Satellieten van de As
Finland
Groente en fruit: duur?
De Radio geeft vanavond;
na den Vrede
Zk/fDEN
Roemenië
ROEMEN! Ê-..-V
Natuurreservaat
Het Roode Kruis
Sanatorium
Een
op
antwoord
vele vragen
„Het publiek moet er aan wennen, dat
het geen groenten en fruit meer zal kun
nen koopen tegen prijzen, die voor den
teler geen belooning inhouden."
Zoo ziet men in veilingkringen den stand
van zaken; de huisvrouw klaagt echter
steen en been over de dure groente en het
onbetaalbare fruit.
Nu de aanvoeren niet langer geremd
worden door kleine opbrengst, vervoer of
weersomstandigheden, is het zaak, dat de
klant van het „waarom" der inderdaad
relatief hooge prijzen-doordrongen raakt.
Want het kan niet anders. De heer De
Weyer, directeur van één der Beverwijk-
6che veilingen, onze leidsman in den dool-
hof der groente- en fruitprijzen, herinner
de nog even aan de voorbije aardbeien-
„plaag". Er zijn toen hooge prijzen ge
maakt en toch hebben vele Nederlanders
amper een aardbei geproefd. De industrie
eischte echter direct bij de veiling al 40
van den geheelen aanvoer op tegen 60
van den kostenden prijs, zoodat de produ
centen de rest wel duur moesten verkoo-
pen, om althans nog een redelijke winst
te boeken. Volgend jaar komen er echter
veel meer aardbeien. Van het andere fruit
moet het vierde gedeelte aan de jamfabrie-
ken e.d. worden afgestaan tegen een ge
middelden prijs van 20 cent per kilo, want
de jam mag straks niet duur worden
Deze kleine uiteenzetting zal den huis
moeders wellicht een geringe troost zijn,
wanneer zij 80 cent voor een pondje-prui
men betalen.
Andere factoren, die den prijs van het
overgebleven yA deel van den „vrijen"
fruitoogst opjagen zijn de gestegen looncn,
de inkrimping van den arbeidstijd, de
hoogere vervoerskosten, de stevige stijging
van de prijzen der ziekten-bestrijdings-
middelen en de soms te hooge winstmarge
van den groot- en kleinhandel.
Maarde overheid gaat ingrijpen.
Zooals men reeds in de"p<?rs heeft kunnen
lezen, komt het fruit binnenkort weer op
de bon en er zullen dan tegelijkertijd bin
dende maximumprijzen voor worden inge
steld. Niet overal is men het eens met de
zen maatregel, gevreesd wordt voor een
hernieuwde fruit-gifhandel met alle denk
bare gevolgen van dien.
In Utrecht weigeren de fruithandelaren
a priori om i deze rantsoeneering mede
te helpen. Hoe het ook zij: de fruitprijzen
zijn te hoog en zij moeten omlaag.
Het kan goedkoopci
Gevraagd naar zijn gedachten over de
toekomst, meende de heer De Weyer. dat
bij een verhoogde rationalisatie van het
tuindersbedrijf en een drastische beper
king op de vervoerskosten (thans moet het
uiteraard kostbare beroepsvervoer alles
opvangen) de fruitprijzen zeker zullen
doen dalen en wel tot een peil, ongeveer
30 hooger dan de verleden jaar gel
dende maximumprijzen.
Dit wil in de praktijk zeggen, dat
appelen 60 cent per kilo gaan kosten.
Dat gaat er tenminste op lijken
Schuld van den consument.
De groentekwestie ligt eenigszins anders
dan het fruitprobleem. Zooals iedere huis
moeder weet. zijn de prijzen van de ..ge
wone"' groenten niet exhorbitant. Voor wie
een kleine controle wil hebben op de klein
handelprijzen, hij telle een behoorlijke
winstmarge op bij de door ons genoteerde
veilingprijzen van verleden week. Deze
waren: postelein 0.05—0.10 per kilo;
bos-wortels 0.08—0.15 per bos; sla 2—
6 per 100 krop; andijvie 5—8 per
100 kilo; tuinboonen 8.50—14 per 100 kilo.
