Amerika verloor zijn geduld
Wereldnieuws
Neef van een der ministers van Hitier
voor het Haagsche Tribunaal
De radio geeft vanavond;
Indusfrieele samenwerking met Amerika
Nieuw instituut
Drie eeuwen bloembollenexport
en Tops
De bril
van
Sultan Sar
IN DE WERELDPOLITIEK:
Nog levendig liggen in het geheugen de consigne daar in Oost-Europa is uitgegeven,
voorvallen, die met elkaar het „Ameri- dat voorschrijft, alles wat uit het Westen
kaansch-Joegoslavisch incident" werden komt te weren. Kleine landen blazen
genoemd en die enkele maanden geledenhoog van den toren tegen de groote Weste
een paar weken lang frontpagina-nieuws lijke machten en zij doen alsof zij ieder
voor de wereldpers leverden. Het was een
weinig-bemoedigende en zeer te betreuren
geschiedenis van Amerikaansche vliegtui
gen, die boven Joegoslavisch gebied op zoo
hardhandige manier tot dalen werden ge
dwongen, dat zij verongelukten en dat er
dooden vielen. Amerikaansche piloten, die
nog niet zoo heel lang tevoren de vijanden
van Joegoslavië, de Duitschers, in de lucht
achtervolgden en het luchtruim boven
Joegoslavië van de gehate Messerschmidts
zuiverden, zullen niet verwacht hebben dat
zij door Joegoslavisch afweergeschut naar
beneden zouden worden gehaald en het was
dan ook voor hen, evengoed als voor alle
Amerikanen, een pijnlijke teleurstelling, te
moeten ondervinden dat de soldaten van
het „bevrijde land" blijkbaar snel de er
kentelijkheid hadden vergeten, die zij de
Amerikaansche luchtmacht nog zoo kort
tevoren hadden betuigd.
Het is niet bekend, hoe de Joegoslavische
burgers op dit incident hebben gereageerd
daarvoor is Tito's bewind teveel inden-
tiek met dat van den grooten nabuur, waar
de publieke opinie immers ook nooit over
de grenzen komt doch men mag aanne
men dat niet iedereen in Joegoslavië het
met degenen, die bevel tot bovengenoem
de onvriendelijke daad gaven, eens is
geweest. Men kan immers moeilijk ver
onderstellen dat een volk, zoo kort geleden
vol vuur en enthousiasme voor de verrich
tingen der bondgenooten, plotseling zoo
vijandelijk gestemd zou zijn. Dat is iets wat
wij het best aan onze eigen ervaring als
„bevrijd volk" kunnen toetsen. Wij hebben
immers de bewonderenswaardige krijgs
verrichtingen onzer bondgenooten, die
mede op onze verlossing gericht waren, met
zooveel enthousiasme en vurig vertrouwen
gevolgd zoowel die aan het Oostelijke
als aan het Westelijke front dat weinige
Nederlanders het zouden toejuichen wan
neer diezelfde soldaten thans op een of
andere wijze door andere Nederlanders
zouden worden bedreigd of zelfs, zooals in
Joegoslavië gebeurde, gedood.
Het is duidelijk dat andere machten dan
de openbare meening daar een weinig ver
heffende politiek decreteeren, die alleen
mogelijk is in landen, waar de praktijk der
democratie willekeurig door een regeeren-
de groep kan worden aangepast aan de
omstandigheden van het oogenblik, zonder
dat protest der openbare meening mogelijk
is. Tito's regiem heeft daarvan ook op an
der terrein nog een voorbeeld gegeven, dat
evenmin de bewondering van vrije men-
echen kan hebben: De veroordeeling van
Mgr. Stepinac, den Joegoslavischen bisschop,
die boeten moest voor den afkeer, dien hij
en de zijnen nu eenmaal instinctief hebben
gevoeld tegen de methode die thans de re
geering beheerscht en incidenten als dat ten
aanzien der Amerikaansche vliegtuigen
mogelijk maakt.
Nog een ander land in het Oosten heeft
gemeend, zijn antipathie tegen alles wat
Amerikaansch is, te moeten demonstreeren
met voorbijzien van alle goede dingen uit
het verleden. Albanië, de kleine staat in
het Oosten, die sinds eenigen tijd betrok
ken is in conflicten met Griekenland ten
gevolge van de activiteit van Albaansche
communisten, welke op Griekschen grond
zijn doorgedrongen, heeft met een bevreem
dende brutaliteit zijn best gedaan om al
zijn betrekkingen met Amerika zoo snel en
grondig mogelijk teniet te doen. Het heeft
stelselmatig geweigerd de meest logische
en gebruikelijke internationale overeen
komsten, die door den vroegeren koning
Zogoe bekrachtigd waren, te verlengen.
