Bloemendaalsche begrooting-1947
wijst tekort van 572.000 aan
De rolfrommelwagen verving het paard
Nu Haarlem noodlijdend is....
Hildebrand-monument komt toch
Veertig jaren Cemeentereiniging
en een „scheidende baas"
U EN Gemeentereiniging is een levend
J-' bedrijf In deze paar woorden legt
de heer A. v. Driel, de directeur van de
Haarlemsche gemeentereiniging, den ont-
smettingsdienst en het vervoerbedrijf, zijn
onverwoestbare liefde voor den tak van
de gemeentelijke bedrijven, waaraan hij
veertig lange jaren zijn krachten schonk.
Als technisch ambtenaar kwam hii op
den eersten Januari van het jaar 1906 bij
de Gemeentereiniging en wanneer dit jaar
1946 ten einde zal zijn, is zijn levenstaak
volbracht, een taak, die door de jaren
heen met Haarlem is vergroeid, en waar
onze s'ad trotsch op kan zijn.
Wanneer men den binnenkort vertrek-
kenden directeur laat vertellen over de
vier maal ti?n jaren, gedurende welke hij
Zijn beste krachten gaf aan de reinheid
van onze stad, valt het allereerst op, wat
er in dien tijd is veranderd in de Spaarne-
rtad.
D" technische ambtenaar, die in het be
gin van deze eeuw met jeugdig enthou
siasme bij de gemeente in dienst trad,
kwum bij eer b°drijf waar de paarden-
tractie en de tonnetjes herinnerden
aan reeds verruderde begrippen over
6tadshygiëne. Vuilnis en afval werden
in die dagen nog uitgezocht en wat heele-
maal niet bruikbaar bleek voor bemesting,
werd bij de Liede in het rietland gestort.
Wanneer de straks scheidende directeur
vertelt \an den tijd, waarin het verboden
door overmaat aan handige vondsten ten
slotte onbruikbaar bleek te zijn, en hoe hij
zelf met een mécanodoos zat te prutsen om
het probleem van de vuile Haarlemsche
grachten op te lossen. De mécanodoos hielp
den heer van Driel aan een idee, om met
behulp van een drijvend schepnet het vuil
van de wateroppervlakte te „roomen"
Ir. Veldhuyzen werkte het verder uit en
thans zijn de vuilscheppers in menige stad
een onmisbare hulp van de gemeentereini
ging. De automatische vegers, die tegelijk
het straatvuil opscheppen en de moderne
„roltrommelwagens", waarin het huisafval
wordt samengeperst: de gedachte aan al
deze heerlijkheden voor een Reinigings
directeur geven den heer van Driel gelegen
heid te over, om te vertellen over zijn
troetelkind: de Gemeentereiniging.
In één der gangen van het gebouw
aan den Ouden Weg hebben we de ge
schiedenis van het bedrijf aan den
wand zien hangen: daar herinneren
afbeeldingen van T-Fordjes en primi
tieve vuilniswagens aan den tijd, toen
men zijn horloge nog niet gelijk kon
zetten op de bel van den vuilnisman....
De oorlogsjaren zijn niet onopgemerkt
voorbij gegaan: maar dank-zij de groente
handelaren en de schillenboeren van Haar
lem, heeft onze stad niet lang tegen de
ontsierende en kwalijk riekende hoopen
vuil uit den laatsten bezettingswinter hoe-
was. dat de voerman op den wagen bleef ,°pJe jlen' d? overal ondergedoken
zitten, en waarin het paard niet in draf onto s konden weer betrekkelijk gauw hun
mocht loonen, kuken w« onwillekeurig, dl!?s' m bet belang der reinheid hervatten,
naar buiten, waar een moderne „roltrom- sIechta dagen schelden den
meiwagen" de vuilnisbakken ophaalt en we- vai\ Zljn afschei<*- °P
bedenken hardop, dat er wel heel wat ge-LfTff'V "If"! d°°r
wijzigd is ee Renne- Het werk, dat de
De directeur neemt deze gedachte over g?a"d? di«cteur min of meer als een roe-
en vertelt hoe geleidelijk het Gemeentelijk J S "J
reinigingsbedrijf zich aanpaste aan de Haarl0ms Jadshygiene
eischen van een nieuwen tijd. Toen de heer d^n Y£?rger Vmdeni de Jaa,tsle 'f
Van Driel in 1924 hoofdinspecteur van denia??ds oen gewaardeerde krach
dienst we-d, welke bevordering in 1927 w-1 bd de bedruven, "aaf?ver h« °P 1 Januari
volgd werd door het directeurschap, tuften i d scePter gaat zwaaien,
er drie oude legerautomobielen door Haar-
ipm. die de 39 paard-en-wagens een handje
%ie'pen bij de vuilopruiming. De kosten
van den dienst konden op deze wyze be
trekkelijk laag gehouden worden en to an
de crisis in zicht kwam, paste de Haarlem
sche gemeen.ereiniging zich verder aan bij
de omstandigheden. Het .moest eqhter 1936
worden, eer het laatste paard wegens
,.overcoinpleei" op stal kwam te staan.
Ook Bets werd gemotoriseerd en het paard
had voor de Haarlemsche gemeentereini
ging afgedaan.
Voordien heeft het reinigingsbedrijf
echter een bewogen tijd meegemaakt; wij
doelen op de annexatie van 1927, toen, door
de uitbreiding van de stad een grooter
wagenpark en meer personeel noodig
schenen. Een gedurfde reorganisatie maakte
dit echter overbodig: voor den groei van
onze gemeente had de Reiniging 138 werk
lieden in dienst; na de annexatie kon dit
aantalworden teruggebracht tot 136.
