Haarlems Dagblad
-Op Weg
Marshall wil vredesconferentie
met „gelijke rechten voor allen"
Nog steeds brand in de mijn „Hendrik*
„Onderteekening op korten termijn
moest militaire actie voorkomen"
Oder en Weichsel buiten hun oevers
Nederland seh
vliegtuig vermist
4 61e Jaargang No. 18593
Bureaux: Groote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825. Redactie 10600. Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. Tel. 12230.
Drukkei-ij Z. B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Woensdag 26 Maart 1947
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
ƒ4,Franco per post ƒ4,50. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag b|j de Administratie
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
/"v P den langen en moeilijken weg, die
leiden moet naar nieuwe blijvende sa
menwerking tusschen Nederland en Indo
nesië is de eerste étappe afgelegd. Misschien
was het de moeilijkste. Dat zal nog moeten
blijken. Het zou onverstandig zijn de op
lossing van de vele vragen, die nog ter
oplossing liggen, licht te schatten. Dat is
ook wel gebleken uit de officiëele redevoe
ringen, die bij de onderteekening van het
j accoord van Linggadjati gehouden zijn,
waarbij zeker optimisme tot uiting kwam,
maar in verschillende graden. Het sterkst
deed het zich wellicht hooren in de be-
schouwing van den luitenant-gouverneur-
generaal, die zeide: „De tijd van twist en
it- onderhandeling is voorbij, de tijd van
vriendschap en samenwerking is aange-
broken". Wel voegde hij daar. een paar
I zinnen verder, aan toe: „Wij kunnen ons
werk ook tot een voorbeeld maken in deze
wereld, door de handen ineen te slaan en
Ri een periode van strijd en geschil voorgoed
4<j af te sluiten", waarbij de absolute uitspraak
2 dus tot den vorm van een krachtige aan-
m. beveling werd teruggebracht. Dit lijkt op
rt- I het moment de beste vorm van uitdruk-
en king. Het is te hopen dat de tijd van twist
voorbij is. De tijd van onderhandeling is
nog geenszins afgesloten, want zooals her-
s_ haaldelijk is opgemerkt en ook van de zijde
51, j der onderhandelaars erkend, vertoonde het
accoord vele belangrijke hiaten, die het
20 voor rustige beoordeelaars van den aan-
v- I vang af moeilijk maakten om er een oor
deel over uit te spreken. Morgen zullen
besprekingen der delegaties over de ten
uitvoerlegging van hei accoord beginnen.
„Van vandaag af", heeft dr. van Mook
gezegd, „kunnen en moeten openbare
uitingen aan beide kanten den toon van
wantrouwen, verdachtmaking en vijand
schap laten varen en dienen publicaties
zich te richten op het constructieve". Zich
tot de Indonesische delegatie wendend
herinnerde de voorzitter van de Commissie-
Generaal, prof. Schermerhorn, aan hetgeen
Soetan Sjahrir onlangs gezegd had, namelijk
dat het niet gaat om formules, doch om de
vraag of men bereid is, elkaar eenig crediet
I te geven. Hij voegde daaraan toe: „Wij
i weten dat deze weg de eenige weg is. Een
smal pad, dat voert langs afgronden van
wantrouwen en dat een onverwoestbaar
I geloof vergt van allen, die als menschen
van goeden wille aan dit brooze begin
staan, hetwelk niet alleen in de zeventien
artikelen is neergelegd, maar bovenal in
den geest, welke ons gezamenlijk heeft ge
voerd naai- dit punt, waarop dit resultaat
is bereikt en aan de volken voorgelegd".