En daarbij: Met betrekking tot Engeland
zijn er in Albanië dingen gebeurd, die her
inneren aan het Joegoslavische incident:
Engelsche schepen zijn in de straat
van Korfoe plotseling op mijnen geloopen,
die daar pas zeer onlangs bleken te zijn ge
legd. De Albaansche regeering heeft niet
erkend dat zij de straat van Korfoe aldus
tegen vreemde schepen „beveiligd" heeft,
doch de Engelsche regeering heeft niet
onder stoelen of banken gestoken, hoe zij
dit geval als een vijandige daad heeft aan
gevoeld. Wat voor reden kan Albanië heb
ben om in vollen vredestijd zoo wordt
deze periode immers algemeen genoemd
mijnen te leggen in hare wateren? Of, als
er op een of andere duistere manier mijnen
in de Albaansche wateren zijn gekomen
buiten medeweten van de regeering, waar
om worden die dan niet zoo snel mogelijk
opgeruimd? Waarom werden de gealli
eerde schepen niet gewaarschuwd dat
er mijnengevaar was? Dit zijn alle begrij
pelijke vragen en er kunnen slechts ant
woorden op worden gegeven, die een zekere
vijandelijke gezindheid der Albaansche re
geering tegenover de Westelijke geallieer
den bevestigen. Het is alsof een geheim
oogenblik in hunne rechten worden aan
gerand. Dat zou een verheugend teeken
van zelfbewustheid zijn, wanneer het de
grenzen van het normale en het aanvaard
bare niet overschreed. En dat is het juist,
wat de Joegoslavische en Albaansche hou
ding zoo hemelsbreed doet verschillen van
die der andere kleine landen, welke hunne
rechten verdedigen in UNO-vergaderingen
en onderlinge besprekingen: De grenzen
van het normale en het aanvaardbare wor
den in het Oosten door klein zoowel als
groot onophoudelijk overschreden en het
schijnt waar te zijn, wat vroeger reeds op
commercieel gebied van de Aziatische vol
ken werd gezegd: Goede waar, lage prij
zen en geduld, die heeft men daar in het
Oosten noodig.
Het mijnen-incident heeft intusschen een
staart gehad: Engeland heeft Albanië laten
weten dat het zelf de Straat van Korfoe
zal vegen en het Albaansche antwoord
daarop was niets meer of minder dan een
dreigende waarschuwing. De Albaansche
regeering zal een dergelijke geste als
schending van souvereiniteit beschouwen.
Dat zelfde groote woord werd onlangs door
Joegoslavië ook bij voorkeur gebezigd....
Wat Amerika betreft, dat heeft thans
zoowel zijn goede waar door middel
van de UNRRA als zijn geduld in Alba
nië verloren. De Amerikaansche diploma
tieke missie is teruggeroepen en alle con
tact tusschen de beide regeeringen is ver- i
broken.
Als deze isolatie het doel van de Albaan
sche regeering is geweest, heeft zij gezege
vierd maar voorloopig is het nog moei
lijk te bevroeden wat het nut van zulk een
doelstelling kan zijn, en evenmin, waartoe
dergelijke methoden uiteindelijk moeten
leiden. J. L.
Weinig aal en paling
Het zal het publiek opgevallen zijn, dat er
den laat.sten tijd geen aal en paling in de
vischwinkels verkrijgbaar is. De voornaamste
aalproductie in ons land komt van het IJssel-
meer en wel gedurende den tijd, dat de kuil-
visscherij is toegelaten. Om biologische rede
nen is de kuilvisscherij, het vis6dhen met een
sleepnet, niet het geheele jaar toegestaan en
bestaat er een gesloten tijd voor deze vis-
scherij van 1 October tot 1 Mei.
Gedurende dezen tijd mogen wel andere
vangmethoden, zooals fuiken, hoekwant- en
hengelvisscherij worden toegepast, doch de
vangsten met deze vischtuigen zijn in ver
houding tot de opbrengsten van de kuil
visscherij zeer gering.
Het Departement van Bultenlandsehe Zaken
der V. S. heeft medegedeeld, dat Amerika zijn
missie uit Albanië terugneemt, daar het huidige
Albaneesche regiem onder kolonel-generaal
Hoxha niet geneigd is om de wederzijdsche ver
plichtingen. aangegaan door vroegere Albanee
sche regeeringen, na te komen. Deze verpllch-
tiingen hebben betrekking op gebruikelijke
onderworpen als arbitrage, naturalisatie en uit
levering.
Amerika heeft de uitnoodiging van de Ne-
derlandsche regeering aanvaard, om deel te
nemen aan de bijeenkomst van de Internationale
Rubber Studie Groep, welke van 25 tot 30 No
vember in 's Gravenhage gehouden zal worden.
Radio Vaticaan heeft medegedeeld, dat mgr.
Teodoro Romza, titulair bischop van Appla en
Coadjutor van het bisdom Munkacs in Hongarije,
door de Sovjet-autoriteiten is gearresteerd.
Hij was de laatste katholieke bisschop, die in
het betrokken gebied zijn plichten kon vervul
len, aldus de radio.
De geallieerde bestuursraad te Berlijn heeft
besloten, dat Duitsche schepen met ingang van
17 November een vlag zullen voeren, die bestaat
uit 5 horizontale banen van drie kleuren met
rood in het midden, blauw boven en onder en
wit tusschen blauw en rood in, aldus meldt de
Britsche nieuwsdienst in Duitschland.
