lalf Om van Franken
Geen Duitsche energie voor Haarlem
Ledenconcert der H. 0. V.
ndBerliin schfn partten
Engeland reageert gunstig
op Nederlands eischen
Druk seizoen voor de H.O.V.
Kort en Bondia
J
St. Nicolaas Cadeaux
Van Weert
Nederland, krijgt twee nieuwe kruisers
cht,
Capaciteit der gas- en electriciteitsvoorziening
voor stad en omgeving voldoende
Ir. G. J. Th. Bakker, directeur-generaal
tan de Energievoorziening, heeft een radio-
rtiordracht gehouden over de gas- en
jlectriciteitsvoorziening in ons land. Hij
[«■telde daarbij, dat belangrijke hoeveel-
teden stroom uit Duitschland naar Neder-
jnd worden gevoerd, waartoe verschillen
de koppelleidmgen gemaakt zijn. De bedoe-
ing van dezen stroomexport is voornamelijk
kolen in ons land te besparen.
Wij kunnen hieraan toevoegen, dat Haar-
•an om en omgeving nog geen Duitschen
stroom gebruiken. De koppelleiding gaat
siet verder dan Leiden, maar het ligt in
je bedoeling die van Leiden door te trek
ken naar Velsen en daarop van Velsen naar
jmsterdam. Tenslotte ook van Amsterdam
aar Utrecht.
Aanleg van deze koppelleidingen kost
venwel veel. Bovendien spelen deviezen
lier weer een belangrijke rol. Het zou wel
nogelijk kunnen zijn, dat in den komen-
i" len tijd onze kolenpositie meer verbetert
jan de deviezenpositie. In dat geval zal wel
san het doortrekken der koppelleidingen
ifgezien kunnen worden.
Er is evenwel zekerheid dat, al is voor
lopig Haarlem niet met Duitschland ge-
;oppeld, onze stroomvoorziening voor de
oekomst gewaarborgd is.
De Haarlemsche centrale weer
geheel in bedrijf.
Ongeveer een maand geleden deelden wij
mede, dat de Haarlemsche electrische cen-
Irale die langen 'tijd had stil gestaan,
eerst omdat de stroomvoorziening in den
oorlog gestaakt werd, later omdat Haarlem
in opdracht van het rijk, stroom moest be-
trekken van het Provinciaal Net op hal-
ie kracht mocht gaan werken. Sindsdien is
die beperking voor een groot deel opgehe
ven. Nu werkt men op volle capaciteit,
maar moet alleen 's nachts en Zondags
stil staan. Toch levert het bedrijf nu allen
stroom die in Haarlem en Heemstede noo-
dig is. Dit is mogelijk, omdat in de uren
dat de Haarlemsche machines draaien te
uuc veel stroom wordt gemaakt, die dan afge-
een nomen wordt door andere centrales, die
daarvoor op uren dat onze centrale stil
staat, stroom teruggeven. Alzoo een prac-
tische ruil!
De directeur-generaal heeft ook medege
deeld, dat er gas uit Duitschland naar Ne
derland wordt geëxporteerd.
De toestand ten aanzien van de gas-
voorziening is ,ook met betrekking tot de
huidige productiecapaciteit, ernstig. Tij
dens de oorlogsjaren was het aan de gas-
en cokesfabrieken niet mogelijk de inrich
tingen voldoende te onderhouden, terwijl
de behoefte aan gas enorm steeg. Het we
reldtekort aan silicamateriaal, een van de
belangrijkste vuurvaste bouwmaterialen
voor gasfabrieken en cokesovens, maakt
het bovendien onmogelijk op korten termijn
een voldoende capaciteitsvergrooting te
bereiken. Het is daarom te voorzien, dat
bij het opheffen der rantsoeneeringsbepa-
[ïngen verschillende bedrijven onvoldoen
de capaciteit zullen hebben. Derhalve is
het gelukkig, dat er ook een koppelleiding
met het Duitsche gasnet tot stand is ge
bracht, waarover belangrijke hoeveelheden
gas uit Duitschland geïmporteerd kunnen
worden. Deze hoeveelheden zullen aller
eerst ter beschikking gesteld worden van
de kunstmestfabricage en van de in
dustrie.
Wij kunnen daaraan toevoegen, dat
Haarlem ook geen kans heeft op gas uit
Duitschland.
De Haarlemsche fabriek is evenwel in
goeden toestand, zoodat er de zekerheid
bestaat, dat ook na de opheffing: der gas-
rantsoeneering het bedrijf in staat zal zijn
aan de behoeften van Haarlem en omge
ving te voldoen.
MUZIEK
Het is moeilijk, zoo niet onmogelijk, om de
overstelpende hoeveelheid indrukken van het
jongste Dinsdagavondconcert, dat drie eerste-
de kern er van. Het is goed, daarmee ook eens Denemarken en eindelek: de jeep en
Oorlog in miniatuur
Met het lengen der avonden vallen de
schaduwen van Sinterklaas en Kerstmis
over de dagen. Het zijn prettige schaduwen,
die door een warm en aangenaam licht
worden omlijnd. Licht in de winkels, licht
in de harten wat zal ik koopen om weg
te schenken? En de kleinen: wat zal ik
krijgen van al die kleurige dingen? De
kleurige dingen lonken en zwijgen geheim
zinnig: zij verraden hun bestemmingen
niet, en evenmin verraden zij, dat zij onder
hun kleed van kleurigen opsmuk de kwa
liteit van dezen tijd torsen: Vaak is hun de
degelijkheid uit goede, voorbije jaren
vreemd en bestaan zij uit de blikken zwak
heid van het moment. Doch welke kleine
laat zijn hunkerenden blik door de schoone
oppervlakte dringen? Hij kent de soliditeit
niet, die de speelgoederen uit onzen tijd
kenmerkte; hij kent in het geheel niets
uit dien tijd, want hij is niet van dien tijd.
Zijn bewustzijn ontwaakte toen de lucht
vol was van gevaar en witte nevelstrepen
het blauwe uitspansel tot een geschonden
koepel maakten, en de mooiste dingen
des levens waren voor hem niet levens
vreugde, muziek en gezang, de zon, het
spel, de groene weiden en alle goede gaven
die weilig tieren in vrede, doch bevriende
vliegtuigen, vlaggetjes op vader's land
kaart die alle in de richting van de
Een woordvoerder van het Britsche ministerie van buitenlandsche zaken heeft gister
avond verklaard dat Nederlands eischen inzake correcties van de Nederlandsch-Duit-
sche grens door de Britsche regeering zeker met sympathie in overweging zullen
orden genomen.
