De bevolkingscijfers van Heemstede over 1946
vertoonen de grootste stijging sinds 1923
De nieuwe schouwburg te Rotterdam
een fraai en practisch gebouw
Volksuniversiteit heeft uitgebreid programma
Dinsdag 14 Januari 1947
Abnormaal groote
vestiging
Op 1 Januari 1946 bestond de bevolking van
Heemstede uit 10484 mannen en 11662 vrou
wen, totaal 22146. In 1946 werden 314 jongens
en 274 meisjes geboren, tezamen 588. Het ge
boortecijfer was dus 26.5 per duizend. Dit is
lager dan het rijksgemiddelde (dat ruim 31
bedraagt), maar in Heemstede is het geboorte
cijfer steeds lager geweest tels uitvloeisel van
de plaatselijke bevolkings-structuur. In 1939
bedroeg het geboortecijfer in Heemstede 17.5
per duizend, zoodat toch ook hier een belang
rijke stijging (van ruim 50 pCt.) valt waar te
nemen Deze stijging is vrijwel gelijk aan die
van het rijksgemiddelde.
In 1946 overleden 134 mannen en 111 vrou
wen, totaal 245, of 10.6 per duizend. Het
Heemsfeedsche sterftecijfer is hooger dan het
rijksgemiddelde (8.6 per duizend), maar ook
dit houdt verband met de bevolkingsstruc
tuur (relatief veel oudere menschen, als ge-
pensionneerden, enz.). Het geboorte-overschot
bedraagt dus te Heemstede 180 mannen en
163 vrouwen, totaal 343.
Door vestiging nam het inwonertal toe met
1877. mannen en 2427 vrouwen, totaal 4304. Dit
is abnormaal hoog, bijna 20 pCt. van het
zielental per 1 Januari. Ook vóór den oorlog
had Heemstede steeds zeer hooge vestigings-
cijfers, maar er zijn toch maar enkele jaren
geweest, waarin een aantal van 3000 werd
overschreden. Het hooge vestigin§s-cijfer van
1946 werd sterk beïnvloed door de komst van
gerepatrieerden.
Ook het vertrekcijfer is in het afgeloopen
jaar bijzonder hoog geweest: 1307 mannen en
1724 vrouwen, totaal 3031. Het vestigings
overschot is dus 570 mannen en 703 vrouwen,
totaal 1273.
Op* 31 December 1946 bestond de bevolking
dus uit 11234 mannen en 12528 vrouwen, totaal
23762. De netto-toeneming bedroeg dus 750
mannen en 866 vrouwen, totaal 1616; een
aantal, dat sedert 1923 niet meer is voorge
komen.
Het aantal huwelijken was 262. of 12 per
duizend inwoners. Evenals elders blijken
woningnood en meubelschaarschte niet te
verhinderen, dat relatief belangrijk méér hu
welijken worden gesloten dan vóór den oor
log: in 1939 bedroeg het aantal namelijk 176
of 9 per duizend. Deze toeneming wordt hier,
zoo min als in andere plaatsen, veroorzaakt
door tijdens den oorlog uitgestelde huwelijken
want over het tijdvak 1940—1945 was de huwe
lijksfrequentie practisch gelijk aan den tijd
daarvóór.
Veel sterker nog dan de huwelijken namen
ïntusschen de echtscheidingen toe: tegenover
4 in 1939 stonden er n.l. 24 in 1946! Dit komt
neer op één echtscheiding tegenover elf hu
welijken, een verhouding die in vergelijking
met tal van andere gemeenten in ons land
niet eens bijzónder ongunstig is.
Besmettelijke ziekten kwamen in 1946 wei-
Zuiderbad te Zandvoort
dit jaar niet gereed
Wederopbouw is uitgesteld,
wellicht tot 1948
Wij hebben eenigen tijd geleden mede
gedeeld, dat de voorloopige toezegging van
den Wederopbouw, voor den bouw van het
nieuwe Zuiderbad te Zandvoort, opnieuw
bekeken moest worden, in verband met de
beslissing' dat inrichtingen van vermaak
alleen onder bijzondere voorwaarden ge
bouwd mogen worden.
Het gemeentebestuur van Zandvoort
heeft toen gewaagd in 1947 desnoods al
leen uit te laten voeren den onderbouw
(cabines) en den bouw van het café uit
te stellen tot later. Men was tot die be
slissing gekomen, omdat het van belang
geacht werd voor het herstel van het bad-
bedrijf voor het seizoen 1947 de cabines
gereed te hebben.,
Wij vernemen evenwel van den Weder
opbouw, dat, uit de overwegingen dat het
toch niet meer mogelijk is den onderbouw
voor dit seizoen gereed te ka-ij gen, afge
zien is van de uitvoering in dit jaar. Het
wordt beter geacht nu te trachten het
geheele Zuiderbad voor het seizoen 1948
gereed te hebben.
