Haarlems Dagblad
Naar vreedzaam overleg in Indië
De Fransche
Volksstemming
Wapenstilstand vormt belofte
voor definitieve oplossing
Pseudo-militairen haalden
goederen uit Duitschland
Minister Van Kleffens krijgt
Amerikaansche onderscheiding
Jjee6 ODS3ND
:>!3linOdai3H3M 3d Nl
01c .TiMirStfmi» 1
1845T
Bureaux; Groote Houtstr 83
en Soendaplein 37. Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.'
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Dlrecteur-Hoofdredactenr: Robert Peereboom
Uitgave 8tlchtlng Voorlichting
Abonnementen: p week 31 et
per kwartaal f 4.—
Postgiro 273107
Tel.: Redactie ÏÖ800. Dir.-Hoofdred 15054
RUIM twee derden van het Fransche
kiezerskorps hebben gestemd over de
herziene Grondwet voor de Vierde Repu
bliek. Bijna één derde is thuis gebleven.
Van de twee derden hebben zich maar
53.6 vóór de nieuwe Constitutie Ver
klaard. 46.4 waren dus tegen en daar
mee is zij met een even kleine meerder
heid aangenomen, als waarmee haar voor
gangster in Mei van dit jaar verworpen
werd. Dit is niettemin beslissend en de
Vierde Republiek kan in werking treftm,
al heeft slechts zevenendertig procent van
het totale aantal kiezers zich vóór haar
Grondwet verklaard
Dit is geen hoopvol begin. Het is ook
niet hoopvol, dat Parijs en Lyon in meer
derheid tegen hebben gestemd. De eenige
winst, die te booken valt, bestaat in het
einde van den voorloopigen bewindsvorm.
Dat een volk moet weten waar het aan toe
is, om werkelijk vertrouwen in zijn lands-
beleid te gaan stellen, is zeker. Wij heb
ben zelf ondervonden, dat een voorloopig
bewind maar korte spankracht bezit en
spoedig leidt tot onzekerheid en scepti-
De Franschen, kennelijk stemmensmoe,
moeten nu hun nieuwe parlement nog gaan
kiezen. Zij zullen dat doen volgens het
stelsel der Evenredige Vertegenwoordi
ging, die in hun taal Représentation Pro-
portionnelle heet. Jammer voor hen. Wij
hebben ondervonden en dat gedurende
langen tijd welke de groote gebreken
van dit stelsel zijn en bezitten het trou
wens nog. Hopelijk zullen wij er in de
toekomst van verlost raken.
Redenen, waarom er 734 millioen thuis
blijvers bij deze Fransche volksstemming
waren, zijn er genoeg. Generaal Charles
de Gaulle, Frankrijks groote man, al staat
hij buiten de partijen en al bevindt hij
zich al acht maanden op den politieken
achtergrond, had den raad gegeven, tegen
te stemmen. De drie groote partijen, die
een compromis over het nieuwe ontwerp
hadden bereikt, hadden daarentegen de
aanneming aanbevolen. Aldus in een moei
lijk geval verkeerend, hebben blijkbaar
vele aanhangers der groote partijen, voor
al van de M. R. P., maar den middenweg
gekozen en zich onthouden. Ook hadden
velen genoeg van al die stemmingen en
geloofden zij niet erg in de heilzaamheid
van een compromis, dat door uitwisseling
van partij-wenschdh tot stand was ge
komen. Dat is begrijpelijk. Men moet,
logisch redeneerend, aannemen dat geen
enkele politicus het met den volledigen
inhoud van deze Grondwet eens is. En de
Franschen houden van logisch redenecren:
geen volk meer dan zij. Het na-oorlogsche
beleid m/st daarom veler instemming. Het
boeit hen niet, het bezielt hen niet, zij
halen er de schouders over op. Onwille
keurig denkt men aan het befaamde woord
van Lamartine. geuit in de nadagen van
koning Louis Philippe: la France s'ennuic:
Frankrijk verveelt zich. De omstandig
heden zijn nu weliswaar anders dan in
dien tijd, maar de uitwerking lijkt erop.
Politici vervelen Frankrijk.
Hun compromis en de tegenstand van
„den Generaal" hebben het aantal thuis
blijvers hooger doen stijgen dan in Mei.
Maar ik herinner eraan dat het toen al
5millioen beliep, hetgeen eveneens ab
normaal was. En men kan zich zonder
moeite voorstellen, hoeveel Franschen al
leen uit sleur, uit verveelde gewoonte, min
of meer mopperend ter stembus zijn ge
togen. Is dit de ware geest, waarin men
zijn staatsvorm herziet en een nieuwe
Republiek uitroept?
