Heemstede is rijk
aan historische
G
riekenland verbeidt vol
spanning de verkiezingen
Zondag valt de beslissing
over het koningschap
Bij en Bus
De Radio geeft vanavond;
Kort en
Bondig
lij<l. Hierboven liet sloi
kanteel in de Jnren 18112, 1404
lieelrtlinren. Alleen «Ie Innig nog ovei
F oudste archiefstukken, betrekking
hebbrnd op de heerlijkheid Heem
stede da'eeren van begin September
3346. dus van zes eeuwen geleden. Op
c-en dezer, perkamenten met een zegel
van roode was. staat vermeld: ..Des
"Woensdaghes na sente Gillys dach (6
September) 1346 Margriete. gravin van
Holland enz. bekent verkocht te heb
ben aan Gherard van Heemstede, rid
der de kleine broek, die gelegen is tus-
sdhs-n land van Jan Schenen en Willem
van Tetrode, de Meer en den Hout. zoo
groot als Jan van Boeckorst en Mathijs
vam der Burch. rentmeester van Noord
Holland, zeggen".
Uit he* grafelijkheidsregister van
Holland blijkt: „Op onser Vrouwen
avont nativitatis (7 September) 1346,
Margriete. gravin van Holland enz.
schenk; aan Gerrit van Heemstede, rid
der. ter belooning van bewezen dien
sten. binnen zijn huis te Heemstede alle
die hooge gerechten, die vervallen mo
gen en verschijnen iri allen zaken bin
nen der uiterste graften. die zijn huys
van Heemstede, toebehoorende is".
Twee herinneringsdata dus. Dat een
broek of moerassig land verkocht wordt
is van minder belang. De datum van 7
Septembc-r beteekent echter, dat het
zeshonderd jaar geleden is, dat aan
Heer van Heemstede de hoogere juris
dictie werd verleen 1 en dat. Heemstede
tot een hooge heerlijkheid werd bevor
derd. Dc rechten zijn echter niet meer
van kracht en de heerlijkheid is opge
heven. Reden tot feestvieren is er
dus niet. Toch besteedt het emeente-
tebestuur van Heemstede aandacht
aan deze feiten door het organiseeren
van een tentoonstelling en het laten
houden van voordrachten. Daarom zij
hier een en ander vermeld uiit de ge
schiedenis van deze omgeving, die een
belangwekkende historie heeft.
Van de vroegste geschiedenis van
Heemstede is weinig bekend. De naam
wordt het eerst genoemd in een schen
king van Graaf Dirk II en zijn gemalin
aan hot Klooster van Egmond in het
jaar 989. Daaruit blijkt, dat er een gra
felijk landgoed bestaan moet hebben.
De schenk in-' wordt in 1083 bevestigd
door Graaf Dirk V Men v eronderstelt,
dat het slot van Heemstede tusschen
1200 en 1300 gebouwd is. In den loop der
eeuwen is het kasteel van groote betee-
kenis geweest. Heeren van Heemstede
vervulden een belangrijke rol ir> de va
der landschc geschiedenis. In het bijzon
der vermelden wij Adriaan Pauw. die
raadspensionnaris was en verscheidene
malen als vertegenwoordiger optrad in
het buitenland, onder andere op de vre
desconferentie van Munster in 1648.
Het kasteel is tot tweemaal tot den
grond toe vernield cn één keer zwaar
geteisterd. Veel is gedaan om het te ver
fraaien. maar .nadat het na 1809 in ver
schillende handen kwam. brak de tijd
van verval aan. Later is de situatie van
dien aard geworden, dat men van een
ruïne is gaan spreken. Alleen de brug
herinnert nog aan vroeger tijden.
De omgeving van het. slot is een oude
betkende plaats van Heemstede. Niet
ver er vandaan staat de kerk. welke uit
het jaar 1624 dateert. Op dezelfde plaats
heeft een kapel gestaan, gesticht in 1347.