Aan den eenen kant moest de heer van
Driel zijn dienst in den loop der jaren in- j
krimpen: het verkoopen van mest en afval
werd door de stijging der loonen en de
komst van de kunstmest vlak na den eer- j
sten wereldoorlog onmogelijk gemaakt;
anderzijds ging zijn leiding zich uitstrek-
keji tot een grooter aantal nevendiensten:
In 1927 werd het vervoerbedrijf in Haar
lem gecentraliseerd, het sneeuwruimen
werd gemoderniseerd en uitgebreid, de
verhuizing in 1932 en latere jaren van den
Harmenjansweg naar den Ouden weg en
een stroom van veranderingen eischten den
geheelen mensch.... en ze kregen hem
ook!
Herinneringen-
Nationale Indië-avond
In het Gem. Concertgebouw is Vrijdagavond
een openbare vergadering gehouden onder den
titel „nationale Indië-avond", uitgaande van
het Nationaal Jongeren Verbond en „Indië
Nood", waarop twee sprekers het woord gevoerd
hebben over de basis-overeenkomst van Ling-
gadjatl.
De heer Belonje besprak eerst de houding
der R K. kamerfractie bij de behandeling
het onderwerp in de Tweede Kamer. Uit artike
len van prof. Romme had spr. den indruk ge
kregen, dat prof. Romme afwijzend stond tegen
over de overeenkomst. Hij was toen te vergelij
ken met iemand, die, in een harnas gestoken,
de regeering tegemoet trad met wapenen. Lang
zamerhand wijzigde hij zijn standpunt en in de
vergadering van de Tweede Kamer was
gehuld in een weinig krijgshaftig colbert-i
tuurn. Volgens spr. heerschte er tijdens de
debatten een sfeer van onoprechtheid. Wat zal
er nu gebeuren,-is de vraag. Het is thans nutte
loos een beroep te doen op de regeering. Voor-
loopig moeten wij, aldus spr. afwachten en
rampen, welke in aantocht zijn, aanvaarden, als
een beproeving. Aan een ondergrondsohe actie
mag niet worden deelgenomen, maar als binnen
kort door grondwetsherziening nieuwe verkie
zingen voor het parlement noodzakelijk zijn.
kan nog wat bereikt worden. Dan begint de
tweede ronde, nadat de eerste verloren was.
Dr. W. K. Feuilletau de Bruyn merkte op, dat
men na den eersten tegenstand niet ontmoedigd
moet zijn. Er zullen er nog meer volgen. Spr.
was van meening. dat het katholieke deel der
bevolking niet achter de Kamerfractie staat.
Tijdens vergaderingen in Limburg heeft hij
kunnen constateeren, da» men het daar niet eens
was met het standpunt der KVP. Den toestand
in Indië besprekend, zeide de heer Feuilletau de
Bruyn, dat er geen sprake is van gezag en rechts
zekerheid. Volgens hem zullen er dezer dagen
lange lijsten van gesneuvelden in de kranten
verschijnen. Er heerscht een ernstige vertrou
wenscrisis in ons land. Dat is te betreuren, want
democratie bestaat niet. als er geen vertrouwen
is. Dat vertrouwen in de Nederlandsche demo
cratie is kapot. De regeering trekke hieruit
haar conclusie, besloot spr.
De bijeenkomst werd -met orgelmuziek opge
luisterd.
HET WAS ZUIVERE KOFFIE
Den 9en December werd tegen een Haarlem-
schen thee- en koffiehandelaar, door den amb
tenaar van het O. M. bij de Economische Recht
bank f 1500 boete geëischt. De handelaar werd
er van verdacht, zijn koffiemélanges te duur
verkoeht te hebben. Nadat de rechter eenige ge
tuigen had gehoord, werd de handelaar op den
23sten December vrijgesproken.
Op de secretarie is ter inzage gelegd
ontwerp-begrooting van Bloemendaal voor
1947 Het ..eindcijfer is 1.229.718 Het batige
saldo van 1945 is pro memorie geraamd. De
achterstallige inkomsten van vorige dienst
jaren zijn op 4000 geraamd, waartegenover
evenwel 8000 aan uitgaven staan. Onder de
inkomsten is een post van f 572.000 geraamd
als bijdrage van den kapitaaldienst tot dek
king van het tekort over dit jaar
De post salarissen voor ambtenaren ter
secretarie is uitgetrokken op 105 887, tegen
f 90.860 voor 1946.
De belooning van de politie zal in 1947
f 157.493 vragen. De rijksbijdrage in de kos
ten der politie is geraamd op 87 500.
Voor de straatverlichting zal dit iaar
f 56.113 noodig zijn, tegen slechts f 20 220 in
1946 en 16.271 in 1945. Alleen 5000 zijn
noodig voor het aanschaffen van lampen.
De subsidies ter bestrijding van de tuber
culose bedragen 3500 (1946: 5000)
Aan rente van geldleeningen moet in 1947
uitbetaald worden 108 099 (1945: f 115 822).
Voor aflossing is uitgetrokken 222.208 (1945:
226.208).
f 500 zal bestemd worden voor de kosten
van een proefschrift over de geschiedenis van
Bloemendaal door drs. P Hoekstra. De raad
besloot daartoe in 1940. Thans wordt verwacht
dat dit crediet, in verband met de gewijzigde
omstandigheden, wel niet voldoende zal zijn.
De opbrengst van de Straatbelasting is nu
geraamd op f 110.000 In vorige jaren bracht
die slechts 40.000 op Men weet dat het rijk
een verhooging dezer belasting geëischt heeft
Voor onderhoud van wegen en voetpaden
is 116.035 uitgetrokken (1945: 20.000, 1940:
f 60.000) en voor wandelplaatsen en plantsoe
nen 87.690 (1945: 39 368. 1940: f 50.450).
25000 m2. wordt heTbestraat. 18 000 m2. voet
en rijwielpaden worden gerepareerd.
De subsidie aan Thysse's Hof is evenals
voor 1946 op 750 gesteld. In 1945 -gaf de ge
meente 1500 Omdat de toestand der finan
ciën der gemeente nog steeds zorgwekkend
is, is verhooging niet mogelijk zoo mer
ken B. en W. op.
