Nederlander in
van den leeuw
Rumoer in Amsterdamsche Kunstkringen
Linggadjati beheerscht
ook de effectenbeurs
Gevraagd; zon voor Zandvoort
Hoogovendirectie
blaast in de bus
Artisten-Indiëvaarders spelen proef bij NIWIN
Neemt U mij niet
kwalijk
ZATERDAG 29 MAART 1947
Vóór het spel in 1940 begon
Vergeefsche waarschuwing aan
de Westelijke mogendheden
De U.N.O. is gereed voor de
|^q| i ^a^estynsc^ie kwestie
(Van onzen correspondent te Brussel)
Generaal G. J. Sas, militair attaché bij
ae Nederlandsche ambassade te Brussel,
heeft zich.in de periode 19391940, toen
hij attaché was te Berlijn, groote verdien
sten verworven door zijn actie om jchter
de Duitsche militaire plannen te komen.
Dank zij zijn bekendheid met de kringen,
waaruit later de kern van mannen zou
ontstaan, die in 1944 een aanslag op Hitier
waagden, slaagde hij volkomen en was
hij in staat merkwaardig genoeg zonder
succes! om de Westersche mogendheden
te waarschuwen. Waarschijnlijk is hij dan
ook de eenige Nederlander, die den in
houd van het reeds beroemde boek ..Bis
zurn bitteren Ende" van Dr. Gisevius, in
dertijd medewerker bij de Duitsche con-
ira-spionnage, (een boek, dat eerlang ook
in het Nederlandsch zal verschijnen) aan
zijn eigen ervaring kan toetsen.
Dezer dagen mochten wij het genoegen
hebben 'n tijdje met generaal Sas te praten
over de voorgeschiedenis van den oorlog
en het bleek ons toen, dat Nederland en
België nauwkeurig op de hoogte werden
gehouden van de Duitsche aanvalsplannen
var. Mei 1940. Het was in den zomei1 van
1939, dat generaal Sas zijn geregelde be
richtgeving over de aanvalsvoorbereidin-
gen begon. Wat hij daarover door zijn rela
ties in de groep Canaris-Gördeler-Beck
von Helldorf-Gisevïus te weten kwam,
werd door bemiddeling van kolonel Goet-
hals. Belgisch militair attaché, naar Brus
sel overgeseind. Het oorspronkelijk plan
van Hitler was den aanval in het Westen
zoo kort mogelijk na den veldtocht in Po
len te laten gebeuren. Als datum werd 12
November 1939 bepaald.'Het plan werd
echter door de voornoemde groep, aan wie
het boek is opgedragen, tegengewerkt en
dientengevolge uitgesteld. Ook dr. Schacht,
president van de Rijksbank, voegde zich
inmiddels bij de samenzweerders. Ten
gevolge van de ongunstige weergesteldheid
werd het plan hierna nogmaals opgescho
ven, maar in Januari 1940 was Hitier niet
meer te houden.
Hitler's plannen in
Belgische handen.
Hoe werd nu deze aanval, die op 15
Januari moest plaats vinden, verijdeld?
Men zal zich misschien herinneren, dal
een Duitsch vliegtuig omstreeks dien tijd
in België een noodlanding moest maken.
De bemanning werd door de Belgen ge
vangen genomen en de omsingeling ge
schiedde zoo snel, dat de Duitsche officie
ren geen tijd meer vonden hun plannen te
verbranden. Deze plannen waren niets an
ders dan de militaire opmarschbeyelen voor
de campagne in het Westen!
Van Belgische zijde weid de Duitsche
ambassade te Brussel van een en ander op
de hoogte gebracht, zoodat Hitier gedwon
gen weid ook dit aanvalsplan uit te stel
len. In zijn groote woede dreigde hij, de
afdeelingshoofden van het Duitsche mi
nisterie van Oorlog te laten dooden, in
dien er in de toekomst wéér iets uitlekte.
Het meest ongelooflijk van al is het
scepticisme, waarmee generaal Sas' mede-
deelingen te Brussel, Den Haag en andere
hoofdsteden ontvangen werden. Men ge
loofde vrijwel algemeen, dat al deze be
richten vanwege de DuitsChers slechts ge
raffineerde „misleidingsmanoeuvres" wa
ren in den zenuwenoorlog. In den avond
van 5 April 1940 verwittigde generaal Sas
de Deensche en Noorsche legaties te Ber
lijn ervan, dat hun landen op 9 April zou
den worden overvallen. Ook de Denen
waren sceptisch en gingen aan den Duit-
schen ambassadeur te Kopenhagen vragen
of. het waar was! De Noorsche attaché
Stang gaf de informatie niet door. Hij
stond toen reeds waarschijnlijk aan de
zijde van Quisling. Hij staat thans te Oslo
terecht.
Het summum van scepticisme werd ech
ter bereikt op den avond van 9 Mei 1940.
Om ongeveer 9 uur 's avonds telefoneerde
De radio geeft Zondag
HILVERSUM I. 301.5 M.