De plannen voor den bouw van het Zui
derbad moeten evenwel nog bekeken wor
den wat den financieelen kant betreft. De
kosten die met den bouw gemoeid zijn,
worden natuurlijk lang niet gedekt door
de vergoeding die de gemeente krijgt voor
het door de Duitschers afgebroken Zuider
bad. Het is wel aan te nemen dat het rijk
een deel van dit verschil voor zijn reke
ning zal nemen, maar het restant moet
door de gemeente gedragen worden. Daar
toe zal de zaak ook nog in den Zandvoort-
schen raad ter sprake moeten komen en
zal ook het college van Ged. Staten dit
raadsbesluit moeten goedkeuren, omdat
Zandvoort immers noodlijdend is.
Prijzencomniissie Zandvoort
Ook Zandvoort beeft zijn prijzencommissie,
die uit de dames A. Blaauboer-Zwart (Zand-
voortsche Handelsvereeniging) en A. C. Lon-
gayroux-Proost (RH. Middenstandsvereeni-
ging „De Hanze") en de heeren G. Oskam
(Chr. Nationale Werklieden Bond), W. A. van
As (Katholieke Arbeiders Beweging) en J.
van Duyn (Zandvoortscne Bestuurders Bond)
bestaat. De heer G. Oskam treedt als voor
zitter en mevrouw A. Blaauboer-Zwart als
secretaresse op. De commissie zal met ingang
van 16 Januari eiken Donderdagavond van
7-8 uur in het gebouw van den gemeentelij
ken dienst voor Sociale Zaken. Hoogeweg
78, zitting houden om het publiek in de ge
legenheid te stellen gefundeerde klachten in
te dienen.
Restauratrice in beroep
veroordeeld
In hooger beroep 6tond voor den politie
rechter voor economische zaken terecht een
Kaarlemsche restauratrice, die door den
tuchtrechter voor de prijzen tot geldboetes
was veroordeeld, omdat zij aan de voordeur
geen menukaarten had laten ophangen, niet
gezorgd heeft dat in het restaurant een vol
doend aantal menukaarten aanwezig was, de
maaltijden had ingedeeld in een andere klas
en vijf cent te veel gevraagd had voor een
glas bier. Ter verdediging merkte zij op. dat
men in het bedrijf niet voldoende op de hoog
te was van de bepalingen ten aanzien van de
menukaarten en klasse-indeeling, omdat zij
de gegevens niet ontvangen had. Wat de prijs-
verhooging van het bier betrof, merkte zij
op. dat een vergissing was ontstaan door de
grootte der glazen. De politierechter was van
meening. dat de restauratrice zich op de
hoogte had moeten stellen van de bepalingen.
De geldboete van de menukaarten verhoogde
hij van f 50 tot f 100 en de grootte der boetes
voor de andere feiten (f 200 en f 2400) be
krachtigde de politierechter.
DE DISTRIBUTIE
Woensdag IS Januari.
Nieuwe bonkaarten afhalen.
Haarlem. Vleeschhal: Rest. E en F.
Spaarndam: 9.00—12.00 O t.m. U. 14.00—16.00
V t.m. Z.
Bloemcndaal, Jeugdhuis Donkerelaan: EH.
Heemstede, Binnenweg 160: 9.00—12.30 J t.m.
Kern, 14.00—16.00 Ken tjn. Kok.
nig voor, met uitzondering van diphterie.
Vóór den oorlog bleef Heemstede van deze
ziekte gedurende een heele reeks van jaren
vrij, mede dank zij de vrij algemeen toege
paste immunisatie, maar tijdens den oorlog
werd dit, zooals trouwens in het geheele land.
anders. ïntusschen is in den loop van 1946
een duidelijke verbetering ingetreden. Wer
den in het eerste halfjaar nog 27 gevallen
vdn diphterie aangegeven, in het tweede
halfjaar bleef dit aantal tot 14 beperkt
Opmerkelijk is het, dat in 1946 een zestal
gevallen van malaria optrad, een ziekte die
vóór den oorlog hier ook niet meer voor
kwam. Deze gevallen betreffen echter alle
gerepatrieerden.
De zuigelingensterfte bedroeg minder dan
drie per honderd geboorten, een cijfer dat wel
iets hooger is dan vóór den oorlog, maar dat
toch lager, en dus gunstiger, is dan het rijks
gemiddelde.
Duifsche dorst leverde
80 mille op
De Haarlemsche caféhouder L. v. d. H„
die in den bezettingstijd een café xn de stad
had gedreven, stond Dinsdagochtend voor
de Tweede Kamer van het Haarlemsche
Tribunaal terecht. De verdachte, wiens
vrouw een Duitsche is, en die zelf, volgens
den president, mr. F .van der Goot, met
een „beroerd Duitsch accent" sprak, gaf de
ten laste gelegde feiten, het lidmaatschap
van de N.S.B. sedert 1941, den aankoop
van negen huizen, die het eigendom van
Joden waren, een abonnement op „Volk
en Vaderland" en contributies aan tal van
nat ionaal-socialistische instellingen, toe.
Zijn café had nogal gefloreerd, naar uit
de niet al te best bijgehouden boekhouding
bleek. De omzet had in vier jaar f 275.000
bedragen, die voor 94 pCt. door de Duitsche
weermacht was opgebracht. De winst werd
op f 80.000 getaxeerd, waarvan nu noj;
f 33.000 als vermogen over is.
Na Dollen Dinsdag was v. a. H. naar
Duitschland gevlucht, waai-' hij een sta
tionsrestauratie gepacht had. De behande
ling daar was hem „verbazend tegenge
vallen".
