Doenitz heeft niets gedaan De Woningnood De groote Mogendheden lieten Bondgenooten in het onzekere Australische afgevaardigde laakt de veto-procedure Vier punten voor de Russen i J.I. J-V v H .lemrfiJUBuudJEiJis dQ r UÖ "UÖiVC»44J ^KBjdsupjj-iBBtiiiqiJX j itir>.)pjoojj.v lumnpii.tfjA J 3JIT131\[ 6I0 .Tnni-sftne No. IMS! T^T 1 11 1 Woonsdag 17 Juli 194» Bureaux: Groote Houtstr. 93 fl III 1 UlYl Cw I J fl I ƒ1 Uitgave Stichting Voorlichting en Socndaplein 37, Haarlem A VA A JL \m* JL JL JL !^r ^rr JL ^iw*iL Abonnementen: p week 31 ct. IJmuiden: Kennemerlaan 154, .J per kwartaal f 4.— Telef. 5437. Postgiro 273107 Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14823 DlrecUmr-Hootd.edncteur: KoUert Pecreboom Tc, Dlr _Hootdred 160M NEDERLANDS materieele herstel is fcn het eerste jaar na de bevrijding snel opgeschoten, in het algemeen blijkbaar sneller dan in andere landen het geval is. Maar dat wij pas een begin gemaakt hebben is duidelijk genoeg. De directeur- generaal van de Volkshuisvesting heeft dat scherp in het Licht gesteld toen hij den woningnood gisterenavond besprak Hij verzekerde dat hij heelemaal niet overdreef als hij het aantal slecht gehuis veste landgenooten op meer dan een mil- lioen stelde. Dat is dus een negende van de bevolking. Een millioen klinkt schrik barend hoog, een negende is elf procent en klinkt minder erg. Maar men moet zich niet met klanken tevreden stellen. Vóór don oorlog bouwde Nederland veertig duizend woningen per jaar. In de oorlogs jaren werd maar een kwart voor dit totaal bereikt. Dat gaf dus al een grooten ach terstand. Oorlogshandelingen en vermeen de defensieve overwegingen van de Duit- schens (denk voor dit district maar aan de gemeenten Velsen en Zandvoort) leid den tot beschadiging en vernietiging van een groot aantal bestaande huizen. Dus is er nu een catastrophale achterstand en er wordt aangenomen dat het tien jaar zal duren, eer die ingehaald zal zijn. Dit is een lange tijd. Sommige bewoners van nauwelijks getroffen steden en dor pen zullen het hoofd schudden als zij er kennis van nemen. Want zij zijn er toe geneigd, de zaken te beoordeelen naar den toestand in hun eigen omgeving. Daarom is het goed voor hen eens Nijme- gon, Arnlhem of Venlo te gaan bekijken. Als zij in Noord-Holland wonen behoeven zij niet zoover te gaan en alleen maar eens na te denken bij het aanschouwen van de groote hiaten in de bebouwing van de gemeenten Veflsen, Den Helder en Zandvoort. Directeur-generaal Van der Meer heeft cijfers gegeven. Gij moet u eens even in zijn taak trachten te verplaatsen. Hij kan zich niet tevreden stellen met een of an der stadsbeeld dat niet veel geleden heeft en al weer aardig opknapt omdat er weer een levendig verkeer is en de gemeente nogal wat aan de bestrating doet. Hij moet denken in landelijke voikshuis- v est ings-termen. Al rekenend is hij tot de slotsom gekomen dat in de tien jaar tijds, die hij noodig acht voor het inhalen van den achterstand, zevenhonderdduizend woningen zullen moeten worden gebouwd. Ik hoor iemand al opmerken: dat is dus voor drie millioen en niet voor één mil lioen menschen. Overdrijft deze autoriteit dus? Neen, want in die zevenhonderddui zend zit ook de bouw van woningen voor den normalen bevolkingsaanwas en voor vervanging van huizen die niet meer bruikbaar zijn: dezelfde bouw. dien wij voor den oorlog verrichtten. Die gaat in de komende tien jaar door en moet er dus bij gerekend worden. Voor den oorlog bouwden wij veertig duizend woningen per jaar. Nu hebben wij er, tien jaar lang, gemiddeld zeventig duizend per jaar noodig. Maar aan dat gemiddelde zijn wij nog lang niet toe, wegens gebrek aan materiaal en aan ge schoolde arbeidskrachten. Waarom is er gebrek aan geschoolde arbeidskrachten? Omdat wij veel meer