In Haarlem staat een huis....
v
Rentestand
De K.L.M.
Verruiming van den export
naar Engeland?
Effecten- en
Geldmarkt
lijkt omhoog te zullen gaan
Voor hoogcre percentages in Engeland en België
De vraag hoe in de naaste toekomst
het verloop van den rentestand zal zijn,
hier en in het buitenland, is voor den
fondsenhouder uiteraard van het groot
ste belang, met name voor den beleg
ger. Er is, zooals bekend, een contro
verse op dit. punt tusschen de regeerin
gen en de kopstukken van de finan-
cieele wereld, welke laatste zich in ons
land een en andermaal over de onbil
lijkheid en verkeerde gevolgen van een
geforceerd lagen rentestand hebben
uitgelaten. De Britsche Minister van
Financiën is er trotsoh op de goedkoopste
langloopende staatsleening onzer gene
ratie te hebben gesloten, nl. een 2'/2
leening met een looptijd van 18 tot 20
jaar.
Zooals men weet kunnen wij een der
gelijk financieel beleid niet prijzen. Als
de regeering de draden van het geld
verkeer in handen houdt, is het ten
slotte voor haar een „koud kunstje"
voor lagen prijs geld te leenen, waar
door de staatshuishouding feitelijk ge
financierd wordt ten koste van de be
staansmogelijkheid van een bepaalde
groep der bevolking. Het heeft ons daar
om verheugd dat er uit Engeland ook
andere rentepercentages voor geldlee-
ningen gemeld worden. De Duinlop
Rubber Cy. komt met een 3>/2 lee
ning uit tegen een koers van 101 en
met een looptijd van 36 jaar, waaruit
dus lplijkt dat er ook voor particuliere
ondernemingen weer gelegenheid be
staat om op de kapitaalmarkt een be
roep te doen. Een tweede voorbeeld uit
het buitenland is de uitgifte van een
obligatieleening van 1'? milliard Belgi
sche francs 4 Soc. Nat. des Chemin
de Fer Beiges a 97 welke na 10 jaar
en bloc worden afgelost en waarvan het
rendement dus meer dan 4 bedraagt.
Een dergelijk percentage is in dezen
tijd voor een industrieele onderneming
zeker niet overmatig, maar zou ook voor
slaatsleeningen te billijken zijn. Tenzij
van hoogerhand drastische maatregelen
worden genomen of gehandhaafd kan
het niet anders of, wanneer de crediet-
vraag toeneemt en dit is thans In de
meeste landen reeds het geval de
rentestand moet stijgen.
Men krijgt den indruk, dat ook ten
onzent met. een geleidelijken opwaart-
schen druk van den rentestand wordt
rekening gehouden, gezien de recente
koersdaling van de 2>/? N.W.S. welke
sinds April van 91 tot 83 zijn 1e-
ruggeloopen en thans weer een rende
ment van 3 opleveren. Ook de 2'/2
Spaarcertificaten, welke na de uitgifte
tot boven 101 opliepen, zijn allengs
tot 101 5/8 teruggeloopen. De 3'/2
Nederland 1941/43 handhaven zich nog
enkele fracties boven 101 nadat ze
belangrijk hoogere koersen achter den
rug hebben.
betrokkene nog efrecten kunnen wor
den verkocht. Koopers blijven echter
nog schaarsoh. De attractie der stock
dividenden op aandeelen Leverbrothers
en Koninklijke leek finaal uitgewerkt
en ook voor de overige fondsen kwa
men bij geringen handel meest lagere
koersen tot stand. Telkens opnieuw
hoort men de opmerking maken, dat er
over de toekomstige waarde der aan
deelen zoo bitter weinig te zeggen is,
zelfs van die maatschappijen, welke hun
aandeelhouders zooveel mogelijk inlich
ten. Zoo geven de Rott. Lloyd en de
Holl. Am. Lijn uitvoerige rapporten over
de oorlogsjaren, maar cijfers kunnen
eerst in 1947 worden verwacht. Ook
van de positie der Rubberondernemin
gen welker aandeelen deze week voor
hel eerst op meevallende koersen wer
den verhandeld, weet men weinig meer
dan dat rubber één der cultures is,
welke zich vermoedelijk het snelst zul
len kunnen herstellen.