3 00. 9.30. 13.00, 19.30, 22.00 uur Nieuws. 8.15
i—s. 9.45 Gr.pl. 10 00 Kerkdienst. 11 30 Kerkkoor.
11.45 Cyclus. 12.15 In 't Boeckhuys. 12.30 Lunch
concert. 12.55 Zonnewijzer. 13.15 Als 12.30. 13 45
Apologie. 14.00 Gooische Kring. 14.45 „Kan een
atoombomoorlog voorkomen worden?" 15.00
Gooische Kring. 15 45 Klankbeeld. 16.20 Mtd-
denstadsbond. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Kerkdienst.
18.30 Strijdkrachten. 19.00 Koor en orkest. 19.15
Lezing. 19.45 Weerpraatje en sport. 20.00.Actuali
teiten en gewone man 2015 Zilvervloot 21.15
Hoorspel. 22.15 Katholiek Nieuws.. 22 20 Gebed.
22.35 Passiegedichten. 22.40 Sextet. 23.10 Gr.pl,
HILVERSUM II, 415.5 M., 218 M. en 1875 M.
8.00. 13.00. 18.00, 20.00. 23.00 uur Nieuws. -8.15
Gr.pl. 8.30 Lezing. 8.45 Jan Corduwener.
Geestelijk leven 9.30 Gevraagde platen. 10.00
Zondagshaifuur. 10.30 Kerkdienst. 12.00 Russi
sche staalkaart. 12.30 Zondagclub. 12.40 Les
chanteurs de Montreux. 13.15 Gars de Paris. 13.50
Spoorwegen spreken. 14.00 Gr.pl. 14.05 Dr. P. H.
Rit ter. 14.30 Orkest. 15.30 Film. 15,45 Thé dan
sant. 16.30 Wat vrouwen op het hart hebben.
16.40 Sport. 17.00 Het nieuwe vers 17.10 Ds. Spel
berg. 17.30 Oome Keesje. 18.15 Voetbal. 18.30
Amateurs zetten hun beste beentje voor. 19.00
Radiolympus. 19.30 Camera-Obscura. 20.05 Actua
liteiten. 20 45 AVRO-alIerlei. 20 20 Opera. 21.10
Dombey en Zoon. 21.50 Bekende melodieen.
22.20 Pièrre Palla. 22.30 Orchestre Colonni
generaal Sas naar het departement van
Oorlog te Den Haag en gaf het aan dui
delijkheid niets te wenschen overlatende
bericht door: „Morgen bij het aanbreken
van den dag, houd je taei". Men belde hem
nadien terug om te vragen of „hij wel ver
schillende dokters had geraadpleegd", wat
beteekende, of hij wel in verschillende
Berlijnsche kringen bevestiging had ge
kregen van het ontstellende bericht, dat
de aanval op de lage Landen -ophanden
was.
Niettegenstaande hij zich dus op het
laatste oogenblik wel zeer bloot had ge
geven, kon generaal Sas omtrent wiens
rol de Gestapo nimmer iets heeft vermoed
na een korte ^interneering met de lega
tie in Berlijn-Friedrichshafen veilig en
wel Zwitserland bereiken en vervolgens
Londen.
Hij werd om zijn diensten in 1943 met
het Belgisch oorlogskruis eerste klasse en
in 1946 met het ofifcierskruis der Oranje-
Nassau Orde vereerd.
Het eerste deel van dr. Gisevius' boek
de auteur legde te Neurenberg verplet
terende getuigenissen tegen de nazi-lei-
ders af schildert de haast ongelooflijke
gebeurtenissen in den strijd tusschen
Weermacht en nazi-partij, voorafgaande
aan den wereldoorlog, gebeurtenissen, die
culmineeren in de „zuivering" van 1934
(Röhrn-affaire) en den tegenstoot van de
nazi's (crisis von Blomberg-von Fritsehe).
Het tweede deel behandelt voornamelijk
den daadwerkelijken strijd tusschen de
groep Beek, voormalig chef van den Dult-
schen generalen staf, en de Hitler-bende.
Dit boek blijkt dus, naar de ervaringen
van generaal Sas, historisch verantwoord
te zijn en vormt een uitstekende documen
tatie over de bewogen periode 1933-1945.
Trygve Lie, secretaris-generaal der UNO
is per vliegtuig uit New York naar Oslo
vertrokken.
Volgens een lid van het secretariaat der
UNO heeft men Lie, die tijdens den oorlog
minister van Buitenlandsche Zaken in
Noorwegen was, verzocht zijn hulp te ver-
leenen aan de Noorsche parlementaire
commissie, die op het oogenblik werkt aan
een. overzicht van het gedrag van Noor
wegen in oorlogstijd.
Voor zijn vertrek verklaarde Lie aan
persvertegenwoordigers: „Bij de UNO is
alles klaar om de Palestijnsche kwestie te
behandelen: de technische voorbereidingen
zijn getroffen".
