Half Om van Franken
rt
Croote plannen van
Sleun van alle inwoners
is echter onontbeerlijk
Haarlems Bloei'
Kort en Bondig
Verschil van opinie over gratie-verleening
Sprookjes
De P.R.A. te Haarlem heeft nog veel werk
De oorlogsmonumenten te Haarlem
Nog geen uitvoering der plannen
Van pacifist tot N.S.B.-er
Hoe krijgen wij betere
Gemeenschapsmenschen
„Bezet Gebied"
I
nt
it
In een vergadering van het algemeen
bestuur der stichting „Haarlems Bloei"
heeft de voorzitter, de heer D. J. A. Geluk,
eenige mededeelingen gedaan over de plan
nen van deze stichting. Het ligt onder an
dere in de bedoeling een cultureele uitwis
seling met Derby "en andere steden in Mid-
den-Engeland tot stand te brengen, waar
bij gedacht wordt aan tentoonstellingen
van werken van Haarlemsche schilders en
het geven van concerten door de Haarlem
sche Orkestvereeniging. Daar in Engeland
groote belangstelling voor Nederland be
staat, wil „Haarlems Bloei" het vreemde
lingenverkeer, in het bijzonder naar de
bollenstreek, bevorderen. Men heeft zich
reeds in verbinding gesteld met de Alge
meene Vereeniging voor Vreemdelingen
verkeer en zal probeeren een oplossing te
vinden voor het huisvestingsprobleem.
Voorts zal getracht worden door een
jaarlijks terugkeerende gebeurtenis, bij
voorbeeld door een bloemententoonstelling
of iets dergelijks de belangstelling voor
Haarlem te verhoogen. Besprekingen hier
over zijn reeds gaande.
Niettegenstaande het gebrek aan verga
derruimte zal ook propaganda gemaakt
worden voor Haarlem als congresstad. Het
volgend jaar zal reeds het congres van de
Algemeene Vereeniging voor Vreemde
lingenverkeer hier ter stede worden ge
houden. Over het tekort aan zalen heeft
men zich reeds beraden. Er is een voor-
loopige oplossing gevonden, waaromtrent
thans besprekingen met het gemeentebe
stuur worden gevoerd.
In een toespraak, waarmee hij de ver
gadering opende, heeft de heer Geluk her
innerd aan de geslaagde Sportweek en aan
de viering van het zevenhonderdjarig be
staan van Haarlem als stad, welke op een
hoog cultureel peil stond. Mede door de
uitstekende reclame en propaganda zijn er
Een voedings- en een genotmiddel
(dun snijden)
(Adv.)
BINNENLAND
De 44-jariKe Amsterdamsche koopman G. J.
de G„ door wiens verraad een groot aantal be
woners van de Jodenbuurt in Duitsche concen
tratiekampen is omgekomen en die zich aan de
ernstigste mishandelingen zijner weerlooze
slachtoffers heeft schuldig gemaakt, is ter dood
veroordeeld.
Het Concertgebouworkest is naar Parijs ver
trokken om daar in het kader der cultureele
manifestaties der „Unesco" drie concerten te
geven. Het orkest heqft voorts uitnoodlgingen
ontvangen uit Engeland, Schotland, Denemar
ken. Zweden, Noorwegen, Zwitserland en uit
Praag, Ween en. Salzburg en Lissabon.
In Blaricum ls het echtpaar Meyer—Muus
door kolendamp bedwelmd. De 49-jarlge me
vrouw M. is verleden, haar echtgenoot ls in
lorgwekkenden toestand in een ziekenhuis opge
nomen.
De tarieven voor reclame- en huisschilders
ijn vastgesteld. Bepaald is dat de schilder op
zijn rekening het aantal arbeidsuren, de uur-
prijzen, de hoeveelheid gebruikt materiaal en
de materlaalprljzen aan moet geven. Dit laat
ste geldt niet bij aangenomen werk. In dtt geval
moet een voorcsleulatie worden gemaakt, waar
uit blijkt hoe de aannemingssom tot stand is
gekomen.
Hedenavond om kwart voor acht spreekt Ir.
G. J. Th. Bakker over Hilversum I over de gas-
n electriciteitsvoorziening.
In de Staatscourant ls een beschikking af
gekondigd, waardoor alle prijsvaststellingen, die
indertijd door het college van algemeen com
missarissen voor landbouw, handel en nijver
heid te Tilburg zijn afgekondigd, met Ingang
van 3 December vervallen zijn verklaard.
Voor het studiejaar 1947—1948 worden weer
Amcrikaansche studiebeurzen beschikbaar ge
steld. Het ministerie van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, Prinsessegracht 21, 's Graven-
hage. stelt sollicitatieformulieren ter beschikking.
Gisteren is de „Johan van Oldcnbarnevelt"
met 1500 man troepen in de haven van Tandjong
Priok gearriveerd. De soldaten behooren allen
tot de 7-December-divisie en tot een detache
ment van het K.N.I.L. Tevens zijn er 80 onder-
offiiceren meegekomen, onder commando van
luitenant J, Swart.
In de Staatscourant zijn opgenomen de
„vijfde uitvoeringsbeschikking besluit op de
materieele oorlogsschaden 1945" en voorts de
„beschikking vergoeding gevorderde motorrij
tuigen 1946", de „melkdistributiebeschikking
1545" en de „tabak- en tabaksproductenbeschik
king 1946".
Eergisteren ls een jongen van 16 jaar de
bosschen bij Appelscha Ingegaan en niet terug
gekeerd. Politie en burgers met politiehonden
hebben gezocht maar tot nu toe niets gevonden.
TUdens de afwezigheid van mr. W. C. G. H.
baron van Boetzelaer van Oosterhout, die zich
naar de Vereenigde Staten heeft begeven, ter
bijwoning der algemeene vergadering van de
Vereenigde Volken, zal de minister-president,
dr. L. J. M. Beel optreden als minister van Bui-
tenlandsche Zaken.
