Te weinig schoolgebouwen, tekort aan
onderwijzers en - veel kinderen
Nu Haarlem noodlijdend is....
Volksherstel Haarlem liquideert
Vergane glorie
ort en
Ook in Haarlem komt men voor ernstige moeilijkheden te staan
Wij hebben er de aandacht op gevestigd,
'dat na de bevrijding het geboortecijfer zeer
sterk gestegen is. Er is bijna van een ver
dubbeling sprake, vergeleken bij de jaren
voor den oorlog. Nu is wel aan te nemen,
dat wij hier met een oorlogsverschijnsel te
doen hebben, zoodat verwacht kan worden,
dat er na eenigen tijd weer een verlaging
zal zijn te cóhstateeren, maar er moet in
elk geval rekening gehouden worden met
het feit, dat er over 5 of 6 jaar dubbel zoo
veel kinderen zijn voor de eerste klassen
der lagere scholen. Reeds eerder zal zich
het tekort aan ruimte op de scholen voor
voorbereidend lager onderwijs doen ge
voelen, want daar gaan de kinderen al op
4- óf 5-jarigen leeftijd heen.
De gemeente- en schoolbesturen komen
daardoor- voor problemen te staan.
Ook te Haarlem!
Er zouden meer schoolgebouwen moeten
komen, maar daarop bestaat helaas weinig
uitzicht.
Er bestaat reeds thans te Haarlem een
tekort aan schoolgebouwen, zoowel voor
het voorbereidend- als het gewone lager
onderwijs.
Indien wij .oils bepalen tot het lager
onderwijs, is te zeggen, dat er op dit
oogenblik te Haarlem behoefte is aan
een tiental nieuwe schoolgebouwen, 4
voor het openbaar- en 6 voor het bij
zonder onderwijs.
Dit is een gevolg van het feit, dat de
schoolbouw in de oorlogsjaren heeft stilge
staan, terwijl de bevolking der gemeente
geregeld in aantal groeide. Bovendien is
tengevolge van een bombardement een
schoolgebouw verwoest. In de oude bin
nenstad staan nog wel eenige schoolgebou
wen ongebruikt, maar het is ondoenlijk om
do kinderen uit de buitenwijken daarheen
te sturen. He,t gevolg daarvan is, dat er in
verscheidene lokalen feitelijk te veel kin
deren zitten. Men hoort wel de uitdrukking
„de kinderen puilen de klasse uit". En dat
niettegenstaande er een streven is naar
kleinere klassen in het belang van het on
derwijs.
Openbare Werken heeft wel plannen
voor schoolbouw uitgewerkt, maar voor-
loopig is niet te hopen op een toestemming
van den „Wederopbouw" om die te mogen
uitvoeren. Uit onze laatste mededeelingen
over den „Wederopbouw" en het tekort aan
materialen is trouwens wel gebleken, dat
men ook voor de naaste toekomst niet op
timistisch kan zijn. Het zal meevallen als
er voor Haarlem enkele vergunningen ge
geven worden, maar daarmee wordt de
achterstand niet weggewerkt.
Hoe moet het gaan als er over enkele
jaren a?n de meeste scholen voldoende
kinderen zullen zijn om twee (inplaats van
één) eerste klassen te bevolken?
Reeds nu heeft deze aangelegenheid de
aandacht van ons gemeentebestuur. Trou
wens de regeering in den Haag ervaart,
dat vrijwel alle gemeëntebes'turen voor de
zelfde moeilijkheid zitten.
Daarbij komt nog het tekort aan onder-
Wijzers.
In Haarlem merkt men van dit te
kort aan Onderwijzers nog niet heel
veel. Nog steeds is het mogelijk geweest
de opengevallen plaatsen te bezetten.
Dit is een gevolg van de omstandig
heid, dat er veel onderwijzers zijn, die
een voorkeur voor de stad hebben. De
trek naar de stad maakt het tekort op
het platteland steeds grooter.
Toch gaat het in Haarlem niet meer zoo
gemakkelijk goede leerkrachten te krijgen
als vroeger. In den ouden tijd had men een
lijst van 300 gegadigden; nu is die al ge
slonken tot 1Ó0. En verschillende sollici
tanten van het platteland stellen den eisch
dat de gemeente voor een huis moet zor
gen. Daar het woningtekort in Haarlem
steeds nijpender wordt, is het bezwaarlijk
daaraan te voldoen. Reeds nu is het soms
moeilijk voldoende tijdelijke onderwijzers,
in Haarlem te krijgen.
In de eerste jaren is niet te verwachten,
idat het tekort aan onderwijzers wordt aan
gevuld. Integendeel, er wordt nog een ver
slechtering van den toestand verwacht. Dit
komt omdat er een sterke inzinking is ge
weest in de opleiding aan de kweekscholen.
Thans heeft de Tweede Kamer op voorstel
der regeering, besloten de salarieering der
onderwijzers te verbeteren, in de hoop, dat
daardoor meer jongelui naar de kweek
scholen zullen komen. Dit gaat evenwel
Onzekerheid over tweè
belangrijke raadsbesluiten
Nu Haarlem in den zin der wet noodlij
dend is moeten raadsbesluiten waaraan
financieele consequenties zitten, eerst door
hoogere instanties goedgekeurd worden
voor met de uitvoering daarvan begonnen
mag worden. Het toezicht is officieel aan
Gedeputeerde Staten van Noordholland
opgedragen, maar in belangrijke aangele
genheden moet ook het ministerie van
Binnenlandsche Zaken daaraan sanctie
geven.
