Haarlem's Dagblad | 1946 | 14 december 1946 | pagina 3

Verscheidene duistere punten
in zaak van den bom-aanslag

Bloemendaals raad nog eens
voor de beslissing geplaatst

Een
f praehtgeschenk i
met 3

Kerstmis

PHILIPS

Prof. dr. J. de Zwaan en de heer J. Schouten
bespreken „De zaak van Indië"

De nieuwe bioscoop-programma's

j Uitvoervergunning

ort en

Geen vertakking van het complot in Haarlem

Hoewel er reeds tal van bijzonderheden
bekend geworden zijn over hetgeen zich
rond de bomaanslagen heeft afgespeeld, is
er nog lang niet op alle punten klaarheid
verkregen, met name de motieven, die de
verschillende betrokkenen hebben be
wogen zijn nog niet opgehelderd.

Het spoor, dat naar Haarlem voerdê,
naar het huis van den sergeant de B., die
de bomnjen voor de aanslagen vervaardig
de, scheen aanvankelijk dood te loopen. De
Haagsche recherche, die met hulp van de
Haarlemsche politie een onderzoek instelde
in de woning van sergeant de B. in
Haarlem-Oost vond aanvankelijk geen
wapens. Er werd ontkend, dat ze in het
huis aanwezig waren, maar tenslotte kreeg
de recherche toch nadere aanwijzingen.
Het bleek namelijk, dat de wapens naar
een andere plaats overgebracht waren,
nadat bekend geworden was, dat de B. in
den Haag was gearresteerd, en verwacht
kon worden, dat een huiszoeking zou
volgen.

Dit verplaatsen van de wapens is uit
gevoerd door den korporaal B. Hij bracht
alles naar een woning in de onmiddellijke
omgeving van Haarlem, onder de gemeente
Haarlemmermeer. Daar werd het arsenaal
aangetroffen door de Haagsche recher
cheurs. Deze korporaal B. is, zooals men
weet, intusschen ook in arrest gesteld
niet door de recherche, maar door den
commandant van de Frederikskazerne in
den Haag, waar een aantal der betrok
kenen gelegerd was.

Het tijdelijk „arsenaal"

Langs een dijk onder Haarlemmermeer
staat een aantal huisjes in den mist ver
strooid. Het erf van één dezer arbeiderswo
ningen is Dinsdagmiddag het tooneel ge
weest van een politie-onderzoek, dat de
wapens, die vermoedelijk den avond tevo
ren uit de woning van sergeant de B. daar
heen gebracht werden, aan het licht bracht.

Drie rechercheurs, de echtgenoote van
sergeant de B. en de schoonvader van den
korporaal J. B., die met vrouyr en kind bij
zijn schoonouders inwoont, waren de eeni-
ge getuigen van deze fase in het opspo
ringswerk.

Op den schuurzolder troffen de politie
mannen de wapens en de munitie, slechts
primitief verborgen, aan. De bewoners van
het betrokken perceel zouden niet geweten
hebben, dat hun schoonzoon en echtgenoot
de gevaarlijke last in de schuur verstopt
had.

Uit gesprekken met de omwonenden
bleek ons, dat J. B. in den omtrek zeer
gunstig bekend stond uit de illegaliteit,
waarin hij in de Haarlemmermeer een ac
tieve rol vervulde.

Menschen, die met hem ondergronds
gewerkt hebben, ^visten te vertellen, dat B.
„het bloed van de Duitschers wel drin
ken kon".

Integendeel, zoo meende hij, ieder, die
ernst heeft gemaakt met het ondergrond-
sche werk tegen den vijand, zal thans elke
ongeoorloofde daad ten strengste afkeuren.

Geen vertakking in Haarlem?

Aanvankelijk werd door de Haagsche
recherche de mogelijkheid onder oogen
gezien, dat in Haarlem een vertakking van
het Haagsche complot zou gevonden kun
nen worden, daar immers twee Haarlem
mers daarbij betrokken waren. Toen even
wel kön worden aangenomen, dat de
korporaal B. alleen zijn hulp verleend had
bij het verwijderen van de wapens en de
munitie uit het huis van sergeant de B.,
bleven, wat het complot zelf betreft, alleen
over de feiten waarvoor de laatstgenoemde
gearresteerd is. Bedoelde sergeant was
reeds eenigen tijd in de kazerne in den
Haag gelegerd. Inzake het complot heeft
hij, voor zoover nagegaan kon worden,
alleen contact gehad met personen uit den
Haag. Haai'lem is dus alleen bij de zaak
betrokken omdat in de woning van sergeant
de B. een voorraad wapens en munitie in
beslag genomen is.

De echtgenoote van den gearresteerden
de B. verklaart, dat zij aanvankelijk niets
van het complot der bom-aanslagen heeft
geweten en zeer verbaasd was, toen bleek,
dat haar man daarvoor explosieven had
gereed gemaakt. „Ik weet niet wat hem
bezield heeft" zeide zij. De verklaring voor
de handelwijze van haar man meent zij te
moeten zoeken in den invloed, dien anderen
op hem hadden uitgeoefend.

Het merkwaardige in deze zaak is, dat
zij den indruk wekt, dat er verschillende
invloeden aan het werk zijn, die zeer
moeilijk te definieeren zijn. Zoo vertelde
de echtgenoote van sergeant de B. ook, dat
haar niet bekend is hoe verschillende ver
klaringen over het illegale milieu, waarin
haar man en zij hebben gewerkt tot stand
gekomen zijn. Zij zeide ook nadrukkelijk,
dat haar niet bekend is wie de Haarlemsche
oud-illegalen zijn, die, zooals gemeld, bezig
zijn een verklaring op te stellen over de
gedragingen van de B. tijdens den oorlog.

Uit het onderzoek der politie naar het
verleden van den sergeant de B. is geble-

Een nieuwe aanmaning
van Ged. Staten

Men herinnert zich dat de Raad van
Bloemendaal geweigerd heeft de voor
waarden te aanvaarden die het rijk heeft
gesteld aan noodlijdende gemeenten.

