Hoe Velsèn's burgemeester bij de
Duitschers zwart werd gemaakt
Twes luchtvaart-employés
smokkelden deviezen
Gevangenisstraf
en boete
Dinsdag 21 Januari 1947
HAARLEMS DAGBLAD
3
Bijzonder Hof
Twee jaar Rijkswerkinrichting geëischt tegen
oud gemeente-ambtenaar
Een veelbelovende zoon Economische rechter
Hedenochtend behandelde het Amster-
damsche Bijzonder Gerechtshof de zaak
tegen H. S. uit Landsmeer, die in 1942 aan
den toenmaligen referendaris der Noord-
hollandsche Griffie een fel nationaal-
socialistisch getint ambtenaar en als zoo
danig door den commissaris mr. A. J.
Backer belast met „bijzondere opdrachten"
meermalen uitvoerige rapporten uit
bracht over anti-Duitsche uitlatingen van
burgemeester M. M. Kwint van Velsen.
Toen deze werd ontslagen en de Duitsch
gezinde dr. A. C. Groeneveldt als waar
nemend burgemeester fungeerde en de
functies van „bestuursraad" en waarne
mend Commissaris van Noordholland op
zich had genomen, zou S. nogmaals dezen
Groeneveldt de „misdragingen" van den
heer Kwint gerapporteerd hebben.
Ook tegenover den nationaal-socialis-
tisch gezinden inspecteur der politie W.
Hitman uit Velsen zou hij den oud-burge
meester beticht hebben vaijl, mondelinge
„beleediging" van de N.S.B. Bovendien
vermeldde de tenlastelegging, dat S. ge
poogd heeft, een zekere B. E. van Polanen-
Thijms over te halen om een verklaring
te onderteekenen, die den heer Kwint in
een ongunstig daglicht zou stellen tegen
over de Duitsche autoriteiten.
Er waren 5 getuigen a charge gedag
vaard, waaronder burgemeester Kwint,
dr. A. C. Groeneveldt en mr. Backer, de
ex-commissaris der provincie Noordhol
land.
Als eerste getuige werd burgemeester
M. M. Kwint van Velsen gehoord, die van
Mei 1935 tot 1 Aprü 1942 in deze functie
werkzaam was en na de bevrijding als zoo
danig terug kwam. Het ontslag in 1942
werd hem medegedeeld door de se
cretaris-generaal ..in opdracht van Seyss
Inquart". Onder mr. Kwint's bewind klom
de verdachte op tot hoofdcommies ter se
cretarie van Velsen en tijdens zijn opvol
ger bereikte hij den rang van referendaris.
De burgemeester beschreef zijn vroe-
geren ondergeschikte als een goed ambte
naar, die zich echter later van een andere
zijde liet zien.
In de eerste oorlogsjaren werden alle
uitgaande telefoongesprekken van N.S.B.-
gemeqnte-ambtenaren, dus ook die van
verdachte S. door dear bode van het Vel-
ser raadhuis afgeluisterd, zoodat de heer
Kwint op de hoogte bleef van het „offen
sief" dat tegen hem werd voorbereid. De
referendaris Jumelet, een uiterst fel N.
S. B.-er, van wien na Dollen Dinsdag
niets meer gehoord is, heeft m die dagen
telefonisch een onderhoud met den ver
dachte gearrangeerd; daarna kwam deze
Jumelet vrij geregeld op het Valser ge
meentehuis, waar hij telkens naar verdach
te vroeg. Deze verstrekte zijn handlanger
de gegevens over den burgemeester en de
laatste stapelde tijdens zijn „sluippa-
trouilles", zooals getuige ze karakteriseer
de, het bezwarend materiaal tegen den
burgervader op.
Eenigen tijd later werd de burgemeester
naar den Duitschen commissaris-generaal
van justitie in Den Haag geroepen en ook
een zijner naaste medewerkers, de heer
W. C. Suwerink moest daar komen. Hier
kwam onder meer de door de Duitschers
beraamde uitzending van ongehuwd ge-
meentepersonéel naar Duitschland ter
sprake; maar de burgemeester liet zich
bij dit onderhoud kennen als een groot
tegenstemder van een dergelijken maatre
gel. Nog latej gaf de secretaris-genera al
mr. Kwint inzage van het tegen hem ver
zamelde dossier, tot zijn ontslag conclu
deerde.
Het heele complot tegen den burge
meester had een hoogtepunt in een nogal
stormachtig gesprek tusschen hem en
den verdachte, waarbij den laatste ver
weten werd, dat hij met Jumelet tegen
mr. Kwint samenspande. Na dit onder
houd strompelde, zooals burgemeester
Kwint vanochtend vertelde, S. „als een-
geslagen hond" de kamer uit.
Den dag daarop werd de burgemeester
geëlimineerd.
De president, mr. N. Bolkestein, vroeg
den getuige, in hoeverre hij. denkt, dat
het gekuip van S. zijn ontslag zou hebben
verhaast. Het antwoord was hierop, dat de
toenmalige commissaris der provincie
Noordholland, mr. A. J. Backer ook zon
der de bijeengebrachte gegevens precies
wist .wat hij aan hem had".
Voigens mr. Kwint is S. door Jumelet
beïnvloed. Hoewel deze laatste wel de
„engel des doods van de Noordhollandsche
burgemeesters" werd genoemd, was hij
volgens den heer Kwint ook maar een
„gefailleerde schippersknecht".
De volgende getuigen bevestigden in
groote lijnen het reeds gehoorde. Mr.