Verder werd in betrouwbare kringen te Londen te kennen gegeven, dat de econo
mische eischen ten opzichte van Duitschland. waarop de voorstellen tot wijziging van
de grens zijn gebaseerd, in Britsche officieele kringen over het algemeen volkomen
gerechtvaardigd worden geacht als compensatie voor de schade en verliezen, die
Nederland in den oorlog geleden heeft.
Een daverend succes
kennis te maken. Wie kende hier eenig werk
van den reeds 74-jarigen componist Vaughan
Williams, <be toch een belangrijke persoon
lijkheid onder de Engelsche componisten is?
Zijn „Fantasie voor twee strijkorkesten" op
een thema van den 16e-eeuwschen componist
Thomas Tallis bevat een schat van sonore
klanken, verdeeld over een groot en sterk
ensemble, een kleine gedempt spelende groep
en enkele solisten. Soms denkt men orgel-
jegisters te hooren. Langademig, zwoel,
zwaarmoedig vaak is het als een meditatie
van een nobelen geest.
Veel feller, drastischer, aangrijpender zijn
,,Les Illuminations" van Benj. Britten. De
tekst van Arthur Rimbaud die na een be
wogen jeugd als kolonaal de rimboe van O.-
Indië introk moge van ongelijk, en hier en
daar zelfs van twijfelachtig gehalte zijn: zij is
'exubérant in haar visie op het leven en in
haar uitingen. En dat heeft Britten doorvoelt?
en verklankt, zóó dat zijn muziek ook zonder
kennisneming van den tekst den hoorder
treft en meesleept. Voor een goed deel was
dit nu ook te danken aan den machtigen zang
van Peter Pears. Welk een prachtstem, welk
een uitdrukkingskracht! Daarbij hebben Hart-
velt en het orkest wonderen verricht, door na
één enkele repetitie het orkestmateriaal
was pas den morgen van het concert aange
komen! een volmaakte samenwerking met
den zanger te leveren.
Na dit overweldigende hadden de „Vijf
Miniaturen" van Hanna Beekhuis reeds
priori een moeilijke positie. Het zijn trouwens
niet meer dan schetsjes of krabbels, waarvan
de eerste beide Oostersche impressies schij
nen, de andere den indruk van experimenten
maken. Artistieke waarde kan men aan zulke
schetsjes moeilijk toekennen We wachten op
uitgewerkte stukken.
Een „Parijsche Ouverture" die in de lijst
van Mozart's werken in de biografie var
Jahn-Abert niet te vinden is, opende het con-
cert, Ravel's geniaal georkestreerde „Rapsodie
espagnole" besloot het. Debussy's „Prélude a
l'Après-midi d'un faune" verviel wegens ont
stentenis der harp; in de „Rapsodie espagnole'
moesten we er twee derven, maar die zijn
hier minder belangrijk. Het programma was
trouwens ook zonder Debussy lang en rijk
genoeg.
Zanger en dirigent ontvingen stormachtige
ovaties. K. DE JONG.
Vele concerten in de provincie
BINNENLAND
De ouders van Jan van- Hoof, de redder van
de Waalbrug in Nijmegen, hebben van de Ame-
rikaansche legerleiding een posthume onder-
schelding ontvangen voor hun heldhaftigen
zoon. Hem werd toegekend de vrijheidsmedaille
met bronzen palmen.
De hoofdofficier 2e klasse, Egbertus Wuve-
kate van de marine is door den Amerikaanschen
marine-attaché te Den Haag onderscheiden met
het legioen van verdienste voor het verrichten
van belangrijke diensten als verbindingsofficier
voor de Vereenigde Staten in 1943 en 1945.
Aan boord van het m.s. „Boschfontein" te
Amsterdam, dat op 28 September door brand
ernstig was beschadigd, heeft opnieuw een brand
gewoed, welke echter snel gebluscht was. Bij
het blusschingswerk zijn drie arbeiders in een
iuim gevallen en vrij ernstig gewond.
Een militaire auto, die Maandag mei 50 km.
vaart door de Anna Pawlonastraat in Den Haag
reed, botste op een motorfiets. De duorijder
werd naar een ziekenhuis gebracht waar hij
gistermorgen is overleden.
- De doodstraf werd door den Proc. fiscaal
het Bijz. Gerechtshof te Leeuwarden geëischt
tegen een 24-j. voormaligen opperwachtmeester
der Staatspolitie uit de Friesche hoofdstad. Ver
dachte heeft in den oorlog deel uitgemaakt van
en Duitsch executiepeloton.
De tuchtrechtspraak voor de voedselvoorzie
ning heeft in September van dit jaar 5710 proces
sen verbaal behandeld. In totaal werd f 222.813,20
tan boeten opgelegd.
HAARLEM EN OMGEVING
Den Dinsdag in Haarlem gespeelden voetbal
wedstrijd tusschen het derde elftal van de Haar
lemsche politie en de ploeg der Heemsteedsche
politie hebben de Heemstedenaren met 8—1 ge
wonnen.
Met het Ingaan van den cursus 1946/M7 heb
ben de heeren W. A. J. Goeting en H. Elsinga
hun werkzaamheden aan de Rijkskweekschool
voor onderwijzers(essen) aan de Leidschevaart
met voortgezet De heer Goeting is met pensioen
gegaan en de heer Elsinga is leeraar geworden
bij het middelbaar onderwijs. Eerstgenoemde
heeft van 1916 af zijn krachten aan de school en
aan de Rijksleerschool gegeven. Bekend waren
zijn jaarlijksche uitvoeringen ten bate van de
vacantiekolonies. Om oud-leerlingen in de gele
genheid te stellen afscheid van de leeraren te
nemen, zal een receptie worden gehouden.
Beroepen is als predikant der Geref. Kerk
te Westeremden de heer L. G. Pleysant
Haarlem.