Dit blijkt thans bij twee raadsbejjuiten.
Tj. K. Roosjen overleden
Dinsdagavond is, op bijna 55-jarigen leef
tijd, in het Diaconessenhuis te Haarlem, over
leden de heer Tj. K. Roosjen, hoofd der Ohr.
Muloschool aan de Bosch en Duinlaan te
Bloemendaal. Met hem is een vooraanstaande
figuur in onderwijskringen heengegaan.
De heer Roosjen was sinds 1927 te Bloemen
daal werkzaam; toen hij benoemd werd, was
hij hoofd van een school te Boskoop. Hij \yas
een onderwijsman in hart en nieren, en een
voortreffelijk schoolhoofd, maar zijn belang
stelling richtte zich ook naar buiten. In Bloe
mendaal had hij steeds groote belangstelling
voor kerkelijke zaken, voor het jeugdwerk en
huisbezoek. Bij de leerlingen en de ouders
was hij zeer bemind.
De overledene was ook leeraar aan de Mid
delbaar Technische School te Haarlem. Voorts
was hij bestuurslid van dq Vereeniging van
Chr. Muloscholen, lid van het hoofdbestuur
van de Ned. Chr. Reisvereeniging en lid van
het bestuur der Volksuniversiteit te Bergen
Heel velen zullen dezen eenvoudigen man
met zijn groote bekwaamheden missen.
De oorlogsjaren zijn voor hem bijzonder
zware jaren geweest. Toen zijn wel dè grond
slagen gelegd van de kwaal, die hem ten
grave zou brengen. Hoe heeft hij geleden,
lichamelijk en geestelijk onder den sanaad
waaronder ons land en volk zuchtten.
De teraardebestelling zal Zaterdagmiddag
12 uur plaats hebben op de algemeene be
graafplaats aan den Bergweg.
DE DISTRIBUTIE
Zaterdag 28 December
Haarlem. Schoenenbonnen: na-uitreiking (8.30
*•42.15 uur).
pas over een jaar of 5 vruchten afwerpen.
Er is dus wel hoop, dat er wat meer onder
wijzers beschikbaar zullen zijn, als de
dubbele eerste klassen ingevoerd moeten
worden, maar of het aantal nieuwe leer
krachten dan weer voldoende zal zijn,
wordt nog betwijfeld.
Als er tegen dien tijd niet voldoende
nieuwe scholen zijn, zou het noodig zijn
een of andere noodmaatregêl toe te passen.
Dit zou kunnen bestaan in gesplitste klas
sen, zooals die ook iirde oorlogsjaren be
stonden. Voorloopig zou het eerst voor de
eerste klasse noodig zijn. De eene groep
kinderen zou 's morgens 3 uur onderwezen
moeten worden, de tweede 's middags even
eens 3 uur. Thans ontvangen de kinderen
in de eerste klasse per week 20 uur les, (de
ochtenduren zijn van 9 tot 11 uur), dan
zou het worden 18 uur.
Maar aan zoo'n maatregel zouden ern
stige bezwaren zitten. In de oorlogsjaren
is gebleken, dat gesplitste klassen minder
goede resultaten afwerpen. Als de kinde
ren alleen 's middags les krijgen, blijkt,
dat zij, doordat zij 's morgens in vrijheid
spelen, te veel vermoeid zijn om op school
er nog ten volle bij te zijn. De oorlogs
jaren hebben bewezen, dat het onderwijs
het beste resultaat he^ft, als de kinderen
en 's morgens èn 's middags op school
komen, met uitsondering van den Woens
dag- en Zaterdagmiddag. Bovendien zit
men dan ook met de onderwijskrachten.
Men kan zoo verzekerde ons een onder
wijsdeskundige aan een onderwijzer (es)
niet opdragen 's morgens en 's middags
volledig onderwijs te geven.
Mr.-p. van Driel te Haarlem,
die benoemd is tot burgemeester van Huizen
Vijf en twintig jarig jubileum
op onze drukkerij
Vandaag was het 25 jaar geleden, dat de
heer A. van Haarlem als machinezetter in
dienst trad op onze drukkerij. Ter ge
legenheid van dit feit was hem vanochtend
een huldiging bereid in de cantine van de
drukkerij, waar zich het technische perso
neel en vertegenwoordigers van andere
afdeelingen van het bedrijf hadden verza
meld,
De directéur stelde in zijn toespraak tot
den jubilaris diens bizondere capaciteiten
in het licht en sprak den wensch uit, dat
het den heer van Haarlem gegeven mag
zijn nog vele jaren met dezelfde toewijding
en accuratesse zijn werk in "dienst van de
onderneming te verrichten.
Namens het personeel sprak de heer B
Tersmitten, die vooral den nadruk legde
op het opgeruimde karakter van den heer
van Haarlem, die door zijn collega's en
door allen, die met hem in aanraking ko
men, wordt gewaardeerd als een goed ka
meraad.
Van de directie en van het personeel ont
ving de jubilaris stoffelijke blijken van
waardeering.
