Nieuw document Groote Vier erkennen het recht Hei woord van de kleinen Wilde stakingen in Amsterdam, als protest tegen troepen-uitzending naar Indië Nieuwe Russische propaganda-manoeuvre J u'iq ao BRSuns jspuiui uep sjspue pelu i «10 Wo. >S«M T__T 1 "f X. 1 "I _1 XWiu>a«« 24 SoplSlww 1040 Bureaux; Groote Houtstr. 93 ff (TflT J PTY^ Q I t(*t 1 fT fl StlcbUns en Soendaplein 37, Haarlem J. iV„>i.V»4.i VJ p« ÏSÏ^uY £1"* S£iM"7Ken"e!netla"154, Postgiro 273107. .Tel: Administratie 10724. Expeditie 14825 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pecrcboom M.i Redactie 10600. Dir.-Hooldred. 15054 NA de rede van Winston Churchill te Ziirich, waarin hij de schepping van Vereenigde Staten van Europa krachtig voorstond, op snel handelen aandrong om dat de internationale toestand daartoe dwingt en een Fransch-Duitsche samen werking als uitgangspunt voorstelde, is een nieuwe stoot in deze richting gedaan. Velen zullen met bijzondere belangstelling kennisgenomen hebben van het bericht, dat de twee jaar geleden opgerichte Com missie voor Bestudeering van Europeesche Aangelegenheden een rapport aan de re geeringen heeft uitgebracht, waarin zij een Europeeschen Statenbond aanbeveelt zoo als Churchill die voorstelt. Dit is inder daad een belangrijke steun voor het veld winnen van de groote nieuwe gedachte, naar welker verwezenlijking .de noodzaak van den tijd dringt. Het is de stem van West-Europa, die zich doet hooren. Deze commissie telt immers vertegenwoordigers van Engeland, Frank rijk, België, Nederland, Denemarken en Noorwegen en de qualiteit van haar leden schenkt bijzondere waarde aan haar oor deel. Wi^hebben vermeld dat onze Minis ter van Staat, jhr. mr. F. Beelaerts van - Blokland, de Britsche oud-secretaris-gene raal van Buitenlandsche Zaken Lord Van- sittart, de Fransche ex-minister-president Edouard Herriot en de vroegere ambas sadeur te Washington Paul Claudel en de directeur van het Fransche Nationale Centrum voor Wetenschappelijk Onder zoek, Joliot Curie, er deel van uitmaken. Dit zijn klinkende namen en het rapport, thans aan de regeeringen ter hand ge steld, zal zander twijfel niet alleen indruk, maken, maar ook invloed doen gelden. De commissie heeft zich niet alleen uit gesproken over de lijn. die de politieke ontwikkeling in Europa zal moeten volgen „om te helpen bij de schepping van een nieuwe wereld", maar ook een onomwon den oordeel over de tekortkomingen in de organisatie van de U.N.O. geveld. Zij heeft verklaard, dat haars inziens de U.N.O. in haar huidigen vorm er niet in zal slagen een oorlog te voorkomen en dat de Veilig heidsraad machteloos zal blijven. De com missie durft zoover te gaan, dat zij een Wereldstatenbond als doel stelt met de vorming van statengroepen, die zich later zullen vereenigen als andere mogelijkheid. Ook komt zij met de gedachte, in elk par lement een politieke groep te vormen, die een internationalen statenbond beoogt en men denkt daarbij aan de Madariaga's boek „Victors, Beware!", in den loop van dit jaar verschenen, waarin hij de schepping van een Europeeschen Raad als eerste maatregel aanbeveelt. Volgens de denk beelden van de commissie zouden de groe pen onderling overleg kunnen plegen en de statuten vaststellen voor een algemeene wetgevende vergadering. Dit plan en ook de vorm. waarin de com missie haar critiek op de U.N.O. uit, geeft alle aanleiding tot nadere beschouwing. De commissie bestaat, zooals wij vermeld heb ben, uit 31 leden: staatslieden, parlements leden en andere bekende persoonlijkheden. Het moet ieder wel treffen hoeveel ruimer inzicht en hoeveel grooter ondernemings geest aan den dag treedt als staatslieden aan het woord komen, die niet als ver tegenwoordigers hunner regeeringen op een conferentie verschijnen, maar hun eigen gezonde oordeel over den toestand kunnen uitspreken, onbelemmerd door de methoden die zulke conferenties plegen te remmen. Wij zullen op het rapport, waarvan nog maar een kort uittreksel gepubliceerd is, hopelijk eerstdaags uitvoeriger kunnen terugkomen en daarmee de volle aandacht eraan kunnen geven, die het verdient. Dit geldt