Aan de firma G. en Joh. Broertjes Overveen
—Bloemendaal werd opgedragen het bouwen
van 23 nvoningen van de Ver. voor Volkshuis
vesting te Alkmaar voor f 209.900.
Ten bate van de afdeeling Haarlem van den
RK. Blindenbond „St. Odillia" gaf de R K. Too-
neelvereenlging „St. Pa'ncratius" Dinsdagavond
te Heemstede een zeer geslaagde opvoering van
Bernard Shaw's „Pygmalion". De voorstelling
Werd een onverdeeld succes. De avond werd ge
opend door den voorzitter, den heer W. Louman
uit Haarlem, die hulde bracht aan de groote
activiteit van de ingezetenen van Heemstede
waarbij vooral de familie Buschman zich heeft
onderscheiden door niet minder dan 300 kaarten
te verkoopen
De Arrondissemehts-Rechtbank te Haarlem
heeft in staat van faillissement verklaard: G.
Duijster, houtbewerker, wonende te Haarlem,
Rijksstraatweg no. 376 en M. Kooren. kachelsmid, Waterverplaatsinj
wonende te Heemstede. Wllhelminaplein 12 vnnrlpr hrandst/Of VOBdinSWater
Volgens medeclccling van de regeering is de CU- zonaer Dianasooi, vueumgwduet
soldaat J Kamerman afkomstig uit Hoofddorp, muilitie.
van het 4e Reg. Inf.. gesneuveld op 23 October
te Tjlbantan.
in samenwerking met H.K.C. en A.N.I.V.O.
wordt op Maandag 11 November in het gebouw
d Ver der Vrljz. Hervormden, Jacobstraat
Jen 'derde cultureele filmavond gegeven. Ver
toond zal worden de wonderschoone geluidsfilm
.Het eiland Texel"
Onze oud-stadgenoot Ds. D. Zemel te Axel
heeft bedankt voor het beroep als predikant bij
de Gereformeerde Kerk (Onderh. art. 31 K O), te
Hilversum.
De heer G. Lacyendccker te Haarlem is ge
slaagd voor het derde deel van het notarieel
examen 1946.
De lasscher A. J. v. A., die Maandag
tijdens zijn werk in brand raakte, is gistermid
dag aan zijn brandwonden overleden.
Het aantal concerten, dat de Haarlemsche
Orkestvereeniging in dit seizoen geeft, is bij
zonder groot. Het orkest brengt vele bezoeken
aan plaatsen in de provincie en verder is het
uitgenoodigd aan uitvoeringen medewerking
te verleenen. Aan 35 concerten, waarvan
eenige in Haarlem, zal de H.O.V. voor de
begeleiding zorgen.
In Noordholland, waar het orkest ook vóór
den oorlog met veel succes is opgetreden, zal
het orkest meer concerten dan vroeger geven.
Alkmaar zal zeven maal bezocht worden,
Beverwijk zes maal, Zaandam, Hillegom en
Enkhuizen drie maal. Reeds heeft de H.O.V.
in deze gemeenten geconcerteerd en de be-a
langstelling was groot.
Dat het aantal concerten grooter is, koml
natuurlijk ook door het feit, dat de musici
niet zeven maanden werken, zooals vroeger
maar gedurende het geheele jaar.
Voor het begin van het volgend seizoen zijn
ook reeds plannen gemaakt. Het ligt n.l. in de
bedoeling in September een bezoek aan En
geland te brengen en aldaar zes concerten te
geven. In het bijzonder zal aandacht besteed
worden aan Derby, waarmee het Haarlemsche
gemeentebestuur contact heeft en waarheen
reeds vele sportbeoefenaars een tocht hebben
gemaakt.
„HET KIND IN DE NATUUR".
Dinsdagavond sprak in het „Huis voor
Ouders" te Haarlem dr. F. Portielje
over het onderwerp: „Het kind in de
natuur". „De invloed, dien de natuur
op het kind kan hebben, hangt af van
het voorbeeld, dat wij, volwassenen geven",
zoo zeide dr. Portielje. Wij ouderen moeten,
eigenlijk opnieuw beginnen. ons trachte^
open te stellen voor die groeiende, bloeiende
werkelijkheid in de natuur. Het kind. dat tot
.meevoelen" geneigd is, komt vanzelf tot
..meedoen", wanneer we het voorgaan bij zoo
iets belangwekkends, als het bestudeeren van
het ons omringende leven.
Spreker verduidelijkte met vele eenvoudige
voorbeelden hoe we onze kinderen belang
stelling voor de natuur moeten bijbrengen
Slechts een kleine opwekking kan al voldoen
de zijn om dit boeiend, kleurrijk prentenboek
voor hen te openen.
Denemarken
vleesch-in-blik.
Blik dat is ook nu zijn vreugde weer.
Het kleurige speelgoed is ondanks dat
schamele materiaal een openbaring voor
hem. En het kleine blonde vlechtenkind
ziet de lappenpop als hot hoogste ideaal
van den nadérenden zesden December of
den Kerstavond, omdat zij gelukkig niet
weet dat er eens babypoppen hebben be
staan, die, behalve hun starre onbewege-
lijkheid, alles met een echt wiegekind ge
meen hadden.
Een simpel bericht bij een of andere
krantenfoto vermeldt de energie en de
productiviteit der Britsche industrie: „Bri
tain can make it". Engeland kan het niet
alleen maken, doch wil het ook zoo gauw
mogelijk exporteeren: Huishoudelijke nieu
wigheden, stalen meubelen, electrische
snufjes, zak-radio's enspeelgoed.