Nu heeft het college van Ged. Staten
zich met een brief tot den raad gewend
om den raad in staat te stellen nog eens de'
gevolgen van zijn besluit nader te over
wegen.

Ged. Staten schrijven dat zij onder deze
omstandigheden de begrooting van Bloe
mendaal voor 1946 niet kunnen goedkeu
ren, daar er geen middelen zijn aangegeven
om het tekort te dekken. Het gevolg daar
van is, dat geen uitgaven meer gedaan
kunnen worden, wat in feite stilstand Vcfci
het geheele gemeentelijke apparaat zou
beteekenen. Worden er toch uitgaven ge
daan, dan is elk lid van het college van
B. en W. daarvoor persoonlijk aanspra
kelijk.

Ged. Staten wijzen er verder nog op, dat
er naar gestreefd wordt de voorwaarden
voor noodlijdende gemeenten toe te pas
sen op een wijze die de gemeente zoo min
mogelijk in haar taak belemmert. Voor
een stroeve werking van het gemeentelijk
apparaat behoeft niet gevreesd te worden.
De regeering poogt bovendien de nood
lijdende gemeenten zoo spoedig mogelijk
uit haar bezwarende positie te bevrijden.
Daartoe is de commissie-Oud ingesteld.

Ged. Staten vragen vóór 24 December
antwoord van Bloemendaal.

ken, dat hij een zeer impulsief man is. Dit
is ook naar voren gekomen in den bezet
tingstijd.

Meening: der illegaliteit.

Het streven van oud-illegalen, om den
thans gearresteerden sergeant de B. bij te
staan en hem zoo noodig rechtskundigen
bijstand te verleenen wordt niet door alle
vroegere illegale werkers in Haarlem ge
deeld. Wij vroegen de meening van iemand,
die een belangrijke positie heeft ingenomen
in 't ondergrondsche verzet in Haarlem en
omgeving. Hij zeide ons: „Als ik ook-slechts
iets van deze zaak wist, zou ik maar één
ding doen. namelijk er zoo spoedig mogelijk
mee naar de politie gaan en het zoo uit
voerig mogelijk vertellen."

Volgens hem is het dan ook niet waar,
dat de Haarlemsche illegaliteit in het alge
meen zich schaart achter een actie, die tot
doel kan hebben eventueel een der
gearresteerden te steunen.

Korter straat-verlichting

In verband met kolenbesparing heeft
het Gem. Gasbedrijf moeten besluiten wij
zing te brengen in de straatverlichting. De
gaslantaarns zullen tot kwart over acht
branden en daarna gaat men over tot de
nachtverlichting, welke vroeger om kwart
over twaalf begon.

Ook is overwogen een zelfde regeling te
treffen voor de electrische lantaarns. In
verband met het verkeer en gevaren welke
kunnen ontstaan heeft men hiervan voor-
loopig afgezien 3i de hoop, dat de koien-
positie spoedig weer normaal zal worden.

Tweede testmatch door
storm onderbroken

Op den tweeden dag van de testmatch
AustraliëEngeland hebben de Engelschen de
innings voortgezet. Kort vóór de lunch had
den allen een beurt gehad. Het totaal werd
255. Ikin scoorde 60 runs, Bedser 14 en Wright
bleef met 15 not out. Johnson bowlde 6—42.
McCool 373, Freer 125 en Miller, Toshack
en Tribe namen geen wickets. Barnes en Mor
ris openden de innings voor Australië en toen
er 7 runs waren, werd Morris voor 5 door
Edrich gebowld. Bij den stand 1—27 (Barnes
21 not out) moest de strijd door het 6lechte
licht worden gestaakt. Er loeide een hevige
storm. Later werd besloten den volgenden
dag den strijd voort te zetten.

St. Nicolaas op het voetbalveld

Zondagmiddag zal Sint Nicolaas met zijn
knecht een bezoek brengen aan het Heem-
steedsche Sportpark, waar de voetbalwed
strijd HaarlemNeptunus gespeeld wordt.
Verrassingen zullen worden uitgereikt.

Verkrijgbai
bii vlkén
„PhiliShai
handelaai

N.V PHIUPS VtltKOOP-MU V00B NEDERLAND EINDHOVEN

(Adv.)

MUZIEK

Ledenconcert H.O.V.

De blazers behooren tot de bescheiden
leden van een orkest. Zij zitten, evenals de
slagwerkers, op den achtergrond en krijgen
maar zelden gelegenheid om individueel ge
huldigd te worden, hoewel elk van hen. in
tegenstelling met de immer veelvoudige be
zetting der strijkerspartijen, bijna steeds een
volkomen zelfstandige partij te spelen heeft
Daarom was het zoo prettig dat Vrijdagavond
Mozart's Concertante Symphonie voor hobo,
clarinet, hoorn en fagot aan een viertal hun
ner de gelegenheid gaf om nu eens solistisch
op den voorgrond te treden. De wijze waarop
de heeren Lenaarts, Strikkers, v. d. Beek en
Timmermans dat gedaan hebben strekt hun
tot eer. Hun 6pel heeft bewezen welk een
uitstekende instrumentalisten ons orkest ook
onder de blazers telt. Vooral de tot bijna on
bereikbare hoogte opgedreven hoornpartij
stelt den speler vervaarlijke eischen De in
houd van Mozart's op 22-jarigen leeftijd ge
schreven werk geeft wel geen nieuwe indruk
ken, maar bekoort door welluidendheid De
slotvariaties beoogen dan ook vooral de solo
instrumenten voordeelig te doen uitkomen

De Mozart-vertolking door de Tschechi-
sche zangeres Vlasta Urbanova werden een
teleurstelling. Met vrij zwakke stem. onzekere
intonatie en onafgewerkte coloratuur zong zij
een kleine Aria uit ..Die Zauberflöte" en een
groote doch door een coupure zeer geredu
ceerde Aria uit ..Die Entführung", beide in
het Tschechisch. (De laatste hebben we on
langs bij de opvoering door de Amsterdam-
sche Opera heel wat mooier gehoord.) In geen
geval stonden haar praestaties in een billijke
verhouding tot het enorm hooge honorarium,,
dat zij daarvoor genoot.