Onder deze omstandigheden is het
duidelijk dat het beleggend publiek be
langstelling aan den dag legt voor de
preferente aandeelen B der Maatschap
pij tot Financiering van het Nationaal
Herstel, een semi-officieel lichaam, door
dat de Staat voor f 100 miliioen ge
wone aandeelen A in het kapitaal deel
neemt. Op deze preferente aandeelen.
waarvan f 75 miliioen bij de Rijksfond
sen geplaatst is en f 25 miliioen aan het
yk, j j o\.ii iö en i iiiuuvcii dein
De verminderde vraag naar obligaties publick woixlt aangeboden a 100 3/4
houdt natuurlijk ook verband met de
geleidelijke hervatting van den handel
m aandeelen, hoewel deze tot dusver
doorgaans nog niet meer is dan een ca-
ricatuur van wat die handel vroeger
was. Er was deze week wat meer aan
bod, ongetwijfeld wegens de nieuwste
regeeringsoekases. De voor zekerheids-
stelling bij den fiscus gedeponeerde ef
fecten moeten worden verkocht, althans
tot het werkelijk bedrag dat verschul
digd is wie weet dat vandaag reeds?
Geblokkeerd tegoed mag op grond van
algemeene vergunningen niet worden
overgedragen en credieten mogen niet
worden verleend, zoolang er door den
wordt door den Staat het maximum di
vidend van 3i/2 gegarandeerd. Ook
hier is men met het gegarandeerde di
videndpercentage nog aan den schralen
kant, maar het feit dat de Staat met
f 100 miliioen gewone aandeelen A als
het ware een risico-buffer vormt, stem
pelt de preferente aandeelen tot een
fonds, dat weinig minder waarborgen
biedt dan een staatsobligatie, zoodat het
welslagen van deze emissie naar ons
oordeel niet in twijfel behoeft te wor
den getrokken.
De inschrijving met vrij en geblok
keerd geld staat op 28 Juni a.s. open.
Bouwval of monumen
Op den hoek van Gierstraat en Bree-
straat, in het centrum van de oude
Spaarnestad, staat een huis. Beter ge
zegd, stond een huis, want wie er nu
voorbijgaat, ziet een door een steiger
gesteunden bouwval, een jammerlijk
krot, een holle kies. Menigeen zal zich
hebben afgevraagd waarom dit hope-
looze wrak, dat reeds wekenlang in
dien staat verkeert, niet wordt ge
sloopt. Het is belangwekkend, hierop
het antwoord te vernemen.
Ret bewuste huis wordt al sedert jaren
door niemand dan door ratten en wand
luizen bewoond. Hoe oud het precies is,
weet geen mensch, maar stellig staat het
er reeds eenige eeuwen en in vroeger
dagen moet er een ouderwetsch-gezellige
kroegbaas een voortreffelijke klare heb
ben geschonken. In de bezettingsjaren
was er, waar eenmaal in den kelder de
biervaten stonden, een illegale drukkerij,
die door de reeds genoemde ratten en
- wandluizen tegen Grüne Polizei en andere
ongewenschte belangstellenden werd be
schermd.