,s j Dat formules van minder belang zijn dan
I de vraag, of men bereid is elkander eenig
crediet te geven is ongetwijfeld een woord
ir van den Indonesischen minister, dat alle
aandacht verdient. Dat het noodig iis dat
f- openbare uitingen aan beide kanten den
toon van wantrouwen, verdachtmaking en
vijandschap laten varen en dat publicaties
zich op het constructieve richten sluit zich
daarbij aan. Er zal zeer veel reëel werk
verricht moeten worden om het land er
weer bovenop te brengen. Het heeft den
toestand nog niet eens bereikt, waarin dat
werk rustig ondernomen en voortgezet kan
worden. „Het land snakt naar rust en her
nieuwing van werkzaamheid", heeft dr.
van Mook gezegd en de huidige bewoner
van Nederland, die nog veel dikwijls
r i terecht heeft aan te merken op de toe-
i standen in zijn eigen land zal, als hij evén
i- nadenkt, zich bevoorrecht moeten achten
l- als hij zich vergelijkt met den huidigen
j bewoner van Indonesië, die temidden van
d onzekerheden, soms temidden van gevaren
en dikwijls in de diepste armoede moet be
staan. In dat verre land is opnieuw voor
Nederlanders een groote taak te verrichten,
zij het onder andere omstandigheden en in
andere verhoudingen dan vroeger hebben
bestaan. Het is duidelijk dat Indonesiërs
als Sjahrir de waarde van deze taak besef
fen. omdat zij heel goed weten, dat zij de
samenwerking met Nederland behoeven
om te kunnen slagen. Dat zij in deze om
standigheden meer waarde hechten aan het
crediet, dat men elkaar schenken wil, dan
aan formules, is volkomen verstaanbaar.
Nederlanders en Indonesiërs zijn niet de
eenigen, die bij dit nieuwe wordingsproces
betrokken zijn en er zich voor intcressee-
ren. Er zijn anderen dan de naast-belang
hebbenden. In economischen zin heeft het
incident met het Amerikaansche schip
Martin Behrmann daarbij een staaltje ge
geven, dat de aandacht van velen moet
hebben getrokken. In politieken zin heeft
de aankondiging van Engelands terugtocht
uit Brïtseh-Indië tegen Juni 1948 menjgeen
I de oogen geopend voor het bestaan van een
Aziatisch vraagstuk, dat veel meer dan
I Indonesië omvat. Dat Azië dan ook een
I centrum van belangstelling der groote mo-
gendheden is en de Indonesische ontwik-
keling van zaken in New York, Londen,
Moskou, Parijs en zelfs nog meer hoofd-
steden met de grootste aandacht en met
veel uitgesproken commentaar wordt ge
volgd is nu toch wel duidelijk genoeg. Wij
leven niet meer in een tijd, waarin de han
delingen van staten eikaars belangen en
belangstelling niet raakten. Die tijd is lang
voorbij.
j Op belangrijken constructieven arbeid in
I Indonesië hepen wij van harte en van de
I wenschelijkheid van constructieve com
mentaar zijn wij ons bewust. R. P.
Belgische koningskwestie
niet (lichter bij oplossing
Gistermiddag heeft de Belgische eerste
minister Spaak in den Senaat de regee-
ringsverklaring voorgelezen.
i Naar de heer Spaak mededeelde kon om
trent de koningskwestie tusschen de Bel
gische Socialistische Partij en de Katho
lieke Volkspartij geen fundamenteele
overeenstemming worden bereikt. Elk der
beide partijen blijft dus op haar stand
punt staan. Geen van beide vraagt van de
andere van haar overtuiging afstand te
doen. De koningskwestie kan dus niet op
gelost worden, doch de regeering is er
zich van bewust, dat zij als plicht heeft
een overeenkomst tusschen de partijen te
bevorderen om tot een oplossing te ge
raken, die slechts bij eerbiediging der
Belgische instellingen denkbaar is. Het
vrouwenstemrecht levert geen moeilijk
heden meer op. Na het onderzoek van de
begrootingen en van eenige ontwerpen
waarvoor de regeering voorrang zal vra
gen, zal zij - waarschijnlijk einde van dit
jaar of uiterlijk aanvang volgend jaar
het parlement verzoeken het door den
heer Carton de Wiart ingediende wets
voorstel goed te keuren.