Zoo op het eerste gezicht zijn dit heel
redelijke prijzen. Maar waarom, en dit
is een vraag van velen op dit moment
blijven de spersieboonen en-snijboonen zoo
schrikbarend duur? Waarom kunnen we
nooit doperwten eten? Waarom komen de
peulen alleen op de tafels van degenen,
die het goed kunnen betalen?
En het antwoord is zoo eenvoudig: ook
in vroeger jaren dacht een huisvrouw uit
den middenstand of met eenbeperkt in
komen er niet aan, in begin Augustus sper
sieboonen te gaan eten. De primeurs wor
den duur betaald, nu en in het verleden.
Daarom is het een fout van het publiek, te
vragen naar de groenten, die er niet of
schaarsch zijn. En dit is een verschijnsel
dat thans wel in het oog valt: als er over
vloed van goedkoope andijvie is, wil men
met alle geweld schaarsehe asperges eten.
Geen groente naar de vaalt?
Gelukkig worden er in ons land geen
groenten meer vernietigd, het overschot
wordt van de veilingen direct Oostwaarts
getransporteerd: Zoo gingen er vier we
ken lang peT dag gemiddeld 6 spoorwagons
en 2 trailers met vensche groenten uit Be
verwijk naar Duitschland tegen den mi
nimumprijs.
Vooruitzichten gunstig.
Tenslotte kwam de naaste toekomst in
bespreking. De heer De Weyer kon hier
over geruststellende mededeelingon doen.
Onze groenteteelt wordt nog steeds uitge
breid en ook de fruitoogst zal in de ko
mende jaren meer en meer in de toene
mende behoefte kunnen voorzien. Zoo zal
de oogst van 1947 op vooroorlogsch peil
kunnen komen, dank zij de toenemende
De groente- en jruitproblemen zijn
nog steeds in vele gezinnen aan de
orde van den dag. Aan de bron is
meer te vernemen over deze vraag
stukken. Uit een interview met den
directeur van een Beverwijksche
veiling hebben wij eenige interes
sante en leerzame oorzaken van den
huidipen toestand kunnen putten,
waarvan de kennis zal moeten bij
dragen tot verbetering van heer-
schende onevenwichtigheden.
meststoffen-toewijzingen en de verbete
ring van de ziekten-bestniding. De winter
groenten zullen aangevWd kunnen worden
door conserven, die tl;in groote hoe
veelheden worden aangemaakt natuur
lijk zijn leger en de deviezenportefeuille
hier enorme afnemers zoodat, wanneer
eenmaal een gunstiger verhouding tus-
schen de prijzen en den levensstandaard
gevonden zal zijn (zooals wij reeds op
merkten kan de consument hier zelf veel
doen!) normalere toestanden hun intrede
kunnen maken.
Ornzai ttijKKviBenoisiag ove. juu
De omzet in den Rijksvischafslag gedu
rende de maand Juli betroeg f 1.561.006.
GEREPATRIEERDEN NIEUW-
AMSTERDAM II.
Een gedeelte van de op 16 Maart te
Singapore aangehouden bagage is in
Amsterdam aangekomen. Op verzoek
van de NI BEG (Ned.-Indische Bond
van Ex-geïnterneerden) is deze bagage
verzegeld. Allen die door genoemde
aanhouding bagage missen, worden
door den NIBEG verzocht onder duide
lijke vermelding van naam en adres
voor 10 Augustus een inhoudsopgave
te zenden aan secretariaat NIBEG, Ko
ningslaan 19, Amsterdam-Zuid.
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00. 8.00. 13.00. 19.00, 20.00, 22.00 Nieuws. 17.30
Marinierskapol. 20.00 Radio-Philli. orkest. 21.30
Oranje-garde. 23.00 Cello en piano. 23.30 Kwar
tet In F, op. 135 Beethoven.
HII.VEKSUM II, 415.5 M.
