Haarlems Dagblad
Icjsmo^aoj op uba sing joij 3uiuom93e;uoj/[[
Huizenbouw
Twee vitale problemen:
Franco en de atoomenergie
De Koningin op de „Van Heemskerck'
Telegrafisch beroep op Stal
in
.SujAlupugejee-ijg"
*n<- siwfflin? "vol. Ts rnK
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154,
Telefoon 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Dliwicur-IIoofdrcilnoteur: Robert Peerebooin
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p week 31 ct.
per kwartaal 4.
Postgiro 273107
Tel.: Redactie 10600. Dir-Hoofdred. 15054
11 ET gaat in ons land erg langzaam met
1 *den bouw van nieuwe huizen, die niet
alleen beperkt wordt door sctiaarschte van
materialen maar ook, voorzoover zij mo
gelijk is, door bureaucratische traagheid.
Moet men bij 36 of bij 38 instanties zijn,
eer men een huis mag bouwen? Op dit
zoowel als op andere gebieden krijgt men
vaak den indruk, dat in zekeren mate
school is gemaakt door de organisatie
methoden van de Duitschers. Moge deze
indruk spoedig op ieder besmet gebied
gelogenstraft worden, maar vooral ook op
dat der ambtelijke regelingen. De bezet
ting heeft ons nu toch waarlijk wel doen
ontdekken, dat Duitsche burgerlijke orga
nisatie haar vroegere faam tijdens het
Derde Rijk volkomen overleefd had door
omslachtigheid en „inefficiency". Velen
van ons denken met genoegen terug aan
hun welgeslaagde pogingen om de Duit
schers om den tuin te leiden. Veelal lukte
het prachtig. Men kon bureaux, die elkaar
toch al in de wielen reden, tegen elkaar
uitspelen. Men kon formulieren maar ge
deeltelijk invullen, ze in de kachel stop
pen als ze met een blaf-brief terugkwamen
en het eerstvolgende gekef beantwoorden
met de verbaasde mededeeling, dat men
het formulier de eerste maal keurig in
gevuld had en nooit teruggekregen. En zoo
meer. Aangezien het nooit en nergens
klopte, waren er heele spelletjes mee uit
te halen. Dat was de veelbezongen Duit
sche organisatie. Een janboel, zwaar lij
dend aan „UeberorganisationBij ons
keft en blaft men niet, maar is wel uebcr-
organisiert.
In Rusland schijnt het nu met den huizen
bouw ook heelemaal niet te willen vlotten.
Men moet dat wel aannemen als men ziet,
dat de ten deze onverdachte bron de Prav-
da is. De Pravda zelf! Op vele plaatsen
gaat het traag en de regeeringsdepartc-
menten, zegt het blad, schijnen niet veel
anders te doen dan orders geven. Het mi
nisterie van Volkshuisvesting heeft maar
twintig procent uitgevoerd van zijn bouw
programma voor de laatste acht maanden.
Van den arbeidstijd der Russische bouw
vak-arbeiders is een zevende verloren ge
gaan tengevolge van te late aflevering van
materialen. Berichten uit vele dcelen des
lands bewijzen, dat afgebouwde huizen
niet in gebruik genomen kunnen worden
omdat er gebrek is aan verschillende be-
noodigdheden. Er moeten „beslissende
maatregelen" genomen worden, zegt de
Pravda. Gestandaardiseerde fittings en
andere benoodigdheden voor den huizen
bouw moeten op groote schaal gefabriceerd
worden. Er moeten ook standaard-wonin
gen worden gebouwd. Gedeeltelijk vol
tooide huizen dienen afgebouwd te wor
den eer de winter invalt en tijdens den
winter moet er harder gewerkt worden.
De Manchester Guardian merkt op
dat de zaken niet erg vlot schijnen te ver-
loopen aan „het Russische binnenlandsche
front" en zegt dat er een troost in zit voor
minister Bevan. Behalve den alom beken
den minister Bevin bezit Engeland name
lijk ook een minister Bevan, die den on-
gewonen voornaam Aneurin draagt en in
het buitenland weinig bekendheid geniet,
maar in het binnenland des te meer. Tot
zijn taak behoort namelijk de huizenbouw
en aangezien ook in Engeland een gewel
dig woningtekort bestaat, en iedereen on
geduldig is, pleegt deze bewindsman voort
durend in het hoekje te zitten, waar de
slagen vallen. Daarbij geniet hij af en toe
het twijfelachtige voorrecht, door den
leider der oppositie, Winston Churchill,
als mikpunt voor zijn aanvallen op de re
geering gekozen te worden. Deze belaagde
wordt nu door de liberale Manchester
Guardian getroost met de klachten van de
Pravda over den Russischen huizenbouw.
