C
c
De K.P.M.-ervaring is onmisbaar
in de Indische scheepvaart
Wijziging der Dienstplichtwet
goedgekeurd
Geen goed woord voor den
nieuwen staat Oost-lndonesië
Panda en de Meesterdief
D
Wereldnieuws
Vrijdag 10 Januari 1947
2
Plannen voor belangengemeenschap met ihheemsche
kustvaart in vergevorderd stadium
„De scheepvaart in Inilië staat bij het
herstel van de verbindingen voor vele,
vaak onoverkomelijk lijkende moeilijkhe
den. Er is een tekort aan scheepsruimte, de
havenontillage is kapot en de arbeidspres
taties zijn niet hoog. Toch ben ik optimis
tisch gestemd voor de toekomst. Indië. als
eilandenrijk met grootc natuurlijke rijk
dommen. heeft de scheepvaart hard noodig
en ik heb vertrouwen in de prestaties en
den geest, die de Nederlandse he scheep
vaart groot hebben gemaakt", aldus de
heer A. F. Vas Dias, president-directeur
der Koninklijke Paketvaart Maatschappij
in Indië, die gedurende korten tijd in ons
land vertoeft. Hij deed tijdens een onder
houd dat wij hadden met de directie der
K-P.M. tevens mededeelingen over een be
langengemeenschap met de inhcemsche
kustvaart, die ook voor Nederland van
groot belang kan worden.
Het doel van de K.P.M. was oorspronke
lijk het onderhouden van de verkeersver
bindingen tusschen de hoofdeilanden en
eigenlijk is dit nog steeds de kern van
haar activiteit.
Deze aanvankelijk summiere verbindin
gen zijn in den loop van den tijd uitgegroeid
tot een dicht verkeersnet, waaraan gepaard
ging een evenredige uitbreiding der vloot.
Aangezien er in Indië uiteraard weinig
scheepvaart-ouiillage te vinden was, zijn
tevens nevenbedrijven, zooals een werk
plaats en zelfs een eigen kolenmijn aan het
bedrijf verbonden. Zoo werd de K.P.M.
min of meer autarkisch.
Het ljjnennet groeide verder met verbin
dingen die tot stand kwamen met de om
Indië heen liggende regionen, zooals Indo-
China, Thailand en de Chineesche kust.
Naderhand werden deze nog uitgebreider
en kreeg men lijnen op Australië en van
1930 af een lijn op Zuid-Afrika. Deze laat
ste uitbreïdingsphase werd door den oorlog
onderbroken.
Tal van moeilijkheden.
In den oorlog ging de helft van het aan
tal schepen verloren en in Indië zelf werd
aan de outillage de noodige schade aange
richt. Weliswaar werden bijna alle sche
pen in Australië en Brïtsch-Indië en de
groote de troepenschepen in Enge
land in veiligheid gebracht, maar de mo
derne zeeoorlog eïschte zijn tol.
Na afloop van den oorlog trof men in
Indië de zaak in een deplorabelen toestand
aan. De havens waren kapot en de Jappen
hadden het grootste deel van de outillage
meegesleept, waaronder ook de prauwen,
lichters en sleepbooten, die voor het ree-
de-transport dat in een eilandenrijk zoo
veel voor komt, onontbeerlijk zijn. In het
land zelf bestonden de negatieve zegenin
gen van de Japansche bezetting in een
enorm gebrek aan voedsel, kleeding, me
dicijnen en opbouwmateriaal. Er bestond
dus een groote behoefte om zoo snel mo
gelijk de verbindingen te herstellen ten
einde in den grooten nood te voorzien-
Daartoe was het zaak, de inter-insulaire
vaart, de vaart tusschen de eilanden zelf
dus, weer aan den gang te brengen en van
alle kanten werden daartoe de K.P.M.-
schepen teruggehaald uit hun tijdelijke lig
plaatsen. Het was jammer, dat zeven van
deze schepen in Australische havens wer
den vastgehouden, toen Australische ha
venarbeiders zich solidair verklaarden met
de republikeinsche beweging in Indië; een
solidariteit, die de Indische bevolking geen
voordeel heeft- gebracht, maar haar wel
hoog noodige dingen heeft doen ontberen,
'die deze „zwarf'-verklaarde schepen hun
anders hadden kunnen bezorgen.
Aanvulling van de scheepsruimte bleek
dringend noodig en te dien einde kwamen
een twintigtal kustvaarders, door de regee
ring in Amerika besteld, de vloot verster
ken. In Juli braken zes van de zeven, in
Australië vastgehouden, schepen de blok
kade en zoo had men voor de inter-insu-
laire vaart een zestigtal schepen, waarmee
men voer zoo goed en zoo kwaad als dat
ging. Men slaagde er in ieder geval in de
dat er nog meer dan vroeger rekening
gehouden zal moeten worden met de
behoeften van het volk. Hiervoor is
noodig. dat aan de inheemsche scheep
vaart een plaats wordt ingeruimd in het
bedrijf. Ik kan u zeggen, dat de K.P M.
voor de kustvaart aaneensluiting wil
met Indonesische geïnteresseerden,
teneinde te komen tot een belangenge
meenschap en ik kan er aan toevoegen,
dat plannen die een zoo spoedig moge
lijke verwezenlijking hiervan beoogen,
reeds in een vergevorderd stadium
verkeeren".