Bcfbker verweet echter burgemeester Kwint
dat hij als een der eerste burgemeesters van
Nederland eenige hooge Duitsche autori
teiten ten eten had genoodigd. Ook de
verdachte probeerde de scherpe kanten
van de geschiedenis af te slijpen, maar
moest de hoofdzaken van de beschuldi
ging toegeven. Daarbij vertelde hij, dat
hij politie-inspecteur W. Ritftian, toen ge
detacheerd in Velsen, overbriefde, dat de
burgemeester zich weinig vleiend over
Volksdienst en N.S.B. uitliet. Bovendien
moest hij beamen, den N.S.B.-opvolger
van den heer Kwint, dr. A. C. Groene
veldt, diens voorganger in onvadei'landsch-
lievende kleuren te hebben afgeschilderd.
De president verwierp bijvoorbaat een
mogelijk beroep op ambtelijk bevel, door den
verdachte te zeggen, dat ook al zou dr.
Groeneveldt hem bevolen hebben een rap
port over mr. Kwint op te stellen, hij
hieraan geen gehoor had behoeven te
De radio geeft vanavond:
HILVERSUM I, 301.5 M.
13.00 Nieuws. 1315 Voor de jongeren. 13 30
Gram.muziek 19 45 Arbeiders productiviteit.
20.00 Nieuws. 22.05 Weeroverzlcht. 22 05 De ge
wone man 20.15 Maaastrechter Staar. 20.45 Film
praatje. 20.55 Het kwintet tn de kamermuziek
21.15 Gram muziek. 21.30 Maastrichtse!) Stedelijk
Orkest. 22.00 Nieuws. - 22.15 Katholiek nieuws.
22.20 Avondgebed. 22 35 De vroolijke Zilvervloot.
23.00 Actualiteiten. 2310 Klaas van Beeck. 23 35
Soir de Musette.
HILVERSUM II, 413.5 M. en 218 M.
19.00 En nu naar bed. 19.05 Tippica-orkest. 19.10
P.T.T. 19.30 Constant Moerman en Pierre Palla.
20.00 Nieuws. 20.05 Echo van den dag. 20.15 Dlns-
dagavondtrein. 21.30 Contact. 22.15 Buitenlandsch
overzicht 22.30 Koorultwlsselir.g Engeland—Ne-
«ter.ai^a, U.Li Jiicuwè. 23.30 Red Debroy.
fiscaal de daden van verdachte en noemde
hem een „aanbrenger". Hij schetst het
aan S. ten laste gelegde als een verre
gaande poging tot nazificeering van het
gemeentelijk bestuur in ons land, en nam
het verdachte vooral kwalijk dat hij den
inspecteur Ritman zooals mr. Besier
zeide, een der gevaarlij leste menschen van
Kennemerland uitvoerige gegevens om
trent mr. Kwint verstrekte. Goede zijden
van S. zijn vooral na Augustus 1942 naar
voren gekomen, hetgeen ook bleek uit ver
klaringen van een getuige a décharge uit
Landsmeer, waarheen verdachte na zijn
Velser tijd vertrok als burgemeester. Maar
deze kunnen niet goed maken wat ver
dachte tegen mr. Kwint misdreef.
- „Hij had zooveel andere menschen kun
nen verraden", is geen ontlastende omstan
digheid. Slechts de positieve feiten liet mr.
Besier gelden en hij eischte twee jaar
Rijkswerkinrichting met aftrek.
Muziek
Liederenavond Jo Vincent
Een zeldzame sfeer schiepen Jo Vincent en
Emmy van Eden Maandagavond ln onze groote
Concertzaal: een sfeer, waarin men als hoorder
de rul§ite en de menschen niet meer bemerkte;
waarin de klankenpoezie als uit onbestemde
verten en richtingen tot ons kwam, wazig, vaag.
nu eens droomerig, dan verlangend, soms
speelsdh, angstig of droevig, maar steeds imma
terieel. De kunst onzer groote zangeres Is wel
hoe langer hoe meer verinnerlijkt geworden.
Zij vermijdt alle heftige uitingen, alle schrille
accenten, alle goedkoope effecten; zij teekent
als met pastelkleuren, zij lijkt een impressionis
tische spiegeling, om 't even of zij romantiek
folklore of wat dan ook weergeeft. Schumann
verscheen ln een nieuw licht, levend en onver-
bleekt: zijn gevoelig, zelden gezongen „Re
quiem", zijn krachtig „Lied eines Schmiedes",
zun teer „Mondnacht", zijn aardig „AuftrSge"
en zelfs zijn bekend „Der Nussbaum". Voor
Debussy's broze kunst twee liederen uit 1890,
een („Colloque sentimental") uit 1904 was haar
interpretatie wel de aangewezene. Oud-Hol-
landsc-he liedeker.s :n geestige bewerkingen, van
Schouwman en Pijper en meer eenvoudige Van
Röntgen leidden de folkloristische reeks in; de
oud-Engelsche van Britten deden er niet voor
onder. Ten slotte weer romantiek: nu Rich.
Strauss, wiens „Traum durch die Dammerung"
wel de meeste blijvende waarden mag bezitten;
zijn „Standchen" daarentegen heeft al beursche
plekken En dan nog als toegift Brahms' Wiegen
lied om ons goedennacht te wenschen, maar men
bleef nog en kreeg nog een lied.
■Ik heb de kunst van Jo Vincent geprezen; die
van haar trouwe begeleidster was er mee ge
lijkwaardig. Meer behoef ik er niet van te
zeggen. K. DB JONG
„Eereschuld en dankbaarheid"
vertoonde oorlogsfilms
Het comité „Eereschuld en Dankbaar-
held" gaf gisteravond in een der zalen van
de Haarlemsche Cadiclub een filmvertoo-
ning, die door verschillende autoriteiten
werd bijgewoond. Het was aanvankelijk de
bedoeling geweest, dat de oud-comman
dant van het veldleger, luitenant-generaal
J. J. G. baron van Voorst tot Voorst den
avond zou bijwonen, doch hij was door
familieomstandigheden verhinderd aan
wezig te zijn. Daarom is besloten van dezen
avond een herhaling te geven en wel op 21
Februari. Men rekent dan op de aanwezig
heid van den generaal en zal dan de eerste
vertooning geven van een aan den oorlog
in ons land gewijde film, die thans door de
militaire autoriteiten is goedgekeurd.
