I fLLKJjti j[| j- rxj nr-HW jV." "IQ J I L L i
Snelverkeer
Sfeer van onzekerheid
in Middellandsche-Zeegebied
Nieuwe Russische Dardanellen-nola
Fransche grondwet neemt de voorlaatste hindernis
8fe JaareaiiR No. 18444 TT^T 1 1 1 Tj Miuindng 30 September 1040
Bureaux: Groote Houtstr. 93 |™™i I C? I I |^N| f^N| 'J Uitgave Stichting Voorlichting
cn Socndaplein 37. Haarlem J_ J,y,VJ,J, iUliJLd L/U.U JJXLLUi Abonnemen.cn: p week 31 ct
IJmuidcn: Kennemerlaan 154, M per kwartaal f 4.—
Telef. 5437 Postgiro 273107
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Dlrcctcur-Hoofdrcdnclcur: Robert Peercboom. Te, Rcdactlc 10000 D„...Hooldred 15054
LJ ET gaat goed met de K.L.M. Snel is zij
uit de assche van Schiphol herrezen en
heeft haar machtige wieken weer uitgesla
gen. De vaderlandsche trots op onze lucht
vaart is met haar herleefd. En de wieken
zijn zelfs machtiger geworden: zij dragen
meer en sneller dan vroeger. Ook vertrou
wen veel meer menschen zich aan haar
toe. Tusschen bewonderlng-op-veiligcn af
stand en zelf meevliegen ligt een verschil.
Voor de meesten bestaat dat niet meer en
men is nu geen bijzonder mensch, als men
als passagier naar Indië of naar Amerika
vliegt. De oorlog heeft dat verschil over
brugd. Er is één zaak waarin oorlog ver
betering brengt: de techniek
Het vliegen is veiliger geworden, al zijn
in deze eene maand al verscheidene Amc-
rikaansohe toestellen, een Fransch, een
Deensoh en een Braziliaansch gevallen,
hetgeen omtrent tweehonderd dooden ge
kost heeft. Dat is treurig, maar het zal zoo
niet voortgaan. Het herinnert aan den tijd
na den eersten wereldoorlog, toen er ook
abnormaal veel vliegtuigen vielen. Het
werd toen verklaard uit een nawerking
van roekeloosheid en bravour uit den oor
logstijd. Gebrek aan voorzorgsmaatregelen
en controle ging ermee gepaard. Hetzelfde
verschijnsel zal zich wellicht weer doen
gelden. Maar wij weten bij ervaring, dat
de K.L.M. niet vatbaar is voor deze te
kortkomingen.
Het snelverkeer in de lucht, ook ons
snelverkeer in de lucht, is een nieuwe
periode van verhoogde ontwikkeling in
getreden.
Met ons auto-verkeer gaat het minder
goed. Een vakblad heeft er dezer dagen
een sombere beschouwing over gegeven
Het is „De Auto", die vaststelt dat van
Mei 1945 tot 15 Augustus 1946 nog maar
3000 personenwagens in ons land zijn in
gevoerd, waarvan 31 uit Amerika (met
inbegrip van de leveringen va» de Ford
fabriek te Amsterdam), 53 uit Engeland,
14 uil Frankrijk en 2 uit Tsjecho-
Slowakije. De schrijver neemt aan dat van
de ongeveer 35.000 personen-auto's, die op
1 Januari van dit jaar in Nederland reden
en waarvan al een groot deel versleten en
onbetrouwbaar was. er tegen 1 Januari
1947 10.000 onbruikbaar zullen zijn. Dit
beteekent dat ons autopark, buiten het
vrachtvervoer gerekend, kleiner inplaats
van grooter wordt, tenzij er in de laatste
maanden van dit jaar belangrijke nieuwe
import mocht komen. Maar daar is niet
veel kans op. De oorzaak ligt vooral in de
Amerikaansche stakingen, die den uitvoer
belemmeren. Voor aankoop van personen
auto's bestemde deviezen zijn intusschen
maar ten deele gebruikt. Het vakblad
maakt er aanspraak op, dat de niet-
gebezigde middelen als reserve beschouwd
en later nog aangewend zullen worden.
Maar het voelt zich blijkbaar niet zeker,
dat dit werkelijk gebeuren zal. Ik ook niet
Men moet daar maar niet op rekenen. In
tusschen requestreert de K N.A.C. ijverig
bij den ministerraad. Zou er misschien, als
Amerika niet leveren kan en Engeland al
zooveel geleverd heeft, meer in Frankrijk
te bereiken zijn?