Deelneming van alle landen die
met Duitschland in oorlog waren
De vier ministers in Moskou hebben gedurende de bijeenkomst van Dinsdag voor het
eerst gesproken over de werkwijze, die na de Moskousche conferentie moet worden
gevolgd ten aanzien van de verdere afwerking van het Duitsche vredesverdrag. Hierbij
stelde Marshall een „vredesconferentie met gelijke rechten voor alle deelnemers" voor.
Vooraf bespraken de ministers de rech
ten van Albanië en Perzië om deel te
nemen aa«i het opstellen van het vredes
verdrag met Duitschland. Marshall be
twistte Albanië dit recht. Molotof erkende
het, Bevin schaarde zich aan de zijde van
Marshall. Bidault verklaarde dezelfde ge
dachte te hebben gehad als Molotof. na
melijk dat Albanië wel het recht heeft om
geraadpleegd te worden, omdat het een
aandeel in de herstelbetalingen van Italië
heeft toegewezen gekregen en lid is van
het intergeallieerd bureau voor herstel
betalingen. Tenslotte besloot men deze
kwestie naar de plaatsvervangers te ver
wijzen. Daarna gingen de ministers over
tot een discussie over de te volgen pro
cedure bij de voorbereiding van hef Duit
sche vredesverdrag na de conferentie te
Moskou.
Marshall wilde de verantwoordelijkheid
voor het onderteekenen en ratificeeren
van het vredesverdrag van Duitsche zijde
niet in handen leggen van een Duitsche
regeering, maar in de constitutie van
Duitschland een bepaling opnemen over
de verplichting van Duitschland om het
vredesverdrag na te komen. Hij was van
meening, dat de groote vier en China
alle staten, die met Duitschland in oorlog
zijn geweest, moeten uitnoodigen tot een
vredesconferentie, waar allen gelijke rech
ten zouden hebben.
Na deze conferentie zou de raad van mi
nisters den uiteindelijken tekst moeten
opstellen op basis van een aanbeveling
met twee derde meerderheid van de vre
desconferentie, rekening houdende met
andere aanbevelingen, die geen twee derde
meerderheid hadden bereikt (dit voorstel
is identiek met de op de Parïjsche vredes
conferentie voor de satellietstaten gevolg
de procedure).
Bidault achtte Marshall's voorstel „re
delijk, aanvaardbaar en zelfs^ elegant".
Engeland betaalt
oude schuld
Acht en een half millioen
voor het gebruik van Ne-
derlandsche schepen
Press Association meldt: „Te Londen
is door den Nederlandsen en minister van
Verkeer en Waterstaat, H. Vos, den Brit-
schen minister van Vervoer. Alfred Bar
nes, en twee vertegenwoordigers van het
Nederlandsche ministerie van Verkeer en
Waterstaat een overeenkomst geteekend,
uit hoofde waarvan Engeland aan Neder
land 8.500.000 (acht en een half millioen)
pond sterling zal betalen ter afdoening
van de schuld, ontstaan door het gebruik
van Nederlandsche koopvaardijschepen
gedurende den oorlog.
Ongeveer de helft van het bedrag is be
stemd als vergoeding wegens reparatie,
het opnieuw uitrusten en het verbouwen
van groote passagiersschepen, die als troe
pentransportschepen zijn gebruikt".
Uit Nederlandsche bron wordt hieraan
toegevoegd, dat de overeenkomst ongeveer
80 procent der betrokken betalingen af
doet en met groote voldoening m Neder
landsche scheepvaartkringen is ontvangen.
Uit deze kringen verluidt, dat er nog
kwesties van ondergeschikt belang moeten
worden geregeld, doeh dat deze waar
schijnlijk geen moeilijkheden zullen ople
veren.
Van 13 tot 26 April margarine
In de periode van 2 tot 15 Maart is in
het totale vetrantsoen 125 gram marga
rine vervangen door eenzelfde hoeveelheid
boter voor de houders van een A-, B- of
C-kaart. Dit gebeurde wegens de moeilijk
heden in de margarine-industrie, welke
een gevolg waren van den door de vorst
gestremden aanvoer van grondstoffen.