De verdedigster, mr. J. Nieboer-, achtte
de grootste schuld bij de vrouw van ver
dachte aanwezig, die in feite de zaak dreef.
Mr. van der Goot wees er op, dat ver
dachte, door een café te drijven dat als
„Wehrmachtsverkehrslokal" dienst deed,
tot de ontaarding van ons volk had bijge
dragen.
Uitspraak over 14 dagen.
Vechtpartij uit'minnenijd
Een vechtpartij is Maandagavond om halt
zeven in de Jansstraat ontstaan, waarbij J.
K. zoodanig gewond werd, dat hij per zieken
auto naar het St. Elisabeths Gasthuis moest
worden overgebracht. De man ontmoette den
zes en dertig jarigen F. B., waarna een woor
den wisseling ontstond over de vrouw van
B., die op het oogenblik samen leeft met K.
De ruzie liep zoo hoog, dat B. zijn knipmes
nam en den ander daarmee vijf steken gat,
waarvan enkele in de buik, verder in de
borst. K. bleef bewusteloos liggen en is naar
het St. Elisabeths Gasthuis vervoerd. Zijn toe
stand was aanvankelijk zeer ernstig. Een
politieman, die in een passeerende tram zat,
zag wat er gebeurd was, stapte uit en ar-
resteerde B., waarna hij hem naar het bureau
van politie overbracht.
Eenheids Vakcentrale
Maandagavond sprak voor een ma'tig be
zette zaal in het Gem. Concertgebouw de
heer M. Boellaard, landelijk voorzitter afdee-
ling Bouwvakken, op een openbare verga
dering van de Eenheids Vak Centrale over
het onderwerp „Onze tien procent actie", Hij
deelde mee wat de E.V.C. gedaan heeft en
nog zal doen om te komen tot een loonsver-
hooging van tien procent. Daarbij bestreed
de heer Boellaard de politiek van het minis-
terie-Beel en hekelde hij de verhooging van
den boterprijs. De verhooging dreigt volgens
spr. het Nederlandsche volk te verdeelen in
botét;- en magarine-eters. Ook vergeleek de
spreker deze politiek met die van Göring,
maar hij voegde er aan toe, dat de Neder
landsche arbeiders geen kanonnen willen
hebben, doch boter
Aan het einde der vergadering werden me-
dedeelingen gedaan over het komende con
gres van de Eenheids Vak Centrale, waarop
o.a. de fusie met het N.V.V. besproken zal
worden.
Burgerlijke Stand
HAARLEM. 13 Jan.ua n 1947.
BEVALLEN van een zoon: 10 Jan., W. P. J. v.
Houwelingen—Harmsen; M. Matena—Ars; 11 Jan.,
J. L. Sleemanv. d. Lee; G. MeijersSpier; A.
S. NoordijkBörger; E. Kleist—Lindeman; A.
C. v. Giesen—stroobant; 12 Jan., W. Zandstra—
Jochemsz; A. E. StutDijkman; J. Stapensea
Jonker; C. M. v. Bakel—Elfering; 13 Jan., A. M.
Meijer—SchaSp; A. M Paap—Bruijn: A, A. Vo
gel—v. Dijkman; A. de Graaf—Toet.
BEVALLEN 'van een dochter: 11 Jan., C. ,T.
Bauer—Velden; 12 Jan., A. Cupido—Lap; D.
Weggelaar—Groot; G. H. Lam—Dieck; C. M. v.
Bakel—Elfering: P. Bouman—Homeman; P.
BrinkmanLigthart; A. M. v. d. Meij de Bie
Hermsen.
OVERLEDEN: 10 Jan., B. d. Tello, 69 j., Rus
tenburgerlaan; C. J. Schaveling—Tuin. 73 j.,
Schoterweg; C. J. v. Velthuijsen, 62 j L. Raam
straat; 11 Jan., J. J. F. v. d. Toom, 69 j., Craye-
r.esteriaan; J. J. Vegter, 2 j.. Tetterodestraat; D.
J. Bloemzaad. 69 j.. N. Tuiridoi-plaan; IJ. Klaas-
sen— Aardema, 48 j., P. Maritzstraat; H. A. v. d.
Werff—Hooijmeijer, 63 j„ G. v. Amstelstraat; 12
Jan., C. Dalk, 77 j„ Zuidpolderstraat; H. C. M.
Woltman, 2 J., Heerensingel.
Twee aanbestedingen
opgeschort
Teleurstellend bericht voor den
woningbouw te Haarlem
Wij hebben medegedeeld, dat het na veel
onderhandelingen, eindelijk aan Haarlem
toestemming gegeven was om 100 arbei
derswoningen te bouwen. Die zouden gel
den voor het jaar 1946. 40 van deze wonin
gen zijn dezer dagen aanbesteed. Aange
nomen kan worden, dat daarvoor de mate
rialen beschikbaar komen.
Het voornemen was de overige 60 in drie
complexen aan te besteden. Het betreft
38 woningen voor ouden van dagen en een
aantal zwaargehavende huizen die opge
bouwd moeten worden.
Een aanbesteding van vijf opbouwwonin-
gen mag nog gehouden worden.