Speelgoed van solide makelij, zooals alle
Engelsche producten, speelgoed dat het
kenmerk der technische distinctie draagt,
zooals alle Engelsche exportartikelen dat
dragen. Maar als het bericht in enthousi
aste bijzonderheden treedt over dat kleine
kleurige en wonderlijke goed, is er even
een schrijnende bevreemding: Waarmee
wil men de jeugd van Europa ver
blijden? Er is een bewonderenswaardige
miniatuur-bommenwerper, een RAF-jacht-
vliegtuig, een waarheidsgetrouwe naboot
sing der Sherman-tank, een complete Bai-
ley-brug, er zijn jeeps, veldkanonnen, mo
tor-ordonnansen, loopende en vechtende
soldaten, zoeklichtinstallaties die echt bran
den, vliegveld-hangars, bulldozers en
ach, waarom? Onze jongens zullen er wel
licht blij mee zijn, want dat zijn dingen uit
hun wereld maar die wereld is niet dé
wereld! Het is hun lot geweest, in die ver
dwazing te worden geboren, maar die ver
trouwde voorwerpen hebben hun taak ver
richt en zijn in dezen tijd van vrede on
natuurlijk geworden. Dat zij niet-natuurlijk
zijn en nooit meer natuurlijk mogen wor
den, zelfs niet schijnen, dat hebben wij
onze jeugd nog steeds niet duidelijk ver
teld. Zij moet er niet mee spelen, opdat
zij er in volwassenheid niet mee zal
dwepen. Bovendien een tank, hoe klein
ook, vormt met den goeden, vredigen
Kerstboom een tegenstelling, die zelfs in
kinderdroomen niet mag worden verzwakt.
En de oude, wereldwijze Sinterklaas zal
zeker evenmin gesteld zijn op de miniatu
ren van het onheilbrengende oorlogstuig,
waarmede alleen maar dictatoren graag
plegen te spelen. Vooral niet omdat hij
Robert Lloyd, een correspondent van
Reuter schrijft: Deskundigen ten ^aanzien
van Duitsche aangelegenheden te Londen
zijn van meening, dat de territoriale
eischen ten opzichte van Duitschland, wel
ke in de Nederlandsche nota inzake de
grenscorrecties zijn vervat, wegens hun
gematigdheid waarschijnlijk den minsten
tegenstand zullen ontmoeten. De economi
sche eischen daarentegen zullen, hoewel
zij in principe gerechtvaardigd worden ge
acht wegens de schade, die door de Duit
sche bezetting aan Nederland is toege
bracht, in de practijk algemeene moeilijk
heid veroorzaken. De moeilijkheid is, dat
elk van hen er toe bijdraagt om het totale
gebrek aan betaalmiddel in de Britsche
zóne te vergrooten, een gebrek, dat thans
door den Britschen belastingbetaler wordt
gedekt. Tegelijkertijd dragen deze eischen
er toe bij dat de Duitsche capaciteit tot het
koopen van Nederlandsche producten be
perkt wordt. Het verbod van discriminatie
ten opzichte van Nederlandsche havens
ten gunste van Hamburg, Bremen en Em-
den, dat in de nota wordt voorgesteld, zou
op het oogenblik geen effect jegens een
Duitsche regeering maar jegens de be
stuurscommissie sorteeren. Het is n.l. een
feit, dat Duitschland in zijn huidigen toe
stand niet voor diensten van Nederlandsche
havens kan betalen. Het is moeilijk zich
voor te stellen, dat de bestuursautoriteiten
gaarne ermede accoord zouden gaan elke
toekomstige verbreeding of uitdieping van
essentieele verbindingen in het Duitsche
kanalensysteem als het Dortmund-Ems-
kanaal en Miltellandkanaal te verbieden.
De laatste Nederlandsche eisch, dat aan
geen toekomstige Duitsche regeering mag
worden toegestaan discrimineerende maat-
regèlen op het gebied van de valuta jegens
Nederland te nemen zal het gemakkelijkst
worden ingewilligd, al is het slechts reeds
daarom, dat deze naar zijn natuur een
eisch op langen termijn is, Door degenen,
die het probleem bestudeeren, wordt daar
om gesuggereerd, dat Nederland waar
schijnlijk niet veel voordeel van het Duit
sche transito-verkeer zal hebben, wan
neer zijn traditioneel Duitsch achterland
in den huidigen toestand van stagnatie en
ellende blijft en dat het doen verdwijnen
van dien toestand en van het Duitsche ge
brek aan betaalmiddel zoowel in het be
lang van Nederland als van de bezettende
mogendheid is. Wanneer de Duitsche han
del eenmaal op zijn normale na-oorlogscht
niveau komt, hetgeen nog ver beneden
het voor-oorlogsche niveau zou liggen, zou
het mogelijk zijn te verzekeren, dat een
voldoende gedeelte ervan via de Neder-
Van de vete artdkelen ^oor het
a.s. feest noemen wij U de
Princesse wip, een aardige
hobbel, een prachtige bouw
doos, de Bailey bridge, een
leuk popje, tal van treintjes,
en iets leuiks voor de baby.
Anegaiig 46
Ook voor Speelgoed
Kosten van Armenzorg
Vergelijking tusschen Haarlem
en andere groote steden
Het Centraal Bureau voor de Statistiek geeft
cijfers over de kosten van Armenzorg in de
gemeenten met meer dan 100.000 inwoners.
Die steden (waaronder natuurlijk ook Haar
lem is) hadden een bevolking van 2.667.813
zielen. Ingevolge de Armenwet werden in de
maand Juli, waarin 5 uitdeelingsweken vielen,
gesteund 28.876 gezinnen en 21.041 alleen wo-
komt uit een land, waar eens dat bloedige nenden. Aan steun werd uitgekeerd ƒ3.711.739.
speelgoed op deugdelijkheid werd beproefd
in de voorronde van den wereldstrijd.
J. L.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM. 5 November 1948
BEVALLEN: 2 Nov A. Borg—Weiland, z.; C.
PosterRijnders, z.: 3 Nov., G. OlieMienis, d.;
4 Nov.. M. D. Krol—Smit. d C. W. J. d. Boer—
Steenborg, d.: E. D. Numan-d. Groen, z.; M
Luttikhuizen—Brussel, d.; M. E. Wezenbeek—
Koning, d 5 Nov., T. G. Bokking—Schoen, z.;
K. Hirs—Dijkstra, d.
GEHUWD: 5 Nov.. J. v. Waard en W. J. M.
Prins; A. Twiest en A R. T. Liefrink; J. W.
Hekkert en J. A. Soomer.
OVERLEDEN: 2 Nov., C. H. Meuwsen—v d.
Velden. 84 j.. Parklaan; 3 Nov.. M. M. Brand—
Splinter. 60 j.. Gasthuisvest; C. J. IJssel
Schepper. 71 j.. Raamsingel; M. C. v. Nimwe;
76 j., Mr. Joostenlaan.