In de periode van 1326 April zal ter
compensatie 125 gram boter in het vet
rantsoen voor de betrokken groepen ver
vangen worden door eenzelfde hoeveel
heid margarine.
Bevin wilde eerst zijn rechtskundige ad
viseurs raadplegen. Molotof vroeg om twee
of drie dagen tijd ter bestudeering van
het voorstel. Hij herhaalde de Sovjet-
Russische zienswijze, dat op de vredes
conferentie een Duitsche regeering moet
worden geraadpleegd.
Verstrooiing.
In een radio-uitzending uit Moskou
wordt gemeld, dat de vier ministers van
Buitenlandsche Zaken gisteravond in een
Moskousch theater het ballet „Romeo en
Julia" hebben bijgewoond. De ministers
hadden plaats genomen in de vroegere
tsarenloge. Molotof en Bidault waren ver
gezeld van hun echtgenooten.
Het nieuwe Oostenrijksche
leger zal 53.000 man worden
Op de vergadering van gisteren van de
plaatsvervangers der ministers van Bui
tenlandsche Zaken te Moskou, die met de
voorbereiding van het vredesverdrag met
Oostenrijk belast zijn, heeft de Sovjet-
Unie een Britsch voorstel om de Oosten
rijksche landstrijdkrachten op 53.000 man
te stellen, aanvaard. De Sovjet-Unie wilde
aanvankelijk een maximum van 50.000.
Een Britsch voorstel om in de clausule,
die het gebruik van wapens voor massale
vernietiging waaronder atoomwapens ver
biedt, de volgende zinsnede op te nemen:
„en andere wapens, die thans of in de toe
komst, volgens vaststelling van de UNO,
voor massale vernietiging dienstbaar ge
maakt zouden kunnen worden", werd
eveneens aangenomen.
Politieke waarnemers te Londen heb
ben lang en breed de mogelijkheid be
sproken, dat deze plotselinge voortgang
in de onderhandelingen te Moskou het di
recte resultaat zou zijn van het onderhoud
tusschen Bevin en Stalin. Reuter's diplo
matieke correspondent merkt op, dat de
door de Sovjet-Unie aanvaarde voorstel
len wel geen groote principicele beslissin
gen beteekenen, maar dat het resultaat de
eerste aanwijzing is, dat althans een on
derdeel van de conferentie te Moskou tot
besluiten komt-
Aclil slachtoffers
thans geborgen
De reddingsploegen, welke in de
Staatsmijn „Hendrik" probeeren door te
dringen tot de gang, waar op 636 meter
diepte Maandagochtend brand ontstond,
worden in hun werk ten zeerste belem
merd door de nog steeds laaiende vlammen
en een verstikkende gas-ontwikkeling.
Inmiddels heeft de minister van Econo
mische Zaken, dr. G. W. M. Huysmans,
een bezoek gebracht aan de „Hendrik"
in gezelschap van den president-directeur
der Staatsmijnen, dr. ir. Th. Ch. Groot-
hoff.
Acht lijken van de dertien slachtoffers
zijn geborgen en opgebaard in de chapelle
ardente, die op de mijn is ingericht; naai
de vijf overige lichamen wordt nog ge
zocht.
Als reactie op de ongerustheid, die er
vooral na de ramp in de „Hendrik" in
mijnwerkerskringen is ontstaan heeft het
Verdrag van Lateranen
in Italië's nieuwe grondwet
De Gasperi, minister-president van Ita
lië, heeft een beroep gedaan op de Ita-
liaansche Kamer van Afgevaardigden om
evenals hij te stemmen voor opneming van
het verdrag van Lateranen in de nieuwe
constitutie van Italië. Het verdrag van
Lateranen is in 1929 door Paus Pius XII,
Mussolini en ex-koning Victor Emmanuel
geteekend. De Gasperi verzekerde, dat de
godsdienstige minderheden in Italië volle
dige garantie zullen krijgen voor vrijheid
en gelijkheid en geen vervolging behoeven
te vreezen. Volgens een census van 1931.
aldus Gasperi, zijn meer dan 45 millioen
menschen in Italië op een totale bevolking
van 46 millioen roomsch-katholiek.