Na de bevrijding heeft het huis als op
slagplaats van oude meubels gediend en
ruim twee maanden geleden kwam het
leeg te staan. De laatste phase in zijn ge
schiedenis brak toen aan. Drie jaar ge
leden wisselde het pand van bezitter en
de nieuwe eigenaar had daarbij het voor
nemen, het te zijner tijd plaats te laten
maken voor uitbreiding van zijn zaak in
modernen stijl. Op 12 April van dit jaar
diende hij bij het gemeentelijk bouw- en
woningtoezicht een verzoek in, of hij tot
elooping van het bewuste perceel mocht
overgaan. Aanvankelijk verklaarde men
hiertegen geen bezwaar te hebben, maar
een terstond ingesteld onderzoek door de
stedelijke schoonheidscommissie wees uit,
dat het huis op de voorloopige lijst van
Monumentenzorg was geplaatst. De eige
naar werd nog denzelfden dag hiervan in
Hij moest wachten met
kennis gesteld,
sloopen.
Inmiddels was de jeugd van den Vijf
hoek, die blijkbaar bespeurd had dat de op
geslagen meubels uit het huis verdwenen
waren, begonnen op krachtdadige wijze
haar aandacht aan de zaak te besteden
Eerst werden de ruiten ingegooid, hetgeen
de op het hoekje postende zwarte hande
laars gelegenheid gaf hun sigaretten aan
de binnenzijde van de raamkozijnen te
verstoppen. Met een enkele handgreep
konden zij aldus de clandestiene koopwaar
te voorschijn brengen en bij een even-
tueele controle werd er niets op hen
gevonden.
Bij afwezigheid van den eigenaar, die op
reis was, stelde diens bedrijfsleider zich in
verbinding met een rechtskundigen advi
seur, die van meening was dat onder de
gegeven omstandigheden geen enkele be
paling het sloopen kon beletten. Maandag
15 April om 6 uur in den morgen kwam
de eerste slag van den sloopershamer op
het oude huis neer. Het eerste viel het
karakteristieke Frans Hals-topgeveltje.
Maar daar bleef het by.
De gemeente-autoriteiten waren spoedig
ter plaatse en zetten onmiddellijk den
sloopcrsarbeid stop. Zij namen het ten
zeerste kwalijk, dat er toch met afbreken
begonnen was en juist met het geveltopje,
het meest monumentale gedeelte van het
huls. Eigenaar en slooper verklaarden,
dat het anker van dit topje zoover was
doorgesleten, dat het ieder oogenblik naar
beneden kon vallen; het zou volgens hen
niet verantwoord zijn geweest nog een
dag langer te wachten.
Monumentenzorg, dat in Den Haag zetelt
werd van het geval op de hoogte gesteld
en daarbij werd Op een spoedige beslissing
aangedrongen. Op 17 April kwam er uil
Den Haag een brief bij de Haarlemsche
B. en W., dat de Rijkscommissie Monu
mentenzorg nader bericht zou sturen. Tot
op den huidigen dag, 22 Ju:
gebeurd.
Rijkscommissie kon niemand verder iets
ondernemen. Ja, toch, de jeugd meende
zich voor het slooperswagentje te moeten
spannen. Eiken dag, maar vooral des
nachts, brak zij met grandioozen ijver
nieuwe stukken van het oude huis af.
Ramen, kozijnen en deuren verdwenen,
daarna ook de plafonds, een deel van het
dak en van den zijmuur. De stalen deuren,
die toegang tot den kelder gaven, werden
weggesleept en nooit teruggevonden. In
den kelder werd voor vijftienhonderd gul
den aan antieke tegels grondig vernield.
Het gansehe interieur veranderde in kor
ten tijd in een vunzen puinhoop. De buurt
bewoners stortten er hun afval neer.
De politie kwam handen tekort om de
jeugd haar baldadig bedrijf te beletten.
