Haarlems Dagblad
De Eindpaal
Fransch-Britsch bondgenootschap
zal op 4 Maart worden onderteekend
Hengeler spoilers en daansers"
bezoeken het paleis Soestdijk
Twee gratieverzoeken
afgewezen
Bidault heeft het
volledige vertrouwen
,De regeering kent maar één Linggadjati"
De heer L. Neher benoemd tot minister
van Wederopbouw en Volkshuisvesting
61e Jaargang No. 18572
Bureau*: Groote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825, Redactie 10600, Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, TeL 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
Zaterdag 1 Maart 1947
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnement;prys per week 31 cent, per kwartaal
ƒ4.Franco per post 4.50 Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bU de Administratie
DirecV:ur-Hoofdredacteur: Robert Peereboorn
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
HET ongeloofelij ke is geschied. De
regeering heeft medegedeeld dat zij
voornemens is, met ingang van 1 Mei de
nieuwe spelling der Nederlandsche taal
te voeren voor alle departementen,
jautoriteiten. officieele colleges en amb
tenaren. Tevens zal op dien datum de
nieuwe spelling van kracht worden voor
alle openbare en voor de gesubsidieerde
bijzondere scholen. Op de ministeries in
België zal op 1 Mei eveneens de nieuwe
spelling der Nederlandsche taal worden
ingevoerd.
Hiermee heb ik het bericht in ons vorige
nummer herhaald. Dat gebeurt niet vaak.
Maar er zijn berichten, die men gaarne
tweemaal geeft. Nu is het dan toch zoover!
De eindpaal is bereikt. Het moet ouden
van dagen ontroerd hebben, die geen hoop
meer hadden dat zij dit nog beleven zouden.
Het moet een gevoel van bevrijding
nieuwe bevrijding teweeggebracht heb
ben in die bestuurscentrale der leergierig
heid, het Departement van Onderwijs en ik
hoop dat men er een bloemetje gelegd
heeft bij de beeltenissen van de oud-minis
ters Marchant, Terpstra en Slotemaker de
Bruïne, de drie vaderen der overgangs- j
oplossingen, die helaas geen stand hielden
en tenslotte het mengsel deden ontstaan,
dat vriendelijke menschen „de nieuwe
spelling" en onvriendelijke „de vereenvou
digde spelling" noemden. Dat laatste was
ironie. Want eenvoudig was het allang niet
meer en het heele begrip vereenvoudiging
langzamerhand verdrongen door die
eene gedachte: hoe komen wij er ooit uit?
Het begon met dr. R. A. Kollewijn, die in
1891 de kat de bt* aanbond en „dadelik"
wou handelen. Daarna is het een uitput
tende strijd geworden, waarin de spelling
experts zich tot het uiterste hebben ge
weerd. En een tijdlang hadden zij veel aan
hang. Duizenden supporters voerden hen
aan. Er waren opwindende debatten en
bezielde schrifturen. Rapier kruiste rapier.
Papier verguisde papier. Dat waren de
groote dagen van den spelling-strijd. In
onze vaderlandsche geschiedenis-boekjes
zal het in de jaartallenlijsten vermeld blij
ven: 1934: mr. H. P. Marchant voert zijn
ichare ter overwinning en zijn spelling op
de scholen in.
Maar het zou geen blijvend succes zijn.
De geesten van de Vries en te Winkel, die
taaie oude dienders met hun koppigen
'overvloed van e's en o's, van ennen en ch's,
gaven geen krimp en betwistten den zege
vierenden held het laatste stukje terrein.
Wat hij ook deed, hij kon het kabinet niet
meekrijgen en de officieele colleges niet en
de ambtenaren evenmin. En toen dat bleek,
wilden de kranten ook niet. Die wilden een
nieuwe spelling alleen aanvagrden, als de
heele regeering er achter stond, niet alleen
H. P. Marchant en dus alle officieele stuk
ken erin verschenen. En de ambtenaren in
Den Haag wilden niet zo, maar zoo. Dus
bleef het zoo, behalve op de scholen, die
dachten dat ze er waren, maar niet m'et
den waard gerekend hadden.