Gisteren werd de avond gevuld met twee
films, opgenomen door geallieerde filmdien
sten en gewijd aan den oorlog tusschen 1941
en 1944 en aan de bevrijding van Neder
land. Zij bevatten talrijke beelden, die voor
de meeste toeschouwers nieuw moeten zijn
geweest en die passages uit den oorlog, die
voor ons tot nu toe niet veel meer dan een
begrip zijn. geweest duidelijk en levend
maakten.
Het was jammer, dat de kwaliteit van
het vertoonde den invloed ondervond van
technische onvolkomenheden der installa
tie. Tijdens een der pauzes werd een col
lecte gehouden ten bate van „Eereschuld
en Dankbaarheid", die meer dan tweehon
derd gulden opbracht.
DE DISTRIBUTIE
Afhalen van nieuwe bonkaarten op Woensdag
22 Januari.
Haarlem; letter J.
Heemstede: van 912.30 uur letter Mi t.m. Mz.
van 14—16 uur N t.m. Op.
Afhalen van schoenenbonnen op Woensdag
22 Januari:
Haarlem: letters D, E en F.
Zandvoort: alle letters.
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM. 20 Januari 1947.
BEVALLEN van een. zoon: 17 Jan.. M. Swier-
stra—Joustra; 18 Jan.. C. v. Keeken—Voorthuij-
sen; J. Schipper—Roest; W. A. HenzenSchreu-
der; W. C. M. Alles—Janssen Schmidt; M. M.
Suasso Lima de Prado—Nederkoorn; 19 Jan., M.
A. P. Schackman-KJlebels; E. ,C. Bijster—Caro;
G. Hamhuis—v. Loenen; D. C. v. d. Kerkhof-
Verslagers; G. T. Roeland—Maarsen; 20 Jan., J.
T. M. Ooms—v. d. Geest; J. v. Aurich—Harten-
dorp.
BEVALLEN van een dochter: 16 Jan., J. B.
Schram—Rosenlboom; 17 Jan., R. Hoogesteijn—
Mooser; 18 Jan., W. A Kuipers—Vennik; B. Blü-
mers—Dijkstra; K. K, v, Sl ra a ten—Bernhard; A.
Warmer—d. Vogel; J. Vander—v. Rijswijk; W.
J. Kolk—v. Asperen; 19 Jan.. G. M. Hopstaken
Spruijt; E. M. Meulenbroek—Kok; A. Monsma
Renooij; 20 Jan., H, J. v. Dijk—Wissema; L.
Kerk manHofman.
GEHUWD: 20 Jan., H. Neijt en E. M. Brand
wijk.
OVERLEDEN: 16 Jan., T. W. Kol. 49 J„ v. 't
Hoffstraat; 17 Jan., G. H. M. v, d. Boogaard, 67
J., Zomervaart; 18 Jan., J. Smit. 87 j., M, v.
Heemskerkstraat; 19 Jan., A. M. Schouten, 23 j.,
Kamperlaan.
Agenda voor Haarlem
Gem. Concertzaal: H.O.V.-volksconcert m.m.v.
S;ni v. d. Brom, plano. 20 uur. Brinkmann:
Openbare vergadering van den Vrijen Bond Be
roepsvervoerders. 20 uur. Ged. Oude Gracht 47:
G W. J. v. Speng'.er: „Soefisme als antwoord
op den nood van den tijd". 20 uur. Rembrandt:
Topper keert terug (14 j Palace: Notre Dame
van de sloppen (18 j.) Luxor: Jane Eyre (14 j.)
Deze drie 14.00. 16.15. 19.00 en 21.15 uur. Frans
Hals: De witte wals (14 j.). 14.00. 16.30. 19.00 en
21.15 uur. City: De hemel op aarde (a. L) 14.15,
16.30. 19.00 en 21.15 uur. Spaarne: Judy in hel
lunapark (14 j.) 14.30. 19.00 en 21,15 uur. -
WOENSDAG 22 JANUARI.
Gem. Concertzaal (Turnzaal): „Les confé
rences frar.ca:ses Jean Albert Sorel spreekt
over Du Rh in au Danube sous le général De
Lattre de Tassigny. 20 uur. Begijnhofkapel: Lie
derenavond Dldl Sanders. Aan der. vleugel:
Hans Schouwman, 20 u. Bioscopen: Zie Dinsdag.
Een jongeman, zoon vaneen sla.er. belde
namens zijn vader een slager op e. vroeg, of
deze nog vet en worst had. omdat dt voorraad
op was De collega was bereidwillig en gaf toe
stemming. dat de zoon de gevraagde artikelen
kon afhalen De Jonge mar. heeft echter het vet
en de worst verkocht en de opbrengst voor zich
zelf gebruikt. Ook heeft hij een meubelmaker
opgebeld namens zijn vader, met verzoek een
ameublement af te leveren, omdat de zoon
trouwplannen heeft. Kort daarop kwam de
jongeman vier fauteuils en een tafel halen,
welke hij verkocht heeft. De politie kreeg hier
van kennis, die den Jongeman, verdacht van op
lichting aangehouden heeft.
Vrienden stalen een fiets
Een jongeman kwam bij zijn vriend op bezoek
en terwijl hij naar de bovenverdieping liep, zag
hij in de gang de fiets van een bewoner staan.
