Haarlem's Dagblad | 1947 | 1 maart 1947 | pagina 2

iSLfz]

namEf

Litteraire kantteekeningen

Nederlandsch pionier van de ruimtevaart

J

Wereldnieuws

Zaterdag 1 Maart 1947

2

Raketten en postzegels

Yl" anneer menschen door een idee be
zeten zyn, dan kunnen kosten noch
moeiten hen weerhouden het Ideaal fe I
verwezenlijken. Oïider hen worden de fana-
tici gevonden, die hardnekkig volhouden.1,
zelfs al verslijt hun omgeving al hun plan
nen voor een hersenschim en henzelf op
zijn best voor niet al re gevaarlijke geestes
zieken. En hoe licht krijgen zij den schijn
van het kwaad tegen zich. omdat de wereld
nu eenmaal graag achterklap en laster
bedrijft.

De thans 45-jar:ge dr. A. J de Bruijn te
Amsterdam is zoo n bezetene. Zoek do ge-
heele interlocal telefoongids af, hij is de
eenige kiant der P.T.T., d:e de omschrijving
„raket-special 1st"' echter zijn naam voert.
Meer dan cat: Hij Is Neeriands raket-pionier.
Toon dr. De Bruijn 21 jaar was. kwam hij op
de gedachte, dat het verkeer, ondanks het
paard, de tram, de auto. den trein of het vlieg
tuig toch eigenlijk nog niet snel genoeg ging
Het moest vlugger kunnen. Practijch leidde
de gedachte tot de idee van den ..schok",
waarop de raket berust. En zoo sloeg dr De
Bruijn aan het experimenteeren Hij bouwde
zelf zijn raketten en probeerde allerlei syste
men. Zij werden gestart met behulp van poe
der. later met vloeistof en op het oogenblik
worden weer proeven met poeder genomen.
"Welk poeder? Dr. De Bruijn zwijgt er over: i
op zijn gebied zijn altijd kapers op de kust j
om hem het Geheim te ontfutselen. Maar
graag vertelt hij van de overwinningen en
ook van de nederlagen, die hij al strevend
naar het steeds snellere behaalde en leed. In
1935 startte hij een exemplaar op het Katwijk-
sche strand zonder succes. Maar drie jaar
later, in het Feyenoord-stadion. ging het
beter. Er was veel belangstelling en de start
gelukte. Helaas knalde het projectie! op zijn
weg door het zwerk boven de hoofden der

gapende toeschouwers uit elkaarEen

tweede experiment kort daarop lukte
beter: het instrument kwam weer heelhuids
op den grond nog binnen de afrastering
van het terrein. Na de bevrijding werden her
haaldelijk proeven gedaan. Op 21 Juni 1945
werd een raket, genaamd „d'Eté" aan den
Zuidelijken Wandelweg in Amsterdam los
gelaten, die voor dr. De Bruijn de glorie van
zijn leven zou worden Men moet de bloem
rijke beschrijving die hij in zijn propaganda-
biaadje „Thé flying rocket" geeft, er maar
eens op nalezen. ..d'Eté" doorkliefde bijna '22
kilometer het luchtruim en vleide zich bij
Rijpwetering weer tegen Moeder Aarde.

Dit succes werd he'aas door den tegenslag,
'dien de pionier enkele maanden later op de
Hilversumsche heide leed. toen zijn jongste
hemelbestormer voortijdig explodeerde, ruim
schoots gecompenseerd.

raketwapenen heeft dr. De Bruijn met zijn
hobby alleen laten staan Een dure hobby
bovendien. Want met de groote proefnemin
gen, zooals te Katwijk, in het Feyenoord-
stadion, op de Hilversumsche heide, was
icderen keer een bedrag van zes a zeven dui
zend gulden gemoeid

Het is dan ook niet te verwonderen, dat dr.
De Bruijn. die zelf „tandtechniker" is, naar
middelen heef: gezocht om zijn liefhebberij
te financieren.

Inkomstenbron: de postzegel.

Hij meent deze nu gevonden te hebben door
de philateüsten voor het postvervoer per
raket te interesseeren. Telkens als een raket
bruilend de lucht ingaat, voert hij een lading
poststukken met zich mee. die alle van het
poststempel der „Nederlandsche Ruimtevaart
Studio" en dikwijls ook van een speciaal ont
worpen zegel voorzien zijn. Bovendien zijn de
enveloppen ook met frankeerzegels beplakt,
zoodat. wanneer de vlucht een goed einde ge
nomen heeft, de lading brieven aan het dichtst
bijgelegen postkantoor kan worden afge
geven.

Groote en kleine proeven bij elkaar geteld
heeft dr. De Bruijn in de afgeloopen kwart
eeuw bijna 500 raketten gelanceerd. Maar in
die 25 jaar is hij ook nog niet verder gekomen
dan het afschieten van zijn apparaten. De
moeilijkheden van de besturing en van de
landing liet hij aan anderen om te overwin
nen. Anderen, die op het oogenblik deze zaken
in principe ook onder de knie hebben. De,
ontwikkeling in den jongsten oorlog van de

AA NT E K B N E N,

Een der poststukkendie op 26 Septem
ber 1945 op de Hilversumsche heide .een
luchtreis zouden beginnen. De start werd
op last van hoogerhand uitgesteld, zooals
een stempel, dat de waarde van deze enve
loppe ongetwijfeld nog zal doen toenemen,
vermeldt.

De radio geeft Zondag

HILVERSUM I, 301.5 M.