Plannen betreffende den afbouw van de
beide kruisers „De Zeven Provinciën" en
„Eendracht", zijn thans in bewerking bij
de verschillende afdeelingen van het Mi
nisterie van Marine, nadat de Marinestaf
zich uitgesproken heeft over de in den oor-
spronkelijken opzet aan te brengen wijzi
gingen. Deze betreffen zoowel de bewape
ning, de bescherming als de voortstuwing.
Voor beide genoemde kruisers werden
reeds op de marine-begrootingen voor 1938
en 1939 gelden uitgetrokken. De schepen
zouden dienen ter vervanging van de in
J925/'26 in dienst gestelde kruisers Hr. Ms.
*Java" en Hr. Ms. „Sumatra".
De vervangende kruisers hebben een
van 8350 ton standaard,
Toen de Duitschers in 1940 ons land
binnenvielen, verkeerde de bouw nog in
een beginstadium. De beide casco's werden
door de Duitsche marine in beslag geno
men en de werven kregen opdracht de
schepen te voltooien. Eensdeels door sabo
tage, maar anderzijds door gebrek aan
materiaal en personeel, zijn de schepen
nooit afgebouwd. Uiterst langzaam vor
derden de werkzaamheden en telkenmale
werden wijzigingen aangebracht, waardoor
de bouw nog meer werd vertraagd.
Op „Dollen Dinsdag" stonden de beide gen.
in aanbouw zijnde kruisers nog steeds op
stapel. De Duitschers besloten toen het
casco van den kruiser „De Zeven Provin
ciën", dat althans kon drijven, naar
Duitschland te brengen. Zoo werd daags
voor Kerstmis 24 December 1944
dit schip bij Wilton-Fijenoerd te water
gelaten. Men zag bij nader inzien echter
geen kans meer den romp over zee naar
Duitschland te sleepen. Volgens geruch
ten zouden de Duitschers den romp nog
hebben willen gebruiken om er den nieu
wen Waterweg mede te versperren, doch
deze plannen zijn nooit ten uitvoer ge
bracht.
Bij de capitulatie lag het casco van „D<
Zeven Provinciën" bij de oude werf van
Wilton te Rotterdam, en daar ligt het tot
op heden. De romp van den kruiser „Een
dracht" staat, onvoltooid, nog steeds" op
een helling te Rotterdam.
Thans zijn dus voor beide schepen de
eischen vastgesteld, welke in vele opzich
ten moesten worden herzien, teneinde te
komen tot een modernen kruiser. De er
varingen van den tweeden wereldoorlog
zijn nu in de nieuwe plannen verwerkt,
terwijl bovendien op de toekomstige ont
wikkeling van het kruiserwapen is ge
rekend.
De bemanning van de nieuwe kruisers
zal omstreeks 900 koppen per schip bedra-
In deze uitkeering is begrepen steun aan 5070
politieke delinquenten, waaraan 462.747
werd verstrekt.
De Haarlemsche cijfers over ditzelfde tijd
vak zijn 1508 gezinnen en 602 alleen wonen
den. De uitgaven beliepen 164.753. Daaren
boven werden nog gesteund 262 politieke
delinquenten, die 22.183 ontvingen.
Bij elkaar keerde Haarlem dus uit 186.936
of omgeslagen per inwoner (Haarlem bere
kend op 151.000) 1,238. Daarentegen werd in
alle steden met meer dan 100.000 inwoners per
omgeslagen 1.391 uitgegeven. Daar
uit blijkt dus. dat de uitgaven te Haarlem, in
vergelijking met de andere groote steden, be
trekkelijk laag waren De verklaring ligt ver
moedelijk in het feit, dat de Armenzorg in de
grootste steden de hoogste uitgaven per in
woner eischt.
De uitgaven over de gemeenten van 50.000
tot 100.000 inwoners waren, per inwoner om
geslagen 0.702 en over de gemeenten met
20.000—50.000 inwoners 0.578.
Toch beloopen de uitgaven ingevolge de
Armenzorg zeer groote bedragen. Haarlem
gaf in Juli alleen reeds uit (de politieke de
linquenten inbegrepen) 186.936. Over een
vol jaar zou dit worden 1.944 124. Alleen
voor de politieke delinquenten krijgt de ge
meente 75 der uitgaven van het rijk terug.
Voor de gemeente blijft dan nog een uitgaaf
over van 1.771.133.
De Haarlemsche Brandweer
Het reorganisatieplan
Indertijd hebben wij reeds medegedeeld, dat
het in de bedoeling van het Haarlemsche ge
meentebestuur ligt om de Brandweer (die in
oorlogstijd haar vrijwillig karakter geheel
verloren heeft en op last der Duitschers in
een beroepsbrandweer werd omgezet) weer te
reorganiseeren, zoodat er weer vrijwilligers
bij ingeschakeld worden. Het zou dan de be
doeling zijn te volstaan met een kern van
beroepspersoneel.
Er hebben reeds lang onderhandelingen
plaats om tot de verlangde regeling te komen
Tot nu toe hebben die evenwel nog niet tot
het beoogde resultaat geleid. Het gemeente
bestuur wil voor alles zooals trouwens
door den burgemeester in den raad werd
medegedeeld bereiken, dat Haarlem, ook
in de toekomst, een brandweerorganisatie
krijgt die geheel aangepast is aan de moderne
eischen.
AGENDA
WOÉNSDAG 6 NOVEMBER
Stadsschouwburg: „Echtgen&ot gevraagd"
(Nieuw Leven), 20 uur. Gem. Concertzaal: Piano
recital, Theo van der Pas. 20 uur. Gebouw Cul-
tura: Spirltistenvereenlglng ..Harmonia". Lezing
„Het Spiritisme" 20 uur. Comm. Huish. Voor
lichting. Lezing „Ziekenverpleging in het gezin"
H'stede. Camplaan 18. 8 uur. Wosterhoutpark 1 A:
Jodenvraagstuk (A. R. de Jong). Rembrandt:
Als je verliefd bent (14 j.) 14.30 en 16 15 uur.
ABC-Cabaret (20 uur). Frans Hals: De dief van
Bagdad (14 J.) 14.00. 16.15. 19.00 en 21.15 uur.