moeten bouwen dan ooit tevoren geschied is en omdat boven dien van de vorming van vaklieden tij dens don oorlog veel minder terecht is gekomen dan in normale tijden. Behalve doodschieten, mishandelen, rooven, ver nielen en deporteeren hebben de Duit- schers, die ons land bezetten, nog vele andere dingen op hun geweten. Zij heb ben op ieder gebied van menschelijke activiteit den gang van zaken belemmerd, vertraagd en in de war gestuurd en dit is er eenvoudig een voorbeeld van. „Scholing, omscholing en herscholing" van bouwvakarbeiders heeft de directeur- generaal als een eerste vereisehte ge noemd. Er is al een aantal centrale werk plaatsen voor opleiding van bouwvakar beiders gereed. Naar nieuwe bouwmetho den wordt gezocht. Geordend en geleid beheer van één middenpunt uit is nood- zakolijk. Laat ons hopen, dat daarbij al het mogelijke gedaan zal worden om te voorkomen, dat het resultaat leelijk wordt. Gelukkig behoorde tot de winsten yan de vcelgewraakte periode 1918—1939, het tijd vak tusschen twee wereldoorlogen, een sterk toegenomen belangstelling en daad werkelijke zorg voor de schoonheid van den stedenbouw. Het zal moeilijker dan ooit zijn die te handhaven, maar ver flauwd is zij zeker niet. In dit jaar kunnen maar tienduizend nieuwe woningen gebouwd worden in- plaals van de zeventigduizend, die het ge middelde over tien jaar moeten zijn. Maar daar blijft het niet bij, want bovendien staat het herstel van 350.000 licht bescha digde woningen en van een deel der 40.000 zwaar beschadigde nog op het program ma voor 1916. Gering is het dus niet. „Ons land telt meer dan duizend ge meenten. Als men de nieuwe woningen gelijk verdeelde zou iedere gemeente er dus maar tien krijgen", zei de directeur- generaal, daarmee een beeld gevend van hetgeen, met inspanning van alle krach ten. kan worden bereikt. Het wordt na tuurlijk anders verdeeld. Maar toch stemt dit beeld wel tot nadenken. Het valt niet mee. En wie overdenkt wat het gemis van een behoorlijke eigen woning voor hem en vooral voor haar bet eek enen zou heeft reden tot dankbaarheid, dat hij of tij er een bezit. R. P. Vredesconferentie in het verschiet Dinsdag heeft de Australische afgevaar digde bü dc UNO, dr. Evatt, een radiorede gehouden die met het oog op dc komende vredesconferentie kan worden beschouwd als een uiting van misnoegen der mogend heden, die niet by het overleg der mi nisters van de vier groote naties aanwezig waren, over dc wijze waarop deze vier dc door hen vastgestelde regelingen ten aanzien van de vredesverdragen hebben geheim gehouden. Evatt zcidc letterlijk: „Ik protesteer tegen het feit dat de belli- gerenten die niet tot dc groote vier be- hooren, nog steeds geen gelegenheid heb ben gekregen zich op de hoogte tc stellen van dc belangrijke phasen der vredesre geling". „De Vereenigde Volkeren", aldus Evatt, „weten wel dat zij den vrede moeten handhaven, doch zij weten niet welken vrede. Dit is een gevolg van het summiere overleg, dat plaats vond voor de bijeenkomst der vier ministers. Ik ben van meening dat de vele moei lijkheden in het na-oorlogsche bestuur van Europa hadden kunnen worden vermeden wanneer men er voor ge zorgd had dat alle mogendheden, die actief in den oorlog hebben meege daan doch om een of andere reden van het overleg werden uitgeschakeld, er later in waren betrokken". In het vervolg van zijn rede gaf Evatt nadrukkelijk te kennen, dat dc rest der 21 landen in geen geval zal toestaan dat de groote mogendheden aan de conferentie- tafel op 29 Juli hun wil opdringen. „De groote vier zullen niet over de rest kun nen loopen", aldus Evatt, „en de groote meerderheid der belligerenten is niet be reid afstand te doen van ook maar één van haar onloochenbare rechten. Mis schien zullen enkele naties bereid zijn te