Het gemeentebestuur heeft evenwel van
den Wederopbouw de mededeelmg ont
vangen, dat, in verband met de schaarschte
aan hout, de twee overige aanbestedingen
opgeschort moeten worden.
Haarlem komt er dus voorloopig slecht
af.
Voor 1947 waren aan Haarlem 340 wo
ningen toegezegd, maar die toezegging is
ingetrokken, op het oogenblik staat dan
ook niet vast, hoeveel Haarlem er zal
krijgen.
Tooneel
„De Klokkengieter"
De heer Frans van Emmerik, die als re
gisseur een bekende persoonlijkheid is on
der de Haarlemsche dilettanten, heeft een
groepje leerlingen om zich verzameld tot een
gezelschap, dat onder den naam „Haarlems
Volkstooneel" gisteravond in De Leeuwerik
zijn eerste voorstelling heeft gegeven met
een vertooning van Antoon Coolen's tooneel-
spel „De Klokkengieter", dat kortgeleden
door de werkende ledén van Rokato onder
zijn leiding is opgevoerd.
Het was wel eens aardig, den regisseur
thans als acteur te zien optreden. De heer
Van Emmerik had de hoofdrol van Meester
Andreas namelijk zelf op zich genomen Met
het viertal andere spelers, dat de overige
rollen vervulde, heeft dit Volkstooneel niet
al te kwaad ingezet. De bescheiden opkomst
van het publiek wettigt inmiddels de vraag,
of door de stichting van een al te groot aan
tal nieuwe vereenigingen de belangstelling
voor de rederijkerij in onze tooneellievende
stad niet teveel wordt versnipperd.
H. G CANNEGIETER
Muzikale gala-avond
Een select auditorium, waarvan ook de Com-
mlssaris der Koningin en diens echtgenoote deel
uit maakten, was Maandagavond aanwezig in de
statige zaal van het Gebouw der Kennemer
Golfclub ter bijwoning van een door de „Ver-
eeniglng Aerdenhout" georganiseerd concert,
waarvan de opbrengst aan de N.I.W.I.N. ten
goede kwam. De -muzikale medewerkenden wa
ren Jo Vincent, begeleid door Emmy van Eden
en de pianist Hans Henkemans. Over de kunst-
praestaties van Jo Vincent en haar vaste bege
leidster Emmy van Eden nog woorden van lof
en bewondering te schrijven zou zijn als het
dragen van water naar de zee. wier ruischen
men daar in de duinen rondom het gebouw der
Golfclub hoort. Zij droegen Schubert, Mous-
sorgsky en Britten voor; hoe licht schoot ..Die
Forelle" door de sprankelende vliet; hoe prach
tig berden de Liederen uit de Kinderkamer,
waarin de geniale Rus de klndei-sfeer zoo juist
getroffen heeft, weergegeven! Over Britten's
bewerkingen van volksliederen hoop ik volgen
de week, wanneer Jo Vincent ze hier op een
liederenavond zal zingen, nader te berichten.
Hans Henkemans is niet slechts pianist, maar
ook componist enarts! Meen niet dat hij een
dilettant op muziekgebied is. Integendeel; hij
toonde zich ln de beroemde Variaties van Haydn
en ln vier wei ken van Debussy een volwaardig
kunstenaar. Een voortreffelijk ontwikkelde tech
niek, zeer discreet pedaalgebrulk en een rijk
dom van coloristische- effecten maakten het be-
j luisteren van zijn spél tot een waar genot. Zijn
Chopin gaf ook wel veel moois, doch ook wilde
stuwingen en tempo's: een kwestie van tempera
ment.
Met. bloemen werden de medewerkenden ge-
eerd. K. DE JONG.
LEDEN-CONCERT DER H. O. V.
Kees Hartvelt dirigeert weer het 7e concert van
de Vrijdagserie, dat de Haarlemsche Orkest Ver-
eenlglng op Vrijdag 17 Jan. in de Gem. Concert
zaal te Haarlem zal geven.
Jaap Stotijn, solo-hoboïst van het Residentie
Oi'kest, zal als solist zijn medewerking verlee-
nen. Vóór de pauze zal hij het Hobo-concert ln
D-dur van Mozart vertolken, na de pauze zal hij
hier ter stede een wei-k introduceeren van
Eugène Goossens. diligent van het Cincinnati
Symphony Orchestra, n.l. diens Concert voor
hobo en orkest. Jaap Stotijn voerde dit werk
reeds meermalen in Nederland met succes uit.
Als omlijsting van bovenvermelde werken zul
len voorts nog worden uitgevoerd: „Ouverture
„Diana" van Beznicek. een Divertimento voor
10 blazers van Mozart (dit is een eerste uitvoe
ring te Haarlem) en tot slot de Ouverture
„Cyrano de Bergerac" van Dr. Joh. Wagenaar.
