Haarlems Dagblad
Dr van Mook acht den tijd van
twist en onderhandeling voorbij
San Marino
Er wordt voorzien in een leemte bij de
berechting van oorlogsmisdadigers
Dertien mijnwerkers omgekomen
In Potsdam werd reeds besloten tot
herziening Dardanellen-verdrag
Weerbericht
61e Jaargang No. 18592
Bureaux: Groote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825. Redactie 10600. Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. Tel. 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Directeur-HoofdredacteurRobert Peereboom
Dinsdag 25 Maart 1947
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
4,Franco per post 4,50. Postgiro 273107.
AdverUtarieven op aanvraag bij de Administratie
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
ri/IJ weten te weinig van de republiek
I San Marino. Zij ligt tweehonderd kilo
meter ten Noorden van Rome op een berg
plateau met drie toppen. Het land heeft een
oppervlakte van zestig vierkante kilometer
en een bevolking van 14.545 zielen. Gij
kunt daarom lachen, maar is er reden toe?
San Marino kent, zooals ik verneem uit een
artikel van Irving Wallace in het Ameri-
kaansche blad Cosmopolitan, geen papieren
geld, geen inkomstenbelasting en ook geen
staatsschuld. Er wordt een personeele be
lasting geheven van een gulden per jaar
voor een huis van zes kamers. Er zijn geen
stoplichten, want het land bezit maar één
auto en die laat men begaan. Er is radio,
maar geen zendstation en dus ook geen
vraagstuk van zendtijdverdeeling. Er zijn
luchtpostzegels, maar geen vliegtuigen. Het
eer.ige standbeeld in de republiek is opge
richt voor een Marineeschen held, die geen
veroveringen heeft gepleegd, maar een
aanbod van Napoleon, om het land te ver-
grooten, heeft afgewezen. Ik ben altijd
onder den indruk geweest van het genie
van Napoleon, maar dat was erg dom van
hem. Een volk en een land kunnen zóó
klein zijn, dat niemand ze aanvalt en zij
blijven bestaan, ongedeerd. Dat begreep
Napoleon niet, maar de Marineezen be
grepen het wel, ofschoon 30 van hen
niet kunnen lezen of schrijven. Ge ziet
hieruit, hoe groote fouten zelfs een genie
als Napoleon kon begaan en dit legt nadruk
op het woord, dat ieder die werkt fouten
maakt. Sommigen van ons vergeten dat
telkens, als zij de fouten van anderen ont
dekken. Maar zij maken ze zelf ook. U en
ik wij allemaal.
Als er verkiezingen in San Marino zijn
worden al die kiezers, die niet lezen of
schrijven kunnen, geholpen door in het wit
gekleede kleine schoolmeisjes. Want vol
gens de Marineezen is een klein meisje het
zuiverste dat men op aarde vindt. Het zal
niemand misleiden. Dit deelt die Ameri
kaan ook in zijn artikel mee en het treft
mij opnieuw dat de Amerikanen tegen
woordig zooveel van Europa weten. Straks
weten zij er meer van dan wij. Daar mogen
wij wel een beetje op letten. Wat die kleine
meisjes betreft: dat is natuurlijk heel aar
dig en ook waar, want natuurlijk zijn zij
heel zuiver en zullen niemand misleiden.
Maar ik weet niet waarom zij zooveel zui
verder zouden zijn dan de kleine jongens,
die er in San Marino een beetje bekaaid af
schijnen te komen. Misschien is dat mijn
fout en zou ik het beter begrijpen als ik
een Marineesche analphabeet was.
San Marino bestaat al bijna zestien
eeuwen. De republiek werd in het jaar 360
gesticht door een Dalmatischen steenhou
wer, die Marinus heette en na zijn dood is
gecanoniseerd. Zijn laatste woorden waren:
„Ik laat u, mijn volk, achter als volkomen
I vrije mannen". Daar heeft hij gelijk in ge
had. Nu al zestien eeuwen gelijk. Deze man
moet een groot menschenkenner en zelfs
een groot staatsman geweest zijn. Groote
iman in kteinen staat. Waarschijnlijk kon
hij ook niet lezen en schrijven, maar in
360 viel dat niet eens op.