Wie mocht veronderstellen dat er niet
veel nood is, als er maar voldoende vracht
auto's zijn. vergist zich. De zonderlinge
gewoonte, alle personen-auto's als luxe-
auto's aan te duiden, stemt niet met de
werkelijkheid overeen. Voor plezierritten
wordt de auto, tenminste overdag en bui
ten de vacantiemaanden, weinig meer ge
bruikt. Zij is, evenals de fiets, een vervoer
middel voor zakelijke doeleinden gewor
den en het moderne bedrijfsleven, in het
tempo waarin dat nu eenmaal werkt, heeft
er dringend behoefte aan. Door het tekort
aan bestelwagens worden trouwens ette
lijke personen-auto's tevens gebruikt voor
hot vervoer van lichte vrachten En zelfs
in de verstrekking van auto's aan doktoren,
waarover zooveel te doen is geweest, is
nog steeds niet volledig voorzien.
Zoo hapert er aan het snelverkeer op
den weg, ook aan dat met autobussen,
nog veel. Er is hier al eerder geschreven
over zijn onregelmatig tempo en over de
vertraging, die het ondervindt door de
talrijke defecten aan oude auto's. Het
wilde rijden door vele militairen, dat al
zooveel ongelukken veroorzaakt heeft, Is
een ander euvel van het wegverkeer Wie
tegenwoordig auto rijdt, doet goed met
daar rekening mee te houden en er zijn
beleid naar te regelen. Anders loopt hij de
kans dat het hem vergaat als Jonathan
Gray, dien onverzettelijkcn Brit die oen
ontijdigen dood vond, doordat hij zijn recht
op voorrang verdedigde. „Gelijk had hij",
zegt zijn somber grafschrift „Maar hij is
dood. even dood als wanneer hij ongelijk
had gehad."
In dezen tijd is er aanleiding om den
oorspronkelijken tekst van dezen triesten
epitaaph uit vooroorloogsche jaren nog
eens in herinnering te brengen:
Here lies the body of Jonathan Gray,
Who died in defending his right of way
He was right, quite right as he sped
along.
But he's dead, as dead as if he had
been wrong.
Misschien zou ik moeten besluiten met
een overpeinzing over het twijfelachtige
nut van snelheid en snelverkeer in het
algemeen. Maar nieuwe overwegingen op
dit eertijds veelbeschreven chapiter doen
zich niet voor. De mensch laat zich maar
ten deele door nuttigheids-motieven lei
den bij zijn gedragingen. En er schijnt
geen kans te zijn, dat het tempo des levens
ooit meer vertraagd zal worden. Het blijft
stijgen. Daarom wordt volledig herstel van
snelverkeer vereisdht. R. P.
De speciale subcommissie voor Triëst
heeft Zondag formeel de algelieele mis
lukking toegegeven van de poging om
een statuut voor het voorgestelde vrije
gebied van Triëst op te stellen, waarbij
openhartig de blaam voor de impasse
geworpen werd op de „fundamentecle
geschillen" welke tusschen de groote
vier over dit omstreden brokje land aan
de Adriatisclie Zee hccrschen.
De subcommissie deed zulks in haar
slotrapporl dat gisteren voltooid werd
en dezer dagen aan de politieke commis
sie voor Italië zal worden overgelegd,
aldus deelt Un. Press mede.
Het rapport van de subcommissie ver
hoogt de sfeer van onzekerheid over de
toekomst van het geheele Middelland-
sche Zee gebied, welke onzekerheid de
afgeloopen vier-en-twintig uur reeds
aanzienlijk vergroot was door ten eer
ste de hernieuwde Russische eischen ten
aanzien van de Dardanelles ten tweede
Joegoslavië's dreigement om te weige
ren het Italiaansche verdrag te onder
teekenen of zijn troepen terug te trek
ken uit het gebied dat een vrij-gebied
zal worden indien de Italiaansch-Joego-
slavische compromis-grens uiteindelijk
wordt ingesteld, ten derde de Ameri
kaansche en Britsche dreigementen om
te weigeren het Italiaansche verdrag te
onderteekenen indien het geen bevre
digend Triëst-statuut bevat en ten vier
de de precaire situatie in Griekenland.
Radio-Moskou maakte Zaterdag den
tekst bekend van een nieuwe Russische
nota aan Turkije, waarin wordt aange
drongen op een gemeenschappelijk Itus-
sisch-Turksclie verdediging van de Dar-
Weerbericht
WEINIG VERANDERING
Verwachting geldig van Maandagavond
tot Dinsdagavond: Gedurende het groot
ste gedeelte van den dag mistig of zwaar
bewolkt weer. Op sommige plaatsen over
dag tijdelijk doorbrekende zon. Geen
neerslag van beteekenis. Zwakke wind.
