Vijf jaar geleden verklaarde Nederland
den oorlog aan Japan
Nieuwe rechtsorde binnen het staatsverband
Atoombomspel
ort en Bondig
f December 1941: Pearl Harbour
Natuurbescherming
Op 7 December was het vijf jaar ge
leden, dat de Japansche bommen op Pearl
Harbour regenden. Eenige uren na den
aanval nam onze ministerraad te Londen
de belangrijke beslissing, Japan den oorlog
v te verklaren/ Nederland was de eerste
onder de bondgenooten van Amerika en
Engeland, die den Japanschen handschoen
opnam.
Het was al laat dien Zondagavond, toen
de ministers bijeen werden geroepen voor
een specialen ministerraad. Professor Ger-
brandy raadpleegde telefonisch den gou
verneur-generaal in Batavia en dr. Loudon,
den Nederlandschen gezant te Washington.
Jhr.' Tjarda van Starkenborgh Stachouwer
beaamde onmiddellijk het voorstel, dat
voor den ministerraad zou worden ge
bracht en gaf de verzekering, dat Neder-
landsch-Indië tot het bittere einde voor
de vrijheid zou vechten. Kort na midder
nacht begon de ministerraad. Alle minis
ters waren het er over eens, dat de Japan
sche aanval de Nederlandsche regeering
geen keus liet. Japan had de geallieerden
aangevallen. Van Nederlandsch standpunt
uit beteekende dit, dat ook tusschen
Nederland en Japan een staat van oorlog
bestond. Het kabinet ontwierp een korte
krachtige verklaring, welke daarna door
de Koningin werd goedgekeurd. Minister
Van Kleffens droeg den Nederlandschen
gezant te Tokio telegrafisch op de keizer
lijke Japansche regeering mede te deelen,
dat volgens de Nederlandsche regeering
een staat vart oorlog tusschen Nederland
en Japan bestond.
In de Maandagochtendbladen lazen de
Londenaars, dat het Koninkrijk der Ne
derlanden het eerste was, dat aangekon
digd had zich in oorlog te beschouwen met
den aanvaller.
Bij den illegalen drukker Wim Gerten-
bach in Zandvoort ging daags na de oor
logsverklaring de proclamatie van de Ko
ningin reeds ter perse. Den volgenden och
tend konden de koeriersters de copie in
Zandv#ort al halen en naar de verspreid-
adressen brengen. „Rijksgenooten, het Ko
ninkrijk der Nederlanden acht zich in staa1
van oorlog met. Japan^ Terwijl de onder
handelingen tusschen ae Vereenigde Sta
ten en Japan nog niet geëindigd waren,
terwijl president Roosevelt zich met het
grootste geduld de diverse moeite heeft
gegeven tot het bewaren van den vrede
in de Stille Zuidzee, hebben Japansche
zee-, land- en luchtstrijdkrachten onver
hoeds aanvallen uitgevoerd op Ameri
ka ansch en Britsch gebied.
Japan deed nog een laatste poging. Op
den eersten Januari 1942 vernam de Ne-
Opoe Herfst 105 jaar
Zij leest nog zonder bril!
De oudste inwoonster van Nederland, de
Weduwe E. P. HerfstBraams te Rotterdam,
meer bekend als „Opoe Herfst", is Zondag
105 jaar geworden.
De burgemeester van Rotterdam, mr. P. J.
Oud, kwam haar 's morgens gelukwenschen.
Opoe toonde zich daarmee zoo. ingenomen
dat zij zonder bril voor den magistraat een
gedicht voorlas „De slag bij Waterloo"
Opoe Herfst kreeg van het Amerikaansche
Roode Kruis een groot pakket. (5ok Sint
Nicolaas bracht pakjes. Er kwam zooveel, dat
de familieleden Zondagavond nog niet alles
uitgepakt hadden!
Opoe Herfst is een Amsterdamsche van
geboorte. Op 18-jarigen leeftijd kwam zij te
Rotterdam wonen. Zij heeft 16 kinderen ge
had. Daarvan zijn er nog drie dochters en
twee zoons in leven.
Subsidie aan N.I.W.Ï.N.
van ruim 5 millioen gulden
Over het aan de N.I.W.Ï.N. verleende sub
sidie deelt de regeering aan de Tweede Ka
mer mede, dat de gelegenheid voor ontspan
ning voor militairen en burgers in Indië nog
veel te wenschen laat. De regeering acht het
haar plicht om alle beschikbare krachten te
verzamelen, opdat dit op doeltreffende wijze
tot ontplooiing komt. Overheid en particulie
ren zullen hierin nauw moeten samenwerken.
De regeering ziet het als de taak van de rijks
overheid om. behalve het aanschaffen van het
benooaigde materiaal, en de uitzending van
artisten, de coördinatie van de door overheid
..en particulieren op dit gebied getoonde acti
viteit op zich te nemen.
Aan de Staten-Generaal zal binnenkort eén
wetsontwerp worden aangeboden, waarin de
financieele aansprakelijkheid van het rijk ten
opzichte van de stichting centraal bureau
N.I.W.Ï.N. wordt geregeld.
Het bedrag van het subsidie kan als volgt
worden gespecificeerd: benoodigdheden voor
muziek en zang 540.258, radiotoestellen,
gramofoons en platen 381 750r tooneelrequi-
sieten 174 250, sportartikelen 1.092.508, be
noodigdheden voor film- en fotoafdeeling
730.198, diversen 213.655, uitzending artis
ten en orkesteh 500.000, vertooning van
films 506.525, publiciteit 850.000, heruit
zending van Nederlandsche radioprogramma's
10.000, kosten centraal bureau N.I.W.Ï.N.