De Generaal wilde een andere Grond
wet. Hij wilde dat het staatshoofd grooter
bevoegdheden toegekend zouden worden,
om te voorkomen dat de situatie herhaal
delijk zou vastloopen, zooals bij de tal-
looze kabinets-crises tijdens de Derde
Republiek gebruikelijk was. Maar hoe
denkt de Généraal? Meer en meer krijgt
men den indruk dat hij een typische natio
nalist van den ouden stempel is, die zich
toespitst op „la gloire", op het herstel van
Frankrijk als groote mogendheid. Zonder
twijfel bezit De Gaulle buitengewone ver
standelijke gaven, gesteund door wils
kracht en moed. Maar hij lijkt een m^p
van de oude opvattingen. Kan men van
hem leiding verwachten bij de schepping
van een njeuw Europa? Misschien 6pcclt
hij een uiterst verfijnd spel en houdt hij
combinaties achter de hand, die een ge
heel nieuwe ontwikkeling beoogen. Maar
tot dusver blijkt het niet.
De moeizame geboorte van de Vierde
Republiek herinnert aan Ortega y Gasset's
6eherpe definitie van de Europeesche stem
ming. gegeven in 1931. „Er zijn geen pro
gramma's" zei hij, „die overeenkomen
met de werkelijke afmetingen, die het
leven in lederen enkeling van Europa heeft
gekregen." En hij voegde eraan toe, dat de
Europeaan niet meer wist hoe hij de par
lementen moest aanwenden, dat hij geen
eerbied meer had voor de doeleinden van
het traditioneele openbare leven, dat hij
geen nieuwe verwachtingen meer koester
de ten aanzien van de nationale Staten,
waarin hij ingedeeld en vastgezet was.
Als men even verder kijkt dan Frank
rijk. rijst de vraag of een dergelijke stem
ming niet in meer Europeesche landen
merkbaar is. Ook nu: nadat de Duitsche
greep naar de Europeesche macht mislukt
is en het oude herleeft.
R. P.
Prof. Ir. W, Schermerliorn heeft Maandagavond namens de commissie-generaal op
het sluiten van den wapenstilstand den volgenden commentaar gegeven:
„De commissie-generaal ziet in liet sluiten van den wapenstilstand een aanwijzing,
dat cr klaarblijkelijk mogelijkheden bestaan voor oen wederzljdsch begrip, moge
lijkheden, die kort geleden veel moeilijker to schoppen waren, niet alleen voor hot
sluiten van den wapenstilstand zelf, doch in hot bijzonder voor de wijze waarop.
De thans tot stand gekomen consolideering van zekere posities maakt het mogelijk,
dat beide partijen naar beslissingen verlangen, hetgeen ook beloften inhoudt voor
hot moeilijke werk, dat nog voor ons ligt."
Luitenant-generaal S. H. Sfroor, op
perbevelhebber van het K.N.I.L., zeide
o.a. het volgende:
„Ook in legerkringen wordt het be
richt. dat 'de wapenstilstandsbesprekin
gen tot, een bevredigend resultaat heb
ben geleid, met voldoening begroet. Hoe
zeer de op rust en orde wachtende be
volking van de dessa's verlangt naar
den vrede, weet niemand beter dan wij.
Naar ik hoop, zal thans getoond wor
den, dat de republikeinsche regeering
in staat is haar bevelen te doen gehoor
zamen. Na het vorengaande is het wel
haast onnoodig te verzekeren, dat de
bevelen van het geallieerde opperbevel
met de grootste stiptheid en vreugde
door miin troepen zullen worden opge
volgd".
Prof. ir. W. Schermerhorn tijdens het
uitspreken van zijn rede op de eerste
plenaire bijeenkomst van de commissie-
generaal en de Indonesische delegatie.
De Britsche officieele woordvoerder
heeft er op gewezen, dat het thans be
reikte resultaat niet beteekent, dat van
heden af het vuren overal automa^ch
gestaakt zal worden.
Streven naar demobilisatie
Hij deelde verder mede. dat de ge
mengde wapenstilstandscommissie bij
de eerste gelegenheid de mogelijkheden
en de voorwaarden voor de verwezen
lijking van den wapenstilstand, waar
toe thans in principe besloten is. zal uit
werken.
In verband hiermede zullen zoo spoe
dig mogelijk instructies aan de troepen
gegeven worden.