Volgens wel-ingelichte Londensehe kringen
worden 20 November a.s. een aantal hooge Deen
sehe functionarissen te Londen verwacht, waar
zij besprekingen zullen voeren over de moge
lijkheid, dat Deensehe troepen een deel van de
Britsche bezettingszóne overnemen.
Het is te verwachten dat, wanneer overt
stemming over een Deensehe bezetting zal zijn
bereikt, de Denen de bezetting van Sleeswijk-
Holstein op zich zullen willen nemen, waar een
belangrijke Deensehe minderheid woont.
Uit Macedonië en Thessalië wordt felle acti
viteit van „benden" gemeld. Ten Noord-Westen
van Larisse (Thessalië) schijnen veel schermut
selingen te hebben» plaats gevonden tusschen
opstandelingen en de derde Grieksche Berg-
brigade. De eersten vernielden drie bruggen,
waarmee zij de wegverbinding tusschen Lamia
en de haven Volo verbraken. Volgens officleele
berichten uit Saloniki hebben de opstandelingen
in Centraal-Macedonië zware verliezen geleden
Uit Parijs wordt gemeld, dat acht Duitsche
krijgsgevangenen er in geslaagd zijn de Spaan-
sche grens te overschrijden, nadat zij ontsnapt
waren uit een kamp bij Querlcut. in de buurt
van Andorra. Thans is besloten het kamp 20 km.
naar het Noorden, te verplaatsen.
De Duitsche vluchtelingen in Denemarken worden thans weer naar Duitschland te
ruggevoerd en wel met een aantal van ongeveer 1000 per week. In totaal zijn er
200J300 in Denemarken, zoodat deze evacuatie wel eenigen tijd zal duren. Het mee-
rendeel van de vluchtelingen zijn vrouwen en kinderen.
Een ex-advocaat in Rotterdam en Den
Haag stond, 74 jaar oud, voor het Haagsche
tribunaal terecht. Hij verklaarde tegen
over den president, jhr. mr. C. L. van
Bijma Thoe Kingma, een volle neef te zijn
van den voormaligen Reichsminister Lam-
mers, staatssecretaris uit Hitiers ministe
rie. Zijn broer en andere familieleden be
kleedden tijdens het nazi-regime in
Duitschland belangrijke functies in het
Duitsche bedrijfsleven.
Den verdachte, die ontzet is uit zijn lid
maatschap van de orde van advocaten,
werd ten laste gelegd, dat hij van 1933 tot
najaar 1944 lid was geweest van de NSB,
gedurende den oorlog lid van het Rechts
front, lezer van het Nationaal Dagblad,
Volk en Vaderland, de Deutsche Zeitung,
lid van de Ned.-Duitsche Cultuurgemeen
schap en contribuant van het Studenten
front. Voorts had hij propaganda-affiches
in zijn kantoor opgehangen, het NSB-in-
signe en het uniform gedragen en tegen
over derden het nationaal socialisme ver
dedigd en gepropageerd.
Verder vermeldde de tenlastelegging,
dat hij voordeel uit de Duitsche bezetting
getrokken had door als „Verwalter" op te
treden over het vermogen van een dame
uit Arnhem, alsmede over een achttal
naaml. vennootschappen, die gedeeltelijk
aan deze dame en gedeeltelijk aan buiten-
landsche ondernemers, speciaal Engel-
schen, toebehoorden.
Over het algemeen gaf hij de tenlaste
legging toe. Hij wees er echter op, dat hij
geen „Verwaltung", doch „toezicht" op
die bedrijven en het vermogen had uitge
oefend. Hij ontving voor zijn werk per
maand een bedrag van f 650. De eigenlijke
„Verwaltung" werd door een accountants
kantoor te Arnhem uitgeoefend.
Verdachte verklaarde in 1933 uit pure
vaderlandsliefde lid van de NSB te zijn
geworden en het na den inval gebleven te
zijn ondanks zijn anti-Duitsche gezind
heid. Hij verafschuwde den overval, doch
verliet daarom het nationaal-socialistische
principe niet, tot hij in 1944 na de mvasie
in Normandië inzag, dat de zaak reddeloos
verloren was. Toen had hij bedankt. Hij
verklaarde voorts, dat hij door het dragen
I
HILVERSUM I, 301.5 M.
18.00, 20.00 en 23.00 uur Nieuws. 18.15 Int. soc.
Conferentie te Bournemouth. 18.30 Nederlandsche
strijdkrachten. 19.00 Kwartet. 19.15 „Herstel van
de volkswelvaart". 19.30 VPRO, lezing. 20.08
Dingen van den dag. 20.20 Operette „Ein Walzer-
traum". 21.30 Hoorspel „Eenmaal in je leven".
22.30 „Heropvoeding der menschheld". 23.15 „Op
vleugelen van muziek". 23.25 Dansmuziek.
HILVERSUM II, 415.5 M.
19.00, 20.00 en 22.00 uur Nieuws. 17.45 Rijk over
zee. 18.00 Orkestwerken van Joh. Strauss. 18.30
Metropole-orkest. 19.15 Nieuws uit Indlë. 19.30
Engelsche les. 20.05 Radio-Philharmonisch orkest.