51.000, transportkosten 112 000, in totaal
5.162.144.
Aangezien verschillende benoodigdheden-
niet in Nederland verkrijgbaar zijn, zullen
met de aanschaffing daarvan in het buiten
land deviezen zijn gemoeid.
Van de op het ontwerp-oorlogsbegrooting
voor 1946 voor het R.A.O.-werk uitgetrokken
gelden zal een millioen gulden ongebruikt
«blijven, welk bedrag als gedeeltelijke com
pensatie kan dienen voor de thans aange
vraagde credieten.
Op de begrooting voor 1947 wordt voor het
recreatiewerk onder de militairen in Indië
3.221.100 geraamd, namelijk voor uitzending
artisten 1.155 600, films 200.000. publiciteit
en radio-uitzendingen 1.700.000. kosten van
heruitzending van Nederlandsche radiopro
gramma's 15.500 en kosten centraal bureau
N.I.W.Ï.N. 150 000.
De „Friesland" heeft
vertraging
De P.H.F.C.F., de „Friesland", die de
tweede bijzondere vlucht naar Zuid-Afrika
maakt kreeg kort na het vertrek uit Tunis
motorstoring. Gezagvoerder A. Viruly oor
deelde het beter naar Tunis terug te kee-
ren.
Inmiddels is van Schiphol een Dakota
met gezagvoerder Moll vertrokken om
nieuwe onderdeelen naar Tunis te bren
gen. Voorts is ook de „Rotterdam" naar
Tunis vertrokken, om de vracht en de pas
sagiers van de „Friesland" "verder naar Jo
hannesburg te vervoeren-
De „Friesland" was op 7 December van
Amsterdam vertrokken.
BRAND MET EEN LUCHTJE?
De recherche stelt een onderzoek in
naar de oorzaak van een brandje in de
Dr. Kuyperschool te Haarlem. Het vuur
is ontstaan in een kast met leermiddelen,
die gedeeltelijk uitbrandde.
derlandsche reguering door Zweedsche ka
nalen, dat de Japansche regeering voor
stelde „in naam der menschelijkhedd
bloedvergieten te voorkomen en dat
geenerlei vijandelijke actie, noch direct,
noch indirect, tegen de Japansche strijd
machten zou worden ondernomen".
Het Nederlandsche antwoord was kort
en krachtig. Het zeide, dat Nederland in
oorlog was met Japan en dat het Japan
sche voorstel dus nutteloos was.
Tegen Linggadjati
Een telegram van de voormalige
B.S. in Groningen.
Zes prominente figuren uit de voormalige
Binnenlandsche Strijdkrachten van de
provincie Groningen hebben een telegram
van den volgenden inhoud verzonden aan
de leden van de Staten-Generaal:
„Leden van de voormalige Binnenland
sche Strijdkrachten in de provincie Gro
ningen,' wetende dat zij de mining van.
het overgroote deel van de voormalige B.S.
vertolken, wijzen u erop dat, indien de
overeenkomst van Cheribon wordt aan
vaard, dit aanlgiding zal geven tot zeer
ernstige binnenlandsche moeilijkheden en
dringen er daarom bij u met de meeste
klem op aan al het mogelijke te doen om
het heillooze accoord niet te doen aan
vaarden. Zij verzekeren u, dat zij bereid
zijn zich opnieuw aaneen te sluiten, voor
de eenheid van het rijk".
Dit telegram was geteekend door de
heeren W. A. Schrijvershof, M. J. van Til,
dr. G. D. Jonker, dr. J. C. 's Jacob, H. Hou
wen en A. Eilander.
Rotterdammers protesteeren
„Duizenden burgers van Rotterdam en om
geving, vergaderd in de Rivièrahal om uiting
te geven aan hun diepe bezorgdheid over de
dreigende verbreking van het Koninkrijk,
dringen er bij u met den meesten ernst op aan
de overeenkomst van Cheribon niet te aan
vaarden en een oplossing van de ernstige
moeilijkheden te zoeken op den grondslag der
regeeringsverklaring, afgelegd bij monde van
H. M. de Koningin op 7 December 1942". Al
dus de tekst van het telegram, dat tijdens een
druk bezochte protestmeeting te Rotterdam
aan de regeering gezonden werd.
Op deze vergadering voerden mr. J. G. J. C.
Nieuwenhuis en de héér J. Schouten, lid van
de Tweede Kamer voor de A. R., het woord,
die opwekten tot verwerping van 't ontwerp-
accoord.
Provinciale verordening
Gedeputeerde Staten van Noordholland
hebben aan de Provinciale Staten een wij
ziging van de Bodemverlagings-, Duin- en
Plassenvéijordening voorgesteld. Daarbij is
rekening gehouden met de belangen van
den landbouw, de waterwinning, het land-
schapschoon, de ruimtelijke ordening, de
historie en andere bijzondere waarden.