Want op Onderwijs komt telkens weer
een andere waard. Het volgend jaar dat
was 1935, nu twaalf lange jaren geleden
trad H. P. Marchant af en daarmee ver
dween ook de kans dat zijn naam onster
felijk zou worden gelijk die van Siegen-
beek, gelijk die van de Vries, gelijk die van
te Winkel. Een nieuwe strijder betrad im
mers de arena en gordde zich ter spelling
onsterfelijkheid aan. Hij droeg een volle
baard en vond dan ook de term „manne
lijke zelfstandigheden" uit. Hem gewerd
een ongewone populariteit en Nederland
scheen zich te gewennen aan de gedachte,
dat de nieuwe spelling naar Slotemaker de
Bruïne zou heeten. Maar zelfs tegen den
mannelijken zelfstandigheidskampioen hiel
den de schimmen van het verleden, vereend
gelijk Peek Cloppenburg, C. A.,
Schulte Boeyen, Philemon Baucis,
Romeo Julia en andere beroemde kop
pels van heden en verleden, stand. Het
moge den spelling-vernieuwers van het
jaar 2000, als een vergeeld exemplaar van
dit blad hen in handen valt, tot leering
strekken: men wint het niet alleen tegen
verknochte koppels. Wie weet of Marchant
Terpstra, of Slotemaker Marchant,
niet een kans gemaakt hadden. Alleen
moesten zij den harden kop buigen voor
den roem der Historie, die tenslotte over
wonnen heeft. Want het is nog het oude
koppel de Vries te Winkel, dat gisteren
zegepralend langs den eindpaal is gesneld.
Het is er niet zonder kleerscheuren afgeko
men. Meer dan dat. Het heeft ernstige ont
vellingen opgeloopen. Maar om eens in
het elegante jargon der wielerbanen te
spreken: dat kost maar een lappie behang.
Hier bestaat het uit e's en o's en ennen en
ch's. En de nieuwe spelling heet niet naar
Marchant, niet naar Terpstra, niet naar
Slotemaker maar: gewijzigde spelling-de
Vries en te Winkel.
Na den strijd tegen de zee en dien tegen
de Spanjaarden is dit vermoedelijk onze
langdurigste nationale strijd geweest. Hij
blijft in onzen volksaard verankerd; hij
zal worden hervat. Het levende geslacht
er te spellingsmoe voor, maar onze
kindskindskinderen zullen nieuwen moed
vatten.
Niet zonder ontroering mogen wij de
slachtoffers herdenken. Dat waren onze
jonge kindertjes die, in hun prille weetgie
righeid verblijd met de gedachte, dat zij
niet zooals vader en moeder al die nare
extra-letters moesten leeren, bij het ver
laten der school ondervonden dat de kille
maatschappij erop bleef staan en dat de
vereenvoudiging maar schijn was geweest.
Dat waren ook de vertoornde leiders en
afdeelingschefs van ons bedrijfs- en zaken
leven, die steeds maar nieuwe employés
kregen Aangevoerd die, in naam van den
eenvoud, weer anders spelden, maar nooit
zooals het moest. Dat waren ook die minis
ters en spellingexperts, die zich aftobden
zonder resultaat.
Maar het einde bekroont het werk. De
berg heeft haar muis gebaard. Op den
Eersten Mei, die voortaan niet alleen meer
de socialisten-dag zal zijn, maar ook her-
denkings-dag van den dageraad der nieuwe
spelling, zullen wij allen, als één man
wat zeg ik?: schouder aan schouder, ver
eend zooals slechts dit volk vereend kan
zijn op oogenblikken die men momenten
noemt de nieuwe era betreden. De era
van Zo!
Ons krantenmenschen verheugt het, dat
wij u eiken dag een paar berichten meer
zullen kunnen geven. Vanwege de bespaar
de ruimte door minder letter-gebruik. En
nu gaan wij alvast oefenen. R. P.
De liederenavonden van Mevr. Jo Vincent
Voor het Muzen forum te Bloemenaaal op 1 en
I Maart zijn uitgesteld tot 8 en 9 April,
DUINKERKEN 1947:
Ook onderhandelingen
met Nederland gaande
Op het zelfde tijdstip dat minister Bevin
in het Lagerhuis den datum van de onder-
teekening van het Fransch-Britsche ver
drag bekend maakte, verklaarde Georges
Bidault, de Fransche minister van Buiten-
iandsche zaken. Vrijdagavond officieel in
de Fransche Nationale Vergadering, dat het
Engelsch-Fransche bondgenootschapsver
drag op 4 Maart in de Noordelijke haven
van Duinkerken, waar de Engelschen zich
in 1940 terugtrokken, zal worden getee-
kend.