Wat betreft het kantoorpersoneel voor
Ir.dië, zei hij, dat het aanbod nog steeds
schaarsch is. Er valt bij de jongelui een
aarzeling waar te nemen, om naar Indië te
gaan. een aarzeling, die voornamelijk daar
op berust, dat zii bang zijn, dat een „onbe
zorgde oude dag hun misschien niet ten deel
zal vallen. De oude geest vanvertrouwen
in eigen capaciteiten en een gezond ver
stand waarbij men tevens bezield was met
den wil. om hard te werken, is vaak ver
te zoeken en die geest is juist nu brood-
noodig.
Ratten en muizen verslinden
4% van den voedselvoorraad
De schade, die ïn ons land wordt veroor
zaakt door ratten en muizen, is veel grooter
dan de meeste menschen wel vermoeden.
Deskundigen schatten deze schade op 20 a 30
miliioen gulden per jaar. Dat de vraatzucht
van dit gedierte een probleem vormt voor de
geheele wereld, moge blijken uit het feit. dat
4 procent van den geheelen wereldvoorraad
aan voedsel door ratten en muizen wordt
vernietigd.
Bestrijding van dit ongedierte is derhalve
dringend noodzakelijk. Voor kostelooze ad
viezen kan men zich wenden tot de afdeeling
ratten- en muizenbestrijding van den Plan-
tenziektenkundigen dienst te Wageningen.
Agenda voor Haarlem
VRIJDAG 10 JANUARI
Stadsschouwburg: Amsterdamsch-Rotterdamsch
Tooneei: „Carrousel 20 uur. Frans Hals: Een
nacht in Rio (18 j.) 14.00, 16.30. 19.00 en 21.15 uur.
Luxor: Jane Eyre (14 j.). Palace: Zeeduivels
(18 j.). Rembrandt: Vier Veeren (14 j.). Deze drie
14.00. 16.15, 19.00 en 21.15 uur. City: Jeugdidylle
(a. 1.) 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur. Spaarne
Theater: Onschuldige jeugd (14 j) 19.00 en
21.15 uur.
ZATERDAG 11 JANUARI
Stadsschouwburg: Residentie Tooneel: Gevaar
lijke bocht. 20.15 uur. Bioscopen: als Vrijdag.
Spaarne Theater ook matinée om 14.30.
Het m.s ,.Boissevain", bij het vertrek uit
IJmuiden. Dit snelle, ruim veertienduizend
ton metende schip vormt met zijn .zuster
schepen, m.s. .Jluys" en m.s. Tegelberg
de trots van de K.PM.
EERSTE KAMER
Volgende week het debat
over de algemeene politiek
(Van onzen parlementairen redacteur).
De voorgestelde wijziging van de Dienst
plichtwet komt neer op de verleening van
een machtiging aan de regeering om door
middel van een algemeenen maatregel van
bestuur van verschillende belangrijke bepa
lingen- van de huidigè wet af te wijken. Bin
nen veertien dagen na de uitvaardiging van
zulk een maatregel is de indiening van een
wetsontwerp ter bekrachtiging noodig.
Aanleiding voor dit wetsontwerp was, dat
de omstandigheden allerlei afwijkingen ver-
eischten, terwijl men nog geen kans had ge
zien om met een andere wettelijke regeling
voor den dag te komen. Het ontwerp dient
eigenlijk om achteraf te legaliseeren hetgeen
inmiddels al gebeurd'is. terwijl tevens vast
staat, dat dit tijdelijke stelsel slechts tot
1 Juli zal werken. In het licht van dit alles
bleek prof. Donkersloot (P.v.d A.) geen prin-
cipieele bezwaren tegen het aanhangige ont
werp te koesteren. Hij drong er alleen op aan
dat de minister terugwerkende kracht zou
verleenen aan zijn in de Tweede Kamer ge
dane toezegging om onderwijzers beneden
den rang van officier van opkomstplicht vrij
te stellen en dat men voorts een soortgelijke
tegemoetkomende houding zou aannemen ten
KiiiK «xciJL oxe.cöxxv. v-x aanzien van hen, die als kostwinners onmis-
fmnórtsoedereiT over Indië te distribuee- baar zijn. Verder drong hij er op aan, de
impoi tgoeaeren ovei um v. xc Intake He dienstweigering volledig toe te
ren.
wet inzake de dienstweigering volledig toe te
passen. Een geheel ander standpunt nam de
heer Koejemans (Comm.) in. die het aan
hangige ontwerp uit den booze achtte, aan
gezien het zijns inziens den weg naar vol
slagen wetteloosheid baande. Zooals de zaken
nu loopen, heeft het parlement over heel de
materie van den dienstplicht feitelijk geen
woord te zeggen. Zonder dat de volksver
tegenwoordiging er in gekend is, voert men
gewoonweg den driejarigen dienstplicht in,
aldus de heer Koejemans. om er nog aan toe
te voegen, dat in zijn oogen voor onze naar
Indië uitgezonden jongens het grootste mo-
reele gevaar gelegen was in de door hen daar
ginds te verrichten taak.