Dichter en oud-leeraar door
Tribunaal veroordeeld
De vijfde kamer van het Haarlemsche tri
bunaal heeft den dichter G. W.. die rector is
geweest van het Utrechtsche Gymnasium en
tevoren leeraar aan het R.K. Lyceum te Haar
lem, veroordeeld tot een inlerneering gedu
rende twee jaar (eindigende 8 Mei 1947) en
ontzetting uit de beide kiesrechten.
Het tribunaal achtte bewezen, dat W.* lid
der N.S.B. en andere nationaal-socialistische
organisaties is geweest, dat hij hulp en steun
heeft verleend aan den vijand, o.a. door het
maken van gedichten over Hitler, A. Meyer
en de strijders aan het Oostfront, welke ge
dichten gepubliceerd zijn in groote bladen er
het genieten van voordeel uit den toestand
door zich te laten benoemen tot rector van
het Gymnasium te Utrecht. Van iemand met
dergelijke capaciteiten en opvoeding had het
tribunaal niet verwacht, dat hij zich had aan
gesloten bij de nationaal-socialistische orga
nisaties. Bovendien was hij katholiek en het
moet hem bekend zijn geweest, dat de hoog
ste autoriteit in ons land van de R. K. kerk
het standpunt had uiteengezet. Met zijn ge
dichten heeft hij getracht lezers geestelijk te
vergiftigen. Weliswaar heeft W. geen min
derwaardige daden verricht, maar toch rust
op hem een zeer zware schuld en hij kan
daarom niet onmiddellijk in vrijheid worden
gesteld. Het tribunaal heeft voorts overwogen
dat W. uit zijn betrekking is ontslagen, dat de
eereraad voor letterkunde hem voor 10 jaar
•heeft uitgesloten, dat hij zijn bibliotheek en
huisraad heeft verloren en dat de huiselijke
omstandigheden zorgen baren.
Nieuwe burgemeester van Lisse
Met ingang van 16 Januari is benoemd tot
burgemeester van Lisse mr. W. H. M. J. Lam-
booy, sinds 1937 burgemeester van Eysden (L.
HET „HAARLEM"-TERREIN.
De directeur van Openbare Werken t(
Haarlem heeft het verplaatsen en uitbreiden
van het „HaarlenT'-terrein gegund aan Haar
lem's Grond-, Hei- en Aannemersbedrijf N.V
123.428.—.
Veel en nuttig werk
is in
twee jaar verricht
Volksherstel Haarlem liquideert op
31 December 1946 en staat dus op het punt,
om te verdwijnen. Het dagelijksch bestuur
heeft afscheid genomen door de uitgave
van een boekje, dat de geschiedenis van de
stichting verhaalt. Daarin zegt het, dat
Haarlem veel over gehad heeft om anderen
te helpen. De offervaardigheid is geble
ken in een mate, zooals in weinig andere
plaatsen aanwezig was. Daarom besluit het
bestuur met den wensch, moge ook het
werk der stichting in de jaren 1945 en
1946 tot verdieping van Haarlems gemeen
schapszin blijken te hebben bijgedragen.
De samensteller van het vlot geschreven
boekje is de heer W. van Liemt Jr., dirèc-
teur van Volksherstel Haarlem, die de
werkzaamheden van het- begin af heeft
'meegemaakt en dus op de hoogte is van
hetgeen verricht is ten gunste der stad-
genooten en van de bewoners van Nijma-
gen en Venray. Het blijkt dat Volksherstel
eigenlijk al op 21 October 1944 begonnen
is. Toen kwamen achttien personen ten
huize van den heer F. G. J. Beerkens,
Julianastraat 5 bijeen, met het doel een
edhvoudige organisatie in het leven te roe
pen, welke na de bevrijding zou trachten
den oorlogsnood in Haarlem en omgeving
en elders in den lande te helpen lenigen.
Het resultaat was, dat de afdeeling Haar
lem van Nederlandsch Volksherstel werd
opgericht. Binnen een week was de opzet
in groote lijnen gereed, maar het start
schot liet nog eenige maanden op zich
wachten. Deze tijd werd gebruikt voor den
uitbouw der organisatie. Inmiddels steeg
de nood in de steden. Evacuatie, minder
artikelen en kleinere rantsoenen, het uit
trekken van karavanen naar het Noorden
of andere provincies en de razzia's waren
de zorgen van het hongerende Westen.
Enkele Haarlemmers richtten het Centraal
Bureau voor kindervoeding op, het Inter
kerkelijk Bureau kwam in actie en in beide
organisaties was t Volksherstel vertegen
woordigd. Daardoor was het mogelijk
onder veilige vlag in den beruchten honger
winter te werken en de arbeid welke
Volksherstel na de bevrijding ter hand
moest nemen, kon rustig voorbereid wor
den. De werkzaamheden werden eerst
verricht in het kantoor van mrs. Van der
Goot en Van der Hoeven, later boden de
Nederlandsche 'Spoorwegen uitkomst door
perceel Staten Bolwerk 3 ter beschikking
te stellen. In April 1945 werd mr. P. van
Driel directeur en tevens ,werd contact
gezocht met de omliggende plaatsen vaq de
stichting van het district Kennemerland-
Zuid. 16 Juli vertrok hij naar Den Haag.