21.00 „Is penicilline een wondermiddel". 22.15
Actueel geluid. 22.30 Vioolwerken. 22.45 Avond
overdenking. 23.00 Bel Canto. 23.30 Boedapester
strijkkwartet (gramofoon).
van insigne en uniformstukken bij be
paalde Duitsche autoriteiten veel voor an
deren kon bereiken en dat hij in zijn prak
tijk zoowel onderduikers als Joden had
geholpen, indien zulks hem mogelijk was.
De president achtte het optreden van
den verdachte, die als jongen vóór 't berei
ken van den dienstplichtigen leeftijd naar
Nederland kwam en later Nederlandsche
nationaliteit verkreeg, hoogst ondankbaar.
De president wist uit evaring, dat ver
dachte zichzelf niet in het leven geslaagd
achtte en noemde hem een doodgewonen
brood-NSB-er.
Verdacht vroeg clementie in verband
met zijn leeftijd en zijn ziekelijken toe
stand.
Uitspraak Woensdag 20 November.
Het aantal radioluisteraars
Op 1 November bedroeg het aantal aange
geven radio-ontvangtoestellen 649.128 tegen
618.919 op 1 October. Op 1 October bedroeg
het aantal aansluitingen op het rijks radio
distributienet 458.995 tegen 452.683 op 1 Sept.
Synthetische Penicilline
Het Amerikaansche blad „Science" heeft
verklaard, dat na vijf jaren van geconcen-
treerdên arbeid door acht en dertig Engel
sche en Amerikaansche teams, men er in
geslaagd is penicilline synthetisch te ver
vaardigen.
Volgens Professor Vincent du Vigneaud
van de Cornell-universiteit is de groote
beteekenis van de synthese vooral gelegen
in de mogelijkheden voor kunstmatige pro
ductie van nieuwe soorten penicilline of
zelfs van nieuwe substanties voor de be
strijding van vele bacteriologische- of
virusziekten, waartegen penicillinen uit
schimmels niet werkzaam zijn.
De huidige methoden bij de vervaardi
ging van de synthese leveren de stof
echter in heel kleine hoeveelheden en de
productie is te langzaam om te kunnen
concurreeren met de productie door de
levende schimmel. Het is echter zeer
waarschijnlijk, dat verbeterde methoden
gevonden zullen worden.
Agenda voor Haarlem
Westerhoutpark 1 A: Lezing over het Joden
vraagstuk, 20 uur. Jacobstraat 6: Lezing van den
bond Nederland Israël: Israël—Juda. 19.45 uur.
Groote Kerk: De hel en de hemel van Dachau
(Ds. J. Overduln), 19.30 uur. Stadsschouwburg:
Nederlandsche Opera: De ontvoering uit het Se
rail, 20 uur. Concertgebouw: Italiaansehe Opera,
20 uur. Heerenweg 141: Lezing, H. F. Huson,
Evangelist „Neerleggen, deur sluiten en gaan",
20 uur. Frans Halsmuseum: Tentoonstelling
Kees Verwey, 106 uur. Rembrandt: Shanghai-
drama (18 j.) 14.00, 16.15, 19.00 en 21.15 uur. Palace:
Zij maakte mij een Moordenaar (18 j.) 14.00, 16.15,
19.00 en 21.15 uur. Luxor: Dat is Amerika (a. 1.)
14.00, 16.15. 19,00 en 21.15 uur. Frans Hals: San
ders of the River (14 j.) 14.00, 16.15, 19.00 en 21.15
uur. City: De danseres van St. Diego (18 j.) 14.15,
16.30, 19.00 en 21.15 uur. Spaarne: Verloren in de
Wildernis, 14.30, 19.00 en 21.15 uur.
DONDERDAG 14 NOVEMBER
Zuiderkapel: Ds. C. J. Hoekendijk (met Zui
derkapelkoor), 20 uur. Stadsschouwburg: „Onze
vrouwen" (R.K, Tooneelver. Thalia), 19.30 uur.
Bioscopen en Museum: als Woensdag.
Kennemer Turnkring
Na de organisatie dezen zomer van twee
nationale gymnastiek-gebeurtenissen in Haar
lem (de Bonds-keuruitvoering en de wedstrijd
NederlandLuxemburg), waarvan de rege
ling in handen was van den Kennemér Turn
kring, Concordia, Bato en Turnlust ter gele
genheid van hun jubilea, is de K.T.K. reeds
begonnen met de afwerking van het najaars
programma.
Vooreerst betreft dit de kwaliteit van het
turnen en daarbij is de Technische Commissie
van den Kring uitgegaan van het feit. dat de
keurkorpsen de eerstvolgende jaren dringend
versterking behoeven Aanvulling is dus bin
nenkort noodig door jongere krachten en die
worden nu opgekweekt in jeugdkorpsen, waar
van de oefening reeds is begonnen en die on
der leiding staan van de heeren J. J van
Doorn en C. Th. Smal. Het bleek reeds, dat
in die jeugdkorpsen veelbelovende krachten
zijn opgenomen.