Minister Fiévéz, die overigens geen tegen
stand ontmoet had, welke hem gelegenheid
bood om met een principieele uiteenzetting
den strijd op te nemen, verklaarde, dat de
taak, welke op de schouders van onze mili
tairen in Indië rust, van zeer verheven aard
is. aangezien ®ij zich hebben te geven aan
herstel var. de rechtsorde en aan bevordering
van al wat een duurzame samenwerking tus
schen Nederland en Indië ten goede kan
komen, zoodat er in dit opzicht van moreele
gevaren allerminst sprake kon zijn. Prof.
Donkersloot kreeg de door hem gewensehte
tegemoetkomende beantwoording te hooren,
evenals de heer Van Voorst tot Voorst (K V.
P.). uien de minister de verzekering gaf, dat
de a!gemeeni?frmaatregel van bestuur, welke
op grond var. dit wetsontwerp moet .volgen,
spoedig het licht zal zien. bir.nen 14 dagen
verschijnt daarna de vereischte bekrachti-
gingswet. Excellentie Fiévéz verklaarde
voorts, dat hij er inderdaad zorg voor zal
In de tot rust gekomen gebieden werd
tevens de export weer ter hand genomen
en deze export is inmiddels zoo groot ge
worden, dat de scheepsruimte al weer te
klein is.
Aanbouwprogramma van,
veertig schepen.
De situatie is dus nog verre van gunstig
te noemen, als men bedenkt, dat door het
tekort aan scheepsruimte, de slechte ha
ventoestanden en de lage arbeidspresta
ties, de reisduur ongeveer tweemaal zoo
lang is als vroeger.
Wat betreft de slechte haventoestanden,
dat is een zaak voor de regeering. Om in
het tekort aan scheepsruimte te voorzien,
heeft de directie in Holland onmiddellijk
na de bevrijding een aanbouwprogramma
opgesteld voor veertig schepen met een
gezamenlijke tonnage van 77.000. De bouw
van deze schepen zal geheel op Holland-
sche werven geschieden.
Ook hier zijn echter de moeilijkheden
groot, vooi-al wat de materiaalvoorziening
betreft Staal en hout moeten uit het bui
tenland komen en dat kost natuurlijk de
viezen. Zelfs al wordt een schip geheel op
een Hollandsche werf gebouwd, dan kost
het aan deviezen nog veertig procent van
den aankoopsprijs. Deze moeilijkheden,
waar nog bij komt. dat ook in Holland de
arbeidsprestaties niet hoog zijn, vormen
de oorzaak, dat het aanbouwprogramma
slechts langzaam vordert. In 1946 kwam
geen enkel K.P.M.-schip klaar, in 19-?7
zullen hoogstens tien 150-tonnertjes van de
werven komen. Pas in 1948 zullen de eer
ste groote schepen gereed zijn.
Dat deze ongunstige situatie er niet toe
bijdraagt de export-positie van Neder
land sch-Indië te verbeteren is niet moeilijk
te begrijpen. Men dient te bodenken dat
schepen wel veel deviezen kosten, maar er
meer kunnen verdienen.
Hoop voor de toekomst.
Ondanks dit eenigszins sombere over
zicht verklaarde de heer Vas D:as toch.
over het toekomstbeeld van de scheepvaart
in Indië optimistisch gestemd te zijn. Ten
eerste omdat Indië een rijk land blijft en
ten tweede omdat het een eilandenrijk is.
waarin scheepvaart van essentieel belang
is. Tevens zal de drang naar welvaart on
der de Indische bevolking 14. De rechter liep met grote passen naar
en deze grootere beboette al deproduet.e
weer stimuleeren. Op - gedachten verdiept. Dat hebben rechters
f.™ .ESLf™ SSfiSSn,.Th.ÏÏit«U -'<10 dan aak nier. dal er aan het
af dfer" "ng vlnde K.P.M. onmisbaar «ind "9" d' wandcMok vlak
kv ir voor zijn voeten naar voren werd gestoken.
bluker. Dat „jgj.jrtg paSf toen erover strui
se veranderde toestand in Indic", \kelde en met een ontzettende klap op de
too besloot de heer Yias Dias, „elscht, j
dragen, dat tijdig voor 1 Juli de indiening zal
geschieden van een voorstel tot wijziging van
de Dienstplichtwet. Hij gaf meteen te ver
staan, dat er niet veel later wellicht een
nieuw ontwerp tot wijziging dier wet ter tafel
zal komen, maar in elk geval zal er op ge
noemden datum een einde komen aan het nu
ingevoerde stelsel tot regeling der dienst
plicht-aangelegenheden met behulp van een
algemeenen maatregel van bestuur.
