Haarlems Dagblad
Het Veto-recht
Het Koninklijk bezoek aan Brussel
Toespraak
tot de gedecoreerden
Rusland zwicht voor veto-critiek
•ÖUjUIBJJ unij UPA I
1 sjsiAjpjaqLuadsg A aP !iq usj)eAa6aijjasap ssa\j.
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37. Haarlem
I.Tmuiden: Kenncmerlaan 154,
Telefoon 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pccrcbooi»
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p week 31 ct.
per kwartaal 4.
Postgiro 273107
Tel.: Redactie 10600. Dir-Hoofdred. 15054
rP OEN de U.N.O. te San Francisco door
de vertegenwoordigers van 51 mogend
heden was opgericht en het daar aangeno
men Charter in het Nederlandsch:
Handvest ter ratificatie naar de parle
menten ging, werden in de kleine en
„middclgroote" landen de bezwaren tegen
het veto-recht van vijf groote mogend
heden scherp gevoeld. Ook in ons land
werden deze bezwaren, nevens andere die
men tegen de nieuwe wereldorganisatie
inbracht, in het Jicht gesteld. Maar de toe
stand bracht mee, dat men eigenlijk geen
andere keus had dan te ratificeeren. Voor
het oogenblilc was niets beters te bereiken
en men moest er maar het beste van
hopen. Daarop stak de Veiligheidsraad van
wal en al spoedig bleek, dat de Russen bij
alle denkbare gelegenheden van hun recht
van veto gebruik gingen maken. Dit was
niet de bedoeling van San Francisco ge
weest, welks Handvest in de eerste plaats
naar den geest en zeker niet uitsluitend
naar de letter moest worden toegepast Ik
hc-b gisteren betoogd, dat Handvesten al
leen kans op welslagen hebben als zij een
beslaande overtuiging, een gemeenschap-
pelijken wil in schriftelijke bepalingen
neerleggen. Uit het maken van schrifte
lijke bepalingen ontstaan niet de overtui
ging en de wil. Het moet andersom ge
beuren. In het algemeen bleek trouwens,
dat evenals in den Volkenbondstijd de sou-
vereine staten ter conferentie kwamen om
in de eerste plaats hun eigen belangen te
dienen. Slechts voorzoover deze ontzien
werden bleken zij tot overleg bereid. En
zij botsten op tallooze punten met elkaar.
Zij botsen nog steeds. Dit is het oude lied.
De U.N.O.die feitelijk ten onrechte
United Nations' Organisation heet. want
zij vereenigt niet de volken, zooals een
Federale Unie dat wel doet, bevindt zich
in de positie van een rechtbank, die niet
steunt op gemeenschappelijke wetgeving
voor haar rechtsbedeelden. Zij moet von
nissen over naties, die opzettelijk van haar
voorschriften afwijken, maar die zich be
roepen op hun nationale souvereinitcit Zij
leven niet onder gemeenschappelijke wet
geving. zooals alleen een wereldparlement
zou kunnen vaststellen. Dit hoofdgebrek",
om het zoo maar te noemen, is sinds den
oorlog scherp aan den dag getreden en
heeft dan ook aanleiding gegeven tot de
acties voor Federale Unie waarbij men
door de vorming van grocpeeringen reeds
de mate van tegenstellingen verminderen
zou en ook voor den hoogsten vorm die
daarin bereikbaar en die alleen afdoende
zou zijn. de schepping van een Wereld-
regcering en een Wereldparlement. In
November 1945 verklaarde Bevin, de Brit-
sche minister van Binnenlandschc Zaken,
in het Lagerhuis: „Ik voel dat wij onweer
staanbaar op dezen weg worden gedreven:
wij moeten nieuwe studio ondernemen om
een wereldparlement te vormen, dat direct
door de volken gekozen zal worden. De
regceringen die de U.N O. vormen zouden
jegens dat parlement verantwoordelijk
zijn, dat de wereld-wet zou moeten maken
die de volken zouden aanvaarden. Moreel
zouden zij gebonden en bereid zijn om die
wet na te komen. Ik ben bereid om met
iedereen, wien dan ook, van welke partij
of van welke natie ook, te beraadslagen
om een grondwet te ontwerpen voor een
wereldparlement met een bepaald doel:
den Vrede."
Zoo sprak Bevin. Maar de wereld is nog
niet verder dan de UNO en in de U.N.O.
heeft Rusland, gedreven door zijn wan
trouwen jegens het Westen, het veto ge
bruikt om ieder besluit te verhinderen,
dat het niet in zijn eigen voordeel achtte.