De heer Van Liemt vertelt dan van de
wijze, waarop de bevolkihg na de bevrij
ding op de hoogte is gesteld van het be
staan van Volksherstel en welk werk er
verzet is. Collectes werden gehouden, een
advies-bureau in de Statenzaal van het
Prinsenhof kwam tot stand, aandacht werd
besteed aan sociale voorzieningen, aan
repatrieerenden, aan ex-politieke ge
vangenen én aan uitkeeringen. Verder
werd hulp en steun verleend aan huis
moeders door het instellen van vacanties
in Bloemendaal, en sociale colonnes wer
den later opgericht.
Uitvoerig bespreekt de directeur de
acties voor Nijmegen en Venray, waaraan
de leerlingen der middelbare scholen in
Haarlem en omgeving krachtig hebben mee
gewerkt. Het resultaat is geweest, dat naar
Nijmegen verzonden zijn 10 schepen
(ongeveer 4000 ton), 45 vrachtwagens
(400 ton) en bovendien 14.000 m2 glas en
naar Venray 4 schepen (1600 ton); 52
vrachtwagens (450 tpn) en 4000 m2 glas.
Vermeldenswaard is de samenwerking
met de randgemeenten.
De heer Van Liemt zegt, dat het ver
dwijnen van Volksherstel een goed be
sluit is- Diverse instituten blijven be
staan, echter op eigen krachten, zooals
„Zomerzorg" en de sociale colonnes
(Protestantsch Christelijke en R.K.)
Het sociaal voorlichtingsbureau gaat
1 Januari 1947 aan de gemeente over.
Eventueele goederen van de HARK wor
den op dezelfde wijze uitgereikt en
enkele oorlogsslachtoffers worden nog
geholpen.
De verminderde gasdruk
Een regeling voor huizen
met gas verwarming?
In ons vorig nummer hebben wij mede
gedeeld, dat het Haarlemsche gasbedrijf
in de noodzakelijkheid was, om den gas
druk voor 19 uur per etmaal belangrijk te
verlagen. „Vol gas" wordt slechts gegeven
op de volgende uren: 7-8Vfe, 11-1 en I6V2-
18 uur.
Bloemendaal sloot zich bij die regeling
aan.
De ervaring is, dat op de overige uren de
gasdruk wel veel minder is, maar kom
foren en gaskachels blijven toch nog wel
branden, natuurlijk met lagere vlammen.
Het was niet mogelijk zoo deelde men
ons aan het bedrijf mede den gasdruk
nog meer te verlagen, omdat anders ook de
straatverlichting niet meer zou kunnen
branden.
Met deze maatregelen hoopt het bedrijf
de verplichte bezuiniging van 20 te ver
krijgen.
De menschen die gas als verwarming
gebruiken worden door de maatregelen wel
sterk getroffen. Zij hebben immers hun
kolenbonnen voor een verhoogd gasrant-
soen afgestaan. JJocht de thans ingevoerde
maatregel van langen duur zijn, dan zal
door de gemeente een regeling worden ge
maakt, opdat deze menschen weer andere
brandstoffen kunnen kijjgen, of een extra
rantsoen voor electriciteit.
Men hoopt evenwel, dat de nu toe
gepaste vermindering van gasdruk slechts
van korten duur zal zijn. Als er meer
zendingen Amerikaansche steenkolen
aankomen, zal de druk weer normaal
worden.
In Januari tentoonstelling van
pluimvee, konijnen en duiven
„Haerlem", de vereeniging van Sportfok-
kers van pluimvee, konijnen en duiven, orga
niseert in samenwerking met de afdeeling
Haarlem van den Nieuwen Ned. Alg. Bond
van Postduivenhouders, op 11 en 12 Januari
een nationale tentoonstelling in de zalen van
het Concertgebouw. Niet minder dan bijna
2000 dieren zullen te bezichtigen zijn.
Een prachtcollectie konijnen, waarvan voor
al de ..Zilvers" zullen uitblinken, komen in de
kooien. Ook de fokkers van postduiven en
hoenders zullenjjlaten zien, dat ondanks de
afslachting van de duiven tijdens de bezetting
en het ontbreken van voer voor onze hoen
ders. de liefhebberij niet- is verminderd, in
tegendeel. zelfs is toegenomen.
Voorts zal ook een fraaie collectie siérdui-
ven te bewonderen zijn, waaronder enkele
zeer zeldzame vogels.
„HET ONBEWOONDE EILAND".
De voorstelling van „Het onbewoonde
eiland welke hedenavond in den Stads
schouwburg gegeven zou worden, gaat niet
door.
Tooneel
Eduard Verkade: „Macbetli"
Voor het Haarlemsche Kunstcentrum heeft
Eduard Verkade in 't Concertgebouw „Macbeth"
voorgedragen. Dit-stuk stelt door zijn dramati
sche bewogenheid den declamator andere
eischen dan de meer contemplatieve „Hamlet".
In den door op zijn eerzucht speculeerende de
monen van kwaad tot erger gebrachten Macbeth
en in zijn door booze geesten „ontsekste" ge
malin krijgt de auteur zijn kans, en Verkade
bracht met grandiooze effecten de scala van
hartstocht- en wroeging-gevoelens tot uitdruk
king, welke deze tragedie als een storm vol on
weer en helsche weerlichten over ons heen doen
varen.