Voorstel van Van Klef fens
aangenomen
Bijeenkomst van economi-
schen raad der U.N.O.
De economische en sociale raad der UNO
heeft Donderdag een voorstel van den Ne-,
derlandschen afgevaardigde, Van Kleffens.
aanvaard. Volgens dit voorstel zal de eco
nomische commissie voor Europa ook de
economische problemen behandelen van
landen, die geen lid zijn van de UNO. maar
wier problemen leden der UNO aangaan.
Van Kleffens wees hierbij op West-
Duitschland, welks problemen van invloed
zijn op Nederland, België en het Vereenigd
Koninkrijk. Hij wees voorts op „het bij
zonder belang van de Duitsche economie
als geheel".
Schildergenootschappen tegen gemeentemuseum
met den raad als scheidsrechter
Ongeveer zeshonderd Amsterdamsche
kunstschilders zijn het allesbehalve eens
met het beleid, dat de directeur van het
Gemeentelijk Museum, Jhr. Sandberg,
sinds de bevrijding heeft gevoerd en het
geschil is dezer dagen in den hoofdstede-
lijken gemeenteraad tijdens een vrij ge
ëmotioneerde zitting tot uiting gekomen,
waarbij aan weerszijden booze woorden
zijn gevallen.
De vijf groote Amsterdamsche schilders-
genootschappen. die voor den oorlog re
gelmatig in het Stedelijk Museum expo
seerden, kwamen na de bevrijding bij de
directie aankloppen, om in hun oude rech
ten hersteld te worden. Maar de nieuwe
directeur, Jhr. Sandberg, bleek onder meer
jongere kunstenaars een kans te willen ge
ven en brak daarmee met een traditie van
een halve eeuw, die in 1896 inzette met de
tentoonstelling van „Sint Lucas" in het
Stedelijk Museum.
De heer Sandberg voert aan, dat de
vereenigingen tijdens de bezetting heb
ben geëxposeerd en bovendien, dat
verschillende hunner lid waren van
De voorbijgegane week stond, ook op de
Amsterdamsche effectenbeurs, zonder eeni-
gen twijfel, in het teeken van Linggadjati,
dat, hoe men ook over de thans geteeken-
de overeenkomst met de republiek moge
denken, aan den gang der geschiedenis
van het Koninkrijk der Nederlanden een
principieele wending geeft. En er kan niet
worden ontkend dat- de Amsterdamsche
beurs deze wending met een niet onbelang
rijke hausse heeft begroet.
Waarom deed zij dat?
De beurs, die een commercieel realisme
huldigt, is blijkbaar met de regeering van
oordeel, dat door het teekenen der over
eenkomst een langdurige en kostbare mili
taire actie kan worden voorkomen en de
weg thans open staat voor den economi-
schen wederopbouw van Insulinde, dat on
danks oorlog, bezetting en burgeroorlog,
nog altijd een gordel van smaragd is. Het
is in de uitgewisselde telegrammen duide
lijk tot uitdrukking gekomen, dat men, nu
de „status" van Indonesië geregeld is, zich
over en weer zal gaan wijden aan finan-
cieele, economische en commercieele pro-
blemen en de voldoening, waarvan men
ook in Engeland, Amerika en Australië
blijk gaf, wijst er wel op, dat men ook
ginds van de consolidatie der staatkundige
positie van Indonesië economische voor-
deelen verwacht. De republikeinsche re
geering heeft reeds stappen gedaan om de
betrekkingen met Malakka en Australië
te verstevigen, waarbij Sjahrïr de Neder
landers wil „raadplegen" alvorens eenige
regeling te treffen en de eigenaren van
Indische cultuur- en handelsondernemin
gen vleien zich blijkbaar met de hoop, dat
zij straks iveer over hun eigendommen
zullen kunnen beschikken en er nieuwe
voorwaarden zullen worden geschapen
voor herstel en vernieuwing van het Indi
sche bedrijfsleven.
Het is te hopen dat het optimisme,
waardoor de beurs zich deze week ten aan
zien van Indische fondsen kenmerkte, niet
beschaamd wordt. Vooralsnog kan alleen
de wensch de vader der gedachte zijn,
want de feitelijke gegevens.waarop de waar
de der aandeelen moet worden gebaseerd,
ontbreken in de meeste gevallen nog ten
eenenmale.
In zooverre heeft de beurs ditmaal goed
gezien, dat wanneer met Linggadjati in
derdaad een periode van nieuwe welvaart
voor Indië wordt ingeluid, zulks ook voor
het Nederlandsche bedrijfsleven in al zijn
vertakkingen van de grootste beteekenïs
zal zijn.
De behoefte aan Indische producten is
in heel de wereld groot en wanneer pro
ductie en export van Indië weer op gang
kunnen komen, zal dit aan den interna
tionalen handel en de scheepvaart ten
goede komen, waarom dan ook de aandee
len van handelsondernemingen en scheep
vaartmaatschappijen zich deze week bij de
hoogere koersen voor Indische waarden
aansloten. -
In hoeverre de voordeelen van een zich
herstellenden export straks mede door ons
zullen worden genoten, moet worden af-
Maandag
HILVERSUM I. 301.5 M.