Indertijd is een verbod Ingesteld, om ln op
dracht van kleinhandelaren vlsch te rooken.
Het Voedselvoorzieningsblad van 2 November
bevat een wijziging van de verordening, waarbij
genoemd rookverbod werd ingesteld. Het roo
ken van aal en paling is hierdoor weer toe
gestaan.
HAARLEM EN OMGEVING
De buurtvereeniging „Stationskwartier", die
onlangs voor de kinderen een goed geslaagd
leest gaf, komt Woensdagavond 6 Nov. bijeen
ter bespreking van het St. Nicolaasfeest en het
organiseeren van een feestavond voor de leden.
MeJ. Anke C. Smit te Haarlem is aan de
Leidsche Universiteit geslaagd voor het candi-
daatsexameq rechtsgeleerdheid.
Het Concertgebouw-quintet zal Maandag 11
November in de Begijnhof-Kapel te Haarlem
een Kamermuziek-avond geven. Het quintet be
staat uit: Hubert Barwahser, fluit, Haakon Sto-
tijn, hobo. Bram de Wilde, clarinet. Jan Bos.
hoorn en Thom. de Klerk, fagot. Medewerking
tullen verleener.: Hélène Ludolph, sopraan. K.
Schouten, altviool en Jon. de Nobel, violoncello.
De afdeeling Haarlem van den Nieuwe
Nederlandsche Algemeene Bond van Postduiven-
houders organiseert een feestavond op Zaterdag
16 November in de Gemeentelijke Concertzaal.
Medewerking verleenen Coos Speenhof met zijn
gezelschap en het amusement orkest van de
Haarlemsche Politie, onder leiding van Jackie
Wildschut. Dezen avond zullen tevens de gelden
worden afgedragen aan de lighallen Brederode-
Duin, die door de postduivenhouders in de afge-
loopen zomer bijeen zijn gebracht door'middel
van de liefdadigheidswedvlucht en de daaraan
Verbonden acties.
Zaterdag en Zondag 23 en 24 November zal
en landdag van de Remonstrantsche Jongeren
gehouden worden, waarbij de Haarlemsche ge
meente als gastvrouwe zal optreden. Op Zater-
dag 2j November zullen de deelnemers in „Brink-
mann" worden ontvangen waarna een cultureele
avond in de Remonstrantsche kerk zal volgen.
Zondagmorgen nemen de jongeren deel aan de
godsdienstoefening waarin ds. C. B. Heyn voor
gaat. Prof dr. G. J. Heering zal 's middags een
lezing houden. Bij de leden der Haarlemsche
gemeente worden de deelnemers ingekwartierd.
Het Instituut voor Arbeidersontwikkeling
organiseert Donderdagavond 7 November een
lezing met lichtbeelden over het Frans Hals
museum. Inleider is de heer P. Baard, directeur
'on het museum. Aan deze lezing is ook een
excursie verbonden. De lezing wordt gehouden
ln De Leeuwerik. Kruisstraat.
G. A. Drayer is. op grond van het Zuive
ringsbesluit, ontslagen als boofd-inspecteur van
politie te Haarlem met tngang van 1 Augustus
1942.
De R.K. Blindenbond „St. Odillia" hield in
Hora te Hillegom een propaganda-avond, waarbij
de heer Jac. Meijer, uit Lisse, zelf een blinde,
een kernachtige toespraak hield De tooneelver-
«eniglng „Nut en Vermaak" uit Lisserdljk voer-
Ce met succes het tooneelspel „Krates" op.
die week ongeveer 150.000 vreemdelingen
uit binnen- en buitenland naar Haarlem
gekomen en naar schatting hebben zij en
ie Haarlemmers zelf in totaal een bedrag
van één a anderhalf millioen gulden uit
gegeven, hetgeen aan vele bevolkingsgroe
pen ten goede is gekomen.
De stichting wil de belangstelling voor
Haarlem nog doen toenemen en hoopt
daarbij op den steun van alle inwoners te
kunnen rekenen, aangezien allen bëlang
hebben bij den bloei van de stad. Maar
ook hier gaat de „cost" voor de „baet" uit.
Om over voldoende financieele middelen
te kunnen beschikken zal de contributie
voor „Haarlems Bloei" tot f 2.50 per jaar
worden verhoogd.
Er is een commissie benoemd, welke de
uitgave van een jaarboekje zal bevorde
ren, dat alle gegevens over openbare en
particuliere instellingen en vereenigingen
zal bevatten. Met de vereeniging „Haer-
lem", welke ook reeds op dit gebied werk
zaam is, zal overleg gepleegd worden.
Men zal voorts de belangstelling voor het
tooneelgezelschap „Comedia" stimuleeren.
De heer Geluk deelde mede, dat ook het
gemeentebestuur plannen in deze richting
heeft.
Slecht begin van Verkeersweek
Doodelijk ongeluk
Maandagavond om half zeven is bij de tram
halte Jansweg-Stationsplein een ernstig on
geluk gebeurd. De een en zestigjarige mevr.
K. S. uit Overveen, was zoojuist uit de tram
gestapt, toen een zwaarbeladen vrachtwagen
met aardappelen den vluchtheuvel waarop zij
zich nog bevond, passeerde. Zij werd door
den wagen aangereden en kwam met het
onderlichaam onder de wielen. De mogelijk
heid bestaat, dat zij van een der andere uit
gestapte passagiers per ongeluk een duwtje
heeft gekregen. Den chauffeur treft geen
schuld. Mevr. K. S. was op slag dood.