De bevolking is arm. Zij leeft in hoofd
zaak van den verkoop van haar postzegels.
Alle postzegelverzamelaars in de wereld
kennen San Marino. Er zijn niet veel an
deren die het kennen. Ik denk dat San
Marino dit plezierig vindt. Men moet, als
men zoo klein is, niet door te veel men-
schen gekend worden en de postzegels
verzamelaars zijn voldoende, want die
dragen het allen een goed hart toe.
Indertijd hebben internationale gokkers
toestemming gevraagd om een speelbank
te exploiteeren in het re*publiekje. Maar de
regent zei, dat de goede naam van een
vrijen staat niet wordt gefliandhaafd door
materieel© welvaart maar door groote
deugden van fiere en eerlijke menschen,
die weten wanneer zij rijkdommen moeten
afwijzen. Toen werd er gestemd en er was
een geweldige meerderheid tegen de speel
bank. Ik vind dit zoo'n wijs besluit, dat het
niet te overtreffen is door de overige feiten
die Wallace mededeelt. En daarom zij dit
het slot. p
Na Paschen geen extra
vleeschbon meer
De vleeschvoorziening van Nederland op
den tegenwoordigen voet steunt slechts ten
I deele op binnenlandsche productie. Uit een
vermindering van de vleeschaankoopen in
het buitenland vloeien dan ook gevolgen
voort voor het vleeschrantsoen. De extra
verstrekking van 100 gram per veertien
dagen aan verbruikers van vijf jaar en
ouder zal na Paschen dus bij de bon
aanwijzing voor de periode van 14 tot 26
April komen te vervallen, zoodat het
vleeschrantsoen dan weer 200 gram per
week zal zijn.
Getracht zal worden uit een gevormden
voorraad vleesch en nog eenigen loopenden
Import van vee uit Denemarken het basis
rantsoen van 200 gram per week voorloo-
pig te handhaven. Wanneer echter in den
zomer het aanbod van slachtvee in het bin
nenland terugloopt een jaarlijks terug-
keerend normaal verschijnsel zal in dien
tijd met verlaging van het rantsoen tot 150
gram per week rekening moeten worden
I gehouden.
Successen der rebellen
LING GAD JA TI ONDERTEEKEND
„Twee volken hebben den eersten grondslag gelegd
voor een gezamenlijk verder gaan als gelijken"
Zooals gisteren was aangekondigd, heeft de onderteekening van de overeenkomst van
Linggadjati heden in den namiddag te Batavia plaats gehad. Om 10 uur Nederland-
schcn tijd verzamelden een zeventigtal genoodigden uit .Vederlandsche, Indonesische
en buitenlandsehe officieele kringen zich in het paleis Rijswijk, waar de plechtigheid
zou plaats hebben. De Nederlandsche en Indonesische delegaties zetten hun handtee-
kening onder een korte verklaring, waarna prof. Schermerhorn, Soetan Sjahrir en dr.
van Mook toespraken hielden. Het gezelschap begaf'zich hierna naar het paleis op het
Koningsplein, waar dr. van Mook recipieerde. Later werd op het Koningsplein een
groot vuurwerk afgestoken. Alle scholen en kantoren waren van twaalf uur af
gesloten. Woensdag zullen in alle kerken van Batavia dankdiensten worden gehouden.
De bijeenkomst, gedurende welke de onderteekening plaats had. werd gepresideerd
door prof. Schermerhom. Het Aneta-verslag maakt er geen melding van, of de heer
De Boer en de adviseurs Verzijl en Posthuma bij de plechtigheid aanwezig waren.
De onderteekening geschiedde door het
plaatsen van handteekeningen onder de
volgende verklaring:
„Heden, den 25sten Maart 1947, is
deze overeenkomst met inachtneming
van de bijgevoegde correspondentie en
bescheidfti onderteekend door de de
legaties, daartoe gemachtigd door de
regeeringen van het Koninkrijk der
Nederlanden en van de republiek In
donesië".