8.00 Nieuws. 8.15 Hoogmis. 9.30 Nieuws. 9.:45
Bazeler Kamerkoor. 10 00 Kerkdienst. 11.30 „Ex
celsior". 11.45 Kerklied in de orgelmuziek, 12.15
Boeclchuys. 12,30 Kareol Septet. 12.55 zonnewij
zer. 13.CW Nieuws. 13.15 Kareol Septet. 13.30 Apo
logie. 13.45 Gram.muziek. 14.00 Hoorspel. 14.45
Kampvuren langs den even?.ar. 15.00 Zuid-Neder
land zingt en speelt, 16.00 Pater Sebastlanus. 16.10
t.Sicut Cervus", 16.15 Afscheidsplecht'.gheld Mis
sionarissen. 17.00 Kerkdienst. 18.30 Ned. Strijd
krachten. 19.00 Mozart. 19.15 Kent gij uw Bijbel?
19.30 Nieuws 19.45 Weeroverzich:. 19.48 Roeipro-
gramma. 20.03 Actualiteiten. 20.08 Degewone
man. 20.15 Klaas van Beeck. 21.15 Hoorspel. 22.00
Nieuws. 22.15 Katholiek nieuws. 22.20 Avondge
bed. 22.35 Viool en plano 23.00 Serenade.
HILVERSUM II, «14.5 M„ 21* M. en 1*75 M.

8.00 Nieuws. 8.15 Gram.muziek. 8 30 Platteland.
8.45 Jan Corduwener. 9.45 De humanist 9.30 Men
vraagt, wij draalen 10.00 ZondSRshalfuur. 10.30
Kerkdienst. 12.00 Pyreneeën. 12.30 Zor.dagsclub.
32.40 d" Oranjeboom. 13.00 Nieuws. 13.16 Aeolian
Sextet. 13 50 De Spoorwegen spreken. 14.00 Gr.
muziek. 14.05 Dr. Ritter. 14.30 Gertler Kwartet.
35.30 Filmpraatje 15.45 Pierre Palla. 16 00 The
Skymasters. 16 30 Vrouwenrubriek. 16.40 Sport
flitsen. 17.00 Het nieuwe vers. 17.10 Gesprekken
met luisteraars. 17.30 Oome Keesje. 18.00 Nieuws.
18.15 Turnen. 18.30 Melodie der verte 19 00 Radlo-
lympus. 19.30 De camera obscura. 20 00 Nieuws.
20.05 Actualiteiten. 20.IS Omroeporkest. 21.00 Het
bijzondere Jongetje. 21.15 De haas op den tak.
22 05 Dombey en Zoon. 22.40 De speeldoos. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Avondmelodie.

Maandag

HILVERSUM I, 301.5 M.

9.45 (Nog onbekend). 10.30 Morgendienst.
31.00 Couperin. 11 15 „Een zeker pand".
11.35 Krontjongclub. 11 45 Familieberichten. 1200
Continental Quintet. 13.00 Nieuws. 13.15 Mando-
linata. 14.00 Jonge moeders. 14.20 Zangrecital.
14.45 Pianoduo. 15 00 Strijkkwartet. 18,00 Bijbel
lezing. 16.45 Apollo. 17.25 Hoor je het verschil?
17.45 Rijk over zee. 18.00 Sportuitslagen. 18.15 De
zeïlsport. 18.30 Ned. Strijdkrachten. 19 00 Nieuws.
19.15 Leeslamp. 19.35 Borowsky 19.45 Landbouw.
20.00 Nieuws. :o 05 Weerovcrzlcht. 20.03 Mariniers-
kapel. 21.00 Cristondom en Cultuur. 2:.20 Gram.
muziek. 21.40 Vocaal kwartet. ::.oo Nieuws. 22.15
Actueel geluid. 22.30 Eileen Joyce. 22.45 Avond-
overdenkmg. 23.00 Avondconcert.

HILVERSUM II, 411.5 M.. 218 M. cn ISÏS M.

5.45 (Nog onbekend)? 10.30 Daar wordt
gebeld. 10.35 Mozart. 11 00 Mudek-gehcugen. 11.15
Gram muziek. 12.00 Lyra Trio. 12.30 In 't spion
netje. 12.34 Polltie-muziekcorps. 13.00 Nieuws.
13 15 Poiitie-muz.ickcorps. 13.50 Orgelconcert. 14,20
Alex Faassen. 14 35 Alfred Kltohin. 15 00 Bon-
bor.nière 16.30 Grepen uit de opera. 17 00 Kinder-
Icoor. 17 15 Hoort, zegt het voort. 17.30 Skymas
ters. 18.00 Nieuws 1815 Leopold Stokowski. 1900
En nu naar bed. 19.05 Elek 't syne. 19.45 Muziek
begrip. 20.05 Radioscoop. 22.00 Bacil-transcrip
ties. 22.45 Het internationaal studentencontact.
13.00 Nieuws.

NEDERLAND^

i f iiw iju

De Franklin D. Roosevelt"-zegel, die
dr. De Bruijn voor zijn jongste vlucht
uitgaf, ging in de Vereenigde Staten
grif van de hand. Opschudding in de
wereld der philatelisten was 't gevolg.

Wanneer het dus, zooals dr. De Bruijn ver
wacht, over enkele jaren heel normaal zal
zijn, dat onze brieven binnen 20 minuten per
raket den Atlantischen Oceaan zullen over
bruggen, kunnen die verzamelaars zich ge
lukkig prijzen, die zich thans in het bezit
hebben gesteid van de enveloppen, die in den
pionierstijd reeds per raket vervoerd werden.

