Haken
en oogen
Aangekondigde bezuiniging veroorzaakt
nervositeit op de zwarte markt
Notities uit een Londensch Dagboek
Boekbespreking
Wereldnieuws
DONDERDAG 3 APRIL 1947
IN DE WERELDPOLITIEK1
Er zit een zeker systeem iri de wyze,
waarop den laatsten tijd uitingen van
Amerikaansche politieke persoonlijkheden
de wereld in worden geblazen. Het lijkt
erop. alsof een grootsch opgezette reclame
campagne, waarvoor kosten noch middelen
worden gespaard, in een stadium van uit
voering is gekomen.
Sinds Truman zijn befaamde rede. olter
de hulpverleening aan Oost-Europeesche
landen hield, is een stroom van opmerkin
gen, verklaringen, uitingen en redevoerin
gen begonnen te vloeien van Amerikaan-
sche politieke kringen uit naar de wereld
pers, die alle de verhouding tusschen Rus
land en de Vereenigde Staten tot onder
werp hadden en die practisch alle een
gelijke tendenz toonden. Het waren sena
toren, afgevaardigden, vroegere ambassa
deurs, departementsautoriteiten en andere
regeeringspersonen die hetzij door middel
van interviews, hetzij door uitlatingen in
den Senaat of het Huis, commentaar le
verden op een bepaald aspect van het on
derhavige probleem en als het ware daar
bij venijnige speldenprikken uitdeelden,
die soms niet alleen merkwaardig, doch
zelfs onverantwoordelijk konden worden
genoemd. Het zou te ver voeren, alle des
betreffende uitingen nog eens te citeer en
met naam en toenaam van den spreker er
bij, doch enkele ervan kunnen als voor
beeld dienen voor het bewijs van de hier
boven reeds geponeerde veronderstelling,
dat er sprake is van een systeem, van een
campagne en vanreclame.
De meest-radicale uitlatingen komen
van min der-belangrijke persoonlijkheden
en dikwijls worden in de betreffende be
richten de namen van de verantwoorde
lijke mannen er niet bij genoemd, doch
ook menschen met invloedrijke posities en
officieele functionarissen doen nu en dan
een duit in het zakje. Het is moeilijk na
te gaan, of het systeem zijn oorzaak vindt
bij degenen die spreken of bij de publica
tie-methode. jloch het lijkt aan geen twij
fel onderhevig dat de persbureaux ijverig
speuren naar de uitlatingen die in het ka
der van de reclame-procedure passen,
misschien louter uit zucht naar opzien
barende publicaties, misschien ook met
andere, tendentieuze bedoelingen.
De republikeinsche afgevaardigde Craw
ford stelde in het Huis van Afgevaardig
den onlangs voor, dat de Amerikaansche
regeenng Rusland door middel van een
bedreiging met de atoombom zou dwingen,
te ontwapenen en de regeering der Sovjet
unie te wijzigen. Hij zeide zich wel te rea-
liseeren dat dit tof oorlog zou kunnen lei
den, doch voegde erbij dat dan Amerika
de sterkste zou zijn. De vroegere Ameri
kaansche ambassadeur in, Moskou, Bullit,
beweerde onlangs tegenover een nieuws-
correspondent, dat de Sovjet-Unie reeds
lang atoombommen boven de Vereenigde
Staten zou hebben losgelaten, wanneer zij
de beschikking over dit helsche wapen had
gehad. Een als „vroegere diplomaat" be
titelde mijnheer Earle zeide ongeveer te
zelfder tijd dat de Russen geheel Europa
en een deel van Azië onder den voet zou
den hebben geloopen, wanneer de Ver
eenigde Staten geen atoomwapen hadden
bezeten.
Een afgevaardigde, die niet bij naam ge
noemd werd, vroeg onlangs in het Huis
om economische repressailles tegen Rus
land. En nu komen de hoogere figuren:
Petersen, Amerikaansch onderminister van
Oorlog, ging kort geleden met volle ernst
in op een vraag van een der volksvertegen
woordigers, waarin geïnformeerd werd
welke Europeesche landen de Sovjet-Unie
bij, een volgenden oorlog zouden steu
nen..Petersen zeide dat de Russen
„weinig voortgang maakten in Europa, be
halve dan in hun bezettingszone, die vol
gens Russische methode tot politiestaat
was gemaakt". Dean Acheson, onderminis
ter van Buitenlandsche Zaken, zeide kor
telings dat iedere regeering waarin de
communisten domineeren, een gevaar voor
de Vereenigde Staten beteekent.