7.00. 8.00. 13.00. 18.00 20.00. 22 00 uur Nieuws.
7.15 Gymnastiek. 7.30 Gr.pl. 7.45 Woord voor den
dag. 8.15 Koor. 8.30 Concert. 9.15 Gr.pl. 9 15 Zie
kenbezoek. 9 30 Liederen-recital. 10.00 Plano.
10.30 Ochtenddienst. 11.oo Orgel. 11.15 Literatuur.
11.35 Marek Weber. 11.45 Familieberichten. 12.00
Orgel. 12.20 Mandolinata. 13.15 Friesch pianotrio
14.00 Voor Jonge moeders. 14 20 Continental
quintet. 15.00 Reportage. 15.35 Gr.pl. 16.00 Bij
bellezing. 16 45 Cello. 17.20 Muziek voor de
jeugd. 17.15 Rijk over zee. 18 00 Spon 18.30
Strijdkrachten19.15 NCRV-leeslamp. 19.35 Gr.
pl. 19.15 Landbouwrubrlek. 20.05 Weerpraatje
20.08 Brahms-concert. 21.15 Lezing. 21.35 NCRV
Dameskoor. 22.15 Actueel geluld. 22,30 Gr.pl.
22 45 Avondoverdenking. 23.00 Populair concert.
HILVERSUM II, 415.5 M.. 218 M. en 1875 M.
7.QO. 8,CO. 13.00. 18.00, ^0.00, 23.00 uur Nieuws.
7.15 Gvmnastiek. 7.30 Gr.pl. 8.15 Gr.pl. 8 45 Gr.
pl. 9.1*5 Morgenwijding. 9.30 Politleberichrten.
9 50 Arbeidsvitaminen. 10.30 Voor de vrouw.
10.35 Gr.pl. 11.00 Op den uitkijk. 11.15 Lichte A„, j
orkestwerken. 12.00 Lyra-trio. 12.30 't Spion- 81. „Wat ts dat. gromde de koning.
netje. 12.35 Gr.pi. 13.15 idem 13.50 Gr.pl. 14.20 „Wie hebben we daar? Is dat niet een
Marva's. 14 35 Viool en plano. 15 00 Bonbonnlère. medeplichtige van die VOS die wij ZO juist
10.30 Opera 17,00 Musette. 17.15 Padvinders veroordeeld hebben? Waar haal je de
17.30 Al Goodman. 18.15 omroepoikesL 19.0° F.n brutantejt vandaan om hier te komen?
nu.... naar bed. 19.05 After dinner. 19.45 Muziek- Snreek'" U kunt Joris Goedbloed
beerin 20.05 Radioscoop. 22.15 Amsterdamsch \Huli. bpreeK. „u Kunt Joris uoeaoioea
strijkkwartet. 22.45 De student voorheen en net laten ophangenMajesteit zei Panda
thans. 23.15 Dutch Swing College. 23.46 Gr.pl.
gewacht, want de republikeinsche regee
ring overweegt reeds te eigen behoeve de
heffing van zware exportrechten en de
Indische schatkist zal ongetwijfeld in
sterke mate in de winsten der bedrijven
willen deelen en voorts zal op geheel
nieuwe sociale verhoudingen moeten wor
den gerekend. Bovendien zullen eerst
eenige honderden millioenen kapitaal in I
Indië moeten worden geïnvesteerd, alvo
rens uit cultures en handelsondernemin
gen nieuwe baten voor Nederland ver
wacht kunnen worden.
De Amsterdamsche beurs heeft dit alles
deze week echter uit een optimistischen
gezichtshoek willen zien en klaarblijkelijk
de hoop gekoesterd dat de deplorabele
financieele en economische positie van ons
land straks met behulp van Indonesië kan
worden gebeterd.
Wij willen het hopen. Want dat die hulp
dringend noodig is, blijkt wel uit de In
vordering van goud en buitenlandsche be
taalmiddelen door de Nederlandsche Bank,
waartoe vermoedelijk de zeer ongunstige
handelsbalans over de eerste twee maan
den des jaars aanleiding gegeven heeft.
Vooral in Februari zijn er blijkbaar een
groot aantal aankooporders in het buiten
land uitgevoerd, zoodat de import niet
minder dan 1.312.000 k.g. heeft bedragen
tegen 762.000 k.g. in Januari en 753.000
k.g. in Februari 1946. In Januari en Fe
bruari 1947 is er voor f 308 millioen meer
ingevoerd dan uitgevoerd, waarmee de
officieele raming voor het ioopende jaar
verre is overschreden. Geen wonder dus
dat, nu nieuwe credieten uitblijven, onze
deviezen opraken en alle hoop op Indië
gevestigd is.