Belanghebbenden zijn in de gelegenheid
gesteld de ontwerp-verordening te bestu-
deereo. Met hun wenschen is zooveel mo
gelijk rekening gehouden. B. en W. van
Bloemendaal deelen mede het gewenscht
te vinden, dat de gemeentelijke verorde
ning (waarin o.m. wordt verboden ter
reinen geheel of gedeeltelijk af te graven,
welke uit een oogpunt van natuurschoon
van belang zijn en uit dien hoofde op een
lijst zijn geplaatst) haar geldigheid zou be
houden. Het college betoogde, dat de ge
meentelijke autoriteiten binnen haar ge
bied veel eerder op de hoogte zullen zijn
van een voorgenomen werk, dat tot schen
ding van het natuurschoon leidt, dan het
Provinciaal bestuur. Ged. Staten meenen
evenwel, dat naast de provinciale verorde
ning voor een gemeentelijke verorde
ning geen plaats is. Wanneer een gemeen
tebestuur op de hoogte is van voorgeno
men werken, die tot schending van het
natuurschoon kunnen leiden, ligt het ove
rigens op den weg dit ten spoedigste ter
kennis te brengen van de Provincie.
Wat de ontzanding van terrein ten be
hoeve van de kalkzandsteenfabrieken be
treft, vinden Ged. Staten het aan te be
velen, dat de beoordeeling der toelaat
baarheid in het vervolg zal berusten bij
het Provinciaal bestuur. De verordening
zal geen „desastreuze gevolgen" hebben.
Kerstvieringen in Bloemendaal
Dinsdag 24 December zal in de Ned. Herv.
Kerk te Bloemendaal des avonds 9 uur een
Kefstwijdingsdienst worden gehouden, waarin
zal voorgaan Ds. G. W. van Deth. In de Ned.
Herv. Kerk te Overveen zal op hetzelfde uur ook
zulk een dienst worden gehouden met Ds. Ch. de
Beus als spreker.
Op den tweeden Kerstdag wordt des middags
in de Ned. Herv Kerk te Bloemendaal een
Kerstfeest .voor iedereen gehouden, In de kerk
te Overveen zal er een Kerstfeestviering zijn
voor jongeren. De Kerstfeestvieringen van de
Zondagsscholen en de Jeugdkapel te Bloemen
daal hebben plaats op Zondag 22 en Maandag
23 December.
TEXTIEL-VERLEIDING.
De politie heeft Zaterdag proces-verbaal
opgemaakt tegen een bediende van een
Haarlemsche inrichting voor het chemisch
reinigen van kleedingstukken, wegens het
ontvreemden van een overjas.
De Britsche ambassadeur in Nederland, Sir Neville Bland, heeft in Amsterdam een
tentoonstelling „Engeland houwt aan zijn toekomsi" geopend. Bij de genoodigden be
vonden zich de Commissaris der Koningin in de provincie Noordholland, dr. J. E. baron
de Vos van Steenwijk en de Canadeesche amtiassadeur Pierre Dupuy. - Sir Neville
Bland en, de burgemeester van Amsterdam, mr, Am. J. d'Ailly, bekijken de tentoon
stelling, ioelke een indruk geeft van de wijze toaarop Engeland zich herstelt van de
slagen, die het tijdens den oorlog toerden toegebracht.
Prof. mr. C. IV. de Vries
De leer der Staatssouvereiniteit
bestaat niet meer"
In een radiorede heeft prof. mr. C. W.
de Vries, hoogleeraar aan de Economische
Hoogeschool te Rotterdam gesproken over'
de nieuwe rechtsorde binnen het staats
verband.
Hij vestigde er de aandacht op, dat de
ontwerp-overeenkomst van Linggadjati in
de Tweede Kamer niet in stemming komt.
De Kamer kan de stukken, wélke hierop
betrekking hebben, in behandeling nemen
of een Commissie van onderzoek benoe
men, welke een conclusie aan de Kamer
voorlegt.
Na de regeeringsverklaring over de In
dische kwestie volgt in de Kamer de be
handeling der begrooting van Overzeesche
Gebiedsdeelen. Eerst bij de eindstemming
over deze begrooting kan de Kamerbe
slissen, of aan minister Jonkman het be
heer over die begrooting kan worden ge
laten.
Deze zaak is niet zonder parlementair
precedent, aldus prof. De Vries. De wijze
van behandeling zou zich kunnen aanslui
ten bij wat gebeurd is in November 1867.
Toen ging het om het verdrag van Londen
van Mei 1867, waarover niet een goed
keuringswet werd geëischt. De Kamer
stelde de stukken in handen van een com
missie van onderzoek, wier conclusie op
23 November 1867 na lange debatten werd
goedgekeurd. Maar op 26 November 1867
werd de begrooting voor buitenlandsche
zaken afgestemd.
Na verklaard te hebben, dat de Kamer
niet moet trachten, door vage en onzuivere
moties te regeeren, zeide spreker:
„Ik hoop, dat de regeering in haar toe
lichting de gedachte zal verwerpen dat
Nederland medewerkt aan het scheppen
van een nieuwen souvereinen staat binnen
het staatsverband. De ontwikkeling van
het volkenrecht heeft aan de leer der
staatssouvereiniteit een einde gemaakt.
Nederland en het geheele staatsverband
van de toekomst is gebonden aan hooger
staatsrecht en volkenrecht. In Nederland
kan de regeering alleen verklaren, dat de
staatssouvereiniteit hier niet is gehuldigd.