Deze mededeeling werd met een storm
achtig applaus en luid gejuich, dat minuten
^anhield, begroet. Toen de bijvalsbetui
gingen bedaard waren, feliciteerde Edouard
Herriot (Radicaal), president van de Na
tionale Vergadering, Bidault en voegde er
aan toe: „Hiermede wordt een nieuw tijd
perk van samenwerking tusschen twee
groote van ouds geallieerden ingeluid
een samenwerking voor vrede en demo
cratie".
De voornaamste bepalingen van het ver
drag, dat voor 50 jaar zal gelden, luiden
volgens het Fransche persbureau A.F.P. als
volgt:
1. Frankrijk en Groot-Brittannië nemen
de verplichting op zich, gemeenschappelijk
maatregelen vast te stellen, die noodzake
lijk zouden kunnen blijken, indien Duitsch-
land een politiek van agressie zou gaan voe
ren of een initiatief zou nemen, dat de vei
ligheid van een der beide contract^erenden
in gevaar kan brengen.
2. Indien Frankrijk of Groot-Brittannië
opnieuw in strijd met Duitschland gewik
keld zouden raken, zal de andere partij
onmiddellijk volledige militaire hulp ver-
leenen, hetzij de vijandelijkheden veroor
zaakt worden door een aanval van een
Duitsch leger, hetzij gemeenschappelijk tot
actie besloten wordt, hetzij men maatre
gelen ten uitvoer brengt, die door den Vei
ligheidsraad der UNO worden voorge
schreven.
3. Frankrijk en Groot-Brittannië zullen
met elkaar beraadslagen over het nemen
van alle noodige maatregelen in het geval
Duitschland niet voldoen zou aan de ver
plichtingen, die het zijn of zullen worden
opgelegd.
4. Frankrijk en Groot-Brittannië zullen
met elkaar overleg plegen over alle eco
nomische kwesties, waar zij belang bij
hebben.
Buiten deze voornaamste clausules zijn
er nog een aantal bepalingen, volgens wel
ke een door Frankrijk en Groot-Brittannië
overeenkomstig het verdrag ondernomen
actie steeds in overeenstemming zal wor
den gehouden met de uit het handvest der
UNO voortvloeiende verplichtingen.
Bidault voegde aan ziju mededeclingen
toe:
„Wij zullen nog verder gaan. Elk der
clausules van het Fransch-Britsche ver
drag zal aan onze andere groote bondge-
nooten worden aangeboden". De minister
gaf vervolgens te kennen, aldus het AFP,
dat voorbereidende besprekingen gaande
zijn met België, Nederland, Tsjecho-Slo-
wakije en Polen.
Volgens politieke commentators zal de
Radio-omroep helpt
stroom besparen
Er wordt van kwart voor tien
tot 's avonds kwart over elf
uitgezonden
Wegens de kolenschaarschte zullen op
last van den minister van Onderwijs de
radio-omroeptijden bekort worden. Er zal
worden omgeroepen van des ochtends
kwart voor tien tot des avonds kwart over
elf. In totaal wordt 3l'z uur bespaard. Op
deze beperking heeft de minister van Eco
nomische Zaken aangedrongen. De bespa
ring aan energie, welke verkregen zal
worden, wordt niet zoozeer bereikt door
het stilstaan van de zenders dan wel door
het niet-functioneeren van de tallooze ont
vangtoestellen en distributienetten.
DE ETNA BLIJFT WERKEN
Nadat de oude uitbarsting, die op 23 dezer
begon reeds veel van haar hevigheid had ver
loren. Is Donderdagavond een nieuwe krater
ln de 3300 M. hooge Etna begonnen te werken.
De richting van den nieuwen lavastroom ls
nog niet bekend
bekendmaking van het verdrag van bond
genootschap tusschen Groot-Bnttannië en
Frankrijk aan den vooravond van de con
ferentie van Moskou een aantal interes
sante reacties tengevolge hebben,
Het is bijna zeker, dat van Sovjet-Rus
sische zijde argwanend gereageerd zal
worden, tenzij positief bewezen kan wor
den, dat het bondgenootschap niet gericht
is tegen de Sovjet-Unie en geen inciden-
teele stap is in de richting van de vorming
van een „Westerscfcf blok".
Aan beide zijden van het Kanaal zal
men willen weten of het bondgenootschap
gevolgd zal worden door onmiddellijke
practische resultaten op economisch ge
bied.
