Indische gerepatrieerden
passen zich moeilijk aan
De gasten van ,,de Schelp
te Zandvoort
De Radio geeft vanavond;
Textielindustrie kan nog
15000 arbeidskrachten gebruiken
In een vorig nummer gaven wii bij
zonderheden over eenige Repatriee-
rings-aangelegenheden. Daaruit blijkt,
dat een deel der Indische gasten in ons
land zich in het algemeen bezwaarlijk
aanpast bij de door den oorlog sterk
gewijzigde toestanden in ons land.
Diezelfde ervaring doet men op met
de gerepatrieerden. die gehuisvest zijn
in ..de Schelp" te Zandvoort. Men weet
dat het vacantiehuis ..Zomers Buiten"
verbouwd is tot hotel. Daar worden nu
in opdracht van het Bureau voor Oor
logsslachtoffers gerepatrieerden opge
nomen die niet in woningen konden
worden ondergebracht. Blijkbaar heb
ben niet alle Indische gasten het daar
volkomen naar hun zin. In Zandvoort
verspreiden zij tenminste klachten. De
klagers vinden het eten niet voldoende,
hoewel de gérant toch hun dubbele
bonnen krijgt: zij moeten betalen voor
een kopje koffie, enzoovoort.
Dit was voor ons aanleiding op on
derzoek uit te gaan. Daarbij bleek ons.
dat de klachten ongegrond zijn. Maar
aan den anderen kant kwamen ver
schillende klachten naar voren over de
gerepatrieerden. die wel op feiten be
rusten.
De pensjonprijs is door het D.B.V.O.
vastgesteld op f 4.40 per dag. Daarvoor
hebben de menschen volledig pension
en een eigen slaapkamer met een zit
gelegenheid. De eet- en conversatie
zalen zijn gezellig ingericht. „Zomers
Buiten" was door de Duitschers ern
stig beschadigd, maar alle regeerings-
bureaux hebben medegewerkt om „de
Schelp'-1-behoorlijk in te richteh. Alles
ziet er keurig uit: meubilair, stoffee
ring. bedden enz.
De exploitatie geschiedt door Ruttens
Bierbrouwerij. De gérant verzekerde
ons. dat de gasten bij eiken maaltijd
zooveel eten kunnen als zij willen.
Aardappelen, groente en jus zijn er
steeds overvloedig. Evenzoo brood.
Eiken dag wordt soep en vleesch
(of visch) gegeven, alsook toespijs. De
gasten krijgen ook geregeld koffie en
thee. De toewijzing die men aan koffie
krijgt is op dit oogenblik niet hoog:
daarom kan slechts één keer per dag
koffie geschonken worden, maar daar
entegen wordt drie keer per dag thee
gegeven. Wil men een extra kopje kof
fie. dan moet daarvoor 15 cent betaald
worden. Er zijn op dit oogenblik 200
gasten. De capaciteit van het hotel is
zoo groot, dat het aantal tot 350 kan
worden opgevoerd. Er wordt met een
staf van 80 man personeel gewerkt.
Hoewel er uitstekend voor de gasten
gezorgd wordt, toont zich slechts een
enkeling dankbaar. Zij beseffen blijk
baar niet. dat er in Limburg oorlogs
slachtoffers wonen in krotten en kip
penhokken. Alles wat wij in onze in
richting op de dubbele bonnen koopon
(gerepatrieerden krijgen de eerste 6
maanden, die zij in ons land zijn, dub
bele bonnen) wordt voor de gasten be
steed. Ik kan bovendien verklappen,
dat de exploitatie van ..de Schelp" aan
onze onderneming geld kost.
De Indische gasten zijn niet gemak
kelijk in den omgang. Ik zelf en ook
het geheele personeel moeten engelen
geduld hebben, maar soms blijken wij
daarvan toch nog genoeg te hebben om
conflicten te vermiiden.
In Indië waren de menschen gewoon
op hun wenken bediend te worden,
maar zij beseffen blijkbaar niet. dat ze
hier niet tegenover koelies staan. Wat
te zeggen van 't feit dat een huisknecht
die met zware koffers moest sjouwen,
een „fooi" kreeg van. 1 cent?
Aan tafel mogen de gasten zooveel
eten als zij willen. Velen nemen ook
nog pakjes brood mee naar hun ka
mers. Maar wat er van te zeggen dat
men heele brooden door de w.c.'s spoelt
en ontelbare stukken brood buiten op
het terrein gooit? Ik heb de gasten daar
over zeer ernstig aangesproken, want
wii meenen. dat het bij onze huidige
voedselpositie zeer sterk is af te keu
ren - zoo zei de heer van Dijk. Op vele
kamers vinden wij jampotten vol met
suiker, meegenomen van de ontbijt
tafels.