Nederland kan niet een souvereiniteit
overdragen, welke het zelf niet heeft. Mo
hammed Hatta, vice president van de zoo
genaamde republiek weet het heel best,
want hij heeft het van mij aan de hooge
school te Rotterdam goed geleerd. Maar hij
heeft gedacht deze leer der staatssouve
reiniteit wel te kunnen spelden op den
mouw van de niet-staatsrechtelijk ge
schoolde commissie-generaal en de jonge
lui van het secretaria'at hebben het ook
niet gemerkt. Zoo kwam een volkomen
on-Nederlandsche en on-Engelsche souve-
reiniteitsleer in de ontwerp-overeenkomst.
Maar ook lord Killearn zeide niets. Enge
land heeft ons in den oorlog prachtig ge
holpen maar na den vrede zijn wij weer
de oude concurrenten van 1652".
Vervalschte groeiiteboiiiien
Voor den politierechter hebberf eenige
lieden, voornamelijk groentehandelaren,
terecht gestaan, die verdacht werden van
het vervalschen van igroentebonnen en
het in omloop brengen daarvan. Een aantal
groentehandelaren had namelijk gerui-
men tijd geleden, toen bonnen van blik-
groenten ingeleverd werden, valsche
kringnummers „gevangen" en om deze
l'out te herstellen waren zij met schaar en
lijmpot aan het werk getogen. De opge
legde boeten varieerden tusschen dertig
en honderd vijf tig gulden, subsidiair tus
schen tien en dertig dagen. De stok werd
bovendien in de meeste gevallen achter de
deur gehouden, in den vorm van twee
weken voorwaardelijk.
Belastingambtenaren
kwamen bijeen
Dezer dagen kwam de Haarlemsche
afdeeling van den Christelijken Bond van
Belastingambtenaren onder voorzitter
schap van den heer Henstra bijeen. De
door het afdeelingsbestuur ondernomen
stappen met het oog op een te stichten
afdeeling Haarlem van den Nieuwen Ne
derlandsche Christelijken Bond voor
Overheidspersoneel werden door de ver
gadering goedgekeurd. Eenigé^recente be
vorderingen onder het belastingpersoneel
verwekten beroering tijdens de bijeen
komst! Een tiental leden ontving het gou
den insigne voor hun 25-jarig lidmaat
schap van het CNV.
AFPERSING VAN
„DUINRUST"-BEWONER.
De Haarlemsche PRA verzoekt ons mede
te deelen, dat de oud-gedetineerde, C. D.
uit het kamp „Dujnrust", die Donderdag
als getuige optrad in de zaak tegen de twee
voormalige rechercheurs van het „Bureau
Nationale Veiligheid" (zij werden beschul
digd van afpersing van dezen gedetineer
de) nimmer lid is geweest van de NSB.
U hebt geluk gehad
sis Uw leverancier nog net een pakje Maïzena
Duryea voor U kon reserveeren. De aanvoer
is nog beperkt maar iedereen vraagt
MUZIEK
Henriëtte Bosnians
Een onverdacht succes was het recital, dat
Henriëtte Bosmans in het gebouw „Domi"
voor het Bloemendaalsche Muzenforum gaf,
niet. Overlading van het programma doet
steeds het doel, het geven van aesthetische
bevrediging, voorbij schieten; zij veroorzaakt
zelfs bij superieure uitvoering van elk onder
deel oververzadiging, waaruit negatieve ge
voelswaarden kristalliseeren. Nu bevatte haar
programma: een Chaconne van Handel, een
Sonate van Beethoven en een van Chopin, 7
Préludes van Chopin en 4 van Debussy en
3 Etudes, resp. van Debussy, Liszt en St.
Saëns; niet naar tijdsduur, maar wel naar
inhoud te veel. En de vertolking was slechts
in het Scherzo van Chopin's Sonate op. 35 en
in drie der Préludes van Debussy superieur.
Bij die van het overige kreeg men den indruk
van onverzorgdheid en van geen rekening
houden met de beperkte afmetingen der zaal.
waardoor de concertvleugel veelal te hard
klonk.'Het middendeel van Beethoven's So
nate op. 81a werd Adagio in plaats van An
dante gespeeld en verloor daardoor de voor
geschreven expressieve kracht; de Finale van
Chopin's Sonate, dat mysterieuze stuk, dat
nauwelijks eenige nuanceering verdraagt, leed
onder metrische accenten. Zoo bleven slechts
gemengde indrukken van dit recital over.
Rosa Spier
Een concert van zeer bijzonderen aard werd
Zaterdagavond in de Begijnhofkapel gegqyen.
Rosa Spier, onze vermaarde harpiste, .trad
eerst als soliste op, en wel met dri.e Fransche
werkefi: de „Fantasie" van St. Saëns, een zeer
brillant stuk, een „Sonate" van Marcel Tour
nier met een toccata-achtig eerste hoofddeel,
invloeden van Debussy en Ravel in de beide
andere, over het geheel wat de expressieve
kracht der thema's betreft niet sterk en „Va
riaties op een oud Kerstlied" van M. S Rous
seau, waarvan vooral het mooie slot bekoor
de. De enorme virtuoziteit der harpiste ma
nifesteerde zich in elk dezer werken. Na de
pauze echter had de harp een meer begelei
dende functie, en wel in Benj. Britten's „A
ceremony of Carols". Dit is een cyclus van
oude kerstliederen voor dria» jongensstemmen
en harp, door den componist zeer origineel
behandeld. Het eerste keert aan het einde
terug en is een Gregoriaansche melodie op
Latijnschen tekst, de andere hebben oud-
Engelsche teksten. In enkele hoort men klok
gelui, andere munten door levendige rythmiek
uit, soms heeft de begeleiding het karakter
van een östinato. Zeer frisch en oorspronke
lijk zijn no. 4 b met zijn afwisseling van ma
jeur en mineur en no. 6 No. 7 is een tus-
echenspel voor harp, dat aan het ruischen
van-een woud doet denken.