Deken J. C. W. van der Wiel
overleden
Vrijdag is ln den ouderdom van 56 Jaar over
leden de heer J. C. W van der Wiel. deken
van Haarlem der R.-K." Kerk en pastoor der
St. Joseph-psrochle aan de Jansstraat. Dezer
dagen was de heer Van der Wiel voor een ope
ratie opgenomen ln de Maria Stichting. Na een
voor-operatie ls zijn toestand verergerd en
gistermorgen ls hij onverwacht overleden
De ontslapene, die op 2 Juni 1890 ln Am
sterdam geboren ls. op 9 Augustus 1914 tot
priester was gewijd, was eerst kapelaan ln
Leldschendam en van 1915 tot 1933 leeraar aan
het seminarie Hageveld. Na drie Jaar pastoor
ln Amsterdam te zijn geweest, vertrok de heer
Van der Wier als deken naar Hoorn en sedert
2 December 1942 ls hij deken te Haarlem. De
overledene was eere-kanunnik van het Kathe
drale kapittel, propagandist voor den llturgl-
schen volkszang en secretaris van de Grego-
rlusvereenlglug
In de kerk aan de Jansstraat wordt Dins
dagmorgen om halftlen de Pontificale uitvaart
gehouden, waarna het stoffelijk overschot op
het kerkhof „St Barbara" ter aarde wordt be
steld
Een krentenbrood
van honderd pond
Een veertigtal Twentenaren in oud boe-
rencostuum is Vrijdagmiddag te gast ge
weest op het Paleis Soestdijk.
Onder auspiciën van de Twentsche ver-
eeniging tot instandhouding van de folklo
re is namelijk de groep „Hengeler spoilers
en daansers" per nieuwste bus van de Ne
derlandsche Spoorwegen naar Soest ge
reden, waar bij café „Heeremans" werd
overgestapt op twee prachtig versierde
boerenwagens. Een dezer wagens behoorde
tot het bekende huifwagentype, de andere
was een open ladderwagen.
Gezeten op deze wagens reed ihet gezel
schap naar het paleis. De wagens, waarop
zich ook de burgemeester van Hengelo mr.
J. A. E. van der D-ussen bevond, hielden
voor het hek stil. De klepperman steeg
daarop uit en liep naar den hoofdingang,
waar hij aanklopte en aanzegging deed dat
er gasten waren, die een geschenk wilden
overhandigen.
Allereerst traden de vrouwen in hun
mooie kleederdrachten over den drempel
van het Prinselijk paleis, daama kwamen
de mannen, van wie een zestal een groote
plank droeg, waarop het geschenk geladen
was: een krentenweggen van meer dan
twee en halve meter lang en ruim hon
derd pond zwaar, versierd met suiker
werk in bloemmotieven-
In de filmzaal werden daarna een aan
tal oude Twentsche boerendansen uitge
voerd, die zoodanig in den smaak van de
drie prinsesjes vielen, dat zij vol enthou
siasme meededen, daarbij geleid door leden
van het gezelschap.
Na afloop van de demonstratie werden
ververschingen rondgediend en sneed Prins
Bernhard eigenhandig de groote köek aan.
Omstreeks vier uur verlieten de Twen
tenaren het paleis om naar hun woon
steden terug te keeren.
Zij waren echter niet de eenige gasten,
die hun gelukwenschen op dezen middag
kwamen aanbieden. Toen de dansers op
vertrekken stonden, kwamen twee meisjes
en een jongetje in Volendammer costuum
feliciteeren namens de in oprichting ver-
keerende werkgemeenschap van invalide
oud-illegalen en ook zij hadden niet ver
geten geschenken mede te brengen. Voor
elk der drie prinsesjes, Beatrix, Irene en
Margriet was er een pop, eveneens in Vo-
lendamsch costuum. Maar geen gewone
doode stukken speelgoed. Deze poppen
gaan automatisch loopen als men ze bij de
hand vat. H.M. de Koningin had dit speel
goed gezien op de landelijke bijeenkomst
van de stichting 1940-'45, waar de heer J.
Smit haar met zijn plannen op de hoogte
had mogen brengen, die beoogen de invali-
Prinses Beatrix en prinses Irene dansten
naar hartelust mee met de „daansers".
Prins Bernhard sneed zelf het reuzen-
krentenbrood aan en zijn dochters
hadden daar groote belangstelling voor.
Naast den prins de burgemeester van
Hengelo.
den onder de oud-illegalen de gelegenheid
te bieden hun eigen brood te verdienen en
niet langer afhankelijk te doen zijn.
Margriet lag juist in haar bedje uit te
rusten van de vermoeienissen van de dans
partij, maar haar beide zusjes amuseerden
zich kostelijk met hun nieuwste aanwinst.