Zoo zou men "door kunnen gaan. En met
heel veel goeden wil zou men dan wellicht
nog ruimte kunnen vinden om dat alles te
rangschikken onder toeval en te verkla
ren uit de agitatie, die Trumans koerswij-
De radio geeft Vrijdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00. 8.00. 13.00. 18.00. 20.00. 23.00 uur Nieuws
7.15 Gymn. 7.30 Gram.pl. 8.18 Opera. 8.50 Voor
de huisvrouw. 9.00 Kamermuziek. 10.00 Morgen
wijding. 10.20 Regenboog. 10.45 Voordracht, li.00
Gram.pl. 11.15 Voor de vrouw 11.30 Bach. 11.45
Fam.ber. 12.00 Giam.pl. 12 30 Sport. 12.35 Orgel
en viool. 13.15 Kamerorkest. 14.00 Lezing. 14.30
Oratorium. 15.15 Voordracht. 15.35 Piano. 16*00
Wagnergroep. 16.30 ..Tusschen 12 en 16"! 17.00
Orgel. 17.30 Ple: Tlggers. 18.20 Russ. gram.pl
38.30 Strijdkrachten. 19 30 Denk om de bocht.
39.15 Gram.pl, 19 30 Kerkdienst. 20 45 Bach's
,,Hohe Messe". 21.00 ,,Men vraagt en wij
draaien". 21.30 Bult. overzicht. 21.45 Stradiva.
22.15 Schubertprogr. 22 40 lAvondwijding. 23.15
Symphonle-concert.
HILVERSUM II. 414.5 M., 218 M. en 1875 M.
7;00. 8.00. 13.00. 19.00. 20 00. 22.00 uur Nieuws
7.15 Gymn. 7.30 Gebed. 7.45 Gram.pl. 8.15 Uit
zending uit Augustijnerklooster te Nijmegen.
9.50 Gram.pl. 10.10 „Uit het Boek der Boeken".
30.35 Tweelinck. 11.00 Zonnebloem. 11.35 Als de
ziele luistert. 11.45 Gram.pl. 12.30 Zang en
orgel. 32.55 Zonnewijzer. 13.15 Kareolseptet
13.50 Van man tot man. 14.00 „Stabat Mater".
15.00 „Kruisweg". 16.00 Gram.pl. 16.30 Na school
tijd. 16.45 Oratorium. 17.45 Buitenlandsche boe
ken. 18,00 Cello en piano. 18.25 Voordracht. 19.15
Gram.pl. 19.30 Viool en clavecimbel. 20.30 Don
kere metten. 21.30 Gram.pl. 21.45 Avondgebed.
22.00 „De lijdende Christus". 23.20 Piano
concert.
ziging ten opzichte van de Sovjet-Unie
heeft opgeroepen, ware het niet dat be
paalde merkwaardige feiten zich tegelij
kertijd demonstreeren. die de onwillekeu
rige impressie leveren dat er iets meer
achter zitDezer dagen kwam een
te goeder naam en faam bekend staand
persbureau met een bericht over een voor-
stelvan den Amerikaanschen senator Byrd,
die in den Senaat het plan had geopperd,
de UNO te reorganiseeren „waarbij de
Sovjet-Unie zou moeten worden uitgeslo
ten, indien zij er op staat, de vijand van
Amerika te blijven". Aldus luidde het be
richt. Een dergelijke onverantwoordelijke
suggestie van een Amerikaansch Senator
lijkt al dadelijk zeer ongeloofwaardig, doch
men is, zooaLs gezegd, den laatsten tijd
veel gewend op dit punt, zoodat niets meer
onmogelijk gaat lijken. Later kwam echter
een rectificatie. Byrd had niet gezegd, dat
Rusland zou moeten worden uitgesloten
indien zij er op staat de vijand van de
Vereenigde Staten te blijven. Een druk
fout? Een seinfout? Een vergissing? Een
verkeerde vertaling? Men oordeele over
deze mogelijkheden, wetende dat volgens
de correctie Byrd» uitlating als Volgt ge
lezen moest worden: „De Sovjet-Unie zou
moeten worden uitgesloten, wanneer zij..