Door den Kerstavond was de opkomst niet zoo
overstelpend als bij „Hamlet" het geval is ge
weest. Toch was ook hier de jeugd in de meer
derheid, wat lot voldoening stemt. Het hedfen-
daagsche tooneelrepertoire geeft bij alle ver
nuft- en geestigheidsspelen toch eigenlijk zoo
weinig grootsch. dat een ontmoeting met
Shakespeare als een heilzaam bad werkt. Ver
kade verricht een nfcoole taak met dergelijke
voordrachten, die de wezenlijke waarde van het
tooneel in herinnering brengen en opwekken tot
nadere kennismaking met de grootmeesters der
dramatische kunst. Ook mag men 3en Kunst
kring erkentelijk zijn voor de bemiddelende
functie, welke hij hierbij vervult en die, naar
uit de belangstelling blijkt, op prijs wordt ge
steld.
Verkade had voor deze voordracht den tekst
gekozen van Jacobus van Looy; uit deze con
frontatie bleek, hoezeer de gemaniereerde
woordschikking der tachtigers een voorbijgaand
verschijnsel geweest is. De dichterlijkheid van
de taal neemt het bezwaar niet weg, dat het
verstaan door dezen 'ongewonen zinsbouw onnoo-
dig#>emoeiliJkt wordt. Een minder modieus ver
taler als Burgersdijk blijkt ook voor de jongere
generaties een gemakkelijker tolkl
H. G. CANNEGIETER
Buitengewoon concert der H.O.-V.
Op Maandag 30 Dec zal in de Gem. Con
certzaal te Haarlem een buitengewoon con
cert plaats vinden, waaraan de vermaarde
Zwitsersche pianist Edwin Fischer zijn mede
werking zal verleenen.
Met begeleiding van de Haarlemsche Orkest
Vereeniging zal de kunstenaar een tweetal
zeer geliefde werken spelen, het piano
concert in d-moil K.V. 466 van Mozart en
Beethoven's Vijfde pianoconcert in Es-dur.
Als inleiding tot dit belangrijke concert zal
de H. O. V. de Symphonie in D. gr. terts
(„Der Uhr") van Jos. Haydn ten gehoore
brengen. Het orkest zal onder leiding 6taan
van Kees Hartvelt.
De Kennemer Fotokring
liield een tentoonstelling
Gedurende de beide Kerstdagen hield de
amateur-fotografenvereeniging „Kennemer
Fotokring" in een der zalen van „de Nijver
heid" een tentoonstelling van het werk van
haar leden.
Nieuw werk viel er weinig te zien en hoe
wel er veel knappe foto's waren opgehangen,
hebben wij wel eens betere tentoonstellingen
van deze vereeniging gezien. De kerkfoto's
van Stoelman en de meer gevarieerde collec
tie van Van Borselen, staken boven de rest
uit.
Het is voor de amateur-fotografen nog
moeilijke tijd wat het materiaal aangaat. Wij
hopen voor hen en voor de K.F.K., dat een
volgende Kersttentoonstelling, een beeld zal
geven van een opleving in hun liefhebberij.
Burgerlijke Stand
HAARLEM, 24 December 1946"
BEVALLEN- 21 Dec., W. M. van der Voort-
van den Oetelaar. d.; A. de Ridder—Hofer, z.;
22 Dec., A. L. G, Schavemaker—Bergkamp; II.
VlugtBlouw, d.; 23 Dec., A. CopPrinsen, d.;
A. Verburgt— Okkerse, z.; A. H. T. Eizema—
Faasman, z.; J. W. H. Bijvoets—van Wijngaar
den, d.; T. TammingaLamsma, z.; 24 Dec., E.
A. Zandsfcra—Gerrits, d.; A. M. Mol—van
Aasema, z M. E. RijndersSlagter, d.
OVERLEDEN: 22 Dec.. G. G. Hopman—Tit. 80
j„ Karei van Manderstraa»; A. I. van den
Ameele, 63 j., Lorentzkade. G. Dogger—Kappel-
hof, 82 j., Jansweg; H. Maasdam, 52 j., Lange
Annastraat; E. A. Hetem—de Nijs, 77 j., Morin-
nesteeg.
ONDERTROUWD: 24 Dec., C. A. I. Hesterman
en E. Jonkmans; N. J. van der Aar en A. L.
Bergkamp: B. Meijer en E. C. Habich; W, A.
Kervel en J. S. Janssen; B. v. d. Meij de Bie en
A. J, M. Kloes; W. J. van Waard en T. Groot;
A. van Vaneveld en J. G. Hoogendijk; J. Kloos
en J. Bruijn; C. Spanjaard en A. Welagen; A. J.
Tromp en E. M. J. Hazenberg; W. J. Hogenes en
W. Ippijn; J. Strjjbis en A. J. H. Horst; C. C.
Kreuger en D. J. Alles; A. D. Stöver en W. A.
Kleef; M. v, Kruiselbergen en E. Hessling; P.
v. d. Kroft en G. D. van Roon; J. A. J. Rob en
K. van Zadelhoff; E. A. Boesaard en J. Horse-
lenberg; W. C. Rutte en M. H. Preenen; H. J.
Schilder en H. M. van Houwelingen Rijkhoek;
G. H. Sel'horst en J. Bouman; B. Kromhout v.
d. Meer en G. Prins; L. Bellekom en W. M. Saar-
loos; A. Slot en C. T. Dekker
GEHUWD: B. J. M. Tönmermans en J. Hage-
doorn; C. Wildeboer en E. de Ridder; C. Elsinga
en J. M. C. Lubbers; F. C. Davidse en M. G.
MooijT. E. Scholten en N. Eggelte; M. B.