Weinig verandering van temperatuur.
danellcn. Het voorstel tot. liet houden
van een conferentie over den toekomsti-
gen status van de zee-engte wordt ver
worpen. In de nota wordt opnieuw be
toogd dat slechts de Zwarte Zce-mo-
gendheden bevoegd zijn deel te nemen
in liet beheer der Dardancllcn. De nota
werd op 24 September overhandigd.
Molie van vertrouwen
door Cura^aosclie staten
De staten van Curasao hebben op
Vrijdag 27 September te Willemstad met
vijf stemmen tegen drie, uitdrukking
gegeven aan hun vertrouwen, dat dc
regcering van Nederland binnenkort de
verwerkelijking van de wenschen van
Curacao met betrekking tot het politiek
bestaan van de Nederlandsche Antillen,
mogelijk zal maken.
Perzische luchtmachf
grijpt in
Volgens de Perzische kranten heeft
dc luchtmacht der regeering de stad
Boesjir aan de Perzische Golf gebom
bardeerd. De bladen voegden er aan
toe dai de halve stad in handen der re
bellen is.
In Chazeroen wordt zwaar gevoch
ten. De opstandelingen hebben daar de
strijdkrachten der regeering opnieuw
terug geslagen.
Het woord is aan.
Verandering van werk is
reeds ontspanning.
Legioen van Eer
voor Prins Bernhard
Prins Bernhard is Zondag op het
vliegveld „le Bourget" van Parijs aan
gekomen. Hij werd ontvangen door ge
neraal le Gentilhomme, den militairen
gouverneur van Parijs en jhr. mr.
Tjarda van Starkenborgh Stachouwer,
den Nederlandschen gezant te Parijs.
De prins zal heden bij een plechtigheid
worden onderscheiden met het Groot
kruis van het Legioen van Eer en het
oorlogskruis.
Arbeider omgekomen op
Walserij Oost der Hoogovens
Zaterdagavond om ongeveer 20.30 uur is
op de afdeeling Walserij-Oost van de Hoog
ovens te Velsen bij het stapelen van platen
een doodelijk ongeluk geschied. Doordat
een partij heete plater die juist door de
kraan waren neergelegd, ging glijden, ge
raakte de 35-jarige gehuwde kraanarbeider
Van der Mark uit Haarlem, beklemd tus
schen twee stapels. Hoewel de getroffene
spoedig kon worden bevrijd, overleed hij
aan de bekomen brandwonden.
De Amerikaansche militaire autoriteiten
hebben hun goedkeuring gehecht aan een
amnestie, waarbij alle Duitschers, die om po
litieke redenen waren gearresteerd, en die
na t Januari 1919 geboren zijn, worden vrij
gelaten.
Naar officieel wordt medegedeeld is
het ontwerp voor de nieuwe Fransche
grondwet door de Fransche Constituante
met 440 tegen 106 stemmen goedge
keurd.
Nadat het resultaat van de stemming
was bekend gemaakt, nam Bidault, het
hoofd van de voorloopige Fransche re
geering, het woord. Hij verklaarde, dat
de regeering zich verheugde over de
beslissing der constituante. Desgevraagd
Prins Bernhardkapel
gaf afscheidsconcert
Zaterdagmiddag stond de Prin Bern
hardkapel voor hot Palcis Soestdijk aan
getreden om vóór het vertrek naar Indië
op 12 October afscheid te nemen van
Prins Bernhard. Nadat de jongens met
veel élan ecnige marschen hadden ge
speeld, onderhield de Prins zich met don
majoor W. Hensen, commandant van het
tweede bataljon van het eerste regiment
infanterie, uit welk bataljon de kapel is
gevormd. Ook sprak Prins Bernhard met
den eersten luitenant W. R. J. Koedam,
secretaris van het muziekfonds, met den
tweeden luitenant C. J. Binnema, die als
commandant de reis naar Indië zal mee
maken en met den kapelmeester adjudant
M. de Graaf. De Prins nam van ieder met
een hartelijken handdruk afscheid.
Prinses Juliana kwam met de prinsesjes
enkele oogenbltkken naar het afscheids
concert luisteren. Natuurlijk hadden dc
prinsesjes groote belangstelling voor de
mascotte van de kapel, den bok Kees, die
de tournee door Java, welke een jaar zal
duren, niet zal meemaken.
Met een défilé voor den Prins en een
marsch door Soestdijk eindigde dit af
scheidsbezoek.
Afscheidsconcert.
De Prins Bernhardkapel geeft Dinsdag
avond een afscheidsconcert, hetwelk
wordt gehouden bij Villa Dc Rijp aan den
Blocmendaalschewcg, hoek Mollaan.