I het werk der Vereenigde Volleen door mid-
del van het veto belemmert".
Voor zoover van hier valt te beoordee-
len, is er geen enkel aanvaardbaar of
gemotiveerd excuus voor deze foutieve
weergave, die niet een enkele letter of een
enkel woord, doch een geheele zinsnede
totaal anders en met een totaal andere in
tentie overbrengt. Het is allerminst de
bedoeling, hiermede de onbetrouwbaarheid
van de berichten, die ons van den over
kant bereiken, te demonstreeren. Doch wel
is het voorbeeld een aansporing' temeer,
om vooral in dezen tijd bij deze omstan
digheden, met strenge objectiviteit kennis
te nemen van alles, wat ten beste wordt
gegeven en daarbij zichzelf te behoeden
voor te snelle of oppervlakkige conclusies.
Zooals ook de Russische propagai*Jabron-
nen onverpoosd stroomen, zoo wordt van
andere zijde getracht, de -publieke opinie
te beïnvloeden. Wegen en middelen zijn
dikwijls verborgen de gevolgen dikwijls
betreurenswaardig. De wereldpolitiek is
een gecompliceerde en gevaarlijke machi
nerie wie er iets van wil doorgronden,
hoede zich voor venijnige haken en oogen.
J. L.
Troepen naar Indië
Omdat het bericht over het vertrek van
troepen naar Indië gisteren verminkt is
overgekomen, plaatsen wij het hier in zijn
juisten vorm:
Met het s.s. „Nieuw Holland", dat reeds
geruimen tijd in Amsterdam ligt, en om
streeks 11 April a.s. van Amsterdam naar
Batavia zal vertrekken, zal een groot
transport militairen naar Indië worden
vervoerd.
Verder zullen met de m.s. „Johan van
Oldenbarnevelt" en de „Boissevain", die
respectievelijk omstreeks 26 April en aan
het eind van April van Amsterdam naar
Batavia zullen vertrekken, eveneens groo-
te transporten troepen naar Indië worden i
overgebracht.
De Polen zien met angst de gjj Waterveld begint een moeilijk werk
ommunisrisrhe npn^tr^tip O J
Zaterdag
HILVERSUM I, 361.5 M.
7.00, 3.00, "18,00, 20.00 en 23.00 uur Nieuws. 7.15
Gymn. 7.30 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding. 10,20
„Het portret". 10 35 viool en piano. 11.00 Con
tinubedrijven. 12.00 Gram.pl. 12.35 Orgel. 13.00
Strijdkrachten. 13.30 Toespraak. 13.45 Mlller-
sextet. 14.15 Sportpraatje, 14.30 Radlo-phllh.
orkest. 15,30 Boekbespreking. 15.45 Ramblers.
16.20 Lezing. 16.35 A.J.C. 17.00 Polltie-stafmuz.
17.30 „Om en bij de twintig". 18.30 Strijdkrach
ten. 19.00 Cello cn piano. 19.30 „Jong is ons
hart". 19.45 Wederopbouw, 20 08 Dingen v. d.
dag. 2115 Metropole-orkest. 20.52 „De Stem
des Volks". 21.00 Socialistisch commentaar. 21,15
Wim lbo. 2140 „Doodenhuls". 22.10 Gevar.
progr. 23.19 Puzzlerubriek. 23.30 Naehtvoor-
s telling.
HILVERSUM II, 415.5 M., 218 M. en 1875 M.
7.00. 8.00. 13.00. 20.00. 23.00 uur Nieuws. 7,15
Gymn. 7.30 Gebed. 7 45 Hkndel. 8.15 Hoogmis.
9.50 Kamermuziek. 10 40 Helene Ludolph. 11.00
De Zonnebloem. 11.45 „Grampl. 12.03 Gram pl.
12.15 Zang. 12.30 Lunchconcert. 13.45 Tooneel en
lilm. 14.(f0 Orkest Ambrose. 14.15 Engelsche les.
