De strijd tegen de Tuberculose
Ongelukken bij militaire
oefeningen
De heer Koejemans
wil interpelleeren
kèv5ï'";-£.
+°7¥lj "CII3H3AVN3A3Z 3C1
aiiqnf UQH 'P
li>lj <10 s,»ili:sjjA/rni
Vrijdag 30 Augustus 1046
Gegevens over Haarlem en omgeving
„Welke schade aan de bestrijding van
de tubercuiose deze sombere winter van
19441945 gedaan zal hebben, in den vorm
van nieuw optredende gevallen van tuber
culose en opflikkeringen van oude geval
len, zal ons pas langzamerhand geopen
baard worden, wanneer wij over volledig
uitgewerkte cijfers kunnen beschikken.
In het bijzonder moet hierbij ook ge
wezen worden op het, vermoedelijk, zeer
groote aantal tuberculeuse infecties, dat
zich heeft voorgedaan bij de in Duitsch-
land gedwongen te werkgestelde Holland-
6che arbeiders".
Deze verklaring van dr. S. J. van üloo-
ten, den directeur van het Haarlemsche
Consultatiebureau, is opgenomen in het
jaarverslag over 1945.
Het sterftecijfer aan t.b.c. was in de
laatste jaren sterk opgeloopen. Over
Januari en Februari van dit jaar blijken
de cijfers over Nederland iets gunstiger te
zijn. (Over Januari 1946 was het sterfte
cijfer aan t.b.c. in Nederland, berekend
over een jaar per 10.000 inwoners 4.7 en
over Februari 4 1. Het sterftecijfer over
1943 was voor Haarlem 5.67.) Dit kan
zoo zei dr. O. H. Dijkstra, de voorzitter
van de Haarlemsche Vereeniging tot be
strijding der tuberculose ons misschien
een aanwijzing zijn, dat wij het diepste
pünt achter den rug hebben, maar toch
moet men zeer voorzichtig zijn met het
trekken van conclusies, want de eerste
maanden van het jaar zijn meestal gunstig
wat de sterfte betreft. Ook i6 wel aan te
nemen, dat de verbeterde voedseltoestand
op het sterftecijfer een gunstige uitwer
king heeft. Maar de omvang der t.b.c. is
in elk geval nog ontstellend. De toeloop
naar de Consultatiebureaus is groot er dan
zy ooit geweest is.
Er zijn gunstige factoren. De uitzending
naar Duitschland behoort gelukkig tot hel
verleden, zoodat aan die infectiebron een
einde gekomen is. Daartegenover staat
evenwel, dat de infectie bevorderd wardt
door de slechte woningtoestanden die er
nu in ons land heerschen. Veel menschen
in een kleine behuizing werkt de besmet
ting immers in de hand. Ook ter wille
van de t.b.c.-bestrijding is de bouw van
vele nieuwe woningen noodzakelijk!
Tot zoover dr. Dijkstra.
Dat het aantal ziektegevallen van t.b.c
in onze omgeving zeer hoog is, blijkt uit
het jaarverslag van het Consultatiebu
reau te Haarlem over 1945, dat binnenkort
gepubliceerd zal worden. Aan dat bureau
vervoegden zich in 1944 2071 personen
voor den eersten keer en in 1945 zelfs
2171. Onder de 2171 waren er 341 die bij
het onderzoek actieve verschijnselen ver
toonden. over 1944 was dit aantal 233.
Gelukkig is de Haarlemsche vereeniging
tot bestrijding der tuberculose, door den
financieelen steun van gemeente en pro
vincie en natuurlijk ook van particulieren,
in staat veel te doen wat mogelijk is om
de vreeselijke ziekte te bestijden. In 1945
is daarvoor niet minder dan f 94.000 uit
gegeven. Bij de bestrijding wordt ook veel
aandacht gewijd aan preventieve maat
regelen. Er is nu een 5de huisbezoekster
aangesteld Het rijk geeft daarvoor sub
sidies. Vroeger mochten er slechts 2 ge
subsidieerde huisbezoeksters zijn.