De vrienden besloten de fiets mee te nemen. Zij
zijn naar Amsterdam getrokken, waar zij het
rijwiel hebben verkocht. De eigenaar had zich
inmiddels met de recherche in verbinding ge
steld. Toen de jongemannen, J. de V. en L. van
der V. in Haarlem terugkeerden, zijn zij aan
gehouden. Belden hebben een bekentenis af
gelegd.
Trambotsing te Hillegom
Vanmorgen om kwart voor acht stond een
tram welke uit Lelden gekomen was, stil bij de
Oostelnderbrug in Hillegom en moest wachten,
tot een tram uit Haarlem gepasseerd was. Uil
Lelden naderde een tweede tram. Vermoedelijk
heeft de wagenbestuurder door de mist de
andere tram te laat opgemerkt, waardoor een
botsing ontstond. De stoolbalken werden ver
nield en ruiten liepen schade op. Persoonlijke
ongelukken deden zich niet voor. Het tram
verkeer was eenigen tijd gestagneerd.
BEGRAFENISTARIEVEN VASTGESTELD
Tot nu toe werden voor vele begrafenissen
abnormaal hooge prijzen gevraagd. Dit zal niet
meer mogelijk zijn, wanneer op 1 Februari een
tariefregeling voor begrafenissen in werking
treedt. Deze regeling bindt den begrafenisonder
nemer aan een calculatie-schema, dat maximum
prijzen aangeeft. Bovendien wordt de onderne
mer verplicht een gespecificeerde nota aan zijn
opdrachtgever voor te leggen. Het nalaten hier
van is strafbaar.
De eenvoudigste begrafenis voor volwassenen
komt op ongeveer f135. Voor kinderen tot en
met 6 jaar is de prijs aanzienlijk lager. De prij
zen voor lijkkisten zijn eveneens vastgesteld.
De maximumprijzen voor geltenvleesch zijn
gelijk aan die voor schapenvleesch.
Maandagmiddag stonden voor den Econo-
mischen rechter te Haarlem de 43-jarige C.
J. B uit 's-Gravenhage en de 37-jarige P. J.
E, H. uit Nieuwer-Amstel terecht. d:e bei
den verdacht werden van overtreding van
het Deviezenbesluit.
B die steward was bij de K.L.M., had op
10 September van net vorige jaar aan H.,
die op Schiphol chef van den buitendienst
was een pakje gegeven, met het verzoek dit
in het vliegtuig, waarmee B. naar Batavia
zou vertrekken, te leggen. H. ontkende, dat
hij geweten had, wat het pakje bevatte. Hij
was met zijn kleinen dienst niet slecht ge
varen, want toen B. weer uit Batavia terug
kwam. had deze hem f 200— gegeven. De
inhoud van het pakketje had uit f 1500.aan
bankbiljetten bestaan, die de steward m
Bangkok in half-edelsteenen had omgezet.
Op 30 September verhuisde een heel wat
grooter bedrag naar de zwarte markt van
Bangkok: f 25.000— werd daar geruild tegen
24 gouden dollar- en 180 gouden pondstuk
ken. De zwarte markt te 's-Gravenhage nam
deze muntstukken graag over voor f 31.500,
zoodat B, f 6.500,— rijker was geworden.
De chef van den buitendienst, die weer
zoo bereidwillig was, het kostbare pakje in
het vliegtuig te leggen, kreeg f 400 voor
zijn moeite. Hij was blijkbaar met zulke klei
ne bedragen niet tevreden, want toen de
steward de f 31.500 op dezelfde wijze wilde
uitvoeren, moest hij constateeren, dat H.
zijn eigen portefeuille wel en het vliegtuig
niet had kunnen vinden. Toen B. dan ook op
7 November een trip naar Amerika ging ma
ken, maakte hij niet meer van H 's bemid
deling gebruik, maar smokkelde zelfs f 1500
mee, ze werden in New York voor 46.000 ci-
garetten verwisseld, die voorloopig in de stad
aan de Hudson opgeslagen bleven.
Intusschen had de verduistering van de
f 31.500.de tongen in beweging gebracht,
met het gevolg, dat beide mannen aan den
tand werd gevoeld en door de mand vielen.
Voor den politierechter bleek, dat het voor
den chef van den buitendienst inderdaad
gemakkelijker was om de douane, die een
voor het vertrek gereedstaand vliegtuig als
Voor de voetbalclub „Haarlem" was het gisteren een bijzondere dag. Nabij de Jan
Gijzenvaart werd begonnen met den aanleg van het nieuwe terrein, dat westelijker zal
liggen dan het vroegere. In verband met de gesteldheid van den bodem, kon eerst
Maandag de eerste spade in den grond gestoken worden. Vriest het in de komende
weken niet te hard, dan hoopt men vlot te kunnen werken. Dan zullen in September
eenige prachtige voetbalvelden gereed zijn. Of er dan gev^ftbald zal kunnen worden,
door lagere elftallen, is de vraag. Bij de' velden zijn kleedkamers noodig. Het is nog niet
zeker, of hiervoor m ateriaal beschikbaar is.
Dr. C. Spoelder:
Tegenwoordige jeugd
streeft naar verdieping
In het kader van een door de Open Reli
gieuze Gemeenschap georganiseerde ..Week
van Bezinning" sprak Dr C. Spoelder Maan
dagavond in het O R. G.-Centrum te Haarlem
over „Heeft de school genoeg aan het uitslui
tend Intellect?" Voor hij tot de behandeling
van dit onderwerp overging, waarschuwde spre
ker zijn gehoor, dat „de Jeugd" een zeer ge
schakeerde grootheid is. zoodat men zich hoe
den moest voor generaliseering. Hy bedoelde
speciaal de denkende Jeugd. Verder wees spr.
erop. dat wat zich ln de maatschappij afspeelt,
eerst laat ln de school doordringt.