De bedoelde brieven en bescheiden zijn
o.m.: De aanbiedingsbrief van de Neder
landsche regeering, welke door de Indone
siërs niet is aanvaard; het antwoord hier
op van de Indonesiërs; de brief van de
Commissie-Generaal aan Sjahrir, waarin
de laatste wordt uitgenoodigd tot het op
stellen van een eigen interpretatie;
Sjahrirs brief van 15 Maart waarvan de
hoofdpunten reeds zijn gepubliceerd en de
twee brieven van 2 en 10 Februari be
treffende den buitenlandschen dienst.
Na de onderteekening begaven zich de
genoodigden door den tuin van het paleis
Rijswijk naar het paleis aan het Konings-
nesisch gestelde exemplaren voor Indone
sische zijde.
Rede van dr. van Mook
Aan de rede, die dr. van Mook na de on
derteekening uitsprak, ontleenen wij het
volgende:
„De onderteekening beteekent het einde
van een tijdperk, waarin twee volken,
die zich thans tot samenwerking hebben
verbonden, doch die door den oorlog ern
stig van elkander gescheiden waren ge
raakt, den weg tot elkander moeten terug
vinden. De oorlog heeft een plotselinge
afscheiding veroorzaakt, onze vijanden
hebben driedubbele muren tusschen ons
opgetrokken,
De geschiedenis na den 15den Augustus
heeft het ons niet gemakkelijk gemaakt
dit oogenblik te bereiken.
Toch moeten wij, terugziende op deze
negentien maanden, tot de erkenning ko
men, dat zij niet uitsluitend uit tegenspoed
en duisternis hebben bestaan. Door alles
heen heeft van den aanvang af menige
persoonlijke relatie tusschen Nederlander
en Indonesiër stand gehouden. De wereld
heeft in dien tijd, ten deele als gevolg
J-tilöVVlIIY IIOÖL I1CU waitia Cl Cl 11 lici -
plein, waar de lt. gouverneur-generaal va" eië?.? naT00^?"fj zorSen- ëeval
in Paraguay
I Volgens een legercommuniqué van den
commandant der opstandelingen in Para
guay aan de Braziliaansche grens hebben
de troepen der opstandelingen zich meester
gemaakt van de steden Porto Desaguareno
en Porto Laurel. De regeeringstroepen
zouden verliezen aan menschen en mate
riaal geleden hebben.
De communistische partij in Brazilië
heeft bekend gemaakt, dat zij heden te
Pontaparan een bijeenkomst zal houden
om een fonds te stichten voor „de commu
nisten in Paraguay".
Te Asuncion beschouwt men de positie
der regeeringstroepen als critiek. De troe
pen van den kolonel der opstandelingen
Ramos zouden reeds ten Zuiden van San
Pedro naar Asuncion oprukken. San Pedro
zou zwaar van luchtbombardementen heb
ben geleden.
De ministeries van Buitenlandsehe Za
ken, Oorlog en Luchtvaart van Brazilië
hebben heden een verklaring uitgegeven,
dat Brazilië op geen wijze, nooh door het
verschaffen van wapens noch door onder
dak te verleenen aan vluchtende politieke
of militaire leiders, bij den opstand in Pa
raguay zal intervenieeren.
recipieerde.
Schermerhorn;
„Innig verheugd'
Prof. Schermerhorn wees in zijn toe
spraak op het feit, dat de gekozen weg on
getwijfeld moeilijkheden en gevaren in zich
bergt, doch dat de keuze thans beide dele
gaties innig verheugt. „Wie uwer heeft
niet de fantasie", aldus prof. Schermer
horn, „om te gelooven dat de Koninklijke
rede van 1942 ook zou zijn gehouden, wan
neer noch Nederland noch deze landen be
zet zouden zijn geworden?" Spreker zeide
met nadruk dat de komende ontwikkeling,
mits met zorg geleid, ruimte zal geven
voor een dieper bevrediging. Prof. Scher
merhorn zeide vervolgens: „Het zal er om
gaan, of wij er in zullen slagen tezamen
aan de groote massa geleidelijk iets te
geven van een grootere welvaart en een
klein beetje menschelijk geluk". Zich tot
de Indonesische delegatie wendend, her
innerde spreker aan hetgeen Sjahrir on
langs zeide, n.l. dat het niet gaat om for
mules, doch om de vraag of men bereid is
elkander eenig crediet te geven. Prof.