De zangstemmen werden vertolkt door He-
lène Ludolph (sopraan), "Ré Koster (mezzo
sopraan) en Annie Hermes (alt), drie zange
ressen, die elk op haar gebied een goeden
naam hebben. Toch kreeg ik den indruk dat
zij de bedoelingen van den componist niet
verwezenlijkt hebben. Jongensstemmen klin
ken nu eenmaal anders en daarop wa§ ook
wel de harppartij ingesteld. Het best voldeed
in dit geval de sopraan wegens haar stabiele
toorivormlng, het minst de vibreerende stem
der mezzo-sopraan, zoowel in de solo- als in
de ensemble-gedeelten Maar het strakke,
frissche timbre van goede jongensstemmen
ontbrak geheel. Zou het niet; mogelijk zijn het
interessante werk eens met deze uit te
Bond van Gemengde- en
Mannen-kwartetten
Het concert, dat Zondagavond werd gegeven
door den Bond van Gemengde- en Mannen-
kwartetten in de Tuinzaal bood weer veel en
velerlei. Niet alleen werden de vocale voor
drachten door instrumentale afgewisseld,
maar bovendien voerde het Dames-ensemble
„Noi Otto" onder leiding van J. A. Bank,
Pergolese's beroemd „Stabat Mater" uit. met
begeleiding van een strijkkwartet en klavier.
Weliswaar viel dit werk door aard, bezetting
en omvang eenigszins buiten het gewone
kader der bondsconcerten, maar door de
werkelijk superieure uitvoering, zoowel van
het koortje als van de sopraan- en de alt
soliste maakte het een diepen indruk en werd
het tot het glanspunt van den avond. Dit wil
niet zeggen, dat' cr overigens niet goed ge
zongen is. Integendeel. ,.J. S. Bac'n" (dirigent
P. M. Gerdes). zong zuiver en klankschoon
twee werkjes van W. F Kools; Orpheus"
(dir. N. de Zwager), een ^olokwartet, dat even
als het hiervoor genoemde dubbelkwartet pas
een mooi succes op een concours te Delft
boekte, trok de aandacht door beschaafden
zuiveren zangi en eenvoudige voordracht. Het
solokwartct „Euphonia" (dir. N Hoogerwerf),
muntte als steeds uit door klankschoonheid;
de voordracht is vaak wat. te sentimenteel.
En het eveneens door Hoogerwerf geleide
dubbelkwartet „Inter Nos" behaalde met
Riga's „Réveil du Printemps" wel de palm
op het gebied der virtuoziteit. „Harmonie"
(dir. H. J. Arisz), scheen ditmaal minder goed
op dreef wat klankgehalte zuiverheid en
techniek betreft.
De cellist Onne v. d. Klashorst en de pianist
Fred. Luyken speelden Beethoven's Variaties
op een thema van Handel en St. Saëns' Al
legro appassionata degelijk en correct, doch
wat langzaam en weinig vurig; voorts „Im
pressions Sylvestres" van A. Chap.uis, drie
stukjes vol verscheidenheid, doch waarin hel.
karakter der afzonderlijke titels moeilijk te
herkennen was.
K. DE JONG.
Een tafelmes als laatste
Tooneel
Op de tafel glanst het vierkante speel
bord onder het lamplicht in de Hollandsche
huiskamer. Om de tafel zitten moeder, va
der. buurman, de dienstmaagd (vanwege
de kou in de keuken) Jantje en ik. Wij
zullen het spel inwijden, dat Jantje van
den goeden, heiligen Sinterklaas heeft ge
kregen: het atoombomspel.
Het lijkt wel wat op ganzenbord, maar
aangezien het zoolang geleden is, dat gan
zen een rol in den oorlog speelden, zijn
ze vervangen door atoombommen.
Het moet echt gaan, vindt Jantje en dies
beveelt hij, dat de spelers de namen zullen
aannemen van de echte spelers in het ech
te spel. Buurman wordt van Kleffens, Jan
tje zelf Bidault, de dienstbode Marie zal
het trotsche Albion vertegenwoordigen als
Bevin, met wien zij althans den omvang
gemeen heeft, moeder wordt Byrnes, met
wien zij weinig of niets gemeen heeft, ik
word gebombardeerd tot Tsjang-Kai-Sjek,
omdat niemand weet hoe of de UNO-ver-
tegenwoordiger van China werkelijk heet
en vader moet Molotov voorstellen.
De zes bereiden zich voor op den slag
en moeder ravitailleert de strijders, met de
milde en onpartijdige hand die Amerika
dat de Heer van leven en dood een ziel eenige ejgen is met en speculaas. Restjes van
malen op aarde laat terugkeeren, telkens in sinterklaas
jjfifDan doet Jantje Bidault den eersten worp
„De hemel komt later wel"
Toen vijftien jaar geleden Waiter Hasen-
clever den Hemel er bij haalde en God als
heer gekleed ten tooneele voerde, kwam er
aan het tumult geen eind. Zijn stuk vond
eerst genade, toen Willem van der Veer den
hoofdpersoon veranderde in Zeus. Een der
gelijke camouflage heeft de schrijver van de
fantastische klucht, \éharmee Comedia gister
een vollen schouwburg vermaakt heeft, ook
toegepast, toen hij leven en dood in handen
gaf van zekeren mr. Jordan, die met een even
gedistingeerden assistent het lot der sterve-
linge vrijmachtig bepaalt. De schijn van pro-
fanitie blijkt door deze pseudonimiteit ver
meden te kunnen worden.