De jaarwedden der onderwijzers zijn, even
als voor 1946. geraamd op 66.400. Het is
bekend, dat er een rijksregeling tot verhoo
ging der salarissen te verwachten is Worden
de jaarwedden verhoogd, dan krijgt de ge
meente ook meer rijkssubsidie.
De subsidie aan de H O.V. is, gelijk aan
1946, gesteld op 1250 In 1945 kreeg deze ver-
eenjging 2500. Het Bloemendaalsche corps
„Sursum" krijgt 75 (1945: 150).
Voor ondersteuning aan behoeftigen is
90.000 geraamd (194660.000). De steun-
normen zijn verhoogd, bovendien drukt een
deel van de uitkeeringen aan gezinnen vó
politieke delinquenten op de gemeentekas.
De opbrengst der belastingen is als volgt
geraamd
190 opcenten Grondbelasting gebouwd
224.200
110 opcenten ongebouwd 5800.
150 opcenten Personeele Belasting 253.000
22.200 hooger dan voor 1946). Daartegen
over staat, dat de belasting-suppletie door
het rijk 5000 lager is geraamd.
De uitkeering uit de Ondernemersbelasting
is op 6000 uitgetrokken, dat is 8.200 lager
dan voor 1946.
De hondenbelasting zal 10.000 opbrengen,
wat 4000 meer is dan in 1946.
Het batig saldo van het gasbedrijf wordt
pro memorie uitgetrokken. Verwacht wordt,
dat -de waterleiding een winst zal opleveren
van 19.000
Voor onvoorziene uitgaven is 24.547 be
schikbaar.
Op de kapitaaldienst is 2000 uitgetrokken
voor een algeheele vernieuwing der school
bibliotheken.
firn
ln Manchester treedt een variété-gezelschap op, waarbij verschillende evene
menten op het gebied van acrobatiek en dressuur te bewonderen zijn. Hierboven
een van dS vrouwelijke artisten bij dagelijksche repetitie met haar Python.
Gaslooze uren redden
een Haarlemmer
Vrijdagochtend omstreeks 11 uur
werd de Haarlemsche Gemeentelijke
Ongevallendienst gealarmeerd voor
een geval van gasverstikking.
De 70-jarige bewoner van het perceel
Busken Huetstraat 8 N. v. d. L. blee_k den
avond te voren, tijdens het aansteken van
het gas, onwel te zijn geworden, waarna
hij zich te bed begaf. Een neef, die v. d. L.
den volgenden morgen kwam opzoeken,
vond zijn oom als dood in de slaapkamer,
terwijl een gaslucht in huis hem het ergste
deed vreezen. Dank zij het snelle optreden
van den ongevallendienst en dank zij
het feit, dat de gasdruk 's nachts uiterst
gering is (bovendien was het muntje
in den meter opgeraakt) kon het slacht
offer worden bijgebracht. In een zieken
huis werd de man verder in behandeling
genomen.
Wanneer de directeur eenmaal op zijn
praatstoel zit, komen de verhalen los: hoi
Spaarndam nog lang met eén hondekar
„bediend" werd, hoe de eerste vuilnisauto
Chin. Ind. Restaurant HONGKONG
SMEDESTRAAT 21 - TEL. 21375
SPECIAAL NIEUWJAAR MENU
Reserveert tijdig uw tafel.
Kan ook gehaald worden.
(Adv.)
Onzekerheid over twee
belangrijke raadsbesluiten
Nu Haarlem in den zin der wet noodlij
dend is moeten raadsbesluiten waaraan
financieele consequenties zitten, eerst door
hoogere instanties goedgekeurd worden
voor met de uitvoering daarvan begonnen
mag worden. Het toezicht is officieel aan
Gedeputeerde Staten van Noordholland
opgedragen, maar in belangrijke aangele
genheden moet ook het ministerie van
Binnenlandsche Zaken daaraan sanctie
geven.
Dit blijkt thans bij twee raadsbesluiten.
Gemeentelijk inspecteur voor
het onderwijs.
In den zomer is door den raad het voor
stel van B. en W. aangenomen om een ge
meentelijk inspecteur van het Onderwijs
aan te stellen.
De bedoeling is in die functie een onder-
wijs-deskundige te benoemen, die toezicht
houdt op het onderwijs, voor zoover dit
valt buiten de bemoeiingen van den rijks
inspecteur- Verder om zich te wijden aan
alles wat tot verbetering van het onder
wijs kan leiden en B. en W. daarover te
adviseeren. Er werd gemeend, dat deze
ambtenaar vooral belangrijk werk kan
verrichten wat betreft de voorbereiding
en de uitvoering van alles wat samenhangt
tnet de Onderwijs-vernieuwing.
Ondenvijs aan de school
vrije jeugd.
Het tweede raadsbesluit geldt het werk
van de Stichting Haarlemsche Federatie
van Jeugdwerkbesturen. Deze heeft een
plan uitgewerkt om voortgezet onderwijs
te geven aan de schoolvrije jeugd. De kin
deren dus die de school verlaten hebben
en geen daarop aansluitend onderwijs ge
nieten. Daarvoor heeft de gemeente (in de
raadszitting van October) een jaarlijksche
subsidie van f 9150 toegekend; de ge
meente wil bovendien nog f 7500 geven
voor het aanschaffen van leermiddelen en
ook voor de avonduren schoollokalen be-
Geen dezer twee besluiten kon nog tot
uitvoering komen, omdat bet wachten nog
is op de beslissing uit Den Haag.
Stichting van een
Schoolparlement?
B. en W- van Haarlem hebben plan
nen ontworpen tot stichting van een
school-parlement, waaraan alle leer
krachten, werkzaam bij het openbaar
lager onderwijs, kunnen deelnemen.
Indien het. parlement tot stand komt,
zal een bestuur worden gekozen en een
aantal commissies worden samenge
steld, die B. en W. van advies zullen
dienen.