14.45 Dansmuziek. 15.00 Voor de jongeren. 15.10
Jonge kunstenaars. 15.45 KRO-kiosk. 16.00 De
Fyreiseeén. 16.20 Oostenrijk. 16.30 Causerie. 17.00
Hoorspel. 18.00 Plano. 18.15 Weekoverzicht. 18.30
Buffalo Bill. 19.15 Vaudeville-orkest. 19.45 ..Ban
den die binden 20 05 „De gewone man". 20.11
Voetbalverslag. 20 20 Orkest zonder naam. 20.30
Lichtbaken. 21 00 „Negen helt de klok". 22.00
Gram.pl. 22.40 Passiegedichten. 22.45 Avond
gebed. 23.20 Gram.pl,
communistische penetratie
Meening van den vroegeren
Amerikaanschen ambassadeur
,.De toestand in Europa zal gevaarlijk
blijven, indien de Russen uiteindelijk niet
beseffen, dat zij door het onderdrukken
van de vrijheid van een iand als bijv. Po
len de wereld in een impasse voeren", al
dus Bliss Lane, die onlangs ontslag geno
men heeft als Amerikaansche ambassadeur
in Polen, tegenover verslaggevers. Bliss
Lane legde er den nadruk op, dat hij zijn
persoonlijke imeening uitte. „Maar", zoo
ging hij verder, „ik vrees, dat de Russen
reeds te ver gegaan zijn om terug te kun
nen gaan. Ik hoop evenwel, dat het Pool-
sche vraagstuk op vredelievende wijze ge
regeld kan worden. Wij zouden tot over
eenstemming kunnen komen met de
Sovjet-Unie, indien zij ons halverwege
tegemoet zou komen. Ik geloof ech
ter niet, dat een dergelijke overeen
komst mogelijk is, zoolang de Sovjet-Rus
sische regeering haar huidige expansionis
tische politiek voortzet. In Polen verte
genwoordigen de communisten niet meer
dan 10% der bevolking. 80% der Polen is
katholiek. Deze slaan met angst de com
munistische penetratie gade. Het grootste
ongeluk, dat Polen echter zou kunnen
overkomen, zou een revolutie tegen het
huidige bewind zijn, omdat zij door de
communistische strijdkrachten der Russen
en Polen met geweld onderdrukt zou wor
den".
Gedurende de geheele maand zal van 16
April af weer geld ingelegd kunnen worden bij
de Rijkspostspaarbank.
De Arnhemsche muziekschool heeft als
directeur gekregen den heer Andries de Braai
Taak van acht maanden voor Mijnen-opruimdienst
Hotsend en botsend rijdt onze truck
over een smal paadje, dat zich slin
gert tusschen het eikenhakhout van
de duinen. Een konijn wipt over het
pad. In de struiken slaan de merels.
Op het erf van een boerderij schuurt
een vrouw de melkbussen. Het ruikt
overal naar lente.
Dan gaan we een bocht om. Er staat
een schildwacht, die den wagen aan
houdt. Achter hem een kale vlakte
met boomstronken en groote, gapende
trechters. Het ruikt er naar brand.
We stappen uit en kijken om ons heen.
Hoog opgetast liggen stapels granaten,
mortierprojectielen, raketten, detona
tors, bommen en handgranaten. Het is
een verzameling van het luguberste
oorlogstuig, gemaakt door een mensch-
heid, die op vernietiging uit was. Het
is een munitie-opslagplaats, waar Ne-
derlandsche militairen dag-in dag-uit
het gevaarlijkste werk doen, dat men
zich voor kan stellen.
Deze opslagplaats is één van de vele, die
er in Nederland zijn. Er ligt van alles.
Duitsche, Engelsche, Fransche, Ameri
kaansche, Russische en Nederlandsche mu
nitie. Verzameld op de slagvelden van ons
land, in de gebombardeerde gebieden of
tusschen de overblijfselen van de reser
voirs waaruit de vijahd zijn machtige oor
logsmachine voedde. Hier werk de Mu
nitie- en Mijnen-opruimdienst- Hij de
monteert de bommen en granaten, of als
het piet anders kan, blaast hij ze op of de
monteert hij ze-
Wij zijn een dag met zoo'n bomploeg
99Volgende week kan de koffie wel veertig gulden
kosten99
Van eert specialen verslaggever)
De stoffeer ing van de Nieuwmarkt cn
omgeving, Nieuwendijk en Jordaan, met
groepjes luie lieden van beiderlei kunne, is
zoo langzamerhand in het Amsterdamsehc
stadsbeeld vergroeid. De gefluisterde strijd
kreet: „sigaretten, textielpunten, fietsban
den?" is heel gewoon geworden en wordt
slechts terug gehouden door de verschij
ning van een surveilleerenden agent. Wie
echter de sloppen en stegen van oud-Am
sterdam door zwerft, wie zijn oor te luiste
ren legt bij de tafeltjes in de eethuizen
van Dam en Rembrandtplein, wie spreekt
met de lieden van den zwarten handel, hij
zal merken, dat er een lichte nervositeit
aan het .groeien is over de plannen in den
Haag, voor een aanmaning tot bezuiniging
en een vrij onverwachte dreiging over onze
koffie- en theerantsoenen.