Merkwaardig is de na den oorlog plotseling
in trek gekomen voorliefde om het mysterie
van den dood toP»onderwerp van de comedie
te maken. Een en ander doet denken aan het
geen het Romeinsche Rijk na de Punische
•oorlogen te aanschouwen gaf, toen men in
een tijdperk van godsdienstig verval den spot
dreef met machten, waarin men niet meer
geloofde. Het is hier echter niet de plaats om
na te gaan, in hoever deze parallel opgaat.
Het gegeven, ook reeds door Hascnclever
in zijn befaamd geworden stuk behandeld, is,
een ander lichaam. Hetgeen een nieuwe va
riatie op het quiproquo mogelijk maakt.
Comedia heeft aan deze zielsverhuizings,-
verwikkelingen alle zorg besteed; de beste
acteurs zijn ervoor gemobiliseerd en het re
sultaat is dan ook buitengewoon vermakelijk.
Ook wie van het genre niét houdt, krijgt ge
legenheid knap en fijn afgewerkt tooneelspel
te bewonderen. De hemelingen worden door
Cruys Voorbergh en Gijsbert ter Steeg met
een mysterieuze voornaamheid en als met
een onwezenlijke sfeer omgeven belichaamd;
Joan Remmelts geeft felbewogen de wisse
lende emoties van den gedaanteverwisselen-
den bokser weer; Ko van Dijk maakt weer
een kostelijk type van den door dit vreemde
spel beduusden manager; Fons Rademakers
als de gemeene secretaris. Ellen de Thouars
als zijn poeslieve medeplichtige. Rie Gilhuys
als het trouwhartige meisje en nog een tien
tal andere acteurs helpen de omgeving vor
men. waarin dit zonderlinge blijspel zich
afspeelt. H. G. CANNEGIETER.
Concordia-elftallen weerden zich
Het eerste dameselftal v^h Concordia speelde
in de handbalcompetitie uit tegen Zeeburg. (Am
sterdam). Spoedig nam Zeeburg de»leiding en
met rust was de stand 2—0. De Zeeburg-dame6
waren meer aan het terrein gewend en zij be
hielden den voorsprong van 20. MeJ. A. Buma
van Concordia verdedigde haar doel behoorlijk.
De heeren van Concordia behaalden hun
eerste overwinning tegen Achilles uit Utrecht.
Na een kleine meerderheid in de eerste helft,
waarin een stand van 3—2 verkregen werd, viel
Jn het eerste kwartier na de rust reeds de be
slissing. De stand werd snel opgevoerd tot 8—2.
Vooral M. Vasbinder had hierin een aandeel en
maakte vier doelpunten. Achilles scoorde nog
een paar maal en de eindstand was 9—S voor
Concordia.
Morgenavond om kwart voor acht spreekt
de heer L. Neher directeur-generaal der P.T T.
over Hilversum I over verhooging der arbeids
productiviteit
Drs. H. Talma, raadadviseur b(J het depar
tement van Financiën zal optreden als vertegen
woordiger van den minister van Financiën te
Batavia.
Alle in Nederland gevestigde Oostenrijkers
moeten bij hun „Heimatgemelnden" in 'Oosten
rijk verklaringen aanvragen, waaruit blijkt, dat
zij daar op 13 Maart 1938 ingeschreven waren. Op
grond van deze verklaringen zullen door de
Oosten rij ksche legatie Van Meerkerkestraat 6.
Den Haag. nationaliteitsbewljzen worden uit
gereikt.
In Nederland bevinden zich nog eenige hon
derden Dultsche krijgsgevangenen, die te werk
gesteld zijtr bij het opruimen van mijnen. Zij
zullen voor October 1947 naar Duitschland terug
keeren.
Voor het eerst na de bevrijding bereikte de
productie der Nederlandsche mijnen een dag
gemiddelde, dat boven de 34.000 ton lag.
De gouverneur van Curacao, dr. P. Kasteel,
en de kletterende dobbelsteenen vormen
een dreigende inleiding van zijn oorlogs
verklaring, die hij uitspreekt, als hij de
Fransche vlag op het daartoe bestemde
vakje poot. Buurman van Kleffens gooit
en zijn opdracht blijkt „Sabotage" te zijn,
een taak, die hij op een sinistere wijze ver
vult, die men van dezen eerbiedwaardigen
diplomaat niet zou verwachten. De beurt
is dan aan Marie Bevin. Zij rammelt met
de steenen en stoot een gillenden lach uit
als blijkt dat zij. Maria Bevin, spionnage
zal moeten bedrijven.
Jantje imiteert het machtige ronken van
de B-29's als Moeder Byrnes met één wel-
gemikten gooi honderdduizenden burgers
van het leven berooft. „Raak" constateert
Moeder laconiek en doet de speculaas
rondgaan. Ik kom op het rakje van de
UNO-conferentie terecht en het blijkt, dat
ik mijn ziel in Oostersche lijdzaamheid tal
moeten bezitten en een beurt voorbij laten
gaan. Nét echt.