Voor de keurkorpsen, die 24 November hun
training beginnen onder den heer L. J. H.
Stiens, zijn de aanmeldingen van dien aard,
dat een week tevoren een selectie moet wor
den gehouden. Hoe deze ook uitvalt, de korp
sen zullen vrijwel worden samengesteld als
in het begin van dit jaar. Toen reeds stond
de kwaliteit niet hoog en er zal dus hard moe
ten gewerkt om het vroegere peil te bereiken
Er zijn evenwel in den kring verscheidene
krachten, die, ofschoon door verschillende
omstandigheden geen keurkorpslid, op natio
naal peil staan, zoodat de K.T.K. in den a.s.
driekringenwedstrijd tegen den Zaanschen
Turnkring en Alkmaar e.o. vermoedelijk
goede ploegen op de been kan brengen.
Op 24 November worden onder leiding van
den heer P. Dijkstra tevens de persoonlijke
wedstrijden voor den eersten graad gehouden.
Ook voor den len en 2en graad, die 1 Decem
ber hun wedstrijden onder leiding van den
heer F. Bischot hebben, gelden dit jaar voor
geschreven oefeningen, n.l. die voor het diplo
ma Bondsturner(ster).
Zaterdag 14 December is bestemd voor de
adspiranten. Deze krijgen klassikale vereeni-
gingswedstrijden met vrije oefeningen, toe-
stelturnen en springen. Verder kunnen zij
persoonlijk aan de vaardigheidsproeven K.N.
G.V. deelnemen.
Daar de Kennemer Turnkring op het oogen
blik 16 vereenigingen telt met sam.en meer
dan 4500 werkende leden, kan aan al deze
wedstrijden groote deelneming worden ver
wacht.
Rusland en de F.I.F.A.
Ongetwijfeld zullen vele voetballiefhebbers het
door de F.I.F.A. genomen besluit geen wedstrij
den toe te laten tusschen Russische teams en
ploegen van de bij de internationale federatie
aangesloten bonden, betreuren. Zooals bekend
is de F.I.F.A. hiertoe overgegaan, omdat Rus
land geen antwoord heeft gegeven op de uit
noodiging tot het internationale lichaam toe te
treden en de F.I.F.A. dus geen termen aanwezig
achtte ten aanzien van Rusland anders te han
delen dan ten opzichte van andere niet aange
sloten landen. Niemand weet, waarom Rusland
deze uitnoodiging onbeantwoord heeft gelaten
en ook van Russische zijde wordt deze houding
met nader toegelicht.
Ook de F.I.F.A. betreurt de houding van Rus
land. Men zou niets liever willen dan den Rus-
sischen voetbalbond als lid te begroeten De
leden hebben het bestuur dan ook volmacht
gegeven om indien deze aanmelding alsnog
mocht binnenkomen, deze onmiddellijk te aan
vaarden, zonder zooals gebruikelijk deze
aanvragen te laten wachten tot het volgende
congres.
Engeland bereidt zich voor
op de Olympische Spelen
Er worden In Londen voorbereidingen getrof
fen om in de nabijheid van het Wembley Sta
dion waar zich in 1948 het grootste gedeelte van
de Olympische Spelen zal concentreeren, twee
dorpen te doen verrijzen, welke aan niet minder
dan 5000 deelnemers en officials onderdak zul
len kunnen verschaffen. Alle groote reisbureaux
beraden zich nu reeds hoe de groote stroom
van bezoekers, welke op ongeveer 150.000 wordt
geschat, te kunnen onderbrengen. De Zweden
zullen evenwel vermoedelijk het Amerikaansche
voorbeeld tijdens de Olympische Spelen te Am
sterdam volgen en in de schepen, welke hen
naar Londen zullen vervoeren overnachten.
Daar hun aantal op ongeveer 6000 wordt geschat,
kan men begrijpen dat zulk een oplossing met
beide handen door de Engelsche organisatoren
zal worden aanvaard.
Er worden voorts pogingen in het werk ge
steld om zoowel lacrosse als de veldloop in het
programma op te nemen. Of men hierin ten
aanzien van het veldloopen zal slagen, staat nog
te bezien, in verband met de vele lange-afstands-
wedstrijden. Canada, Australië en de Vereenigde
Staten zullen echter vermoedelijk de opneming
van lacrosse steunen. Daar het Wembley Stadion
zich in een nogal dicht bebouwde omgeving
bevindt, zal vermoedelijk de start van den
Marathonloop niet, zooals gewoonlijk in het
Stadion zelf plaats hebben, maar ergens buiten
Londen.
Alleen de finish zal dan in het Stadion zijn.
Voor den start wordt Windsor Castle, de residen
tie van den Koning, als een ideale plaats be
schouwd.
In Amsterdam is opgericht het Instituut
voor Nederlandsch-Amerikaansche Indu-
strieele Samenwerking. Het bestuur staat
onder voorzitterschap van mr. M. P. L. Steen-
berghe, oud-minister van Economische Zaken
en oud-voorzitter van de Nederlandsche Eco
nomische missie te Washington. Mr. H.