Jammer is evenwel, dat er een ernstig
tekort aan sanatoriumruimte in ons land
bestaat. De vereeniging heeft een wacht
lijst van 50 patiënten die voor uitzending
in aanmerking komen, maar waarvoor nog
geen plaats te verkijgen is. Soms moeten
patiënten wel 3 of 4 maanden, soms nog
langer, wachten. Er is en er wordt wel
alles gedaan wat mogelijk is om de sana
toriumruimte te vergrooten, maar het te
kort zal voorloopig nog wel niet geheel
opgeheven kunnen worden. Er was veel
Distributie-fraude
Ditmaal een in de hoofdstad
Door loslippigheid van een distributie
ambtenaar in de tram is de economische
recherche van de Amstcrdamsche politie
achter een groote distributie-fraude ge
komen, die haar oorsprong heeft in begin
1944, toen behalve voor de illegaliteit ook
voor eigen gebruik van sommige mannen
in de uitreiklokalen inlegvellen e.d. ach
tergehouden zijn. Na de bevrijding zijn
deze onoirbare praktijken voortgezet.
Bij den loslippigen ambtenaar was nie
mand thuis, maar toen de politie binnen
drong vond zij in de haard de resten van
tachtig verbrande inlegvellen. Later zijn
de man en zijn vrouw echter gepakt en
heeft men nog twaalf anderen kunnen aan
houden Enkelen van hen zouden nog na
de geldsaneering 10 000 k 15.000 gulden
hebben verdiend.
Het is niet uitgesloten, dat nog meer
aan het licht zal komen.
Feest in de Dan van Goyenstraat
De vereeniging „Jan van Goyenstraat"
viert Koninginnedag feest en denkt daarbij
ook aan den opbouw van Putten. De netto
opbrengst van het feest wordt gebruikt voor
den bouw van het eerste door de Duitschers
in. Putten verwoeste huis. Een schuld
moet nog worden afgelost. Medewerking
verleenen bewoners van Bronstee- en Zui-
derhoutpark. 's Middags is er feest voor kin
deren en des avonds voor de ouderen. Het
programma vermeldt het optreden van de
folkloristische vereeniging ..De Veluwsche
boerendansers uit Putten", onder leiding van
den heer W. L. de Gans. De dansen, waar
onder er verschillende zijn die ouder zijn
dan driehonderd jaar. worden uitgevoerd in
boerencostuums. Voor hegeleiding zorgt een
harmonicaspeler. Het publiek zal verzocht
worden mee te zingen.
geld noodig voor het herstel van de oor
logsschade in de sanatoria, bovendien is
veel uitgegeven voor de inrichting van
verschillende nood-sanatoria (o a. een in
Santpoort). Dit geld is gedeeltelijk uitge
geven hoewel het niet in kas was. Voor
de dekking wordt nu een collecte in Het
gehcele land gehouden. De inwoners van
Haarlem en omstreken kunnen in October
daarvoor hun offertje brengen. Ongetwij
feld zullen zij het gaarne voor dit goede
doel doen!
Er bestaan plannen om het „Bredcrode-
duin" uit te breiden, waardoor het moge
lijk zal zijn daar meer patiënten op te
nemen. Voor dat doel is een bouwfonds
gevormd. Daarvoor is al f 10.000 gereser
veerd.
Griekenland
vraagt uitstel
De secretaris der VereenLgde Naties,
Trygve Lie, heeft een telegram ontvan
gen van den Griekschen waarnemem-
den minister van Buitenlandsohe Zaken,
Stefanopoelos, waarin den veiligheids
raad verzocht wondt de discussie over
de aanklacht van de Oekraïne tegen
Griekenland tien dagen uit te stellen.
Dronkenmannen in een auto;
een doode te betreuren
Tc Amsterdam is een personenauto na
een botsing met een boom in de Heeren
gracht gereden. Twee inzittenden werden
door voorbijgangers gered. Zij waren be
schonken en zelfs het onvrijwillig bad had
hen niet ontnuchterd. Toen de auto door
de brandweer op den wal was gehaald,
vond men het lijk van een derden inzitten
de, een 34-jarigen koopman uit Amster
dam.
EERSTE KAMER
Donderdagmiddag kwam de Eerste Ka
mer in vacanliestemming bijeen ter be
handeling van een aantal wetsontwerpen.
Voordat de voorzitter deze aan de orde
stelde, vroeg echter de heer Koejemans
(Comm.) de Kamer verlof den minister
van Oorlog te interpelleeren over het toe
nemend aantal ongevallen bij militaire
oefeningen. Reeds naar aanleiding van het
ongeluk tijdens de lustrumfeesten in
Utrecht had de heer Koejemans schrifte
lijke vragen gesteld, doch de beantwoor
ding daarvan had hem niet bevredigd.