Of het parlement tot .stand zal komen
dient nog nader worden bezien. Het col
lege heeft zich tot onderwijsinstanties ge
wend, met verzoek advies uit te brengen.
Het bestuur van de afdeeling Haarlem van
de Ned. Onderwijzers Vereeniging, heeft
blijkens „Het Haarlemsche sphoolblad" B.
en W. bericht, dat het zich wel kan ver
eenigen met het voornemen tot instelling
er van. Echter verklaart de afdeeling na
drukkelijk dat zij afwijzend staat tegen
over een schoolparlement, dat de plaats
van de organisatie inneemt. De werkzaam
heden zullen uitsluitend beperkt moeten
worden tot ondei-wijskundige vraagstuk
ken. Het schoolparlement zal beschouwd
moeten worden als voorbereidend orgaan
van eventueele -wijzigingen van onderwer
pen, welke betrekking hebben op het la
ger onderwijs. Het' bestuur heeft eenige
bezwaren tegen het ontwerp-reglement en
stelt wijzigingen voor, welke in groote lij
nen overeenstemmen met het reglement
van het Amsterdamsche schoolparlement,
dat sedert 1921 tot groote tevredenheid van
autoriteiten en leerkrachten zijn werk
zaamheden verricht-
Heemstede heeft nog geen
gaslooze uren ingevoerd
Ook in de gemeente Heemstede zijn
maatregelen getroffen, om het gasverbruik
te verminderen, doch deze hebben zich tot
heden hoofdzakelijk beperkt tot drastische
bezuinigingen op de straatverlichting. Met
ingang van Vrijdag brandt de gasverlich
ting op een gering aantal plaatsen. In de
electrische straatverlichting is geen wijzi
ging gekomen.
Tot invoering van gaslooze uren is het
gemeentebestuur nog niet kunnen komen.
Mogelijk worden ze over eenige dagen in
gevoerd. Het gasbedrijf levert ook gas aan
Bennebroek en Vogelenzang en het is niet
zoo gemakkelijk tot beperking over te
gaan. Inmiddels wordt gehoopt, dat de bur
gerij zoo zuinig mogelijk met het gebruik
van gas is.
Te grif betaald
Een dame uit de Pieter Klesstraat te Haarlem
kreeg dezer dagen bezoek van een persoon, die
ever. den meter kwam contröleeren". Het
bleek, dat het Instrument beschadigd was en de
pseudo-contröleur vertelde de bewoonster, dat
zij er verder niets van zou hooren. wanneer z(j
.voorgeschreven" boete van 1200 betaalde.
Het geld kwam ter tafel, verdween in den zak
van den bezoeker en de politie heeft er weer een
geval van oplichting bij gekregen.
De verwachting is dat Hildebrand en de 8 Camera-
figuren in 1947 onzen Hout zullen verlevendigen
In het verleden hebben wij vaak getwij
feld aan de mogelijkheid, dat de Hout nog
eens verlevendigd zou worden met het
Hildebrand-monument. Geen wonder! De
geschiedenis dateert immers al van 1913.
Het zou te veel plaatsruimte vorderen op
nieuw een volledige opsomming van de
feiten te geven, een opeenvolging vafi te
leurstellingen.
Maar nu na 33 jaar kunnen wjj
een hoopvoller geluid doen hooren. Het
ziet er thans inderdaad naar uit, dat het
monument binnen afzienbaren tijd komt.
Bü een informatie ten Stadhuize ver
zekerde men ons, dat aangenomen mag
worden, dat in het komende jaar het mo
nument in den Hout geplaatst zal kunnen
worden.
Het college van B. en W. heeft een half
jaar geleden een uitnoodiging van Prof. J.
Bronner gekregen, om de resultaten van
zijn werk in zijn atelier In de Rijksacade
mie voor Beeldende Kunsten te Amster
dam te komen zien. De 8 beelden, die rond
den fonteinbak zullen komen staan, waren
gereed. De hoofdfiguur, Hildebrand, had
de beeldhouwer onder handen. De ver
wachting was toen. dat met de afwerking
ongeveer nog een half jaar gemoeid zou
zijn. Die tijd is dus nu zoo wat verstreken.
Er zijn toen ook met Prof. Bronner bespre'
kingen gevoerd over den fonteinbak.
De indruk dien het college kreeg van de
figuren die reeds in steen gehakt waren,
is zeerNgunstig. Men weet, dat de beeld
houwer van zijn oorspronkelijk ontwerp
(dat bij de prijsvraag van 1913 bekroond
werd) is afgeweken, omdat hij het, na zoo
veel jaren, niet verantwoord acht. een werk
te leveren dat aan dien tijd gebonden was.
Prof. Bronner heeft wel dezelfde figiffen
uit de Camera genomen, maar de uitvoe
ring daarvan modern opgevat. Daarin
hij goed geslaagd. Men kan zich inderdaad
indenken zoo werd ons verzekerd
dat een kunstenaar thans de bedoelde ty
pen ziet zooals hij ze nu in vorm heeft uit
gebeeld.
Het Hildebrand-monument zal ongetwij
feld een uitstekende verfraaiing van onzen
Hout zijn.
Het is de bedoeling dat het moniment in
den Hout komt, even ten Noordern van de
verlengde Spanjaardslaan, dus op den
doorkijk (over den Hertenkamp) naar het
Paviljoen. Bij de reorganisatie van den
Hout is daarop gerekend.
De figuur van Hildebrand (die meer dan
levensgroot is) komt op een voetstuk af
zonderlijk te staan Om den fonteinbak ko
men de 8 figuren uit de Camera, die on
geveer levensgroot zijn.
Deze typen zijn:
Nurks, het onaangename mensch uit den
Haarlemmerhout.
Keesje, het Diakenhuismannetje.
Pieter Stastok.
Mr. Hendrik Johannes Bruis, alias
„Buikje".