Togliatti, leider der Italiaansche com
munisten, heeft in de kamer verklaard, dat
de communisten zullen stemmen-voor op
neming van dit verdrag in de nieuwe con
stitutie.
Het luxueuss Engelsche passagiersschip „Monarch of Bermuda" werd door 'n brand
zwaar beschadigd, terwijl het was opgenomen in het dok van Hebburn-on-Tyne
(Eng.) - Een luchtfoto van het btandende schip.
De reddingsploeg van de Staatsmijn „Hen
drik" komt boven, na ruim een dag lang
onafgebroken op 636 meter diepte in touw
te zijn geweest.
hoofd van het staatstoezicht op de mijnen
verklaard, dat „de ondergrondsche werk
plaatsen, waar in de „Hendrik" gewerkt
wordt, volkomen veilig zijn".
Over de oorzaak van den brand tast men
nog in het duister, hoewel de mogelijkheid
schijnt te bestaan, dat een door de betref
fende galerij loopende transportband is
warmgeloopen.
Commissie-generaal
telegrafeert den minister
De Commissie-Generaal heeft gisteren
het volgende telegram naar minister Jonk
man gezonden:
„Na de in alle opzichten geslaagde plech
tige onderteekening gevoelen wij de be
hoefte Uwer Excellentie te verzoeken aan
Hare Majesteit onze eerbiedige overtui
ging mede te deelen. dat hierdoor in aan
sluiting op de omstandigheden van dit
tijdsgewricht, op de meest doeltreffende
en veelbelovende wijze gevolg gegeven is
aan de algemeene richtlijnen, vervat in de
Koninklijke rede van 7 December 1942. De
dag van heden heeft ons bevestigd in het
vertrouwen, dat langs dezen weg een duur
zaam samengaan van Nederland en Indo
nesië onder het Huis van Oranje te ver
wezenlijken is en wij zouden dit gevoel
willen opdragen aan Hare Majesteit, wier
verziend staatsmanschap tot deze ontwik
keling den stoot gaf".
Amerikaansch ambassadeur
in Polen treedt af
President Truman heeft het verzoek om
ontslag van Arthur Bliss Lane, ambassa
deur der V. S. in Polen aanvaard. Het
Witte Huis heeft een briefwisseling gepu
bliceerd. waaruit blijkt, dat Lane ambte
loos burger wilde worden om openlijk te
kunnen spreken en schrijven over „de hui
dige tragedie van Polen".
Het woord is aan.
Malesherbcs:
Men zou veel meer dingen tot
stand brengen als men er min
der onmogelijk achtte.
Minister Jonkman over Linggadjati
Drie stroomingen in
de Tweede Kamer
(Van onzen parlementairen redacteur).
In groote trekken genomen, vielen er
met betrekking tot het door de regeering
gevoerde beleid inzake het laten ondertee
kenen van wat professor Romme thans
noemde „het onduidelijke Linggadjati"
dit wil zeggen zonder dat er over den in
houd van den wederzijdschen uitleg over
eenstemming was bereikt drie stroomin
gen waar te nemen.
Eenerzijds lieten zich de felle, onverzoen
lijke critici hooren, zooals de heeren
Schouten (A.R.) en Til anus (C.H.).
bijgevallen door mr. Vonk (P.v.d.V.) en
ds. Zandt (St. Geref.), die vonden, dat
de regeering een accoord had laten onder
teekenen, omtrent welks werkelijke betee-
kenis men al te zeer in het duister tast:
„een schijnovereenkomst is het" zoo zeiden
zij, want de wils-overeenkomst ontbreekt,
verder had dan het kabinet dit gedaan
in afwijking van het tot dusver tegen
over het parlement ingenomen stand
punt. Dit voor een voldongen feit plaatsen
van de volksvertegenwoordiging ontmoette
bij deze afgevaardigden eveneens felle af
keuring, vooral ook omdat hun uit niets de
noodzakelijkheid hiervan was gebleken.
