Een nieuw Europa
Hevige brand in de Centrale Werkplaatsen
Churchill pleit opnieuw
voor Vereenigd Europa
6 Jo Jaar/rans No. 1843« I 'X IT 1 Vrijdag 20 September 1946
Bureaux: Groote Houtstr. 93 f j 1 I 11 IT I Uitgave Stichting Voorlichting
en Soendaplein 37, Haarlem JL ^^^1» JL JL JiO ■fi V,^, V,J I >J *1^ JÊ Abonnementen: p. week 31 ct
IJmuiden: Kennemerlaan 154, J Per kwartaal f 4.
Telef. 5437. Postgiro 273107.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pccrcboo.u Te] Hedactie Dir..Hooldre<i. 15054
v\/ INSTON Churchill heeft een korte en
V* krachtige rede voor de Universiteit
van Zürich gehouden. Hij is gast van Zwit
serland, zooals hij het indertijd van Neder
land was. Opnieuw heeft hij zich voor
stander van de schepping van Vereenigde
Staten van Europa getoond. Daarbij heeft
hij in korte trekken een beeld van den
heerschenden toestand in dit werelddeel
geschetst, dat onze aandacht opeischt. Ik
vraag u daarom: lees het korte verslag
van zijn kort betoog op deze pagina niet
maar even vluchtig door, maar laat zijn
woorden en vooral dat beeld eens op u
inwerken. Wijd er uw eigen gedachten
aan en bedenk daarbij, dat wij in dit land
geen afzonderlijke menschengroep vormen,
die er in haar eentje wel bovenop zal
komen, maar een onderdeel van dat Euro-
peesche geheel, dat volgens zijn woord „in
Babelsche verwarring" verkeert. Als
Europa geen nieuwe levenskracht ver
werft. zullen wij ons evenmin kunnen
herstellen. Wij moeten dat leeren begrij
pen. Wij kijken nog veel te weinig naar
buiten;
Churchill is in Engeland de leider van de
Conservatieve Partij. Dit etiket zal velen
van u niet aantrekken en mij evenmin.
Maar hij is een te groot man om zich door
een etiket en door eenige enge partij
opvatting gebonden te achten. Hij toont
zich 'dan ook, in zijn voortdurend streven
naar een vereenigd Europa, het tegendeel
van conservatief. Hij beseft dat een groote
greep gedaan moet worden, dat een
groot doel moet worden vooropgesteld, dat
de verouderde twisten over grenswijzigin
gen en schadeloosstellingen geen zin meer
hebben, dat Europa zich bevrijden moet
uit zijn ouderwetsche bestuursorganisatie
....om een nieuwe levenskans te krijgen!
Hij brengt het Fransche kernwoord in
practijk, dat voor de groote kwalen de
grootê geneesmiddelen voorschrijft: aux
grands maux les grands remèdes.
Nu heeft hij een koene uitspraak aan
zijn betoog verbonden, die door hem is in
geleid met de woorden: „Ik ga u iets zeg
gen, waarover gij u zult verbazen." Velen
zullen zich er vandaag inderdaad over
verbazen, en niet alleen in Zwitserland,
maar in de geheele wereld. Want dat
koene woord luidde: „De eerste stap naar
de her-oprichting van de Europeesche ge
meenschap moet bestaan in een samengaan
tusschen Frankrijk en Duitschland." Chur
chill voegde eraan toe: Slechts op die wijze
zal Frankrijk het moreele en cultureele
"■leiderschap over Europa kunnen herkrij
gen" en wie deze zin niet te letterlijk
opvat, maar haar als een diplomatieke
uiting beziet begrijpt meteen, dat de Brit-
sche staatsman zich in Zürich vooral tot
de Franschen heeft gericht. Het woord
„leiderschap" kan men toelichten door de
erkenning, dat zonder twijfel de Fransche
beschavings-invloed van groote beteekenis
voor het vasteland is en blijft en dat het
welzijn van het democratische Frankrijk
van overwegende beteekenis voor Europa
is.