Debussy's „Deux Nocturnes" en Berlioz'
..Carnaval Romain" vonden na de pauze een
levendige, suggestieve vertolking, waarbij we
weer Hartveit's kolossaal geheugen bewon
derden. want hij had geen partituur noodig
om alles aan te geven en te leiden.

K. DE JONG.

Tooneel

„Victoria Regina"

Amsterdamsch-Rotterdamsch
Tooneelgezelschap

Laurence Housman heeft het lange leven
van koningin Victoria in 50 tafereelen voor het
tooneel probeeren te schetsen. Tien jaar ge
leden heeft men te Londen hiervan negen
tot een vertooning aaneengeregen. In Neder
land, waar zeer vlug na het succes in de En-
gelsche hoofdstad en te New York, het gezel
schap „Het Masker" het stuk op zijn reper
toire plaatste, en, nadat de opvoering door de
ziekte van Else Mauhs was belet, thans het
Amsterdamsch-Rotterdamsch Tooneelgezel
schap dit plan opnieuw heeft opgenomen,
verlengde men de voorstelling tot een dozijn
van deze tafereelen. Of zij door deze uit
breiding gewonnen heeft, betwijfelen wij.
Men kan ook van het goede teveel krijgen.

Enkele scènes zouden zonder bezwaar kun
nen worden gemist, hetgeen heel goed moge
lijk lijkt, omdat deze tafereelen zoo uiteen
loopend in waarde zijn. De pauze verdeelde
het program in twee helften, waarvan de
eerste het boeiendste was, doordat het samen
spel tusschen Victoria en Albert er niet al
leen eenheid in bracht, maar ook het roman
tische clement en de dramatiek Verloren de
scènes na de pauze door hun onsamenhan
gendheid en hun gemis aan dramatisch effect
aan beteekenis, hiertegenover stond, dat de
figuur van Victoria aanmerkelijk aan belang
wekkendheid won. Hoezeer wij ook in de
jeugdjaren der koningin het intelligente spel
van Willy Haak konden bewonderen, haar
stem en beweging leenden zich minder voor
dit persoontje, dat, ondanks de som? ontroe
rende zuiverheid van gevoelsuitbeelding over
het algemeen iets schraals hield tegenover de
meesterlijke vertolking van Albert dcor Paul
Storm, bij wien men alle „spel" vergat door
de magie van de door hem geschapen ge
stalte. Van de eerste scène met zijn broer
Ernest tot hêt aangrijpend tafereel, waarin
hij met zijn laatste krachten zijn gade in haar
moeilijken regeeringsarbeid steunde, stond
deze mensch in al zijn nobelheid voor ons.

Was aldus het eerste deel de avond van
Faul Storm, na de pauze verhief Willy Haak
zich op haar beurt tot een hoogtepunt van
'mimische kunst. Ook deze Victoria in haar
ouderdom zal als een onvergetelijke tooneel-
figuur in onze herinnering blijven.

Onder de tallooze medespelers, die de di
verse scènes stoffeerden, troffen ons inzon
derheid de zwierige Lord Melbourne van
Paul Huf, de Hertogin van de voor Jacqueline
Royaards invallende mevrouw Gilhuys—Sas-
bach en de met fijne trekjes geschetste Dis-
raéli van Ko Arnoldi.

Een lust voor de oogen waren bij dit kijk
spel de door Marie Sternheim ontworpen
costumes en de décors van prof. Herman
Rosse, waarvan echter het perspectivische
achterdoek uit het voorlaatste tafereel deto
neerde. H. G. CANNEGIETER.

De opkomst in de Wilhelminakerk en de
Kloppersingelkerk voor de openbare ver
gaderingen van de Centrale Anti Revolu
tionaire Kiesvereeniging „Nederland en
Oranje" en de Christelijk Historische Unie,
waarop over Indië gesproken werd, was
bijzonder groot. In eerstgenoemde kerk
leidde de heer Ch. L. de Vries de bijeen
komst en in de andere ^erk mr. A. Bruch.
De heer J. Schouten, lid van de Tweede
Kamer voor de A. R. partij sprak eerst in
de Wilhelminakerk en daarna in de Klop
persingelkerk en prof. dr. J. de Zwaan, hd
der Eerste Kamer voor de C.H. Unie voer
de in de Kloppersingelkerk het woord en
vervolgens in de andere.

De heer Schouten merkte in zijn inlei
ding op, dat velen uit Christelijke kringen
veronderstellen, dat hij en anderen revo
lutie in Indië willen hebben. Op die wijze
zien zij de zaak te simpel en verkeerd. Het
belangrijkste punt is, dat zij vrijheid ver
langen zonder verwerping van het gezag.
In Indië verwerpt men het gezag en daar
tegen komt spr. op.

De republiek is niet een vrucht van
openbare verlangens van de volken. Aan
deze republiek is evenmin het gezag opge
dragen, dat blijkt uit berichten, welke uit
verschillende belangrijke deelen ons land
bereiken. Uit brieven komt eveneens tot
uiting, dat de republiek de troepen niet on
der haar macht heeft.

Men heeft te maken met verwerping van
het gezag. Het gevolg is geworden een toe
nemende verdeeldheid in plaats van een
heid. Een revolutionneerend karakter is
ontstaan, dat bijdraagt tot ontbinding van
het gemeenschapsleven en het statenleven
der Indische volken. Is het dan mogelijk,
dat Nederland onder deze omstandigheden
een overeenkomst aangaat? Dat mogen wij
niet doen, aldus vervolgde de heer Schou
ten en de kans bestaat verder, dat buiten-
landsche krachten en machten de volken
exploiteeren op een wijze, zooals onder Ne-
derlandsch gouvernement mogelijk was.
Spr. zeide, dat het moeilijk te zeggen is
wat er zal gebeuren met de basis-overeen
komst. Volgende week wordt de aangele
genheid in de Tweede Kamer besproken.
De Partij van den Arbeid staat achter de
commissie-generaal en het standpunt van
de KVP is aan spr. niet bekend, hoewel de
volkswil der katholieken het beleid niet

wenscht. Sprekers oordeel is, dat het con
cept niet acceptabel is, omdat de ontwik
keling der Indische samenleving op een
verkeerd spoor is gezet. Het roer moet om
en daarna moet men weer komen tot her
stel van de rechtsbreuk. De levensbelangen
van de bevolking zijn in gevaar, maar
vooral die van zeventig millioen in Indië,
die overgeleverd worden aan terreur.