Dr. Spoelder vertelde, dat de school, die hy
als Jongen gekend heeft, het stempel van de
19e eeuw droeg met haar opbloei van techni
sche wetenschappen en haar opvatting, dat
het zoekende verstand geen grenzen meer zou
kennen. De H. B. S. was toen de school bij
uitnemendheid. De leeraren waren er fris-
scher, feller en Jonger dan op het gymnasium,
waar de onderwerpen, die op de schoolclubs
besproken werden, „ouwemannetjes-achtlg"
strict neutraal waren. Toen dr Spoelder iu
1913 te Haarlem terugkeerde hervond hy aan
het Gymnasium denzelfden geest, al las men
meer Seneca en Plato. Maar in de Jaren voor
den eersten wereldoorlog kwam de actie van de
studentenverenigingen als V. C S. B. en N. C.
S. V. mét hun kampen, dje een heitzamen in
vloed uitoefenden. Zoo kon er ook te Haarlem
een jeugdkerk ontstaan, een orthodoxe onder
leiding van ds. G A. Barger en een vrijzinnige
onder leiding van lr. van Mourlk Broekman en
dr, Spoelder.
De wereldoorlog bleek de Jeugd niet te raken
en daarna ging de stygende lijn afknappen en
dalen. De Jaren 1923 tot 1933 vormden een
ongezonden tyd, waarin de Jeugd haar aan
dacht besteedde aan feesten en reizen. Het
was een periode van oppervlakkigheid en ver
vlakking. De crisisjaren brachten weer bezin
ning. maar tevens somberheid en bitterheid.
De tijdschriften weerspiegelden ontevreden
heid en verwyten aan de ouderen. De oorlog
van 1940 bracht daarin groote verandering.
Vrees voor het materieele had afgedaan en op
vallend was ook. dat er geen uitingen van
haat of verzet tegen den vyand te bespeuren
vielen, tenminste niet op scholen, waar geen
N.S.B.-leiding was. De scholieren sloegen aan
het lezen en denken en kwamen tot het besef,
dat het om de onzlenl^ce dingen in deze
wereld gaat. Dolle Dlnwtag beteekende een
groote ommekeer Het schoolleven was afge-
loopen. Sommigen gingen werken, anderen
gingen In de Illegaliteit of op hongertocht.
Er waren er ook, die hun tyd verlummelden
met bridgen en naar de radio luisteren. In het
algemeen ls deze tyd voor de Jeugd een groote
loutering geweest, want zy kwam aanhanke-
ïyker aan haar leiding terug dan ze voorheen
was Spr. constateerde thans een groote In
teresse voor filosofie en voor rellgleuse pro
blemen en noemde als voorbeeld het geslaagde
experiment van het godsdienstonderwijs op
de openbare schole» Het Intellect ls In -wezen
onttroond, hetgeen ook groote gevaren ln zich
bergt, omdat de kinderen niet zoo getraind
worden in het hersenwerk en daar een tegen
zin in hebben. Bovendien willen zy „vastheid"
waaruit dikwyis een overgang naar het katho
lieke geloof te verklaren ls. r
Abnormale drukte bij
bonkaarten-uitreiking
In de Vleeschhal moeten de Haarlem
mers hun nieuwe bonkaarten voor de
distributie halen. Gewoonlijk gaat dit
regelmatig, zoodat vooral in den laat-
sten tijd lang wachten voorkomen
wordt. Maandag is het evenwel wat in de
war geloopen. Er kwamen zooveel gega
digden, dat er lange rijen kwamen en de
politie regelend moest optreden. Anders
sluit men om 5 uur, maar nu was het bijna
6 voor de laatste geholpen was.
Er zijn daarvoor naar de directeur
ons mededeelde eenige redenen op te
geven: Er waren niet meer menschen op
geroepen dan andere dagen, maar door
het mooie weer aangelokt, zijn er veel
meer gekomen. De houders van let
ters die op andere dagen aan de
beurt waren meest hutsmoeders, die
toch in de stad gingen winkelen of mark-
teil kwamen ook, om meteen de bon
kaarten te halen- Om de burgerij ter
wifie te.zijn, worden die altijd geholpen.
Het gevolg van een en ander is geweest,
dat er Maandag niet zooals gewoonlijk
4000, maar 5000 menschen hun nieuwe
kaarten hebben gekregen. Alleen toen het
's middags al te druk ging loopen, heeft
men zich aan de letters moeten houden.
De drukte werd nog vergroot omdat niet
alleen nieuwe kaarten maar ook schoenen
bonnen uitgereikt werden. Ook dit is ge
daan om den Haarlemmers een extra gang
naar de Vleeschhal te besparen.
Geknoei met bonkaarten
Het. is bij deze uitreiking gebleken, dat
er vrij veel menschen zijn die bonkaarten
verkocht hebben. Daar is men achter ge
komen, omdat nu alleen nieuwe kaarten
werden verstekt op overlegging van de
oude kaarten, Losse bonnetjes vooi' nieuwe
kaarten waren niet geldig.
Gemiddeld zijn er tot nu toe ongeveer
10 gevallen per dag aan het licht gekomen,
maar men is pas aan de letter H. bezig. De
politie onderzoekt deze zaken. Er zijn on
geveer 36 uitreikdagen, zoodat het ln de
honderden zal loopen.
Blijkbaar hebben vele hoofden van
groote gezinnen een of meer kaarten ver
kocht.
Het gevolg van een en ander is. dat deze
menschen nu ook geen nieuwe kaarten
krijgen. Het Centraal Distributiekantoor
staat blijkbaar op het standpunt, dat die
gezinnen niet zooveel kaarten noodig heb
ben en er dus in de loopende periode wel
buiten kunnen.
