FINLAND: tusschen Oost en West SUOMI en Tops Het haven- en industrieterrein tUOIS'IM JXa UUUJI oj, j 4 uuiia.iuuj -"-11 1T-.iji TP* 1 ips in De bril van Sultan Sar V te zeggen. De Sovjets elschen hun herstel betalingen hoofdzakelijk in afgewerkte producten, te leveren in het tijdvak van 19441952 en zij voelen er natuurlijk wei nig voor, direct daarna alle economische betrekkingen te laten varen. Voor het ver richten van deze betalingen hebben de Finnen bijvoorbeeld een lichte industrie moeten scheppen, aangezien zij voorheen weinig fabrieken van dien aard. en indu strie in het algemeen, hadden. Het zolt van weinig economisch inzicht getuigen, als daarna de industrie verlaten werd en renteloos bleef staan. Export van produc ten van de lichte industrie naar het Wes ten zou weinig nut hebben, want Zweden, Engeland, Zwitserland, Frankrijk bezitten zelf een industrie, die de Finsche in er varing jaren voor is. Het beeld van Finland is niet zeer op wekkend, maar toch, geheel zonder hoopgevende aspecten is het niet. De Finsche politici zullen met ware diplo matie de verhouding tot de Sowjct-Unie zuiver moeten houden en met de groot ste omzichtigheid de gevaarlijke klippen die tusschen beide landen liggen, om zeilen, zonder de goede handelsbetrek kingen met de Westelijk gelegen lan den te verwaarloozen. Finlands toekomst is donker, maar de Fin richt zijn blik op de paar licht puntjes, die zijn vaderland nog heeft. Blik op de Alands-eilnnden, die in 1921 na een geschil tusschen Finland en Zweden, aan het eerste land werden toegewezen. Kolen voor hout Duur gekochte vrijheid De Finnen zijn voor het grootste ge deelte van Mongoolschen oorsprong, af komstig uit de Wolgastreek. Zij trokken naar het Westen en bleven steken tus schen Oost en West, in het Russische randgebied Karelië, waar de bodem bedekt is met uitgestrekte bosschen en onderbro ken door duizenden meren. De liefde voor de vrijheid, die hen eerst deed besluiten; een nieuw gebied te zoeken, waar zij niet vervolgd zouden worden, heeft hen latei- in een langdurigen plaatselijken strijd te gen overheersching en onderdrukking doen geraken. Het heeft eeuwen geduurd voor dat het kostbare bezit der vrijheid aan het land ten deel viel: in de 14e eeuw werd Finland Zweedsch, in 1809 Russisch aan vankelijk nauwelijks meer dan in naam, maar onder Czaar Nicolaas II ook in feite. Het Russisch is officieele taal geweest. Weliswaar kreeg het in 1905 tijdens den Russisch-Japanschen oorlog een constitu tie, maar eenige jaren later kregen de Russen spijt van hun concessies en .trok ken deze successievelijk in. In 1917, toen in Rusland de revolutie uitbrak, verklaarden de Finnen zich onaf hankelijk. In 1919 werd een grondwet vast gesteld en in 1921 kreeg het jonge rijk in een geschil met Zweden de Alands-eilan- den toegewezen. Reeds in 1939 werd door de Sovjet-Unie een aanval op de vrijheid van het geluk kige land gedaan, welke na een hardnek- kigen afweeroorlog eindigde in een vrede, die Finland o.a. de Karelische landengte met de stad Viipuri, een aantal eilanden in de Finsche Golf, den Westelijken en Noor delijken oever van het Ladogameer, de verpachting van steunpunten op het schier eiland Hangö en vrijen doortocht der Rus sen voor het handelsverkeer met Noor wegen en Zweden, kostte. Een tweede nederlaag Het moet gezegd worden, dat uit het standpunt van Rusland bekeken, de vre desvoorwaarden niet overmatig zwaar wa ren, maar de Finnen voelden zich, zooals men begrijpen zal, te kort gedaan en toen in de woelige dagen van 1941, bij het uit breken van het conflict tusschen Duitsch- land en de Sovjet-Unie, eenige kortzichtige leiders en raadgevers het volk een oorlogje met gunstigen afloop tegen de Russen voor spiegelden, was het niet moeilijk, de Fin nen mee te krijgen. Hoe het verloop van den strijd geweest is, mag eenigermate be kend verondersteld worden. Opnieuw trad de Sovjet-Unie als overwinnaar uit den strijd. Van de vredesvoorwaarden is nog slechts weinig bekend. De New York Herald