Albarda, directeur Nederlandsche Handel-
Maatschappij N.V., is Amsterdamsch vice-
voorzitter.
Als directeur is benoemd de heer H. W. A.
H. van den Wall Bake.
Het bestuur zal worden geadviseerd en bij
gestaan door een commissie van advies die
zoodanig is samengesteld, dat zij de geheele
Nederlandsche industrie vertegenwoordigt.
Bij de oprichting en voorbereiding van het
instituut is nauw contact gehouden met de
ministeries van Economische Zaken en Finan
ciën. Daarbij is gebleken, dat het instituut op
de volle sympathie en, waar noodig, op de
medewerking van de officieele instanties kan
rekenen. Tevens zal uiteraard bij de uitvoe
ring van de plannen en bij het houden van de
voorbereidende besprekingen, nauw overleg
gepleegd worden met de directie van de Her-
stelbank.
In Amerika werd reeds contact verkregen
met groote internationale bankinstellingen.
Het doel is in beginsel om in Nederland
nieuwe of bestaande industrieën met behulp
van financieelen en technischen bijstand der
Amerikaansche industrieën op te richten en/of
te verbeteren en ook om de oprichting van
filialen, nevenbedrijven enzoovoort van be
staande Nederlandsche industrieën in Ame
rika te bevorderen, uiteraard voor zoover de
Nederlandsche deviezenvoorraad zulks toelaat,
een en ander geheel op basis van weder-
keerigheid.
In de toelichting op de inrichting van het
nieuwe instituut wordt met instemming ver
wezen naar de regeeringsverklaring van 4
October, welker conclusie is, dat zoolang onzt
export geen stijging vertoont, een verhooging
van het loonpeil uitgesloten is, omdat ons volk
niet meer kan gebruiken dan het voort brengt
Amerika heeft een zwak voor mechanisatie
op alle gebieden. Het stemmen voor de
congresverkiezingen door een hokje in te
vullen op een stembiljet is te omslachtig
en ouderwetsch in de oogen van den voor-
uitstrevenden Amerikaan; daarom bedient
hij (of zij) zich van een ingenieuze stem-
mwchine, en geeft door een handle te ver
zetten aan wie de candidaat zijner (of, zoo
als op de foto, harer) keuze is. Overigens
is de stem, die door de dame in kwestie
wordt uitgebracht, ongeldig, want het gor
dijn moet dicht zijn. Maar zij had de keuze,
ongeldig te stemmen of den fotograaf te
leur te stellen en zij koos de partij van
den camera-man.
Het Proveniershuis
wacht op verbetering
Een der oudste gevels
van Haarlem
In de verklaring wordt dan ook duidelijk naar
voren gebracht, dat het streven van ons land
in de eerste plaats gericht moet zijn op
vergrooting van het productievermogen.
De oprichters van het instituut zetten
der uiteen, dat als leverancier van apparatuur
en machinerieën direct Amerika naar voren
komt, als vrijwel het eenige land, dat alle ge-
wenschte uitrustingen zou kunnen leveren.
Om aan de deviezenmoeilijkheden te ontsnap
pen zou het zeer gewenscht zijn, dat de Ame
rikaansche producenten zich zouden gaan
intersseeren in de Nederlandsche. industrie op
aandeelenbasis. Een Amerikaansche minder
heidsparticipatie zou voor de Nederlandsche
industrie aantrekkelijk zijn.
Damnieuwg uit het district
In de afgeloopen week zijn de volgende wed
strijden gespeeld.
Hoofdklasse: Haarlemsche DamclubZaan
dam 146; St. BavoOosterkwartier voorl. uit
slag 15—3. Einduitslag vermoedelijk 164; G. S.
AmsterdamDamclub IJmuiden 137; Haarl.
DamclubDDD 15—5.
Eerste klasse: Haarlemsche Damclub TIDam
club IJmuiden II voorl. uitslag 122. einduitslag
vermoedelijk 17—3; TEP HRKD 4—16; Stabiel
st. Bavo II voorl. uitslag 142. einduitslag ver
moedelijk 155; Beverwijksche DamclubDam
club Haarlem voorl. uitslag 57, einduitslag ver
moedelijk 911; Haarlemsche Damclub IISta
biel voorl. uitslag 13—5, einduitslag vermoedelijk
13—7.
Prijsuitreiking te Beverwifk. Donderdag
14 November zal in Statenhuis, Zeestraat 26 te
Beverwijk, de prijsuitreiking plaats hebben van
de persoonlijke kampioenschappen van groot-
Beverwijk. Daar zal ook een simultaan-séance
gegeven worden.