Voor de volgende uitreiking zullen zij
vermoedelijk wel weer in aanmerking
komen.
Bloemendaalsch Tooneel geeft a s. Zaterdag
avond 25 Januari een uitvoering Sn Hó tel Vree
burg van ,"n Wespennest", vroolljk spel van J.
W. v. d. Helden en Henk Bakker.
het ware van de omgeving geïsoleerd houdt,
te passeeren dan voor B. H. was met foura-
geeren belast, zoodat hij geregesd ln en uit
moest gaan.
Op een vraag van den politierechter, hoe
hij aan zoo'n groot bedrag aan geld was ge
komen, antwoordde B.. dat hij dit van
weduwe, waarvan hij reeds jaren het abso
lute vertrouwen genoot, ter belegging ont
vangen had. Deze dame wist echter van deze
wijze van „beleggen" niets af.
De steward vertelde nog. dat in de maan
den Juni en Juli .de vlieger E. v. D. een
klacht wegens deviezensmokkel bij de direc
tie van de K L.M. tegen hem had ingebracht,
doch bij onderzoek was deze geheel onge
grond gebleken, waarop de politierechter,
mr. J. H. H. Hülsmann. opmerkte: „Dan had
u toch extra op uw tellen moeten passen".
De Officier van Justitie, mr. G. W. F. van
der Valk Bouman, zeide in zijn requisitoir
tegen den steward, dat delicten als deze nie!
iederen dag berecht worden. Hier heeft
iemand door middel van zijn betrekking groot
geldelijk voordeel willen behalen. Spr. achtte
het in hooge mate onwaarschijnlijk, dat de
dame, die B het geld verschaft heeft, te
goeder trouw zou zijn geweest. „Nu de kran
ten ons doodgooien met verhalen over devie
zen en ieder zich van het belang van het
deviezenbesluit bewust is, acht ik het over
bodig hierover uit te weiden", aldus de Of
ficier. Het staat voor hem vast. dat deze man
op schandelijke wijze van zijn positie mis
bruik heeft gemaakt, hij achtte een strenge
straf op zijn plaats en eischte een gevange
nisstraf van 1 jaar met aftrek van voor
arrest en een geldboete van f 20.000.subsi
diair 6 maanden hechtenis.
Een getuige-deskundige van de Nederland-
sche Bank vulde het requisitoir nog aan met
de opmerking, dat de deviezensmokkelaars
de Nederlandsche betaalmiddelen op de bul-
tenlandsche zwarte markt tegen een koers
verhandelen, die ongeveer het vierde van
den officieelen koers bedraagt en met dit
aldus goedkoop verkregen geld koopen de
buitenlanders dan weer onze producten op.
De verdediger van den 6teward. mr. Van
der Plas uit 's-Gravenhage. betoogde, dat
bij dezen verdachte geen sprake was van een
a-sociaal element, dat te lui was om te
werken en op een gemakkelijke wijze aar
den kost hoopte te komen. Volgens hem dra
gen dit soort zaken een fiscaal karakter. De
man. die zijn belastingbiljet verkeerd invult,
begaat ook een zonde tegen de gemeenschap
Toch worden deze zaken meestal met eer.
geldboete afgedaan Mr. v. d. Plas las brie
ven van een vroeger en werkgever en van
den heer PLesman, directeur van de K.L.M-
uit Mei 1942 voor, over B. Volgens den ver
dediger was zijn cliënt een nobele figuur
die door huiselijke moeilijkheden tot volko
men onbegrijpelijke daden was gekomen. Hij
wees er voorts op. dat de hooge geldboete
fnuikend voor de verhouding van B. tot de
weduwe, die hem het geld in goed vertrou
wen ter belegging gegeven had. zou zijn. Hij
hoopte, dat de rechter de uiterste clementie
zou betrachten.
Mr. J. H. H. Hülsmann. uitspraak doende,
zeide, dat hij den verdediger onmiddellijk
geloofde, wanneer deze den verdachte a'.s
een fatsoenlijk man afschilderde, maar dat
men juist in „fatsoenlijke" kringen vergrij
pen als deze zoo licht schat. Het verschil
met belasting-ontduiking is juist, dat dan
het geld weer teruggevorderd kan worden,
maar dat uitgevoerde deviezen niet meer
terug komen. Nu alle krachten ingespannen
moeten worden om het vroegere welvaarts
peil terug te krijgen, moeten op ernstige
feiten ernstige straffen volgen. Spr. veroor
deelde den steward tot een gevangenisstraf
van 10 maanden met aftrek en een boete van
f 20.000 subs. 6 maanden.
Tegen H., die de pakjes voor B. langs de
douane gesmokkeld had, eisohte mr. Van
der Valk Bouman een gevangenisstraf van
vijf maanden met aftrek en een geldboete
van f 1000.Voor de verduistering door
den Officier als een „smerige streek" ge
kwalificeerd zal deze verdachte nog in
Amsterdam terecht staan.
Zijn verdediger, mr. Smeets uit Amster
dam, meende, dat de rol van H. zeer onbe
duidend'is geweest. De verduistering achtte
hij zelfs een gevolg van psychische afwijkin
gen. Verdachte heeft het geld gebruikt om
in moeilijkheden verkeerende familieleden
te helpen, nadat hij de bankbiljetten eerst
op 6traat had gelegd, om te zien of ze niet
valsch waren!
Van 1941—1945 heeft deze man den lande
onschabare diensten bewezen als hofmeester
bij de Koninklijke Marine. Heeft hij dan niet
van te voren goed gemaakt wat hij nu mis
dreven heeft? vroeg mr. Smeets.