Mejuffr. C. J. IJssel de Schepper f
In den ouderdom van 71 jaar is te Haarlem
overleden mej. C. J. IJssel de Schepper.^ oud-
leerares in de Engelsche taal aan de Middel
bare school voor Meisjes. Na eerst1* tijdelijk
als leerares werkzaam te zijn geweëst aan een
Meisjesschool te Doorn, werd zij 1 Januari
1909 te Haarlem benoemd. Aanvankelijk
slechts tijdelijk benoemd,volgde op 1 Sept. van
dat jaar haar vaste aanstelling. Tot 31 Aug.
1940 bleef mej. IJssel de Schepper haar beste
krachten wijden aan deze school, waarna
eervol ontslag volgde wegens het bereiken van
den pensioengerechtigden leeftijd.
Haar vele leerlingen en oud-leerlingen zul
len in dankbaarheid aan haar lessen denken,
want hoewel zij streng maar rechtvaardig j
was, verstond zij uitnemend de kunst haar
leerlingen Éngelsch te leeren en haar onder
wijs heeft dan ook alom vrucht gedragen.
De crematie is bepaald op 'Donderdag a.s.
na aankomst van trein 11.41 uur te Wester-
veld.
WITTER DAM WIT
Helder, strak en zonder scheuren. zoo
moeten Uw plafonds en muren zijn.
STUCADOORSBEDRiJF SALA
heeft weer goede grondstoffen en berekent
billijke prijzen.
Sophiastraat 4 - Tel. 1295Q
(Adv.)
Lassclier in brand geraakt
De twee en twintigjarige A. J. v. A. en zijn
broer hadden gistermiddag eenige laschwerk-
zaamheden te verrichten aan het transforma-
torhu&je op het viaduct over den Zijlweg.
Hoewel men hem gezegd had eerst den tech-
nischen dienst van de Spoorwegen om bevei
liging te verzoeken, «heeft hij deze waarschu
wing in den wind geslagen en is hij zonder
meer aan het werk gegaan.
Gedurende het lasschen kwam -hij in aan
raking met een hoogspanningsdraad en stortte
brandend van den lander, waarop hij werkte,
naar beneden. Hij werd in zorgwekkenden
toestand in het Elizabeth's Gasthuis opgeno
men.
Het brood wordt nog slechter
Onder dit opschrift schrijft de „Bakkers-
wereld":
„Ruim anderhalf jaar na de bevrijding
zijn de bakkers in Nederland genoodzaakt
steeds slechter brood te bakken. Eerst was
de zeeliedenstaking in Amerika oorzaak
van stagnatie in den aanvoer van tarwe
en later de staking van kapiteins en stuur
lieden, welke inmiddels is opgeheven. Men
mag verwachten, dat de reeds geladen
schepen binnen niet al te langen tijd de
Nederlandsche havens bereiken. Doch voor
het zoover is, dat het bij de meelfabrieken
arriveert, zal het toch wel tegen Kerstmis
loopen. Tot dien tijd zullen we ons moeten
behelpen met slecht brood. Want brood
gebakken van bloem, bereid uit dertig
procent inlandsche rogge, vijftig procent
inlandsche tarwe, twintig procent buiten-
landsche tarwe, uitgemalen op vijf en
tachtig proceA, is bedroevend slecht".
Het blad vraagt dan: „Zou het niet mo
gelijk zijn om het uitmaalpercentage van
85 op 80 procent te stellen?" Die vijf pro
cent zijn niet verloren; er moet toch ook
veevoeder zijn. Met vijf procent minder
uitmalen hebben we wel geen prachtig
brood, maar in elk geval wordt de kleur
aanmerkelijk beter."
(Van onzen pa-lcw.entairen redacteur)
Tot dusverre zijn in ongeveer vijftig ge
vallen onherroepelijke doodvonnissen bij
de bijzondere rechtspleging uitgesproken.
Met dit onherroepelijk is bedoeld, dat men
te doen heeft met eindvonnissen, waarvan
dus geen beroep of cassatie mogelijk is.
Slechts één uitweg is er dan nog even
tueel, te weten de poging om gratie ver
leend te krijgen. De Kroon, dat wil zeggen
het staatshoofd handelend onder verant
woordelijkheid van den minister van Jus
titie, is bevoegd om op een aanvrage tot
gratie gunstig te beschikken. Doch alvo
rens te beslissen, moet de minister van
Justitie eerst in het bezit zijn van het ad
vies van de Kamer van het Bijzonder Ge
rechtshof of van den Raad van Cassatie,
welke de doodstraf heeft uitgesproken,
alsmede van den Bijzonderen Raad van
Cassatie in zijn geheel.
In acht van de vijftig hierboven bedollde
gevallen is er op de gratieverzoeken be
slist en wel in vier gevallen afwijzend en
in de vier andere in gunstigen zin. Op het
oogenblik schijnen er nog tien andere ge
vallen vrijwel rijp voor een Koninklijke
beslissing te zijn, in dien zin, dat de advie
zen der zooeven genoemde rechterlijke in
stanties, welke Justitie eerst noodig heeft,
alvorens het eigen advies aan het staats
hoofd op te maken, op het departement zijn
binnengekomen.
Wanneer er dus nog ongeveer twee en
dertig andere gratieverzoeken op een be
sluit liggen te wachten, is dit een gevolg
van het feit, dat de Raad van Cassatie met
de daarover aan den minister uit te bren
gen adviezen nog niet gereed is gekomen.
Ten deele wordt het langzame tempo ver
oorzaakt doordat de Bijzondere Raad van
Cassatie in zijn geheel zijn meening over
gratieverzoeken kenbaar moet maken. En
nu is het in de praktijk niet zoo eenvou
dig dergelijke plenaire vergaderingen te
beleggen; daarom valt het ook toe te jui
chen, dat er waarschijnlijk een wijziging
van het gratiebesluit op komst is, ten einde
niet meer een advies van den geheelen
Raad, doch van een zijner Kamers te ver
langen.