kwam dezer dagen wel met den volgens de redactie van dat blad door de vier ministers van Buiten- landsche Zaken te Parijs ontworpen tekst voor-de vredesverdragen voor de satellie ten van de As. Voor zoover het Finland betreft, zou zijn vastgesteld, dat de Russen een. vlootbasis te Kaap Porkkala mogen vestigen en de ijsvrije haven Petsamo in het hooge Noorden mogen annexeeren. Het land zal van alle middelen, om een oorlog te voeren, worden beroofd Na den wapenstilstand is. het officiers corps reeds met ruim de helft verminderd Onder de hooge officieren is een nog ver der gaande reductie ingevoerd. Van de 45 generaals zijn er slechts zestien over; de meesten der 29 anderen zouden zijn gear resteerd, Op grond van de door de New York Herald verstrekte gegevens kan nog het volgende over de toegestane Finsche legermacht bekend gemaakt worden: leger 34,400 manschappen; tanks geen; vloot 4500 manschappen en 10.000 ton; lucht macht 3000 manschappen en 60 toestellen. De vliegtuigen mogen niet uitgerust zijn voor het uitvoeren van bombardementen Geringe inmenging Volgens het oordeel van John Freeman, een Britsch Labour parlementslid, dat kort middelen vrij verkrijgbaar, echter tegen inflatie-prijzen. Dit 6ysteem blijkt in de praktijk nog het beste te voldoen. De inflatie heeft ernstige vormen aan genomen. maar astronomische getallen als in Hongarije komen er nog niet voor: de officieele wisselkoers is ongeveer 1 Fin sche mark 0.02. Zeer groote hoeveel heden marken worden nog gegeven voor artikelen, die in ons land kort na de be vrijding en ook nu nog graag ge kocht werden: chocolade, sigaretten, tabak enz. Finlands betaalmiddel is hout, waaraan Nederland groote behoefte heeft, voor krantenpapier, de kolenmijnen en ten dienste van den wederopbouw. Er staan echter veel moeilijkheden in den weg; een van de grootste is het gebrek aari kolen. Engeland heeft dit direct ingezien en Fin land via de Europeesche kolen-organisatie reeds een 200.000 ton kolen beschikbaar gesteld, waardoor een groote hout-export naar Noord-West Europa ontstaan is, waar van Groot-Brittannië de meeste vruchten plukt. Economisch verkeer met West-Euro pa wordt door de Finnen zeeiywenschelijk geacht, maar in hoeverre dit tot stand kan worden gebracht voordat de verhoudingen tot en de verplichtingen aan de Sovjet unie volledig zijn uitgemeten, is moeilijk 13. „Wij betreden nu een ander deel van het palciskondigde de grootvi zier aan. „Het is de harem, waar de gemalinnen van zijne doorluchtigheid verblijf houden. Daar zij nu niet aan wezig zijn, is het U toegestaan deze vertrekken te zien." Er was niet veel te zien behalve divans, kussens en Per zische tafeltjes met kostbare vazen. „De mevrouwen zijn zeker wandelen?" vroeg Tips belangstellend, maar Tops gaf hem een por, zoodat hij verdere vragen maar voor zich hield. „Geen van hen vertoeft hier", antwoordde de grootvizier. „Die indruk had ik ook", antwoordde Tips minzaam. „Het is hier wel wat erg stil, heer grootvizier", zei Tops. „Misschien minder stil, dan Uwe welgeborenheid meent", zei de grootvizier. In zijn toon lag iets onmiskenbaar dreigends. geleden een reis naar Finland heeft ge maakt, en in „Tribune" zijn ervaringen weergeeft, zijn Ruslands voorwaarden met zorg samengesteld: de Sovjet-Unie heeft zich van een goed deel verzekerd, zonder de rest van het land ten doode te doemen. Ook bemoeien de Russen zich haast niet met de binnenfandsche politiek van het land. De regeering is een ware coalitie: vijf radicaal socialisten en communisten, vijf sociaal-democraten, vijf leden van de boe renpartij cn een Zweed. De communisti sche politiek, zooals van den minister van binnenlandsche zaken bijv., zou stuiten op een mengelmoes van hilariteit en koppig verzet. Er is overigens niet veel sprake van een specifiek communistische politiek, aangezien de partijen het in groote lijnen eens zijn over het beleid in de belangrijk ste aangelegenheden, die alle den herop bouw en den terugkeer tot normale ver houdingen betreffen Weinig