In het kale woestijngebied van het cen
trum van Rotterdam op het terrein, dat
eens de Aert van Nesstraat was, heeft de
architect Sutherland schuin tegenover de
plaats van den verdwenen „Grooten
schouwburg" met uit puin gebikte steenen
een gebouw doen verrijzen, dat in eerste
opzet een nood-theater zou zijn, doch uit
eindelijk een model schouwburg is gewor
den. Van buiten doet dit nieuwe ietwat
grauwe, eentonige gebouw aan geen enkelen
schouwburg in ons land eerder aan een
klooster denken, een bewijs, dat de
heer Sutherland niet naar voorbeelden
heeft gewerkt. Van binnen onderscheidt
het zich dank zij den architect Eschau-
zier door een distinctie, die in dezen tijd
van protserige bioscoop-architectuur wel
heel prettig aandoet.
De zaal, waarin plaats is voor 1050 be
zoekers en met afgedekte orkestbak zelfs
voor 1200 loopt langzaam glooiend op
en heeft enkel een achterbalcon. Geen zy-
balcon dus of loges. De steenen wanden en
het plafond zijn tabakskleurig getint en
maken den indruk van damast. Dit vooral
geeft aan de zaal zulk een voornaam, rus
tig cachet. Zeer fraai is ook de verlich
ting. langs de wanden boven het balcon
aangebracht in breede, witte schelpvor
mige ornamenten, die met gestyleerd touw
werk het verband, dat Rotterdam heeft
met de zee, symboliseeren. Nergens wordt
de aandacht afgeleid door schrille, harde
kleuren.
Ook de couloirs met hun spiegelwanden
aan één zijde en grijze vloerbekleeding
zijn als de zaal rustig voornaam- Zij
lossen zich op in 2 kleine foyers, waarvan
het eene met blauwe en het andere met
beige meubeltjes zeer intiem en cosy zijn.
Minder geslaagd vind ik de rook-foyer
beneden met zijn 16 rondé miniatuur bars
om een zelfde aantal pilaren. Gezellig is
het daar allerminst en zelfs als dit onder-
aardsche gewelf leeg is, maakt het op mij
reeds een benauwenden indruk. Wanneer
ik denk aan de atmosfeer in de rookfoyer
van onzen Haarlemschen schouwburg tij
dens de pauze, vraag ik mij af, hoe die zal
zijn in die Rotterdamsche bunker, wan
neer zich daar honderden rookende bezoe
kers verdringen tusschen die talrijke pila
ren en hooge barstoeltjes.
Voor een goed geoutilleerden schouwburg
is het tooneel minstens even belangrijk als
de zaaL De architect van den Haarlem
schen schouwburg heeft dat indertijd niet
voldoende ingezien; de heer Sutherland
wel. Het tooneel te Rotterdam voldoet aan
alle moderne eischen. De tooneelopening
is 12 M. breed dat is 2 Meter meer dan
die van den stadsschouwburg te Amster
dam en 3 Meter meer dan te Haarlem
8y3 M. hoog 2 M. meer dan bij ons
en het tooneel is in het midden 20 Me
ter en aan de zijden 14 M. diep. Vooral in
de diepte wint het tooneel van dezen
schouwburg het beduidend van het onze;
dat slechts 7 Meter is. En wat ook zeer
belangrijk is, het gebouw heeft een zoo
breed zij tooneel van ±15 M. dat
heele décors op rolwagens daar kunnen
worden opgesteld en vlugger changemen
ten hierdoor mogelijk zijn. Dit vooral
achtte de heer Deinum, die vergezeld van
heel zijn technisch personeel tegelijk met
mij den Rotterdamschen schouwburg be
zocht, een voordeel, dat wij in Haarlem
Voor f 9000.- aan juweelen
en zilver gestolen
Weer een inbraak in het
Haarlemmerhoutpark
In de laatste maand hebben er in het
Haarlemmerhoutpark verschillende inbra
ken plaats gehad waarbij de daders een
bepaalde methode gevolgd hebben: bin
nenkomen via een balcon. Zondagavond,
terwijl de bewoners afwezig waren, is er
ingebroken in de woning van de familie V.
in de Boschlaan. Met een ladder zijn de
inbrekers naar een balcon geklommen. Dat
was brutaal, want de ladder moest daar
blijven staan tijdens him speurtocht in
het huis. De dieven hebben zich meester
gemaakt van 9000 aan juweelen en ta
felzilver. Uit het feit dat in den tuin
eenige Zilveren voorwerpen teruggevonden
zijn, wordt afgeleid, dat de dieven veel
haast hadden bij hun vertrek.
Het onderzoek der politie heeft tot
heden geen resultaat opgeleverd.
De lezing van den heer W. van Rhenen
over „De Spoorwegen van voorheen, thans
en in de toekomst", waarmee de Volks
universiteit het tweede deel van haar win
terwerk Maandag inzette, had vooral de
jeugd naar het gebouw voor Vrijzinnig
Hervormden getrokken. Zij zal wel niet
bedrogen zijn uitgekomen, want de heer
Van Rhenen bleek een vlot causeur te zijn,
die de talrijke lichtbeelden van het spoor
wegbedrijf op amusante wijze wist toe te
lichten. Na de pauze werden onder meer
een geestig product van Walt Disney en
De staking der Londensche vrachtauto-chauffeurs heeft de voedselvoorziening van
de stad in een moeilijk parket gebracht, zoodat de regeering besloot troepen te requi-
reeren om groenten, fruitvleesch en visch van de havens naar de winkels en mark
ten te vervoeren
De foto toont de aankomst van militaire colonnes op Smithfield-Market.
een film over den opbouw van de Neder
landsche Spoorwegen onder regie van Al
lan Penning gemaakt, vertoond-
De secretaris van de Volksuniversiteit,
de heer P. V. de Wit, brak nog een lans
voor de cursussen, die de Volksuniversiteit
organiseert.