Grootmama Kegge.
Mijnheer van der Hoogen, de „charman
te".
Teun de Jager.
Saartje.
De beelden zijn gehakt van Franschen
kalkzandsteen. Men herinnert zich, dat
eerst de bedoeling was de beelden van
Belgischen steen te maken. De beelden die
Prof. Bronner daarvan vervaardigd had,
voldeden hem tenslotte niet, zoodat hij die
vernietigd heeft Daarna is zijn keus op
den Franschen kalkzandsteen gevallen.
Vrees en geruststelling.
Een deskundige deelde ons mede, dat hij
het betreurde, dat Prof. Bronner Franschen
zandsteen gekozen heeft Hij meent, dat
deze niet bestand is voor ons klimaat, dit
materiaal leent zich in onze omgeving beter
voor beeldhouwwerken die niet in de open
lucht staan. De kans bestaat namelijk, dat
door de inwerking van ons klimaat op den
steen de beelden op den duur hun scherpe
kanten verliezen.
De beeldhouwer de heer Theo van Reijn
te Haarlem, deelde ons mede, deze vrees
niet te deelen. De heer Bronner (hoog
leeraar aan de Rijksacademie voor Beel
dende Kunsten) is een erkend deskundige
die zeker de kwaliteiten van de verschil
lende materialen beoordeelen kan. Ik zelf
ken zoo vervolgde de heer van Reijn
ook den Franschen kunstzandsteen. Er zijn
daarin verschillende soorten; zachte en
harde. De Hildebrand-beelden die ik van
den heer Bronner heb gezien, maakten op
mij den indruk dat zij van de harde soort
gemaakt zijn. Beelden van dezen steen ge
maakt hebben wel te lijden van zeewin
den, maar die hebben wjj hier niet.
De beelden komen tamelijk beschut in den
Hout te staan en ik ben overtuigd, dat de
Haarlemmers er heel lang, zeker eenige
honderden jaren, van zullen kunnen ge
nieten.
Wij konden Prof. Bronner zelf niet naar
deze quaestie vragen, omdaf hij thans on
gesteld is.
De Kerstpakketten voor Indië
Het geld is nog niet geheel
bijeen
De N I.W.I.N.-collecte van 23 December j.l.
ten bate der Kerstpakketten bracht in Haar
lem ongeveer 5500 op. Dank zij de volhar
ding van de jeugdige collectanten, die on
danks de barre koude op hun post verschenen
kon dit bevredigende resultaat worden be
reikt
Haarlem heeft echter nog niet zijn volle
bijdrage geleverd voor de Kerstpakketten, die
aan de onzen in Indië met Kerstmis werden
uitgereikt, maar die nog niet betaald zijn.
Helpt allen mede deze schuld te vereffenen!
Bijdragen kunnen worden gestort op giro
rekening 332581 van de Ned Handel Mij. te
Haarlem, met vermelding: Kerstpakketten
N.I.W.I.N.
REMBRANDT. Een verzetsfilm zonder
standbeeld-voor-helden-allures, en toch een
monument van het Fransche verzet. Met een
wonderlijke fijnheid hebben de Eclair-studio's
in „Er komt een vriend vanavond" den
mensch in het ondergrondsche werk weten uit
te beelden: zijn zwakheden, zijn zin voor
humor, wanneer het er om gaat een „Boche"
bij den neus te nemen en zijn tragiek, wan
neer de illegaliteit zijn zieleleven komt be
roeren Zoo is een gaaf werk ontstaan, waar
in de camera het boeiende scenario op den
voet volgt: zonder scrupules wordt hetrkrank
zinnigengesticht als hoofdkwartier van de
Maquis getoond, maar nergens zijn deze ver
dwaasden afstootend.
De sterken van dat verzet: zij zijn geen
halfgoden geworden en de zwakke broeders
geen lafaards. Juist door de krankzinnigheid
van dat groepje pathologen blijven de ande
ren scherp gescheiden van het pathos: de
eenige overdreven helden zijn wellicht de
boeren, die met de hooivork den bezetter te
lijf willen. Er is geen film van bloed en gru
welen gegroeid, het bleef een „thriller" over
het vanzelfsprekende verzet; een liefdevolle
camerabehandeling en gespannen spel maken
van deze rolprent een „vriend, dien ge graag
ziet komen".
In FRANS HALS draait de film „Symphonie
Pastorale", die op het filmfestival 1946 in
Cannes een eersten prijs behaalde. De film
werd gemaakt naar het boek van André Gide.
Pierre Blanchar speelt de dominéé uit het
kleine bergdorpje, die een. blind meisje mee
naar huis neemt om haar op te voeden. Een
meisje, waar hij en zijn zoon later beiden
van gaan houden. Als zij later genezen wordt
en kan zien, gaat het gezii) van den dominéé
op de meest tragische wijze ten onder.
Zelden zagen wij een film, waar zooveel
eigenlijk afgezaagde motieven een zoon
die van buis wegloopt in de sneeuw, een her-
eeniging in een dorpskerkje, een blinde die
leert zien zoo boeiend en verantwoord op
genomen waren in een beklemmende en toch
rustige handeling, die stap voor stap naar
het onafwendbare noodlot voert. Ster van de
film is Michèle Morgan als het blinde meisje.
SPAARNE THEATER. Het laatste pro-
framma van het oude jaar in het theater aan
e Kleine Houtstraat zal velen weten te trek-
ken: „Wild Fire" is het neusje van den Cow
boy-zalm en bovendien is deze film in kleu
ren opgenomen De sfeerteekening van het
ruige Westen van de „States" met het getrok
ken pistool als laatste en meest doorslaande
argument heeft den makers gelegenheid te
over gegeven, hun vaardigheid op het gebied
van emotie-films te toonen en de geslaagde
kleuren maken van het tooneel, waarop het
avontuur zich afspeelt, een wonderland. Het
voor-programma vermeldt ook een klucht
met. Ralph Byrd, die zoo langzamerhand al
heel wat komische situaties op zijn geweten
heeftOok in „Leve de vooruitgang" valt
hij van de eene zotheid ln de andere, zoodat
het filmpje de lachers van begin tot eind op
zijn hand heeft.