Met aanteekening, dat de communisten ge
acht wensehten te worden tegen gestemd te
hebben, ging het wetsontwerp er zonder
hoofdelijke stemming door.
Volgende week algemeen politiek debat in
de Eerste Kamer en de week daarop alge
meene financieele beschouwingen, zoodat de
behandeling van de begrooting van Overzee-
sche Gebiedsdeelen op zijn vroegst aan het
eind dezer maand, wellicht nog later, aan
de orde zal komen.
Belastingontduiking
door geknoei met effecten
De 30-jarige accountant J. H. en de
29-jarige verzekeringsagent C. de H., bei
den uit Rotterdam, hadden zich voor de
rechtbank te Rotterdam te verantwoorden
wegens ongeoorloo'fden handel in Ameri-
kaansche effecten gedurende en na den
oorlog.
H. had een plan ontworpen om hen. die
niet wisten op welke manier zij hun onge
oorloofde winsten moesten onderbrengen,
te helpen. Door ontduiking van de voor
den effectenhandel gestelde bepalingen
kreeg hij effecten van een employé van
een effectenkantoor, welke hij op voor
hem zeer gunstige voorwaarden verkocht
aan degenen die de belasting wilden ont
duiken.
Voorts zorgde hij dat deze effecten ter
registratie werden aangeboden. Als admi
nistrateur van de „Werkinrichting van
Hulpbehoevende Blinden" wist hij de ef
fecten van zijn „cliënten" onder te bren
gen op de lijsten van ter registratie aan
geboden effecten van deze inrichting,
waarbij hij tevens handteekeningen ver-
valschte. Op deze wijze werd ter waarde
van f 175.000 aan effecten verhandeld. Na
ontdekking van den zwendel kon voor
f 500.000 aan verzwegen vermogen achter
haald worden.
De Officier van Justitie eischte tegen H.
een jaar gevangenisstraf en tegen C. de H.
7 maanden.
Geheime slachterij ontdekt
in de Haarlemmermeer
Donderdagavond ontdekte de rijkspolitie te
Hoofddorp aan den Vijfhuizerweg in Haar
lemmermeer een geheime slachterij, waar
blijkbaar reeds tal van schapen geslacht zijn.
Een groote hoeveelheid vleesch werd in be
slag genomen. De twee slachters zullen hun
straf niet ontgaan.
Republikeinsche reactie op Den Pasar
BATAVIA. December 1946.
(Van onzen specialen verslaggever)
„De Nederlandsche regeering en de re
geering van de Republiek werken samen
tot de spoedige vestiging van een souve-
reinen democratischen staat op federatie
ven grondslag, genaamd de Vereenigde
Staten van Indonesië".
Aldus artikel 2 van de in Linggadjati
geparafeerde ontwerp-overeenkomst. En
dit is voor de republikeinsche radio vol
doende reden om de resultaten van de con
ferentie in Den Pasar van nul en geener
waarde te verklaren. De Groote Oost is
een deel van de toekomstige V. S. zoo
luidt de redeneering ongeveer en dus is
Van Mook met de vorming van den staat
Oost-lndonesië, buiten de republiek om zijn
boekje te buiten gegaan. Nog geheel afge
zien van het feit, dat in Den Pasar slechts
voorloopige regelingen werden getroffen
met het doel de totstandkoming der fede
ratie te versnellen, zou men de vraag kun
nen stellen aan wien het lag, dat de repu
bliek niet op Bali vertegenwoordigd was.
Na M^lino konden de Nederlanders moei
lijk blijven wachten tot het de republiek
zou gelieven mede te werken aan den op
bouw van de nieuwe structuur, terwijl de
Oost-Indonesiërs zelf zaten te springen om
hun autonomie!
Is de reactie van de officieele republi
keinsche radio op het in Den Pasar be
reikte al weinig belovend, de Indonesische
pers heeft geen enkel goed woord voor het
kleine broertje, dat met de groote repu
bliek in de federatieve familie onderdak
zal moeten vinden. „Merdeka" noemt de
Bali-conferentie „Spielerei", den nieuwen
staat een „Nederlandsche provincie" en
zijn president een „marionet, die het lied
van zijn meester heeft gezongen". En
„Ra'j'at" zegt, dat Van Mook per slot van
rekening denzelfden koers volgt als de
„Nederlandsche militaire extremisten in
Buitenzorg", waarbij de methode slechts
eenigszins verschilt
Het is duidelijk, dat de republiek het
slagen van de Bali-conferentie met leede
oogen aanziet en nu alles in het werk stelt
om het wantrouwen onder een deel der
Oost-Indonesiërs in de bedoelingen der Ne
derlanders verder aan te wakkeren. Dit
wantrouwen was het sterkst tot uiting ge
komen bij de bespreking van de positie der
zelfbesturende landschappen in den nieu
wen staat Oost-lndonesië.