de zaken, die inderdaad de kern van de problemen van dezen tijd betreffen en die de toekomst beheerschen. R. P. „Vergrooting der Amerikaansche productie: basis voor vrede". Averell Harriman, Amerikaanse!» ambassadeur in Londen, die Wallace als minister van Handel zal opvolgen, heeft in een verklaring tegenover de pers in Londen gezegd: „ik ga volkomen ac- coord met de buitenlandsche politiek van president Truman en Byrnes, die voortbouwen op de hooge beginselen en doelstellingen van wijlen president Roosevelt. Dat is de weg naar den vrede. Ik maak gaarne gebruik van de ge legenheid om tot het kabinet van Tru man toe te treden als minister van Handel. Gedurende de laatste zes jaren ben ik in de gelegenheid geweest om uit eerste hand de ernstige economische problemen, waarmede de volken van Europa en Azië te kampen hebben, te leeren kennen. De ontwikkeling van een stabiel en groeiend economisch leven in Amerika is van het grootste belang bij onze rol in den wederopbouw van de wereld. Het vergrooten van de Ameri kaansche vredesproductie voor de be hoeften van het Amerikaansche volk den export is de essentieele en gezonde basis voor welvaart en geluk in V. S. en haar vermogen om voortdurend de helpende hand te bieden aan de volken der wereld. Het is een essentieele basis voor een duurzamen vrede, waarnaar alle volken hunkeren". Evacuatie wordt hervat. Uit betrouwbare bron wordt verno men, dat de evacuatie van geïnterneer den uit het binnenland van Java op 26 September zal worden hervat. Bij de beslissing over de Italiaansche koloniën De „Groote Vier" hebben gisteren een roepen, op voorstel van den Britschen mi- verklaring gepubliceerd over de toekomst van de Italiaansche koloniën in Afrika, waarin het recht van „andere be langhebbende regeeringen" om bij de be schikking over deze gebieden gehoord te worden, wordt erkend. De regeeringen van de vier groote mogendheden verklaren hierbij tevens besloten te hebben, binnen een jaar na het ia werking treden van het vredesverdrag met Italië gezamenlijk te zullen beslissen over de uiteindelijke ver deeling van het territoriaal bezit van Italië in Afrika, waar Italië alle rechten en aan spraken op verliest. Bij verschil van meening zullen de groote vier de algemeene vergadering der U.N.O. om een aanbeveling verzoeken en deze aanbeveling aanvaarden en tot uitvoering brengen. Commissies van onderzoek zullen naar de vroegere Italiaansche koloniën worden gezonden om aan de plaatsvervangende ministers aanvullende gegevens te ver schaffen en zich op de hoogte te stellen van de meening der plaatselijke bevolking. Volgens Reuters aiplomatieken cor respondent te Parijs is men van meening, dat met „belanghebbende regeeringen" onder meer de dominions worden bedoeld. De Sovjet-Unie heeft bijvoorbeeld nooit officieel verklaard, dat zij voor landen als Zuid-Afrika, Britsch-Indië, Australië en Nieuw-Zeeland, die het nauwst bij den strijd in Noord-Afrika zijn betrokken ge weest, het recht erkent om gehoord te worden. Uit Parijs wordt gemeld, dat de nieuwe verklaring van de groote vier inzake de Italiaansche koloniën in Afrika bedoeld is als tegemoetkoming aan Zuid-Afrika. Australië en Nieuw-Zeeland. Troepen van deze landen hebben geholpen bij het ver drijven der troepen van de as uit Afrika. Groote Vier bijeen. Te Parijs werd gisteravond bevestigd, dat de groote vier hedenmiddag bijeen zul len komen. De vergadering is door het Fransche staatshoofd, Bidault, bijeenge- Averell Harriman, Amerikaansch am bassadeur te Londen, zal Henry Wallace opvolgen als minister van Handel der Vereenigde Staten. De onlangs afgetre den afgevaardigde bij den Veiligheids raad, Stettinius, wordt genoemd toekomstig ambassadeur te Londen. nister van Buitenlandsche Zaken, Bevin. Men meent te weten, dat Bevin het voor stel tot deze bijeenkomst deed in een nota aan Bidault, als gastheer-voorzitter der Vredesconferentie, en afdrukken naar de beide andere ministers verzond. Het doel der bijeenkomst, zooals voor gesteld door Bevin, is bespreking van de agenda der conferentie. De vergadering begint om vier uur. Amerika zwicht. In