Voor de beurs heeft het hierboven ge
noemde optimisme tot een aanmerkelijke
uitbreiding van den omzet geleid, zoodat
deze Woensdag tot boven f l1/- millioen
steeg, waartoe uiteraard ook de aflossing
van ruim f 6 millioen pandbrieven der
Nieuwe Nederl. Amerikaansche Hypo
theekbank heeft bijgedragen.
Verdere liquidatie van het bedrijf dezer
en gelijksoortige instellingen zal vermoe
delijk volgen, nu de Nederlandsche Bank
te kennen heeft gegeven over hun dollar
activa te willen beschikken.
Door de koersstijging der aandeelen
kwam de Obligatiemarkt wat in het ge
drang, wat niet wegneemt dat er voor
goede 3ïndustrieele obligaties, waar
van Wyers er thans weer f 2 millioen aan
biedt a pari met 20-jarigen looptijd, ruim
schoots belangstelling zal bestaan.
Laat men niet teveel dringen; er komen
nog genoeg andere.
De Varsity op 11 Mei
De Nederlandsche Studenten Roeibond heeft
de Varsity definitief vastgesteld op 11 Mei 1947.
Deze wedstrijd, de zestigste Varsity zal weer
geroeid worden op het AmsterdamRijnkanaal
te Jutfaas, bij Utrecht. Waarschijnlijk zullen
enkele nummers meer geroeid worden dan
vorieg jaar. Tevens zijn alle maatregelen geno
men dat dit jaar ook het vervoer naar en van
het wedstrijdterrein tot aller tevredenheid ge
regeld zal zijn.
de Kultuurkamer. Het exposeeren
wordt door de genootschappen welis
waar toegegeven, maar er wordt bij
verteld, dat dit geschiedde op uitnoo-
diging van den toenmaligen directeur,
Jhr. Röell, als voornaamste wapen te
gen de Duitsche pogingen om zich
meester te maken van het Stedelijk
Museum.
De nieuwe directeur gaf de schildersge
nootschappen na den oorlog te kennen, dat
er „geen ruimte" in het Museum was voor
hun. werken en tenslotte werd door het
college van Burgemeester en Wethouders
voorgesteld, de exposities dan maar te
doen houden in het gebouw van „Fodor".
dat echter volgens de betrokken kunste
naars ten eenenmale ongeschikt voor der
gelijke tentoonstellingen is.
Het conflict resulteerde tenslotte in een
raadszitting naar aanleiding van dit voor
stel, waar de stem van Gedeputeerde Sta
ten doorklonk, zeggende, dat er wel ruim
te in het Stedelijk Museum is voor het
organiseeren van buitenlandsche tentoon
stellingen en het toonen van werken der
jonge kunstenaars, die door de „oude gar
de" van De Brug, de Onafhankelijken,
Arti en andere groepen worden afgeschil
derd als menschen die „op Fröbelschool
manier aan het Piccassoën zijn".
Tijdens de debatten in de raadsvergade
ring werd Jhr. Sandberg er van beschul
digd, misbruik te maken van zijn offi
cieele positie en er ontstond een levendige
gedachtenwisseling tusschen de linksche
en reehtsche groepen van den Amsterdam-
schen raad.
Zoo stelde de heer Rustige (Ghr.-
Hist.) B. en W. voor, om de schilders-
vereenigingen weer zoo gauw mogelijk
in het Stedelijk Museum terug te bren
gen een voorstel, dat dus direct het
beleid van den museumdirecteur
raakte maar de wethouder van
Kunstzaken, mr, de Roos (P. v. d. A.)
was het hier heelemaal niet mee eens.
Volgens hem bestond er een afspraak
in de commissie voor kunstzaken, om
over deze zaak in het openbaar, dus in
den raad, niet te spreken alvorens zij
in besloten kring en in tegenwoordig
heid van Jhr. Sandberg onder oogen
was gezien.
De hierdoor aangevallen raadsleden
dienden echter van repliek, door op te
merken, dat de commissie nadrukkelijk
verklaard had, zich door deze afspraak niet
te willen laten binden. Bovendien vonden
zij, dat de commissie de aangelegenheid
een beetje op de lange baan schoof.
De reehtsche partijen wenschten den
terugkeer van de schilders in het Stede
lijk Museum, de communisten waren er
echter tegen en meenden, dat Jhr. Sand-
berg's beleid moest worden voortgezet;
in de Partij van den Arbeid was men het
niet eens over de verder te voeren poli
tiek.
B. en W. verklaarden na dit debat, dat
zij de zaak graag nog veertien dagen zou
den willen aanhouden, om een rechtskun
dig onderzoek te doen instellen. Zoodat
Amsterdam voorloöpig met een kunst
kwestie zit en er vooral in schilderskrin
gen belangstellend op den afloop wordt
gewacht.