IJshockey-seizoen begonnen
In de Apollohal te Amsterdam, welke uitver
kocht was, is Dinsdagavond het ijshockeysetzoen
begonnen met een wedstrijd tusschen Ijsvogels
en HHIJC. De Hagenaars behaalden een ver
diende overwinning van 52 op hun oude tegen
standers, die eenige jongere spelers in hun ploeg
hadden opgenomen. De Haagsche achterhoede,
bestaande uit Taconis en Van Heeswijk, was niet
gemakkelijk te passeeren.In den eersten speeltijd
had HHIJC een voorsprong van 4—0. Het einde
kwam met 5—2. De Belgische kunstrijdster Lise-
lotte Landbeck gaf demonstraties van sierlijk
heid en schoonheid en later lieten hardrijders
zien hoe zij trainen.
Sport in het kort
HAARLEMSCHE RENNERSCLUB. De Haar
lemsche Rennersclub heeft haar werkzaamheden
hervat. In een onder leiding van den heer J.
Knaap gehouden vergadering zijn de plannen
besproken. Het volgend jaar zullen de renners
op den weg komen.
JUBILEUM SCHA A KTOURN OOI H. S. G.
De vierde ronde van het schaaktournooi is
Dinsdagavond gespeeld. In de eeregroepen wa
ren de uitslagen als volgt:
Groep A: J. de Vries—G. Paardekooper 1—0;
J. Zitman—E. D. de Waal afgebr.; G. Kroone—
G. Smit 1—0; R. A. G. Davidson—J. v. d. Hoff
1—0.
Groep B: Dr. J. M. JansenJ. v. d. Zanden
afgebr.; B. F. M. Grapperhaus—J. Blokker af
gebr.; J. H. MarwitzL. Biesheuvel 10; F. A.
SpinhovenMr. G. Snoeck Henkemans I—0.
ET Proveniershuis te Haarlem is een
oud gebouw. Oudtijds stond op de#
plek in de Groote Houtstraat het in 1416
dus 540 jaar geleden gestichte Si
Michielklooster. Dit was bestemd voor
adellijke jonkvrouwen die den derden
leefregel van den H. Francisius volgden,
Vroeger heette de Kerkstraat de St. Mi-
chielstraat. Van die oude kloostergebou
wen is heel weinig meer over. Toen
het einde der 16e eeuw nu ongeveer
350 jaar geleden de St. Jorisschutters
op die plaats de St. Joris Doelen stichten
heeft men alle bouwsels vrijwel afgebro
ken. Met den bouw van de Doelen werd,
naar aangenomen wordt, de bekende bouw.
meester Lieven de Key belast. Aan die:
ouden luister herinnert in het bijzonder
de hierboven afgebeelde gevel op den
hoek der Doelstraat. Alleen het onder
stuk is bedorven. Het bovenstuk is zee:
fraai. Door gekoppelde bogen boven d«
kozijnen en een gelukkige afwisseling van
wit en rood is hier met betrekkelijk ge
ringe middelen zoo merkt de bouw
meester A. W. Weissman op veel effect
verkregen, dat door de obelisken, de fijn
gedetailleerde blauwstukken en het be
kronend fronton nog aanmerkelijk wordt
verhoogd. De ietwat forsche manier van
den meester is hier nog niet waar te ne
men, het is evenwel mogelijk, dat hij daar
toe pas later is overgegaan.
In 1685 was het Proveniershuis in ge
bruik als Heerenlogement. Er moeten toen
nog „verscheydene heerlycke salen" in ge
weest zijn. Die zijn er uit verdwenen toen
het Armenhuis werd.
De huisjes aan den hof zijn nog steed!
in gebruik bij ouden van dagen. De
meente zorgt voor het onderhoud. Voor
den oorlog is er heel wat aan de wonin
gen opgeknapt om de oudjes een behoor
lijk onderdak te geven.
Het eigenlijke Proveniershuis is al velt
jaren in gebruik bij de gemeente voor de
Armenverzorging. Eerst waren er de kan
toren van het Burgerlijk Armbestuur,
later van Maatschappelijk Hulpbetoon en
nu van Sociale Zaken. Het gebouw ij
slecht, zoodat de dienst er allesbehalve
goed verzorgd is. Er wordt reeds lang uit
gezien naar de mogelijkheid het gebouw
behoorlijk te verbeteren of andere lo
kaliteiten te vinden voor Sociale Zaken
Als het tot een restauratie komt zal ver
moedelijk ook aandacht gewijd worden aan
het onderstuk van den gevel hierboven af
gebeeld. Die moet dan gerestaureerd wor
den, opdat er een mooi geheel verkregen
wordt, dat een sieraad van de Gr. Hout
straat zal zijn.
uit
dri
Een standaardwerk van E. H. Krelage
in
105. Toen de feestmaaltijd was afge
loopen, vertelde de Sultan dat hij voor
Tips en Tops nog een bijzonder ge
schenk had bewaard. Twee Ooster
lingen kwamen plechtig binnen met
het kleedje waarop Tips en Tops naar
Perzië waren gereisd. „Hooggeachte
Effendi's" zei de Sultan, „ik bied U
hierbij als bewijs van mijn erkentelijk
heid voor Uw goede trouw, volharding
en doorzettingsvermogen en niet min
der voor Uwe listige breinen die glans
rijk hebben bijgedragen tot de over
winning van het recht in dit land, dit
oude eerwaardige Perzische ver
voermiddel aan. Wanneer ge het ver
blijf in mijn land, dat altijd voor U zal
openstaan, wilt afbreken, beschikt ge
hier over het snelste verkeersmiddel
ter wereld." „Heer Sultan", antwoord
de Tips, „wij kunnen geen woorden
van dank vinden. Mocht ge ooit in
moeilijkheden zijn, ge zult nimmer
vergeefs bij ons aankloppen."