Intusschen is er over de kwestie der gra
tieverlening een verschil van mee'ning
ontstaan. De procureur-fiscaal en de pre
sidenten der Bijzondere Gerechtshoven zijn
van oordeel, dat de uitvoerende macht niet
mag treden op den weg der onafhankelijke
rechterlijke macht. Nu deze laatste bij het
opleggen van de doodstraf van bepaalde
normen is uitgegaan, namelijk om deze
straf alleen in de uiterste gevallen op te
leggen, terwijl zich in de jurisprudentie
richtsnoeren hebben ontwikkeld ter be
antwoording van de vraag, wat onder
uiterste gevallen verstaan moet worden,
behoort naar hun meening de Kroon zich
bij de beoordeeling der gratieverzoeken
niet meer met dezen kant van de zaak in
te laten. Zij zou alleen moeten nagaan of
er voor de gratieverleening aanleiding be
staat wegens zeer bijzondere persoonlijke
omstandigheden van den gevonniste of om
dat na de berechting nog niets bekend is
geworden, dat een geheel nieuw licht» op
de zaak werpt.
Zijn wij goed ingelicht, dan stelt de
minister van Justitie zich geenszins op dit
standpunt, maar wenscht ftij zelf andere
normen te stellen en deze als uitgangspunt
te nemen bij het beoordeelen der gratie
verzoeken. Men mag aannemen, dat de
procureurs-fiscaal en ook de presidenten
der Bijzondere Gerechtshoven tegen een
zoodanige toepassing van de gratiebe
voegdheid ernstige bezwaren hebben. De
mogelijkheid bestaat zelfs dat de procu
reurs-fiscaal op den duur niet bereid zul
len zijn mede te werken aan een rechts
pleging, welke door den minister van Jus
titie ten deele ongedaan kan worden ge
maakt en een wijze, waarvoor strafrechte-
I lijk noch staatsrechterlijk gronden aan
wezig zijn.
Muziek
Zf
Zeven jaar geëischt tegen
machine-bankwerker
Hedenmorgen werd voor het Amsterdamsche
Bijzondere Hof de behandeling van de zaak
tegen den Haarlemschen machine-bankwerker
B. voortgezet. Hem w. ten laste gelegd dat hij
in 1944 een val had opgesteld voor den verzeke
ringsagent B., die als fel anti-Duitsch bekend
stond. De verdachte zou een briefje bij den
agent hebben bezorgd waarin, gevraagd werd
„even aan te komen". De verzekeringsman gaf
aan het verzoek gehoor en werd gearresteerd.
Bovendien vermeldde de tenlastelegging dienst
neming bij den Wach- und Schutzdienst Nieder-
saksen.
Tijdens de zitting van heden verklaarde de
echtgenoote van den assuradeur dat B. voor
haar man een open briefje met de oproeping
had achtergelaten. Verdachte ontkende dit en
vertelde hoe hij in opdracht van den beruchten
politieman F. Krist een gesloten enveloppe be
zorgd had.
In zijn requisitoir achtte mr. B. J. Besier het
bewijs van opzettelijkheid niet geleverd, wel
achtte hij bewezen dat verdachte zijn plicht om
een arrestatie te voorkomen, verzaakte.
De eiseh luidde zeven laar met aftrek en
levenslange ontzetting uit de kiesrechten.
Mr, Kokofsky betoogde in zijn pleidooi dat de
ten laste legging geen vonnis wettigt.
Uitspraak over 14 dagen.
EX-BEWAKER GEARRESTEERD.
Door die Haarlemsche Politie ls proces-verbaal
opgemaakt tegen een gewezen bewaker van de
Strafgevangenis, een zekeren G. A. S.. die zich
Gevangenis-eigendom, in den vorm van onder
broeken, hemden en sokken had toegeëigend,
G. A. S. legde een volledige bekentenis af.
Dezer dagen is gemeld, dat de P.R.A.
te Amsterdam haar personeel aan het in
krimpen was. Dit was voor ons aanleiding
te onderzoeken hoe het met de P.R.A. te
Haarlem staat.
Ons werd medegedeeld, dat men hier al
eenigen tijd daarmede bezig is. In het
voorjaar zijn de plaatselijke diensten in
Bloemendaal, Heemstede en Haarlem op
geheven omdat het werk in Haarlem ge
centraliseerd werd. Bovendien zijn in den
laatston lijd verschillende menschen die
bij de P.R.A. werkten, weggegaan omdat
-zij Ln hun vroegere functie terug wilden
keeren of een andere betrekking konden
krijgen. In het algemeen werd in die vaca
tures niet voorzien, tenzy het personen
gold die met een speciale taak belast wa
ren. zoodat het noodig was nieuwe des
kundigen in hun plaats te benoemen. In.
het algemeen is dus het personeel der P. R.
A. te Haarlem ook ingekrompen. Daarbij
werd voor oogen gehouden, dat de P.RA.
slechts een tijdelijke functie te vervullen
heeft, zoodat tenslotte algeheele opheffing
in het uitzicht is.
Het is evenwel nog niet mogelijk ge
weest de rechercheurs van de gemeente
politie te Haarlem, die tijdelijk te werk ge
steld zijn bij de Politieke Recherche Af
deeling weer naar hun oude corps terug te
laten gaan. Wel heeft, om de belangen van
beide diensten van het betrokken personeel
te bevorderen, sindsdien af en toe een rui
ling plaats gehad.
Er is voorloopig voor de P.R.A. te Haar
lem nog veel werk te doen. In den laatsten
tijd is, overeenkomstig de richtlijnen die
Indertijd was het de bedoeling te Haar
lem op drie plaatsen, die speciaal daar
voor in aanmerking kwamen de Dreef,
de Westergracht en de Jan Gijzenvaart
maar de werktuigen (electrische boren)
waren nog niet beschikbaar.