Schelf er en E. J. Steen kist; A. Meindersma en
G. A. Borgesius; W. J. Nieuwenhuizen en E. F,
Vrees; J. Alders en AL C. Akersloot; K. J.
Meerts en J. F. Foulon; H. L. Imanse en M. W.
Kloos; P. N. Valk en A. Kok; P. Haringhulzen
en M. J. Zwart; H van Son en M. Eerhart.
Agenda voor Haarlem
VRIJDAG 27 DECEMBER
Concertzaal: Nationale Indiëavond, 20 uur.
Rembrandt: Er komt een vriend vanavond: 14.00,
16.15, 19.00 en 21,15 uur. Cinema Palace: Het roode
teeken 14.00, 16.15, 19.00 en 21.15 uur. Luxor:
Hands across the border: 14.00, 16.15, 19.00 en
21.15 uur. Frans Hals: Symphonie Pastorale 14.00,
16.30, 19.00 en 21.15 uur. City: Het gebeurde in
Napels: 14.15, 16.30, 19.00 en 21,15 uur. Spaarne:
De koning der prairie: 14.30, 19.00 en 21.15 uur.
ZATERDAG 28 DECEMBER
Stadsschouwburg: „De Sneeuwkoningin", 14
ur; Oompjes Droom, 20 uur. Frans Hals Mu"
!um (Renalssancezaal). Truus Kloes, Kerstlie
deren bij de luit, 20 uur. Concertzaal: Muzikale
Show ^Sweet and Swing", 20 uur. Bioscopen:
als Vrmiag.
Verhoogde provinciale
subsidie voor de H.O.V.
Ged. Staten van Noordholland stel
len de Provinciale Staten voor het
subsidie voor de Haarlemsche Orkest
Vereeniging te verhoogen van f 5.000
op f 10.000 en dat voor het Concertge
bouw-orkest te Amsterdam van
f 12.500 tot f 25.000.
In hun toelichting deelt het college mee,
dat de minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen het principe van het
garandeeren der salarissen wenscht te
hondhaven. Met gemeentebesturen zijn
voorloopige besprekingen gevoerd, waarin
de vraag is voorgelegd, of zij in beginsel
bereid zijn medewerking te verleenen aan
een regeling, waarbij 50 van de voor de
garanties benoodigde gelden voor rekening
komen van gemeenten, provincies en
eventueele particuliere tezamen en de
overblijvende 50% ten laste van het Rijk.
Die besprekingen, zijn nog niet afgeloqpen.
De garantie voor de HOV zal een som van
ongeveer f 155.000 beloopen. De gemeente
Haarlem en omliggende gemeenten zouden
dus tezamen met de provincie een bedrag
van f 77.500 dienen toe te zeggen, waar
tegenover het rijk een gelijke bijdrage
zou stellen. Ged. Staten zijn van meening
dat het uit een oogpunt van financieel be
leid niet wenschelijk geacht moet worden
een deel van den op het budget van de
HOV drukkenden salarispost te garandee
ren. Het huidige subsidie is echter te laag
en daarom wordt voorgesteld tot verboo
ging over te gaan.
MUZIEK
55
Traag maakt de stad zich los uit de om
helzing van de vorst. Een goot laat nog een
laatsten ijspegel in splinters vallen; hakke-
poffend dreunt een bootje op de brokkelig-
brooze schotsen van den voormaligen ijs
vloer in, echter zonder succes, wat een
meeuw een minachtenden kreet ontlokt.
Ha, die menschen met hun opschepperige
maakseltjes!
Het ruischt door de lucht van een won
derlijke zoelte en mijn buurman laat zich
den dag na Kerstmis verleiden tot het bui
tenzetten van den vuilnisemmer in hemds
mouwen, wat hem anders slechts in de
Hondsdagen overkomt.
„Watte weertje", meent mijn conducteur
te mogen opmerken, als hij het kaartje
zonder polsmoffen uit het boekje vingert.
„Watte weertje" echo't de schillenboer,
wanneer zijn paard weer zonder „scherp"
door de straten klotst.
Ach ja, het was mooi, die zwierende
menschjes op de singels, hoe ze er in een
paar uur een schilderij van Breughel van
wisten te maken; het was prettig, die tin
telende kou langs je gezicht te voelen,
maar de kolen slonken véél te graag en de
treinen werden al minder warm. Het was
heerlijk, het ijs onder je door te voelen
schieten en de heele winterwereld als je
privé-eigendom te voelen, maar de man
onder het viaduct met zijn viool is blijer
met een langer kwikstaafje
De stad maakt zich los uit de koude ar
men van vader winter. Het was een kort
tête-a-tête, maar zóó, met het zonhetje
weer op je bql is het toch wel zoo aange
naam. Geef die vaseline even aan, dan
kunnen de schaatsen opgeborgen worden..
J. F.
Kinderkoor „Inter Nos'
avxs
Kort na „De Minrrfestreelen" heeft ook „In-
ter Nos" een avond Kerstliederen en boven
dien een Kerstcantate gezongen. Een verge
lijking tusschen de praestaties van dit reus
achtige kinderkoor en die»van het handjevol
uitgezochte jongensstemmen te maken zou tot
onjuiste conclusies leiden. Maar toch mogen
we constateeren, dat het ensemble der groo
teren, zooals dat in een deel der liederen zich
deed hooren, de vergelijking zonder veel
schade zou kunnen verdragen. De resultaten
der door den dirigent Jan Booda toegepaste
scholing van het stemmenmateriaal heeft tot
zeer verheugende resultaten geleid. Er werd
niet alleen zuiver, doch ook mooi gezongen.