De gemengde wapenstilstandscom-
missie heeft de volgende verklaring op
gesteld:
„Daar beide partijen den wapen
stilstand wcnschcn als een eersten
stap naar een vreedzame oplossing
van het huidige politieke conflict,
ligt het voor de hand. "dat de mili
taire sterkte, zooals die momenteel
aan heide zijden is, beschouwd moet
worden als een maximum, dat, in
dien deze wapenstilstand slaagt, en
de politieke situatie zal zijn opge
klaard, nog zal worden verminderd.
liet feit, dat een groot aantal van
de Nederlandsche troepen bestaat
uit de „militie", die voor langen
tijd is gemobiliseerd, is een verdere
aanleiding om een vreedzame op
lossing te bespoedigen, zoodat de
mobilisatie daarvan mogelijk zal
worden.
Hetzelfde geldt voor het verlichten
van den last, die dc huidige Sterkte van
de Indonesische strijdkrachten, de on
geregelde troepen inbegrepen, voor het
land beteekent.
Beide partijen zullen elkander op de
hoogte houden omtrent de maatregelen,
die ten aanzien hiervan worden over
wogen en genomen.
Basisovereenkomst
vóór 30 November?
De operbevelhebber van de TRI, Soedir-
man, heeft gisteren in een radiotoespraak
het Indonesische volk mededeeling ge
daan van den wapenstilstand, aldus be
richt het republikeinsche persbureau An-
tara.
Soodirman heeft order gegeven, dat
alles moet worden gedaan om botsingen
te voorkomen. Hij sprak verder de ver
wachting uit, dat zijn orders zouden wor
den uitgevoerd.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
commissie-generaal oplimistische ver
wachtingen heeft ten aanzien van de
totstandkoming van een basisovereenkomst
vóór 30 November.
Hef woord is aan.
Heinrich Heine:
In deze dagen strijden wij
voor ideeën, en de kranten
zijn onze vestingen.
Voorloopige bespreking
over Duitschland
Heden slotzitting
der Vredesconferentie
Het laatste ontwerp-vredesverdrag,
namelijk dat voor Finland, werd gedu
rende de plenaire zitting der vredes
conferentie van Maandag aangenomen,
waarmede het werk der conferentie
voorloopig geëindigd is. De nog te be
handelen kwesties. Duitschland en
Oostenrijk, komen later aan de beurt.
Gisteravond hebben de vier ministers
van Bui tenia ndsche Zaken besloten, op
den vierden November een voorloopige
bespreking van het Duitsche vraagstuk
te New York te houden.
Molotof heeft zich tijdens dc afgeloo-
pen zitting ontevreden getoond over de
op de Vredesconferentie bereikte resul
taten. Hii critiseerde de methoden der
Westelijke landen en betoogde dat „een
bepaalde groep" op de conferentie den
boventoon heeft gevoerd.
Om drie uur hedenmiddag zal de
slotzitting van de Vredesconferentie een
aanvang nemen.
Volgens den Waslilngtonschen correspon
dent van de „New-York Times" overweegt
het Amerikaansche opperbevel dc mogelijk
heid om duizenden zware bommenwerper»
om te bouwen tot radiografisch bestuurd»
projectielen. De beoogde maatregel Is ge
baseerd op de te Bikini opgedane ervaringen.
Weerberichf
WEINIG VERANDERING
Verwachting geldig van Dinsdagavond
tot Woensdagavond: Weinig verandering.
Voor een Engelsche militaire rechtbank
te Gronau is gisteren een proces begonnen
tegen twee Nederlanders en een Dultscher,
die op 3 Augustus op den weg tusschen
Ogtrup en Gronau waren aangehouden
toen zij in een militaire auto een groote
partij electrlsch materiaal naar Nederland
wilden vervoeren. Zij waren gekleed in
Engelsche militaire uniformen en hadden
valsche papieren, waarmee zij over de
grens waren gekomen.
Eerst stond terecht G H. S., groothan^
delaar Ir. electrotechnischeartikelen te
Enschede, wien ten laste was gelegd het
ongeoorloofd overschrijden van de grens,
het gebruiken van vervalschte militaire
papieren het onbevoegd dragen van de
Britsche 6ergeantsuniform. hot smokkelen
van electrische apparaten uit Duitschland
en het afsluiten van transacties met JDuit-
schers. hetgeen volgens de bepalingen van
het Britsche militaire bestuur verboden is.
De andere Nederlander was de taxi
chauffeur B. B. i»it Enschedé, die de mi
litaire vrachtauto had bestuurd. Ook hij
werd vervolgd wegens onrechtmatig dra
gen van een militaire uniform en het ge
bruiken van valsche papleren.
In dc verklaring, die S. hij zijn arresta
tie had afgelegd, deelde hij mede, dat hij
reeds vóór den oorlog zijn artikelen uit
Duitschland betrok. In het voorjaar wer
den In Amsterdam tijdens oen vergadering
van grossiers de invoer-moeilijkheden van
Duitsch electrotechnisch materiaal bespro
ken. Tijdens deze vergadering had S. mede
gedeeld, dat door een functionaris van
den wederopbouw te Enschedé materiaal
In het bureau van den Amerikaan-
schen Ambassadeur, Dr. Stanley K.