Het bezigde dit middel tegenover het feit,
dat Amerika en Engeland meer medestan
ders in den Veiligheidsraad hebben dan
Rusland. Het fnuikte er dus meerderheids-
beslissingen mee. Daardoor is men feite
lijk op een dood punt gekomen en kan de
veiligheidsraad niet functioneeren. De kans
dat hij cr ooit in slagen zou. als een ge
schil van beslissende beteekenis tusschen
twee groote mogendheden zou ontstaan,
om oorlog te voorkomen, schijnt thans
vrijwel uitgesloten. Daarom wenschcn nu
verscheidene delegaties, dat het veto
recht uit het Handvest verdwijnen zal. Het
is niet aan te nemen dat dit zal geschie
den. Zelfs als het geschiedde zou de U.N.O
dc wereldsituatie overigens nog niet kun
nen behecrschen, want daartoe wordt in
derdaad een Wcreldwct. «door dc volken
zelf aanvaard en ontworpen door een
Wereldparlement. vereischt
Den Russen moet nagegeven worden dat
zij door hun optreden hebben aangetoond,
dat men met de huidige poging tot wereld
organisatie geen oplossing kan bereiken.
Helaas toonen zij tot dusver geen bereid
heid. de gevolgtrekkingen uit hun eigen
bewijsvoering te halen en mede te wer
ken tot de schepping van een wereldpar
lement. door de volken in vrijheid geko
zen. Hun eigen parlement wordt niet door
het volk in vrijheid gekozen, want cr be
staat in Rusland geen vrije partijvorming
en candidaatstelling. Eén partij regeert; dc
bcwindsvorm is de dictatuur.
In den loop van dit jaar leverde een
onderzoek der publieke opinie in de Ver-
eenigde Staten. Groot-Brittannic. Frank
rijk en Canada, waarbij de vraag werd ge
steld of men tevreden was met de vorde
ringen. die de U.N.O tot dusver gemaakt
had. in alle vier landen een ontkennend
antwoord op. Het grootst was de afwijzen
de meerderheid in Amerika Dat is eenige
maanden geleden. Als nu weer zulk een
Bij haar bezoek aan België heeft de
Koningin decoraties uitgereikt aan Belgen
en Nederlanders die zich tijdens en na den
oorlog verdienstelijk hebben gemaakt voor
de Nederlandsche zaak.
Vrijdagmorgen om 10.30 uur arriveerde
H. M. de Koningin met haar gevolg bij de
Nederlandsche ambassade, waar zij werd
welkom geheeten door den Nederlandschen
ambassadeur te Brussel, baron B. Ph. Ha-
rinxma thoe Slooten.
Voordat zij tot het uitreiken der onder
scheidingen zou overgaan sprak zij de te
onderscheiden personen toe. In haar rede
dankte zij het Belgische Volk voor al wat
het. ondanks eigen zware slagen, voor
Nederland heeft over gehad. Achtereen
volgens belichtte zij de verschillende fei
ten. dateerende van Mei 1940 af. toen vele
landgenooten bij hun evacuatie in België
een gastvrij onderdak vonden. Na de be
zetting werkten Belgen en Nederlanders
samen in het verzetswerk en vele inlich
tingen van. groote waarde voor de krijgs
voering bereikten, via het werk van de
Belgische illegaliteit. de Nederlandsche
reseering in Londen. ..Geen oogenblik,"
aldus de Koningin. ..hebt gij. hetzij door
verslagenheid over eigen verliezen, hetzij
in de feestvreugde der herwonnen vrij
heid. uw buurvolk vergeten." Ondanks hot
eigen eebrek aan voedsel en kleeding heeft
het Belgische volk groote hoeveelheden af
gestaan en nam het Hollandsche kinderen
in haar gezinnen en koloniehuizen op. Van
de vele organisaties die werkten ten bate
van Nederland noemde onze Vorstin het
Belgische Roode Kruis en het Comité
Hoste, die zoo ontzaglijk veel voor hun
Noordelijke buren gedaan hebben. Ten
slotte wees zij nog op de gastvrije huis
vesting van het Nederlandsch Militair Ge
zag in den winter van '44—'45 te Brussel
en op de hulp en steun van de Universi
teiten van Leuven en Brussel aan het
zwaar beproefde Nederlandsche Hooger
Onderwijs, en sprak zij als haar overtui
ging uit. dat de beide naties in samen
werking met de Vereenigde Volken moeten
bijdragen tot den opbouw van een nieuwe
wereld
Vervolgens ging Hare Majesteit over tot
het uitreiken van de 150 decoraties Ieder
der gedecoreerden betuigde zij haar dank
en tot ieder van hen richtte zij enkele
vriendelijke woorden.
's Middags heeft H M de Koningin in
Brussel in haar hoedanigheid van „As-
sociée" der klasse schoone kunsten van de
Koninklijke Academie van Wetenschanpen.