Om den verkoop van zijn zegels te stimu-
leeren geeft dr. De Bruijn een eigen tijd
schriftje uit „The flying rocket", dat in een
oplaag van tienduizenden exemplaren naar
philatelisten in alle werelddeelen gezonden
wordt, vooral naar Amerika. Het schijnt, dat
vooral de verzamelaars in de Vereenigde
Staten groote belangstelling voor deze zegels
en enveloppen toonen. Hiermede nu heeft dr.
De Bruijn 2ich op gevaarlijk terrein begeven:
de postzegelhandel beschuldigt hem er van,
dat hij den indruk wekt, dat zijn speciale
zegels officieel worden uitgegeven door de
posterijen.

P.T.T. heeft daarom ook bepaald, dat de
zegels alleen aan de achterzijde van de enve
loppen mogen worden aangebracht, hetgeen
natuurlijk een grool deel van hun aantrekke
lijkheid wegneemt. Overigens zijn de zegels,
zooals bijvoorbeeld de „Roosevelt-zegel". door
hun grofheid gemakkelijk van de echte te
onderscheiden, zoodat boos opzet uitgesloten
geacht moet worden.

Deze ruimtevaartpionier zal zich dan ook
zeker niet van zijn liefhebberij laten afbren
gen. Reeds heeft hij plannen om in het bui
tenland, waar hij hoopt minder aan beper
kingen onderhevig te zijn dan in het nuchtere
Nederland, zijn experimenten voort te zetten.
Reeds heeft hij e>n speciaal poststempel ont
worpen voor een vlucht, die hij ter gelegen
heid van een internationaal philatelistlsch
congres te San Remo, van Elba naar het
•asteland hoopt te maken.

Beloften van minister Vos

Zijn collega Huysmans Is
minder optimistisch

Dezer dagen heeft minister Vos in een ver
gadering te Lochem verklaard, dat de voor
ziening van kolen, rijwielbanden en schoenen
spoedig normaal zal worden. De minister van
Economische Zaken, dr. G W. M. Huysmans
heeft naar aanleiding hiervan medegedeeld:
Op grond van de huidige productie van rij
wielbanden en bestaande importtransacties
mag worden verwacht, dat binnen enkele
weken de achterstand in het honoreeren van
de aanvragen van tot dusver geldende voor-
rangsgroepen (artsen, wijkverpleegsters, ar
beiders. werkzaam bij den wederopbouw),
grootendeels zal zijn ingeloopen. Een verrui
ming in de voorziening van rijwielbanden
kwam reeds tot uitdrukking in de onlangs
plaats gehad hebbende verlaging van de af
standsnormen. Opheffing van deze distributie
zal echter voorshands wel niet mogelijk zijn.

Hoewel de huidige^roductie van schoenen
het wellicht mogelijk zou maken de distribu
tie op te heffen, is het in het bijzonder we
gens de zeer moeilijke deviezenpositie nog
zeer de vraag of deze productie op het huidige
peil kan worden gehandhaafd. Daarom kan
opheffing van de distributie thans nog niet
worden overwogen.

Wat de kolen voorziening betreft, verwees
de minister naar de mededeeling, dat. aange
zien de vooroorlogsche productie van 12 mil-
lioen ton op zijn vroegst tegen het einde van
dit jaar kan worden bereikt, er nog geen
sprake van kan zijn. dat in het winterseizoen
1947'48 de kolen van den bon zullen gaan.

Voor anderhalf inillioen aan
vee verdween naar België

De arrestatie van eenige veesmokkelaars
in Chaam heeft er toe geleid, ddt thans de
leden van twee smokkelbenden zijn aange
houden, die aanvankelijk afzonderlijk werk
ten, maar later samen hun duistere prac-
tijken voortzetten. Een der benden stond
onder leiding van den Bosschenaar P., die
in Augustus 1946 uit de gevangenis was
ontslagen nadat hij een straf van veertien
maanden had ondergaan wegens het smok
kelen van paarden. H\j was terstond op
nieuw begonnen. Voor zoover men heeft
kunnen nagaan, zijn er sinds Augustus
1946 voor anderhalf millioen gulden aan
paarden en runderen raar België gesmok
keld.

In totaal heeft de politie thans veertig
personen gearresteerd.

Voor den derden keer
brand in de „Bi jenkorf"

Streng onderzoek naar de
mogelijkheid van brand
stichting

Voor de derde maal binnen 24 uur
maakte gisteren de brandmelder van ,,De
Bijenkorf" te Amsterdam alarm op de
centrale seinzaal van de hoofdwacht. En
weer rukte groot materiaal uit. In tegen
stelling tot de twee vorige alarmeeringen,
betrof het ditmaal een flinken brand. Ge
weldige rookkolommen stegen uit de derde
verdieping op, waar een magazijn van pa
pierwaren er. lampen van den internen
dienst is ondergebracht.

Met vier stralen een over den ladder
wagen. twee door het sousterrain en een
aan den achterkant over de binnenplaats
werd het vuur bestreden. Uit voorzorg
statiomieerde de brandweer ook op de bin
nenplaats een ladderwagen, doch hiervan
behoefde geen gebruik te worden gemaakt.
Voorzien van hun rcokmaskers zijn de
brandwachts via het plat aan den achter
kant de derde verdieping binnengedron
gen en weldra vielen stukken glas, bran
dend houtwerk en cartonnen doozen naar
beneden.

Plotseling volgden achter elkaar een
reeks kleine knallen. Het waren de 3000
lampjes, welke in het voorraadmagazijn
van den technischen dienst liggen opge
slagen en nu door de hitte tot ontploffing
kwamen.

Binnen een half uur was men den brand
volkomen meester en begon men met het-
leeghalen van het totaal uitgebrande ma
gazijn. Teneinde te voorkomen, dat nog
meer materiaal in vlammen opging, had
het personeel van de Bijenkorf de in een
loodsje achter het bijgebouw opgeslagen
houten tafeltjes reeds op de binnenplaats
gebracht.