Schermerhorn besloot aldus: „Wij weten
dat deze weg de eenige weg is. Een smal
pad, dat voert langs afgronden van wan
trouwen en dat een onverwoestbaar ge
loof vergt van allen, die als menschen van
goeden wille aan dit brooze begin staan,
hetwelk niet alleen in de zeventien arti
kelen is neergelegd, maar bovenal in den
geest, welke ons gezamenlijk heeft ge
voerd naar het punt, waarop dit resultaat
is bereikt en aan de volkeren is voorge
legd".
Sjahrir:
„Onzekerheid nog groot"
De toespraak van Soetan Sjahrir ken
merkte zich door een levendige schildering
van de wijze, waarop Indonesiërs en Neder
landers aan de demarcatielijnen als militai
ren nog tegenover elkaar staan, waarbij hij
liet uitkomen, hoe groot nog de onzeker
heid en het wantrouwen aan beide kanten
zijn. „Scherp nog is de haat, duister en
bewolkt is de lucht in dit eens zoo schoone
land, maar reeds is ook een ontspanning
hoorbaar en voelbaar is de opluchting van
de beklemming, die ons hart omspant", al
dus Sjahrir. „Er zijn ook teekenen, die wij
zen op een innerlijke verheldering en zui
vering van de atmosfeer. De overeenkomst,
die wij nu teekenen, wil een eerste stap
zijn om ons te bevrijden uit deze benauwe
nis, om de sfeer van objectiviteit terug te
brengen, waarin de kreet „Merdeka" geen
bedreiging meer zal zijn voor den mede-
mensch, maar een kreet van menschelijk-
heid, die weerklank vindt bij ieder, wiens
gevoel in deze nieuwe sfeer lichter wordt
gevoeld door iedere uiting van mensche-
lijkheid. In Indonesië ontsteken wij een
fakkel van menschelijkheid en redelijkheid,
die de duisternis wil verdrijven en de tegen
stellingen. die gevolg zijn van en op hun
beurt aanleiding geven tot geweldpleging,
vernietiging, benauwenis en verblinding.
Laten wij zorgen, dat deze fakkel blijft
branden met steeds helderder vlam.
Laten wij hopen, dat deze vlam het begin
zal vormen van licht in de wereld."
Nader meldt Aneta: De onderteekening
geschiedde aan Nederlandsche zijde door
prof. Schermerhorn. dr. Van Mook en den
heer Van Poll en aan Indonesische zijde
door Sjahrir, mr. Roem. mr. Soesanto en
dr. Gani. Er werden in het geheel acht
exemplaren geteekend, n.l. twee in de Ne
derlandsche en twee in de Indonesische taal
voor Nederlandsche zijde en eveneens twee
in het Nederlandsch en twee in het Indo-
Henriëtte Roland Holst eere-doctor
aan de Amsterdamsche universiteit
De Senaat der universiteit van Amster
dam heeft besloten het Eere-Doctoraat in
de faculteit der Letteren en Wijsbegeerte
■e verleenen aan prof. mr. P. N. v. Eyck te
Wassenaar; Herman Teirlinck te Beersel-
Lot (bij Brussel); Henriette Roland Holst
te Bentveld; Kam iel Huysmans te Antwer
pen en Frits Lugt te 's-Gravenhage,
Indonesië met geduld en sympathie aan
gezien en de gelegenheid tot overleg en
een vreedzame overeenkomst steeds open
gehouden. Vrienden uit tal van landen
hebben ons bijgestaan en slechts in en
kele gevallen is het proces van tot elkan
der komen door inmenging van vijandige
of onverantwoordelijke groepen en perso
nen bemoeilijkt.