de economische commissie voor den Balkan deelde de afgevaardigde der V. S., Thorp, heden mede, dat zijn land den eisch tot volledige vergoeding voor oorlogs schade, toegebracht ran bezit van onder danen der U.N.O. in Roemenië intrekt. Thorp verklaarde, dat een nieuw amende ment zou worden ingediend, waarin de verminderde eisch vervat zou zijn. Dit beteekent, dat Amerika tegemoet komt aan het Russische standpunt. is aan. d'Alembert: De overdrijving, die er op uit is kleine dingen te vergrooten, maakt ze nog kleiner. La Harpe: Men verzwakt altijd wat men overdrijft. Weer extra vleesch Gedurende het tijdvak van 24 September tot en met Zaterdag 12 October geeft bon 529 Vleesch recht op het koopen van 100 gram vleesch. Fransche stakingen geëindigd. De stakingen der employés bij hel Fran sche ministerie van Financiën, der douane beambten en zekere andere rijksambtena ren zijn gisteravond na vier dagen geduurd te hebben, geëindigd. Deze beslissing is medegedeeld door het bestuur van den betrokken vakbond, die in totaal 100.000 leden telt. Het werk zal hedenmorgen worden hervat. Trams, bussen eu taxis rijden niet, betooging op het Waterlooplein De uitzending van Nederlandsche troepen naar Indië heeft, vooral in Am sterdam. eenige beroering gewekt. Gis teren maakten wii melding van den dood van een man, die bij betoogin gen geen gehoor gaf aan de sommatie, door te loopen. Gisteravond was het ook niet geheel rustig in de stad: in de oude volksbuurten gaf men op straat luide ziin meening te kennen en hier en daar ontstonden samenscholingen, zon der dat er echter veel bijzonders voor viel. Hedenochtend werd Amsterdam on aangenaam gewekt, door de mededee- ling, dat de gemeentetram staakte. Drommen menschen gingen te voet naar hun werk of naar het station en taxi's maakten goede zaken. Reeds vroeg vie len op sommige plaatsen harde woor den over en weer, en in de buurt van de Blauwe Brug over den Amstel beletten op staking beluste elementen het liften met paard-en-wagen, vrachtauto's en andere verhikels. Ook andere gemeentebedrijven, zooals Publieke Werken en de energiebedrij ven. hebben het werk neergelegd. Het is echter uitsluitend het personeel van de buitendiensten de kantoren gaan gewoon door. Particuliere bedrijven telden heden ochtend betrekkelijk weinig stakers, hoewel enkele zooals Blaauwhoeden- veem. het werk moesten stil leggen. In Zaandam, bij Hille, Verkade en Albert Heyn werd de arbeid gedurende twee uur opgeschort. Bij de Amsterdamsche Droogdok Maatschappij, een van de grootste fa brieken. bleef 80 procent van het per soneel weg. Vakbonden niet a cc oord. De situatie is op het oogenblik klaar blijkelijk zoo. dat de vakbewegingen zich tegen de stakingen richten, die zich overigens met het uur uitbreiden. Ook andere veemen liggen stil, evenals Werkspoor, sommige drukkerijen en Tendentieus voorstel in den Veiligheidsraad Op de zitting van den Veiligheidsraad van Maandag, die gepresideerd werd door den Russischen afgevaardigde Gromyko, kwam een Russisch voorstel ter sprake volgens hetwelk alle Vereenigde Volken rapport zouden moeten uitbrengen aan den raad over de sterkte van hun troepenmacht in het buitenland. Zeer terecht werd dit voorstel door verschillende gedelegeerden gekenschetst als een zuivere politieke zet, daar Gro myko met zijn voorstel niet anders op het oog heeft dan de aanwezigheid van Ame rikaansche, Engelsche en Nederlandsche troepen in het buitenland te markeeren tegenover het feit, dat de Sovjet-Unie haar troepen uit Perzië, Noorwegen en Denemarken heeft teruggetrokken Gro myko beantwoordde de tegenwerpingen met de ironische vraag, of iemand soms bang was dat door dit voorstel de tegen woordigheid van vreemde troepen in an dere landen aan het licht zou komen. Hij verbond daaraan een verklaring over In donesië, waar „Japansche troepen tegen een vreedzame bevolking worden ge bruikt". Mr. Van Kleffens vroeg zich in antwoord op het Russische voorstel af, waarom de landen waar zich vreemde troepen be vinden, niet zelf met hun klachten komen, inplaats dat Rusland zich ongevraagd als advocaat voor deze