Als wij deze dingen lezen moeten wij wel
bedenken, dat Engeland (ook naar verhou
ding) meer huizen in den oorlog heeft ver
loren dan wij en Rusland oneindig veel
meer. Alleen in achterstand van normale
bouwprogramma's, die tijdens den oorlog
in geen enkel land tot uitvoering zijn ge
komen, is onze toestand vergelijkbaar met
de situaties in Engeland en Rusland. Maar
wat de verwoestingen betreft zijn wij, on
danks sommige zwaargetroffen steden en
dorpen, beter af dan de Engelschen en
stukken beter dan de Russen, in wier land
de oorlog drieënhalf jaar lang heeft ge
woed met een vernielende kracht, die door
den Duitschen haat tegen het communisme
werd vergroot. Wij zitten met een groot
woningtekort; de Russen kampen met een
enorme verwoesting, waarbij vele van hun
steden en talloozc dorpen vrijwel met den
grond gelijkgemaakt zijn volgens de char
mante methode, aangeduid als „het systeem
der verschroeide aarde". En nu wil hun
huizenbouw niet opschieten. Er zal toch
geen Ueberorganisation in het spel zijn?
Volgens de T ichestcr Guardian zou het
beter moeten gaan sinds het stelsel van
staats-eigendom in Rusland schijnt te zijn
opgeheven en huizen „bij veiling en op
crediet-voorwaarden" verkocht worden,
net als door den eersten den besten snoo-
den particulieren bouwer. En het Engel-
sche blad glimlacht. R. P.
Op de Tlelsche kermis Is Van Brockens
„danstheater" In vlammen opgegaan. De oor
zaak Is onbekend
De eerste klanten van een winkelier,
die ln Rotterdam een pelterijenzaak opende,
waren Inbrekers, die ecnlge bontjassen mee
namen. De politie heeft hen echter achter
haald en ook de bult teruggevonden, fc'en der
Inbrekers was uit den militairen dienst ge
deserteerd.
Ook Noorwegen wilSpaansche kwestie behandeld zien
I)e Noorselie minister van Bui-
tcnlandschc Zaken, Halvard Lange,
heeft in de zitting der UNO van Za
terdag op krachtige wijze liet voor
stel van Trygve Lie ondersteund om
de Spaansche kwestie in beschou
wing te nemen. Lange, die herhaal
delijk door applaus onderbroken
werd verklaarde, „dat de wegen en
de middelen gevonden moeten wor
den voor een gemeenschappelijke
actie door de Verecnigde Volken ter
ondersteuning van de Spaansche de
mocratische krachten in hun strüd
om zonder de verschrikkingen van
een nieuwen burgeroorlog hun vrij
heid en constitutionccle regccring
te herwinnen. Lange stelde voor «Ie
Spaansche kwestie op deze Assem
blee in al haar aspecten te behan
delen als een afzonderlijk punt van
de agenda.
Naar de meening van Noorwegen is
de tijd nog niet rijp om door het
herzien van het handvest het vetorecht
te wijzigen. Hij drong er echter bij de
permanente leden van den Veiligheids
raad op aan te trachten tot overeen
stemming te komen en het vetorecht
slechts te gebruiken als een veiligheids
maatregel op het laatste oogenblik.
Als een der oorzaken van een moge
lijk gebrek aan geestdrift bij de volke
ren over de Vereenigde Volken noemde
Lange het feit. dat de veiligheidsraad er
Weerbericht
NU EN DAN REGEN.
Verwachting geldig van Maandag
avond tot Dinsdagavond:
In de kuststreken aanhouden van
het buiige weer met matigen wind tus-
schen West en Noord. In het binnen
land in den nacht en ochtend tijdelijk
opklarend met plaatselijk mistvorming.
Later weer toenemende bewolking met
hier en daar regen en regenbuien.