Het tart alle besohrijving hoe de toi
letten er soms uitzien.
In 3 weken heeft men kans gezien in
een geheel vernieuwd hotel een kamer
geheel uit te wonen.
Er zijn, zoo vervolgde de heer van
Dijk, gasten die met koffers vol siga
retten zijn aangekomen, die zij of zwart
aan den man willen brengen of laten
beschimmelen. Er komen er ook met 16
paar schoenen, die zij ook trachten
zwart te verkoopen. Dat ziin niet de
juiste manieren om zich in Nederland
een plaats waardig te maken.
Wij zouden onze moeilijkheden en be
zwaren - zoo besloot de heer van Dijk -
niet openbaar gemaakt hebben als wij
niet daartoe genoodzaakt werden omdat
de gasten ongemotiveerd zijn gaan kla
gen. De gerepatrieerden hebben het in
ons land zoo goed als wij het ze slechts
kunnen geven.
Bij den Repatrieeringsdienst in den
Haag verklaarde men ons. dat uit ons
geheele land vriiwel dezelfde klachten
komen. Ieder zal zich kunnen inden
ken. dat het op den duur voor
velen vermoeiend is in een hotel
te wonen, waar men natuurlijk het in
tieme huiselijke verkeer moet missen,
ook al tracht men die leemte zooveel
mogelijk aan te vullen, o.a. door in de
eetzalen gezinstafels aan te richten.
Een verblijf in een hotel voor gerepa
trieerden. die nog een blijvend tehuis
moeten zoeken, is natuurlijk uitste
kend. maar daarna moet getracht wor
den zooveel mogelijk een andere huis
vesting te verkrijgen. Daartoe zal even
wel in het bijzonder een beroep gedaan
moeten worden op andere deelen van
ons land, want het Westen is al overbe
last met de gerepatrieerden.
„Kolonisten" in Duitschland
De Duitsche vereeniging voor kolo
nisatie in Groot-Hessen (Amerikaan-
sche bezettingszone van Duitschland)
heeft met instemming van Duitsche en
bezettingsautoriteiten een nieuw plan
tot het vormen van nederzettingen op
gesteld. Men wil nederzettingen van 80
tot 100 kolonisten vormen, elk onge
veer 50.000 m2 groot. Elk huis in deze
nederzettingen zal een groote keuken,
een huiskamer en vier andere kamers
bevatten. Een kleine boomgaard zal
ruimte bieden voor kippenrennen met
ongeveer 300 kippen. De resteerendc
40.000 m2 van elke nederzetting moet
worden bebouwd, waarvan twee derde
verplicht met alle soorten groenten, in
het bijzonder aardappels, boonen en
erwten die op de markt kunnen wor
den verkocht. De bezittingen zullen
door moerbezieheggen, die voedsel ver
schaffen aan zijdewormen, van elkaar
gescheiden worden, ook wordt een hok
aangebracht voor het fokken van
Angorakonijnen, waarvan het haar tot
wol verwerkt wordt. Elke nederzetting
krijgt een gemeenschappelijke bakkerij
en kruidenierswinkel en een klein res
taurant. Alle ter markt aangeboden
producten zullen op coöperatieve basis
en overeenkomstig de voorschrifterf
van het prijsbeheei-schings-instituut
worden verkocht. De vereeniging zal
steun verleenen aan leden, die tijde
lijk in financieele moeilijkheden ver-
keeren en ook de verkoopsprijzen vast
stellen. Het plan beoogt het stichten
van een soort agrarisch-communisti-
sehe gemeenschap binnen het kader
van een vrije economische samen
leving.
Agenda voor Haarlem
MAANDAG 16 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: Het onbewoonde eiland.
20 uur. H. K. B.: Het Godsgericht, 20 uur
Gebouw Vrijzinnig Hervormden: Kunstavond
voor de Volksuniversiteit van Haarlem en
Omstreken. 20 uur. Bioscopen: Rembrandt:
Liefdesserenade (a. 1.). Palace: Gestolen le
ven (18 j.). Luxor: De Koning der klaploo-
pers (a 1.). Deze drie: 14.00, 16.15. 19 00 en
21.15 uur. Frans Hals: Kampioen op sokken
(14 J.) 14.00. 16.30, 19.00 en 21.15 uur. City-
Theater: Complot der 39 stappen (14 J.) 14.15.
16.30. 19.00 en 21 15 uur.
DINSDAG 17 SEPTEMBER
adsschouwburg: De kuische Suzanna, 20
Groote Kerk: Orgelspel, 19 uur. Biosco
pen: zie Maandag.