Bovendien klaagden zij over een tekori aan
inlichtingen, wat de op 21 dezer afgelegde
regeermgsverklaring betreft, die bijvoor
beeld volkomen zweeg over het ontslas-
verzoek van den heer De Boer en over de
redenen, die daartoe hadden geleid.
Lijnrecht tegenover deze bestrijders van
de regeering stond mr. J o e k e s (P.v.d.A.)
Hij kon met zijn partijgenooten meer dan
ooit vertrouwen stellen in het ministerie,
dat goed had gedaan met nu eindelijk niet
verder te dralen met de onderteekening
van Linggadjati. Zeker, er was ten aanzien
van de manier waarop dit was geschied
wel eenige nuance waar te nemen in het
licht van de motie Romme-Van der Goes
van Naters, doch deze vrijheid moest de
regeering hebben; bovendien vond deze
spreker, dat die overwegingen, welke jongst
leden Vrijdag vermeld waren als de rede
nen. die hel kabinet hadden doen beslui
ten onverwijld te laten teekenen, volkomen
overtuigend waren.
Mr. Joekes beschouwde den dag van de
onderteekening als een grooten dag voor
de historie van ons volk. Hij zag in een en
Jander met lien, die vooruit weten ie zien,
iets heugelijks aanmoedigend en opwek
kend en hij bracht in warme woorden
hulde aan dr. Van Mook, die van wijs in
zicht en standvastigheid had blijk gegeven.
Noch felle critiek, noch geestdriftige toe
juichingen vielen echter te bespeuren in het
zeer tactische betoog van professor R o m-
m e (K.V.P.) die voorshands wel meende
aanleiding te hebben, om het passeeren van
de Kamer te critiseeren, maar tevens mi
nister Jonkman als het ware uitnoodigde,
om nu eens te vertellen, waaróm het kabi
net hieraan de voorkeur had gegeven.
Een soortgelijke uitnoodiging richtte hij
tot de regeering. om verder materiaal te
verstrekken ten bewijze van de noodzaak
met het oog op het belang voor het Konink-
Twee Paascheieren
Voor Paschen zullen twee eieren per per
soon beschikbaar worden gesteld. De bon
zal reeds in de bonnenlijst van morgen be
kend gemaakt worden.
Catastrophale overstroomingen in Duitschland
en Polen
menschen dakloos geworden door het water,
dat op sommige laaggelegen plaatsen vier
tot vijf meter hoog staat. Honderden men
schen, die de waarschuwingen via de radio
niet hadden gehoord, zijn geïsoleerd in dor
pen en gehuchten, volkomen verrast door
de snelheid, waarmee het water zich ver
spreidde.
Ook in economisch opzicht beteekent deze
overstrooming een ware ramp. Enorme
hoeveelheden groenten, suikerbieten, graan
en aardappelen, bestemd om Berlijn te voe
den, zijn verloren gegaan.
Nadat Russische en Poolsclie troepen te
vergeefs hadden geprobeerd, om met be
hulp van vlammenwerpers, artillerie en
bommen de ijsmassa's aan do monding van
den gezwollen Oder te breken, is de dijk
bij Kuestrin over een afstand van vier
honderdvijftig meter doorgebroken. De
overstrooming heeft catastrophalen omvang
aangenomen. Een gebied van tachtigdui
zend ha staat onder water. Ook de Weich
sel is bij Warschau buiten haar oevers ge
treden en heeft verscheidene voorsteden
overstroomd.