De kapel behoorde bij de parochie van
Haarlem. In den midden van 1575 werd
zij verwoest en het heeft vele jaren ge
duurd. alvorens daar een kerk gebouwd
•weid. Adriaan Pauw verleende in 1623
aan protestanten het recht godsdienst
oefeningen te houden tusschen de mu
i-en van de verwoeste kapel. Daarna
werd begonnen aan den bouw van een
kerk, welke in 1624 gereed was. In den
loop der jaren zijn vele verbeteringen
aangebracht cn de laatste restauratie
geschiedde in 1938. Andere oude gebou
wen uit de omgeving van het Kerkplein
(sedert de Kroningsfeesten van 1898
spreekt men van WiLhelminaplein) zijn
„Het Wapen \an Heemstede" en de
openbare school.
De katholieken van Heemstede be-
Doordat liet
»rkc
allen
icstaiHl.
zochten in vroeger eeuwen twee ker
ken. Zij, die in het noordelijk deel
woonden, gingen in Haarlem naar de
Bavo ter kerke en de anderen naar de
kapel in de omgeving van het slot. Om
dat vele gezinnen zonder geestelijke
leiding waren, werd in 1694 besloten de
statie-Berkerode-Heemstede te stichten,
nadat er reeds in de slotkapel van „Ber
kerode" gelegenheid geschapen was, de
missen bij te wonen. Pastoor Basius liet
eenige jaren later de eerste kerk bou
wen. Een nieuwe is in 1817 tot stand
gekomen en de tegenwoordige aan de
Kerklaan dateert van 1879. Een tweede
R.-K. kerkgebouw verrees in 1927 op
het Valkenburgerplein.
ANDERE punten uit Heemstede,
welke genoemd worden in de ge
schiedenis. zijn het Manpad en sedert
de annexatie van 1927. in Haarlem gele
gen de Spanjaardslaan. Beide plekjes
herinneren aan het beleg van Haarlem
en ook het Manpad herinnert bovendien
aan dens slag in 1304. Wandelaars zullen
op de daar in 1817 geplaatste blauw ar-
duinsteenen naald gelezen hebben „Ter
eere van Witte van Haemstede. Grave
Floris. zoon van Holland en de brave
burgers van Haarlem, die met, hem de
vreemde mannen langs dit pad verdre
ven 25 April 1304; en ter eere van hen,
du: tijdens het ontzet van Haarlem bij
dit Mannepad hun leven waagden 8
Juli 1573".
Heemstede is altijd bekend geweest
door de bleekerijen, welke later ver
vangen zijn door wasscherijen en dooi
de vele buitenplaatsen, gelegen aan den
verkeersweg naar Den Haag. na het gra
ven van de Leidschevaart langs dit wa
ter en verder langs het Spaarne. De
gronden van verscheidene buitens zijn
inmiddels verkaveld. „Het Klooster" is
het oudste. Vroeger is het inderdaad als
klooster gebruikt. Op het oogenblik
staat op de plaats het R.-K. Seminarie
„Hageveld".
Het grondgebied van Heemstede is
kleiner geworden. Eertijds behoorde
Bennebroek ook bij de heerlijkheid. Na
het overlijden van Adriaan Pauw be
leende zijn opvolger Gerand Pauw in
1653 het gedeelte, dat Bennebroek heet
te, aan zijn jongeren broer Adriaan
Pauw. Dan is nog bekend, dat het noor
delijke deel der gemeente waaronder
den Hout. in 1927 bij Haarlem werd ge
voegd. Sedert dien tijd is het aantal in
woners van Heemstede weer tot boven
de 20.000 gestegen en tallooze villa's
en woningen zijn gebouwd. Nieuwe wij
ken zijn ontstaan en vertoeft men in
deze omgeving, dan zal men niet den
ken, dat Heemstede reeds vele eeuwen
bekend is en dat het een voorname
plaats in de geschiedenis heeft ingeno
men.
k-Jd
RIEKENLAND zal aanstaanden Zon
dag stemmen over het herstel van het
koningschap. De algemeene verwachting
is volgens Un. Press, dat een overweldi
gende meerderheid zich zal uitspreken
voor den terugkeer van Koning George.
De ramingen loopen van 80 procent de
verwachting van de royalisten tot 98
procent de voorspelling der communis
ten.