MAANDAG 16 SEPTEMBER.
Hilversum 1, 301.5 M.: 19,00. 20.00 en 22.00
Nieuws; 19.15 Pianoconcert (Gr.); 19.30 Sport-
praatje; 20.08 80-jarig bestaan van de C. J.
"1 V. „Onesimus" te Rotterdam; 21.00 Radio-
•hilharmonisch Orkest; 22.30 Bach-program-
ra (Gr.); 23.00 Kamermuziekwerken.
Hilversum II. 415.5 M.: 18.00, 20,00 en 23.00
Nieuws; 19.05 Gramofoonmuziek; 20.05 Staf-
uziekcorps van de Amsterdamsche Politie;
20.45 Luisterspel; 21.25 The Inkspots en Char
les Magnante (Gr.); 22.00 Pianomuziek; 23.15
Balletmuziek van Engelsche componisten.
Op een Britschc tentoonstelling van
aviatische producten staat ook deze
zonderlinge machine, die meer op een
segment van een pijpleiding lijkt, dan
op een vliegtuig. Het is de „Cierva
Helicoptère", een in empirisch stadium
verkeerendc autogiro met straal
aandrijving.
Buitengewone Killing der
Staleii-generaal gesloten
Daartoe gemachtigd door de Koningin
heeft de minister-president en minister
van binnenlandsche zaken, dr. L J M
Beel, Zaterdagmiddag de buitengewone
zitting van de Staten-Gencraal gesloten.
De beide Kamers kwamen daartoe te
kwart voor drie in het gebouw van de
Tweede Kamer in vereenigde vergadering
bijeen onder voorzitterschap van den
president der Eerste Kamer prof. mr. R.
Kranenburg. Dr Beel hield de volgende
toespraak:
„Het heeft Hare Majesteit de Koningin
behaagd mij op te dragen deze buitenge
wone zitting in haar naam te sluiten. De
korte spanne tijds U toegemeten moge het
onmógelijk hebben gemaakt vele zaken te
behandelen, alleen reeds de totstandko
ming gedurende deze zitting van de wet
inzake de Commissie-generaal wettigt het
resultaat Uwer werkzaamheden op hooge
waarde te schatten
Hare Majesteit de Koningin heeft mij
verzocht u haar erkentelijkheid te betui
gen voor Uw toewijding in het behartigen
van 's lands zaken
In naam der Koningin en daartoe door
Haar gemachtigd, verklaar ik deze buiten
gewone zitting te zijn gesloten"
Door den Stadsschouwburg te Haarlem
worden dit seizoen weer series abonnements-
voorsteilingen georganiseerd. Een serie op
Zondagmiddagen en een op weekavonden.
De voorstellingen worden verzorgd door
..Comedia". „Amsterdamsch-Rotterdamscn
Tooneelgezelschap", ..Het Resldentte-Too-
neel" en ..Het Vrije Tooneel".
Van de productie komt 60 pet
ter beschikking der bevolking
Hei zal mogelijk zjjn in den loop van de
eerstkomende maanden wederom een
aantal punten van de Textielkaart geldig
te verklaren. Ook zal misschien binnen
niet al te langen ttfd het aantal luiers
in babypakketten, dat thans zes bedraagt,
iets verhoogd worden. Overigens bestaat
de mogelijkheid luiers te koopen op ge
wone textielpunten.
Het deviezenbedrag. dat voor den aan
koop van textiel-eindproducten in het
buitenland kan worden besteed, is, in
verhouding tot de behoeften, uiterst be
perkt. Uit de beschikbare middelen
worden in de eerste plaats de behoeften
der industrie aan grondstoffen en half
fabrikaten gedekt. De voorziening van de
textielindustrie met ruwe katoen en ruwe
wol biedt over het algemeen geen moei
lijkheden. Ten aanzien van de bastvezels,
in het bijzonder van sisal en de manilla
is dit niet het geval zoodat de touw-
industrie nog niet op vooroorlogsche basis
kan produceeren.
Ernstiger is het met de garenvoorzie
ning van de industrie gesteld, aangezien
de spinnerijcapaciteit niet voldoende is
Tekort aan personeel.
Zeer sterk doet zich het tekort aan ge
schoold personeel gevoelen. Ook is er
groote achterstand ontstaan in de oplei
ding Het algemeene verschijnsel van een
sterk gedaalde arbeidsproductiviteit doet
zich dan ook op textielgebied gelden.
Op het oogenblik werkt gemiddeld 75
pCt. van het aantal arbeiders, dat voor
den oorlog in de textielindustrie werk
zaam was. in de textielfabrieken. Met
deze arbeiders wordt gemiddeld 50 pCt.
van de vooroorlogsche productie bereikt.