Het trekt de aandacht, dat driemaal
achter elkaar in hetzelfde gebouw een
brand uitbreekt. In overleg met de brand
weer heeft daarom de politie van bureau
Warmoesstraat het perceel onder bewaking
gesteld en tot nader order mag geen enkel
lid van het personeel van de Bijenkorf het
bijgebouw in de Beursstraat betreden.

Een nauwkeurig onderzoek naar de mo
gelijkheid van eventueele brandstichting
wordt ingesteld en zoowel de brandweer
als de politie-scheikundige zullen de tal
rijke verbrande resten van houtwerk en
cartonnagemateriaal chemisch onderzoe
ken.

Montgomery
schreef een apologie

Het verloop van den strijd
in Europa

„Normandy and Baltic", een boek van de
hand van Montgomery over den strijd, die tot
de uiteindelijke nederlaag van Duitschland
leidde, is dezer dagen verschenen. De com
mandant van de Britscbe strijdkrachten in
West-Europa na D-day (Montgomery) heeft
den slag in Normandië gevoerd volgens voor
de invasie gemaakte plannen, aldus het boek
Deze plannen werden niet gewijzigd, toen de
sterkte der Duitsche stellingen bij Caen tegen
viel. Zooals bekend, heeft men van BritsChe.
Amerikaansche en andere zijde de tactiek van
Montgomery gecritiseerd door op te merken,
dat hij de Duitschers bij Caen heeft onder
schat en daar te veel tijd heeft verknoeid.

Het boek beschrijft de gebeurtenissen In
chronologische volgorde en is vol lof over den
Amerikaanschen soldaat. Het kan worden ge
zien als een antwoord op de critiek van den
Amerikaanschen journalist Ralph Ingersoll,
die in zijn boek „Top-Secret" beweert, dat de
slag om Caen een Britsche nederlaag werd en
tevens de eerste en laatste slag was, dien de
Engelschen in Europa hebben geleverd. Ver
der, dat de slag in de Ardennen door Mont
gomery's toedoen werd verloren, waardoor
de oorlog vermoedelijk een jaar langer heeft
geduurd en tenslotte, dat er principieele on-
eenigheid tusschen de Amerikaansche aan
voerders en Montgomery bestond.

Over den slag in Normandië schrijft Mont
gomery, dat er inderdaad een stadium is ge
weest. waarin de operaties minder snel vor
derden dan aanvankelijk was gehoopt, doch
dat hij volgens zijn plan uiterlijk 90 d'agen na
D-day aan de Seine moest zijn toch konden
de eerste troepen reeds na 75 dagen de
rivier oversteken. „Ik had er niet op gere
kend. dat Hitier zijn plannen zou herzien en
toen wij merkten, dat de Duitschers zich bij
Avranches concentreerden, gaf ik bevel tot
een omtrekkende beweging door Falaise en
Argentan. Dit kostte tijd en een deel van de
vijandelijke strijdkrachten wist ons daar te
ontsnappen."

Montgomery beschrijft, hoe generaal Elsen
hower, na diens besluit op 1 September om
het direct bevel over de strijdkrachten te land
op zich te nemen, zijn (Montgomery's) Voor
stel om rechtstreeks naar den Rijn door te
stooten en met inzet van alle reserves tot het
hart van Duitschland door te dringen, had
verworpen. Montgomery had de Noordelijke
route door België willen nemen om den Rijn
ten Noorden van de Ruhr over te steken.
Eisenhower gaf er echter de voorkeur aan op
een breed front langs den Rijn te opereeren.

Over den laatsten aanval van veldmaar
schalk von Rundstedt in de Ardennen schrijft
Montgomery, dat deze slag door de geallieer
den werd gewonnen in de eerste plaats door
het taaie vechten der Amerikaansche sol
daten.

De Grieken willen Cyprus

De voorzitter van de Grieksche Nationale
Vergadering heeft een motie ingediend, waarin
„vriendschappelijke besprekingen met de Brit
sche regeering Inzake de toekomst van Cyprus"
worden voorgesteld. De nationale vergadering
sprak zich eenstemmig uit vóór inlijving van
Cyprus bU Griekenland. De motie werd ook
gesteund door Tsaldarls, den minister van
Buitenlandsche Zaken.

Ds. W. Fijn van Draat zal op 16 Maart wor
den bevestigd als predikant var. de Gereformeer
de Kerk van Overveen door Ds. J. C. Brussaard.

De heer Hendrik Lasschuit is benoemd tot
organist der Noorderkerk te Haarlem.

Ijskoude reactie

De IJsliuidsche minister van Buiten
landsche Zaken heeft den gezant te
Washington opdracht gegeven bij het
Amerikaansche departement van Buiten
landsche Zaken te protesteeren tegen
het voorstel van den republikeinschen
afgevaardigde Gearhart aan het Ameri
kaansche Huis van Afgevaardigden om
IJsland uit te noodigen lid te worden
van de Vereenigde Staten. IJsland acht
het ongepast, dat een dergelfjk voorstel
aan het Amerikaansche congres werd
gedaan.

Nederland koopt Amerikaansch
oorlogsmateriaal

Nieuw crediet
van tien millioen dollar

De Nederlandsche regeering heeft een
nieuw crediet van tien millioen dollar ge
kregen voor den aankoop van overtollig
Amerikaansch oorlogsmateriaal, aldus
heeft volgens een Un. Press bericht het
Amerikaansche bureau voor de liquidatie
van oorlogsmateriaal te Parijs mede
gedeeld. Het totale crediet bedraagt thans
dertig millioen dollar. Tot dusverre heeft
Nederland volgens het bureau reeds voor
zestien millioen dollar gekocht. Het mate
riaal wordt gebruikt voor het economisch
herstel van Nederland.