Wie de schouders ophaalt over een ge
dachte als de Vereenigde Staten van Euro
pa, omdat hijzelf noch zijn vader noch
zijn grootvader ooit zulk een groote poli
tiek beleefd hebben, zal niet minder scep
tisch staan tegenover het denkbeeld van
.een samengaan van Frankrijk en Duitsch
land. Die hebben, zèl hij zeggen, toch altijd
vijandig tegenover elkaar gestaan! Maai
de wereld bestaat langer dan de conflicten
tusschen Franschen en Duitschers. De
wereld heeft grooter oplossingen gezocht
en gevonden dan in den tijd van onze
grootvaders en vaders, en tot dusver in
onzen eigen tijd, zijn nagestreefd. Wie
kan de mogelijkheid loochenen dat op de
periode van diepe inzinking met haar
machteloos gedoe op internationaal gebied,
die wij thans beleven, een machtige op
leving zal volgen? Hebt ge wel opgemerkt
dat, terwijl het vruchtelooze gekrakeel in
Parijs voortduurt, zich steeds meer stem
men beginnen te verheffen voor federale
Unie, voor Vereenigde Stalen van Europa,
zelfs voor dat schijnbaar-onbereikbare
ideaal: Wereldregeering?
Misschien zijn wij van dat laatste nog
ver verwijderd. Misschien. Maar het heeft
geen zin alle streven naar nieuwe een
heid ongeloovig te bejegenen met het
woord: De Russen zullen niet willen mee
werken. Er zijn altijd zulke tegenstellin
gen. Als de regeering van een land, zelfs
een groot en machtig land. samenwerking
in nieuwe vormen weigert, zal dat voor
anderen tenslotte geen beletsel, maar veel
eer een aansporing zijn om hun plannen te
verwezenlijken
Wij kunnen de reeks internationale mis
lukkingen van dezen tijd betreuren, maar
wij moeten ons er niet door laten ont
moedigen. Wellicht zijn zij noodig. Zou
het niet erger zijn als het verwarde
complex van verouderde lapmiddelen, dat
na iederen oorlog den volgende placht in
te luiden, toch weer werd doorgevoerd?
Iedere tijd zoekt uit zijn moeilijkheden
den uitweg. Is er voor dezen tijd nog een
andere uitweg dan die, door steeds meer
stemmen en ook door den ouden staats
man Churchill gevorderd?
Een gedachte is rijpende, die een nieuw
doel en nieuwe bezieling en levenskracht
aan het oude Europa kan schenken. De
teekenen nemen steeds toe die bewijzen,
dat jongeren dat hebben verstaan.
Wagenlichterij en modelzolder uitgebrand
Donderdagavond omstreeks half negen loeiden de brandweer.'
en eenige oogcnblikken later was de Oostelijke hemel rood
lellen brand. De wagenlichterij van de Centrale werkplaatsc
Spoorwegen aan de Anistcrdanisclic vaart bleek in vuur en vlam
duizenden begaven zich derwaarts om den brand te aanschouwen.
Om half negen kwam het eerste alarm en vijf kwartier later was
goed als bedwongen. Dit snelle resultaat komt voornamelijk op rel:
werkplaatsbrandwecr der Spoorwegen, die Donderdagavond juist voo
avond bijeen was.
Uit elf slangen bestreden zoowel de
Haarlemsche- als de werkplaatsbrandweer
den als razend om zich heen grijpenden
gloed, die in den aanvang het ergste deed
vreezen, ook al omdat een vrij hevige
wind de vlammen aanwakkerde. De wa
genlichterij stond in lichter laaie en het
duurde niet lang, of de vlammen hadden
zich op den modelzolder geworpen, die
evenals de lichterij een prooi van den
brand werd. Vele houten en metalen mo
dellen gingen verloren.
door Haarlem
u rd door een
Xcdorlandsche
Belangrijke schade.
Men had heel wat rijdend materiaal te
elfder ure weten te redden, maar toch
werden drie rijtuigen (een le en 2e klasse
en twee 3e klasse stoomrijtuigen) vernield.
Dank zij het voortdurend nathouden van
de omliggende werkplaatsen bleven deze
gespaard en tegen elven was het gevaar
definitief bezworen, zoodat het meeste
brandweermateriaal kon inrukken Een
groot gedeelte van den nacht is men met
het nablusschingswerk bezig geweest.
De burgemeester van Haarlem, de heer
M. A. Reinalda en de hoofdcommissaris
van politie, de heer E. H. Tenckinck, kwa
men om ongeveer kwart voor tien op het
terrein van den brand aan. Aan den over
kant van de vaart stonden duizenden men-
schen naar het ongetwijfeld boeiende
schouwspel te kijken.