Ook te Heemstede zal, naar aangenomen
wordt, een oorlogsmonument naar een
oorlogsmonumenten te stichten. Daarvoor speciaal ontwerp, komen. Indertijd hebben
waren reeds verschillende kunstenaars
uitgenoodigd, namelijk de heeren Theo
van Reijn en Mari Andriessen te Haarlem
en prof. L. O. Wenckebach te Noordwij-
kerhout.
Naderhand werd door B. en W. van
Haarlem in den gemeenteraad medege
deeld, dat overwogen werd hier ter stede
te volstaan met één oorlogsmonument.
Nader vernemen wij evenwel, dat het toch
de bedoeling is, dat die drie monumenten
tot stand zullen komen. Daarnaast rees
een plan op een andere plaats er werd
daarbij gedacht aan het veld voor het
Paviljoen in den Hout een groot monu
ment te maken, dat dan een herinnering
zou zijn aan den oorlog in het algemeen,
terwijl de andere drie monumenten her
inneren zouden aan de vreeselijke gebeur
tenissen welke op die plaatsen zijn voor
gevallen.
In een vorig nummer hebben wij ge
meld, dat de minister van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen een prijsvraag
heeft uitgeschreven voor een oorlogsmo
nument. Men acht het namelijk gewenscht,
dat op de honderden plaatsen in ons land,
waar gedurende den bezettingstijd Neder
landers werden gefunsilleerd een gelijk
vormig of althans overeenkomstig gedenk-
teeken wordt opgericht.
Wij vernemen dat als het te Haarlem
komt tot uitvoering van dit groote oor
logsmonument dit niet zal vallen onder de
uniforme regeling, zoodat Haarlem een
eigen ontwerp daarvoor kan laten maken.
In Den Haag staat men op het stand
punt dat de drie kleinere monumenten wel
onder de uniforme regeling zullen vallen.
Die meening werd evenwel door de be
trokken comités niet gedeeld, zoodat over
deze aangelegenheid nog onderhandeld
wordt.
Het zal in elk geval nog wel. eenigen tijd
duren voor met de uitvoering der plan
nen begonnen zal kunnen worden. Wordt
tenslotte uitgemaakt, dat die monumen
ten inderdaad vallen onder de uniforme
regelingen, dan beteekent het een vrij
langdurig uitstel, want de termijn voor de
uitgeschreven prijsvraag sluit pas 1 Fe
bruari 1947.
De bedoeling van het gemeentebestuur
is binnenkort de schuilkelders aan de Dreef
te sloopen. Dit zou al eerder gedaan zijn,
wij reeds bijzonderheden medegedeeld
over het ontwerp van den Haarlemschen
beeldhouwer Mari Andriessen. De plannen
daarvoor hebben de goedkeuring verwor
ven van de daarvoor aangewezen regee-
ringsinstantie.
Er is thans beslist, dat dit monument zal
worden'opgericht aan het einde van »de
Vrijheidsdreef bij Groenendaal. De vrij
heidsdreef wordt weer geheel in orde ge
maakt, zoodat zij met een brug wordt door
getrokken naar de v. Merlenlaan. In het
komende voorjaar hoopt men dit werk al
gereed te hebben. Het ligt in de bedoe
ling het Heemsteedsche oorlogsmonument
te onthullen op den tweeden verjaardag
van de Bevrijding.
gegeven zijn door het Directoraat-Generaal
voor de Bijzondere Rechtspleging, in het
bijzonder gewerkt aan het afwerken van
de onderzoekingen die betrekking hadden
op de zoogenaamde lichte gevallen. Men
weet, dat het streven was zoo snel moge
lijk beslissingen mogelijk te maken om
het aantal gedetineerden in de kampen te
verminderen. Dit onderzoek in de lichte
gevallen is te Haarlem thans voltooid.
Nu is men begonnen aan het verder af
werken van het onderzoek in de zwaardere
en zware gevallen die in de kampen over
gebleven zijn. Daarmee zal ongetwijfeld
nog eerjjge tijd gemoeid zijn. Maar dan is
men er nog niet. Er ligt bij de P.R.A. te
Haarlem nog een zeer groot aantal dossiers
van personen die thans nog vrij rondloo-
pen en waarvan er ongetwijfeld velen zijn
die vervolgd moeten worden. Het kan op
het publiek, dat met het doen en laten van
die menschen geheel of ten deele bekend
is een eigenaardigen indruk maken, maar
er is toch geen grond voor de veronder
stelling, dat de P.R.A. van zins is die
zaken maar te laten rusten. Het was even
wel niet mogelijk alle zaken meteen aan
te pakken.
Voor de tweede kamer van het Haarlemsche
tribunaal had zich te verantwoorden W. A. van
S., wien ten laste was gelegd, dat hij lid is ge
weest van de NSB. dat hij zijn kinderen had
laten aansluiten bij den Nationalen Jeugdstorm,
dat hij directeur is geweest van het provinciaal
Bureau van de Stichting Winterhulp Nederland
en van den Nederlandschen Volksdienst en dat
hij in laatstgenoemde functie een klacht bij de
leiding der NSB had ingediend over den burge
meester van Urk. De voorzitter merkte op, dat
beschuldigde een salaris genoot van f 6600 per
jaar van een instelling, die gelden ontving uit
liquidaties en op manieren, waarover hij niet
wilde uitweiden. Volgens hem werd het gezin
door het hooge inkomen bevoordeeld boven an
deren ten koste van de gemeenschap. De vrouw
van Van S. was sympatiseerend lid geweest. Zij
deelde mee. dat haar kinderen korten tijd deel
hebben uitgemaakt van den Nationalen Jeugd
storm.