Prof. dr. J. de Zwaan
aan het woord.

Prof. de Zwaan merkte op: Aan de eene
zijde staan feiten en aan den anderen kant
staat het gevoel. Qver de feiten zeide hij
geen groot respect te hebben voor de
staatsmanschap van Van Mook en Scher-
merhorn. Een ieder begaat fouten, als er
groote dingen op het spel staan. De regee
ring heeft er ook gemaakt door het niet
mogelijk te maken, de debatten over de
regeeringsverklaring schriftelijk voor te
bereiden, de zaak in de Eerste Kamer aan
de orde te stellen en door de Tweede Ka
mer tot voor kort onvoldoende voor te lich
ten. De commissie-generaal wil en zij
wordt daarbij door de regeering gesteund
de basis-overeenkomst er door drijven,
ondanks de ernstige bezwaren welke er
tegen bestaan. Het parlement was niet op
de hoogte van de opdracht der'Commissie-
generaal en het heeft meegewerkt de wet
voor de afvaardiging van de commissie-'
generaal mogelijk te maken. De fouten m
Indië gemaakt gaan parallel en zij berus
ten op dictatuur van Van Mook en op het
optreden der Engelschen. Onder leiding
van den vroegeren gouverneur-generaal
zouden die fouten niet gemaakt zijn. Nu is
haast het devies. Prof. de Zwaan vervolg
de, dat het eerst noodig is, de Indische vol
ken in de gelegenheid te stellen een eigen
vertegenwoordiging te kiezen. De basis
overeenkomst is immers niet reëel genoeg,
niet fundamenteel en zij is een improvi
satie.

DE DISTRIBUTIE

Maandag IC December.

Nieuwe bonnen.

Haarlem: Ta t.m. Truf (Vleesehhal).

Overveen: A—F (gebouw Doml).

Schoenenbonnen:

Haarlem: A en C (Vleesehhal).

Heemstede: A t.m. F (912) G t.m. K (14—16.30)
Binnenweg 160.

CITY. Een Fransche film. en dan nog
wel een waarin de knappe speler Jean Gabin
de hoofdrol vervult, roept onweerstaanbare
herinneringen op aan den goeden tijd der
Fransche film vóór den oorlog, toen het som
ber realisme van „Quai des brumes", of
„Hötel du nord" velen overtuigde van de zich
stë'eds verjongende krachten, die er in de
Fransche filmindustrie schuilen. „Recif de
corail" Koraalrif die thans vertoond
wordt, is sterk verwant aan die voor-oorlog-
sche films. Zij is realistisch en speelt zich
grootendeels af in de 6feer van verval en
doffe hopeloosheid, die zulke sterke effecten
heeft opgeleverd Maar het is een schijn
realisme, want het verhaaltje een vrij ver
warde geschiedenis van een moordenaar d:e
de politie ontvlucht en droomt van een Zuid-
zee-eiland. waar hij vergetelheid en geluk zal
vinden is verre van reëel, maar zuiver een
vlqcht uit de werkelijkheid. Ook het beste
camera-werk dat telkens weej; aan de beste
Fransche films herinnert en boeiende mo
menten in het spel kunnen da9rom deze film
niet de beklemming en de kracht geven en
haar tot een der „dichtwerken-in-beelden"
maken, die we vroeger uit Frankrijk hebben
gezien.

LUXOR. Het bekende boek van James
Fennimore Cooper, „De laatste der Mohika
nen" dat een episode uit den zevenjarigen
oorlog tusschen Engeland en Frankrijk in het
midden der achttiende eeuw behandelt, lever
de de stof voor de gelijknamige film. welke
jong en oud laat genieten van den strijd om
Fort Henry in Noord-Amerika en van alles,
wat zich rondom dezen 6trijd afspeelde. Er
komen goede en slechte Indianen aan te pas,
er worden aardige meisjes ontvoerd, die door
den held van het verhaal. Hawkeye. van den
martelpaal en den brandstapel worden gered
en voorts aanschouwt men het zeer realis
tisch weergegeven gevecht tusschen den laat-
sten krijger der Mohikanen en het opperhoofd
der Huronen.

Randolph Scott, Henry Wilcox. Binnie Bar
nes. Heather Angel en anderen maken de
romanfiguren tot levende werkelijkheid.

CINEMA PALACE. De „noodlotfilms",
dile ons uit la douce France bereiken, wor
den maar zelden afgewisseld door een luchti
ger werk Is er eens één tusschen, dat zich
aanvankelijk vroolijk laat aanzien, dan blijkt
het slot toch onontkoombaar in een tragedie
te verloopen. Edwige Feuillère. een persoontje
dat „vamp" en „bakvisch" tegelijk kan zijn,
weet met „Zoolang ik leef" tot vlak voor het
einde de hoop op een lieflijken afloop te be
waren, tot ook hier het noodlot een roman
tisch einde verijdelt. Sober, maar overtuigend
weet de Fransche actrice de vrouw-met-de-
twee-levens uit te beelden, daarin behalve
door haar medespelers, bijgestaan door het
raffinement der cameramenschen. Een dia
loog vol geest trekt het verhaal in wisselend
tempo door de internationale misdaad en de
al even internationale liefde.