De zelfbesturende landschappen.
Zooals men weet, bestaat (liever gezegd:
bestond) Nederlandsch-Indië uit recht
streeks bestuurd gebied en uit zelf be
stuursgebied. Dit laatste telde 298 land
schappen, waarvan er 115 tot de Groote
Oost behooren. Niet minder dan drie
kwart van de geheele Groote Oost, is zelf-
bestuursgebied-
De zeli'bestuurders waren oorspronkelijk
volkomen souverein, en hun betrekkingen
tot het Nederlandsche gezag lagen vast, in
'allerlei min of meer ingewikkelde contrac
ten. In den loop van den tijd werden zij
echter steeds afhankelijker van Batavia en
Dr. .4. H. J. Lovink is benoemd tot
Nederlandsch ambassadeur te Moskou.
Ex-officier van justitie
voor liet tribunaal
Voor het tribunaal te Allernaar heeft zich
te verantwoorden gehad *de vroegere officier
van justitie bij de Alkmaarsche rechtbank,
mr H. de B. T.. die in 1935 lid was geworden
van de N.S.B. en in d941 van de S.S. Hem
was ten laste gelegd, dat hij als secretaris
van het „Rechtsfront" drie deurwaarders on
der bedreiging had bewogen, hiervan lid te
worden. Bij zijn installatie als officier waren
de Alkmaarsche advocaten weggebleven. Een
hunner, die op last van den secretaris-gene
raal van justitie, mr. Schrieke, een veront
schuldiging teekenen moest en dit geweigerd
had, werd later door mr. B T met arrestatie
door de Duitschers bedreigd
Het tribunaal hield rekening met een schrif
telijke verklaring van den president van de
Rechtbank. dat de beschuldigde onpartijdig
recht gesproken had en legde hem internee-
ring op tot 19 November 1947. Van zijn ver
mogen van 40.000 werd 10.000 verbeurd
verklaard. Voorts werd hij ontzet uit beide
kiesrechten en uit het recht een ambt te be-
kleeden.
stenen tuimelde. „Ehexuseer!"
Joris Goèdbloed die vlug van achter de
schutting vandaan kwam cn beleefd zijn
hoed afnam. Welk een betreurenswaardig
incident! Welk een onnadenkendheid van
mijn kant! Welk een lompe slordigheid!
Hoe kan ik mijn fout herstellen? Sta mij
toe, u iets gemakkelijker neer te leggen.
Zo.... nu kunt u tegen de omheining leu
nen. Doe het kalm aan, edele heer! Laat
uw hoofdpijn rustig zakkenHaast u
niet! Ik moet nu gaan!" Joris Goedbloed liet
den ongelukkigen rechter dus aan zijn lot
over en liep met vlugge passen terug naar
de gevangenis. Maar de mantel en de por
tefeuille van den rechter waren van eige
naar verwisseld.
ontstond de behoefte de relaties opnieuw
te regelen op uniforme basis. Te dien einde
stelde Van Heutsz in 1907 de z.g. Korte
Verklaring op, waarbij de diverse radja's
de Nederlandsche soevereiniteit erkenden,
beloofden geen politieke bëtrekkïngen met
het buitenland aan te knoopen en zich ver
bonden alle orders uit te voeren, gegeven
door of namens den Gouverneur-Generaal.
In theorie bleven de zelfbestuurders hun
eigen zaken regelen, maar in de practijk
werd hun landschap sedert dien geregeerd
door den Nederlandschen resident of contro
leur waar overigens de bevolking in den
regel zeer wel bij voer. Nu acht Batavia
den tijd nog niet gekomen om die land
schappen maar pardoes los te laten, nog
afgezien van het feit-, dat eenzijdige ver
breking van het in de Korte Verklaring
vervatte contract juridisch moeilijk te ver
dedigen zou zijn.
Naar de critiek op de Korte Verklaring
was fel en vrijwel unaniem. Zij dateerde
uit de jaren van Van Heutsz, den tijd van
het „kolonialisme" par excellence, en zou
de Nederlanders in staat stellen weer door
een achterdeurtje binnen te komen waar
zij door de voordeur uitliepen. Daar kwa
men de argumenten ongeveer op neer.
Tenslotte werd men het eens over een re
dactie van het betreffende artikel in de
ontwerp-regeling, waarin de positie niet
meer zoo gedetailleerd omschreven werd.
Essentieel veranderde er echter niets door
de uitdrukkelijke bepaling, dat de bestaan
de regelingen van kracht blijven.