7.00, 11.00, 13.00, 10.00, 20.00, 23.00 Nieuws. 17.00
Eng. dansorkeslen. 20.05 Symphonie, W. v.
Otterloo. 21.30 Men vraagt, wij draaien. 22.15
Jazz. 23.15 Gr. muz.
AGENDA
Rembrandt: De zuster van den hulsknecht.
Palace: De Jantjes. Luxor: Met buitenge
woon verlof; alle drie 14.00, 16.15, 19.00 en
21.15 uur I^rans Hals: Van den regen in de
drup. 14.00, 16 30, 19.00 en 21.15 uur. City: Ik
ontmoette een moordenaar.
ZATERDAG 3 AUGUSTUS
Groote Markt: Défilé. Taptoe en muziekuit
voering, 20 uur. Bioscopen: als Vrijdag.
Stadsschouwburg: Achter Wallen en Poorten, i
20 uur.
Territoriale wijzigingen in beeld
Ooloe
KoUWola
f i *ÏGjaW
5NikolamK«twpvnKi
KOEöPlOM
bAOO
•V( i poen
Heust nki
Hango
"R>rkkal<\
Finlasds grenzen
zullen volgens het
ontworpen verdrag
die van 1 Jan. 1941
zün. afgezien van
dc provincie met de
gelijknamige (jsvrije
havenstad in het
hoogste Noorden,
Petsamo, die aan de
Sovjet-Unie komen.
I)it land doet ech
ter afstand van hei
recht op het pach
ten van het schier
eiland II a n i
Grondgebied en
teren van I'orkkala
(tusschen Hangö en
Helsinki) zal het
echter mogen pach
ten voor het stich
ten van een marine
basis.
De in don over
gang van dc Botni-
sche Golf naar dc
Oostzee gelegen Fin
schc Aalandseilan-
den moeten worden
gedemilitariseerd.
Dc strccp-stip-iyn
geeft dc in 1940
vastgestelde en ook
nu nog geldende
grens aan, waaruit
blijkt, dat de Karc
lische landengte ir
Russische handen
blüft.
1938 met Hongarije
Jë en Zcvcn-
Dit land krijgt zijn grens vai
terug, waaruit dus blijkt, dat Tr
burgen, onder Diiitsehcn druk aan Hongarije afge
staan, thans weer Hoeniecnsch worde». Bossarablc
en de halve Bockowlna echter, die in 1940 Sovjet-
Itussisch geworden zijn, blijven in 't bezit der Sovjets.
Ze v-enb erge
Cklou«nbo«3,».>
(Kroonstad)
CBoeU
in Haarlems Omgeving
Plannen thans slapend
Jaren voor den oorlog hebben wij
meermalen geschreven over toen han
gende plannen om te komen tot vesti
ging van een groot natuurreservaat in
Haarlems omgeving. Het waren groot-
sche plannen. In feite kwamen zij ihierop
neer, dat het geheele duinenoomplex
met eenige groote daaraan grenzende
bezittingen (o.a. het buiten Elswout
onder Overveen), die zich uitstrekken
van de Amsterdamsche Waterleiding
onder Vogelenzang en Zandvoort tot
aan het Noordzeekanaal, daaronder zou
den worden begrepen. In 1939 was de
voorbereiding van deze plannen zóó ver
gevorderd, dat de zaak wat o.a. den
aankoop van „Elswout" betreft, bijna
in kannen en kruiken was. De groote
uitgaven die daarmee gemoeid zouden
zijn, wilde men laten dragen door het
rijk, de provincie en de belanghebbende
gemeenten.
De oorlog heeft evenwel gemaakt,
dat alles weer op losse schroeven is ko
men te staan. Een ingewijde verklaarde
ons: ,.de zaak is thans slapend".