LUXOR. „Hands accross the border"
een nieuw Amerikaansoh product, dat rich
echter in geen enkel opricht van het oude
type Wild-West-story onderscheidt. Met waar
lijk strakke consequentie hebben de makers
vermeden, een enkel nieuw, origineel détail
op dit thema te bedenken: zoowel het verhaal
als de conventioneele manier van filmen da
teeren van vóór den oorlog; de zingende cow
boy is m:~schien eens een nieuwe verschij
ning in dit soort films geweest, maar op het
oogenblik behoort ook hij tot het archief van
de Wila-West-romantiek.
CITY. „Het gebeurde in Napels" is ge
maakt naar een boek van A. Bailly: „Naple:
au baiser de feu", een novelle met een rau-
wen, realistischen inslag. Een vergelijking
tusschen het boek en de film heeft natuurlijk
weinig zin, want ieder weet van te voren, dat
van het origineel weinig meer te vinden
De verandering in den titel is in dat op-
zcht karakteristiek. „Napels onder den zonne
gloed". zooals men den titel van het boek
zou kunnen weergeven, duidt op een zinvolle
verhouding tusschen de handeling en de at
mosfeer: „Het gebeurde in Napels" heeft iets
toevalligs en inderdaad: het had even goed ln
San Diego kunnen gebeuren en als de film
dan „De danseres van Diego" had geheeten,
was de overeenkomst in vrouwelijke hoofd
figuren opvallend geweest.' Beide zijn a-mo-
reele, leugenachtige verschijningen,'met een
onweerstaanbare aantrekkingskracht op man
nen
Toont deze rolprent aan. dat het de film
onmogelijk is een letterkundig gegeven on-
vervormd weer te geven, ze laat ook in het
bijzonder zien hoe on-filmisch een zanger i6,
want er zijn maar twee volle, levende per
sonen in het werk: Viviane Romance en Mi
chel Simon De zanger Tino Rossi, die voor
het publiek de voornaamste figuur is. blijft
wat de dramatische ontwikkeling betreft, op
den achtergrond als een statische verschij
ning. Dat zijn zang'perfect en uiterst melo
dieus is en reeds alleen in staat om de aan
dacht te boeien, is een factor die eigenlijk los
van het geheel staat en het brokkelige karak
ter van dit werk accentueert.
l'ALACE. Een van Earl Derr Biggers
bekende „thrillers" leverde de stof voor de
film „Het roode teeken" een geheimzinnige
geschiedenis welke zich afspeelt in een wol
kenkrabber Er komt van alles aan te pas:
radar radio, gifgas en valluiken en er ge
beuren legio moorden Charlie Chan, de be-
roqmde speurder, geassisteëyd door zijn on-
handigen zoon en zijn negerbediende lost ech
ter alle raadsels op en ontmaskert een com
plot. dat het op radargeheimen had voorzien
Voor het zoover is. beleven Charlie en zijn
helpers vele spannende avonturen Sydney
Tol er speelt voor Charlie Chan. Zijn voor
ganger Warner Oland. deed het beter.
Nieuw tijdschrift: „Atoom"
Onder den naam ..Atoom" verschijnt bij
„Vrij Nederland" te Amsterdam een maand
blad. dat zich zal bezighouden met alles, wat
het atoomprobleem raakt. De redactie bestaat
uit hoogleeraren én andere deskundigen op
het eebied van natuurkunde en internatio
naal recht
Het doe] van het blad is door zakelijke
voorlichting over de wetenschappelijk en
technische zijde van het probleem en door
bespreking van de vragen der nationale en
internationale rechtsorde, die er mee ver
bonden zijn, het besef van moreele verant
woordelijkheid ten aanzien van de atoom
energie op te wekken.
Afscheidsreceptie Volksherstel
In verband met de liquidatie der werk
zaamheden van Volksherstel Haarlem zal
Maandagmiddag a-s. van halfvijf tot zes
uur gelegenheid bestaan afscheid te nemen
van bestuur en directie.
Burgerlijke Stand
HAARLEM. 27 December 1946
BEVALLEN: 20 Dec.. L. v. d. Velde—Keur, d.;
21 Dec., M. S. v. Lint—t. Pelle. d.; 23 Dec. C.
Hoorn—Bogaefts, d.; M. C. Gerbranda—Bred-
dels, z.; 23 Dec., F. G. E. Wieringa—Smid, d.;
A. W. HaldermanHirs, d.; 24 Dec., C. d. Ridder
v. Assema, d.; J. DrosEelman, d.; M. W. Klu-
ver—d. Boer, d.; C. G. J. Woortman—Nuljten, z.;
25 Dec., W. v. Heerden—v. Wijk. d.; J. v. Vliet
Bol, 7..; C. E. Visserv. d. Brink, z.; A. M.
Berg—Rusman, d.; E. J Berger—Suykerbuyk, d.;
E. Jonkhout—v. Hengel, z.; J. J. C. Rijksen—
Bakuwel, z.; A. H. Vrolijk—Meijer, z.; A. M.-A,
Voorting—Schellekens, d.; L. C. v. Damme—
Duijndam, d.; C. M. Bertram—Riekwel, d.; G.
Schaap—Dijkstra, d.; A M. v. d. Zon—Jansen,
z.\ J. Kronenburg—Broekhof, z.; A. M. Dolle—
Deckers, z.; M Lagas—Beulink, z.; J. J. v. Brum-
melenOttollnl, z.; J v. Lier—Majoor, z.; 26
Dec., T. Maas—Wildeboer, z.; M. Mathuljssen—
Scheelings, d.; J. M, H. Steeman—Valks, d.; F.
v. Dam—Hölzl, d.; W. H. Nugteren—Moot. z.; A.