Niet dat duister Amsterdam het ditmaal
oneens is met minister Lieftinck; verre
van dat, maar het kat-uit-den-boom-kij-
ken, den zwarthandelaar bijkans aangebo
ren, doet thans meer dan ooit opgeld bij de
(Van onzen Londenschen correspondent)
mee geweest. Wij hebben gezien hoe zij
groef om een bom te vinden, die er ge
lukkig niet meer bleek te zijn.
Wij hebben op een „springpunt" in de
duinen meegemaakt, hoe zij duizend^!
kilo's raketten, -granaten, trottyl, amoiral
en mortieren opblies. Het klinkt zoo een
voudig, dat opblazen. In theorie. Een stuk'
slagkoord en wat vuurpijpjes aanbrengen
en dan uit de verte in een veilige bunker
even op de handle van den „exploder"
drukken. Maar het werk, dat er aan voor
af gaat. Het overdragen van granaten, die
„in het vuur" zijn geweest, die om een of
andere reden zoo gevoelig zijn, dat het
aanraken van den kop hen tot explosie
kan brengen. Het zenuwsloopende weten,
dat iedere onnauwkeurigheid, iedere non
chalance vroeg of laat een ongeluk met
zich meebrengt. En zoo'n ongeluk hoeft
maar éénmaal te gebeuren.
Wij hebben ook gezien wat voor men
schen dit zijn. Eigenlijk helemaal geen
bijzondere kerels om te zien. Gewone Hol-
landsche soldaten en officieren, niet bij
zonder stram, geen parade-pas-menschen,
gelukkig niet bezield van een Kamikaze
geest. Zij voelen er niets voor om voor het
vaderland den heldendood te st'erVen als
het niet noodig is. Zij zijn ook niet gevierd
en krijgen voqi* dit werk een „gevaartoe
lage" van twee heele en één halve gulden
per dag- Zij vinden dat niet veel voor een
karwei, waarbij ze iedere minuut in le
vensgevaar .verkeeren. Wij ook niet. Wij
hebben indertijd de overblijfselen van de
ramp in Muiden gezien.
Toch willen zij niet weg bij den M.O.D.
Al deze vrijwilligers hadden den dag, vóór
wij met hen meegingen voor een jaar bij-
geteekend. Als men ziet hoe'de geest bij
dit onderdeel is, kan men zich hierover
niet verwonderen. Er heerscht tusschen
officieren en manschappen een kameraad
schappelijke verhouding die niet gebaseerd
is op een populair-doen met een klap-op-
den-rug, maar op het gevaar, dat zij iede-
ren dag weer deelen en waarbij ook de of
ficieren toonen, dat zij voor de allerge
vaarlijkste werkjes niet terugschrikken.
clandestiene transacties op straat en achter
de cafédeur.
„Wat moet je nou, meneer", zoo zei
een mistroostig man ons op den Nieu
wendijk. „de koffie doet nou al twaalf
tot twintig gulden per kilo en mis
schien kan ik er volgende week al veer
tig voor krijgen". „Vasthouden zeg ik
maar", raadt een verfrommeld vrouw
tje aan, „mijif partijtje thee wordt
óók nog es goud waard".
Er is dus een aarzelende houding od de
genotmiddelen^;nu' fe.e opslagpiaats bezaaid ia met
- nroiectielen. die voor een 2rnot gedeelte
de sigaretten vertoonen eerder neiging tol
Westerveld.