Het programma
Het programma, dat nu aan de beurt is,
is uitgebreid en gevarieerd.
Behalve taalcursussen in Engelsch. Rus
sisch, Maleisch, Fransch, Italiaansch,
Deensch, Zweedsch. Spaansch en Neder
landsen (vereenvoudigde spelling), zullen
dertien luistercursussen gehouden worden.
Ds. A. van Biemen, dr. W. Aalders en dr.
A. Hulsbosch spreken over geestelijke
stroomingen van dezen tijd. Dr. A. Huls
bosch houdt voordrachten over de katho
lieke wereldbeschouwing in de moderne
samenleving. Over de beteekenis van het
gezin en de gezinsverhoudingen voor de
opvoeding spreekt de heer P. H. Hoogwerf.
„De Nederlandsche staatsburger in de we
reld van nu" is de titel van den cursus
van dr. A. E. Cohen en van H. Meeusen.
Twee voordrachten houdt dr. A. A. van
Rhijn over „geleide economie". Dr. J. C.
Brandt Corstius spreekt over „Uit de Ne
derlandsche en Vlaamsche literatuur van
dezen tijd", prof. Willem van der Pluym
over „De Luister der Fransche kathedralen
in de middeleeuwen", Caspar Höweler over
„Zwerftochten door ons muzikaal verleden,
beschouwingen over middeleeuwen, re
naissance en romantiek" en dr. K. Jahn
over „Rusland en Iran in verleden en he
den". Over „atomen, atoomkernen, intra-
atomaire energie" houdt dr. H. Groot voor
drachten, over „radar en andere nieuwe
electronische navigatiemiddelen" ïr. H. T.
Hylkema en over „een kort begrip van de
radiozend- en ontvangtechniek" ir. J. Hoo-
genraad.
In Heemstede worden één taal- en drie
luistercursussen gehouden. Theo van Reyn
zal een inzicht geven van de techniek der
beeldhouwkunst, Max B. Teipe spreekt
over „Dichterschap en bezieling" en Cas
par Höweler geeft by gramofoonplaten en
lichtbeelden een toelichting over zwerf
tochten door ons muzikaal verleden.
helaas missen- Ook naar de 4 schijnwer
pers, die in het front van het balcon zijn
geplaatst en met de 2 schijnwerpers, welke
opgesteld in lichtbakken achter in de zaal,
hun licht over het publiek heen op het too
neel kunnen werpen, zag de heer Deinum
met jaloersche blikken. Maar wat bij ons
nu nog niet is, kan misschien eenmaal ko
men.
Voor de artisten is ook uitstekend ge
zorgd. Ze beschikken niet alleen over goe
de kleedkamers en een gezellig-gemeu-
belde artistenfoyer maar ook over vier
douches, iets dat werkelijk byv. na een
ballet niet overbodig is.
Wanneer ik nu nog zeg. dat de orkest
bak plaats biedt voor 100 man en aan alle
eischen voor een goede opstelling der mu
sici voldoet, zal men begrijpen, dat ook
voor de opera in Rotterdam weer plaats
zal zijn-
In één opzicht wint de schouwburg te
Haarlem het echter verre van die in de
Maasstad, nl. in décors en requisieten. D;e
ontbreken voorloopig nog geheel in Rot
terdam. zoodat de dilettanten onzen
schouwburg waarschijnlijk nog niet met
die van Rotterdam willen ruilen.
J. B. SCHUIL.
Colporteur inde ten eigen bate
abonnementsgelden
In Haarlem opereerde eenigen tijd
geleden een man. die opgaf als colporteur
werkzaam te zijn bij een weekblad uit Delft.
Hij trachtte abonnés te werven en waren de
bewoners bereid zich te abonneeren, dan
vroeg hij contante betaling. Het blad werd
echter niet bezorgd en tien stadgenooten heb
ber. bij de politie aangifte gedaan. Enkelen
hadden f 5. anderen f 10 betaald voor het
abonnement. De Amsterdamsche recherche Is
er in geslaagd den man. J A„ aan te houden,
die zich aldaar, doch ook in Haarlem. Zaan
dam, Alkmaar. Bussum. Den Helder er. in
een aantal plaatsen ln Utrecht aan oplich
ting heeft schuldig gemaakt. Het bedrag dat
hij ontvangen heeft, wordt op ongeveer f 1000
geschat.
Sigaretten bleven uit
Dezer dagen vervoegde zich bij een Haar
lemsche dame een man. die uitstekend
Fransch sprak en mededeelde chauffeur te
zijr. van een kapitein, die werkzaam was bij
het corps diplomatique Hij droeg een bruin
militair uniform en had daarop decoraties
van den rang van sergeant De man zeide
doosjes sigaretten uit Frankrijk te kunnen
meenemen. Van het aanbod wilde de dame
ceoruik maken en bestelde honderd doosjes,
welke f 2 per stuk moesten kosten. Zij over
hand ;gce een bedrag van f 200. Vermoedelijk
heef: de man zich aan oplichting schuldig ge
maakt Hij is tenminste niet met de sigaretten
teruggekeerd.