Als verdediger trad op mr. J. Verlooy. Deze
merkte op. dat beschuldigde geen propagandist
van de NSB is geweest, dat zijn kinderen niet
lang lid geweest zijn van den jeugdstorm en dat
de klacht over den burgemeester van Urk geen
moeilijkheden heeft opgeleverd. Vervolgens
deelde pl. mee niet te kunnen begrijpen, hoe
Van S. er toe gekomen ls, lid te worden van de
NSB. In 1933 was hij immers een vurig pacifist.
Toen hij merkte, dat Figee waar hij werkte!
oorlogsmateriaal maakte, heeft hij om prtnei-
pieele redenen zijn ontslag genomen. Dat betee-
kende veel in een periode van werkloosheid.
Geestverwanten hielpen het gezin door hem in
staat te stellen thee en koffie te laten verkoopen.
Later had hij een copleerinrichting. Moeilijke
jaren heeft hij doorgebracht. In 1942 wilde Van
S., die een groot Idealist was, weer wat doen.
Na het lezen van het programma van de NSB
sloot hij zich aan. Daar hij een goed organisa
tietalent had kreeg hij het verzoek in dienst te
komen van den N. V. D., waaraan hij gevolg gaf
Tevoren had hij bij den distributiedienst té
Haarlem gewerkt, zeer tot tevredenheid van de
directie. Mr. Verlooy verzocht de leden van het
tribunaal ook rekening te houden met hetgeen
Van S. in het verleden heeft gedaan.
De uitspraak zal op 19 November volgen.
Een actie van de commissie voor Geestelijke
Volksgezondheid te Haarlem en omgeving
Er wordt geklaagd over den ongunstigen
invloed van de oorlogsjaren op het moreel
der bevolking. De commissie voor Gees
telijke Volksgezondheid voor Haarlem en
omstreken (waarover wij meermalen
schreven) streeft er naar middelen en we
gen te zoeken om daarin verbetering te
brengen en betere gemeenschapsmenschen
te krijgen. De wenschelijkheid werd inge
zien om via de onderwijzers en de leeraren
invloed te krijgen op de jeugd. De ver
schijnselen die zich voordoen als verwil
dering moeten in dezen kring allereerst
bestudeerd worden, opdat ze met een beter
gefundeerden ondergrond kunnen worden
beïnvloed. Gemeld werd dat wij in deze
ten achter staan bij de Angel-Saksische
landen. Het is gelukkig al gebleken, dat
menschen die werkelijk voor dit werk iets
voelen of die zelf zoekende zijn, gaarne
een middelpunt zouden hebben, waar zij
de dingen kunnen bespreken. Dit streven
zal zooveel mogelijk bevorderd worden.
Een onderwijsdeskundige verzekerde, dat
er reden is om aan te nemen, dat de leer
lingen van de H.B.S., het Gymnasium en
het Lyceum hun problemen wel openhar
tig met ouderen willen bespreken als dit
op onschoolsche wijze geschiedt.
In het werk zouden betrokken moeten
worden, behalve leeraren en onderwijzers,
jeugdleiders, sociale werkers, werkbazen,
alsook personen uit oudercommissies van
verschillende scholen. De bedoeling is om
tot het vormen van concrete werkgroepen
te komen. Om de jeugd te bereiken die in
de industrie werkzaam is zouden ook de
avondscholen, ambachtsscholen en nijver
heidsscholen bewerkt moeten worden.
Besloten werd te beginnen met de be
langstelling bij de onderwijzers voor dit
werk levendig te maken. Daartoe zal, via
„Volksherstel", een circulaire aan het on
derwijzend personeel gericht worden om
op te wekken een vergadering te bezoe
ken, waar deze denkbeelden zullen worden
toegelicht en besproken. Dr. J. M. Rom-
bouts uit Santpoort zal daar een inleiding
houden.
Concert in de Bakenesserkerk
De organist Lasschuit heeft de reeks con
certen ten bate van de restauratie van het
orgel der kerk hervat. Nieuw is de door hem
de hoorders verschafte gelegenheid om
plaatsing van werken naar hun eigen keuze
op de programma's te verzoeken Dat van 't
concert van Maandagavond bevatte er reeds
vier: de Fantasia in G van Bach, de 6e Orgel
sonate van Mendelssohn; een werkje van
Guilmant en een van Grey. Voor het midden
deel van Bach's Fantasie leek het orgel dezer
kerk me niet machtig genoeg; het klonk mo
notoon en mat en pas tegen het einde brach
ten tongwerken wat afwisseling en kracht. De
Sonate daarentegen klonk mooi, vooral de
zacht gehouden Finale. Van de andere twee
werkjes bleek dat van Guilmant, ondanks zijn
„Stille Nachf'-gelijkenis meer muzikale waar
de te bezitten dan het zeer oppervlakkige van
Grey.
Medewerker was dit keer de violist Chris
van der Glas. Als een violist op een kerk-
concert speelt, zien we op het programma zoo
goed als zeker óf Bach óf Hfindel óf een of
meer der Italianen, wier -namen verwarring
stichten in de hoofden der muziekgeschiedenis
studeerenden, Corelli en Torelli. Tartini en
Nardini, Piccini en Puccini, Padre Martini,
Sammartlni en Samehtini; houd die allen
maar eens uit elkaar! Enfin, nu waren dan
-Nardini (1722'93) en Sammartlni aan de
beurt; de eerste met een mooi melodieus Con
certo in e mineur, in welks Andante een
frappante gelijkenis met een wending in het
Andante van Mendelssohns beroemd Concert,
en de merkwaardige afwisseling van mineur
en majeur in het thema van het Allegretto
mijn aandacht trokken; de andere met een
nog al langdradige Passacaglia. Later kwamen
een vrij droge „Vocalise" van Rachmaninoff
en de warm gevoelde „Arietta" van Henr.
