Haarlems Dagblad v Rede van Bevin Bespreking over politieke kwesties is gisteren in Batavia begonnen Bevin bespreekt de problemen der internationale politiek I I ^"a Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 37, Haarlem IJmuiden: Kennemerlaan 154, Telefoon 543-7 Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825 Uitgave Stichting Voorlichting Abonnementen: p week 31 ct. per kwartaal 4. Postgiro 273107 PI roetour-Hoofd redacteur: Robert Peereboom Tel.: Redactie 10600. Dir-Hoofdred. 15054 HET Lagerhuis debatteert over Buiten landsche Zaken en minister Ernest Bevin heeft in zijn rede geen groote poli tieke lijn voor de toekomst aangegeven, maar zich wel duidelijk uitgesproken om trent verscheidene tegenstellingen, die zich thans voordoen. Natuurlijk zijn dat tegen stellingen met Rusland. Het dispuut tus- schen Oost en West duurt onverminderd voort. Dat er zich wel zeer verschillende zienswijzen in voordoen wordt vandaag weer eens scherp aangetoond door het be richt, dat de Sovjet-autoriteiten opdracht hebben gegeven tot het wegvoeren van Duitsche technici en arbeiders der electri- citeits-industrie uit den Russischen sector van Berlijn. Men weet niet waarom dit gebeurt en het is evenmin bekend, waar heen de mannen worden gebracht. Giste ren kwam al het bericht, dat de electrici- teits-voorziening was stopgezet; een en ander volgt op de voor de Sovjets teleur stellende gemeenteraadsverkiezingen te Berlijn, waarbij de sociaal-democratische partij do overwinning heeft behaald en de door Rusland gesteunde socialistische een heidspartij het leelijk heeft afgelegd door als nummer drie uit de bus te komen. De sociaal-democratische partij heeft nu fel tegen het wegvoeren der arbeiders gepro testeerd, gesproken van deportatie en van inbreuk op menschelijk en internationaal recht en verklaard, dat zulke maatregelen pas in Neurenberg ten overstaan van de geheele wereld zijn veroordeeld. Als dit de gevolgen van vrije verkiezin gen moeten zijn, bestaat daaromtrent in derdaad wel een scherpe tegenstelling in de opvattingen van Oost en West. Bevin heeft andere besproken. Hij heeft don aandrang van de Sovjet-Unie naar het bezit van een basis aan de Dardanell'en vierkant afgewezen. Zulk een aandrang noemde hij een ongeoorloofde inbreuk op de Turksche souvereiniteit. Hij erkent dat het verdrag van Montreux, dat den status van de Dardanellen regelt, herziening behoeft, maar is daartoe alleen bereid door middel van een internationale confe rentie. Dat is duidelijk genoeg en dit punt uit zijn rede verdient bijzondere belang stelling, want er is geen twijfel aan dat de Russische ambities zich op niets zoo scherp toespitsen als op de kwestie van de be- heersching dier zeeëngten. Men doet goed dit te onthouden, om het verdere verloop van zaken te begrijpen: de Dardanellen vorme'h voor Rusland, voorzoover het zijn Europeeschen kant betreft, een kernpunt. Het heeft ook groote zaken in het Verre Oosten te behartigen En er is de Duitsche kwestie, die minder vitale Russische belan gen geldt, maar in het geheele complex van internationale kwesties een belangrijk middel ter onderhandeling vormt en voor Europa een levensbelang is. Op dit punt keer ik dan ook terug tot Bevins verklaringen in het Lagerhuis. Hij heeft gezegd dat de voorwaarden moeten worden geschapen, waardoor de wereld wordt gevrijwaard voor een dictatoriaal bestuurd Duitschland. Dat spreekt vanzelf. De Duitsche industrie moet niet verder worden afgebroken, dan de veiligheid van Europa eischt. Dat is een uitspraak, die hoop geeft op een voorzichtiger beleid, dan tot dusver gevoerd is. Bevin is van mee ning dat een accoord over Duitschland de toetssteen zal vormen voor die betrekkin gen tusschen de vier groote mogendheden, waardoor kans zal ontstaan op een veili- gen en duurzamen vrede. En hij hoopt, dat in de komende conferentie van den Raad van Ministers van Buitenlandsche Zaken te New-York de nationale belangen onder geschikt zullen worden gemaakt aan de gemeenschappelijke. Oostenrijk moet zoo spoedig mogelijk een onafhankelijke en soevereine staat worden Men leest dit laatste en haalt de schou ders op. In hoeverre