Volgens Agence France Presse zouden bij
de overstroom ing van de Oder reeds hon
derden menschen zijn verdronken. Duizen
den vluchtelingen uit de Oostelijke gebie
den, die zich een jaar geleden daar vestig
den, zijn opnieuw dakloos geworden. De
Oder is teruggekeerd in de bedding van
tweehonderd jaar geleden. Volgens de Ber-
lijnsche avondbladen zijn achttienduizend
Uit Brisbane wordt gemeld, dat een
Dakota van de Nederlandsche marine, met
zeven man Nederlandseh marinepersoneel
aan boord, op een vlucht van Longreach
(Midden-Qucensland) naar Darwin, wordt
vermist. Het vliegtuig is gisteren uit
Longreach naar Darwin vertrokken en
men vreest, dat het verongelukt is. l"it
het gebied van Longreach worden in dc
laatste dagen hevige stormen gemeld.
Vliegtuigen van de Koninklijke Austra
lische luchtmacht zoeken thans naar het
vermiste vliegtuig.
Radio Warschau meldde, dat door de
overstrooming van de Weichsel verschei
dene voorsteden onder water staan. Overal
zitten de menschen op de daken, zich vast.
klemmend aan de sehoorsteenen. Volgens
den gemeenteraad zijn vijftigduizend men
schen dakloos geworden. President Bierut
verklaarde: „Dit zijn de ergste overstroo
mingen in dc geschiedenis van Polen."
Piloten, die boven het geteisterde gebied
van de beneden-Weichsel hebben gevlogen,
komen met ontstellende berichten terug.
Hei water rijst nog steeds en heele gezin
nen drijven rond, in benarde positie samen
gedrongen op groote ijsschotsen.
De toch reeds critïeke behuizingstoestand
in Warschau wordt nog verergerd door het
binnenkomen van de duizenden vluchtelin
gen uit de getroffen gebieden. De regeering
heeft een bedrag ter waarde van twee-en-
een-half millioen gulden beschikbaar ge
steld voor de slachtoffers van den waters
nood.
Dc „Kola Baroe" is te Tandjong Priok
aangekomen met het bewakingsbataljon 3-4
R, I. aan boord, onder commando van majoor
Van de Horst. Het bataljon wordt te Soerabaja
gestatlonneerd.
Dinsdag z(jn 40(1 evacués uit Malang. Ma-
dioen. Solo en Djogja te Batavia gearriveerd.
rijk om Linggadjati te laten teekenen; al
blijft er onzekerheid over den inhoud, door
dat men van Indonesische zijde wel erkend
heeft, dat wjj ons alleen gebonden achten
aan onze interpretatie, maar niet heeft wil
len medewerken aan overeenstemming om
trent de interpretatie zelf. Intusschen bleek
deze spreker van oordeel te zijn, dat niet
tegenstaande deze manier van onderteeke
ning, welke volgens hem afweek van de
door de regeering gaarne aanvaarde motie
van 20 December, het doel, dat men ten op
zichte van het Koninkrijk „in nieuwen
bouw" voorstaat, wel degelijk bereikbaar
is.
Geen buitenlandsche pressie.
In de avondvergadering kreeg minister
Jonkman gelegenheid om onder meer nader
duidelijk te maken, waarom het nu gevoer
de beleid noodig wordt geacht. In eersten
termijn deed hij het waarlijk niet op over
tuigende wijze. Wel begon hij met vermel
ding van allerlei belangwekkende inter
nationale feiten welke verband hielden met
de situatie nu en straks in Indië, doch ten
slotte vertelde hij. dat er van internationale
pressie geen sprake was, alleen maar van
belangstelling. Een opmerking, die de heer
Schouten in het bijzonder aangreep, om
te verkondigen, dat hem met het oog daar
op niets gebleken was van eenige noodzaak
voor de onverwijlde onderteekening.
In tweeden termijn, nadat professor
Romme er als het ware om gesmeekt had.
(deze zat merkbaar met het heele geval
nogal in de maag) kwam de minister met
het hooge woord voor den dag.