Zij hielden zelfs hardloopwedstrijden in de
galerij van het paleis.
De minister van Justitie deelt mede. dat
H.M. de Koningin afwijzend heeft beschikt
op de gratieverzoeken van J. Boogaard en
M. A. Ridderhof, beiden tot de doodstraf
veroordeeld bij sententie van het Bijzon
der Gerechtshof te Amsterdam.
Tevens wordt medegedeeld, dat H.M. de
Koningin gratie heeft verleend aan C
Harmse, tot de doodstraf veroordeeld bij
sententie van het Bijzonder Gerechtshof
te 's-Gravenhage. Ten aanzien van Harmse
is de doodstraf veranderd in levenslange
gevangenisstraf.
Boogaard was SS'er en bewaker van de
gevangenis aan de Weteringschans te Am
sterdam. Hij heeft den dood op zijn gewe
ten van acht vooraanstaande illegale strij
ders en van zeven gevangenen. Op 26 Juli
1946 is hij tot de doodstraf veroordeeld,
zonder dat hem het recht werd verleend
om in cassatie te gaan.
Ridderhof heeft in September 1946 te
recht gestaan voor het Bijzonder Gerechts
hof te Amsterdam terzake het verraden
van 60 Engelsche agenten van dé British
Intelligence Service, waardoor 54 agenten
het leven verloren. Ook heeft hij zich
schuldig gemaakt aan het verraden en
ar^esteoren van vele goede Nederlanders.
De doodvonnissen zijn hedenochtend
voltrokken.
Hel woord is aan.
Niemand mag de menschen
uitlachen dan iemand, die hen
werkelijk liefheeft.
Georges Bidault. de Fransche minister
van Buitenlandschc Zaken, heeft tijdens
het debat over de Fransche buitenlandsche
politiek in de nationale vergadering be
vestigd. dat Frankrijk aan de Engelsche
regeermg een protestnota heeft gezonden
inzake de jongste Engelsche maatregelen
om de mijnen in het Ruhrgebied onder
Duitsch bestuur te stellen. Zijn mededee
ling werd door alle partijen in de Kamer
met applaus begroet-
De vergadering diende een motie van
vertrouwen in de buitenlandsche politiek
van de regeering in, die met alle 608 stem
men vóór werd aangenomen.
Dinsdag 4 Maart zullen ln een lokaal van
het Diaconesserthuls mejuffrouw ds, J. H. Stc-
geman, predikante der Indische Prolestantsche
Kerk en mejuffrouw N. Glesberger diaken dier
kerk, over hun arbeid vertellen voor de Vrou-
wenzendlngsgroep hier ter stede.
EERSTE KAMER
Uitleg van Indonesische
zijde tvordt opengelaten
Op den eersten dag van de behandeling in
de Eerste Kamer van het Indisch beleid was
het woord aan den minister van Overzeesche
Gebiedsdeeien.
Na zijn rede begonnen te zijn met het ver
wijt van gebrek aan deferentie jegens den
Senaat af te wijzen, zeide minister Jonkman:
Verschillende opmerkingen gedurende de de
batten gaven uiting aan wantrouwen in de
regeering en haar organen, hetgeen niet kan
bijdragen tot eenheid van nationaal handelen
Met groote voldoening heeft de regeering
vernomen wat de heeren Kropman en De
Zwaan mededeelden over de reis der parle
mentaire commissie naar de West Zij is zich
bewust dat daar met de hervormingen spoed
is vereischt Het verlangen om provincies te
worden sluit zeer we! aan bij hel project
Linggadjati. Vanzelf kunnen de betrokkenen
daarbij medespreken. Hetzelfde geldt ten aan
zien van Ambon
Wat nu het Indonesisch vraagstuk betreft,
geloofde spreker dat de beraadslagingen in
derdaad verhelderend hebben gewerkt; doch
eensgezindheid bleek niet bereikbaar ondanks
het verlangen naar een nationale politiek Dit
debat heeft bevestigd, dat de formateur op de
juiste wijze het kabinet heeft samengesteld,
met name bezien in het licht van de Indische
politiek.
De revolutie wenscht niet te wachten op de
beraadslagingen in het parlement.