Nu is het dan zoo ver, dat niet alleen
twee regeeringen maar inderdaad twee
volkeren den eersten grondslag hebben
gelegd voor een gezamenlijk verder gaan
als gelijken, die voor elkander meer kun
nen beteekenen, naarmate zij dieper van
de mogelijkheid van dit samengaan over
tuigd geraken.
Er is haast bij de verwerkelijking van
dit verdrag. Immers, het land is arm, het
snakt naar herstel van de rust en hernieu
wing van de werkzaamheid. Er kan nu een
einde komen aan alle locale twisten en
plaatselijken strijd, die tot dusver de re
constructie hebben vertraagd en verhin
derd- Van vandaag af kunnen en moeten
openbare uitingen aan beide kanten den
toon van wantrouwen, verdachtmaking en
vijandschap laten varen en dienen publica
ties zich te richten op het constructieve.
De tijd van twist en onderhandeling is
voorbij, de tijd van vriendschap en samen
werking is aangebroken.
In wezen is het niet zoo moeilijk de
juiste houding en de juiste richting te vin
den. Want het is gemakkelijk in te zien,
dat goed en krachtig werk van de beide
partners niet alleen de verwezenlijking
van ieders eigen doelstellingen naderbij
brengt maar ook en juist voor den deelge
noot van het grootste belang is. Wij kun
nen het ook tot een voorbeeld maken in
deze wereld door de handen ineen te slaan
en een periode van strijd en geschil voor
goed af te sluiten.
De lange en moeilijke maanden tusschen
Linggadjati en vandaag hebben een zwa-
ren wissel getrokken op ons geduld en on
ze geestdrift. Het langdurige naspel van
den oorlog heeft ontmoediging en bitter
heid gebracht. Wij moeten dit alles over
winnen. Laat ons juist daarom vandaag
de spinnewebben om ons wegslaan en met
overtuiging en vertrouwen het werk van
den vrede beginnen".
Lord Killearn, de Britsóhe bemiddelaar
bij de onderhandelingen die aan de over
eenkomst vooraf gingen, was niet bij de
onderteekening aanwezig. Volgens mede-
deelingen van Sjahrir was hij verhinderd
om naar Batavia te komen. Sjahrir heeft
ook nog medegedeeld, dat de delegaties
zich thans eerst zullen bezig houden met
de regeling van de financieele en econo
mische problemen.
Naar Aneta verneemt zullen de bespre
kingen tusschen de Nederlandsche en In
donesische delegaties over de tenuitvoer
legging van de overeenkomst van Ling
gadjati een aanvang nemen op Donderdag
27 Maart.
Noorsch schip gezonken
bij Terschelling
Ook de „Games" liep
op een mijn; bemanning
gered
Voor de derde maal binnen zes dagen is
bij Terschelling een schip op een mijn ge-
Ioopen. Het was het 3000 ton metende
Noorsche stoomschip „Garnes". Het werd
door de ontploffing zoo ernstig beschadigd,
dat het in den afgeloopen nacht is gezon
ken.
De „Garnes" liep gistermiddag om
streeks twee uur op een mijn, waardoor
een gat onder de waterlijn ontstond. Het
water stroomde naar binnen en weldra
maakte het schip zwaar slagzij. Een Gro-
ningsche kustvaarder, die in de nabijheid
voer, kwam terstond te hulp en nam de
helft van de bemanning van de „Garnes"
aan boord. De sleepboot „Stortemeik" van
de reederij Doeksen heeft later de overige
opvarenden van boord gehaald. De kapi
tein van de „Stortemeik" verklaarde toen
reeds, dat het waarschijnlijk niet mogelijk
zou zijn, de „Garnes" te behouden. Hij
bleek juist gezien te hebben, want in den
afgeloopen nacht is het schip in de golven
verdwenen.
Nekkramp bij militairen
in Gilze-Rijen
Te Gilze Rijen is in het militaire kamp
Prinsenbosch bij twee militairen nekkramp
geconstateerd.