Dan werpt de Russische beer, bedacht
zaam en rustig, zooals vader altijd is ge
weest. „Asjemenou" zëgt hij en veegt te
gelijkertijd de speculaas uit zijn baard en
Azië van den aardbodem.
Azië wil dan zeggen: behalve Hirosjima
en Nagasaki, want die zijn al van den
aardbodem verdwenen. De honderdduizen
den, die daar stierven, deert het niet meer.
Maar de menschen, die daar nu
rondloopen, met de afgrijselijkste wonden,
waarvan hun kindskinderen nog de gevol
gen zullen ondervinden, die deert zooiets
"wel.
En deze oorlogsmoede wereld, die zich
apathisch afvraagt, hoe het verder moet,
die deert het ook.
Ik zou den goedkoopen grappenmaker,
die dit spel heeft uitgevonden, wel eens
willen vertellen, hoe ik over hem en zijn
luguberen humor denk.
W. L. B.
Geen gaslooze uren?
De verwachtingen
zijn na iets gunstiger
In den loop van den Zaterdag vernamen
wij, dat van regeeringswege overwogen
werd gaslooze uren in te voeren.
Nu evenwel de mijnwerkersstaking in
Amerika is opgeheven, vermoedde de di
recteur van het Haarlemsche .gasbedrijf,
dat wel verwacht kan worden dat van dit
voornemen zal worden afgezien. Men moet
.evenwel bedenken zoo voegde hij er aan
1 jïoe dat zuinigheid met kolen gas en
electriciteit geboden blijft, omdat de gevol-
is Zaterdag per K.L.M. vliegtuig naar New York gen van de staking nog langen tijd gevoeld
vertrokken, vanwaar hl) naar Curagao aal «-1 2ullen worden. Het zal nog maanden duren
dc achterstand in de kolenleveran-
De „Twente"
de K.L.M. Is gisteren
ties weer is ingehaald
tegen vorst
voor een speciale post- en vrachtvlucht van
Schiphol naar Batavia vertrokken. Het toestel r» I I 1*1'
nam geen passagiers mee. D6SCll6rm 06 W3l6N6IClinQ
De AlgemeeneTSunstzUde Unie verwacht in
1947 weer de vooroorlogsche productie te berei
ken. Zij zal dan voor f50 millioen exporteeren.
Sedert eenige weken wordt ook een product
vervaardigd, dat katoen als canvas voor auto
banden kan vervangen.
De schipbrug bU Hedel zal in den komenden
nacht van 24 tot 5 Uur voor alle verkeer geslo
ten zijn
De Engelsche vice-consul te Amsterdam, mr.
Stanley William Simpson is op 46-Jarlgen leef
tijd overleden. Hij was in 1928 in deze functie
benoemd.
Een drijvende tentoonstelling is door het
Nederlandsche Roode Kruis in samenwerking
met het „Indisch Instituut" Ingericht op de
„Ottawa" van de Holland—Veluwe Lijn over het
lnheemsche leven in Indië. De „Ottawa" is van
plan een tournee van drie maanden door ons
land te maken.
De Nederlandsche Maatschappij
Walvischvaart N.V. gaat over tot de uitgifte van
3500 gewone aandeelen van f 1000 nominaj®.waar
de, tot den koers van 103 4/., ten volle deelende
ln de winst van het eerste boekjaar.
argument
In de Groote Houtstraat te Haarlem
ontstond Zondagavond een ruzie tusschen
inwoners van de Spaarnestad en onderda
nen van de gemeente Haarlemmermeer.
Hoewel er geen geestrijk vocht m het ge
ding was gekomen, wonden de twee par
tijen zich meer en meer op. Eén der Haar
lemmers, een zekere J. M. A. besliste den
strijd met een tafelmes, dat hij tevoren
van een onbekend meisje had gekregen,
door een tegenstander een stoot in de borst
toe te brengen. Met lichte verwondingen
werd de Haarlemmermeerbewoner in de
Mariastichting opgenomen.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM. 7 December 1946
BEVALLEN: 5 Dec., M. HellingmanWehnes.
d.; C. J. C. M. Bergvelt—Niessen, d.; 6 Dec G.
A. NetelenbosNetelenbos, z.; P. J. v. d. Essen
Klabóu, d.; A. Douma-v. Sprakelaar, z.; F.
J. Koning—Lindemans, d.; T. Bogert—Toonstra,
d.; E. B. SchreuderWijmenga, d.; J. Slager
Bron, d.; G. II. Kaptein—Pijnacker, z.; 7 Dec.,
J. W. Theél—Schelvis, z.; A. C. d. Nieuwe—
Roos. d
GEHUWD: 7 Dec. N. B. Bloot en M. Hamel.
OVERLEDEN: 5 Dec., A. M RoosenMens, 73
j Gen. Joubertstraat; H. W. Zomer—Beke, 54 J.,
Obistraat; J. M. M. v. Loon, 23 m„ Gasthuisvest;
C. C. Steenkist, 2 j., Gasthuisvest; 6 Dec., G.
Quax, 30 J., Lange Annastraat.
HAARLEM EN OMGEVING
„Kleur en glorie onzer tropen" is de titel
de film, welke Dinsdagavond onder auspi-
I ciën van de vereeniging „Nederland helpt Indië"
ln het R K. Vereenigingsgebouw aan den Hee-
renweg te Heemstede zal worden vertoond.