onafhankelijk? En in welken mate „souverein"? En welke ver wachting koestert Bevin niet slechts hoop, maar verwachting dat op de con ferentie te New-York de nationale belan gen werkelijk ondergeschikt zullen worden gemaakt aan de gemeenschappelijke? Hij beoogt een federaal Duitschland, maar spreokt niet over een federaal Euro pa, ofschoon de gedachte daaraan hem wel heel vaak moet vervullen. Het verdrag van Potsdam, dat zulke verwarde gevolgen heeft gehad, heeft hem aanleiding gegeven om tc zeggen, dat Engeland niet bereid is de bepalingen na te leven, die het voor zichzelf ongunstig acht, als andere landen verdragspunten veronachtzamen. Als de thans bestaande overeenkomst niet kan worden nageleefd moet er een nieuwe komen. En de opofferingen, die het Brit- sche Rijk zich in twee wereldoorlogen heeft getroost, zijn dusdanig geweest, dat het niet elke vijf minuten een rechtvaar diging van zijn bestaan hoeft te geven. In het debat heeft Bevin geenszins al- gemeenen bijval gevonden, ook niet bij zijn eigen partij, waaruit opposanten tegen zijn beleid naar voren kwamen. En het onder werp federaal Europa is door de oppositie wel aangesneden, zoodat het deel van de discussie uitmaakt. Het komt tegenwoordig in steeds toenemenden mate aan de orde in alle internationale discussies van be lang. Maar steeds nevens de tegenstelling tusschen Oost en West, die ook in dit Lagerhuis-debat weer hoofdschotel is. En de vraag blijft volkomen open, of" Europa er toe komen zal over zijn eigen lot te beslissen, of zich er blijvend bij zal neer leggen dat Sovjet-Rusland daar niet mee Instemt. Mocht het laatste geschieden, dan zou men daaruit moeten afleiden, dat zelfs een belangrijke groep van „souvereine' staten niet meer tot een souvereine daad zou kunnen komen. R. P. De eerste bijeenkomst van de leden van de Commissie-ereneraal oti de Indonesische delegatie ter behandeling van politieke problemen begon gisteren in Batavia om 17.00 uur plaatse! ij ken tijd ten huize van Sjalirir. Lord Killeam was hierbij niet aanwezig. De vergadering heeft ruim een uur geduurd. Er werden inleidingen en beschouwingen gehouden. Gisteravond heeft Sja'hrir de leden van de commissie-generaal aan een di ner genoodigd. Prof. Sohermerhorn was wegens een lichte ongesteldheid ver hinderd. Aan het diner zaten boven dien aan Lord Killearn, Michael Wright, Lord Killearns plaatsvervan ger, de Australische vertegenwoordiger Ballard, Gilbert Mackerel'h, dr. B. J. Koets. Abdoelkadir, adviseur van Dr. van Mook, dr. P. J. A. Idenburg, mr. K. F. J. Verboeket cn de Indonesische ministers Soesanto, Nntsir, Roem. Sja- rifoedin en dr. A. K. Gani. zoomede de vice-ministers Leimena en Hadji Agoes Salim. Vandaag zijn de ministers Soesanto en Roem naar Djokjakarta gegaan ten einde hun respectieve ministeries van Justitie en Binnenlandsche Zaken for meel over te nemen. Incident met Soedirman De aankomst van generaal Soedir man, die te Batavia zou deelnemen aan de besprekingen der wapenstilstands- commissie, is vertraagd door een inci dent op het station te Bekassi. Toen de generaal daar aankwam op doorreis naar Batavia met een geleide van der tig gewapende T.R.T.-soldaten, herin nerde een Britsohe officier hem er aan, dat er een verbod bestond voor gewa pende leden der T.R.I. in Batavia te komen. De officier stelde voor. het ge leide te laten inrukken, doch Soedir man. die dit blijkbaar als een prestige verlies beschouwde, weigerde, hiertoe het bevel te geven. Na telefonisch over leg met het geallieerde hoofdkwartier kreeg de officier toestemming om Soe dirman met zijn geleide door te laten reizen, onder voorwaarde dat hij zelf meeging om incidenten te vermijden en toe te zien, dat de manschappen in Ba tavia direct hun wapens bij den ver bindingsofficier van de T.R.I. zouden inleveren. 