Aangeboden: strandzee en een herrijzende badplaats
De bontjas heeft in de Zandvoortsche
straten vooralsnog betere kansen dan haar
zomersche rivaal, de badjas. Er is nóg een
„r" in de maand en het strand, pas be
komen van de ijsbergen, die er luttele
weken geleden huiverende stedelin
gen een Noordpool-impressie verschaf
ten, wordt slechts bevolkt door een dwaas-
ronddravenden hond, een optimistische
moeder met haar twee spruiten en een
stel werklieden, dat van een vooruitzien-
den geest getuigt door alvast te beginnen
met den opbouw van het tentje, waar zich
binnenkort de zomersche schare, alle win-
tersche herinneringen ten spijt, zal ver
dringen omijs. Verderop is de lijzijde
van het nood-restaurant een zonnig dorado
voor menschen, die het zich kunnen ver
oorloven, op een door-de- weekschen dag
in Maart naar Zandvoort te gaan. En nog
verder staat een grimmige bunker als een
cycloop over de ruischende branding te
staren en de wind speelt met een helm-
spriet. die zich op zijn betonnen hoofd een
zandplek je veroverd heeft.
Toch klopt in Zandvoort het leven,
fluisterend van een naderend seizoen.
De agent, die vruchteloos probeert
het verzande slot van de strand-poli-
tiepost open te krijgen weet het te
vertellen en in de hotels zeggen de
obers het tegen elkaar: „Zoo'n zonne
tje als vandaag, dan komen ze al in
April".
Die „ze", dat zijn u en ik en de andere
menschen, die graag bruin willen worden.
Dat zijn de ongeveer vijfhonderd badgas
ten. voor wie reeds plaats is besproken in
de diverse hotels en pensions en dat zijn
de dagjesmenschen uit Mokum-van-drie-
hoog die het Zandvoortsche strand een
beetje als het hunne beschouwen.
Wat doet de badplaats om den vernach
ten stroom waaj-dig te ontvangen? Bouwen
en timmeren en kalefateren, waar het
noodig is, strandstoelen aansjouwen en
Duitsche herinneringen opblazen. Want als
straks '„de groote trek" kom^ mogen er
aan het Zuiderstrand niet te veel beton
nen kolossen onaangename bijgedachten
opwekken in de luchtige wereld van het
zeevermaak. Bouwen en timmeren is ech
ter in deze dagen beter verteld dan uit
gevoerd, want nog afgezien van de
eeuwige materiaalkwestie zijn er in
Zandvoort lang niet genoeg werkkrach
ten aanwezig, om de vele projecten op tijd
klaar te krijgen. Als we er een ambtenaar
van het Arbeidsbureau over polsen, krij
gen we te hooren dat Zandvoort „leegge-
loopen" is naar het geteisterde Zuiden.
Maar toch zal de badgast van 1947 al weer
heel v/at comfortabeler kunnen logeeren
dan zijn voorganger van 1946. Een aantal
nieuwe paviljoens en andere amusements
gelegenheden, een nieuw zaaltje bij hotel
„De Schelp", waar congressen, lezingen en
filmvoorstellingen gehouden kunnen wor
den en dande al weer wat ruimere
accomodatie. Want de gerepatrieerden
hebben „De Schelp" verlaten en daarmee
is heel wat ruimte vrijgekomen voor bad
gasten.
Over het algemeen is de Zandvoortsche
burger met zijn natuurlijke interesse voor
alles, wat op strand en zee betrekking
■heeft, optimistisch over het komende sei
zoen. „Als het weer maar goed wordt" is
een beperking, die er elk jaar bij komt en
die dus ook nu in alle toonaarden wordt
uitgesproken. Maar verder zal het dit jaar
wel gaan. De Vereeniging voor Vreemde
lingenverkeer heeft het tenminste meer
dan druk en de directrice, die
ons eenige inlichtingen verstrekte kon er
met een zucht bijvoegen, dat bet nog wel
erger zou worden.
De directie van de Kon. Ned. Hoogovens
en Staalfabrieken te IJmuiden heeft beslo
ten het bedrag van 1.366.000 gulden te stor
ten in de pensioenfondsen van de beambten
en van de arbeiders van het bedrijf.
Voor het cabaret een stilzwijgen
voor Hé Ba-ba-re-boys applaus
Sedert eenige maanden trekken gere
geld Nederlandsche artisten onder auspi
ciën van de Niwin naar Indië, om de mili
tairen en burgers daar wat ontspanning te
bezorgen. Onder hen zijn vogels van zéér
verschillende, artistieke pluimage. Willem
Noske gaf er vioolconcerten, Lou Bandy
zong er liedjes, Cilly Wang danste er en
Benny Vreden's cabaret presenteerde er
.„kleinkunst". De meesten van hen gaan er
niet heen. omdat zij er commercieel wat in
zien, maar om alle Hollanders die ginds
verblijven, te laten merken, dat men hen
niet vergeet.