E. Bischot—Booms, d.; L. v. Deursen—v. d. Ma
nakker. d.; 27 Dec., A. P. Voogd—Kopjes Nie
mann, z.; G Mink—Kosseh, z.
GEHUWD: 27 Dec., D. Damiaans en C. Erents;
W. A. Swaters en W. Meesters. F. J. Wagema-
kers en L. H. M. S. v. d. Bergh
OVERLEDEN: 22 Dec., E. D. Uytenboogaart—
Eliasen. 64 j„ Kamperlaan; 23 Dec. M. Neder-
koorn, 64 J., Mercuriusstraat; M J. Wesseling,
81 J„ v. Oorschotstraat; 24 Dec., S. M v. Dijk,
9 d„ Kleverparkweg; T. K. Roosjen. 54 j„ Haze-
patersiaan; F. H. Bruijns, 35 j., Semarangstraat;
25 Dec., B. Zwemmer—v. d. Horst, 74 j„ Vergler-
deweg; H. Ames—v. Leeuwen, 30 j., Mr. Corne-
lisstraat; A. Westerman, 61 j., Dijkstraat; 26 Dec.,
T. G. J. Peperkoorn, 22 j„ Kamperlaan; A. N.
Kruljer, 15 j„ Zuiderstraat; H. C. Jonkhof^d.
Weerdt, 64 j., Harmenjansstraat: J. D. Cammen-
ga, 42 j„ Saturnusstraat; 27 Dec., R. de Vries, 80
j., Heussensstraat.
PREDIKBEURTEN
ZONDAG 29 DEC,, DINSDAG 31 DEC. en
WOENSDAG 1 JANUARI
HAARLEM. Ned. Herv. Kerk. Groote Kerk
Zaterdag 7.30: Avondgebed. Dhr Enklaar.
Zondag geen dienst Woensdag 10: Ds. A J.
van Rhljn Nieuwe Kerk 10: Ds. de Ru, Zand-
voort. 7: Ds I. P. van der Waal Dinsdag 7: Ds.
W. J. van Elden Woensdag 10: Ds. A. J van
RhtJn. Noorderkerk. 10.30: Prof. Dr. W C.
van Unnik. Dinsdag 7: Ds P J Mackaay
Oosterkerk 10: Ds P J. Mackaay Dingdag 7:
Ds E. Dijkhuis. Bakenesserkerk 10 30: Ds. A. J.
van Rhijn 3: Dhr. v Houwelingen Rijkhoek,
Kinderkerk. Kapel Bethel 9.30: Dhr H J de
Nle. 10.45: Ds I. P. van der Waal Stads Evan
gelisatie. 10 en 7 30: J. Spierenburg, Alfen a.
d. R(jn. Dinsdag 7.30: J F. Snoeks. Zuiderkapel.
10 en 4: Dhr Joh van Oostveen, Evangelist,
te Alkmaar. 7.45: Jeugdsamenkomst Dinsdag
7: Dhr. L J. Pasman, Evangelist te Haarlem.
H. Av., vrij voor alle geloovigen.. Opwekklngs-
samenkomsten, Donderdag 3: J Kits, Evang.
te Zeist Ned. „Youth for Christ", Begijnhof
kapel. Zaterdag 4 Jan. 8: Jeugd-Appèl. Rev.
Ralph I Cranston uit Seattle, Washington.
Zang en muziek. O. R. G. Centrum. Dinsdag
7.30: Ds. A R. de Jong. Eglise Wallonne. Mardl
31 Décembre a 20 h. Service de fin de l'année,
présidé par mr. Ie pasteur M. Jospin. Chris
tian Science. 10: Ned. taal. 11.15: Engelsche
taal. Evang. Luth. Gemeente. 10 30: Ds H. J.
Jaanus van Rotterdam Dinsdag 4: Ds W.
Spliethoff, Rustoord. 7.30: Ds. W. Spliethoff.
Vereen. Dooj>sgez. Gemeente. 10 30: Mej Ds.
Soutendijk. Dinsdag 6.30 en 8: Ds Daalder.
Ver. v. Vr(jz. Herv. 10 30: Ds A Trouw, van
den Haag. Dinsdag 7 30: Ds J. de Graaf Rem.
Geref. Gem. 10.30: Dr F. van Royen. Rem. Pred.
te Amsterdam. Dinsdag 7 30: Ds. C. B Heyn.
Woensdag 11: Dr. W. R M Noordhoff Geref.
Kerk. Kloppersingelkerk. 10: Ds J A van Arkel
5: Ds. J. H Telkamp. em. pred. Dinsdag 7.30:
Ds. L. Hoorweg Wilhelminakerk. 10: Ds. L.
Hoorweg 5: Ds. J W. Siertsema Dinsdag 7 30:
Ds. J. A. van Arkel Woensdag. 10.30: Ds. L.
Hoorweg Zuid-Oosterkerk 10: Ds J W. Siertse
ma. 5: Ds. J .A. van Arkel, Dinsdag 7.30: Ds.
A. M Boeylnga. Oud-Geref. Gem. Parklaan 21
Maandag 7.30: Ds. E. van Dijk. den Haag.
Baptiste Gemeente. 10: Dhr. F Goezinne. 5:
Geen dienst. Vergadering van Geloovigen 11:
Samenkomst. (Broodbreken). Gemeente des
Heeren. Lange Molenstr. 22 10 en 7: Openb.
Godsdienstoefening Hersteld Apost. Zen-
(llngsgem., Wllhelminastr. 21. 10 en 5: Gods
dienstoefening Hersteld Apost. Zendlngsgeni.,
Jacobtjnestraat 15. 10 en 7: Godsdienstoefe
ning. Dinsdag 7: Godsdienstoefening. Woens
dag 10.30: Godsdienstoefening Ned. Vereen, v.