4 Soedirman verklaarde, ook dit voorstel niet te kunnen aanvaarden, omdat hij vreesde, dat zich in Batavia incidenten zouden voordoen. Hij reisde daarop nar Djokjakarta terug na me degedeeld te hebben dat hij den volgen den dag zonder geleide naar Batavia zou reizen. Rapport van Dr. Koets Over het bezoek, dat Dr. P. J. Koets en vijf andere Nederlanders van 15 tot 20 September aan republikeinse!! ge bied op Java hebben gebracht, is thans een rapport verschenen. Eerst wordt de voorgeschiedenis van het bezoek ver meld. waarbij verklaard wordt, dat men geen officieele opdracht had. Bij aankomst te Djokjakarta bleek, dat men den aard der Nederlandsche bedoe lingen wantrouwde. Hoewel de offi cieele hoffelijkheid niet ontbrak, ble ven alle republikeinsohe deuren geslo ten. Dc promotors van de reis achtten het blijkbaar noodig, dat Soekarno zijn goedkeuring aan het bezoek zou geven. Toen dit het gezelschap werd medege deeld is een bezoek aan Soekarno niet geweigerd, in de eerste plaats omdat het hier een beleefdsbezoek betrof van eenige Nederlanders, die niet in hun ambtelijke kwaliteit het republikcinsche gebied bezochten. Bovendien zou een weigering het doel van de reis kunnen doen mislukken, hetgeen men niet voor zijn verantwoording durfde nemen. Het verslag constateert, dat Soekarno „een realiteit vormt in deze realiteit van de republiek op Java. Collaboratie met den Japanschen bezetter wordt of afgewe zen, of aanvaard als middel tot een daarboven uitreikend nationaal doel. Zijn invloed op de massa en op bepaal de stroomingen stelt hem in een reëele gezagspositie in de republiek". Na een overzicht van den toestand op verschillend gebied in het bezochte ge bied wordt verklaard, dat de zelfbe wustheid der bevolking opvalt. Het ge voel van eigenwaarde is toegenomen, dociliteit en onderworpenheid zijn grootendeels verdwenen. Het optreden is bewuster en vrijer, zonder dat de oude hoffelijkheid is verdrongen. De nationalistische verlangens zijn veelal met sociaal-economische tendenzen ver mengd. Met nadruk vêrklaart het ver slag, dat van haat tegen de Nederlan ders niets te constateeren vieL Hef woord is aan..... Goethe: Het ergert de tnenschen, dat de waarheid zoo een voudig is. Rusland vordert Duitsche arbeiders De Sovjet-autoriteiten hebben heden be vel gegeven tot het wegvoeren van Duit sche technici en arbeiders in de electrici- teitsindustrie uit den Oostelijken sector van Berlijn, aldus wordt door radio Frank fort medegedeeld. De Amerikaansche autoriteiten hebben bevestigd, dat de deportatie der arbeiders en hun gezinnen voortgang vindt, maar de roden en hun bestemming werden niet onthuld. De leiders der sociaal-democratische partij zijn te Berlijn bijeengekomen en hebben een resolutie aangenomen, waarin geprotesteerd wordt tegen het „depor- teeren" van Duitsche arbeiders uit den Sovjet-sector van Berlijn. Accoord inzake Duitschland toetssteen voor betrekkingen tusschen de Groote Vier Bevin, de Engelsehc minister van Buitenlandsche Zaken, heeft in liet Lagerhuis de debatten over de Britsche buitenlandsche politiek geopend met een rode. waarin vooral van belang was hetgeen hij over Duitschland zeide. Overeenstemming ten aanzien van Duitschland, zoo verklaarde 1» ij. is de toetssteen voor de bet rekkingen tusschen dc vier groote mogendheden en schopt een gelegenheid, om een blijvcnden i-ede op te bouwen. „Wij zijn niet bereid, de gedeelten van dc overeenkomst van Potsdam, weike voor Engeland ongunstig zijn, na tc komen. Indien ook andere gedeelten niet zonden worden nngclecfd. De overeenkomst moot in haar geheel worden uitgevoerd, of er moet een nieuw aceoord in liet leven geroepen worden." Bevin verklaarde, dat Engeland het vrij wel geheel eens was met de jongste ver klaringen van maarschalk Stalin en Byr nes. Hij wenschte dat er politieke voor waarden geschapen worden, waardoor een herleving der Duitsche agressie zou wor den voorkomen. De Duitsche industrie heeft een belangrijke rol in de Europeesche economie te spelen. Het is niet de bedoe ling van Engeland deze industrie geheel te vernietigen, behalve voorzoover zij de veiligheid ln gevaar zou kunnen brengen. Op langen termijn is een voor de Duit- schers aanvaardbaar constitutioneel sy steem een der doelstellingen der Britsche politiek. Indonesië Bevin verklaarde, dat de Britsche re geering haar best zou doen om een rege ling in Indonesië te bevorderen. De En- gclsche troepen zullen uiterlijk op 30 November uit Indonesië worden terugge trokken. Bevin had alle hoop, dat