Bosmans. In beide stukjes werkte de knorren
de orgelbas niet bepaald gunstig. Van der
Glas toonde zich weer de degelijke violist,
dien we reeds meermalen in hem leerden
kennen; hij moge zich echter hoeden voor te
veel portamenti in de positiewisselingen. Van
zijn vertolkingen stond die van Nardini's Con
certo bovenaan. K. DE JONG.
Tooneel
Hou niet van sprookjes, zei de dikke
man tegen de kleine magere vrouw. Zij
zaten naast mij in de bioscoop.
Het was „La Belle et La Béte", met een
camera die wonderen deed met zwart en
wit en alle grijzen, die de wereld bezit.
Hou niet van sprookjes, zei de dikke
man, toen La Belle op een wit paard een
duister boschpad bereed en La Belle het
slot van*La Béte betrad. Daar waren lange
gangen. Daar rezen griezelige bloote ar
men die, reikend uit het niets en lichaam
loos, de luchters hieven om haren weg
naar La Béte te bereiden.
Hoorbaar griezelde de magere vrouw
en een hooge onderdrukte kreet klonk op
tegen de breede borst van haar gezel,
toen La Béte zijn behaarde klauwen stree-
lend streek over La Belle's onwezenlijke
lokken.
Vrouw, zei de man, doe niet zoo raar.
D'r benne geen beesten die spreke kenne.
D'r benne geen tooverspiegels. En d'r
benne geen armen zonder lichamen. Het
is een gewone vent, die ze 'n mombakkes
hebben aangedaan. Allemaal onzin. Heb
i jij ooit een beeld gezien, dat schiet? En
j een kat d:e op z'n achterpoote loopt? En
I een handschoen, die je maar heb an te
I doen om duizend kilometer ver te vliegen?
En geloof jij dat zoo'n mooie meid houden
ken voor zoo'n griezel? Hou met van
sprookjes!
De kleine grauwe vrouw zweeg kramp
achtig.
Ik dacht: Zij houdt wél van sprookjes.
En haar werkelijkheid is zoo klein en
grauw als zij zelve. Haar wereld is on
sprookjesachtig van den morgen tot den
avond tot den nacht.
Dikke vent, die kleine vrouw van Jou
heeft altijd van wonderbaarlijke prinsessen
gedroomd, van witte paarden,van rozen
wiegend op den wind. Voor haar was er
een oud kasteel met luchters, glanzend hun
kaarslicht. Voor haar waren er zijden ge
waden en een bed van zonlicht met een
deken van maanlicht en sterren om van
den fluweelen hemel te plukken en in de
eigen gouden prinsesse-lokken te steken.
Er was de teederheid van een wit-zijden
prins. Er er waren tranen, die op een
donzen wang tot diamanten stolden, ge
plukt door zijn hand.
La Belle snikte bij het sterven van t
Beest.
De wind ruischte door de populieren.
Een wit paard hinnikte in de stal.
Een Prins, wit en prachtig, stond voor
La Belle, sloeg zijn arm om haar leest
en kuste haar voorhoofd.
Rozen geurden.
De hemel straalde van geluk.
De kleine vrouw zuchtte.
Hou niet van sprookjes, zei de man.
Allemaal onzin.
De kleine vrouw zweeg.
Geef mij maar die dikke en die dunne.
Daar ken ik tenminste om lache
Ach, hoe teeder en zwierig zweefden La
Belle en de wrt-zijden Prins langs de
schoonste der hemelen.
Hoe droevig lag La Béte in den dood:
hpt Beest, met het gebroken hart.
Maar uit zijn leelijkheid was zijn goed
heid schoon ontstegen.
Maar uit zijn klauwen werden de tee-
dere hancj^n, die zacht de lokken, de gou
den lokken, van La Béte streelden.
De zaal werd licht, de zaal stommelde
haar eigen kleine leven tegemoet
De kleine, grijze vrouw óók.
Om Formby kèjje nog eris lache,
zei de dikke man. Heb ik me kegel-avondje
voor late schiete, Merie, hoe bestaat 't.
ELIAS.
Inbreker gevraagd
Als huldeblijk aan haar eerelid Jan Fabri-
cius heeft de tooneelvereeniging J. J. Cremer
gisteravond in den Stadsschouwburg diens
kluchtspel Inbreker gevraagd voor haar leden
en donateurs vertoond. Deze vereeniging heeft
bij dit eerste optreden na de bevrijding haar
reputatie gehandhaafd van een der beste
Haarlemsche dilettantengezclschamjen te zijn.
Zij verkeerde dezen avond trouwens in een
gunstige positie, daar de heer Henk Bakker,
wiens naam nauw aan dit stuk is verbonden,
als regisseur en hoofdrolspeler fungeerde.
Een merkwaardigheid deed zich bij deze
vertooning voor. In vele gevallen spelen ama
teurs een blijspel als klucht; hier geschiedde
het omgekeerde: een klucht werd als blijspel
gespeeld En de ontdekking was, dat zoo'n
toch altijd wat zot stuk door een dergelijke
transpositie dichter bij het leven komt te staan
en de marionetten menschen worden
Het sterkst trof dit bij de heerschzuchtige
vrouw, die hier niet verscheen in de cliché
figuur van het manwijf, maar als een gewoon,
onopvallend iemand, die een begrijpelijken
tegenzin tegen haar sukkeligen echtgenoot
had gekregen. Ook deze pantoffelheld was dit
maal geen caricatuur en stak met zijn door
den acteur getemperde eigenaardigheden niet
al te sterk af tegen de figuren zijner tegen
spelers: het goedgezinde dienstmeisje, den
tooneelspeler en de oude huishoudster. Door
deze gelijke afstemmirtg verkreeg men een
evenwichtig samenspel, en de komischs, effec
ten hadden door deze versobering meer uit
werking. De twee boeven waren echter met
den besten wil niet in dit procédé te betrek
ken en hun scène moest wel reine klucht blij
ven. Een open doekje behaalde het humoris
tische Joodje.