Daarrta zijn nog meer ongelukken gebeurd
en daarom zou hij deze zaak gaarne tot
klaarheid gebracht zien. Over deze inter
pellatie-aanvrage zal in de vergadering
van vandaag beslist worden.
Zonder discussie en zonder hoofdelijke
stemming vereenigde de Kamer zich ver
volgens met cenige wetsontwerpen, o.a.
met dJt tot afwijking van de Wet van 23
Juli 1908 tot invoering van een wettelijken
tijd, waarbij bepaald wordt, dat in Neder
land de Middel-Europeesohe tijd zal gelden
Tegen het wetsontwerp, dat alsnog het
houden van verkiezingen wil mogelijk
maken in plaatsen, waar sommige candi-
datenlijsten te laat zijn ingediend, ont
wikkelden sommige sprekers bezwaren.
Zoo betoogde de heer Reyers (C. H),
dat wat Nijmegen betreft, moeilijk van
een bijzonder geval gesproken kan wor
den. Niettemin achtte hij het voor Nij
megen van belang, dat alsnog verkiezin
gen gehouden worden, waaraan alle be
volkingsgroepen deelnemen, omdat Nijme
gen een zwaar geteisterde stad is en allen
hun aandeel moeten kunnen leveren in den
wederopbouw. Voor de andere gemeenten
gaat dit argument echter niet op. De hoe
ren v. AschvanWijk (A.R.) en Z e g e-
r 1 n g Hadders (P. v. d. V.) noemden
het wetsontwerp een premie op de nalatig
heid en vreesden, dat het een precedent
zou scheppen. Nadat de heer Koeje
mans (Comm.) dit laatste had bestreden,
verdedigde de minister van Binnenland-
sche Zaken, dr. Beel, het ontwerp. Van een
precedent, meende hij, is geen sprake.
Weliswaar is het geen sterk ontwerp, maar
de bijzondere omstandigheden en het be
ginsel van de Grondwet maakten de in
diening wenschelijk. Het wetsontwerp
werd hierna aangenomen met aanteeke-
ning, dat de heer Van Asch van Wijk
tegen was.
Rookers, luistert vanavond!
Hedenavond om kwart over zeven zal
over den zender Hilversum II een vraag
gesprek worden uitgezonden met den heer
A. Polak, directeur van het Rijksbureau
voor Tabak over de distributie van tabaks
artikelen.
(Wij hopen, dat hij ook de vraag zal
beantwoorden, waarom er zoo weinig si
garetten zijn).
y:-'ï %-*"■-
a j s -f-A-v.'
-j-ri O'
O**"**, T.y.s
STEEDS MEER HARING. IJmuiden kan op het oogenblik spreken van een
„invasie" van haring. Het grootste deel gaat naar de rookerijen en is uitsluitend
bestemd voor het binnenland.
Volgende week
extra snoepbon
De bon, die deze week is aangewezen
voor 200 gram versnaperingen, is niet
de extra snoepbon, welke eenigen tijd
geleden is aangekondigd. De bon
aanwijzing voor versnaperingen zal
namelijk in het vervolg eens per 14
dagen geschieden voor een rantsoen van
200 gram.
De extra snoepbon wordt in de bon-
nenlijst van de volgende week bekend
gemaakt.
CONGRES VAN ESPERANTISTEN.
Te Utrecht wordt op 7 September in
het N.V. Huls een landelijk propaganda-
congres van esperantisten gehouden. In
het cere-comité voor deze bijeenkomst
hebben de ministers Gielen en Drces en
de voorzitter van de Eerste Kamer, prof.
Van Embden zitting.
De Commissie-generaal
voor Nederlandsch-lndië
Volgens de „Nieuwe Courant" heeft mr
M. P. L. Steenberghe, oud-minister van
Handel en Nijverheid, te kennen gegeven,
geen zitting te zullen nomen in de Com
missie-generaal voor Nedcrlandsch-Indië.
Prof. ir. W. Schermcrhorn zal, naar het
blad meldt, een evcntueele benoeming tot
lid der commissie aannemen. Als overige
loden van de commissie noemt de „Nieuwe
Courant" het Tweede Kamerlid, de heer
Max van Poll, die onlangs als lid van de
parlementaire commissie een bezoek aan
Nederlandsch-lndië heeft gebracht en den
heer F. de Boer, oud-burgemeester van
Amsterdam en directeur van de Stoom
vaart-maatschappij „Nederland".