De beide gebouwen waar de patiënten
verblijven, zijn geïsoleerd.
Ameland weer uit den brand
Honderd dagen op één na resideerde Ko
ning Winter op het eiland Ameland, maar
op dien eenen dag is hij met de Noorderzon
vertrokken. Met ingang van Dinsdag heeft
de hulpveerboot den gewonen dienst Nes
Holwerd hervat en morgen komt de post
boot weer in de vaart.
Het woord is aan.
Vauvenargues
Men oordeelt niet zoo verschil
lend over de anderen als over
zichzelven.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp inzake de berechting van
personen, die in dienst bij den vijand in
strijd hebben gehandeld met de wetten
en gebruiken van den oorlog.
Het wetsontwerp voorziet in de leemte
welke is ontstaan door het arrest van den
Bijzonderen Raad van Cassatie, volgens
hetwelk tot dusver de rechter geen rechts
macht heeft over leden van de vijande
lijke bezettende macht wegens schending
van de normen van het oorlogsrecht. Daar
naast kan evenwel de vraag worden ge
steld of met de voorgestelde bepalingen
kan worden volstaan en of het ontwerp
niet moeten worden aangesloten bij het
Handvest, behoorende bij de overeen
komst van Londen. De minister van Justi
tie meent deze vraag ontkennend te moe
ten beantwoorden.
In de memorie van toelichting verklaart
de minister, dat het de voorkeur verdient,
aan de verdere ontwikkeling van de recht
spraak over te laten, welke beteekenis
Ieder seizoen heeft zijn speciale foto's: De zomer is geabonneerd op het korenveld,
de herfst op een volgeladen fruitboomgaard, de winter brengt 'L witbesneeuwde park
met de kruimels-strooiende kleuters aan den bevroren vijver; de lente kan het niet
af zonder de pasgeboren lammetjes, doch om dat lentebeeld niet al te traditioneel te
maken, koos onze fotograaf ditmaal eens een zwart. Nietteminhet is en blijft een
echt lente-tafereeltje!
Fatale brand in de Staatsmijn „Hendrik"
Door een brand in de Staatsmijn „Hendrik" te Heerlijn zijn dertien mijnwerkers om
het leven gekomen. De brand is gistermorgen omstreeks elf uur door onbekende
oorzaak uitgebroken in een oude galerij op de 636-meter verdieping. Het vuur breidde
zich snel uit over een lengte van ongeveer 100 meter. Er ontstond een geweldige rook
ontwikkeling, waardoor een dertien-tal mijnwerkers, waaronder één opzichter,
bedwelmd is geraakt. Onmiddellijk werd alarm gemaakt en gingen de reddings
ploegen naar beneden. Men slaagde er slechts in het stoffelijk overschot van één man
te vinden.
Gisteravond is nog het stoffelijk over- „Hendrik" door een ernstig mijnongeluk
schot geborgen van een 54-jarigen bank-I wordt getroffen. De eerste maal geschiedde
werker, over wiens lot men in onzekerheid
verkeerde, daar niet vaststond, dat hij zich
in de galerij bevond toen de brand uitbrak.
Men heeft toen de hoop opgegeven, de
overige elf vermisten nog levend te redden.
Het gedeelte, waar de brand woedde, werd
afgesloten. In den afgeloopen nacht heeft
men vijf lijken kunnen bergen.
Dit is de tweede maal, dat de staatsmijn
Twee suikerfabrieken
bij Modjokerto bezet
Onze correspondent te Batavia seinc ons:
Zondag 23 Maart hebben Nederlandsche
troepen twee suikerfabrieken in de om
geving van Modjokerto bezet, name
lijk die van Gempolkerep en Brangkal. In
de eerstgenoemde fabriek werd een groote
hoeveelheid suiker aangetroffen, naar
schatting 10.000 ton. De bezetting had
plaats zonder tegenstand van Indonesische
zijde en er werden geen verliezen geleden,
dit op Vrijdag 13 Juli 1928. Ook toen von
den dertien mijnwerkers den dood.