Het thans verleende crediet dient voor
aankoop van goederen uit de Amerikaan
sche voorraden overtollig materiaal in
Duitschland.

ME EL-VUURZEE IN LISSABON

Eon van de grootste branden die Portugal
ooit heeft gekend ls uitgebroken ln een meel
fabriek te Lissabon, de modernste, die Portu
gal bezat. Het vuur vernietigde meer dan 4000
balen meel. de productie van bijna vier dagen
De broodpositie te Lissabon ls door den brand
ernstig ln gevaar gebracht. De fabriek ging to
taal verloren. Een ooggetuige verklaarde, dat
het vuur zich zoo snel verbreidde, dat het een
explosie geleek. De oorzaak van den brand ls
nog niet bekend

Bij een verkeersongeval in Londen raakten
verschillende passagiers van 'n two-stores-
bus, die een gebouw ramde, in de wrak
stukken bekneld. - De verlossing van de
inzittenden uit hun benarde positie duurde
geruimen tijd.

Hockey

„Wagener stadion"
in Amstelveen

Het bestuur van den Kon. Ned. Hockey Bond
heeft op voorstel van de Amsterdamsche Hockey
en Bandy Club besloten, dat het hockeystadion
te Amstelveen voortaan Wagener-stadion ge
noemd zal worden, ter eere var. den overleden
eere-voorzit ter der club en vice-voorzitter van
den Hockey Bond, den heer J. Wagener, die het
initiatief genomen heeft tot den bouw van het
hockey-stadion.

Training hockey-elftal

De elftal-commissie van den Kon. Ned
Hockey Bond heeft besloten op Donderdag 6
Maart den eersten trainïngsavond te houden
een groepje spelers, dat in aanmerking komt
voor de nationale ploeg die op 30 Maart te Brus
sel tegen België zal spelen De heer J. Vries Inga
ls als leider aangewezen; voor de training ko
men in aanmerking: Boersma (HHYQ, Couvret
(HDM), Derckx (Deventer), Drijver (Leiden).
Esser (Togo). Haitink (HHYC). Kakebeeke
(SCHC). Kruize (HHYC), Lausada (HOC), P. Nef-
kens (Venlo), W. Nefkens (Venlo). Ras (Hilver
sum). Stednz (EMHC), Langhout (Delftsche Stu
denten) en Loggere (Laren).

Athletiek

J aar vergadering
H.A.V. „Haarlem"

In de jaarvergadering van de H. A. V. „l_ar-
lem", die wegens ziekte var. den voorzitter, den
heer H. A. v. d. Mey. door den heer S. van Duin
werd geleid, herinnerde de secretaris in zijn
verslag aan de moeilijke trainlngsgelegenheid
van de vereeniging in het afgeloopen jaar. In de
commissie, die tot taak zal hebben een nieuw
ontwerp-reglement samen te stellen, werden ge
kozen de heeren Blyswijk, Hagtingius
Schreuöer. Het bestuur onderging door het af
treden van den heer v. d. Klinkenberg een wij
ziging en ls thans als volgt samengesteld: H. A.
v. d. Mey, voorzitter; S. v. Duin, viee-voorzitter;
D. Hagtingius. Perseusstraat SI, secretaris; Th.
Stouten, penningmeester; J. Hermans, wedstrijd
secretaris; A. van den Bel en H. Schollen.

Het aftredende bestuurslid v. d. Klinkenberg
werd tot lid van verdienste benoemd. Cor Lamo-
ree ontving den „Kreigsman beker", Harry Wer-
nlk den „Van Musscher beker". De vice-voorzit-
ter van Duin kwam in het bezit van den „Pau-
len-beker" en een nieuw ingestelde prijs, de
„Junioren-Prestatie beker", werd den jeugdigen
sprinter Ernst Schol ten aangeboden.

Dammen

Kampioenschap hoofdklasse

Woensdag werden de wedstrijden om het per
soonlijk kampioenschap hoofdklasse, district
Kennemerland, voorgezet in het clublokaal van
de damclub „Oosterkwartier".

De uitslagen lulden: A. SchijfJ. Postma 0—2;
H. La ros—J. Draayer 2—0; C. SuykJ. A. Dix-
hoorn 2—0; A. P. Wassenaar—-Th. Tolenaar 1—1.

Wintersport

Ski- en schaatswedstrijden

Voor Zaterdag- en Zondagmiddag heeft de
IJsclub „Nova Zembla" te Spaarndam wed
strijden uitgeschreven. Vanmiddag nemen
dames, waaronder Sjoerdje Faber, Bora van
der Hoorn en Annie Strijbis, deel. Voor Zon
dagmiddag staat een koppelwedstrijd op het
programma met als rijders Kortenoever,
Storm, Verhoeven, Schippers, Warmerdam,
Oud en Verhagen.

Van Assendelft uit wordt Zondag een twaalf
dorpentocht gehouden over een afstand van
65 km. De wedstrijdrijders vertrekken om
tien uur van hotel Assumburg en de toerrij
ders om half elf.

Nabij Kraantjelek worden Zondag weer ski
wedstrijden gehouden. Vorige week waren de
passages zoo geplaatst, dat zij alleen te nemen
waren door zuivere Kristiania's. Het resul
taat bleek te zijn, dat het skiën geenszins
surrogaat was te noemen.