op dien datum reeds een regeling bereikt zou zijn. Bevin zeide verder, dat de tweede we reldoorlog zulk een ellende had veroor zaakt, dat indien men een volgende cata- trofc zou willen voorkomen, de geheele wereld een nieuwe regeling op zeer brecde basis zou moeten treffen. De vraagstuk ken van Europa houden verband met die van het Midden-Oosten en Verre Oosten, terwijl men rekening moet houden met ontwakend nationalisme over de geheele wereld. Men zal het in een wereldorgani satie moeten geleiden, daar het anders een gevaar voor verdere conflicten kan wor den. Het herstelvraagstuk na dezen oorlog is geheel anders, dan dat na den vorige. Ten bchoeVfe van de veiligheid in de toe komst zijn de twee voornaamste agressie ve mogendheden ter aarde geworpen. Het is noodzakelijk ze dusdanig onder con- Een vechtjas en een danspas. Zoo op het eerste ge zicht geen waar schijnlijke combi natie, maar deze leden van het 2e bataljon Highlan ders (Lichte in fanterie) uit Schot land bewezen tij dens een demon stratie van hun volksdansen, dat een samengaan wél mogelijk is. Tus schen haakjes,wist u, dat in het witte rokje van den ach tersten Schot 35 el stof verwerkt is tróle en bezet te houden, dat zij niet op nieuw agressieve landen worden Hierbij rijzen dusdanige tegenstellingen, dat de taak er uiterst moeilijk door wordt Een van de grootste fouten, die de vredestichters na den eersten oorlog maakten was het negeeren van de Rus sische positie. Indien men deze vergissing niet had begaan, zou meer vertrouwen bestaan kunnen hebben. Indien dc Ver- eenigde Staten ook tot den Volkenbond waren toegetreden, had waarschijnlijk de tweede wereldoorlog voorkomen kunnen worden. Over de anti-Britsche propaganda zeide Bevin: „Ik ben van meening, dat de bij drage, die wij in deze twee wereldoorlo gen hebben geleverd, de prijs, dien wij ia bloed en geld hebben betaald, onze mo- reele aanspraken en de getrooste opoffe ringen niet elke vijf minuten een recht vaardiging van ons bestaan noodzakelijk maken". Sprekende over het Verre Oosten bracht Bevin hulde aan generaal MacArthur. De materieelo demilitariseering van Japan is geëindigd. Het gaat er thans om te zor gen, dat de Japanneezen noch de midde len, noch den wil meer bezitten om het pad der agressie opnieuw te betreden. „Wij wenschen een blijvenden vrede met Japan te sluiten". De Dardanellen Het Sovjet-Russische verzoek om een basis aan dc Dardanellen zou, aldus zeide Bevin, „een ongeoorloofde inbreuk op de souvereiniteit van Turkije ten gevolge hebben". Het verdrag van Montreux be hoefde wijziging, maar de Britsche re geering wenschtc deze kwestie internatio naal geregeld te zien. De Britsche regee ring zal meehelpen om tot een oplossing van dit moeilijke probleem te geraken. Als de zcnuwenoorlog in deze geëindigd is, zal de kwestie op veel betere basis kunnen worden behandeld. Ten aanzien van Griekenland zeide Bevin: „De buitenlandsche inmenging in. Grieksche zaken moet ophouden. Wij zul len onze troepen zoo spoedig mogelijk uit Griekenland terug trekken". Engeland werd, volgens Bevin, in de onderhandelingen met Egypte gehinderd door de binnenlandsche politieke moei lijkheden van Egypte. De Britsche be langen in Triëst liggen alleen op het ge bied van den internationalen handel, niet op strategisch terrein. Bevin hoopte, dat Jocgo-SIavië zijn standpunt ten aanzien, van Triëst zou wijzigen. Een internatio naal lichaam zou dc vrije vaart op den Donau moeten waarborgen. Oostenrijk moet in zoo kort mogelijken tijd zijn onafhankelijkheid terugkrijgen. De Britsche rcgcering heeft besloten de Fransche voorstellen voor het Saar- gebicd te aanvaarden. Met die voor het Rijnland en het Ruhrgeblcd kon zij zich echter niet vcrcenigen. Over Duitschland zeide hij nog, dat dit land zoo spoedig mogelijk weer in zijn eigen onderhoud moet kunnen voorzien. Er wordt thans een plan uitgewerkt om de zware Industrieën te onteigenen. Over wogen wordt de vorming van een Duit sche constitutie, welke het midden houdt tusschen een federatie van autonome sta ten en een gecentraliseerd eenheidsbe- stuur.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1946 | | pagina 1