De politierechter was ook van meening,
dat H. een ondergeschikte rol had gespeeld
en hield voorts rekening met de ernstige
straf, die hem voor de verduistering nog
staat te wachten. Hij veroordeelde hem tot
een gevangenisstraf van drie maanden met
aftrek en een boete van I 1000.subs. 30
dagen hechtenis.
Poolsche politie beval dorpsbewoners
op de regeering te stemmen
United Press vertelt: In een plaatsje
op dertig mijl ten Oosten van Warschau
verzamelden dorpsbewoners en boeren
zich om correspondenten van United Press
in het bijzijn van gew'apende wachten en
toen nun gevraagd werd op wie zij ge
stemd hadden antwoordden zij „op Miko-
lajezyk". Een hunner vertelde, dat de po
litie een week geleden de bevolking had
opgedragen haar stem op het regeerings-
blok uit te brengen. „Maar we deden het
niet. hè?" riep hij uit en alle omstanders
stemden daarmede grif in. In het stadje
Wawer, vijf mijl ten Oosten van Warschau
hield een oude vrouw haar stembiljet in
de hoogte voordat zij het in de bus deed,
zoodat de United Press correspondenten,
doch niet de ambtenaren konden zien, dat
zij op lijst twee. Mikolajczyk had gestemd.
Volgeais een Un. Press bericht zou de
zetelverdeeling volgens de nog niet gepu
bliceerde verkiezingscijfers door een
woordvoerder der Poolsche regeering reeds
zijn bekend gemaakt. Deze verdeeling zou
luiden:
Regeeringsbloc 327 zetels
Boerenpartij 24 zetels
Arbeiderspartij 7 zetels
Andere groepen16 zetels
Staatslijsten 70 zetels
(Deze laatste worden naar verhouding
der stemmen over alle partijen verdeeld,
waardoor het regeeringsbloc er nog 63 bij
krijgt).
De Bloemendaalsche brandweer
krijgt uniformen
B. en W. van Bloemendaal hebben beslo
ten de uniformkleeding der vrijwillige
brandweer voor gemeenterekening te ne
men. In 1947 krijgen 25 vrijwilligers hun
uniform, dat zal 4000 kosten.
BURGERLIJKE STAND VAN BLOEMENDAAL
ONDERTROUWD: Th. van Leeuwen en J. A.
Vooys: J. M. Vooys en W. van Dyn; J. de Wit
en M. A Alleman; C. J Huygen en A. M. Krag-
ten, J D de Vries en H. J. Werllch, R. A. Ba-
r ends en en G. A. M. Dekker.
GETROUWD: J. V. M. van Toulon v d. Koog
en B. Ch. Henny.
OVERLEDEN: J. Boeré—Llbosan. wed.. 68 J.
BEVALLEN: H. G. Neeteson—Lemkes Ver
beek, z.
BINNENLAND
De ministerraad taeert bepaald, dat aan per
soneel van Rijksdiensten op den verjaardag van
de Koningin den geheclen dag vrij van dienst
zal worder. verleend.
Op de verjaardagen van Prinses Juliana en van
Prins Bernhard zal eerst r.a den ochtenddienst
vrijaf worden verleend. Op de verjaardagen van
de overige leden van he; Koninklijk Huis zul
len de rijksdiensten op normale wijze func-
tlonneeren.
Het reisprogramma van Hr. Ms. „Van
Speyk", welk schip 7 Februari uit Amsterdam
zal vertrekken, luidt: Dakar 17—19 Februari.
Recife 25 Februari—3 Maart, Paramaribo 813
Maart. Trinidad 15—17 Maart. Curacao 19 Maart.
In de Staatscourant van 20 Januari Is op
genomen een beschikking var. den minister van
Sociale Zaken, houdende een regeling der ar
beidstijden in banketbakkerijen, zulks ln afwij
king van het bepaalde ln Art. 24 der Arbeids
wet 1919,
Gistermiddag heeft prof. dr. H. de Vos, ter
gelegenheid van zijn benoeming tot gewoon
hoogleeraar ln de Btjbelsche theologie, de Chris
telijke ethiek, de practische theologie en het
kerkrecht, ln de aula van de gemeentelijke
universiteit van Amsterdam, zijn inaugurale rede
uitgesproken over „het probleem van den
mensch en de Christelijke idee van de huma
niteit".
De In ons land vertoevende legercomman
dant in Indiö, luitenant-geperaal S. H. Spoor,
heeft gisteren besprekingen met de regeering
gevoerd.
In de Staatscourant van 20 Januari zUn op
genomen: bepalingen betreffende het examen
voor technisch-ambtenaar van den rijkswater
staat, een aanvulling Prijzenbeschikking textiel
handel; een eerste wijziging van de regeling van
loopen en andere arbeidsvoorwaarden voor be
manningen van schepen welke ln beurtdtenst
op Belgle varen en een tweede wijziging van de
loonregeling voor het steenhouwersbedrijf,
HAARLEM EN OMGEVING
De heer K. B. Meyerhoff, leeraar aan het
NijvertieWtsonderwljs te velsen. is benoemd tot
directeur van de Ambachtsschool te Apeldoorn.
Het gemeentebestuur heeft aanbesteed den
herbouw van vijf woningen, waarvan drie in
de Adriaan Loos) ess tra at een aan de Jacob
Geelstraat en een aan de Alb. Thymstraat (Am-
sterdamwhe buurt) Laagste Inschrijvers waren
W. en J. van der Kroft te Haarlem voor f35.000
(met houten vloeren) en f35.700 (met steenen
vloeren).
De afdeeling Haarlem van Volksonderwijs
houdt a-s. Zaterdagavond een vergadering bij
Brinkmann, Gr. Markt. De heer D. J. A.' Geluk,
wethouder van onderwijs, spreekt over „Is ons
onderwijs in gevaar?" Muziek en zang zullen
afwisseling brengen.