fungoeren aLs rubberstempel voor hetgeen gedaan is, doch dc andere zeker niet". Veto-praktijk Tenslotte leverde Evatt felle critiek op de procedure van hot vetorecht, zooals dat Ln de statuten der UNO is vastgelegd Hij zeide dat het vetorecht misschion aan vaardbaar is voor enkele beperkte doel einden, doch zij is ln wezen ondemocra tisch en onrechtvaardig. Hij gaf zijn vol doening te kennen over het feit dat het vetorecht niet zal kunnen binnen dringen op de aanstaande vredesconferentie en her innerde er aan, dat Australië don wensch te kennen heeft gegeven op de volgende UNO-vergadering, die ln Soptember zal worden gehouden, een overzicht open baar te maken over dc wijze, waarop hot vetorecht gedurende het afgeloopen jaar is uitgeoefend. Het Italiaansche verzet De Italiaansche premior dc Gasperi heeft een regeeringsverklaring afgelegd, waarin hij bekend maakte dat Italië zich op de vredesconferentie zal verzetten te gen elk besluit dat door de ministers van Buitenlandsche Zaken inzake het Italiaan sche verdrag genomen is. Terug komend van 't eerder openlijk ingenomen standpunt dat geen Italiaansche rogeering zulk een vredesverdrag zou teek enen. zeide de Gasperi thans dat dc vergadering en niet Mihailowifsj voor het vuurpeloton De ter doodveroordeelde Joegoslavische generaal Mihailowitsj zal vandaag wor den terechtgesteld. Het Joegoslavisch comité van den uit geweken koning Peter heeft besloten een dringend beroep te doen op de Vereenigde Staten Engeland en Frankrijk om den „legalen moord" op generaal Draja Mihai. lowitsj te verhinderen. De zesenzeventig jarige vroegere Joe goslavische premier Slobodan Jovanovich die bij verstek door hat hof van Belgrado veroordeeld is tot twintig jaar dwang arbeid, presideerde de bijeenkomst in de Servisch-orthodoxe kerk. De meeste an dere aanwezige leden van het comité zijn eveneens bij verstek veroordeeld tusschen de tien en vijftien jaar dwangarbeid. Uit Joegoslavische bron te Londen wordt vernomen dat Mihailowilsj een ver zoek om gratie heeft ingediend. Ook z{jn vrouw heeft. te zijnen behoeve gratie ge vraagd. Radio New-York meldt, dat Mihallo- witsj vanmorgen door een vuurpeloton is geëxecuteerd. Er is alsnog te Londen geen officieel bericht van Joegoslavische zijde hierover ontvangen. het kabinet vrijelijk zou beslissen of al dan niet geteekend zou wordien. De Gasperi opende zijn verklaring met het uitspreken van de hoop dat de internatio nale democratie eerder een peetemoei dan een stiefmoeder voor het kind de Italiaansche republiek zou blijken te zijn. Prof. Schermerhorn contra prof. Gerretson In een vergadering van de Partij van den Arbeid die Dinsdag te Delft gehou den werd, legde prof. Schermerhorn dc volgende verklaring af: „Destijds publiceerde prof. Gerretson. dat weliswaar het kabinet verklaarde niet met Soekarno te zullen spreken, doch dat door het Departement van Overzeescho Gebiedsdeelen bulten voorkennis van het kabinet blijkbaar toch een telegram naar Van Mook zou zijn gestuurd, waarbij hij wel gemachtigd zou zijn met Soekarno in contact te treden. ..Nader hieromtrent door mij", aldus prof. Schermerhorn, „onder getuigen ge hoord, heeft de heer Gerretson het be wijs voor dit telegram niet kunnen pro- duceeren". Extra tabaksrantsoeiien in de zomermaanden. Het Ls mogelijk gebleken, gedurende de zomermaanden nog enkele extra rantsoe nen rookartikelen te verstrekken. Hierbij moet in de eerste plaats rekening worden gehouden met de beschikbare voorraden tabaksartikelen, opdat de normale distri butie niet in gevaar komt. Ook bij de ko mende extra verstrekkingen zal steeds worden bekend gepvaakt, wat hierop zal kunnen worden gekocht. Het woord is aan. Frangois de Lesseps: Once tegenstanders zijn dikwijls onze beste helpers. Senator Vandenberg vraagt begrip Tijdens een rodevoering over de vredes onderhandelingen te Parijs bracht senator Vandenberg in verband met de verhou ding tusschen de Vereenigde Staten en Sovjet-Rusland vier puniton naar voren, die hij aan de Russen vroeg goed te willen begrijpen 1) „Wij respecteoren het groote Russi sche volk geheel en al en eveneens hun onverbrekelijk recht zichzelf te regeeren en naar eigen goeddunken te handelen, gelijk ook wij staan op dit recht voor onszelf en anderen. 