Letteren en Schoone Kunsten, een verga
dering van deze academie bijgewoond. Ver
gezeld van Z K H. den prins-regent, ar
riveerde de Koningin om 5 uur bij het
paleis der academie.
De voorzitter van de klasse der schoone
kunsten, de heer Victor Rousseau, opende
de vergadering met een rede, waarin hij
Hare Majesteit dankte voor het feit. dat
zij de benoeming als lid van de klasse der
schoone kunsten van de Koninklijke Aca
demie van België heeft aanvaard. ..Uwe
aanwezigheid, aldus de heer Rousseau,
„roept in ons herinneringen op: herinne
ringen. die ontroeren van een recent ver
leden. dat twee volkeren heeft vereenigd
in het lijden en in den wil zich niet te
onderwerpen aan het geweld.
Wij herinneren ons de banden, die de
kunstenaars van het land van Rembrandt
en van Vermeer met die van het land van
Rubens gedurende eeuwen hebben verbon
den
Om 8 uur "s avonds begon in de marme
ren zaal van het Koninklijk Paleis te Brus-
Op de Nederlandsche ambassade te
Brnssel reikte HM. de Koningin onder
scheidingen uit.
Het woord is aan.
Een vriend is een geschenk,
dat men zichzelf geeft.
sel een zoogenaamd diplomatiek diner,
waarbij, behalve Koningin Wilhclmina,
aanzaten de Prins-Regent, koningin Elisa
beth, kardinaal Van Rocy, de pauselijke
nuntius Cento, in zijn hoedanigheid van
deken van het Corps Diplomatique, do am
bassadeurs en gezanten, die in België ge
accrediteerd zijn, alsmede hooge dignita
rissen van het hof en van het gevolg van
Hare Majesteit
Te Darmstadt zijn twee voormalige offi
cieren van de SS lot 7 Jaar gevangenisstraf
veroordeeld wegens het in brand steken van
synagogen in vier Duitsche steden tijdens de
pogroms van November 1938.
Een inbreker die pech had!
50 000 aan waardelooze
aandeelen
Een maand geleden zijn in Bloemendaal
en Aerdenhout inbraken gepleegd waarbij
de daders een flinke buit hadden. Vooral
in Aerdenhout. De Bloemendaalsche poli
tic was zoo fortuinlijk de daders van de
laatste inbraak en bovendien het grootste
deel van het gestolene te achterhalen. Naai
de daders van de inbraak in Bloemendaal
wordt nog gezocht.
Sindsdien heeft de politie extra voor
zorgen genomen, 's Nachts jagen agenten
in burger op inbrekers Na dien tijd zijn
er vrijwel alleen kleine inbraken voorge
vallen Alleen een inbreker deed oogen-
schijnlijk een goeden slag. Hij drong een
woning binnen en verdween met 4 doosjes
sigaren en 50 aandeelen van 1000. Maar.,
het waren ongeteekende. nog niet uitge
geven stukken van een particuliere onder
neming. Hij kan ze terugsturen of er de
kachel mee aanmaken. De bestolene deed
aangifte in de hoop de sigaren terug te
krijgen!
Een der laatste avonden hield een po
litieman iemand staande om te vragen
waarheen zijn reis was. De man zag even
wel kans in een tuin met bosschages te ont
komen. Een inbreker was het niet. want
dien avond en nacht is cr geen aangifte
binnengekomen. Vermoedelijk was het een
deserteur die het niet raadzaam vond Ir»
handen der politie te vallen.
In de laatste weken zijn er nog al wat
rijwielen in dc gemeente Bloemendaal ge
stolen. Op straat en uit schuurtjes. Er is
nu evenwel een man gepakt die verschei
dene fietsen gestolen heeft, zoodat gehoopt
wordt dat de rijwielen nu weer wat vei
liger zijn.
Accoord met ,,open en eerlijk debat'
Kon van vele zijden «cerltlseerd voordel van Russische zijde dat beoogde o|
UN O-vergadering dc bespreking van alle moties, die bet vcto-rcclii zouden w
beperken, onmogelijk te maken, Is gisteren door Wlsjlnskl Ingetrokken. Deze
ra.ssende koerswijziging der Kussen ging gepaard met de verklaring, dat «Ie Kot
delegatie zich accoord verklaart met een „open en eerlijk debat over alle aai
Icgcnhcdcn". Wisjlnski deed zijn opzldd/areilde niedodeollnjt in de commissie
orde. wier taak liet Is te adviseeren over de .samenstelling der agenda.
stemming werd gehouden, zou het percen
tage ontevredenen over de U.N.O onge
twijfeld nog grooter zijn.
Zoover zijn wij Zal bij al deze misluk
kingen tenslotte het groeiende besef, dat
grooter beleid gevoerd moet worden, tot
daden voeren? R. P.