Men kan er intusschen zeker van zijn,
dat de- kwestie der zelfbesturende land
schappen in de toekomst nog heel wat stof
zal opwerpen. Voorloopig zijn we echter
nog niet toe aan de oplossing van dit pro
bleem. daar zooveel dringender zaken de
aandacht vragen. Waarvan 't bestand, dat
nog steeds slechts in theorie bestaat, de
kwestie van vrede of oorlog op Java, wel
de allervoornaamste is.
Residentie-orkest gaat
naar Parijs
Het Residentie-orkest zal op 5 Februari
naar Parijs vertrekken, om daar onder lei
ding van Frits Schuurman vijf concerten te
geven, waarvan twee voor de jeugd. Ter-
zelfdertijd komt het Parijsche „Órehestre
Colonne" naar ons land, dat onder leiding
van Jean Giardino in Den Haag, Leiden en
Rotterdam zal concerteeren.
Waterchocolade
Woensdagavond heeft in een houten fabrieks
gebouw aan het Watermolenpad te Westzaan
een hevige brand gewoed. De brandweer, die
met veel materieel uitrukte, stond, daar de
gebouwen geheel van hout waren en het vuur
door een krachtigen Oostenwind werd aange
wakkerd, voor een schier hopelooze taak.
Toen men dan ook na een uur met het na-
blusschen begon, waren slechts de steenen
fundamenten van de gebouwen overgebleven.
In de bovenverdieping van het gebouw,
welke als verpakkingsruimte is ingericht,
lagen 10 ton cacaopoeder van de N.V Wes-
sanen's Koninklijke fabrieken ter verpakking
opgeslagen. In de benedenverdieping, welke
toebehoort aan de firma Van Dijk en Allapd
te Westzaan, lag een papiervoorraad van circa
2 ton, waarvan men een gedeelte, dat echter
groote waterschade kreeg, heeft kunnen be
houden.
De radio geeft vanavond:
HILVERSUM I, 301.5 M.
19.00 Nieuws. 19.15 Platen op verzoek. 19.50
Causerie voor den middenstand. 20.00 Nieuws en
Gewone man. 20,15 Folklore van Balkan en Klein
Azië. 20.55 „Nachtboot Dover-Calais", luister
spel. 21.45 Louis Davids. 22.00 Nieuws en Avond
gebed. 22.30 Amerikaansche noviteiten. 22.50
Biddend leger Nederland. 23.00 Dansorkest. 23.30
Platen.
HILVERSUM II, 415.5 M. en 218 M.
19.00 Denk om de bocht. 19.15 Causerie over de
UNESCO. 19.30 Lezing „Ons Vrijzinnig Pro-
testantsch geloof". 20.00 Nieuws. 20.05 Cello
sonate van Pauré. 20.30 Lezing door een zen
dingsarts. 21.00 Platen op verzoek. 21.30 Buiten-
landseh Weekoverzicht. 21.45 Koor. 22.15 Jazz.
22.40 Avondwijding. 23.00 Nieuws. 23.15 Werken
van Svendsen en Scriabien
Biljarten
Kobus heeft de leiding
bij hef kampioenschap
Nationale wedstrijden eerste
klasse groot biljart 45/2 in
Den Haag
In 's Gravenhage zijn Donderdagmiddag de
wedstrijden om het Nederlandsche kampioen
schap eerste klasse groot biljart anker kader
45'2 begonnen, waaraan deelnemen de zeven
spelers, die zich bij de onlangs te Rotterdam
en in Den Haag gehouden voorwedstrijden
hebben geplaatst. Daarbij is de Haarlemmer
P. A. Kobus.
Deze noteerde in de eerste partij na vier
beurten 9 tegen Eichelsheim 43 caramboles,
waaronder een serie van 40, in de volgende
beurt liep Kobus zijn achterstand in. Na acht
beurten was de stand Eichelsheim 103 tegen
Kobus 74. Meer en meer raakte de Haarlem
mer achterop en na 17 beurten had hij 168
tegenover 249 caramboles Daarna kwam
Kobus beter opzetten en maakte series van
54 en 47. Kobus bleef het beste op dreef. Hij
stootte het eene serietje na het andere en
won tenslotte met ruimen voorsprong.
car. beurten h£. gem,
Kobus 400 26 54 15 38
Eichelsheim 329 26 63 12 65
Des avonds nam Kobus deel aan een ver
woeden strijd tegen Lubach. De Hagenaar
was aanvankelijk uitgeloopen en had na zes
beurten met 209 punten een voorsprong van
104. Zijn zevende beurt leverde echter slecht;
zeven caramboles op, waarna Kobus hem van
repliek diende met een meesterlijke serie van
148. Hij strandde tenslotte op een lastige
piqué, die niet genoeg doorgevoerd werd De
stand was toen 253 voor Kobus tegen 216 voor
Lubach. De Hagenaar verslapte nu danig,
terwijl Kobus even sterk bleef doorspelen.