De munitie-opslagplaats, die wij in het
begin van dit stuk beschreven, is die in
Westerveld. Hier had eenige weken gele
den een explosie plaats. Het is inmiddels
gebleken, dat deze waarschijnlijk met op
zet werd veroorzaakt, door lieden, die het
óf een zeer flinke daad vonden, óf er geen
benul van hadden, wat zij deden. Het was
trouwens niet de eerste ontploffing hier.
Het resultaat van deze „heldendaden"
Bevin en de visa Engeland voor
De afschaffing van de visa de Engelschen?
tusschen Engeland en de
West-Europeesche landen Het was wel een heel onge-
is een persoonlijk succes lukkiige opmerking, die een
van Minister Bevin. Van het j Engelsch blad maakte in
oogenblik af, dat hij het de- j verband met de zoo juist
partement van buitenland- I beklonken handelsovereen-
sche zaken betrad, heeft hij komst tusschen Engeland
op dit onderwerp gehamerd, en Nederland. Het blad
In redevoeringen keerde schreef, dat de Engelsche
hetzelfde thema telkens te- boeren zelf de producten
rug. Het beste middel om
den vrede te bevorderen,
zeide hij, was, dat de men
schen zich vrij door de we
reld konden bewegen. Mijn
ideaal is, verklaarde Bevin
vorig jaar in Bournemouth,
dat men gewoon naar Vic
toria Station gaat en daar
een kaartje neemt naar
welke plaats ter wereld ook.
De verwezenlijking van dat
ideaal is nog verre, maar
een begin is gemaakt en
Engeland gaf het voorbeeld.
Reeds in zijn jonge jaren
was Bevin afkeerig van het
paperassen-gedoe aan de
grenzen. Als vakvereeni-
gingsleider moest hij een
congres in Nederland be
zoeken. Hij ging erheen
zonder paspoort, of een an
der officieel document. Zijn
eenige legitimatie was de
lidmaatschapskaart van zijn
vakbond. De Nederlandsche
grensbeambten keken heel
bedenkelijk, doch dank zij
een goed woordje, dat een
vriendelijke medereizigster
voor hem deed, kwam hij
ons land binnen. Aan dat
voorval zal Bevin ongetwij
feld gedacht hebben, toen
hij zijn hc^ndteekening zette
onder de visa-overeen
komst met Nederland.
dienden te leveren, die nu
uit ons land zouden wor
den geïmporteerd en dat de
Nederlanders bovendien te
hooge prijzen vroegen. Het
blad vergat, dat Engeland
sinds jaar en dag voor zijn
voedselvoorziening van het
buitenland afhankelijk is.
Zeker is dat op het oogen
blik het geval, nu men in
alle takken van bedrijf
handen tekort komt en bo
vendien de felste winter in
een halve eeuw roet in het
eten heeft gegooid. Enge
land koopt alles wat het
maar krijgen kan. Wat de
prijzen betreft, geschiedt
onze uitvoer zonder onmid
dellijk voordeel. De kost
prijzen zijn uitermate ge
stegen in verband met de
duurte van materialen, voe
der en andere dingen, die
op de boerderij noodig zijn.
Nederland heeft bovendien
zijn prijzen nog iets ver
laagd om ze aan te passen
aan het peil van de Britsche
markt. Winst zit er niet op
bij deze transactie, maar
Nederland is al blij, dat
het op uiterst bescheiden
schaal terug kan keeren op
een markt, waarvan het
sinds 1939 noodgedwongen
verdwijnen moest.
i Amsterdamsch
strijkkwartet
Tot de prominente Neder
landsche musici, die ir
Engeland optreden, behoort
ook het Amsterdamsch
yStrijkkwartet, bestaande uit
de heeren Nap de Klijn,
Dick Vos, Paul Godwin en
Maurits Frank. Dank zij de
successen, die het kwartet
op een recente tournee
door een groot deel van
Europa heeft geoogst, kreeg
het als eerste Nederland
sche ensemble de uitnoodi-
ging van een Britsche gra-
mofoon-maatschappij om in
Londen opnamen te laten
maken, hetgeen dezer da
gen gebeurd is. Uitgevoerd
werden werken van Sme-
tana, Haydn, Mozart en een
speciale bewerking van
Oost-Joodsche melodieën
van Ettinger. In den herfst
zal het kwartet opnieuw te
Londen voor de gramofoon-
plaat spelen, waardoor zijn
internationale befaamdheid
nog zal toenemen.