Een draadloos bestuurbaar vliegtuigmodel
Twee leden van de Voorburgsche luchtvaart
club, de heeren J. Smits en P. van der Valk,
hebben een vliegtuigmodel geconstrueerd, dat
draadloos bestuurbaar is. Het toestel, dat een
vleugelwijdte heeft van 2.80 meter en 1.95 meter
lang is, werd uitgerust met een eenlampsont-
vanger, welke reageert op een op den grond
sttxand zendertje. Door de Impulsen, welke de
ontvanger van den zender krijgt, worden relais
bediend, welke op hun beurt weer drie electro-
motoren regelen, die in het vliegtuigje zijn aan.
gebracht. Een der electromotoren dient voor
het hoogteroer, de tweede voor het richtingsroer
en de derde bedient de gashandle van het ben-
zinemotortje. Dit motortje, dat de propeller ln
beweging brengt, heeft een capaciteit van 1/3
p.k. en een toerental van 7000. Twee batterijen,
die in den romp van het vliegtuig zijn aange
bracht, zorgen voor de ontsteking. Ondanks al
deze apparaten, weegt het toestel, dat vervaar
digd is van balsa- en grenenhout en bespannen
is met zijde, niet meer dan 6 k.g. De heeren
Smits en Van der Valk hebben alle instrumenten,
zender en radio-ontvanger, alsmede het benzlnc-
motortje. zelf gebouwd, waarmee zij ongeveer
een jaar bezag geweest zijn. Tot hun leedwezen
Bijzonder Hof
Joodsche jongen verraden,
die geen ster droeg
Tien jaar geëischt tegen
Haarlemmer
Hedenmorgen moest de 42-jarige Haarlem
sche koopman J. W. E. van 't H. zich voor
het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam ver
antwoorden omdat hij volgens de ten laste
legging in Rfei 1942 <icn agent van politie E.
B. aansprak en dezen, Duitsch-gezinden po
litieman attent maakte op een Joodschen
jongen L'. Simons, die geen ster op zijn jas
droeg. Toen de agent den jongen daarop In
derdaad arresteerde zou verdachte het twêp-
tal tot bij het bureau in de SmedestrSht zyn
blijven volgen. De Jood moest zijn arresta
tie met den dood bekoopen.
Verdachte vertelde hedenmorgen dat,
toen hij in het café dat in 1942 zijn eigendom
was, stond, zijn mede N.S.B.-er J, N voorbij
kwam, die hem opdroeg er voor te zorgen,
dat de juist passeerende Simons een ster op
zijn jas kreeg.
Verdachte ontkende echter, na de arrestatie
meegeloopen te zijn naar het politiebureau.
De arresteerende agent gaf een andere
lezing voor het Hof. Verdachte zou hem in
derdaad hebben „opgedragen" den jongen aan
te houden, hiermee ln overeenstemming
waren de verklaringen, die verdachte inder
tijd tegenover de PRA had afgelegd.
De 42-jarige automonteur-W A-man J. N.
uit wiens vroegere verklaringen bleek, dat hij
den caféhouder opmerkzaam maakte op den
Joodschen jongen en hem aanspoorde den
agent te waarschuwen, wilde hiervoor tij
dens de zitting niet uitkomen
Verdachte bleef er bij, dat alleen maar
naar de „verplichting" var. het dragen van
een Jodenster in het algemeen geïnformeerd
te hebben, maar de president hechtte nlht
veel geloof aan deze verklaring, daarin ge
stijfd door een aantal feiten uit den oorlogs
tijd. zooals dc omstandigheid, dat verdachte
een wapen had aangevraagd, en ingeschre
ven stond als weermachtscaféhouder.
Mr. B. J. Besier. de advocaat-fiscaal achtte
in zijr. requisitoir de tenlastelegging bewe
zen. althans voor zoover het de aanwijzing
van Simons door verdachte aan den politie
agent, betrof ei^ vroeg tien jaar gevangenis
straf met aftrek.
De verdediger verzocht om de uiterste cle
mentie.
Schoonzoon verraden.
Vervolgens stond terecht 3e 59-jarige Duit
sche vrouw M F., die door haar huwelijk
Nederlandsche geworden was. en sedert 1944
in ons land vertoeft
Haar was tenlaste gelegd, dat zij in Januari
1945 aan een Duitschen militair mededeelde,
dat haar schoonzoon. P. N. C.. zonder werk
was en niet bereid werk te verrichten. Op
deze mededeeling volgde een huiszoeking bij
C door Duitschers: de vrouw zeide niet ge
weten te hebben, wat de gevolgen van haar
loslippigheid zouden zijn. maar de advocaat
fiscaal wilde dit niet vootstoots aannemen
Hij nam echter in zijn eisch de langdurige
detineering van verdachte in aanmerking en
vroeg twee jaar gevangenisstraf met aftrek
tegen haar
Het Hof deed in deze zaak onmiddellijk uit
spraak en veroordeelde de vrouw tot een
straf gelijk aan een in voorarrest doorge-
brachten tijd. met aftrek, zoodat zij onmid
dellijk in vrijheid kwam.