Palace: Het recht op Geluk (14 j.) 14.00, 16.15,
19,00 en 21.15 uur Luxor: De vlucht uit de be
schaving. (a. 1.) 14,00. 16.15, 19.00 en 21.15 uur.
City: Verdachte sta op (18 J.) 14.15, 16.30. 19 00 en
21.15 uur. Spaarne Theater: Opa gaat trouwen
(14 j.) 14.30. 19.00 en 21.15 uur.
DONDERDAG 7 NOVEMBER
Stadsschouwburg: „Onze vrouwen" IR. K. Too-
neelver). 19.30 uur H. K. B.: Causerie ..Wat wil
de arbeid op Craeyenburg ons brengen". 20 uur
Geni. Concertzaal: ..De Schipbreuk" Cantate
voor koor en piano. 20 uur, (Dir. Jan Booda,
piano Nelly Wagenaar). Geb. Cultura: Open
bare vergadering Alg. MHltalre Gepens. Bond".
Bioscopen: als Woensdag.
landsche havens wordt gedirigeerd, dooi
de maatregelen, die thans door de Neder
landsche regeermg worden voorgesteld oi
door speciale positieve overeenkomsten to'
dit doel.
De mogelijkheid echter om dit doel in
overeenstemming te brengen met de be
hoefte om het Duitsche gebrek aan be
taalmiddel op te heffen, hangt af van der
totalen omvang der Duitsche economische
activiteit. Het .n practijk brengen var
eenige door de Nederlandsche regeering
gevraagde maatregelen zal wellicht daar
van afhankeliik worden gesteld.
Duitsche stem over
grenscorrecties
Het te Osnabrück verschijnende onaf
hankelijke „Neues Tageblatt" houdt zich
bezig met de Nederlandsche plannen ten
aanzien van grenscorrecties. Het blad
wijst er op, dat ook het gebied van Bent-
heim bij de Nederlandsche voorstellen be
trokken zou kunnen worden en maakt
melding van een resolutie, welke door den
raad van het district Bentheim is aange
nomen. In die reéolutie wordt gezegd, dat
de bevolking van het district oprecht be
trekkingen als van goede naburen wenscht
met Nederland en hoopt, dat spoedig tot
wederzijdsch voordeel de grenzen weer
opengesteld zullen worden. Anderzijds
voelt de bevolking zich, naar afstamming
en traditie, naar zeden en gewoonten, zoo
wel economisch als cultureel, geheel met
Duitschland verbonden. Volgens de
resolutie heeft de algemeene opinie van
het district zich tegen inlijving van het
gebied bij Nederland uitgesproken. De
districtsraad heeft den landraad en een
bijzondere afvaardiging opgedragen, on
verwijld stappen te doen bij Duitsche en
Britsche instanties om een eventueele an
nexatie te verhinderen.
„Bollen-bus" naar Madrid
In opdracht van een expeditiebedrijf te Hil
legom is Dinsdagmiddag een Diamond-Diesel
met aanhangwagen, geladen met 14 ton bloem
bollen naar Madrid vertrokken.
Dit is voor het eerst, dat een dergelijk
transport via België en Frankrijk naar Spanje
plaats vindt. Men hoopt Madrid in 5!/z dag te
bereiken.
Hongaarsch Strijkkwartet
speelt in Bloemendaal
De Bloemendaalsche concertorganisatie
„Muzen-Forum" heeft de eerste uitvoering
van Bartok's in 1939 geschreven 6e en laat
ste Strijkkwartet door het Hongaarsche
Kwartet-ensemble mogen hebben. Of de pre
mière gunstig ontvangen is? Het applaus deed
vermoeden van wel, de gesprekken in de pau
ze maakten het twijfelachtig. Inderdaad is het
moeilijk Bartok's zeer individueele muzikale
taal bij een eerste hooren te verstaan. De
vorm van dit 6de Kwartet is ongewoon: vier
langzame inleidingen, gevolgd door evenveel
min of meer bewogen deelen, waarvan één
marschrythmen heeft en één het laatste
rustig in hooge sferen uitklinkt. Motivisch
verband is er wel in te hooren. Ongewoon zijn
ook sommige technische middelen, b.v. de
huilende glissandi der alt bij de hooge cello
cantilene in de Burletta, een effect dat -
technisch, niet wat rythme en karakter der
muziek betreft aan jazz doet denken Harts
tochtelijke bewogenheid bemerkt men in deze
muziek wel; er melodische of harmonische
schoonheid in te vinden moet bij de eerste
auditie voor de meesten wel een onoplosbaar
vraagstuk gebleven zijn.
Niet zoo bij Mozart's Kwartet in Es. waar
mee begonnen werd, en Schubert's Kwartet
in d kl. t., dat den avond besloot. De schoon
heden liggen daar als voor 't grijpen, in on
noemelijk aantal. En hier was geen zaal
ruimte die ze deed vervagen. We zaten ir
een groote kamer deze kamermuziek te
voureeren. Misschien was de acoustiek w
droog, maar geen noot, geen nuance ging ver
loren. geen speelmanier miste haar uitwer
king. Zoo vlak bij gezeten heb ik te meer het
wonderlijk geacheveerde spel van de kunste
naars Szekely. Moszkowsky, Koromzav en
Palotai gewaardeerd. Welk een volmaaktheid
in de samenklank, in het dynamisch e
wicht, ln de spiccati, in ja. in alles. Ook
in de opvattingen, die steeds het „buitenissige"
vermeden. Welk een klankschoonheid ir
Schubert's Variaties, in het serafische „seuza
vibrato" vóór de gevoelvolle slotaccoorden.
welk een meesleepende vaart in hft Presto!
En hoe trof de Tristan-chromatiek van Mo
zart's Andante!
Ik zou zoo kunnen voortgaan, doch wil be
sluiten met den kunstenaars bij hun groote
tournée door Frankrijk en Zwitserland het
succes toe te wenschen, dat zij verdienen
K DE JONG.