Overdag meest matige wind tusschen
Noordwest en Zuidwest.
In het geheele land weinig verande
ring van temperatuur.
nog niet in is geslaagd een oplossing te
vinden voor vitale problemen Fran
co en de atoomenergie. Hij drong er
daarom op aan geen moeiten te sparen
om het werk van de atoomcommissie
mogelijk te maken.
De Turksche gedelegeerde Huseyn
Ragip drong aan op herziening van het
veto-recht.
De Chileensche afgevaardigde Felix
Nieto del Rio achtte den tijd voor wij
ziging van het Handvest nog niet geko
men, doch gaf uiting aan de hoop. dat
de groote mogendheden het uiterste
zouden doen om het gebruik van veto
te beperken.
De vergadering werd verdaagd tot
heden.
GEEN AUDIËNTIE.
De Commissaris der Koningin in de
provincie Noordholland, dr. .1. E. baron de
Vos van Steenwijk zal op 31 October geen
audiëntie verleenen.
Hef woord is aan.
John Galsworthy:
De maat van een democratie
is de maat der vrijheid van
haar nederigste leden.
De Wereldvoedselraad
in wording
Heden, Maandag, begint te Washington
een conferentie voor het opstellen van
plannen tot oprichting van een wereld
voedselraad. De volgende zestien landen
zijn in het bestuur vertegenwoordigd:
Australië, België, Brazilië, Canada, China,
Cuba, Tsjecho-Slowakije, Denemarken,
Egypte, Frankrijk, India. Nederland, de
Philippijnsche republiek, Polen, Engeland,
de Vereenigde Staten en Argentinië.
De Sovjet-Unie en Siam waren ook
uitgenoodigd om aan de conferentie deel
te nemen, maar alleen Siam heeft de uit-
noodiging aangenomen. Het doel van deze
plannen is: 1. Organisatie van de produc
tie, distributie en consumptie van 't meest
noodzakelijke voedsel om in een voor
de volksgezondheid benoodigde hoeveel
heid calorieën voor de bevolking van alle
landen te voorzien; 2. Stabilisatie der
prijzen van landbouwproducten op een
niveau, dat producent en consument recht
doet wedervaren.
Slot-acte van bezoek aan België
Tot slot van haar bezoek aan België
heeft de Koningin zich naar Antwer
pen begeven, waar de aldaar gemeerde
kruiser „Jacob van Heemskerck" ge
reed lag om haar te ontvangen.
Zaterdagmorgen omstreeks half twaalf
werd onze vorstin aan de grens van de
gemeente Antwerpen door enkele plaat
selijke autoriteiten welkom gehceten.
De stad had door de vele vlaggen een
feestelijk aanzien en bij de aankomst
van de Koningin aan de kruiser brach
ten schoolkinderen haar een zanghulde.
Na de ontvangst aan boord inspec
teerde zij de gewapende wacht en
overige manschappen, waarna zij een
rondgang maakte over het halfdek.
In de kajuit van den commandant ge
bruikte H.M. in aanwezigheid van den
commandant, enkele officieren en haar
gevolg het noenmaal; na den maaltijd
Nederland gaat weer ter walvischvangst. De „Willem Barendsz" is vertrokken
voor zijn tocht naar het Zuidelijk halfrond.
Ter herziening van het deportatieplan voor Duitsche fabrieken
Vertegenwoordigers van de Zeiss- en
Schott-fubriekcn zijn naar Berlijn ge
gaan en hebben den bevelhebber der
Russische troepen in Duitsehland.
maarschalk Sokolowsky, een telegram
ter doorzending aan Stalin oveihandigd.
In dit telegram wijzen ze op de socia
listische structuur van de „Zelss-wcrke",
en zeggen verder: ,,'JO.OOO arbeiders van
de Zeiss-fabrieken met meer dan 40.000
van hun familieleden, doen een beroep
op de groote Russische natie en verzoe
ken revisie van het ontmantelingsbcvel."
In het telegram wordt aan „generalis
simus Stalin, als vertegenwoordiger van
den Russischen staat" rangebod ju, dat
de werklieden „een extra doorloopen
den ploegendienst" wilden doen „om de
Russen te helpen in Rusland een gelijk
waardige fabriek op te richten, zoodat
de „Jena-werke" kunnen blijven staan".