eten en veel geld De voedseltoestand is niet rooskleurig Weliswaar is het aantal calorieën 1700 per dag voldoende om het leven bij te houden, maar veel is het niet, het tamelijk gure klimaat in aanmerking genomen. Het is een gelukkige omstandigheid, dat de Fin een eerlijken aard heeft. De zwarte handel is daarom tot een minimum be perkt. Er zijn wel schaarsche voedings in den loop der laatste maanden hebben wij meermalen geschreven over het ha ven- en industrieterrein dat de gemeente Haarlem in den Waarderpolder (in de na bijheid van hot Noorder Buiten Spaarne) aan hot aanleggen is. Daaruit is gebleken, dat er van dit complex, dat (niet medege- rekend de havens en de wegen) in totaal een oppervlakte van niet minder dan 55 HA krijgt, nog slechts een zeer klein deel gereed is. Voor kleine industrieën was niet meer dan 4 a 5 HA beschikbaar. Eenige preceelen daarvan zijn reeds ver kocht. In 1942 was men bezig een stuk van on geveer 4 HA terrein op te hoogen dat in het bijzonder bestemd is voor grootere industrieën. Deze gronden hebben name lijk een diepte van 90 meter en zijn aan vaarwater gelegen. De Duitschers hebben dit werk evenwel stopgezet. Toen de be vrijding kwam bleek hot onmogelijk te zijn zand voor de ophooging te verkrij gen. Nu is het eindelijk gelukt daarvoor een regeling te maken. In de volgende raadsvergadering komt dan ook een voor stel van B. en W. aan de orde om een crediet beschikbaar te stellen om het in 1942 stilgelegde werk af te maken. Uit dit voorstel zal wel blijken, dat de zand- aanvoer thans veel meer zal kosten dan in 1942. Het is evenwel zeer ongewenscht het werk langer uit stellen, omdat het van belang is, dat de bedoelde industrie terreinen zoo 6poedig mogelijk beschik baar komen. Er zijn namelijk verschillen de gegadigden voor gronden. Wil Haarlem dus succes hebben met zijn haven- en in dustrie-complex, dan is het noodzakelijk, dat binnen afzienjjaren tijd grond be schikbaar komt. Buiten den grond voor kleine in dustrieën, die nog niet geheel verkocht i6, komt er dus binnenkort 4 HA voor grootere industrie bij. Dan zal dus onge veer 15 van het voor industrie bestemde terrein bouwrijp zijn. Gerekend wordt dat. men daarmee den allereersten tijd zal kunnen volstaan. Maar met de ophooging van de andere terreinen zal natuurlijk niet gewacht worden tot het laatste stuk grond verkocht zal zijn. Oorlogsmisdadigers opgespoord Het bureau voor opsporing van oor logsmisdrijven te Utrecht heeft een aantal misdaden opgehelderd, welke in Utrecht, Woudenberg. Renswoude, Scherpenzeel en Veenendeel door zeven leden van de Sicherheitspolizei zijn gepleegd. Deze lie den bevinden zich reeds in Nederlandsche gevangenschap. Zij hebben zich schuldig gemaakt aan plundering en mishandeling en door hun optreden hebben meer dan vijftig menischeri in de provincie Utrecht het leven verloren. Suomi, Finland, behoort tot Scan dinavië en zijn Godsdienst is dan ook Protestant. Zijn volk bestaat uit harde werkers van democratische geestesgesteldheid. Reeds direct in 1917 kregen de Finsche vrouwen kiesrecht. Hoewel in vele opzichten eenvoudig, kan Finland bogen op hooge uitingen van cultuur op muzikaal gebied (Sibelius' werken). -litterair (Sally Salminen, Sillanpaa, Linnankosky) en sportief gebied (athleten als Nur- mi, Nikkanen enz.) De Fin stelt den hoogsten prijs op zijn onafhankelijkheid, wat ook wel gebleken is uit zijn hardnekkig ver zet tegen den Rus. Helaas heeft hij in 1941 op het verkeerde paard gewed en zich in de onbezonnenheid van het oogehblik laten meesleepen in een nieuwen strijd tegen Rusland, dat sterker bleek dan men gedacht had. Nu is Finland een overwonnen land, doch het Finsche volk is geen over wonnen volk. Het leeft voort en wil voortleven. De ZuidluiYcn \un Helsinki, Finlands Roofstad, niet op den achtergrond «le Nicolaikerk. Bij «Ie bombardementen in 1940 is het reelitselie huizenblok Verwoest te Haarlem Binnenkort komen er gronden beschikbaar

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 7