A. P. M. MOUSSAULT: De Man
in de Tang. Moussault's Uitgeverij
Amsterdam, 1946.

MEN KAN een voortreffelijk journalist zijn
en een matige, zelfs slechte romanschrij'
ver. Bijna zou ik durven schrijven: wee den
auteur, die tevens een goed dagbladschrijver
is en omgekeerd. Het zijn nu eenmaal twee
ambachten, die zich weliswaar beide bedienen
van de taal als instrument, maar hun beroep
het beste dienen, als zij elkander verre blij
ven. Een litterair-schoon dagblad is zoo goed
een onding als een journalistieke roman: het
zijn halfslachtigheden, waarmee zoomin de
schrijfkunst als de journalistiek gediend is.

Deze overwegingen doen mij den ondertitel
van dit in velerlei opzicht zoo uitmuntende
boek. „Roman uit de Amsterdamsche kran
tenwereld" betreuren- een roman, als letter
kundig product, ls het immers niet geworden.
Het is niet genoeg voor een schriftuur om
tot „roman" te groeien, indien de schrijver
in zijn, hoe boeiend en vlot ook te book ge
stelde. journalistieke ervaringen de intrige
verweeft van een huwelijksleven, dat tragisch
verloopt doordat het beroep van den echt
genoot zoozeer beslag legt op zijn leven, dat
hij er zijn hart om verzaken moet.

Had deze „Man in de Tang" geen andere,
bijzondere verdiensten, er zog geen aanleiding
bestaan, er een ..litteraire kantteekening" aan
te wijden het geval ligt nu eenmaal anders:
dit boek ie geschreven met zoovee! ernst en
eenvoud, zoo onderhoudend en eerlijk boven
dien. dat men den auteur den wat misleiden
den ondertitel gaarne vergeeft en tot zichzelf
zegt: goed laat het dan geen roman zijn. een
levendiger beeld van een journaüstenbestaan,
dat in het beroep een roeping vindt, in zijn
.Krant" een openbare zaak, die gediend be
hoort te worden met volle overgave van hart
en hoofd, had moeilijk geteekend kunnen wor
den. Niet dat er geen bittere waarheid schuilt
in de tendenz van dit journalistenboek: en
nog veel minder, dat de auteur dit „roman
tisch" gegeven door zijn tekst zou hebben
heengeweven enkel en alleen om zijn lezer
daarmee als toegift te boeien: daarvoor ligt
er te veel waarachtige levenstragiek verbor
gen in deze geschiedenis van een huwelijks
mislukking. die de man „ln de tang van het

Panda en de Meesterdief

57. Intussen was de markies d'lsengrim
door de politie-agenten gevangen genomen
cn regelrecht naar den koning gebracht.
„Wij constateren", zei de Koning, „dat de
markies de versierselen van enige ordes
draagt.' Herkent ge die.... ehsterren

en linten. Eh.... Heer hofmaarschalk?"
„Wis en drie!" riep de hofmaarschalk. „Dat
zijn mijn ordes! Mijn medailles! Die schurk

heeft die vodden„Die vodden heb ik

van baron Goedbloed gekregen!" roept de
markies. „Parbleu! Let op Uw woorden
meneer! Ik...." Stiltedonderde de ko

ning. „Wij dulden nietdat er gekibbeld
wordt in onze tegenwoordigheid! Wij.

ehwat zei U over baron Goedbloed

markies? Beweerde U, dat hij U die ordes
zou hebben gegeven? Bedenk wat U zegt",
zei de Koning. ,JDe baron is in onze gunst!"

den ganschen mensch opeischend dagbladbe
drijf" aan den lijve ervaart. Maar het
neerschrijven van een harde levenswerke
lijkheid maakt van een uitmuntend journa
list nog geen romancier en van zijn boek geen
roman. Aanvaardt men dit tekort, dan blijft
er in deze bekentenissen van een dagblad
schrijver zooveel waardeerbaars over, dat ik
„de Man in de Tang" wel een ruimen lezers
kring moet toewenschen. al was het alleen
maar omdat een ingewijde met een vlotte
pen den gemoedelijken krantenlezer zoo mee-
sleepend herinnert aan wat er voor hoogst
verantwoordelijk, toegewijd werk, door hoe
veel humor soms verlicht, moet worden ver
richt. alvorens de persen draaien. Geeft de
argelooze dagbladlezer er zich rekenschap
van, wat er aan; wel en wee is be- en soms
doorleefd, alvorens die wispelturige, onvoor
ziene stroom van „wereldnieuws" zijn bed
ding heeft gevonden binnen de afgebakende
kolommen van zijn krant? Van autobusonge
luk tot al dan niet al naar den aard van
het dagblad sensationeele reportage: oog
getuigenverslagen, telefoontjes, portretten
van slachtoffers achterhalen, politieverslag,
strijd desnoods om een plaats op de voor
pagina. om de „kop", de lengte en daar
achter schuilgaand: vindingrijkheid, onver
moeibaarheid, zelfbeheersching. ijver, een
flinke dosis verantwoordelijkheidsgevoel.' een
vlotte stijl, een goede taal en vóór alles: lief
de voor de krant, „je" krant, die je mee helpt
ontstaan en waarvan je houdt omdat het een
levend ding is. waarvan je het beste wilt
maken da; er van te maken is. voor je lezer,
ten opzichte van wie je een plicht te ver
vullen hebt. een openbare plicht, die van je
beroep pas een roeping maakt Zoo werkt
dat onzichtbare leger van verslaggevers, pers
fotografen. rubrieksredacteuren, plaatselijke
correspondenten, stvpeurs. drukkes. opma
kers. correctoren vóór de persen draaien.
En de telex tikt en de telefoons bellen, kopij
komt en gaat en een krant „wordt" geleld
door dien éénen. onzichtbaarsten, den hoofd
redacteur. die zijn oogen en ooren overal moet
hebben, want de lezer-en-pantoufles wil nu
eenmaal graag de geheele wereld in huis