SPAARNE THEATER. De twee films, die
deze week in „Spaarne" draaien, geven door
de titels hun strekking reeds aan: zoowel „De
man zonder vrees" als „Overvalwagens" be
handelen het nog steeds geliefkoosde onder
werp van den Wild-Westerijenstrijd tusschen
goed en kwaad, met lieftallige jongedames als
inzet. De eerste rolprent neemt, éénmaal op
gang gekomen, den toeschouwer mee naar de
onherbergzame gebieden van het Westen,
waar een goed-georganiseerde bende een geld
schat probeert te bemachtigen, welk streven
niet erg geapprecieerd wordt door een privé-
rechercheur, die tenslotte de buit en een
hartsvriendin in de wacht sleept. „Overval
wagens" behandelt een complot in verdoo-
vende middelen en den geheelen oorlog, die
daardoor» tusschen politie en gangsters ont
staat: een oorlog met gierende auto's en roo-
kende revolvers.

FRANS HALS. „Smeulend vuur" is een
van die films, die het bewijs leveren dat
filmkunst een nationalen inslag kan hebben
en dat zij daardoor ongenietbaar kan worden

voor een publiek, dat die nationale mentali-j
teit nu eenmaal niet aanvoelt, omdat het een,
andere heeft. Een Fransche film. geladen met
zoo gecompliceerde psychologische problemen I
die voortkomen uit een complex van essen-
tieel-Fransche sentimenten, kan in een Hol-
landsch milieu onmogelijk hetzelfde succes
hebben als zij in Fransche omgeving ongetwij
feld geoogst heeft.

Voor wie de Fransche taal machtig is en
dus niet is aangewezen op de onmogelijke
Nederlandsche teksten, kan ..Smeulend Vuur"
elementen van fiimgenot bevatten, maar wan
neer men moet worden geleid door totaal on
deskundige vertalingen, is het plezier er voor
een groot deel af De film heeft uitstekende
kwaliteiten, al worden die afgewisseld door
storende tempo-inzinkingen, en het verhaal is
menscheiijk en boeiend, doch onverstaanbaar
voor flengene, die er niet in slaagt zich in de
sfeer en de karakters te verdiepen.

Gerechtelijke vervolging,
tegen It. generaal Roëll?

Naar het A.N.P. verneemt overweegt de
procureur-generaal bU het gerechtshof te
's-Gravenhage om tegen den gep. luitenant- I
generaal jhr. W. Roëll gerechtelijke stap- j
pen te doen ondernemen in verband met1
zü'n radiorede, gehouden op Donderdag j.l.

Een verklaring van generaal
Roëll

's-Gravenhage, 14 Dec. (A.N.P.)

Wij hebben generaal Roëll gevraagd naar
de beteekenis, welke gehecht moet worden
aan den laatsten zin van zijn radio-voor
dracht op Donderdag 12 December j.l.,
waarin hij zei: „Allen goede vaderlanders
roep ik toe: houdt tot het uiterste stand te
gen deze plannen, thans bovengronds, maar
als de gevaren voor het vaderland die van
1940-1945 zouden evenaren of overtreffen,
als het moet „ook ondergronds".

De generaal verklaarde dat hij het ver
zoek, om voor de radio te spreken, eerst
in den morgen van den 12en ontving, zoo
dat hij, den geheelen dag bezet zijnde, zijn
manuscript te overhaast heeft moeten sa
menstellen, tengevolge waarvan de indruk,
welke de slot-zinsnede heeft kunnen ma
ken, als zou hij bedektelijk tot onder
grondsche agitatie hebben geraden, niet
in overeenstemming is geweest met zijn
bedoelingen. „Integendeel" aldus gene
raal Roëll „ik ben gewoon met open
vizier te strijden en illegaal onder-
grondsch optreden heb ik na onze be
vrijding vaarwel gezegd. Mijn bedoeling
was alleen, te wijzen op de mogelijkheid
van geestelijke organisatie van het natio
nale potentieel, zooals voorheen ook in
den bijzondereri vrij willigen landstorm
met zijn devies „als het moet" bestond".

W. Noorman overleden

Te Bloemendaal ls op 66-Jarlgen leeftijd over
leden de heer W. Noorman, oud-lld van den ge
meenteraad. die voor de S.D A P lange Jaren
zitting had. De heer Noorman maakte ook deel
uit van verschillende raadscommissies, was amb
tenaar van het Provinciaal Ziekenhuis en niet
alleen ln de kringen der arbeidersbeweging,
maar ook bij de andere partijen een algemeen
geachte persoonlijkheid Hij werd na de bevrij
ding van ons land ook tot lid van den Noodraad
gekozen en was de laatste maand als oudste
raadslid ook nog tijdelijk Wethouder. Bij het
afscheid van den Noodraad heeft de burgemees
ter hem dank gebracht voor het vele. dat hij ln
't belang der gemeente gedaan had.

Maandagmorgen heeft te Velsen de crematie
plaats na aankomst van den trein van 11.11 uur.

Herman Rinket's Variété

De aandacht in het Rembrandt-theater c
centreert zich deze week op het tooneel. waar
een uitgebreid programma verzorgd door Her
man Rinket wordt afgewerkt, waaraan vele
artisten van naam medewerking verleenen
De bedoeling is het jubileum van de Kilima
Hawaiian?, die 12Vb jaar optreden, te vieren
en ter gelegenheid hiervan brengen dezen j
een aantal Krontjongliedjes en melodieën,
welke aan de Zuidzee doen denken. Alex de
Haas is de conférencier Met een aardig
praatje leide hij de medewerkenden in en aan
de piano zingt hij vlotte liedjes. Frans van
Valkenburg toont zich een accordeonist, die
met goede techniek het instrument bespeelt.
Een goed nummer verzorgen Paquita en Wil
liam evenals Ted, die met gemak op de kogel
jongleert. Schdlten en Van 't Zelfde zijn zan
gers. die reeds een goeden naam in deze stad
hebben door hun speciale liedies. Een grap
pige afwisseling was het optreden van^Carla,
die liet hooren, dat haar sprekende poppen
voor het publiek niet verlegen zijn. Iets bij
zonders waren de dwaasheden, welke Willy
en Nicky Noble dansend en spelend met de
xylophoon en accordeon voor het voetlicht
brachten. Bill Kilima en het trio John Wilby
dragen niet minder bij jn het succes van het
programma, dat, zooals uit deze opsomming
blijkt, een groote afwisseling biedt. De pianist
Ab van Gilpen treedt als begeleider op.