Aanleg van vliegvelden
Rijkswaterstaat onderzoekt
terreinen
Over de proefboringen en melingen
welke de Rijkswaterstaat momenteel in
dc Haarlemmermeer verricht op een ter
rein ten Zuiden van den LLsserweg tus
schen den Hoofdweg en den Rijksweg
weet dc „Hoofddorpsehe Courant" te
melden, dat deze verband houden met
plannen van de Fokker-vliegtuigenfa-
brieken, om daar een vliegveld aan te
leggen Dit laatste is evenwel volkomen
onjuist. De Rijkswaterstaat verricht der
gelijke boringen en metingen niet aljccn
in de Haarlemmermeer, maar op talrijke
andere plaatsen in Nederland, om na te
gaan, welke terreinen eventueel geschikt
zouden zijn voor aanleg van vliegvelden,
indien de Sterke toeneming van het lucht-,
vaartverkeer het in dc toekomst noodza
kelijk zou maken tot uitbreiding van het
aantal bestaande vliegvelden over te gaan.
Dc werkzaamheden van den Rijkswater
staat staan volkomen los van de plannen
van de Fokkerfabrieken tot aanleg van
een eigen vliegveld, dat noodig is, omdat
het drukke luchtvaartverkeer op Schiphol
niet meer toelaat, dat dit vliegveld ook
gebruikt wordt bij het invliegen van
nieuwe toestellen.
Hot Egyptische kabinet Is Zaterdag af
getreden. Isinael Swlky Pasja heeft
ministerraad bijeengeroepen.
bevestigde Bidault. dat het referendum
over de nieuwe grondwet op 13 October
zal plaats vinden. De zitting werd hier
op verdaagd.
De Gaulle niet tevreden.
Zondag heeft generaal de Gaulle in
een rede te Epinal verklaard, dat de
nieuwe door de nationale vergadering
aangenomen grondwet onbevredigend
is. „Wii zouden zelfs verbaasd zijn", al-
du® de Gaulle, „indien velen van hon
die er voor gestemd hebben om re
denen welke ongetwijfeld zeer ver van
het probleem der grondwet liggen
zelf tevreden zijn".
De generaal sprak vervolgens tegen
hem ingebrachte beschuldigingen, als
zou hii persoonlijke macht nastreven,
tegen. De Gaulle onderwierp het grond
wetsontwerp vervolgens punt voor punt
aan critiek. vergelijkingen treffend met
zijn eigen constitutioneel plan. waarover
hii zeide: „Deze opvattingen zijn van
ons. Zii bchooren niet tot een partij, zij
zijn noch links, noch rechts. Zii hebben
slechts een doel: het land te dienen".
Sprekend over den internationalen
toestand zeide de Gaulle, dat er in de
hedendaagsche wereld een groepeering
der Slavische landen is onder leiding
van een sterke en centrale mogendheid.
Hiertegenover staat het jonge Amerika,
dat zich bewust begint te worden van
de nieuwe opvattingen over den oorlog.
„Frankrijk." aldus de Gaulle, „kan
zijn onafhankelijkheid niet verdedigen
tenzii de staat sterk en rechtvaardig
is".
Tsaldaris
opnieuw formateur
Koning George van Griekenland
deed Zaterdagavond in een radio
uitzending een beroep op het volk
om eensgezind de moeilijke proble
men aan te pakken. De koning zei
de dat het zijn eenige wensch was
om de natie vereend te zien opdat zij
zoo de moeilijke omstandigheden het
hoofd zou kunnen bieden.
De Grieksche premier Tsaldaris dien
de Zaterdagavond bii den koning het
ontslag van zijn kabinet in. Als leider
van de meerderheidspartij de popu
listen werd hem onmiddellijk ver
zocht om een nieuwe regeering te vor-
De eerste secretaris van de Russische
ambassade bracht Zaterdagavond een
bezoek aan den koning om hem de wel-
komstwenschen van den Russischen
zaakgelastigde over te brengen.
De regeering meldt dat do benden-
activiteit voor het oogenblik geluwd is»
Men gelooft dat het rustig zal blijven
totdat Tsaldaris' nieuwe regeering be
kend zal ziin. De koning bleef vandaag
in afwachting van de nieuwe ministers-
lijst van Tsaldaris. (U. P.)
LIQUIDATIE VAN NEDERLANDSCHE
AANDEELEN IN AMERIKA.
Prof. Lieftinck. de minister van Fi
nanciën. heeft te Washington verklaard,
dat binnen enkele weken de liquidatie
zal beginnen van aandeelen uit Neder-
landsch bezit, die thans een waarde
vertegenwoordigen van 600 tot 800 mil-
lioen dollar. De voorbereidende maat
regelen voor het certiticeeren van de
stukken zijn genomen.