Spiritisten Harmonia. 10.30: Wijdingsmorgeu.
Spr dhr H. F. W. Bormann, Amsterdam Ro-
zekrulsers Genootschap. 7.15: Tempeldienst.
Mevr. H. Stok-Huizer. Dinsdag 7.15: dhr. J.
Leene.
De Christengemeenschap, Jansstr 83. Dins
dag 7: Preek.
HAARLEM^NOORD. Ned. Herv. Kerk. Julia
na kerk. Zaterdag 7.30: Avondgebed Zondag
10: Dr. H. v d Loos. Dinsdag 7: Dr. M. v. d.
Voet en Ds G. Koch. Woensdag 10: Dr. H v d".
Loos. Immanuëlkerk 10: Ds. G. Koch. Bev lldm.
7: Dr. M. v. d Voet Kon. Emmaschool. Raafstr!
10: Ds. H J Plaggemars Dinsdag 8: Ds. G. H.
v. d. Woord Ned. Prot. Bond. 10 30 Ds. J. Hel-
dlnga. Dinsdag 7: Ds Leendertz Chr. Geref.
Gemeente 10 en 5: Ds J. C. Marls Dinsdag
7 30: Ds. J. C Marls Woensdag 10- Dezelfde
HEEMSTEDE. Ned. Herv. Kerk. Kerk Wll-
helminapleln 10: Dr. M. v. d. Voet. 7: Ds Bart-
lema. Dinsdag. 7 30: Ds Barger. Woensdag
10.30: Ds. Bartlema. K^ipel Nieuw Vredenhof.
10.30: Ds. Barger. 7: Ds v Nleuwenhuyzen.
Dinsdag. 7 30: Ds. Briët. Woensdag 10 30: Ds
v. Nleuwenhuyzen. Ned. Prot. Bond. 10.30:
Ps. C. P. Hoekema. Dinsdag 7.30: Ds T.
Jansma. Hv., Heemstede. Geref. Kerk. Koediefs-
laan. 10: Dr P. J Richel. 5: Ds A Dondorp.
Dinsdag 7.30: Dr P. J. Richel. Woensdag 10.30:
Ds A. Dondorp. Camplaan 10: Ds. Dondorp. 5:
Dr. P. J. Richel. Dinsdag 7.30. Ds, A. Dondorp
Geref. Kerk. (Art 31) 8 15 en 3: Ds. J Keizer.'
Geref. Kerk. Noord-Schoterkerk. 9 en 1030:
Ds J H. Telkamp, em. pred 5: Ds. L Hoorweg
Dinsdag 7.30: Ds. J. W. Siertsema. Woensdag
10.30: Ds. J A. van Arkel
AERDENHOUT. Ned. Herv. Kapel. 10: Dr W.
Waardenburg. Haarlem. Relig Kring. 7.30: Ds.'
F. Dankbaar, Oegstgeest Dinsdag 7: Ds. G. J.
E. Frater Smid. Voorg Vrije Gem A'dam.
BLOEMENDAAL Ned. Herv. Kerk. 10: Prof.
M. J. A. de Vrijer, te Utrecht Dinsdag 7: Ds
J. C. van Dijk. Woensdag 10.30: Ds. J. C van
Denk Ned. Prot. Bond 10 30: Ds. J F Kruyfc,
Hv, Den Haag. Dinsdag 7: Ds. Mr. M. J. A.
Moltzer, Rem Bloemendaal
OVERVEEN. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds. G. W.
van Deth Dinsdag 7: Dr Ch de Beus.
BENNEBROEK. Ned. Herv. Kerk 10: Ds. J.
Lekkerkerker. Evangelisatiesamenkomst Donder
dag 7.30 in geb. Schoollaan. Ds. L. Kuipers.
HALFWEG Ned. Herv. Kerk. 10 en 7: Ds H.
O Molenaar Dinsdag 7.30: Ds. G. C Molenaar!
Zwijndrecht. Woensdag io.30. Ds. H O
Molenaar. Bev. 2 ouderl en 1 diaken.
HOOFDDORP. Ned. Herv. Kerk 10: Ds M.
G. Blauw, van Overveen. 7: Dhr. J, Noordhof,
van Groningen Dinsdag 7: Ds I. P. v cl Waal
van Haarlem. Woensdag 10: Ds. Mr G. A. Alma,
van Llsse.
LIJNDEN. Ned. Herv. Kerk. Geloof- en Liefde-
kerk 10: Ds. G. W IJzerman. Dinsdag 7: Ds G.
W. IJzerman, Woensdag 10: Ds. G. W IJzer
man
NIEUW-VENNEP. Ned. Herv. Kerk. 9 80: Ds
M. M. de Jong, 3: Ds. S. F. van Veenen, van
Leimulden. Dinsdag 7: Ds M M de Jong
Woensdag 9.30: Dhr. H Remlëns Bethelkapel
9.30 Dhr W. T. J. Koudstaal. Dinsdag 7: De
zelfde Woensdag 9 30: Dezelfde
ABBENES. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds G. Alma,
van Lisse. Dinsdag 7: Ds J. Hadders, v Ll6se
Woensdag 9.30: Ds M M. de Jong
RIJK. Ned. Herv. Kerk. Maranathakerk 10:
Dhr. J. Albers. Dinsdag 7: Dhr J Martens.
Woensdag 10: Dhr. E. J Brugman 7: Dhr J
«Martens
VIJFHUIZEN. Ned. Herv. Kerk. 10: Dhr A
C. Brörens Dinsdag 7: Dhr. Brörens Woensdag
10 30: Dhr. Brörens.
SPAARNPAM. Ned. Herv. Kerk. Oost Oude
Kerk. 10: Ds. G H, v. d. Woord. Dinsdag 7 30:
Ds H. J. Plaggemars. West. Kon Emmaschool
Raafstraat. 10: Ds. H. J. Plaggeouttft Dlnedac
8: Ds. G. H. v. d. Woord,