Zware storm veroorzaakte
ongelukken op de Sibajak

Het Nederlandsche troepentransportschip
Sibajak, op weg van Rotterdam naar Bata
via, heeft tusschen Kaap Bon en Malta met
zwaren storm te kampen gehad, waardoor
het schip 24 uur bijgedraaid moest blijven
liggen. Door den hevigen storm werden 5
militairen ernstig gewond, vah wie er één
is overleden, meldt de N.R.C.

De Sibajak liep de haven van Malta bin
nen. De gewonden werden aan de zorgen
van de Engelsche marine toevertrouwd. De
doode is met militaire eer ter aarde be
steld.

De namen van de drie ernstig gewonden
zijn: soldaat M. van Gaans, soldaat W. ten
Have en sergeant W. van der Ploeg. De
overledene is soldaat J. A. Huiberts.

BURGERLIJKE STAND

HAARLEM, 13 December 1946

BEVALLEN: 11 Dec E. v. Kapel—Gulyés, z.;
12 Dec., J. H. Baruch—Baron, z.; M. Bogaert—
Verhaar, z.: A. D. v. d. PeijlKruitbos d.; J. M.
NederhofMaagdenberg, d.; 13 Dec., C. E.
MeestersOkhuijsen, d.: C. J. Snoeks—v. Ber-
kel. d T. KooienKlement, d.

OVERLEDEN: 12 Dec H. J. Oorthuijs—Proost,
51 j., Gasthuisvest; G. HoensonSteenken, 72 J.,
Gen. Joubertstraat; G. W. M. Heeres, 9 j., v.
Boostraat; P. Uijlenburg, 83 J., Eendrachtstraat.

AGENDA

ZATERDAG 14 DECEMBER

Stadsschouwburg: Residentietooneel „Drie om
één". 20 uur. Rembrandt: Herman Rinket's va
riété. 14.30 en 20 uur. Palace: Zoolang Ik leef
(18 J.) Luxor: De laatste der Mohikanen (14 J.).
Deze twee: 14.00, 16.15, 19.00 en 21.15 uur. Frans
Hals: Het smeulende vuur (18 J.) 14.00. 16.30. 19.00
en 21.15 uur. City: Koraalrif (14 J.) 14.15. 16 30.
19.00 en 21.15 uur. Spaarne: Overvalwagens (14
J.). 14.30*19 00 en 21.15 uur

ZONDAG 15 DECEMBER

Cultura (Jansstraat) „Harmonia": Wijdingsmor
gen, 10.30 uur. Concertzaal: Jonglisto. 20 uur.
Schouwburg: Residentie Tooneel: „Antigone"
en „De menschelijke stem". 14 uur; Pygmalion,
20 uur Rembrandt: zelfde programma als Za
terdag 14.00, 17.00 en 20 uur. Palace, Luxor, Frans
Hals, en City: als Zaterdag Spaarne: 14 00, 16.15,
19.00 en 21.15 uur.

MAANDAG 16 DECEMBER

Schouwburg: Ballet Trudi Schoop, ..Barbara",
20 uur. Bakenesserkerk: Henk de Graaf, fluit en
Hendrik Lasschuit. orgel. Muziekzaal Brink-
mann: Huishoudelijke voorlichting. Demonstra
tie van Kerst- en Oudejaarsgerechten, 14 uur.
Bioscopen: als Zaterdag.

PREDIKBEURTEN

ZONDAG 15 DECEMBER
HAARLEM. Ned. Herv.-Kerk. Groote Kerk.
Zaterdag 7 30: Ds. P. J. Mackaay, Avondgebed
ln de consistoriekamer. Zondag 10: Ds. A. J.
van Rhijn 4:Liturgische Godsdienstoefening
voor Doofstommen en Slechthoorenden in de
Consistoriekamer der Gr. Kerk. 7: Ds. W. v.
Wijngen, te Wassenaar. Jeugddienst. Nieuwe
Kerk 10: Ds. E. Dijkhuis Noorderkerk 9: Ds. P.
J. Mackaay 10 45: Dezelfde. 7: Ds. A. J van
Rhijn. Oosterkerk 10: Ds I. P. v d. Waal. 7:
Ds E Dijkhuis. Bakenesserkerk. 9.30: Dhr J. v.
Winterswijk. Kapel Bethesda Sarepta. 9 30: Dhr.
T. P. Plantlnga, van Amsterdam. Klnderkerk.
10.45: Ds G. J. Waardenburg. Stads Evangeli
satie. 10: J. Kal, Haarlem. 7.30: J. Roggeveen,
Haarlem. Zuiderkapel 10: Dhr. A Vries, den
Helder. 4: Dhr. C. BIJlsma, Den Helder. 7 45:
Jeugdsamenkomst. Opwekklngssamenkomfiten
Donderdag 8: J. Sevensma, Evang. te A'dam
Vr(Je Evang. Gemeente. 10 en 5: Ds du Fossé
Broedergemeente, Ripperdastraat 8 10.30: Dhr.
M L Frankema. Egilse IVallonne. Dlmanche .15
Décembre a 10 h. 15: Service présldé par mr
le pasteur E. Michelin-Moreau de la Haye.
Christian Science. 10: Ned. taal 11.15: Eng.
taal. Evang. Luth. Gemeente 10 30: Ds W.
Spliethoff. Vereen. Doopsgez, Gemeente. 10.30:
MeJ. Ds Soutendyk Ver. v. Vr(|z. Hervormden
10.30: Ds. J. de Graaf. Rem. Gcref, Gemeente.
10.30: Ds. H J. Mispelbloem Beyer, Rem pred
te Rotterdam. Geref. Kerk. Kloppersingelkerk
10: Ds. J. W. 'Slertsema. 5: Ds. J A van Arkel
Wilhelminakerk 10: Ds. A. M Boeyinga. 5: Ds.
L. Hoorweg. Zuid-Oosterkerk 10: Ds L Hoor
weg. 5: Ds. J. W. Slertsema. Geref. Kerk (Art.
31) 10 30 en 5: Ds. A Bos (H Avondm.)
Oud-Geref. Gemeente. Maandag 7.30: Ds. E.
van Dijk. van den Haag Baptlste Gemeente
10: Dhr. G. Planting. 5: Geen dienst. 8: Jeugd
dienst Leger des Hells. 10 en 8: Adjudant A.