Op Schiphol meldde zich gisteren de
100.000ste bezoeker voor rondleiding aan. Het
was de heer L. Drost uit Amsterdam,
Internationaal tournooi
van B.M.H.C.
De hockeyclub B. M. H. C. houdt Zaterdag
on Zondag een internationaal tournooi op
haar velden te Bloemendaal, waaraan wordt
deelgenomen door de hockeyclubs „Oriënt"
uit Kopenhagen, Royal Leopold Club" en
„Royal Racing Club" uit Brussel, een elftal
van de Dutcji Airforcc uit Engeland en door
B. M. H. C. zelf. De wedstrijden beginnen
beide dagen om elf uur.
Om den Haarlemschen
Schaaktitel
In de 5e ronde van het tournooi om den'
Haarlemschen schaaktitel leed Blokker
(Rochade) een nederlaag tegen Mondria (Bloe
mendaal). Door dezen uitslag zijn de kansen
van Bouwmeester (Rochade) gestegen. Hij
speelde tegen Haalebos (H.S.G.), welke partij
is afgebroken in een stelling, waarin Bouw
meester een pion meer heeft. Kroone en Mar-
witz (beiden H.S.G.) speelden een Nimzo-
Indische verdediging, welke laatstgenoemde
eenig voordeel gaf. De partij werd afgebro
ken. 'Eveneens werd afgebroken de partij'
tussohen Gpuzebroek (Rochade) en Spinhoven
(H.S.G.). Van Kampen (Het Oosten) won in
18 zetten van zijn clubgenoot Hovlngh. De
uitgestelde partij uit de 3e ronde Hovingh—
Mondria werd afgebroken in een stand, wel
ke wel remise zal zijn. Kroone won een voor-
uitgespeelde partij uit de 7e ronde van
Geuzebroek. Woensdag 4 September
worden de afgebroken partijen voortgezet.
Botwinnik en Euwe blijven aan
de leiding
De partij uit de lie ronde tusschen Flohr
en Steiner is remise gegeven, zonder verder
gespeeld te zijn; de partij telde bij het af
breken 58 zetten. Uit de 12e ronde heeft Den
ker tegen Stoltz gespeeld. Na 41 zetten werd
afgebroken, doch Denker heeft zijn hopelooze
stand ingezien en zonder verder te spelen
heeft hij de partij opgegeven.
Donderdag is naast het meester- en het
nationaal-totirnool nog een derde schaak-
ontmoeting begonnen. Het betreft het kam
pioenschap van Nederland voor de dames.
Mevr. F. Heemskerk uit Amersfoort, die ln
1939 kampioene van Nederland werd. speelt
een 8-daaagsch tournooi tegen mevr. C. Rood-
zant uit Rotterdam. Laatstgenoemde heeft
mevr. Heemskerk uitgedaagd en is oud-
kampioene van Nederland.
De uitslagen van de dertiende ronde van
het schaaktournooi luiden: Kottnaucr wint
van Lundln; Chrlstoffel verliest van Szabo;
GuimardNajdorf remise; Euwc wint van
O' Kelly; Flohr—Denker remise; Stoltz ver
liest van Boleslafsklej; Bernstein—Vldmar
remise; Botwinnik wint van Tartakower; de
partijen Kotov—Steiner en YanofskySmis
lof werden afgebroken
De stand ls nu: Botwinnik 11 p. en 1 afgebr.
partij; Euwe lO'/j p.; Szabo 8'/j p.; Smislof
8 p. en 1 afgebr partij; Najdorf 7Vi p. en 1
afgebr. partij; Denker 7'/j p.; Flohr 7 p. en 1
afgebr. partij; Tartakower en Stoltz elk 7
p.; Boleslafsklej 6'/j p.: Kottnauer 6 p. en X
afgebr. partij; Lundln 6 p.; Kotov 5'/j p. en
1 afgebr. partij; Guimard 5 p.; Bernstein 4'^
p. en 1 afgebr. partij; Yanofsky 4 p. en 1
afgebr. partij; Chrlstoffel 4 p.; Steiner 3'-!• p.
en 1 afgebr. partij; Vldmar SV- p.; O'Kelly
2V6 p. en 1 afgebr. partij.