hebben de inbraak in de juweüerszaak,

de bominslag bij de Nederlandsche Legatie,
de' match-Aljechin. de nood in de Drentsche
venen, de scheepsbrand in de Coenhaven. de
ministerswisseling in China, het Raadsver-
slag, de sportberichten, het verslag van de
vergadering-1 eeraren-Boekhouden, de toe
stand van de ziekenfondsen, het „vraagstuk"
der staatspensioneering, dat aardige artikel
tje over de schilderachtige hofjes, de Burger
lijke Stand ben ik aan net eind? Bij lange
na niet: de „Vlekkenredaeteur" zwoegt nog
op de rubriek „Vraag en Antwoord", waarin
één dwaas meer kan vragen dan tien wijze
vlekkenredacteuren kunnen beantwoorden,
het tooneelverslag is nog niet „binnen" en
zoojuist komt het bericht dat meneer X on
verwacht is overleden en dat terwijl er van
zijn necrologie nog geen letter op papier staat
en de persen al draaien alsof meneer X. niet
tot de notabelen des lands behoorde. En
boven op de redactie wordt nog over
legd. of een zeker bericht wel of niet ..geno
men zal worden": terwij] de persen draaien..

Neen. Moussault heeft geen roman geschre
ven, maar hij vertelde uit het leven van de
krant, „de" krant, „je" krant die je eenmaal
in haar greep heeft, zóó, dat je jezelf weg
cijfer* en vergeet een eigen leven te „leven"
En omdat hij er zoo met hart er> zie! var.
verhaalt, eenvoudig-weg. als een volbloed
journalist, wijd ik aan dit boek. ook al is
onze letterkunde er niet rijker mee geworden,
een litteraire kantteekening. uit respect en
iiefde voor dit uniek orgaan van het „wereld
gebeuren": het dagblad en Moussault's
„dienst" daaraan.

C. J. E. DINAUX.

Over Muziek

De orkestdirigent

AT iedereen van den orkesidh inent kent
is het zwarte silhouet met de zwaaiende
armen; voor de meesten schildert en teekent
hij de muziek in de lucht en heeft hij iets var,
een balletmec-sier. die tegelijkertijd ballet,
regisseur en musicus ls. Voor anderen moet
hij wel een fantastisch gcluids-acro'oaa*. ol
aandoenlijk-bewogen vogelverschrikker lijken
Misschien is hij voor weinigen een noodzake
lijk kwaad, maar voor het orkest is hij ir.
ieder geval een noodzakelijk goed. Bij het
orkestconcert zijn aller oogen op hem ge-
vestigd van de eerste noot tot de laatst» eo
zeer zeker wordt bij de meeste luisteraars dat.
gene, wat het oor hoort, bepaald en uitgelegd
door wat het oog ziet in de gebaren van den
dirigent. Hij neemt inderdaad een heerschcn,
de pLaats in, zoowel ;en opzichte van het pu
bliek als van het orkest Alles hangt van hem
af cn hij heeft dus een enorme verantwoor-
delijkheid. Is deze zichtbare macht over het!
publiek een ideale toestand' In leder gevjl
behoort het tot de principieele zorgen van
den dirigent, dat hij a's persoon de gestalte
van het werk niet in den weg slaat en uit
sluitend het noodzakelijke technische en mu
zikale wérk verricht

Ten eerste maakt de Ingewikkelde samen-
stelling van een orkestcompositie het nood
zakelijk dat de uitvoering van alle partijen in
een centraal punt een vaste basis heeft. In
den tijd van Handel en Bach was de situatit
anders dan nu. De werken hadden een zoo
genaamd tempo ordinaris en er was eeni
zekere traditioneele standaard in karakter en
tempo: de persoonlijke gevoelens van denj
componist waren geëgaliseerd in een alge-
meen-muzikale wijze van uiting en het war
in de eerste plaats de rythmlsche gang van!
zaken, die meestal voor het geheele orkest;
een regelmaüee eenheid beteekende. In dieaj
tijd was de dirigent niet onmisbaar; u kunt uj
voorstellen dat de eerste der violisten de|
zoogenaamde concertmeester in het begini
van een Concerto grosso van HSndel denj
aanhef dirigeerde en daarna ging meespelen.;
Sinds de symphonische muziek zich emanci
peerde van de straffe eenvormige maatindee-
ling en zich had vrijgemaakt van het regel
matige tempo, sinds de stemmen in het or-J
kest zich in veel grooter verscheidenheid lie-j
ten gelden en zich alle tot veel grooter mu-:
zikaal vermogen ontwikkelden, bleek vanzelf1,
dat de eenheid der compositie voor de muslclj
afzonderlijk minder duidelijk was: en aldiui
ontstond als een soort gerechtvaardigd natuur-
verschijnsel de dirigent.