De minister legde uit. dat de regeering en
de regeeringspartijen niet naar de feiten doch
ook naar beginselen leven, evengoed als de
oppositie. Hij wees daartoe op de verschillen
in uitleg van de December-rede en in de
waardeering van de Grondwet. Terwijl
Grondwet en Indisch regeeringsreglement
alleen steunden op de beslissende medewer
king van het Nederlandsche volk. moet de
nieuwe rechtsferde steunen op de vrijwillige
medewerking ook van de Indische volken
De regeering moest een toelichting op Ling
gadjati geven daar haar erom was gevraagd
en om zichzelf rekenschap te geven. Dit moest
den indruk vestigen van twee Linggadjati's:
dit moest aan Indonesische zijde den indruk
geven van eenige eenzijdigheid, omdat de re
geering héér interpretatie moest geven. Het
betoog van prof Gerretson ls punt voor punt
onjuist. Er is maar één Linggadiati aldus de
minister en dat is bekend uit tekst en inter
pretatie. Er is niets geheimzinnigs, niet on
gewoons aan. Het is alteen wat ingewikkeld
door de moeilijke materie
De voorstelling van den heer Molenaar van
een Linggadjati I en II is dan ook onjuist
Ook mag men niet met den heer Stikker van
een nieuwe fase spreken Door de hier ge
geven voorstellingen wordt voedsel gegeven
aan de bezwaren van Indonesische zijde. De
regeering acht haar interpretatie een onder-
Paul Baudoxn, de ex-minister van buiten
landsche zaken van het Vichy-gouverne-
ment, die op het oogenblik terechtstaat in
Parijs. Generaal Weygand, die Vrijdag als
getuige a décharge optrad, verklaarde, dat
Baudoin enkele malen heeft voorkomen
dat Frankrijk den oorlog aan Engeland
zou verklaren.
De dood van Miss Wilkinson
Het gerechtelijk onderzoek, dat is ingesteld
naar de omstandigheden die geleid hebben
tot den dood van miss Ellen Wilkinson, de
vroegere minister van Onderwijs in Engeland,
heeft geleid tot de uitspraak, dat de dood door
ongeval is veroorzaakt. (De officieele term
is in zulke omstandigheden „verdict of acci
dental death".)
De dood is teweeggebracht door een medi
cament, waarvan miss Wilkinson een te groote
hoeveelheid moet hebben ingenomen, maar
tevens hebben een gelijktijdig optredende
hart-, keel- en longaandoening invloed gehad.
Haar arts behandelde haar wegens bronchi
tis en asthma en gaf haar bovendien een
middel tegen slapeloosheid Men neemt aan.
dat zij de voorgeschreven doses te gering
achtte en daardoor te veel heeft ingenomen
INLIJVING DIENSTPLICHTIGEN UITGESTELD
De chef van den generalen staf deelt mede.
dat de Inlijving als dienstplichtige op 3 Maart
b\j het 3e regiment infanterie te Bergen op
Zoom. het 5e regiment Infanterie te Schalk
haar. het 7e regiment Infanterie te Olrschot
en het 8e regiment Infanterie te Amersfoort,
wegens byzondere omstandigheden tot nader
order ls uitgesteld.
Bij Koninklijk Besluit van 28 Februari is
benoemd tot minister van Wederopbouw
en Volkshuisvesting de heer L. Neher. di
recteur-generaal van het Staatsbedrijf der
Posterijen, Telegrafie en Telefonie.
Voorts is bij Koninklijk Besluit bepaald:
De naam van het ministerie van Ver
keer wordl gewijzigd in dien van ministe
rie van Verkeer en Waterstaat en die van
het ministerie van Openbare Werken en
Wederopbouw in Wederopbouw en Volks
huisvesting.
De zorg voor de zaken van den Water-
slaat wordt van het departement van Open
bare Werken en Wederopbouw overgedra
gen aan het departement van Verkeer en
Waterstaat.
De zorg voor de zaken van het Staatsbe
drijf der Posterijen, Telegrafie en Telefo
nie wordt tijdelijk van het departement van
Verkeer en Waterstaat overgedragen aan
liet departement van Wederopbouw en
Volkshuisvesting.
De tot minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting benoemde directeur-generaal der
P T T de heer L. Neher, werd 18 September
1889 te Amsterdam geboren Zijn levensloop
is die van een eenvoudig en hard werker, die
vrijwel onder aan den maatschappelijken lad
der begon, maar zich door zijn ambitie en
technische vaardigheden al spoedig onder
scheidde.