In afwachting van de verkiezingen heeft
de regeering de uitzonderingsmaatregelen,
die sommige grondwettelijke rechten be
perkten, opgeheven. Deze bijzondere maat
regelen waren in Juni ingevoerd met de
bedoeling de botsingen tusschen regee-
ringstroepen en gewapende groepen te
voorkomen. De politieke spanning is daar
mee geenszins verdwenen, integendeel, de
leider van de oppositie heeft dezer dagen
nog verklaard, dat de stemming den wa
ren wil van het volk niet zal weergeven.
De regeering wijst deze beschuldiging af
met er op te wijzen, dat de verkiezings
lijsten zijn goedgekeurd door geallieerde
waarnemers. De oppositie houdt echter
vol, dat de uitslag van de verkiezingen
frauduleus verkregen zal zijn en dat zij
de monarchie niet zal erkennen.
Men zegt, dat Engeland niet zal toe
stemmen in den terugkeer van den Griek-
schen koning, wanneer minder dan 60
procent van de bevolking achter het ko
ningschap zou staan. In dat geval zou de
Britsche regeering den koning adviseeren
af te treden.
Voortdurend onrust.
Intusschen geven politieke kringen hun
bezorgdheid te kennen over de toenemen
de onrust in het land. In Athene en den
Piraeus komen steeds meer politieke
moorden voor en er zijn berichten in om-
loop, volgens welke „gewapende benden"
Thessalië en Noord-Griekenland onveilig
maken. Op het schier-eiland Chalkidike
hebben 150 leden van een linksche groep
een politie-bureau bezet, nadat zij de
politiemannen verdreven had. Toen er ver
sterking voor de politie kwam opdagen,
ontstond een formeele veldslag, waarbij
dertien dooden werden gerapporteerd. Ook
uit andere deelen van het land komen
mededeelingen over gevechten, die ver
scheidene dooden hebben gekost.
Het nieuwe leger.
De zuivering van het Grieksche leger,
waarvan de bedoeling was dat het slechts
zou bestaan uit royalisten, is thans, naar
Un. Press verder meldt, ten einde. Ver
leden Zondag zijn de laatste „onbetrouw
bare" officieren gedeporteerd naar enkele
kleine eilandjes voor de Grieksche kust.
Men verwacht, dat het nieuwe Grieksche
leger, dat met Britsche uniformen en wa
pens is uitgerust,na de stemmingen zal
worden geïnstalleerd.
Het zuiveringsproces is een maand ge
leden in alle stilte begonnen met de ver
wijdering van officieren, die hun royalis
tische gezindheid niei konden bewijzen
Officieren, die op non-actief waren gesteld
of bij de verzetsbeweging van de Elas
hadden gediend, of die bekend stonden als
niet sympathiseerend met het koningschap,
werden voor „speciale diensten" opgeroe
pen en gedeporteerd.
De voorbereidingen voor deze zuivering
waren al een jaar geleden getroffen, zoo
zegt Un. Press verder, toen officieren en
soldaten met zorg uit koningsgezinde krin
gen werden gekozen.
Dit leger i6 natuurlijk een factor van
belang in den politieken strijd, die zijn
hoogtepunt thans nadert.
Insect velt reus
Op den weg van Exeter naar Exmouth
vloog een bij de cabine binnen van een
dier groote motorbussen met twee verdie
pingen. die men in Engeland „double-
deckers" noemt en zette rechtstreeks koers
naar een der oogen van den chauffeur.
Het gevolg was dat de bus over de gras
berm slingerde, in een greppel gleed en
omsloeg. Drieënveertig passagiers klauter
den naar buiten door de gebroken ruiten.
Negen werden naar een ziekenhuis ge
bracht; één moest er voorloopig blijven.
Repatrieering van Sovjetburgers
wordt niet bemoeilijkt
Naar aanleiding van het artikel in de
„Pravda" onder het opschrift: „Nederland-
sche autoriteiten verijdelen repatrieering
van Sovjet-burgers" wordt medegedeeld,
dat het departement van Buitenlandsche
Zaken reeds eind December in een nota
aan de Sovjet-ambassade te Den Haag
uitdrukkelijk te kennen heeft gegeven dat
de Nederlandsche regeering bereid is alles
te doen om alle Sovjet-burgers, die willen
terugkeeren naar de Sovjet-Unie met den
meest mogelijken spoed te repatrieeren.