G. Schram. Pinkstergemeente, Nieuwe Kruis
straat 14. 10 en 730: Godsdienstoefening.
Gemeente des Heeren. 10 en 7: Godsdienst
oefeningen. Vergadering van Geloovlgen. 11:
Samenkomst. (Broodbreken). Hersteld Apost.
Zendingsgem., Wilhelmlnastr 10 en 5: Gods
dienstoefening Hersteld Apost. Zendingsgem.
Jacobjjnestr. 10 en 5: Godsdienstoefening Ned.
Ver. van Spiritisten Harmonia 10 30: wydlngs-
morgen. Mevr. L. de Jong-Harmeijer Itozekrui-
sers Genootschap. 7.15: Tempeldienst Mevr. E.
A. Roland-Retera.

Chr. Geref. Gem. 10 en 4.30: Ds. M. Holtrop.
Gem. Gods. 9 30: Samenkomst. Zevende Dags
Adventisten, Kerk Jacobstr. Zaterdag 10: Ds.
de Ruiter

HAARLEM-NOORD. Ned. Herv. Kerk. Julla-
nakerk Zaterdag 7.30: Avondgebed. Zondag 10:
Dr. H. v d Loos. Immanuëlkerk 10: Dr. M v.
d. Voet. 7: Ds. C de Ru. van Zandvoort. Jeugd
dienst Kon. Emmaschool, RaafstL 10: Ds G.

H. v. d. Woord H Doop. 5: Ds. H. J Plagge-
mars. Ned. Prot. Bond. 10 30: Ds F Kleyn. den
Haag. Vereen. Doopsgez. Clem. ln de Noorder
Kapel. Minahassastr 10.30: Ds. Hoekema. Ger.
Kerk. Noord-Schoterkerk 9 en 10.30: Ds J. A.
van Arkel. 5: Ds. A. M. Boeyinga.

Chr. Geref. Gemeente 10 en 5: Ds J. C Maris
HEEMSTEDE. Ned. Herv. Kerk. Kerk Wilhel-
mlnapleln.,10: Ds J W. Nleuwenhuyzcn. 7: Ds.
H. Bartlema. Kapel Nieuw Vredenhof 10 30: Ds
J C G. Gregory, ran Amsterdam 7: Ds C M.
Brlët Ned. Prot. Bond. 10 30: Ds. W Macken
zie. Rem Amsterdam. Geref. Kerk. Koedlefs-
laan. 10: Ds A. G Honing. Pred. ln Miss dienst
5: Ds. A Dondorp. Camplaan 10: Dr. P. J.
Richel 5: Ds. A G. Honing Geref. Kerk. (Art.
31) 8.15 en 3: Leesdienst

AERDF.NHOCT Ned. Herv. Kapel. 10: Dr L.
D. Terlaak Poot. den Haag Relig. Kring. 10 30:
Ds. T. Jansma, uit Heemstede.

BLOEMENDAAL. Ned. Herv. Kerk 10: Ds. Ph
Bergkotte, te Oosterbeek. Ned. Prot. Bond.
10.30: Ds. D A. Vorster, Hv Arnhem. Soefl-
Beueglng (Unlverseele Eeredlenst) 4 30: Dienst
OVERVEEN. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds. B. A
Venemans.

BEN NEBROEK. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds J.
Lekkerkerker. Geref. Kerk. 10: Ds. Y, v d Zee
van Nieuw-Vennep. 5: Ds. Oosterhoff. van
Hoofddorp.

VIJFHUIZEN. Ned. Herv. Kerk. 10: Dhr. A
C. Brorens 3: Deaelfde.

SPAARNDAM. Ned. Herv. Kerk. Oost. Oude
Kerk. 10: Ds H J. Plaggemars. West Kon Em
maschool. Raafstr. 10: Ds. G. H v. d. Woord,
H. Doop. 5: Ds. H. J. Plaggemars.

of: de beproevingen van
ons jongste redactielid

Wij kregen een smeekbrief. Een brief,
die ons hot hart deed krimpen van medoo-
j;en. Hij kwam uit een ver land van een
meisje, dat ons eens zeer dierbaar was. Ais
wij aan haar weerbarstige, roestbruine
krullen dachten, werden wij nog vertee-
derd. Dat was het hem juist. Voor die
roestbruine, weerbarstige krullen had zij
een haarnetje noodig en zoo'n haarnetje
hoorde in dat verre land, door deszelven
onverkrijgbaarheid tot de brandende kwes
ties. Of wij nou niet.

Natuurlijk. Wie zijn wij tenslotte, dat
we zooiets zouden kunnen weigeren? Voor
die roeïtbruine, weerbarstige krullen nog
wel. Wij togen op weg naar een parfumerie
en schaften ons voor den schappelijken
prijs van zeven-en-dertig en een halve
cent zoo'n verzameling met zijde omgrens
de gaatjes aan. Wij staken het in een enve
loppe en schreven er wat teedere woorden
bij.

Toen gingen wij naar het postkantoor,
maar onderweg bekroop ons een angstig
voorgevoel. Verbeeld je, dat, gezien 's lands
benarde economische positie, je nou niet
zoo maar eens een haarnetje weg mocht
sturen.

Wjj zeiden tegen de juffrouw achter het
loket: „Juffrouw Pos, mogen wij een haar
netje sturen aan een meisje met roest

„Nee" zei de juffrouw, „nee, dat mag niet.
Heeft u een uitvoervergunning voor noo
dig!" en met een door oefening gebaarde
kunst voorzag zij ons van een groot, geel,
dubbelgevouwen vel papier.