Wij hebben in het Haagsche Asta-theater
een „auditie" meegemaakt, waar een aan
tal van deze kunstzinnige Indië-vaarders-
in-spe moest laten hooren, wat zij pres
teerden voor een publiek, dat bestond uit
soldaten, persmenschen en niet te verge
ten de Niwa-audïtie-commissie, bij wie uit
eindelijk de beslissing over hun uitzending
berust.
haastig en hijgend. ,J£an dat niet?" brul
de de koning. „En waarom niet? Dat zou
ik willen weten!" U hebt zelf gezegddat
hij Uw broeder was!" zei Panda. „U hebt
bevolen, dat hij behandeld moest worden
zoals U zelf! Als U hem laat ophangen,
moet U zelf ook gehangen worden! Ik heb
gehoord, dat U dat tegen de hofmaarschalk
zei!" „HmEhhhTssssk!" zei de
koning. Hij begon zijn snor op te draaien
en keek peinzend naar Panda. ..Behan
deld moest worden als wij zelf. brom
de hij. Dat hebben wij gezegd, huh?"
HmHet was doodstil op het bin-
notjiof en Panda hield zijn adem in.
Wij troffen het eerlijk gezegd bijzonder
slecht.
De eerste jonge dame die op de planken
verscheen, bleek naast een peroxid-blonde
cpiffure over een zeer Germaansch accent
te beschikken. Zij zong een lied, waarin
het wel en wee beschreven werd van een
Hollandschen soldaat, die in den vreemde
„op posten stond" en die, naar zij ver
meldde „foll ontruhrieng" besefte, dat hij
in dat verre land „noch viel mehr van
sein Hollaand hielt".
Ook de rest van het gebrachte cabaret-
programma onderscheidde zich niet door
een bijzonder grappigen of beschaafden
toon. Het militaire publiek gaf dan ook
door een doodelijk stilzwijgen kennis van
zijn misnoegen. Een dansorkest, dat op de
planken verscheen, was fortuinlijker. Toen
het namelijk „Hé Ba-ba-re-boys" inzette,
gaven de mannen van leger en vloot, met
alle hen ten dienste staande middelen (en
dat zijn er heel wat) van hun tevredenheid
blijk.
Successen van Willem Noske.
Na afloop van de auditie gaf ir. van
Rhijn, directeur der Niwin, eenige bijzon
derheden over de uitzending. Nadat de ar
tisten op de auditie gewogen en zwaar ge
noeg bevonden zijn (het militaire publiek
geeft zijn meening op een soort stembil
jetten) gaan zij op reis n^ar Indië. Daar
maken zij tournées door de steden, de
dessah's; ja zij bezoeken zelfs de voor
posten. Dat dit laatste niet gevaarloos is.
blijkt wel uit het feit, dat een keer tijdens
een voorstelling, een ijverige extremist de
groote trom van het orkest in flarden
schoot.
De kunst met de groote K komt wel eens
in het gedrang, daar ze een meer uitge
breide accomodatie vereiséht, maar niet
temin oogstten bijvoorbeeld Willem Noske
en het Röntgen-kwartet een daverend
succes. Wat betreft de verzorging van de
artisten, die in het begin aanleiding tot
klachten heeft gegeven, verklaarde ir. van
Rhijn, dat deze thans zeer bevredigend is,
de omstandigheden in aanmerking geno
men.
Hij vermeldde tevens, dat het Rijk voor
deze artistenuitzending f 1.000.000.per
jaaT uitgeeft.
Bij de WV vertelde men ons, dat hel
strand voor het komende seizoen ongeveei
eenzelfde lengte zal hebben als vorig jaar
dus zoo'n negen kilometer in totaal.
Maar niet alleen het strand zal het heul
doen, dit jaar, want er zijn ook in d«
plaats zelf eenige evenementen geprojec
teerd. die voor het noodige vertier
zorgen. Een wieler-criterium op 8 Juni mej
waarschijnlijk een internationaal tmtjt
een week later motorwedstrijden en o;
Koninginnedag auto-races op het circuit
Dat circuit, daar kan men u in Zandvoort
zorgelijke verhalen van vertellen: hoe dt
vorst alle werkzaamheden eraan heefl
lamgelegd en hoe het nu een dubbeltje o;
zijn kant wordt, of de wedstrijden dezet
zomer al of niet doorgaan. Hoewel he;
circuit, wanneer de winter geen spaak i;
het wiel had gestoken, gemakkelijk klaa
had kunnen komen.
Maar de eerste badgast, die nog geej
zomer maakt, bekommert zich niet og
deze zorgen van een zich weer oprichter!
recreatie-centrum en strekt zijn beenen ii
het warme Maartsche zonnetje. Hij heet
besproken tot en met de Paaschdagen
laat de wereld verder maar draaien.
H.H. adspirant-verhuizers, neemt u Tt$
niet kwalijk alstublieft neemt u mij nie
kwalijk maar ik heb even moetei
lachen.
Ik heb de statistiek of hoe u het noe
men wilt van het Opinie-onderzoek
lezen over „Wat zoudt u het liefste willen
wanneer u de keus had: in Nederlam
blijven of in een ander land gaan wonen?'