Teksten in vreemde talen leverden ook hier
geen bezwaren En het geheelc koor was zoo
geoefend, dat Booda kon volstaan met enkele,
aanwijzingen, waarbij hij zelf als begeleider
aan den vleugel zat.
Enkele jeugdige solisten, zoowel jongens als
meisjes, wekten hoewel van hun toekomstige
stemontwikkeling nog niets te voorspellen is,
mooie verwachtingen door de zuiverheid hun
ner vertolkingen.
Bach's Weihnachts-oratorium
voor de 25ste maal
Haarlem's Gemengd Koori
Voor den 25sten keer voerde Haarlem's Ge
mengd Koor op tweeden Kerstdag eenige der
zes Cantates uit, die samen Bach's „Weih-
nachts-Oratorium" vormen. Er» is van dit
„jubileum" weinig of geen ophef gemaakt:
een korte toespraak van den voorzitter, een
bloemenmand voor den dirigent Jan Booda,
die bijna al die uitvoeringen verzorgd en ge
leid heeft, waren de eenige kenteekenen.
Meer dan welke feestelijke viering ook spreekt
trouwens het feit dat deze uitvoeringen
evengoed als die der Matthaeus-Passion door
de C. O. V. een schoone traditie* geworden
zijn, die elk jaar haar getrouwen zelfs in toe-
nemende mate trekt.
Traditie in zekeren zin is ook het karakter
der uitvoeringen geworden, wat koor en or
kest betreft. Tegen de onvermijdelijke muta
ties in die lichamen waren de blijvende ker
nen bestand, de nieuwe elementen moesten
zich daarbij aanpassen. Toch is er wel wat
veranderd: Booda s in de eerste jaren vooral
op massale werkingen gerichte interpretatie
heeft gaandeweg aan fijnheid en rijkdom der
schakeeringen aanmerkelijk gewonrjen, zoodat
ook nu weer vooral in de koralen ontroerend
mooie momenten voorkwamen.
Ingrijpender wijzigingen onderging de so
listische medewerking. Die was ditmaal eer
geheel andere dan in vroegere jaren. Door
dat Corrie Bijster plotseling ziek geworden
was moest een klein deel der sopraan-partij
door een tiental sopranen van het koor wor
den overgenomen-} de aria's vervielen. De alt
Akke de Vries verrichtte goed werk, doch
het timbre van haar stem heeft niet het volle,
weeke. dat we in een aria als „Sehlafe mein
Liebster" zoo gaarne hooren. Iets dergelijks
zouden we van den tenor Gerard v. d. Berk
kunnen zeggen; zijn recitatieven klonken wel
eens wat droog. Maar eerbied dwong hij af
door zijn vertolking van de beide moeilijke
coloratuur-aria's. De bas Herman Schey ech
ter overtrof al zijn voorgangers verre. Hij is
een der weinige begenadigden, die alles in
zich vereenigt wat iemand tot een groot zan
ger maakt en zijn vertolkingen waren dan ook
ideaal.
Ik mag dit verslag niet besluiten zonder
eenige woorden van hulde aan Nelly Boeree
en concertmeester Gijs Beths voor hun voor
treffelijke interpretaties der solotrompet- en
solovioolpartijen gewijd te hebben. De zilve
ren mijlpaal is dus met eere bereikt.
K DE JONG.
Brandstoffencommissie
w
rordt opgeheven
Zooals wij reeds medegedeeld hebben,
zal de Brandstoffencommissie te Haarlem
op 30 December ophouden te bestaan. Dè
toewijzingen voor brandstoffen zullen met
ingang van dien datum geschieden door het
toewijzingskantoor van het Rijkskolenbu-
reau, Westermarkt 2, Amsterdam-C, tele
foon 48109 en 38582.
OU*0!
Vv
Prins Bernhard moet wegens een lichten
griepaanval het bed houden. Het was niet noo
dig, medischen bijstand in te roepen.
Er wordt gewaarschuwd tegen het clan
destien koopen van zoogenaamde bakolie, welke
uit geel gekleurde vloeibare paraffine bestaat.
Het gebruik van deze „olie" voor bakdoelelnden
is schadelijk voor dc gezondheid.
Paardenvleesch zal niet zonder bon verkrijg
baar worden gesteld.
Het Leidsche tribunaal heeft de beschuldi
gingen tegen den vroegeren gemeentesecretaris
van Lelden mr. dr. C. E. van S. vervallen ver
klaard.
Het op 10 Mei 1940 bij de Tweede Kamer in
gediende wetsontwerp Inzake het voortduren
van den jftaat van beleg is ingetrokken.
Op het vliegveld Ypenburg is de eerste lucht
taxi in gebruik genomen.
Het tribunaal te Hilversum heeft S. v. d. B.,
die onder den naam Dirk van Heel voor de
radio causerieën voor boeren hield, drie jaar
lnterneering opgelegd.
De gewezen dirigent van den Nederland-
schen Omroep, Pierre R., die na 7 maanden ln
terneering in Mei j.l. in vrijheid was gesteld, zal
op grond van de uitspraak van het Hllversum-
sche tribunaal nog 1 jaar en 5 maanden in een
kamp moeten doorbrengen.