Toch is aan te nemen, dat ter zijner
tijd de zaak van het natuurreservaat
weer zal worden aangepakt. Er zijn
zelfs omstandigheden waaruit valt op
te maken, dat het Nationaal Instituut
zijn aandacht er aan wijdt. Aan de ge
meente Bloemendaal is gevraagd afstand
te willen doen van den Zeeweg. De ge
meente staat evenwel op hef standpunt,
dat diit niet zonder meer kan gedaan
worden. In haar goede jaren heeft Bloe
mendaal niet minder dan 2 millioen aan
den weg ten koste gelegd. Door haar
zijn ook gronden gekocht die bestemd
waren om bebouwd te worden, waar
door een deel van het in den weg ge
stoken kapitaal in de gemeentekas zou
terugvloeien Het is van een gemeente
die in financieel opzicht „noodlijdend"
geworden is, niet te verwachten dat zij
de groote uitgaaf nu zonder meer af
schrijft.
De financieele moeilijkheden waar
mee nu niet alleen Bloemendaal en de
andere gemeenten te kampen hebben,
maar ook het rijk en in minder mate
ook de provincie maken, natuurlijk, dat
op dit oogenblik dc kansen voor het
wederopnemen van de oude plannen
niet groot geacht kunnen worden.
te Santpoort
Een uitbreiding
Wij hebben reeds meermalen geschre
ven over het Roode Kruis Sanatorium,
dat ingericht is voor tuberculose-pa-
tiënten in een paviljoen van het Pro
vinciaal Ziekenhuis te Santpoort. Daar
worden thans ongeveer 230 patiënten
verpleegd. Het zijn oorlogsslachtoffers
en gerepatrieerde» uit Indië. Boven
dien zijn er in den 1 aalsten lijd eenige
militairen bij gekomen, omdat in de
hospitalen verpleging van lijders aan t.
b. c. op bezwaren stuit.
Er wordt gesproken van een sanato
rium, maar alles is aanwezig wat in een
modern ziekenhuis voor t.bc.-patiënlen
vereisoht is. Wij zagen bij ons bezoek
een groote en een kleine operatiekamer,
natuurlijk ook een Röntgenkamer. Er
worden geregeld operatics uitgevoerd
door chirurgen, meest Haarlemmers.
Hoewel het sanatorium nog niet lang
in werking is, kan toch reeds van succes
bij de verpleging gesproken worden. In
het algemeen gaat de gezondheidstoe
stand der patiënten goed vooruit. Er
zijn ook al patiënten genezen ontslagen.
Dit laatste heeft evenwel weinig in
vloed op de wachtlijst van patiënten,
want die vermeldt een paar honderd
namen. Toen er zooveel op stonden, is
die voorloopig gesloten, want verdere
uitbreiding had immers geen zin. Er is
gelukkig zekerheid, dat binnenkort de
verpleegruimte vergroot wordt. Daartoe
worden thans verbouwingen uitgevoerd.
O.a. worden de warandes langs eenige
zalen vergroot. Dan zal er gelegenheid
zijn om 300 patiënten te verplegen. Een
belangrijke uitbreiding dus!
Er is nog geen oplossing gevonden in
de moeilijkheid wat de huisvesting van
het Sanatorium betreft. Wij hebben
reeds eenigen tijd geleden medegedeeld,
dat het Provinciaal Bestuur. om
dat het paviljoen weer dringend nood'ig
is voor verpleging van krankzinnigen,
er op heeft aangedrongen, dat het Roode
Kruis het gebouw 1 Januari a.s. zal ont
ruimen. Het Roode Kruis-bestuur
maakte daartegen natuurlijk bezwaren,
want het sanatorium, dat in zoo'n drin
gende behoefte voorziet, kan, althans
den eersten tijd* niet gemist worden,
terwijl het ook een onbegonnen werk is
een ander onderdak te zoeken.
Dat het Roode Kruis overtuigd is. dat
het ook na 1 Januari in Santpoort kan
blijven, blijkt wel uit 'het feit, dat nu
nog verbouwingen worden uitgevoerd.
Wij vernemen, dat er binnenkort on
derhandelingen zullen gevoerd worden
tusschen het college van Ged. Staten
van Noordholland en het bestuur van
het Roode Kruis, om tot een bevredi
gende oplossing va-n de hangende moei
lijkheden te komen.