Van officieele zijde verneemt het A.N.P.,
o.a. dat het werk der Sovjet-repatrieerings
missie steeds is gesteund, o.a. door oproe
pingen via de radio en door plaatsing van
in de Russische taal gestelde advertenties
in de dagbladen. Om de mogelijkheid tot
repatrieering bekend te maken zijn ook
sedert de bevrijding in verschillende plaat
sen vergaderingen belegd van Sovjet-on
derdanen met Russische repatrieerings-
officieren.
Het is inderdaad juist dat zich eenige,
overigens weinig beteekenende, moeilijk
heden hebben voorgedaan, doordat enkele
Sovjet-officieren niet op de hoogte bleken
•te zijn met de Nederlandsche wettelijke
bepalingen met betrekking tot het verblijf
van vreemdelingen hier te lande, welke
plaatselijke moeilijkheden than6 door de
„Pravda" worden opgeblazen.
Uiteraard is het karakter van repatriee
ring vrijwillig, hetgeen ook door het vluch
telingencomité van de U.N.O. is vooropge
steld. Dientengevolge kunnen de Menno
nieten, die in Nederland zijn binnengeko
men en die in tegenwoordigheid van Ne
derlandsche ambtenaren ten overstaan van
de Sovjet-repatrieeringsofficieren ver
klaard hebben niet te willen repatrieeren,
door de regeering hiertoe niet worden
gedwongen.
Geen Sovjetburger, die wenscht te re
patrieeren. ondervindt daarbij eenige
moeilijkheden. De Nederlandsche regee
ring verleent alle faciliteiten aan Sovjet
burgers om gebruik te maken van de ge
legenheid tot repatrieering.
Nederland op de Jaarbeurs
in Stockholm
Op de Jaarbeurs in Stockholm, die dezer
dagen door den Zweedschen minister van
Handel is geopend, komt Nederland uit met
een inzending, die 1200 vierkante meter be
slaat. Ongeveer 80 bedrijven hebben een ver
tegenwoordiging gezonden Ook de departe
menten van Landbouw en O. K. W. zijn met
een stand aanwezig en een der grootste in
zendingen werd verzorgd door het Centraal
Bureau van Tuinbouwveilingen
De Economische Voorlichtingsdienst, waar
aan de organisatie van de Nederlandsche in
zending was opgedragen, staat met een infor
matiebureau den bezoekers ten dienste. Arcnl
tect H. Molenaar ontwierp het Nederlandsche
paviljoen. Bij de opening werd de Neder
landsche regeering vertegenwoordigd door
den Nederlandse-hen gezant in Zweden, jhr.
Teixeira de Mattos.
HILVERSUM I, 301 M.
7.00, 8 00. 13.00. 19.00 20.00, 22.00 Nieuws. 17.00
Marinierskapel. 20 08 Met vrij en blij naar
strand en hei. 21.20 Radio-philh. orkest. 20.30
Pianowerken van Chopin. 23.00 Beethoven-
cyclus. 23.20 Werken van Schubert.
HILVERSUM I, 415 M.
7.00, 8.00, 13.00, 18,00. 20.00, 23.00 Nieuws. 17.30
Patricia Rossborough. 20.15 Radio-philh. or
kest met Pierre Palla. 21.00 Luisterspel. 22.15
Skymasters 22.45 Reportage Wereldkamp.
wielrennen. 23.15 13e ronde Staunton-tour-
nool. 23.30 Graag gehoorde melodieën.
Prijzen op veilingen
Ken nieuwe Ix-pnllng.
De beslissingen van dc Prijsbeheersching
hebben herhaaldelijk tot moeilijkheden ge
leid op veilingen van tweede-handsch
goederen, in het bijzonder wat meubelen
betreft. Er is nu een nieuwe regeling ge
komen die inhoudt, dat geen hoogere prijs
mag worden gevraagd dan 75 van den
thans geldende koopprijs van nieuwe goe
deren. De deurwaarder stelt de limiet vast
die niet overschreden mag worden. De
antieke voorwerpen vallen buiten deze
prijsbepaling.
Calcutta is het tooncel geweest van
die daar eenigen lijd geleden plaats
in brand te steken.
woeste gevechten, tijdens de relletjes,
hadden. Er werd zeljs gepoogd tempels
ne Nederlandsche
Bank heeft opdracht ge
geven voor het ontwer
pen van nieuwe bankbil
jetten. Volkomen ten on
rechte heeft men hier
uit afgeleid, dat er weer
een geldsaneering op
komst is!