Voor ons ligt een mooi uitgevoerd, rijk ge
ïllustreerd boek van 792 pagina's, uitgegeven
door de directie van den Tuinbouw. De heer
E. H. Krelage, eere-voorzitter van „Bloembol
lencultuur", de man die door zijn werk en
capaciteiten bij uitstek aangewezen was om
dit werk op zich te nemen, heeft een overzicht
gegeven van „Drie eeuwen bloembollen
export" Het is een volledig overzicht gewor
den van de geschiedenis van den bloembollen-
handel en der Hollandsche bloembollen.
Typeerend is het voorwoord van den minis
ter van Landbouw, Visscherij en Voedselvoor
ziening, den heer S. L. Mansholt. De regee
ring heeft zich gaarne bereid verklaard dit
boek uit te geven. „De komende jaren zullen
aan den land- en tuinbouw hooge eischen
stellen en niet het minst aan de bloembollen
cultuur, die voor ons land, vooral met het oog
op den export, van zoo uitermate groote be
teekenis is. Heden, na een periode van ern
stige crisis en daarna 5 harde jaren van oor
log en bezetting, staat ons bloembollenbedrijf
voor geheel gewijzigde omstandigheden. Maar
zooals ook blijkt uit het voor ons liggend
boekwerk, heeft het reeds meermalen met
energie groote moeilijkheden het hoofd ge
boden en overwonnen Ook nu wordt aan de
telers en aan den handel de taak opgelegd
met dezelfde volharding als voorheen het be
drijf weer op te bouwen. In samenwerking
met de organisaties zal dan de regeering lei
ding dienen te geven, opdat alle ontplooide
krachten worden gebundeld tot meer welvaart
van allen die bij de bloembollencultuur be
trokken zijn. Daarom is het van onschatbare
waarde, dat op dit oogenblik een werk ver
schijnt, dat onze kennis vergroot en ons een
inzicht geeft in den bloembollenhand el en zijn
geschiedenis en waarin wordt getoond waar
zijn groote kracht ligt en waar hij heeft ge
faald".
Verder merkt de minister op. dat velen den
schrijver dankbaar zullen zijn. dat hij. na het
afsluiten van zijn eervolle loopbaan als voor
zitter van Bloembollencultuur, de energie
heeft gehad zijn aanteekeningen en die van
zijn vader tot dit boek te verwerken. Als
minister, aan wien de behartiging van de be
langen van den Landbouw is toevertrouwd
wenscht hij den schrijver van harte geluk.
Het is natuurlijk ondoenlijk in kort bestel
een overzicht te geven van den inhoud vat
dit boek. Alleen een opsomming van de onder,
werpen die in de hoofdstukken behandeld
worden, beslaat 13 pagina's. Het eerste ded
beschrijft den export, het tweede de artikelen
van den bloembollenhandel.
De schrijver wijst er op, dat voor het oor
logsgeweld in 1939 over Europa losbarstte, eli
jaar 45 000 ton bloembollen over de geheel(
wereld werd verzonden, ter waarde van 40 a
50 millioen in de jaren 1928—'30 en sinds 1933
van 20 a 30 millioen. Verder merkt hij op, dal
men thans algemeen pleegt aan te nemen, dat
het tijdvak, hetwelk men gewoon is als dal
der liberale economie aan te duiden, voorgoed
voorbij is en vervangen zal worden door een
stelsel van gebonden economie onder staats
toezicht. Bij de overweging van den daarbij t(
volgen weg kan het nuttig zijn een blik t«
werpen op het verleden van den bloembollen-
handel en zich te doordringen van hetgeen
dat bedrijf in het afgesloten tijdvak, uitslui
tend steunend op eigen kracht, door eigen
energie, durf en ondernemingsgeest, heed
weten te bereiken. „Of de leiders eener ge
bonden economie wie zij ook zijn mogen
er in zullen slagen het bloembollenvak een
even grooten voorspoed te verzekeren als het
zichzelf in het verleden wist te verschaffen,
kan alleen de toekomst leeren. Men kan
slechts de hoop koesterfen, dat de uitslag van
hun streven niet al te schril zal afsteken bü
het roemruchtig en zegenrijk verleden."
Het boek is met toestemming opgedragen
san Koningin Wilhelmina.
TRAM OF AUTOBUS.
De N.Z.H. heeft de vraag in studie ol
het gewenscht is de- elctrische tram in
Waterland te vervangen door autobussen
Het betreft de lijnen AmsterdamEdam—
Monnikendam en Purmerend.
Mocht het tot die opheffing der tram
lijnen komen dan zou het nog bruikbare
materiaal gebruikt kunnen worden op de
lijn AmsterdamHaarlemZandyoqrt,