De oorzaak.
Daar er zich geen personeel in de afge
brande complexen bevond, neemt men
aan, dat in een van de te repareeren rij
tuigen de brand ontstaan is. De brandweer
heeft echter nog niet kunnen vaststellen,
wat de eigenlijke oorzaak van den brand is.
Accoord over evacuatie
Uit Batavia wordt medegedeeld, dat men
aangaande de evacuatie van geïnterneer
den met de republikeinen tot overeen
stemming is gekomen.
Heden werd vernomen, dat de Indone
siërs het eerste voorstel van generaal Man-
sergh hebben aanvaard, hetgeen dus betea-
kent. dat de T.R.I. de geëvacueerden
slechts tot Bekassi zal begeleiden. In de
overeenkomst is echter vastgelegd, dat
drie officieren van de T.R.I. de tocht tot
het station in Batavia zullen meemaken.
Voor het eerst sinds de zeventien dagen
durende staking van vrachtauto-chauffeurs,
kwamen de trucks in Ncw-York weer in be
weging doordat 317 werkgevers een ov<
komst met de stakers hebben gesloten
Het woord is aan.
Wijnaendts
Francken:
Wetens of onwetens, wil
lens of onwillens, worden
wij allen gedreven door
sociale beweegkrachten, on
verschillig of wij dat al
dan niet erkennen, geluk
kig prijzen dan wel bejam-
Dubbele villa uitgebrand
in Overveen.
Hedennacht tegen half een werd de
brandweer van Bloemendaal gealarmeerd
voor een zwaren uitslaanden brand in een
dubbele villa in de Lonbar Petrilaan te
Overveen, bewoond door de families C. F.
N. Hin en mevr. de Wed. H. N. Brandt
Muller.
De brand is door onbekende oorzaak ont
staan in een schuurtje, er vielen toen
vonken op het rieten dak en door den
straffen wind grepen de vlammen snel om
zich heen. Hoewel de brandweer met al
ha-ar materiaal werkte, -was het niet mo
gelijk de huizen te behouden, zoodat zij
vrijwel uitbrandden.
Gelukkig waren er in de nabijheid geen
andere woningen met rieten daken, zoodat
er geen ernstig gevaar voor de omliggende
perceelen bestond.
Pas om half zes kon de brandweer in
rukken.
De omwonenden hebben gelukkig een
deel van den inboedel van de familie
Brandt in veiligheid kunnen brengen. Het
was slechts mogelijk een klein deel te ber
gen van den inboedel der familie Hin,
omdat in dat perceel de brand
is uitgebroken, zoodat men minder tijd
had om meubels weg te sleepen
De bewoners waren verzekerd, maar
men begrijpt dat in dezen tijd het verlies
van de goederen zeer ernstig is. In het
huis van mevr. de wed. Brandt woonden
ook twee gezinnen van kinderen die uit
Indië gerepatrieerd zijn. Eerst hebben zij
in Indië alles verloren, nu hadden zij in
het ouderlijk huis een veilig onderdak
gevonden, maar nu staan zij opnieuw voor
huisvestingsmoeilijkheden.
Hedennacht vonden alle slachtoffers lo
gies bij omwonenden.
Een Amerikaansch gevechtsvliegtuig
met straalaandrijving heeft „onofficieel" het
wereldsnelheidsrecord van 616 mijl per uur
met drie mijl verbeterd. Het bestaande re
cord van de Britsche Meteor is echter nog
het officieel geldende, daar niet aan alle
regels van recordpogingen werd voldaan bij
de vlucht van het Amerikaansche toestel.
(United Press)
Samengaan van
Duitschland en
Frankrijk vereischt
Fel laaiden de vlammen in de Lonbar
Petrilaan te Overveert, waar een dub
bele villa uitbrandde.
De onderscheidingen.
Op de lijst van Koninklijke onderschei
dingen komt voor de naam van onzen
oud-stadgenoot den heer G. H. Heintzen,
oud-consul te Bombay,."die benoemd is
tot ridder in de orde van Oranje-Nassau.