Het was een onderhoudende avond met vlot
spel en goede typeering over de geheele linie.
H. G. CANNEGIETER.
Film
In een door het comité GooiLimburg ge
organiseerde nachtvoorstelling, waarvan de
baten aan het Limburgsch comité ten goede
kwamen, heeft Zondagnacht de Nederland
sche verzetsfilm „Bezet Gebied" van Frans
Dupont en Wim Gerdes haar wereldpremière
beleefd.
De samenstellers hebben niet gestreefd naar
felle dramatische effecten, zij hebben integen
deel het gegeven uiterst sober behandeld en
hier1'en daar. uit de schier overstelpende stof,
grepen gedaan, welke hun kenschetsend voor
het verzet leken. Van de verzetsmenschen zijn
geen helden gemaakt. Integendeel het zijn
eenvoudige jonge mannen en vrouwen ge
bleven, die zonder ophef den weg gingen,
welken het hart hun ingaf. Dit is ongetwijfeld
een der grootste verdiensten van deze film.
Het is ons inziens echter jammer, dat veel
episodes onbegrijpelijk zullen zijn voor de
genen, die de bezetting niet hebben meege
maakt, een bezwaar, dat vooral gaat wegen
als de film eventueel in het buitenland zal
worden vertoond. Een tweede en ernstiger
bezwaar is het gemis aan de sfeer van ang
stige spanning en verbetenheid, die den be
zettingstijd kenmerkten.
Doch ondanks de vele tekortkomingen, twij
felen wij er niet aan, of een ieder zal deze
film tot het einde met groote aandacht vol
gen. al was het alleen maar omdat de behan
delde stof ons nog zoo versch in het geheu
gen ligt.
TENTOONSTELLING VAN WERKEN
VAN KEES VERWEY.
'Zaterdagavond zal ln het Frans Halsmuseum
een tentoonstelling van werken van Kees
Verwey worden geopend door mej A. Hoo-
gendoorn wetenschappelijk assistente aan
het rijksmuseum voor kunsthistorische docu
mentatie in Den Haag. Op deze tentoonstel
ling bevindt zich het laatste portret van dr.
K. J. L. Alberdingk Thym (Lodewijk van
Deyssel).
Voor directe indiensttreding
vragen wij een
leerling-
ETALEUR
Gr. Houtstraat 54-60
HAARLEM
Verdere besprekingen
in Batavia
Uit gezaghebbende bron wordt verno
men, dat bij de Maandagavond na afkon
diging van het bevel „Staakt het vuur"
gehouden besprekingen tusschen de Ne
derlandsche commissie-generaal en de In
donesische delegatie, welke van 19.00 tot
23.00 uur plaatselijken tijd in het paleis
plaats hadden, de fundam<mteele vraag
stukken van de organisatie van de toe
komstige samenwerking met volledig be
grip voor de wederzijdsche standpunten
zijn besproken.
Ten aanzien van een aantal punten werd
verheldering verkregen. Er blijven echter
een aantal punten over, ten opzichte
waarvan de bestaande kloof tusschen de
standpunten niet kon worden overbrugd
en welke een verder overleg vereischen.
De datum voor dit overleg is nog niet
vastgesteld.
Heden heeft de Britsch-Indische minister
van Defensie, G. S. Bhalja, in het Britsch-
Indische parlement verklaard, dat plannen
waren gemaakt voor de terugtrekking van
de Britsch-Indische troepen uit Indonesië
tegen 28 November. Momenteel ligt de
36ste Britsch-Indische divisie in garnizoen
op Sumatra en de 23ste divisie op Java,
thans alleen in Batavm, sinds Buitenzorg
eind October aah de Nederlandsche auto
riteiten is overgedragen.
Terwijl de Britsche zönes in Neder-
landsch-Indië aan de Nederlanders zullen
worden opgedragen, zullen anderzijds een
aantal gebouwen, die tot dusver werden
bewaakt door gewapende Japanneezen on
der voorwaarden, die in samenwerking met
de Indonesiërs zijn opgesteld, aan de In
donesische strijdkrachten worden overge
dragen.
Burgerlijke Stand
HAARLEM 4 November 1946
BEVALLEN: 1 Nov.* H. G. Veldt—Mumebo, d
2 Nov., II. Bosma—v. Abs, z.; C. M. v. Dcursen.
Bastiaanse. d J. d. Voor—d. Jong, z II A.
Piers—Raijmakers. z H. M. v. Wort—Droog.' d.;
J. H. Plekar—Franchimon. z.; A. C. Bruin—v.
Waard, z.; G. J. AHart—Slagter, d W A. A.
Huijgen—Kol. d A. v. Attekum—Rijkers. z E.
d. Kuijper—Slxma d.: 3 Nov.. M L. Tilleman—
Winter, d.; J. C. C. d. Geus—v. d. Horn, d E.
Beugeling—Antonisse. z.: M. v. d. Bergh—Mars
hall. d. en z A. M. G. BrinkmannIJiand. z.;
E. Mulder—Middag, d.: 4 Nov., J Koenderman
v. d. Brink, z.; A. T v. Hooljdonk—Dudalski,
d.; J. E. M. VredenburgBrooljmans, z.
OVERLEDEN': 1 Nov., J. C. P. Bek, 65Ver-
spronckweg; K. Numan. 78 Ie Hooge rwerd-
dwarsstraat: A. J. J. Willegers. Schouwtjeslaan;
m„.. t> a sickmann, 4 m„ Hazepaterslaan;