De heer Schouten had. zoo zeide hy. ten
onrechte geconcludeerd, dat er in de inter
nationale verhoudingen pressie opge
sloten zou hebben gelegen voor spoedige
onderteekening. Verder verklaarde de be
windsman nu, dat hij inderdaad niet alles v
gezegd had. wat er te zeggen viel, maar.,
noch de militaire noch dc economische
overwegingen, noch die welke betrekking
hebben op de verhouding tot de republiek
kon de regecring in hel openbaar uiteen
zetten.
Volgens haar ware het zeer bepaaldelijk
in strijd met 's lands belangen geweest, niet
onmiddellijk in te gaan op den brief van
Sjahrir, diens bereidverklaring bevattende
lot de onderteekening onder erkenning van
de wetenschap dat de Nederlandsche regee
ring alleen beschouwd kan zijn als gebon
den aan de eigen interpretatie.
De minister bleef er dan ook bij. dat er
slechts één Linggadjati, één duidelijk Ling
gadjati is. In eerste instantie had hij al
aangetoond, waarom volgens hem ook nu
de stelling opging, dat er wel .degelijk in
dit opzicht een wederzijdsch verband be
stond: over en weer, zoo was in elk geval
komen vast te staan, beriep men zich voor
don uitleg op dezelfde bronnen. De motie-
Romme had de regeering „welkom gehee-
ten". maar daarom was zij daaraan nog niet
zoozeer gebonden als onder meer dc heer
Schouten beweerde. Voor het feit. dat liefst
pas na de onderteekening de Kamer zou
worden ingelicht, bezigde de minister het
argument, dat hij vóór dit tijdstip, na alles
wat de Kamer reeds in geschrifte had ver
nomen. eigenljjk toch niets nieuws meer
kon vertellen.
Dit passeeren van de Kamer kon prof.
Romme niet bekoren, doeh veel erger vond
de heer Schouten bedoeld punt. Hij gaf
daaraan uiting in den vorm van een door
de C. H.. de P v. d. V. en de St. Ger.fracties
lesteunde motie, welke echter met 5526
stemmen verworpen werd.
Niet onvermakelijk was het, dat de
voorsteller zelf per ongeluk niet de
presentielijst had geteekend en daar
door niet eens voor zijn eigen motie
kon stemmen.
Geen grafkransen en geen bloemen
Vermeld zij nog. dat professor Romme
zoowel voor 's heeren Tilanus' grafkrans
als voor mr. Joekes' bloemenhulde het
oogenblik nog te vroeg achtte, waarop laatst
genoemde, hierin gevolgd door den minis
ter, wees op den te Batavia plaats vindenden
bid- en dankdag. Natuurlijk noemde de
minister de motie-Schouten waartegen
ook professor Romme wegens haar strek
king en inhoud overwegend bezwaar had,
onaanvaardbaar, gelijk hij eveneens deed
met het herhaaldelijk in 's lands vergader
zaal op onheusche wijze aanvallen van de
leiders der republiek, waarmee wij nu in
vrede en in het belang der wederziidsehe
volken pen nieuwe samenwerking hopen in
♦e luiden.
Tenslotte stippen wy' nog aan. dat. na de
aan den dag getreden oneenigheid in de
Commissie-generaal, het kabinet zich op
nieuw over taak en samenstelling van dit
college zal beraden.
Het l« de regeering duidelijk geweest, dat
de keuze gin? tusschen hetzij „thans teeke
nen" of een groote militaire actie. Voor dit
laatste wilde noch kon zü de verantwoor
ding aanvaarden, want het standpunt is en
blijft: geen opstelling van een overeen
komst met behulp van geweld.
Heden. Woensdagmiddag, wordt het debat
voortgezet.
Weerbericht
MEER BEWOLKING
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M I ?e De Bilt. geldig van Woens-
daeavond tot Donderdagavond:
Matige, tiïdelijk krachtige wind tus
schen Zuidoost en Zuidwest. Meer be
wolking. vooral in het Westen van het
land Hier en daar wat lichte regen of
e motregen. Weinig verandering van
g temperatuur
Zon op
Maan op
27 Maart:
6.29 uur, onder 19.03 uut
8.39 uur, onder 0.30 uur