Wegens de viering
van Koninginnedag mo
gen bakkers. die niet
reeds op Vrijdag voor
de volgende dagen bak
ken. op Zaterdag 31
Augustus vroeger begin
nen en wel om twee uur.
Voor-a i beid voor de
grootera bakkerijen is
van middernacht af toe
gestaan. Wie van de ver
gunning op Zaterdag ge
bruik maakt, mag op
dien dag brood vervoe
ren en verkoopen res
pectievelijk van half
acht en acht uur af.
Dc afdecling Chi
cago van de American
Relief for Holland heeft
gisteren aan het H.A.R.
K.-comité in Heteren
(Over-Betuwe) 2000 kis
ten met goederen aan
geboden.
De Noord-Brabant-
schc Christelijke Boeren
bond besrtaat 50 jaar. De
bond zal een bijzondere
leerstoel vestigen aan de
R.K. Economische Hoo-
geschool te Tilburg voor
bestudcering van econo
mische en sociale vraag
stukken welke op den
landbouw betrekking
hebben.
Toen de „Ramblers"
In Sncck optraden, wer
den twee rookbommen
op het podium gewor
pen. Er ontstond eenige
consternatie, maar na
dat de politie de daders
had verwijderd deden
zich geen incidenten
meer voor.
Bil Kon. Besluit Is
bepaald dat de wet „Ge
bruik Vervoermiddelen
1939", welke tijdens de
bezetting niet verlengd
was, weer In werking
treedt, aangezien het
nog steeds gewenscht is,
dat de regeering leiding
geeft bij het vervoer.
Dc meonlng, dat
vUandelUke octrooien
door iedereen vrij mo
gen worden toegepast,
is onjuist. Wde zonder
licentie deze octrooien
toepast, stelt Zich aan
vervolging bloot.
Lady Baden Powell,
weduwe van lord Baden
X'oweil en leidster van
de padvinders over de
geheelc wereld zal op
29 September uit Praag
op Schiphol arriveeren.
Zij vertrekt op 8 .Octo
ber naar Londen.
Het hoofdbestuur
patroonsbond in de
bouwbedrijven deelt me
de. dat het de bedoe
ling is. dat op 31 Augus
tus wordt doorgewerkt,
aangezien het de. wcnsch
der Koningin is, dat het
werk dten dag niet
wordt stopgezet.
Een nationaal con
gres voor dc volksge
zondheid zal van 16 tot
20 September in Amster
dam gehouden worden.
O.a zal dr. L. C. Kers
bergen spreken over
„Onze volksgezondheid
in verleden, heden en
toekomst".
Haarlem en Omgeving
De heer J. van den
Berg te Haarlem is ge
slaagd voor de acte Mc
teekenen M. O.
De uitvoering, welke
„Sursum" Zaterdag
avond in het Bloemen-
daalsehe Bosch zou ge
ven, is uitgesteld tot 12
September.
Een opera-concert
wordt op Woensdag 4
September in de Gem.
Concertzaal te Haarlem
gegeven, waaraan de vol
gende solisten zullen
medewerken: Marisa
Marl, sopraan; Hermine
Prljer, mezzo-sopraan;
Henk Koene, tenor;
Jos Plemper, bariton en
Joop Ruivekamp. bas.
Het volledige H. O. V.-
Orkest, onder leiding
van Leo Pappenhelm,
zal voor de begeleiding
zorgen.
Maandag 9 Septem
ber a.s. hopen P. Vis
been en E. Visbeen—
Groenewcg, Klnrcnbcek-
straat 53 rd te Haarlem,
den dag te hei-denken,
dat zij vijftig Jaar gele
den in het huwelijks
bootje stapten.
Dc raad van Bloe-
mendaal vergadert
Dinsdag 3 September des
namiddags te 3.30 uur.
De agenda vermeldt o.a.
de installatie van raads
leden cn de benoeming
van wethouders.
Ds. C. Mocns uit Be
verwijk heeft bedankt
voor het beroep als pre
dikant bij de Gerefor
meerde Kerk van Lin-
•choten.