Winston Churchill heeft gisterenmorgen
in de universiteit te Zürich een rede ge
houden. Hij zeide: „Ik wil u heden spre
ken over de tragedie van Europa". Hij
wees erop, dat het Europeesch vasteland,
beschikkende over de beste en meest ge
cultiveerde streken van de aarde en met
zijn gematigd klimaat, het tehuis is voor
alle oorspronkelijke menschenrassen van
de Westersche wereld, de bron van het
Christelijk geloof en van de Christelijke
moraal, en dat dit continent, wanneer
eens vereenigd in gemeenschappelijk ge
not van zijn erfgoed, een onbegrensden
voorspoed zou kunnnen beleven met zijn
bevolking van 3 a 400.000.000 zielen.
In sommige van de kleinere landen, al
dus zeide Churchill, valt inderdaad goede
vooruitgang op den weg van herstel te
bemerken. Verder echter zitten massa's
gekwelde, hongerige en in verwarring ge
brachte menschelijke wezen bij de ruïnes
van hun steden en tehuizen den horizon
af te zien, vreezend de nadering van
nieuwe tyrannie of verschrikking
Hij sprak van de Babelsche verwarring,
welke in Europa hecrschte. Wanneer niet
de groote republiek aan de overzijde van
den Atlantischen Oceaan zich gerealiseerd
had, dat een verwoest en tot slavernij ge
bracht Europa ook haar eigen lot zou
aangaan en hulp had geboden, zouden de
duistere tijden in al hun verschrikking te
ruggekeerd zijn, aldus zeide hij
Vereenigde Staten van Europa.
Als remedie tegen de kwalen waaron
der Europa thans gebukt gaat. bepleitte
Churchill de vorming van Vereenigde
Staten van Europa, Alleen op die manier,
aldus zeide hij, zullen honderd-millioenen
in staat gesteld kunnen worden de sim
pele vreugde en hoop, die het leve:,
levenswaard maken, te genieten
De Volkenbond heeft niet gefaald van
wege zijn beginselen, doch doordat die
beginselen door de staten werden ver
laten. Churchill betoogde, dat Vereenigde
Staten van Europa niet in conflict be
hoefden te komen met de wereld-organi
satie van de UNO, doch er een opbouwend
onderdeel van zouden kunnen vormen.
De schuldigen moeten ges'raft worden,
zoo zeide Hij verder. Duitschland moet de
mogelijkheid tot herbewapening ontnomen
worden, doch daarna moeten wij ons af
wenden van het verleden en onze oogen
richten op de toekomst
„Ik ga nu iets zeggen, waarover g(j
u zult verbazen: de eerste stap naar
de her-oprichting van de Europee
sche gemeenschap moet bestaan in
een samengaan tusschen Frankrijk cn
Duitschland. Slechts op die manier zal
Frankrijk het moreele en cultureele
leiderschap over Europa kunnen her
krijgen".
Churchill waarschuwde tenslotte, dat
er haast gemaakt diende te worden met
het vormen van evenlueele „Vereenigde
Staten van Europa". De atoombom is nog
steeds alleen in handen vhn een natie, van
welke wij weten, dat zij haar nimmer zal
gebruiken dan alleen voor de zaak van
recht en vrijheid. Doch de mogelijkheid
bestaat, dat dit verschrikkelijke vernie
lingswerktuig binnen enkele jaren wijd
en zijd in bezit zal zijn en de ramp, welke
zou ontstaan door het gebruik ervan door
verschillende oorlogvoerende mogend
heden zal niet alleen alles, wat wij be
schaving noemen, vernietigen, doch mo
gelijk zelfs den aardbol zelf uiteen doen
vallen"
De eerste practische stap, aldus Chur
chill, zou moeten bestaan in de vorming
van een Europeeschen raad. Bij al dit
dringende werk zouden Frankrijk en
Duitschland tezamen de leiding moeten
nemen, met Groot-Brittannië, het Brit
sche gemeenebest en het machtige Ame
rika en, naar ik vertrouw, Sovjet-Rusland,
want in dat geval zou alles goed komen.
„Ik zeg u, laat Europa herrijzen", al
dus beëindigde Churchill zijn rede, welke
zestien minuten duurde.
Weerbericht
STORM.
Verwachting van Vrijdagavond --
terdagavond. Storm, aanvankelijk uit het
Zuid-Westen, in den nacht met
windstooten, ruimend naar Noord-west.
Daarna geleidelijk afnemend. Wisselende
bewolking met regenbuien, hier en daar
:zeld i
koele