Uitspraak in de eerste zaak over 14 dagen.
kon de machine nog niet hel luchtruim kiezen,
omdat de hiervoor benoodigde zendvergunning,
welke bij de P.T.T. Is aangevraagd, nog niet
verleend ls.
Tweehonderd mariniers met
de „Boissevain" naar Indië
Vrijdag 17 Januari zullen met het m.s.
Boissevatn de eerste hier te lande opge
leide dienstplichtige mariniers naar Neder-
landsch-Indié vertrekken ter versterking
van de mariniers-brigade op Java, die
voornamelijk uit oorlogsvrijwilligers be
staat. Deze miliciens zijn opgeleid in het
marineopleidingskamp te Volkel. Het con
tingent is 200 man sterk en staat onder
commando van den eersten luitenant der
mttriniers K. M. R, M. Landwehr.
Om 10 uur 's morgens zal de troep op de
Javakade to Amsterdam geïnspecteerd
worden door den chef staf van het corps
mariniers, den luitenant-kolonel der mari
niers L. Lange veld. De muzikale entourage
wordt verzorgd door de kapel van de Am
sterdamsche Politie.
Jongen stichtte brand
in een brievenbus
Een 15-jarige scholier uit Santpoort stak
aldaar by het station met behulp van eeni
ge lucifers de brievenbus in brand, met het
gevolg, dat 17 brieven gedeeltelijk ver
brandden. Gelukkig werd hij door een pas-
seerenden vischhandelaar herkend, zoodat
hij zijn gerechte straf niet zal ontgaan
Het maximum bedrag voor postwissels naar
Zwitserland is verhoogd tot 40 Zwitsersche
francs. Postwissels uit dat land zijn toegelaten
tot een maximum bedrag van 23 gulden.
nc stichting Landelijk Oorlogmnnument
Grebbeberg zal op 15 Mei een r.atior.alen landdag
houden op den Rljssenberg te Rljssen voor oud
st rijders uit de Meidagen van 1940. Aan den
landdag gaat op 14 Mei een herdenkingsbijeen
komst vooraf.
Hr. Ms. „Van Galen" zal op 2d Januari uit
Tandjong Priok naar Nederland vertrekken. Het
schip wordt 26 Februari ln Rotterdam verwacht.
liet N'oorsche s.s. Fana, dat bij Hoek van
Holland aan den grond geloopen was. is nadat
een deel van de lading sinaasappelen gelost
was. bt) hoog water vlot gesleept.
Binnenkort zullen maximumprijzen voor
specifieke wintergroenten worde:: vastgesteld.
Eenige oud-leerlingen van wijlen Cornelie
van Zanten hebben he! plan opgevat op haar
graf een gedenksteen te doen plaatsen om hier
door de nagedachtenis te eeren van haar. die
zoo veel voor de vocale kunst en voor haar leer
lingen beteekende. Penningmeester ls Willem
Ravclll. Stadhouderslaan «2. Den Haag.
Dc Koningin heeft gisteren den Nederland-
schen ambassadeur te Londen. Jhr. mr È- F. M.
J. Michlcls van Vcrduynen. tn audiëntie ont
vangen.
ne handel In bonte geitenveUen is thans
vrijgegeven. Witte geitenvellen waren reeds vrij.
Personeel van hólel Pclkamp te Tlel vond
ln den kelder het Ipk van den 49-jarigen A. G.
F. uit Passewaay Vermoedelijk ls de man. die
Donderdagavond ln het hótel eenden te koop
had aangeboden, bij het verlaten van den ztj-
ingang in den kelder gevallen.
HAARLEM EN OMGEVING
In een laatste vergadering, die het Uitvoe
rend Comité voor de viering van Haarlem's
zevenhonderd Jarig bestaan als stad Maandag
avond hield, heeft het comité-lid dc heer C-. M.
Nieuwenhuis zijn medeleden een door hem ge
schreven bo kje met herinneringen over de
feesten aangeboden.
Dc Haarlemsche schilder Kees Verwey zal
van 15 Januari tot 15 Februari In het Van Abbe-
museum te Eindhoven exposeeren.
De Arbeiders Gemeenschap der Woodbroo-
kers in Aerdenhout organiseert weer eenige
weeken-cursussen. Op 1 cn 2 Februari wordt de
vraag behandeld: „Hoe ls politieke reciassee-
rlng mogelijk?" en op 8 en 9 Februari zal voor
ambtenaren gesproken worden over de plaats cn
de functie van den ambtenaar.
Het Instituut voor Arbeidersontwikkeling
organiseert Zondagmorgen 19 Januari een film
voorstelling in het Frar.s Halstheater. Er wordt
vertoond de Fran6che film „Drie Walsen", re
gisseur Dr. Ludwlg Berger.
Hel Heemstcedschc NI WIN*comité staat
onder eere-voorzltterschap van den burgemees
ter Jhr J. P W. van Doorn. Secretaresse is mej.
W. J. Busschers, Heerenwcg 111, voorzitter
overste J. "tegel, Binnenweg 12$.