Voor de wolindustrie is dit percentage
aanmerkelijk hooger.
Den laatsten tijd geeft voorts de kleur
en verfstoffenvoorziening groote zorg, in
het bijzonder door het uitschakelen van
de I. G -Farben als leverancier. Op papier
is slechts 50 pCt. van de behoefte ge
dekt, doch in feite is de situatie nog on
gunstiger, omdat verschillende landen
aan hun in de handelsverdragen vastge
legde verplichtingen niet voldoen. Indien
niet op korten termijn een oplossing
Dezer dagen is in Rotterdam het eerste
veerdienst, die regelmatig zal worden
Rotterdam.
landingsvaartuig aangekomen voor den
onderhouden op het traject Tilbury
wordt gevonden, moet met een ernstigen
terugslag op de productie rekening wor
den gehouden.
Vernieuwing en aanvulling van het
productie-apparaat is ook noodig Boven
dien is in de katoenspinnerijen belangrijke
oorlogsschade geleden. In de confectie-
industrie bestaat een groote behoefte aan
speciale machines.
De textielproductie komt niet volledig
voor de voorziening van de bevolking ter
beschikking Van de textielgoederen be
stemd voor kleeding en dekking wordt 6
pCt. aan wollen goederen en R pCt aan
katoenen en kunstzijden goederen ge
ëxporteerd. De helft van deze exporten
geschiedt in den vorm van weefsels, de
andere helft in den vorm van confectie.
Bovendien wordt van de productie voordat
zij aan de bevolking ter beschikking wordt
gesteld, afgetrokken de voorziening van
leger, marine en luchtmacht. Neder-
landsch-Indië, de overheid met al haar
diensten, de ziekenhuizen, andere takken
van industrie, landbouw en verkeer
(schoenvoering en canvas voor banden).
De omvang van deze bijzondere voorzie
ningen kan tot dusverre op circa 30 pCt.
van de productie worden geraamd. Op
deze wijze komt netto slechts ongeveer
60 pCt. der textielproductie direct ter
beschikking van de bevolking
Aankoop van textielproducten in het
buitenland geschiedt voorzoover de devie-
zenpositie zulks toelaat en alleen voor be
paalde artikelen, ten aanzien waarvan
onze industrie practlsch geen leverings
mogelijkheden heeft. De verdere ontwik
keling van het productie-niveau hangt
voornamelijk af van den arbeidsfactor.
Het ploegenstelsel, dat vóór den oorlog
in een groot deel der industrie algemeen
was. wordt momenteel nog slechts in zeer
beperkte mate toegepast Indien in het
bijzonder in de katoenspinnerijen over de
geheele linie tot wedcr-invocring van het
2-ploegenstelsel zou worden overgegaan,
zou jaarlijks circa 20.000 ton katoenen ga
rens meer kunnen worden verkregen,
overeenkomende met 45 punten per hoofd
van de bevolking per jaar! De huidige
textielproductie komt overeen met één
punt per hoofd per week De textiel
industrie kan nog 15.000 arbeidskrachten
gebruiken Wil men een grootere textiel
productie bereiken, dan zullen vooral
vrouwelijke arbeidskrachten voor deze
industrie gewonnen moeten worden
Op het oogenblik wordt een voorraad-
vorming in de winkels bevorderd om ze
kerheid te krijgen, dat op de aan te wijzen
punten ook gekocht kan worden. Plaat
selijke commissies zullen 't mogelijk kun
nen maken winkeliers, die zwart verkoo
pen te boycotten.
Vóór den oorlog werd per jaar 6000 ton
aan garens uit Engeland aangevoerd.
Thans mag men blij zijn, als er één ton
per kwartaal gestuurd wordt.
Voeringstoffen kwamen voor den oor
log voor 50*/» uit Duitschland.
Vroeger was de toestand, wat de confec
tie betreft, zoo, dat men gemiddeld eens
in de drie jaar een pak kocht. Als de
productie normaal was, zou thans iedere
Nederlander 1/3 pak kunnen krijgen Door
de nieuwe regeling voor babypakketten
wordt de achterband ingehaald. Dat zal
deze maand het geval zijn. De verstrek
king van knotten wol bij de babypakket
ten is afgeschaft, omdat er thans meer
babykleeding te krijgen is. De industrie
hier te lande vervaardigt nu ook corset-
stof. De hoeveelheden zijn nog betrekke
lijk gering.
Prijsopdrijvings- en hamsterwet
Bij K. B. is bepaald, dat de Prijsopdrij
vings- en Hamsterwet 1939 opnieuw in wer
king zal treden met Ingang van 27 Septem
ber.