Op een nabije lessenaar vouwden wij het
open en het werd daardoor steeds grooter.
Wij sloegen aan het invullen; onzen naam
en adres, haar naam en adres, wij om
schreven de goederen zoowel naar aard als
naar soort met de kort en bondige quali-
ficatie „Haarnetje". W-ij noteerden de hoe
veelheid als 1 (één). Toen kwam de
moeilijkheid. Gevraagd werd aantal kg,
meters en liters. Wij wogen het ding in onze
hand. Het was zoo vederlicht, dat wij-
schroomden het van een grove aanduiding
in kilo's te voorzien. Wij haalden lang-
vergeten algebra-formules uit haar muf-
geworden verblijfplaats, teneinde het aan
tal meters te bepalen. En dan die liters!
Wij haalden ons voor den geest, hoe wij
op een zomeravond voor het laatst haar
lieve roestbruingekrulde hoofdje tusschen
onze handen hadden gehouden,, hoe de

nachtegalenWij hielden onze handen

net zoo en wilden wel, dat wij bij de stereo-
lessen beter opgepast hadden. (Wij vulden
maar wat in en zagen ons al in de be
klaagdenbank). Wij gaven de waarde in
s, zoo noodig geschat en vonden het pijn
lijk, dat zij zou zien, dat het geschenk
maar 0,37'/2 had gekost.

Wij besloten 'met de verklaring, dat de
goederen niet met handelsdoeleinden wer
den verzonden en op geenerlei wijze ver
rekend zouden worden en voorzagen het
geheel van een rechtsgeldige handteeke-
ning.

Toen bespeurden wij, dat we nog wat
vergeten hadden. Opgave van redenen
waarom de goederen verzonden werden.
Wjj zeiden: „Dat gaat den Staat niets aan",
staken de vrije Nederlandsche borst voor
uit en weigerden. Wij hadden alles goed
gevonden. Zelfs onderwierpen wij ons aan
toekomstige controlemaatregelen, door den
C.D.I.U. noodig geacht. Maar den Staat
vertellen van dien zomeravond en die
nachtegalen, die ons hart warm maakten,
dat nooit. W. L. B.

Verlenging van het
Tijdelijk Persbesluit

De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft bij de Tweede Kamer
iftgediend het wetsontwerp: Verlenging
van den werkingsduur van het Tijdelijk
Persbesluit 1945.

In de Memorie van Toelichting deelt de
minister mede, dat het afloopen van den
werkingsduur van het Tijdelijk Persbesluit
1945 op 1 Januari het noodzakelijk maakt
de materie, die door dit besluit wordt be
streken, wettelijk te regelen. Aanvankelijk
.werd gehoopt, dat voor het eindigen van
het Tijdelijk Persbesluit een definitieve
Perswet tot stand zou zijn gekomen. Geble
ken is dat een wettelijke regeling van het
Perswezen zoodanige principieele vragen
aan de orde stelt, dat van totstandkoming
van een dergelijke wet op korten termijn
geen sprake kan zijn. Anderzijds vergen de
huidige omstandigheden een noodvoorzie
ning van tijdelijken aard, welke in een der
finitieve Perswet niet op haar plaats zou
zijn. Daarom heeft de minister den Pers-
raad gehoord en een wetsontwerp Nood
voorziening Perswezen voorbereid, ter ver
vanging van het Tijdelijk Persbesluit. Het
voorziet in de instefling van een beroeps
instantie voor degenen, wier zaak door de
Commissie voor de Perszuivering is be
handeld, alsmede in een wettelijke rege
ling van de bevoegdheden van den Pers-
raad met betrekking tot de papiervoor
ziening voor de pers en een rechtvaardige
verdeeling van de zet- en drukcapaciteit.
Ten einde een vacuum in'de wetgeving op
dit gebied en een chaos in het perswezen,
die hiervan het gevolg zou zijn, te voor
komen, is een verlenging van den wer
kingsduur van het Tijdelijk Persbesluit
1945 tot uiterlijk 1 Juli 1947 noodzakelijk
gebleken.

HAARLEM EN OMGEVING

De Nederlandsche Vereeniglng van Huls
vrouwen heeft aan mej. Maria W. Bies wegens
14-jarigen trouwen dienst bij de familie Dr. H.
D. Nanninga— Dyserinck te Hoofddorp een me
daille en oorkonde uitgereikt.

Een begrafenisondernemer uit Bloemendaal
werd gisteren door den economischen rechter
veroordeeld tot zesduizend gulden boete en zes
maanden sluiting van zijn bedrijf wegens prijs
opdrijving.

Ds. Joh. Bronsgeest, predikant bij de Ned.
Herv. Gem. te Velsen ontving een beroep naar
's Gravenhage—Loosduinen, ln de vac. van de 3e
predikantsplaats.

De afdeeling Haarlem van de Ned. Chr. Mili
tairen Vereeniging „Pro Rege" houdt Dinsdag
avond 17 December een propaganda vergadering

I ln de Gr. Kerk. Het Haarlemsch Chr. Mannen
koor verleent medewerking.

De trekking van de loterij voor de lighallen
Brederode-Duln van den Nieuwen Nederland
sehen Bond van Postdulvenhouders, Afd. Haar
lem. leverde het volgende resultaat op: 1. no. 30,
2. no. 971. 3. no. 783. 4 no. 9607, 5. no. 3707, 6. no.
3489. 7. no 2615, 8. no. 6472. 9. no. 6618, 10. no. 5836.

Onder de foto van het bestuur van „Weten
en Werken" ln ons blad van gisteren staat
abusievelijk de naam van een der bestuursleden
vermeld als H Weiden. Dit moet zijn A.
Weldema.

De ambtsketen van den burgemeester van
Nijmegen zal alsnog op de tentoonstelling van
nijmeegsche schilders tot en met Dinsdag aan
staande te bezichtigen zijn het Frans Hals
museum,