En, gunst nog an toe: een derde wil weg
Een derde van alle Nederlanders is mi
daar dan van dien feilen, vurigen pioniers
geest bezeten, die bergen verzet, die be
schaving bouwt en die de wereld voorui
helpt. He ben dol op die twee en dertij
procent. Omdat ik houd van dat slag vaa
kranige avonturiers. Van die nieuwe we
reld-bouwers. Van die nou ja, laat i!
het dan maar gerust zeggen: van die kae-
reis, die alle ontbering met hun harde han
den en hun stalen wil verzetten, die mei
hun knokige knuisten de harde aarde om
woelen voor het zaad van" hun onwrikba-
ren wil.
Wat zei u?
Waarom ik even héb moeten lachen?
Wacht even.
Vorig jaar wilden van al die pioniert
vijf en twintig procent naar de Vereenigda
Staten.
Maar je bent een kerel of je bent hel
niet en nu zijn het er ineens maar zeven
tien procent.
Wat zei u? Dacht u dat dat iets te maken
heeft met den aanvang van het atomair»
tijdperk? Of met ile berichten van moeien
en magen aan den overkant, dat het ginda
nu ook weer niet zoo is, dat iedere immi
grant aan de kaai van New York een ge
delete tafel vindt met een biefstuk en een
glas bier er op? En dat ze ginds heel hard
moeten werken voor den kost? En dat de
Amerikanen, om moeders pappot gehurkt,
het nu niet bepaald leuk vinden wanneer
een meneer van z ij n moeders pappot
komt om bij hen mee naar vette brokken
te lepelen?
Dat kunt u toch niet veronderstellen van
pioniers, nietwaar? Dacht u dat die bang
waren voor oorlog tusschen Amerika en
Rusland en dat zij daarom niet zoo graag
meer willen gaan als een jaar geleden?
Hoe komt u er bij!-
Naar Australië, waar nog groote onbe
bouwde vlakten zijn, waar niet veel luxe
buiten de steden bestaat en waar in de
eenzaamheid van een groot stil land nog
wel brood aan den grond te ontworstelen
is, daar willen er ook wel heen.
Natuurlijk: je bent pionier of je bent het
niet. Hoeveel procent van de verhuizers?
O ja: een jaar geleden negen procent en
nu zes.
En Canada, waarvoor hetzelfde geldt als
voor Australië: het land van de wóudloo-
pers en de zwoegers, een land waar ge met
het zweet van uw aanschijn het brood op
uw tafel betalen kunt.... het vorig jaar
twaalf procent en vandaag den dag tien.
Maar Zuid-Amerika is gestegen, weet u!
Landen met een lekker lente-zonnetje,
bloemen, rhumba-muziek, Tante Toos met
een roode roos tusschen haar tanden, Oome
Piet onder de bougainvillea's voor een ge
zellig wit huisje en niet om het een o!
ander maar, verder van oorlog verwij
derd dan Noord-Amerika en nog niet zoo
atomair als in het NoordenZuid-
Amerika is gestegen van vijf tot twaalf
procent.
Pioniers, o pioniers
En wie denkt u, dat het grootste deel
van deze helden-der-toekomst vormen?
Stoere handwerkslieden, natuurlijk.
Ferme boeren, vanzelf.
Boomen van kerels, bereid om met hun
sterke handen een nieuw leven uit het
stugge, harde ijzer der omstandigheden te
smeden, nietwaar?
De slot-conclusie van dit opinie-onder
zoek luidt: „zij die ambtenaar of kantoor
bediende zijn voelen, net als vorig jaar,
het meest voor vertrek naar elders (39
procent).
Zei u iets?
Ik niet.
Ik lach alleen maar even.
U neemt het me toch niet kwalijk?
ELIAS.
Wraak. De republikeinsche afgevaardigden ln
het Amerikaansche huis van afgevaardigden
hebben de grootste moeite hun belofte van
belastingverlagingen waar te maken. Zij zijn
nu begonnen met het schrappen van 30 mil
lioen dollar van de salarissen van belasting
ambtenaren.
17.000 opduikers. Officieel wordt medegedeeld,
dat 17.000 leden der Poolsche ondergrondsche
beweging geprofiteerd hebben van de onlangs
afgekondigde amnestie, om zich aan te mel
den en hun wapens in te leveren.
Diplomaat. De vroegere Amerikaansche diplo
maat George Earle heeft verklaard, dat in
dien de V. S. de atoombom niet hadden,
Rusland geheel Europa en een groot deel van
Azië onder den voet zou hebben geloopen.
Bij een dergelijken Sovjet-opmarsch zouden
Spanje. Zwitserland en1 Zweden weerstónds
nesten vormen, aldus Earle.
Fransch Linggadjati? Marlus Moutet. de Fran-
sche minister van koloniën, heeft verklaard,
dat Frankrijk bereid ls tot onderhandelen
met bevoegde Vietnameesche vertegenwoor
digers en met hen de opname van Vietnam
ln het kader der Fransche Unie te bestu-
deeren.