2) „Gij moet begrijpen, dat wij even vastbesloten als gij zijt, dat militaire agressie in welken vorm of van welken aard ook de aarde niot opnieuw mag be zoedelen en dat wij te dier zake bereid zijn het uiterste te doen." 3) „Wij zijn tot verlichte en progres sieve samenwerking met ledor land, dat hiertoe uitnoodigt en wedcrzijdsche sa menwerking wenscht, bereid 4) „Wij kunnen niet in oen positie ge dwongen of gedrongen worden, die wij niet vrijwillig willen aanvaarden en wij zullen onder geen enkele omstandigheid schipperen mot fundamemteele rechten cn menschelijke vrijheden, waar ook ter wereld". Senator Vandenberg voorspel ie, dat er overeenstemming zal komen. ..Wellicht', zoo zeide hij, „is een jaar niet genoeg om een oorlog van vijf jaar te liquidee ren". Hij achtte hot mogelijk dat „met geduld, eerlijk spel, vasthoudendheid en uithou dingsvermogen een gemeenschappelijke grond zou kunnen worden gevonden voor het communisme en de Westersche demo cratie". ,De schuld der geallieerden Een speciale verslaggever van het ANP seint uit Neurenberg: „Karl Doenitz", zoo betoogde zijn ver dediger Kranzbuehler gisteren voor het gerecht, „is het levend bewijs voor de on juistheid van de opvatting, dat iedere Nazi een misdadiger zou zijn". Terwijl hij zich keerde tegen de aanklacht, die Doenitz zoowel beschuldigit van mede plichtigheid aan den oorlog als van het •erhindoren van de capitulatie op het oogenblik, dat Duitschlands positie hope loos was, zeide Kranzbuehler: „Doenitz heeft niets gedaan om den oorlog te ont ketenen, wel heeft hij beslissende stappen gedaan om hem te beëindigen". De verdediger poogde ook Doenitz' po sitie als Duitsch leider bij de onder- teekening van het capRulatie-verdrag in de beoordeoling van diens schuld tc be trekken, door op te merken, dat het ge recht zal beslissen, of in de toekomst van het Duitsche voLk zal worden verwezen naar de bindende waarde van de hnnd- teekening van den man, die voor de ge- heele wereld door zijn deelgenooten in hot vordrag als misdadiger bulten de wet gesteld is Ook deze verdediger maakte van de gelegenheid gebruik. posthuum eerebetoon te betuigen aan Hitier voor diens sociale en economische maatregelen en het vrijmaken van Duitschland uit de banden van Versailles. „Deze", zoo zeide hy, „waren er dc oor zaak van dat milliocnen Duitschcrs en ook Doenitz in het nationaal-socialisme geloofden". Niettemin noemde hij Doe nitz' carrière vr(j van politiek. De af zonderlijke beschuldigingen legen Doenitz nagaande, schoof hij de verantwoorde lijkheid voor dc verscherping van den duikbootenoorlog op de geallieerden, ter wijl bij de blokkade en den luchtoorlog tegen Duitschland zoo erg vond, dat hy verrast was geweest, de aanklagers nog tc hooren spreken over 30.000 geallieerde zeelieden, die het leven verloren hadden. De grootste beschuldiging togen Doenitz het bevel tot moord op schipbreukelin gen was volgens Kranzbuehler door zijn tegenbewijs op schitterende wijze weerlegd. Ken zonule tafreeltje aeliter liet Palels Soestdljk. Peggy, het paardje van do Prinsesjes heeft een veulen gekregen dat Foi>py gedoopt Is. De Jonge moedor zoogt haar boreling terwijl de drie Prinsesjes op een eerbiedigen afstand want l'ceey la wel eens wat wild toekijken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1