De minister van Economische Zaken, dr.
W. G. M. Huysmans, is hedenmorgen naar
Heerlen gegaan om zich persoonlijk op de
hoogte te stellen van den toestand in de
staatsmijn „Hendrik". De minister maakte
de reis tot Maastricht per vliegtuig.
Minister Huysmans is naar Heerlen ver
trokken.
Hedenmorgen woedde de brand nog
steeds voort.
NIEUWE SPELLING BIJ L. O.-EXAMENS.
De minister van Onderwijs. Kunsten en Weten
schappen heeft medegedeeld, dat zoowel bij de
in 1947 te houden examens ter verkrijging van
de lagere akte als onderwijzer, als by alle
overige in dit Jaar af te nemen examens op het
gebied van het lager onderwijs, de spelling
regelen zullen gelden, welke bij de wet van
14 Februari 1947 zijn vastgesteld.
moet worden toegekend aan <Je omstan
digheid, dat een feit is begaan ter uitvoe
ring van een buitenlandsch wettelijk
voorschrift of van een bevel van iemand,
die naar buitenlandsch recht boven den
dader is gesteld. De Bijzondere Raad van
Cassatie heeft reeds beslist, dat als wette
lijke voorschriften en ambtelijke bevelen
in den zin van de artikelen 42 en 43 van
het Wetboek van Strafrecht alleen kunnen
worden beschouwd wettelijke voorschrif
ten naar Nederlandsch recht en bevelen
van een bevoegde Nederlandsche instantie,
benevens wettelijke voorschriften en amb
telijke bevelen, waarvan de grondslag is
gelegen in een voor Nederland verbinden
de bepaling van internationaal recht.
De minister besluit de memorie van toe
lichting met een principieele opmerking.
Wanneer hem de vraag zou worden ge
steld of hij de regeling van de berechting
van oorlogsmisdadigers, in het onderha
vige wetsontwerp neergelegd, als in alle
opzichten geheel bevredigend beschouwt,
zou hij die vraag ontkennend willen be
antwoorden. Het valt niet te ontkennen
dat de normen, welke zijn neergelegd in
de Nederlandsche strafwet, niet in alle
opzichten samenvallen met die. welke zou
den moeten gelden bij de berechting van
oorlogsmisdadigers. De rechtsbelangen,
welke het oorlogsrecht beoogt te bescher
men zijn gedeeltelijk van anderen aard en
ruimere strekking dan die, welker behar
tiging de nationale wetgevers aan zich
hebben getrokken. Wellicht zijn dan ook,
zij het als uitzondering op den regel, ge
vallen denkbaar, waarin berechting van
bepaalde oorlogsmisdaden volgens de nor
men, in het ontwerp neergelegd, niet tot
een in alle opzichten voldoende bestraffing
zou leiden. Men moet evenwel dit op zich
zelf ongewenschte gevolg afwegen tegen
de moreele bedenkingen, welke kunnen
worden ingebracht tegen een strafbaar
stelling achteraf door den nationalen wet
gever van normen, die voor een deel op
ongeschreven recht berusten en over de
interpretatie waarvan niet in alle opzich
ten eenstemmigheid bestaat.
Het internationale recht bevindt zich
sinds den laatsten oorlog in snelle ontwik
keling. De berechting van overtredingen
van het oorlogsrecht, voor zoover thans
mogelijk, zal moeten worden aangevuld
met rechtspraak door een internationaal
hof volgens internationaal vastgestelde
normen en sancties, geldende voor alle
deelgenooten van de internationale orga
nisatie. Alleen op deze wijze zal een in
alle opzichten bevredigende bescherming
kunnen worden verkregen van de rechts
belangen van ruimeren omvang dan die,
welke in de nationale wetgevingen plegen
te worden behartigd.
Bevin bracht Stalin
„beleefdheidsbezoek"
De Britsche minister van Buitenlandsehe
Zaken, Bevin, heeft gisteren, vergezeld van
den Britschen ambassadeur le Moskou, sir
Maurice Peterson, en zijn particulieren
secretaris, een bezoek aan generalissimus
Stalin op het Kremlin gebracht.