Na elf beurten was de stand: Kobus 376. Lu
bach 229. Kobus maakte in de dertiende beurt
een eind aan den strijd en Lubach bleef staan
op 238. Het was de mooiste partij van den
dag. waarin door Kobus voortdurend en door
Lubach in het begin zeer sterk gesneeld werd
Kobus 400 13 148 30 76
Lubach 238 13 71 18.30
De verdere uitslagen luiden:
Lubach 400 22 103 18.18
Kruithof 183 22 31 8 31
Kruithof 400 24 133 16.66
Eichelsheim 321 24 64 13.37
Van Loon 400 27 107 14.81
Hoogland 343 27 43 12-70
Het klassement na den eersten dag luidt-
gew. part. ont. brt. h.s. alg. gem
Kobus 2 800 39 148 20 51
Lubach 1 638 35 103 18.23
Van Loon 1 400 27 107 14.81
Kruithof.... 1 583 46 133 12.67
Teegelaar 1 400 34 67 11.76
Eichelsheim 0 650 50 64 13.—
Hoogland 0 737 61 66 12.08
Spoorbrug bij Zaltbommel
heden weer in gebruik
Heden. Vrijdag zal de spoorbrug over
de Waal bij Zaltbommel in dienst worden
gesteld door den president-directeur van
de Nederlandsche Spoorwegen Ir. F. Q.
den Hollander. Deze belangrijke schakel
in het spoorwegverkeer met het Zuiden
zal echter pas half Maart ten volle aan
het verkeer dienstbaar gemaakt kunnen
worden, wanneer de spoorbrug over de
Maas bij Hedel gereed zal zijn.
Evenals d:t met de andere, reeds in ge
bruik genomen spoorbruggen het geval is,
zal ook van de brug bij Zaltbommel slechts
gesproken kunnen worden van een voor
loopig herstel. De in gebruik te nemen
Westelijke brug heeft een zeer bewogen
geschiedenis en behoort tot de weinige
bruggen die tweemaal vernield werden. De
Nederlandsche genie blies op 11 Mei 1940
de brug voor de eerste maal op en het
duurde tot 30 December van dat jaar eer
het Oostelijke spoor weer kon worden
bereden. Tijdens de bezetting werd begon
nen aan den bouw van een nieuwe, zeer
moderne brug, welke bij het begin van de
spoorwegstaking in September 1944 bijna
gereed was.
In October 1944 vernielden de Duit-
schers beide bruggen zeer grondig. Enkele
pijlers en ook de landhoofden werden ver
woest, zoodat de opruimingswerkzaam
heden duurden van Mei tot eind December
1945. De Engelschen verleenden daarbij
hulp om zoo spoedig mogelijk een door
vaart voor de scheepvaart vrij te maken.
Lijst van geïnterneerden
Op onze kantoren te Haarlem en IJmui
den ligt lijst G 21 ter inzage, vermeldende
de namen van geïnterneerden op Java, die
naar geallieerd gebied geëvacueerd zijn
op 22 December 1946.
Schaken
Het Hoogoven-tournooi
brengt verrassingen
Bunt verslaat
den Haarlemmer Marwitz
De zesde ronde van de tienkampen in het
Hoogoven-Schaaktournooi is gisteren niet al
leen verrassend verloopen. zoowel in de
hoofdgroep als in groep A, maar tevens de
ronde van spannende korle partijen gewor
den. waarbij de Belg O'Kelly de Galway zich
wel bijzonder door Cortlever liet intimideeren
en in gewonnen stand remise bereikte. Een
tweede verrassing was de partij van den
Philipsman dr De Groot tegen den Tsjech
Kottnauer, welke eveneens in remise eindig
de. De derde onverwachte uitslag ontstond
doordat Haarlemmer Marwitz in de hoofd
groep zich aan den Groninger Bunt gewon
nen moest geven, waardoor deze na vier ver-
liespartijen plotseling met twee volle winst
punten op de ranglijst voorkomt.
Hoewel Van Scheltinga ook zonder zijn af
gebroken partij tegen den Leeuwarder Van
der Tol nog steeds leidt, bleek, dat hij giste
ren toch meer moeite had om ook hieruit
winst te behalen, hetgeen niet onmogelijk is.
In de vierkamp-groep A heeft de jeugdige
adspirant-kampioen schaken van Haarlem,
H. Bouwmeester, door winst op K. Mulder v.
Leens Dijkstra een zeer fraaie kans op den
kop gekregen en daarmede tevens den Fries
zijn eerste volle „nul" toegebracht. Hierdoor
staat deze derde, terwijl de andere rivaal
voor het Haarlemsche kampioenschap. G.
Korone, no. 2. thans 3V» punt en een afge
broken partij heeft. Tn deze groep zit overi
gens veel levendige afwisseling in krachten.
De H O.S.C.'er Suiker moest in groep B
in P. Vreeken zijn meerdere erkennen Hij
speelde Woensdag remise tegen A. H. P v, d.
Put, waardoor hem de leiding met. 4Va punt
zal ontgaan, die nu waarschijnlijk door den
17-jarigen Amsterdammer Prahl, die zoo goed
startte, met 4 punten en 2 afgebroken par
tijen zal worden genomen.