Als opvolger van den heer W. A. J. Goe-
tlng is (met Ingang van 1 Februari) tot leeraar
In Lichamelijke Oefening aan de Rijkskweek
school voor onderwijzersiessen) en de daaraan
verbonden Ryksleerschool te Haarlem benoemd
de heer M. J. Eerelman. thans in gelijke be
trekking in Groningen.
De Jeugd Volks Universiteit (stichting
ANJV te Haarlem) organiseert ln de maanden
Januari. Febriarl en» Maart eenige cursussen.
Deze beginnen met een viertal voordrachten
over de Fransche revolutie door d:. P. H. Schro
der op 24 en 31 Januari, 7 en 14 Februari ln het
V C.J.C.-gebouw. Gedempte Oude Gracht 47.
De gaslooze uren te Haarlem
Een tegemoetkoming aan
de industrie
De kölenloewyzing aan de Hoogovens te
Velsen is wat verhoogd. Daardoor kunnen
deze iets meer gas produceeren. Het gas
bedrijf te Velsen kan daardoor de gas
looze uren in haar gemeente eenigszins be
perken.
Haarlem kreeg nog geen hoogere toe
wijzing. Vandaar dat te Haarlem de gas
looze uren nog gehandhaafd moeten blijven.
Wel ontvangt ook Haarlem wat Hoogoven-
gas, maar dat is zoo weinig, dat het de op
heffing van de 20% rantsoeneering op die
hoeveelheid practisch geen beteekenis heeft.
Wel is te Haarlem ter wille van de in
dustrie, die met groote moeilijkheden te
kampen had (waardoor zelfs industrieën
die voor den uitvoer werken de nadeelen
ondervonden) de duur van .de gaslooze
uren in den ochtend verminderd. Practisch
hebben deze industrieën nu gas van des
morgens 7 tot 's middags 1 uur.
De verwachting is dat in de maand
Februari een gunstiger regeling voor de
gasrantsoeneering komt. Er komen geluk
kig weer kolen uit Amerika. Blijkbaar is
het evenwel de bedoeling der regeering de
extra korting van 20% op de gasrantsoe
neering pas op te heffen als er wat buffer
voorraden aan kolen bij de gasfabrieken
aanwezig zijn temeer omdat het nog niet ge
heel zeker is, dat de kolenstaking in Ame
rika niet in Maart opnieuw zal uitbreken.
PROTESTSTAKING BIJ GROENTE
VEILINGEN
Als protest tegen de door de regeering
vastgestelde maximumprijzen voor win
tergroente zijn de groenteveilingen te
Warmenhuizen en Noord-Scharwoude in
staking gegaan. Het bestuur van de pro
vinciale commissie voor de veilingen in
Noordholland heeft besloten by de regec-
ring aan te dringen op verhooging van den
prijs voor roode kool met f 0.05 per kg.
FORTUINLIJKE CIRCUSBEZOEKER.
De heer H. J. C M. Brans uit Amsterdam
bleek de ïoo.ooostc bezoeker to zijn van het Zwlt-
sersche circus, dat momenteel ln dc hoofdstad
voorstellingen geeft. Ht) zal met zijn moqder
gaan genieten van een vijfdaagsche vacantle ln
Zwitserland, op kosten van de circusdirectie.
Een olifant bood met een elegante zwaai van
zijn slurf den fortuinlijken be/oeker een groote
enveloppe met de K.L M -reisbiljetten aan, waar-
ha de heer Brans onder lulde toejuichingen van
het publiek op den olifant een eererondje
maakte.
SCHEEPVAART
K. N. S. M, Orestes. 19 Jan Prawle Point
gepasseerd. Euterpe, jj jan. van Malaga naar
Seville. Cormel Fjell, 19 Jan. van Alexandria n.
Jaffa. Stuyvesant, 18 Jan. van Curacao naar
Paramaribo. .Bessa, 19 Jan. te Lelxoes. Boskoop,
18 Jan van Curacao naar Madeira. Arnhem, 13
Jan. te Barranquilla. Syo'.der. 17 Jan. van
Jacmel naar Antwerpen. Phaeax 2, 18 Jan. te
Antwerpen. Aruba, 18 Jan. Flores gepasseerd.
Deo Duce, 19 Jan. van Odense naar Kopenhagen.
Iris.'19 Jan. van Bilbao naar Pasajes. Hercules,
18 Jan. Gibraltar gepasseerd, Óksywie, 18 Jan.
van Palermo naar Algiers. Theseus. 19 Jan van
Messina naar Palermo Fana. 19 Jan. te Amster
dam. Flnga. 19 Jan. van Amsterdam naar Rot
terdam. Carlhta. 18 Jan. van Amsterdam naar
Kopennagen Orncn. 18 Jan. van Amsterdam n.
Gothenburg. Gudrun. 18 Jan. van Rotterdam n.
Oporto
Mij. Nederland. - Roepat te Sydney 15 Jan.
Tarakan. 15 Jan. te Port Swettenham. Saparoean,
19 Jan te Amsterdam.
Oceaan. Meiampus. 15 Jan. Gibraltar gepass.
op weg naar Liverpool.
K. P. M. Tegelberg, 19 Jan. van Suez naar
Batavia.
Huil. Afrika Lijn. - Covert Fllnck. 18 Jan. van
Mombassa naar Port Soedan. Kllpfontein, 13
Jan. van Southampton naar Marseille; Walter A.
Luckenbach, 18 Jan. te Durban. Tricape. 59 Jan.
van East Londen naar Durban.
Kon. Holl. Lloyd. Mc. Wstsen, 18 Jan. van
Amsterdam naar Zuld-Amerika. Van der Ca-
peiie, 19 Jan, te Montevideo.