De Staatscourart van 24 December bevat de
volgende prUsbeschikkingen: lederwaren, vaste
brandstoffen locomijn, groothandel vaste brand
stoffen, kleinhandel vaste brandstoffen, gas-
cokes, bunkerkolen voor de zeevlsscherij en bun.
kerkolen voor gebruik op binnenwateren, voorts
is opgenomen een regeling van een gegaran
deerd minimuminkomen voor handelsreizigers.
HAARLEM EN OMGEVING
In verband met de koude zal de eerstvol
gende padvinderswijdingdienst op 29 December
niet in de Bavo, doch in de Kloppersingelkerk
worden gehouden en wel van 19—20 uur,
De rekening over 1943 van de provincie
Noordholland sluit met een batig saldo van
f 566.410, welk bedrag op de begroeting van 1946
Js verrekend, vOor zoover dit niet reeds vroeger
Is geschied.
De PartU van den Arbeid, federatie Haar
lem houdt Donderdag 2 Januari een openbare
vergadering in het Gemeentelijk Concertgebouw,
waar Koos Vorrink spreken ^1 over „Naar een
nieuwe wereldorde". Verder zullen eenige solis
ten van naam muzikale medewerking verleenen
en de Haarlemsche „Stem des Volks" zingt.
Aanvang 20 uur.
Dinsdagavond om halfnegen is brand uit
gebroken in het Sousterraln van een villa op den
hoek van het Floraplein eft Wagenweg, waar de
ketel van de centrale verwarming staat. In de
omgeving lag oud papier, dat vlam vatte, waar
door de brand ontstond. Doordat de muren van
steen waren, was uitbreiding niet gemakkelijk.
Het brandde fel, toen de brandweer'verscheen.
Met één slang is het vuur gebluscht. De schade
beperkte zich tot enkele meubelstukken,
Toen Woensdagavond twee personen in een
perceel aan het Lorentzplein kwamen, zagen zij
een raam open staan en In huls hoorden zij ge
stommel. Het bleek, dat een Inbreker zich in
huls bevond, die ongemerkt de woning heeft
verlaten. Er wordt niets vermist.
Het Instituut voor Arbeidersontwikkeling
organiseert Zondagmorgen 29 Dec. in samenwer
king met het Humanistisch Verbond een lezing,
ment als spreker den heer Ir. S. A. Posthumus,
lid van de Tweede Kamer (P. v. d. A.). De be
kende tenor Jan Laarsveld zal deze bijeenkomst,
welke plaats vindt in restaurant Brinkmann,
Groote Markt, opluisteren.
Het Katholiek Gemengd Koor zal Maandag
6 Januari onder leiding van den heer Evert Haak,
een concert geven in het R.K. Vereenigingsgc-
bouw te Heemstede. Daarbij werken mede de
sopraan mevrouw J. v. d. Velde—v. Beem en de
pianist Louk Nelissen.
Het Tooneelconcours van „Kunst na Ar
beid" te Hillegom wordt a.s. Zondagavond voort-
geezt. Ditmaal is het „Door Eendracht Sterk"
uit Heemstede, die voor het voetlicht komt, met
het tooneelspel in drie bedrijven varj Joh. v.
Eekelen en Jan Grosfeld „Een, die niet geteld
wordt".
De Stichting „Bloemlust" houdt een groote Kersttentoonstelling in het gebouw van de
H.B.G. Vakvertegenwoordigers uit de geheele bollenstreek hebben inzendingen ge
leverd; vooral bij de narcissen waren vele nieuwe variëteiten te zien.
Zuidelijke kunst
in de Spaarnestad
.Haarlems gemeentebestuur begroet deze
.geste uit Limburg met vreugde". Deze
woorden van burgemeester M. A. Reinalda
teekenden de officieele belangstelling, die
er voor de tentoonstelling in het Frans
Halsmuseum bestaat.
In één der stemmige vertrekken van het
Haarlemsche museum werd Dinsdagmid
dag de expositie van werken uit Maastricht,
Roermond en omgeving officieel geopend.
De heer Huisman vertelde als secretaris
van de Haarlemsche afdeeling van het Ne
derlandsch Kunstverbond iets over de voor
bereidingen tot deze galerij van Zuidelijke
kunst; de directeur van het Frans Hals
museum, „de heer J. Baard, dankte de
schilders uit het Zuiden en den initiatief
nemer, den Haarlemmer Ab Loots, waarna
hij wees op het belang, dat vooral voor
vele Haarlemsche kunstenaars schuilt in
het bezoeken van deze bijzondere tentoon
stelling. Burgemeester Reinalda verklaar
de na een kort woord de tentoonstelling
voor geopend.
Ijs was nog sterk genoeg
voor een auto
Een Haarlemsche automobilist trof het van
morgen, dat het ijs op den Raamsingel nog
sterk genoeg was, want toen hij om halfticn
met zijn auto achteruit reed, maakte hij een
te groote bocht en vermoedelijk door de glad
heid van den weg, kwam het voertuig op het
ijs terecht. De bestuurder kon rustig uit den
wagen stappen. Met een auto werd dc aulo
naar den anderen kant van den singel ge
trokken en op de Raamvest tegen het talud
omhoog gehaald. Daarna reed men den wa
gen naar de garage terug.