Hij vertegenwoordigt, den componist; en.
hier is naar mijn idee eigenlijk alles mee ge
zegd. U weet dat in het tooverboek. waarin
hij voortdurend, of soms, of een enkele maal,
of nooit kijkt, alles wat klinken moet gegToe-
peerd staat: Piccolo, fluiten, hobo's, clarinet-
ten, fagotten, hoorns, trompetten, trombones,
tuba. alle slagwerk, harp en alle strijkers,
Dit is zijn zoogenaamde partituur en vooi
den ras-echten dirigent, den all-round-musi-
cus, staan al die nootjes met hun steepjes als
levende wezens klinkend voor hem. De diri
gent is als een veldheer met zijn mannen in
het landschap vereenigd, maar hij moet een
heuvel beklimmen om de posities te kunnen
overzien. Onwillekeurig denkt men aan den
fantastischen Hector Berlioz, van wie het be
kend ls dat hij zich bij het dirigeeren graag
als een aanvoerder in een veldslag voelde en
een positief pleizier had ln de bijna onver
deelde wisselwerking van aanvuren en be-
heerschen. Wat is het jammer dat wij niet af
en toe het musiceeren in andere tijden kun
nen hooren; want wie zou niet eenmaal den
heftigen componist van de Symphonie fantas-
tique als dirigent van deze verrukkelijke ro
mantiek willen kennen?

Als rechtgeaard Hollander merk ik op dat
het nuttig en heilzaam voor den orkestdiri
gent moet zijn een opera te dirigeeren; d.w.z.
voor zijn artistiek moreel: hij wordt niet ge
zien door het publiek en weet, dat hij alleen
bestaat voor de uitvoerders. In ernst: de diri
gent is er niet voor het publiek; hij is alleen
noodig voor het orkest. En toch, zeer ernstige
lezer, er zijn dirigenten die alleen ruggeling-
sche aspiraties hebben, die wel vóór zich
kijken, maar achterwaarts aan zichzelf en het
publiek denken. Dit zijn de zoogenaamde les
senaar-virtuozen; alle orkestmusici kennen
dit soort elegantelingen, die er maar op spe-
culeeren dat het orkest zijn werk doet. Zoo'n
dirigent voert een persoonlijk ballet in
eentje uit en hij kan er zelfs beroemd mee
worden.

De klinkende gestalte van de compositie is
het begin en het einde van het werk van den
dirigent. Hij begint in zijn werkkamer en leest
de partituur zooals de regisseur een tooneel-
stuk leest. Hij analyseert den vorm van het
stuk en leert den inhoud van het spel ken
nen. Hij begrijpt de verhoudingen der groe
pen, hun aandeel in de verdeeling der thema
tiek, de ontwikkeling van climax, de orde
ning van teruggang en wederopleving, hij
speurt het leven der zenuwen, ook daar. waar
schijnbaar het spel rustig is. 'Het alleen-zijn
met het werk in de stilte is een apart muzi
kaal genot. Op de eerste repetitie is alles an
ders Nu spreekt de werkelijkheid: de diri
gent confronteert het klinken van elk der
stemmen met hetgeen hij in stilte heeft ge
hoord en vastgesteld. Hij heeft op de eerste
plaats oor voor toonshoogte en timbre bij elk
instrument, hij luistert met eiken speler mee
en regelt in collegiale muzikaliteit de verhou
dingen der instrumenten onderling en aldus
ontstaat in geleidelijke ontwikkeling het ge
zang. het spelende zingen van het orkest. Zon
der één diepzinnig woord ot' poëtische bespie
geling ontplooit zich de levende schoonheid.
De dirigent verheugt zich in het klinken van
dit leven! en alle musici spelen hun partij in
de rustige overtuiging, dat in de hand van
den dirigent de eenheid van het kunstwerk
verzekerd is. HENDRIK ANDRIESSEN.

Ontslag. De centrale Chtneesche regeering heeft
het ontslag aanvaard van den minister-presi
dent T. V. Soong.

Belangrllke rede. C 'Charley) Ross, de pers
secretaris van Truman, heeft aangekondigd,
dat de rede welke de president aanstaanden
Donderdag 6 Maart In Waco (Texas) zal uit
spreken, „zeer belangrijk zal zijn en zoowel
binnenlandsche als buitenlandsche aangele
genheden zaj behandelen".

Werklust. Als gevolg van een heden door het
centrale comité der Russische communistische
partij genomen besluit, zullen boeren van
collectieve bedrijven „naar prestaties betaald
worden" Het systeem van gelijke loonen
voor allen blijkt ln den Sovjet-landboirw niet
voldoende het initiatief en de werklust te
prikkelen.

Hutspot. De Katholieke jeugdbeweging zat een
hoeveelheid van 4SOT kg. aardappelen, win
terpeen en uien naar de jeugdherberg „Horst-
Alterberg" bij Keulen sturen, waar cursussen
gegeven worden voor Duitsche Katholieke
jeugdleiders.

Niet essentieel. De niet-essentieele Industrie in
Londen en Z.O.-Engeland zal van 3 Maart af
weer stroom mogen gebruiken. De beperkin
gen van het stroomverbruik blijven wei gel
den voor huishoudelijk en ander niet-in-
dustrieel verbruik.

Schiln. Hei Belgische socialistische blad „Le
Peuple" schrijft over de recente onlusten in
Brussel: Het Is betreurenswaardig, dat troe
bele elementen zich bij de betoogers hebben
aangesloten, om aan de betooging den schijn
van een anti-democratische en om man en
paard te noemen, eer. fascistische actie te
geven.

Overstrooming. Vllegbooten van vier nationali
teiten spoedden zich Vrijdagavond naar Tri
nidad (Bolivia), waar achtduizend menschen
met overstrooming worden bedreigd, door
het wassen van de rivier Mamore. In een S.
O. S. van de regeering werd gezegd, dat de
stad „aan het verdwijnen was".

De groote slag. Volgens le Nanking ontvangen
Chineesche berichten verwacht men. dat de
grootste slag van den Chlneeschen burger
oorlog spoedig zal "beginnen. Op verschillende
plaatsen aan het front wordt reeds verbit
terd gevochten.