Na de Mulo-opleiding te hebben gevolgd
was hij ongeveer twee en een half jaar bij de
koopvaardijvaart, in dienst bij den Konink
lijken West-Indischen Maildienst Bij den
Amsterdamschen gemeentelijken telefoon
dienst begon hij als üjnwerker in een tijd,
waarin de eerste denkbeelden opkwamen tot
automatiseering van het Amsterdamsche tele
foonnet De jonge Neher wierp zich aanstonds
op de studie van dit systeem en werd daartoe
als mon:»ur-mecbanicien gedetacheerd bij
Siemens en Halske te Berlijn. In 1913 werd
de heer Neher benoemd tot opzichter bij den
Haagschen telefoondienst, waar toen ook de
automatiseering aan de orde kwam Hij
bracht eenigen tijd te Angers en Antwerpen
door. in het bedrijf van de Western Electric.
Van opzichter werd hij hoofdopzichter en in
1919 ingenieur tweede klasse, waarna reeds
een jaar later zijn aanstelling volgde tot in-Partij van den Arbeid.
genieur eerste klas, een zeldzaamheid voor
iemand, die niet de vorming van een techni
sche hoogeschool achter den rug heeft Deze
benoeming was dan ook /een onderscheiding
voor zijn bijzondere technische kwaliteiten
Bij de voorbereidingen tot de automatiseering
in het Haagsche bedrijf werkte de heer Neher
nauw samen met dr. ir. Bahler. hoogleeraar
te Delft. Vooral de efficiency in het bedrijf
had in groote mate zijn aandacht en hij gaf
menigmaal een voorbeeld van wat met het
door hem zelf geïnstrueerde en geleide per
soneel viel te bereiken Op 7 October 1935
werd de heer Neher benoemd tot directeur
van den gemeentelijken telefoondienst te
's-Gravenhage Tevens was hij toen voorzitter
van de Vereentging voor Hoogere Ambtena
ren en voorzitter van dë Vereeniging var
Leiders van Gemeentelijke Radiobedrijven.
Gedurende den oorlog 19401945 werkte de
heer Neher nauw samen met hen. die de voor
bereidingen troffen om zoo spoedig mogelijk
na de bevrijding van het land de door de
hezetting op ernstige wijze vernielde installa
ties van telegraaf en telefoon te doen her
stellen
Verder was hij lid van de uit vijf personen
bestaande z.g. contactcommissie, welke tijde
lijk de plaats innam van de Groote Advies
commissie der Illegaliteit Gedurende de be
zetting bestond deze laatste commissie uit
19 léden. Zij kon uit veiligheidsoverwegingen
toen niet bijeenkomen, om welke reden ge
noemde kleine commissie werd gevormd Als
zoodanig was de heer Neher ook een der
bemiddelaars, die. toen het Westen des lands
nog niet bevrijd was. Duitsche voorstellen
tot een wapenstilstand naar bevrijd gebied
brachten.
Op 6 April 1946. ter gelegenheid van het
tienjarig bestaan der telex-installatie van het
A.N.P werd den heer Neher door de directie
van het persbureau ln tegenwoordigheid van
het personeel dank gebracht voor het vele en
gewichtige werk door hem gedurende de be
zetting voor het toenmaals clandestiene „A.
NP" verricht
Na de bevrijding in 1W5 werd ir Damme
wederom benoemd tot waarnemend directeur-
generaal der PTT Dit besluit werd met :n-
zang van 1 Augustus 1945 ingetrokken en var.
dien datum af trad de heer L Neher op als
directeur-generaal der P.T.T.
Hij is voorzitter van de fundatie „Werke
lijk Dienen". De heer Neher is lid van de
deel van datgene, waartoe zij zich verbindt.
Doch er is reeds op gewezen, dat het ook een
uitleg van Indonesische zijde openlaat Als
het verschil tusschen beide uitleggingen van
zóó gering belang zal blijken, da; het niet
noodig zal zijn de Staren-Generaal daarover
te raadplegen dan zal de regeering de wijzi
ging op eigen verantwoording aannemen In
dien anders, dan zal de regeering afwachten
wat de Staten-Generaal zullen beslissen De
regeering is volstrekt bereid, langs den weg
van samenspreking en door gemeenschappe
lijk overleg tot overeenstemming te komen.
De Kroon.
Niet de Kroon, doch het gezamenlijk wel
zijn Ls de kern van het vraagstuk, aldus de
minister, ai is de realiteit van de Kroon daar
voor van het hoogste belang. De kroon van
de Unie zal aan het Huis var. Oranje worden
aangeboden en niet aan den Koning der Ne
derlanden als zoodanig om den Sndruk van
overheerschlng te vermijden De Oosterling
ziet den vorst anders dan wij In het licht van
onschendbaarheid en grondwet. Het woord
symbool zou gebruikt kunnen worden als
aanduiding voor het begrip onschendbaarheid
voor den Oosterling Een minister, hetzij van
de Unie hetzij van Unie en deelen. za'. de
drager der verantwoordelijkheid wezen Doch
dit alles is nog opengelaten Er ls behoefte
aan een centraal overheidsgezag in Indië. dus
zal er daar een vertegenwoordiger van Oranje
wezen.