Heden zullen de onderhandelingen
over de ontmanteling der fabrieken
plaats hebben, bij welke onderhande
lingen maarschalk Sokolowsky tegen
woordig zal zijn.
Volgens het, in de Fransche zóne.
verschijnende, Duitsche blad „Kurier"
zouden de vertegenwoordigers in een
tweede telegram den geallieerden be
stuursraad hebben ingelicht, dat met de
ontmanteling van de Zeiss- en Schott-
fabrieken begonnen was. Volgens het
blad zou de directie van de fabrieken
op 21 October zijn medegedeeld, dat de
fabrieken zouden worden ontmanteld.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
zouden volgens den „Kurier" reeds 260
werkers van de Zeiss-fabrieken op
transport zijn gesteld. Zij kregen voed
sel voor vier werken mee.
begaf zij zich naar het „tentdek", waar
H.M. de genoodigden en manschappen
toesprak. Zij herinnerde aan de Mei
dagen van 1940 en de oorlogsjaren
waarin de Nederlandsche marine de eer
van onze vlag zoozeer heeft hooggehou
den; thans, na de vernietiging, wordt er
weer aan den opbouw gewerkt. „Aller-
wege worden de handen aan den ploeg
geslagen, in letterlijken zin, op menig
stuk grond waar een jaar geleden het
water over het land golfde." Aan het
slot van haar toespraak riep zij allen op,
om, met het oog gericht op de toekomst,
moedig voorwaarts te gaan en de uiter
ste krachten te geven aan den nieuwen
opbouw van vaderland en rijk.
Om ongeveer kwart voor vier stelde
de wacht zich op en nadat de eerbewij
zen gebracht waren, verliet H.M. de
„Jacob van Heemskerck" en begaf
zij zich naar den voor haar gereed-
staanden trein. Van alle zijden werd zij
door de saamgestroomde Antwerpena
ren toegejuicht, terwijl op het stations
plein een zeer groote menigte wachtte
om haar den afscheidsgroet te brengen.
De hall van het station was feestelijk
versierd met Nederlandsche en Belgi
sche vlaggen, planten en tapijten. De
hoofdstationschef geleidde haar naar den
gereedstaanden koninklijken trein, waar
zij afscheid nam van haar-ambassadeur
mr. baron Ph. Harinxma thoe Slooten
en een vertegenwoordiger van de Bel
gische regeering. Om precies vier uur
verliet de Koninklijke trein het Cen
traalstation te Antwerpen.
Zaterdagavond om acht uur is H.M.
van haar drie-daagsch bezoek aan Bel
gië weer op Paleis 't Loo gearriveerd.
Communistische meerderheid
in Bulgarije
De verkiezingen in Bulgarije hebben
gisteren een ordelijk verloop gehad. Ra
dio Sofia meldt, dat de groote meerder
heid van de tot dusver getelde stemmen
op de communistische candidaten van het
regeeringsblok is uitgebracht. De regoe-
ringspartijen hadden zich ter gelegenheid
van de verkiezingen vereenigd De candi-
datenlijstcn dezer partijen zijn in ver
schillende kleuren uitgevoerd teneinde de
kiezers in staat te stellen van hun voor
keur voor een bepaalde partij te doen
blijken.
In elk stembureau waren vertegenwoor
digers van de oppositie aanwezig.
Reuter meldt, dat het Bulgaorsche pers
bureau een verklaring van buitenlandsche
correspondenten geciteerd heeft— onder
wie Britsche, Poolsche en Tsjechslowaak-
sche in welke verklaring gezegd wordt,
dat de oppositiepartijen volledige vrijheid
hebben gehad om hun verkiezingscam
pagne to voeren en dat niets wees op
dwang of geweld van de zijde van het
vaderlandsche front aan den vooravond
der verkiezingen.
E.V.C.-actie voor loonsver-
hooging en prijsverlaging
In een landelijke bijeenkomst van
functionarissen der Eenheidsvakcentrale
is besloten, actie te gaan voeren voor
een algemeene loonsverhooging van tien
procent, een evenredige verhooging van
pensioenen en sociale uitkeeringen. het
verhoogen van de lage loonen en sala
rissen tot f 50 per week voor gezins
hoofden en voor een algemeene prijs
verlaging.