Adresboek van Haarlem
De uitgeverij G Eikelenboom en Zoon te
Heemstede was reeds in 1943 begonnen met de
samenstelling van een nieuw adresboek voor
Haarlem. Er deden zich moeilijkheden voor
en kort na de bevrijding kon het werk niet
worden voortgezet, omdat het bevolkingsre
gister opnieuw ingericht moest worden. Daar
na is de heer Eikelenboom aan het werk ge
togen en het resultaat is. dat dezer dagen een
nieuw adresboek is verschenen Het bevat de
namen der inwoners, verder een aantal ge
gevens over de Provinciale griffie, de ge
meentesecretarie. gemeentebedrijven, rijks
instellingen. justitie, kerken, scholen, genees
kundigen, enz. Ongetwijfeld zal de uitgave
met belangstelling geraadpleegd worden.
Kind speelde met buskruit
Te Duiven (Gelderland) vónd een driejarig
jongetje Th. A R., een hoeveelheid buskruit.
Met een lucifer bracht hij deze gevaarlijke
stof in een hondenhok tot ontbranding. Om
wonenden. die op het geluid van de explosie
toesnelden, vonden het kind met vlammen
overdekt. Nadat eerste hulp geboden was.
werd het slachtoffertje naar een ziekenhuis
overgebracht, alwaar het aan de bekomen
brandwonden is overleden.
Inbraak bij prof. Miskotte
te Leiden
Terwijl prof. dr. K. H. Miskotte te Leiden,
die onlangs zijn echtgenoote en een dochter
tengevolge van voedselvergiftiging heeft ver
loren, zijn vier nog in het Academisch Zie
kenhuis verpleegd wordende kinderen be
zocht. hebben inbrekers zich toegang ver
schaft tot zijn woning en voor een groote
waarde aan geld. kleeding en kostbaarheden
gestolen.
Sportprogramma's
voor Zondag
Het programma van den Kon. Ned. Voetbal
bond voor Zondag a.s. luidt: Eerste klassen.
District I: Herme--—Fmma: EDO— A IK) VSV
Soarta; Feijertoord—Ajax't Gooi—DWS. District
lï: De Volewijckers—Xerxes; Neptunus—DHC;
HBS—Stormvogels; DFC—DOS: Haarlem—Excel
sior Tweede klas A: Spartaan—Hilversum; Zee-
burgia—RCH; ZFC—De Kenncmers; HVC—West
Frisia; Alkm Boys—AFC. Tweede klas B: Wa
tergraafsmeer— SDW: TOG—Velsen: KFC
Vriendenschaar; Volendam—ZVV1IBCDWV.
Serde klas: De Germaan—Bloemendaal; SLTO—
alfweg; Rapid! tas—Kinheim: Terrasvogels—
DEM; Ripperda—Zandvoortmeeuwen; Beverwijk
—Schoten Vierde klas: BSMDSS; DCO«-Atn-
stel; VVD— ASV; NAS—Olympus; DIO—Rodi;
Spaarnevogels—LOC; VVB—EHS: WE—TUB;
ASR—Onze Gezellen; Vliegende Vogels—IVV.
District II. Derde klas A: LFC—HFC; Hllllnen
Lugdunum; WassenaarTIJBB. Vierde klas A:
Teijlingen—l.isse; Bodegraven—Hillegom.
In de afdeeling Haarlem van den KNVB
worden gespeeld: Eerste klas A: RCH 4HFC 3;
VVB 2—Halfweg 2: Hoofddorpsche Boys—Bever
wijk 2; Onze Gezellen 2—DEM 2; Geel Wit—
Spaarndam; Haarlem ?a—Zandvoortmeeuwen 4,
Eerste klas B: Waterloo—DSK; Haarlem 4—HH-
iinen 2; Concordia—RCH 5. Kinheim 2—TIJBB 2;
Schoten 2—Stormvogels 3. Tweede klas A: Kin
heim 3Stormvogels 4; HBC 3TUB 2: Bever
wijk 3—EDO 4; Haarlem 5—Schoten 3; EHS 2—
HFC 4. Tweede klas B: Terrasvogels 2—HFC 5;
Sv '34—VVD 2; DIO 2—Haarlem 6; Halfweg 3—
Ripperda 2; SVI.I—TIJBB 3. Tweede klas C:
Schoten 4—WH; WE 2—DSS 2; Bloemendaal 3
—RCH 6; DCO 2—VSV 4; Velsen 3— Kcnnemers 5.
Tweede klas I): Nieuw Vennep—Vogelenzang;
Ripperda 3—Hillegom 2; Vliegende Vogels 2—
Spaarnestad; HeemstedeDIO; RCH 7EHS 3.
Het programma van den Kon. Ned. Korfbal-
bond luidt: Eerste klasse: Blauw Wit—SVK;
Swift—Westerkwartier; Archipel—Koog Zaan
dijk, 12 uur; Rohda—DED.
Tweede klasse B: Amsterdam Zuid—DTV;
fndo—Groen Geel, 12 uur; O'kwartier 2—DED 2;
BEP—Swift 2.
Tweede klasse C: AWArchipel 2; KZ 2
ZKV; Actief—Sport Vereent; O'park—DTV 2;
N'dam—Westerkwartier 2.
Derde klasse D: Aurora 2—Togo; Haarlem-
Indo 2.
In den Haarl. Korfbalbond worden gespeeld:
Eerste klasse: Watervliet 2—Oosthoek 1; Auro
ra 3—SV 2; Animo Ready—O'kwartier 3; THB 2
—Nieuw Flora 1
Tweede klasse: Watervliet 3—Onder Ons 1;
SV 3 B—Oosterkwartier 4; THB 2—Nieuw Flora 2.
Derde klasse: Oosthoek 2— Haariem 3; Water
vliet 4—SV 4: Watervliet 5—Aurora 6; Aurora 5—
Animo Ready 2.
De Nederlandsche Hockeybond heeft Zon
dag gereserveerd voor inhaalwedstrijden. De
voorronde van den hockeydag te Amsterdam,
welke werd uitgesteld, zal Zondag a.s. worden
gespeeld De eindstrijden worden eind December
m Bloemendaal gehouden. Voor de heeren
wordt Zondag de eerste ronde om den J. D. Tres-
lingbeker gespeeld. Het programma vermeldt:
HBS 2—VVV 2; VVV—Strawberries 3; Amster
dam 5—Alliance 2; Hurly—Zand voort 2; FAHC
2—Alliance; HDC-LStrawberries 2.