landen opwerpt. De Braziliaansche afgevaardigde rea geerde op een beschuldiging van Gromy ko, dat Amerikaansche troepen zich in Brazilië zouden bevinden. Hij ontkende dit ten stelligste en zeide: „Wij hebben geen klacht ingediend zelfs al zouden bij ons Amerikaansche troepen zijn. dan zou de UNO slechts tusschenbeide mogen komen wanneer wij geen overeenstem ming zouden kunnen bereiken door onder ling overleg". Vanavond zal waarschijn lijk over het Russische voorstel gestemd worden. Het moet minstens zeven stem men behalen om op de agenda te worden geplaatst. groote ateliers, waardoor het karakter ontstaat van een algemeene werksta king. Het is nog niet te voorzien, hoe de toestand zich ontwikkelt, temeer daar de verdere houding nog niet bepaald is. Wel is bekend gemaakt, dat de actie 24 uur zal duren. Het aantal trams dat rijdt was reeds zeer gering en is nog verminderd door 'het molesteeren van eenige werkwillige bestuurders. De enkele wagenstellen, die nog rondrijden, puilen uit van men schen die een vollen tramwagen prefe- reeren boven een wandeling en hebben een polifcie-agent ter bescherming op het voorbalcon. waar geen publiek mag komen. Het-aanzien van de hoofdstad was om een uur of tien, behalve voor zoover het de verlaten tramrails betrof, nor maal. Wel was een sterke toevloed naar het Waterlooplein merkbaar, waar om elf uur het personeel van de gemeen tetram en andere werknemers waren samengeroepen om te demonstreeren tegen de troepenuitzendingen. Duizen den arbeiders, waaronder verscheidene tram-menschen liepen ongeveer een uur op het plein, de politie behoefde ner gens in te grijpen en tot zoover verliep de demonstratie dan ook ordelijk. Daar stilstaan verboden was. kregen aspi rant-sprekers geen kans het woord tot de menschenmenigte te i ichter.. Om tien over elf formeerde zich een stoet met het trampersoneel voorop, die zich door de Lange Houtstraat de binnenstad in bewoog. Toen er een overvalwagen van de politie op het tooneel verscheen, werd er luid gejouwd, maar het bleef verder bij kleine incidenten. Inmiddels hadden alle Gemeentever ver voerbedrii ven en de Reiniging het werk neergelegd en ook verschillende confectie-industrieën in den omtrek van de Gelderschekade stroomden leeg. De heer H. Gortzak, fractieleider van de C.P.N. in Amsterdam improviseerde later een spreekgestoelte op het Water looplein en maande, na toestemming van den inspecteur van politie, den betoo- gers aan. rustig naar huis te gaan en daar tot morgen te blijven om op deze waardige wijze van hun ontstemming blijk te geven. Vanmiddag is een vergadering belegd door de C.P.N.. waar het verloop van de actie nader zal worden besproken. Hedenavond moet de Boissevain met militairen naar Indië vertrekken. Weerbericht AANHOUDEND ONVAST WEER. Verwachting geldig van Dinsdagavond tot Woensdagavond: Aanvankelijk matige, morgen overdag weer aanwakkerende Zuid-Westelijke wind. Zwaar bewolkt met nu en dan eenigen regen. Weinig veran dering in temperatuur. Niet ïilita-ir iaar burger gedood In tegenspraak met het aanvankelijk door haar verstrekte bericht deelt de Am sterdamsche politie thans mede, dal bij de ongeregeldheden niet een militair, doch een burger, de 41-jarige Amsterdammer P D.. is gedood. Voorts deelt de Nedèrlandsche Bond van Militairen mede. dat het manifest „Pleeg broedermoord", uitgegeven door de „Partij van de Daad", dat de onderteekening van den Nederlandsehen Bond van Militairen draagt en waarin diens medewerking aan een vergadering van de „Partij van de Daad" aangekondigd wordt, zonder vooraf gepleegd overleg met den bond is opge steld en verspreid. Op grond daarvan stelt de Nederlandsche Bond van Militairen er prijs op te verklaren, dat geen medewer king verleend zal worden aan bedoelde vergadering en dat ook iedere samenwer king met de „Partij van de Daad" gewei gerd zal worden. Van de zijde van het ministerie van Oor log verzoekt men ons mede te deelen, dat uit een onderzoek is gebleken dat aan de demonstratie te Amsterdam practisch niet is deelgenomen door militairen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1