Tegen Pinksteren, met het Luilakfestijn,
bereikte de actualiteit der illegale sloopers
haar hoogtepunt. Zij staken den brand er
in, maar er was niet veel meer, dat bran
den wilde. Het hout was gestolen; de po
litie vond het ten deele terug bij een
zevental jeugdige bewoners van den Vijf
hoek thuis Er werden zeven processen-
verbaal opgemaakt en In al deze gevallen
beweerden de knapen van den eigenaar
..toestemming" te hebben gekregen om
het huis te sloopen. Deze was zich daar
niet van bewust en toen eenige dagen later
een complete delegatie van jonge Vijfhoe
kers zich bij hem liet aandienen met het
verzoek, of zij het huis sloopen mochten
(alsof er nog veel te sloopen ware geweest),
maakte de eigenaar hun in klare termen
duidelijk, dat dit gcsloop uit moest zijn.
De knapen slopen heen en merkwaar
dig genoeg sinds dien dag hebben zij
het pand nagenoeg niet meer aangeraakt.
Zooals het er nu staat, is het een doorn
in het oog van eiken Haarlemmer, die de
schoonheid van zijn stad liefheeft. Boven-
levert het gevaren op, o.a. voor het
verkeer. Tweemaal reeds is er een onge
val gebeurd, doordat iemand, die op de
treeplank van een passeerenden tram
stond, onzacht met den steiger in aanra
king kwam. Van twee kwaden moet men
het beste kiezen en het valt te wenschen,
dat men de resten van den bouwval spoe
dig omlaag zal halen. De leege plek, die
dan ontstaat, zal weliswaar, in het bij
zonder bij de komende feesten, in een be
langrijke straat als de Gierstraat, geen
prettigen indruk maken. Maar de Rijks
commissie in Den Haag, die niet geheel
vrij lijkt te zijn van bureaucratische be
smetting, zal moeten inzien dat hier geen
sprake meer is van een monument en dat
restaureeren een onbegonnen werk is.
De rechtskundige adviseur van den
eigenaar heeft over het hoofd gezien, dat
er een verordening, bestaat van Mei 1945,
die inhoudt, dat perceelen, voorkomende
op de lijst van Monumentenzorg, niet ge
sloopt mogen worden. Het geheel heeft
iets van een onverkwikkelijke historie
Moge de openbaarheid, aan deze zaak ge
geven, bijdragen tot een spoedige veran
dering in den huidigen toestand.
25.000 Oranje teleurstellingen
De 25.000 kisten met sinaasappelen,
welke aan boord van een Noorsch stoom
schip dezer dagen te Rotterdam werden
aangevoerd, zijn, naar bij informatie
bleek, niet voor Nederland bestemd.
Indonesische belastingbiljetten
Het te Batavia verschijnende „Dagblad"
deelt mede, dat vele inwoners van Batavia
onlangs een aanslagbiljet van het „Indo
nesische belastingkantoor" hebben ont
vangen, waarin wordt verzocht de ge-
is dit niet gevens te verstrekken, welke noodzake
lijk zijn voor den aanslag in de vermo-
In afwachting van de beslissing dezer I gens. en inkomstenbelasting.
hield haar vierde
Skymaster ten doop
„Paramaribo
een blik naar de „West"
Be „Paramaribo" die Vrijdag door de
K.L.M. in dienst is gesteld als vierde
toestel van het type D.C.-4 (na de „Rot
terdam", de „Twenthe" en de „Schie
dam"), is met eenige feestelijkheid op
Schiphol ten doop gehouden. Een groot
gezelschap genoodigden was aanwezig.
Na een kort doch genoegelijk en on
gedwongen samenzijn in de repatriee-
nngsloods. begaf het gezelschap zich
near het vliegveld, waar bij het gereed-
•taande toestel, de heer Pleeman een
hartelijk welkomstwoord sprak. Spr.
wees op den zin van de gekozen ste
dennamen voor de toestellen van het
type „Flying Dutchmen". Omdat Su
riname ons na aan het hart ligt en om
dat het een van de oudste gebieden is,
waar Nederland ontwikkeling heeft ge
bracht, hoopte hij dat de naamskeuze
van de „Paramaribo" er toe zal bijdra
ge de aandacht van Nederland nog eens
ten overvloede op West-Indië te vesti
gen.