In de C-groep staat de Beverwijker G.
Paardekooper met 4Va punt en een afgebro
ken partij aan den kop, gevolgd door C.
Schobbers met 4Va punt en den Rotterdam-
schen hoofdklasser P. F. Abrahams met 3 p.
en 1 afgebr. partij.
Door vele afgebroken partijen verloopen de
aChtkampen vrij onregelmatig, waardoor een
overzichtelijk beeld niet mogelijk is. Bij de
zeskampen boekten de oud-kampioene van.
Nederland, mevr. Roodzant en de Utrechte
naar jhr Bosch van Drakenstein hun tweede
winstpunt.
Dr. De GrootKottnauer speelden een Sici-
liaansche verdediging met f3-variant, waar-
door wit uit een minimum voordeel het initia
tief had en na Dame-ruil werd de pion-stel
ling van zwart iets slechter. Kottnauer ging
hierna in op een afwikkeling, die hem geen
profijt bracht en tenslotte leidde tot remise
variant. Na wederzijdsch vuurwerk in het
eindspel werd de partij na 26 zetten remise
door eeuwig schaak. Hier volgt de analyse:
1. e4. c5: 2. Pf3. d6; 3. d4, c:d4: 4. Pd4. Pf6;
5. f3. e5: 6. Pb3. d5: 7 Lg5. Le6; 8. e*d5. D:d5;
9. Pbl:d2, Pc6; 10. Lc4. Dd7; 11. De2. Le7: 12.
0-0-0. Dc8; 13. L:e6. D:e6; 14. f4, e:f4: 15. D:e6,
f:e6; 16. L:f4. Tc8; 17. Kbl. 0-0: 18 Pf3, Pg4;
19. Ls3, Pe3: 20. Td7, Pff2: 21. Pf:d4, P:d4: 22.
P:d4, Lf6; 23. P:e6, Te8; 24. Tgl. Pe3: 25. P:e7,
T:c2; 26. P:e8, T:e2ft. Remise door eeuwig
schaak
De Haarlemmer Marwitz en Bunt streden
in een Nimzo-Indische verdediging. Wit be
handelde de opening minder sterk, waardoor
Bunt het initiatief weldra verkreeg. Op den
14en zet bracht zwart een stukoffer op f2,
wat hem de kwaliteit en een pion opleverde.
Voor Marwitz ontstond nu eenige aanval,
doch zwart pareerde naar behooren en deed
wit bij de 27e zet opgeven.
De standen zijn thans na 6 ronden:
Hoofdgroep1 Van Scheltinga 5 p. en 1
afgebr partij. 2. Cortlever 4l/ï p. 3. Kottnauer
4 p. 4 en 5 dr. De Groot en Pruyt 3 p. 6 en 7
Marwitz en O'Kelly 2'h p. 8. v. d. Tol 2 p. en
1 afgebr. partij. 9. Bunt 2 p. en 10. Henne-
berke Vs p.
Groep A: 1. H. Bouwmeester 4 p 2. C. J.
Kroone 3'p. en 1 afgebr 3. Muider v. Leens
Dijkstra 3V« p 4. Van Tuinen 3 p. en 1 afgebr.
5 en 6. 't Hart en v. Vloten 3 p. 7. Verdonck
21/» p. 8. Grapperhaus 2 p en 1 afgebr. 9. mr.
v. Eykern 2 p. en 10 Smak I1/: p. en 1 afgebr.
President Truman heeft den diplomatieken
deskundige Sayre tot Amerikaansch vertegen
woordiger in den beheersraad van de V. N.
benoemd.
Volgens den Albaneeschen raddlo-omroep
heeft een patrouille Grieksche soldaten, die ma
chinegeweren en automatische wapens droegen,
de Albaneesche grens geschonden.
De Transatlantische telexHjn, die Churchill
en Roosevelt voor hun „gesprekken" tijdens den
oorlog gebruikten, is v.oor internationale han
delscommunicaties opengesteld. „Gesprekken"
kosten 1.2 pence ppr wonrd.
Op Garland, een der voornaamste directeu
ren van het Peruaansche oppositieblad „La
Prensa" ls te Lima een aanslag gepleegd. Op
weg naar het ziekenhuis is hij overleden.
De Amerikaansche ambassadeur te War
schau heeft opdracht gekregen de Poolsche re
geering een Amerikaansche nota betreffende de
Poolsche algemeene verkiezingen, die 19 Januari
zullen worden gehouden, te overhandigen, aldus
verklaarde een woordvoerder van het Ameri
kaansche departement van buitenlandsche zaken
te Washington. Hij voegde er aan toe, dat de
tekst van deze nota te Washington gepubliceerd
zal worden, zoodra men van Moskou het bericht
heeft ontvangen, dat de nota door de Poolsche
regeering in ontvangst is genomen.