Hiermede is dus de bespreking van het
veto-recht op de plenaire zitting der UNO
zoo goed als zeker en dc staten die reeds
moties hebben ingediend Australië en
Cuba kunnen een discussie en mogelijk
stemming over hun moties, die een beper
king van het veto-recht tot doel hebben,
tegemoet zien De Russische zwenking
kwam na de verklaringen van Engelschc.
Amerikaansche en Chineeschc zijde, die
uiting gaven aan het verlangen dezer mo
gendheden om het veto-recht in het alge
meen te bespreken, zonder dat vooropge
steld werd dat zij ook wijziging van het
veto-recht wenschten.
Intusschen zwichtte de Russische delega
tie niet zonder heftige verwijten aan het
adres der landen, die moties hadden inge
diend Zij verklaarde de beslissing tot dis
cussie over het veto te beschouwen als een
ernstige slag voor de jonge UNO-organisn-
tie. daar de eensgezindheid, basis van den
vrede, er door in gevaar wordt gebracht
Bij de voortgezette vergaderingen der
UNO zijn opnieuw stemmen gerezen tegen
de huidige veto-procedure en wel van de
zijde van Argentinië, Engeland en Voor-
Indië. Noel Baker, dc Britsche woordvoer
der, herinnerde daarbij nog eens aan het
gebruik van het veto in de Grieksche
kwestie, waardoor Rusland een onderzoek
aan de Grieksche grenzen verhinderde.
Noorwegen in den
Veiligheidsraad?
Rusland zal. naar uit New York wordt
vernomen, aandringen op een lidmaatschap
van Noorwegen van den Veiligheidsraad
als opvolger van Nederland.
In diplomatieke kringen te New York
Republikeinsche gulden
in Indonesië
Gisteravond heeft radio Djokjakarta
bekend gemaakt, dat op 26 October met
de uitgifte van republikeinsche guldens
zal worden begonnen.
De goudwaarde van de republikein
sche gulden is vastgesteld op 0.5 gram
fijn goud.
„De koers van de republikeinsche glij
den op Java en Madoera is een republi
keinsche gulden tegen 50 Japansche
guldens. Daarbuiten is deze verhouding
één republikeinsche gulden tegen 100
Japansche guldens.
verwacht men, dat dc verkiezing van Noor
wegen tot lid van den Veiligheidsraad dit
land in groote verlegenheid zou brengen.
Noorwegen zou namelijk herhaaldelijk ge
dwongen zijn bij stemming de zijde te kie
zen van Engeland en de V. S. of van zijn
buurman de Sovjet-Unie Dit zou Noor
wegen bloot .stellen aan bijna ondrage-
lijken diplomaticken druk van beide zijden.
Men gelooft, dat de drijfveer van het Rus
sische voorstel is. het verlangen om een
tegencandidaat tegen België te stellen, dat
door vele afgevaardigden als dc logische
opvolger van Nederland wordt beschouwd,
daad het geografisch evenwicht dan be
waard blijft De delegaties van de V. S. en
Engeland zijn gunstig gestemd ten aanzien
van België's candidatuur. Men gelooft ook,
dat de Sovjet-Russische delegatie het geen
prettig vooruitzicht vindt om Paul Henri
Spaak, die als voorzitter van de algemeene
vergadering der U.N.O. een wereldnaam
heeft verworven, tot geducht tegenstander
te krijgen, wanneer de Sovjet-vertegen
woordiger Gromyko het bij de debatten in
den Veiligheidsraad niet eens is met de
meerderheid.
Oostenrijkscli wapenkoning
keert terug
Het socialistische blad in Oosten/ijk
„Arbeiter-Zeitung" gaf het bericht, dat
Fritz Mandl, dc vroegere Oostenrijksche
wapenkoning en indertijd echtgenoot
van de filmactrice Hedy Lamarr, onder
handelingen voert met de Fransche be-
zettingsautorileiten in Oostenrijk en
met het provinciaal bestuur van Tirol
over hel stichten van een munitiefabriek
in Tirol.
Mandl verblijft thans in Argentinië.
Volgens genoemd blad zou hij voorne
mens zijn binnenkort naar Oostenrijk
terug te keeren en op grond van de voor
slachtoffers van de nazis gemaakte be
palingen zijn bezittingen op te eischen.
Weerbericht
IM.AATSF.L1JK REGEN
Verwachting geldig tot Zondagavond:
Aanvankelijk afnemende, later weer toe
nemende wind tusschen Wcs' en Zuid-
West Meest zwaar bewolkt met plaatse
lijk icgen. vooral tn hét Zuid-Westen.
Des nachts alleen nog ln het Noord-
Oosten temperatuur om het vriespunt. Op
andere plaatsen ecnlge graden boven nul.
Overdag zelfde temperatuur ais vandaag.