Ook de regeering Is verheugd dat een vol
doende macht ln Indië aanwezig is De com
missie-generaal had opdracht niet te teeke
nen. vóórdat het bevel „staakt het vuren"
van Indonesische zijde zou zijn gegeven De
regeering is niet bereid, haar legercomman
dant een „directeur van een schiettent" t©
laten schijnen Dat men ook tijdens het Be
stand zou doorgaan met schieten, wil de re
geering niet accepteeren
De verantwoordelijkheid der regeering on
der het huidig bestel ligt vast ln de Grondwet
en is volledig erkend in de Vereenigde Vol
ken. Doch daarnaast ziet men rijzen een an
dere verantwoordelijkheid, die men in Lingga
djati vindt aangeduid De principieel en juri
disch gehandhaafde verantwoordelijkheid
vindt krachtens het reeds aangekondigde
nieuwe bestel mede steunpunten ln republiek
en den staat Oost-Indonesië. Men zal nog na
der hebben na te gaan aan welke organen d®
verschilende onderdeelen van de staatszorg
zullen worden opgedragen
De minister legde vervolgens uit. dat de
hooge ambtenaren zich dienen te stellen op
basis van Linggadjati Of deze verplichting
tot allen moet worden uitgebreid is een vraag
welke de regeering nog bezighoudt
Den heer Molenaar antwoordde de minis
ter. dat men zich een statuut denkt voor
de Unie. een grondwet voor Nederland en een
grondwet voor de Vereenigde Staten van In
donesië. De hechtheid der samenwerking in
de Unie komt misschien dichtbij hetgeen de
heer Molenaar onvoorwaardelijk eischt. Gaar
ne zegde spreker de gevraagde kleine com
missie toe. om de regeering voor te lichten en
om de rijksconferentie voor te bereiden doch
zij mag niet dienen om ons alleen te doen
uitmaken, hoe de toekomstige status eruit
zal zien
Voor de evacuatie der geïnterneerden la
samenwerking noodig van de Nederlandsche
en Indonesische autoriteiten die wellicht af
hankelijk is van de bereiking van eer. poli
tiek accoord.
Aan den heer Pollema antwoordde de mi
nister. dat een permanente parlementaire
commissie in Indië niet doenlijk is. doch een
zoodanige commissie kan Indië bezoeken, tel
kens als zulks gewenscht mocht zijn Minis
ters zonder portefeuille zouden niet slechta
oprechte Nederlandsch-gezinde Indonesiërs
doch goede nationalisten, die van harte tot
samenwerking bereid zijn. kunnen wezen en
wel als voorïooper van wat het In de Unie
zal worden.
Na behandeling van nog tal van kleinere
punten sloot de minister zich aan bij de ge
dachte van de motie-Romme dat het gaat om
overwinning van de vertrouwenscrisis Hij
citeerde Hufzinga. dat elk der deeten van ons
Koninkrijk klein is. doch dat wij samen groot
kunnen zijn,
Dinsdag zuilen de replieken gehouden wor
den
EERE-PROMOTIF, VAN I>EN HEER
E. H. KRELAGE.
Maandag 10 Maart te 2 uur heeft tijdens
de officieele dlesvlerlng van de Landbouw-
hoogescliool ln de aula te Wngenlngcn. de eere
promotie plaats van den heer E. H. Krclage,
eere-voorzltter van de Algemeene Vereeniging
voor Bloembollencultuur, tot Doctor ln de
Landbouwwetenschap, Promotor ls Prof. van
Slogteren,
W eerberiehf
TETS MINDER \VTNT>.
Weerverwachtinr van het K.N.M.T
in De Bilt. geldig tot Zondagavond:
Geleidelijk wat afnemende, maar tij
delijk noc krachtige wind tusschen
West en Noord. Wisselende bewolking
met enkele sneeuwbuien, vooral ln
de kuststrook. Des nnchf« lichte tof
matlire vorst, overdatr Mehte vorsf
•o» temperatuur om he» vriespunt.
2 Maart:
Zon op: 7.2G uur. onder 18.20 uur
Maan op: 12.09 uur, onder 4.43 uur
