland, zoo wordt door den Ameri
kaanschen kwartiermeester van het hoofd
kwartier bekend gemaakt Tussehen 18 en
30 Juni zullen kool. wortelen, komkom
mers, sla, uien, andijvie, groene erwten
en tomaten geleverd worden aan de koel
huizen te Bremen, Frankfort en Mannheim.
Thans wordt nog onderhandeld over
contracten voor de levering van groente
in Juli en Augustus. Uit Italië tracht het
bezettingsleger versch fruit en versche
groenten te krijgen voor de troepen in het
gebied van Neurenberg en Munchen en ln
Oostenrijk.
Dc bevelhebber der Amerikaansche zone
in Duitschland, generaal MacNarney, heeft
tijdens een persconferentie te Berlijn ver
klaard. dat er een plan bestaat voor dc
uiteindelijke vermindering der Amerikaan
sche troepenmacht in Duitschland tot
150.000 man. MacNarney zeide naar aan
leiding van de onlangs te Berlijn circu-
leerende berichten, als zouden de Russen
het aantal van hun bezettingstroepen heb
ben vermeerderd, dat volgens zijn inlich
tingen de Russen Integendeel dit aantal in
hun zone hebben verminderd
Hij zeide, dat de kwestie van een ont
wapeningscommissie. welke een onderzoek
moet instellen naar den voortgang der
demilltarlseering va.i Duitschland naar
de regeeringen der bezettende mogend
heden is terugverwezen. Het optreden der
voorgestelde commissie was verhinderd,
toen de Russen weigerden een onder
zoek naar den cconomischen en industrlee-
len toestand in hun zone toe te staan.