Dit bezoek werd officieel „een beleefd
heidsbezoek" genoemd. Het onderhoud tus
schen Bevin en Stalin duurde ongeveer 5
kwartier. Radio Moskou meldt, dat Zaroe-
bin, Sovjet-ambassadeur te Londen, bij het
bezoek van Bevin aan Stalin aanwezig was.
Wethouder Geluk
naar Derby
De waarnemend burgemeester en wet
houder van Onderwijs, de heer D. J. A.
Geluk, vertrekt morgenavond met den
directeur van Haarlem's Bloei, de heer C.
S. Th. van Gink, en de dirigent van de
H.O.V., de heer Kees Hartvelt, naar Derby
om besprekingen te voeren over de tour-
née, die de H.O.V. in het kader van de
cultureele uitwisseling HaarlemDerby in
September in Engeland gaat maken.
Wethouder Angenent zal den heer Geluk,
die Zondagavond terug verwacht wordt,
vervangen.
De deerlijk gehavende kademuur aan de
Waalhaven te Rotterdam wordt onder han
den genomen, hetgeen mogelijk is gewor
den, doordat een deel van de haven is
afgedamd en gedeeltelijk leeggepompt.
Het Amerikaansche ministerie van Bui
tenlandsehe Zaken heeft gisteren de ge
heime overeenkomsten gepubliceerd, die
vervat waren in de protocols van de confe
renties te Teheran, Jalta en Potsdam. De
tot nog toe niet gepubliceerde clausules
uit het protocol van Potsdam hebben be
trekking op een overeenkomst, dat van
Oostenrijk geen herstelprestaties zullen
worden verlangd: verder op een herziening
van de Conventie van Montreux, betref
fende de zeeëngten van de Zwarte Zee:
de internationale zóne van Tanger; het
terugtrekken der geallieerde troepen uit
Perzië en herziening van de werkwijze-der
geallieerde bestuurscommissie in Roemenië.
Bulgarije en Hongarije.
De tekst van de militaire bepalingen
van de conferentie van Teheran, op 1 De
cember 1943 door president Roosevelt,
generalissimus Stalin en Churchill getee
kend, onthult, dat men oorspronkelijk had
besloten, dat „D-day" voor de invasie van
het door de nazis bezette Frankrijk, in Mei
1944 en niet in Juni zou plaats vinden, en
dat besloten was, dat de betrokken staven
een plan zouden ontwerpen om den vijand
met betrekking tot deze operaties te mis
leiden. Men was het er voorts over eens.
dat het van militair standpunt bezien zeer
wenschelijk was. dat Turkije voor het eind
van 't jaar aan de zijde der geallieerden in
den oorlog zou komen.
Een tot nog toe niet gepubliceerde clau
sule van het protocol van Potsdam met
betrekking tot de engten van de Zwarte
Zee bepaalt: ..De drie regeeringen erken
den. dat de Conventie van Montreux met
betrekking tot de engten herzien moet
worden, daar zij niet in de huidige omstan
digheden voorziet. Overeengekomen is. dat
als volgende stap de zaak door middel van
directe besprekingen tusschen elk der drie
regeeringen en de Turkschc regeering
moet worden opgenomen".
De overeenkomst van Potsdam bevat
nog bepalingen, die volgens functionaris
sen niet bekend waren, over de verdecling
van de Duitsche marine.
KOUDE NACHT
Verwachting, medegedeeld door het
KN.M.I. te De Bilt. geldig van Dins
dagavond tot Woensdagavond:
Geleidelijk toenemende wind tusschen
West en Zuid en toenemende bewol
king met later plaatselijk eenige lichte
regen. Vannacht vrij koud met voor
namelijk in het Noorden en Oosten van
het land nachtvorst. Morgen overdag
weer hoogere temperaturen dan van
daag.
26 Maart:
Zon op 6.32 uur. onder 19.02 uur
Maan op 8.33 uur. onder 23.47 uur