Sport in het kort
NIEUWE BILJARTCLUB. Opgericht is een
biljart-club, zij speelt in het café Gen. de la
Reijstraat 37. In de ledenvergadering zijn als
bestuursleden gekozen de heeren Schouten Sr.,
voorzitter. Schouten Jr., secretaris en A. L.
Gruljters, penningmeester.
OFFICIEELE PUBLICATIE
HAARLEM
De heer M. Knot, die van 1 Juni 1899 tot en
met 31 October 1946 werkzaam is geweest bij
het bedrijf der PTT en de laatste jaren
directeur was te Hoofddorp, heeft afscheid
genomen wegens het bereiken van den pen
sioengerechtigden leeftijd. Namens den direc
teur-generaal der P.T.T sprak de inspecteur
der inspectie Haarlem, de heer Rldderikhof,
die met den adjunct-inspecteur, den heer Mas
tenbroek aanwezig was. den heer Knot toe.
Hij bood een oorkonde en de hoogste onder
scheiding, welke het bedrijf kent. de afscheids-
pennlng aan. De penning wordt heel zeldzaam
uitgereikt en is een blijk van waardeering
voor zijn onvermoeiden arbeid in dienst van
het rijk Verder spraken de heeren Schreijen
namens het personeel, die een lamp aanbood
en Bremer, die bloemen overhandigde.
DISTRIBUTIE AERDENHOUT.
De distributiedienst van Aerdenhout zal
niet, zooals aanvankelijk in het uitreikings
lokaal bekend is gemaakt, op Donderdag 7
Vrijdag 8 en Maandag 11 November distribu
tiebescheiden uitreiken, maar op Maandag 11,
Dinsdag 12 en Woensdag 13 November, tus
schen 9 en 3 uur.
DISTRIBUTIE VAN RIJWIELEN.
De Directeur van den Distributiedienst der ge
meente Haarlem maakt bekend, dat een zeer
beperkt aantal rijwielen ter beschikking kan
worden gesteld van de bekende voon angsgroe-
pen en van degenen, die geheel aan de bekende
normen voldoen, zulks ter beoordëeltng van
mijn Dienst.
In verband met het feit. dat slechts een gering
aantal rijwielen beschikbaar is, kunnen slechts
in hoogst noodzakelijke gevallen aanvraagformu
lieren bij mijn dienst worden afgehaald op 7 en
8 November a.s. aan het Cervtrale Ultreiklokaal
„De Vleeschhal", Groote Markt, alhier, waarbij
moet worden aangetoond, dal men aan de ge
stelde eischen voldoet.
De aanvraagformulieren behooren te worden
ingediend uiterlijk 9 November a.s. onder over
legging van de Tweede Distributicstamkaart en
onderteekende werkgeversverklaring.
Aanvragen per brief kunnen niet in behande
ling worden genomen.
Aanvraagformulieren rUwielbanden.
In zeer bijzondere gevallen, zulks ler beoor
deeling van mijn Dienst, bestaat voor de beken
de voorrangsgrnepen, voor zoover die geheel aan
de gestelde normen voldoen, gelegenheid tol het
afhalen van een formulier voor rijwielbanden op
7 en 8 November as en wel aan het Centrale
Uitreiklokaal ..De Vleeschhal", Groote Markt,
alhier.
Bij het afhalen dezer formulieren dient de
Tweede Distributiestamkaart te worden overge
legd terwijl de noodzakelijkheid van de aan-
vi age behoort te worden aangetoond.
Reeds eerder Ingediende aanvraagformulieren,
waarop nog geen bericht is ontvangen, blUven
van kracht.
Degenen, wier aanvraag gedeeltelijk is toege
wezen. kunnen in hoogst noodzakelijke gevallen
opnieuw een aanvraagformulier afhalen.
De formulieren dienen onder overlegging van
de Tweede Distributiestamkaart, eventueel voor
zien van een behoorlijke werkgeversverklaring
uiterlijk op 9 November a.s. op bovengenoemd
kantoor te zijn ingediend. Inzending per post
kan niet geschieden, terwiil correspond t;c over
dit onderwerp niet kan worden gevoerd.
HAARLEM. 6 November 1946.
De Directeur, A. VAN DRIEL
Afd. P O. Diet. D TH.
De uitreiking van nieuwe bonkaarten voor
levensmiddelen zal plaats hebben voor Heem
stede in het gebouw Binnenweg 160 en voor
Bennebroek in het R.K. Vereenlgingsgebouw
Schoollaan. volgens onderstaand 1 etterschema:
Woensdag 13 Nov. 9—12 uur A—Bee, 1.30—4 uur
Bef—Brl.
Donderdag 14 Nov. 912 uur restant B—C. 1.30—
4 uur D—E.
Vrijdag 15 Nov. 9—12 uur F—Go, 1.30—4 uur
restant GHeem
Zaterdag 16 Nov. 911 uur restant H—I.
Maandag 18 Nov. 9—12 uur J—Kee. 1.304 uur
restant K.
Dinsdag 19 Nov. 912 uur LMez, 1.304 uur
restant M.
Woensdag 20 Nov. 9—12 uur N. O. P, 1.304
uur Q,R.
Donderdag 21 Nov. 9—12 uur S—Sle, 1.30—4 uur
Vrijdag 22 Nov. 9—12 uur T, U, Vol, 1.301 uur
Vom—Wee,
Zaterdag 23 Nov. 9—11 uur restant W. X. IJ, Z.
Woensdag 27 Nov. 9—12 u. Zelfvcrzorgers H'stede.
Woensdag 27 Nov. l.30—4 uur Dubbele kaart ge-
repatrieerden.
Uitreiking bonkaarten Bennebroek:
Donderdag 28 Nov. 9—12 uur A—F. 1.30—4 uur
GL.
Vrijdag 29 Nov. 9—12 uur M—R. 1.30—4 uur S—Z.
Zaterdag 30 Nov. 9—11 uur Zelfverzorgers Ben
nebroek.
Uitreiking schoenenbonnen voor hen. wier
stamkaartnummer eindigt op 7 en die sinds Jan.
"45 nog geen schoenenbon hebben ontvangen aan
den Binnenweg 160.
Maandag 25 Nov. 9—12 uur A t.m. F, 1.30—4 uur
G t.m. K.
Dinsdag 26 Nov.. 9—12 uur L t.m. R. 1.30—4 uur