Tenniswedstrijd
Nederland-België
De wedstrijd Nederland—België welke do
offlcleele ploegen voor de zesde maal tegen
elkaar brengt, wordt Zaterdag cn Zondag
a.s. op de METS-banen te Scheveningcn
gespeeld. Die der heeren ls eigenlijk de 26e,
want van 1909—1934 bestond de ontmoeting
met België alleen uit heerenpartijen, daar
naast afzonderlijk een dameswedstrijd. Het
is een wedstrijd met een zeer groot aantal
partijen: n.l. 34 en deze zijn als volgt ver
deeld: 10 heeren-enkelspelcn. 8 dames-enkel-
scpelen, 4 heerendubbcls. 2 damesdubbels cn
4 gemengddubbels. Bij de heeren enkelspelen
komen do nos 1 en 2. 3 en 4. enz. elk tegen
elkaar, bij de dubbels 1 tegen 1, 2 tegen 2,
enz. De Ncderlandsche ploeg ls wel de
sterskte welke opgesteld kan worden. De
Belgen hebben den laatsten wedstrijd met
286 gewonnen.
Frosio stayerkampioen
Felle strijd op «Ie wielerbaan
Ie Ziirlch.
Zoo spannend als Donderdagavond tijdens
de wereldkampioenschappen te ZUrlch de
eindstrijd achter groote motoren was. komt
het zelden voor Met een verschil van drie
meter ging de Italiaan Frosio het eerst over
de elndstieep, waarmee hij den hoogsten
titel behaalde. De Zwitser Besson werd
tweede; 3. Chnllot (Frankrijk) op 180 metet
4 Helmann (Zwitserland) op 465 meter; 5.
Van der Voort op 500 meter. Besson en Chal-
lot hebben fel gestreden. Eerstgenoemde had
de leiding, doch raakte vermoeid. Drie ron
den voor het «4nde kwam Frosio onverwacht
opzetten en met gering verschil won hij der*
wtïdstrljd.
Sport in het Kort
CRICKETPROGRAMMA. Zaterdag wor
den ln de eerste klas gespeeld Rood en Wit
VVV cn HBSHaarlem en in de tweede
klas Kampong—Rood en Wit 2. Voor Zondag
staan op het programma eerste klas Haar
lem—HCC 2; HCC—Rood en Wit; tweede klas:
I.MCC—Rood cn Wit 3; derde klas: VVV 2—
Haarlem 3.
HONKBALPROGRAMMA. Het program-
,ma voor Zaterdag luidt: le klas Schoten—
VVGA (4 uur); overga»; RCHCelerltas (5
uur); promotie derde klas: HCK 3—AHC '31
(4 uur); T1W—Schoten 4 (4 uur); EDO 3—TIW
2 (4 uur) Zondag worden ln de eerste klas
gespeeld:'SC „Haarlem"—Blauw Wit (10 uur);
EDO—Quick (2 uur); HHCAjax (2.30 uur).
STAYERS OP DEN WEG. Zondag 1 Sep
tember organiseert „Olympla" ln het Am-
sterdamsche Boschplan een Internationalen
wielerwedstrijd achter motoren, waarin 15
stayers starten, o.a. de bekende Fransehen
Landrleux en Le Bouclé, de Zwitser Keiler,
dc Belg De Caluwe en de Nederlanders
Remkes, Lakemun, De Best, J. Lust, Dc Kor-
ver, Matena, De Ruiter, Motke, Reuter, Bijl
en Meester.
Vooraf zal een wedstrijd over 100 k.m.
plaats vinden, waaraan 63 amateurs uit het
geheele land deelnemen.
BALLONVAREN. Zaterdagavond om zes
uur zal ln Bussum de 650 M3 luchtballon
„Rambaldo", welke ln Parijs gebouwd ls,
onder commando van Boesman uit Den Haag
dc lucht Ingaan Het plan bestaal het Neder-
landsch afslandsiecord te verbeteren. Jhr. dr.
J. C. Mollerus uit Haarlem was ultgcnoodigd
aan den tocht deel te nemen, doch daar hij
als voorzitter van den Ncd. Biljartbond een
vergadering ln Parijs moet bijwonen, heeft
hij bedankt. Men hoopt een tocht van twee
uur te maken en een hoogte van 2000 me tec
te bereiken.