Hornbcck is hedenmiddag om 12 uur
aan minister van Kleffens de Vrüheids-
mcdaillc met zilveren palmtak (Medal
of Freedom with #silverpalm) uitge
reikt.
De officieele vermelding luidt:
Eelco Nicolaas van Kleffens, Neder-
landsch staatsburger, vopr buitengewoon
verdienstelijk werk, die de Vereenigde
Staten geholpen heeft bii de oorlogvoe
ring tegen den vijand als minister van
Buitenlandsche Zeken, vau 7 December
1941 tot 8 Mei 1945. Zijn toewijding aan
de Geallieerde zaak en .wijd begrip van
internationale zaken waren verant
woordelijk voor de oorlogsverklaring
a onmiddellijk
door Nederland aan Japan
na den aanval op Pearl Harbour, als
mede voor de overeenkomst waarbij
Amerikaansche troepen in staat Waren
deel te nemen aan de verdediging van
Nederlandsch Curacao. een hoogst be
langrijk olie-centrum.
Door de talrijke artikelen die hij
schreef voor Amerikaansche periodie
ken en vooraanstaande dagbladen, heeft
hii zijn wijsheid bijgedragen aan de
Amerikaansche gedachte op het gebied
van buitenlandsche aangelegenheden en
het weren van den oorlog.
Ziin leiderschap en onvermoeide ijver
hebben op belangrijke wijze bijgedragen
tot de nederlaag van de gemeenschap
pelijke vijanden en vriendschappelijke
betrekkingen gesmeed tusschen de Ver
eenigde Staten en Nederland.
uit Duitschland met militaire wagens en
soldaten werd gehaald. Om nu in het bezit
te komen van electrotechnisch materiaal
stelde deze functionaris zich in verbieding
met een inspecteur van de Invoerrechten
en Accijnzen Deze zou aldus de ver
klaring van S. gezegd hebben: „Wij
maken u tot sergeant en dan kunt u zon
der risico in Duitschland zaken doen." S.
kreeg een uniform, paybook en rclsbcvcl.
Hem werd een militaire auto ter beschik
king gesteld, welke door B, werd be
stuurd. Op 1 Augustus reden zij de grens
over en kwamen via Nordholm in Gronau,
waar S. den Duitscher J., die vroeger zijn
vertegenwoordiger was, ophaalde Vervol
gens gingen zij te zamen naar het Roer
gebied om bij verschillende fabrikanten
nkoopen te doen.
De verklaring van den Duitschor hield
in, dat hij in de meening verkeerde, dat
bij de Britsche autoriteiten toestemming
was gevraagd om goederen uit de Britsche
zone naar Nederland te exporteeren. Aan
gezien deze toestemming op zich liet wach
ten, werd de uitvoer door S. onder auspi
ciën van het „Reconstruction Command
of the Netherlands" zonder toestemming
de Britsche autoriteiten ter hand ge
nomen.
De zitting werd hierna verdaagd.
Over den achtergrond van deze zaak
vernam het A.N.P. op de rechtszitting van
bevoegde zijde het volgende:
Dooi; het ontbreken van een handelsover
eenkomst met het door de geallieerden
bezette Duitsche gebied, Is de Nederland
sche regeering meermalen gedwongen ge
weest langs niet-officleelen weg goederen
in Duitschland te koopen. Deze goederen
werden echter aan de grens gedeclareerd
en langs officlcelen weg ln Nederland in
den handel gebracht.
In het geval echter, dat ter zitting werd
behandeld, hebben enkele Nederlanders
door gebruik te maken van vervalschte
papieren eveneens goederen uit Duitsch
land betrpkken Zij werkten niet voor
officieele instanties, maar in hun eigen
belang. Deze rechtszaak is derhalve hoofd
zakelijk gericht togen het „Reconstruction
Command of the Netherlands", een door
particulieren in het leven geroepen orga
nisatie, welke geen enkele officieele er
kenning had. De R.C.N maakte niet alleen
gebruik van valsche of vervalschte papie
ren, maar de leden van deze organisatie
droegen ook teh onrechte geallieerde mili
taire uniformen. Verdachte S. heeft zich
van deze organisatie bediend, om gemak
kelijker Duitsche artikelen naar Nederland
te kunnen uitvoeren. Maanden lang schijnt
deze organisatie met succes te hebben ge
werkt, totdat op 1 Augustus de zaak aan
het licht kwam.