De Vereeniging „ZUlweg" organiseerde voor
de kinderen der leden Zaterdag een St. Nlcolaas-
feest in een der zalen van de Cadi-Club
den Zijlweg. De goocheltoeren van Prof. bscar-
Ölnl hielden de kleinen aangenaam bezig c
telkens klonk luide bijval en gejuich. Natuu
lijk vielen ook de aangeboden versnape
ringen in den smaak.
De gebruikelijke tentoonstelling van de
Pluimveevereeniging „Streven tot Verbetering"
uit Hillegom is een groot succes geworden. Er
was een zeer groot aantal dieren van de meest
ulteenloopende soorten ingezonden en dat de
Hlllegomsche 'postduivenliefhebbers met goed
gevolg hun diertjes hebben laten onderduiken,
bleek wel uit de groote Inzending die ln een af
zonderlijk zaaltje van „Flora" was onderge
bracht.-Ook door het gemeentebestuur wordt de
activiteit van deze organisatie zeer op prijs ge
steld en de burgemeester was er dan ook „als de
kippen" bij om voor de voorziening van de
levende have ln de straks aan te leggen Herte
kamp een goed woordje te doen bij de leden
van „Streven tot Verbetering".
De 23-jarige E. v. Veldhiyze», oorspronkelijk
uit Hillegom afkomstig, is uit Dulndlgt, het
kamp voor politieke gevangenen te 's Graven-
hage ontvlucht. Zijn opsporing en aanhouding is
verzocht.
Het vakstudiewerk is door de werknemers
organisatie in de grafische bedrijven te Haarlem
gezamenlijk ter hand genomen. Voor dezen win
ter zijn algemeene en speciale branche-bijeen
komsten belegd ter bespreking van vaktechni
sche problemen. De heer* G. C. J. Radius uit
Leiden houdt op Donderdag 12 December in het
gebouw van het Nut in de Lange Veerstraat een
causerie met lichtbeelden over „Rasterdlepdruk-
procedé". In de toekomst zullen ook tentoon
stellingen georganiseerd worden.
De Buurtvereëniging A.M.L.O. (Ampzing-,
Lourens Costerstraat) gaf Zaterdag een kinder
Sl. Nicolaasfeest in de zaal van Merlen aan de
Schouwtjeslaan te Haarlem. De kinderen werden
verrast met versnaperingen en cadeautjes.
Voor het examen K 5 (hoogere wiskunde)
slaagde de heer A. H. F. Saeys te Haarlem.
De directeur van het Gemeentelijk Wa
terbedrijf te Haarlem vestigt 'er de aan
dacht op, dat alle gebruikers verplicht
zijn, voor het vorstvrij houden van den
watermeter en de binnenleiding te zorgen.
Vorstschade aan den watermeter is voor
rekening van den verbruiker. Water, dat
uit door vorst veroorzaakte lekken of
openstaande aftapkranen verloren gaat,
wordt in rekening gebracht.
In meterputten buitenshuis moet op hal
ve hoogte een houten tusschendeksel voor
den aangebracht, zoodat zich tusschen dit
deksel en den watermeter een isoleerende
luchtlaag vormt. Men kan den meter ook
afdekken door een jutezak met hooi of
stroo. Alle meterputten moeten afgesloten
worden met een houten of betonnen deksel.
Watermeters welke binnenshuis onder
den vloer zijn geplaatst, moeten ter be
scherming tegen tocht van een goed slui
tende omtimmering voorzien zijn.
Indien gevaar voor bevriezen bestaat,
moet men de binnenleiding 's avonds zoo
vroeg mogelijk laten leegloopen door de
hoofdkraan te sluiten en de achter den
meter geplaatste aftapkraan te openen. In
hnis moeten daarna alle kranen geopend
worden. Men vergete niet ook de stortbak
ken der closets leeg te laten loopen-
's Morgens sluite men de aftapkraan bij
den meter en de kranen in huis ep opene
dp hoofdkraan. Om de in de binnenleiding
opgesloten lucht te laten ontsnappen, moet
de kraan welke op het hoogste punt van
de leiding aangebracht is enkele minuten
geopend worden.
Men dient er rekening mee te houden,
dat bij bevriezing van den nfcter of de
hoofdkraan het waterbedrijf, zoolang de
vorst duurt, geen hulp kan verleenen.
Indien blijkt, dat de hoofdkraan niet
goed afsluit, geve men hiervan direct ken
nis aan het waterbedrijf. Kampersingel 4,
telefoon 10279 of 11834.
DE DISTRIBUTIE
Dinsdag 10 December
_^Nieuwe bonnen.
Haarlem: Rest. P en de Q.
KERSTPAKKETTEN
VOOR GEÏNTERNEERDEN
Als resultaat van de besprekingen met
de Popda (de Indonesische instelling be
last met de verzorging van de geallieerde
krijgsgevangenen en geïnterneerden) kun
nen thans Kerstpakketten worden verzon
den aan de geïnterneerden, die zich nog
in het binnenland bevinden.
Van Nederlandsche zijde zullen de pak
ketten worden verzorgd door het Neder
landsche Roode Kruis afd. Indonesië, ter
wijl de „Burger Welfare Indië" speelgoed
voor de kinderen in de kampen heeft toe
gezegd De verzending zal worden gere
geld door het „kantoor displaced persons"
in samenwerking met de Popda.