Namens den Minister van Overzee-
sche Gebiedsdeelen voerde nog het
woord diens secretaris-generaal, de
heer J. M. Kieveron. Hij bracht de
enorme prestaties, na den oorlog dooi
de K.L.M. geleverd, nog eens naar vo
ren. De K.L.M. keek niet alleen naar
de Oost, zij keek ook naar de West. De
gebiedsdeelen Curacao en Suriname
hebben wel eens het gevoel, dat zij een
tekort aan belangstelling van het moe
derland genieten. Als iets er toe kan
bijdragen hierin verbetering te bren
gen, dan is het wel de luchtverbinding
van de K.L.M. met de West.
De traditioneele flesch champagne
ontbrak ook ditmaal niet bij de kleine
plechtigheid op het Amsterdamsohe
vliegveld.
Door de Engelsche regeering is een
regeling uitgewerkt, tot gedeeltelijke her
vatting van „den gevestigden vooroorlog-
schen invoer van „gefabriceerde goede
ren" (manufactured goods) waarvoor tot
nog toe geen invoervergunningen werden
verleend wegens het minder urgente ka
rakter van die producten.
Met Canada heeft Engeland thans een
dergelijke regeling getroffen.
Ook Nederlandsche exporteurs zullen
onder bepaalde voorwaarden weer dergc-
lyke goederen in Engeland mogen in
voeren.
Het is niet uitgesloten, dat traditio
neele Nederlandsche uitvoergoederen,
voorzoover deze kunnen worden aange
merkt als gefabriceerde goederen, welke
niet op een reeds opgemaakte lijst voor
komen, aan deze lijst zouden kunnen wor
den toegevoegd.
Militairen mogen niet aan
Vierdaagsche meedoen
Eenige maanden geleden heeft de
Minister van Oorlog zich gewend Lot
den Ned. Bond voor Lichamelijke Op
voeding met de mededeeling, dat hij
bezwaar maakt tegen deelneming van
leden der Kon. Ned. Landmacht aan de
Vierdaagsche afstandsmarschen. welke
van 23 tot en met 26 Juli zullen wor
den gehouden, zoolang genoemde bond
den beer Breunese zou handhaven als
leider dier marschen.
Als gevolg van het feit, dat de Bond
den heer Breunese handhaafde, is thans
een legerorder verschenen, waarin be
paald wordt, dat het aan ieder lid der
Kon. Ned. Landmacht verboden is. aan
deze marschen deel te nemen. Voor
commandanten is het verboden ook
maar eenigen steun, in welken vorm
ook, te vei-leenen.
Niet gelost graan naar België
Reeds eenige weken ligt bij de meel
fabriek „Holland" ie Amsterdam de lich
ter „Bertheu" met 500 ton graan uit Ca
nada. Als gevolg van de staking werd
zij nog steeds niet gelost.
Naar de directie van de „HoLland"
ons mededeelde heeft de regeering be
sloten dit schip met lading naar België te
laten gaan als de arbeiders blijven wei
geren haar te lossen.
Op een bespreking bleek gisterenmid
dag de fabriekskern wel tot lossing be
reid, maar i\a bespreking met de sta
kingsleiding bleven de arbeiders volhar
den in hun weigerachtige houding, zoodat
de „Bertheu" met de graanlading wel
naar onze Zuiderburen zal varen
De strijd om het zwarte goud
In de week van 11 tot en met 15 Juni
hebben de gezamenlijke steenkolenmijnen
in ons land een lagere productie geboekt
dan in de weken daarvoor, welke ver
mindering echter wordt verklaard door
den Tweeden Pinksterdag. Met vijf werk
dagen bedroeg de weekproductie in deze
periode 132.785 ton tegen 156.036 in de
week daarvoor.
Per werkdag was de productie dan ook
niet verminderd, zelfs gestegen tot tea
gemiddelde van 26.557 ton.