Naar Nederland
Nu de Engelsche toeristen
weldra met hun 75 pond
sterling (maximum) opzak
hun eiland gaan verlaten,
verschijnen er aantrekke
lijke aankondigingen van
Britsche reisondernemingen
die opwekken tot een be
zoek aan ons land om er
behalve de tulpenvelden
den „verbazingwekkend en"
wederopbouw in oogen-
schouw te komen nemen en
tevens een bezoek te
brengen aan de historische
slagvelden, welke voor de
Engelschen wel een heel
bijzondere beteekenis heb
ben.
prijsdaling dan tot oploopen.
„Beste man, die Lieftinck", prijst een
derde zwarte Piet, „kan ik even een hoop
verdienen aan die ouwe koffieboonen
Zoo weerspiegelt zich onze zorgelijke de-
viezenpositie in het troebele glas van den
zwarten handel. De politie grijpt links en
rechts de sjacheraars in den kraag, maar
het spel gaat voort achter de gordijnen en
in de kroegen. Wanneer een sigarettenver-
kooper een poosje naar Veenhuizen ge
stuurd wordt, zet zijn twaalfjarige spruit
de zaak op den zelfden voet voort en een
jonger zusje staat eenige meters verderop
met den werkvoorraad, om den kleinen za
kenman tijdig te kunnen voorzien.
Zoo'n „kleine man", zooals er dagelijks
hun visite bij den Economischen Rechter
afleggen, is vaak niet zoo „klein" als hij er
in zijn afgedragen colbertje uitziet.
Wanneer er naar aanleiding van een ar
restatie soms huiszoeking wordt gedaan,
komen de wonderlijkste inboedels voor den
dag: een kamertje van twee bij drie is bij
na geheel gevuld met een concertvleugel
en de wanden zijn behangen met kostbare
schilderijen. Of een sigarettenventer blijkt j
sinds de saneering een benijdenswaardig
saldo op giro of bank te bezitten.
Om nog maar niet eens te spreken van
de stuitende toestanden, welke door den
straathandel der jeugd worden veroor
zaakt, een bedrijf, dat na het invallen der
duisternis wordt uitgeoefend.
Er was een zekere verslapping in den
zwarten handel op te merken sinds de spe
cifiek voor deze transacties geschikte ver-
bruiksgoederen in wat ruimere mate voor
handen kwamen. De door minister Lief
tinck aangekondigd bezuinigingen zullen
echter weer een opbloei ontketenen, met
welke voorspelling niets ten nadeele van de
voorgestelde versobering op zich zelf ge
zegd wil zijn. Menschen, die in het onge
oorloofde „zakenleven" een tijdelijken en
gemakkelijken werkkring hebben gevonden
en die er eigenlijk wel mee op wilden hou
den om eens aan normaler arbeid te be
ginnen, gaan nu weer perspectieven zien.
Want volgende week kan de koffie wel
veertig gulden kosten op de Nieuwmarkt
en in de Jordaan.
Nog bijna drie jaar opsluiting voor
Beverwijk's ex-burgemeester
De achtste kamer van- het Haarlemsche
tribunaal adviseerde Woensdagmiddag den
oud-burgemeester van Beverwijk, J. B.
van G., te rekenen van 8 Mei 1945 met
4]/2 jaar opsluiting te straffen voor zijn
pro-Duitsche bewind in de oorlogsjaren.
Verder werd geadviseerd, verdachte van
het recht om in de gewapende macht te
dienen, te ontzetten, zijn radio verbeurd
te verklaren, hem de beide kiesrechten te
ontnemen en hem te weigeren openbare
ambten te bekleeden.
2. Toen Panda nog een poosje gelopen
had, ontdekte hij aan de kant van de weg
een oud, vervallen schuurtje. „Daar kan
ik wel even uitrusten!" dacht hij. „Het ding
is lek, maar een beetje beschutting zal
toch wel zijn!" Hij ging uit de wind onder
het afdakje zitten, vouwde voorzichtig zijn
krant uit en begon te lezen. ,JZen goed
ding, zo'n krant!" dacht hij. „Er slaan bjj
die advertenties toch altijd nog aangebo
den betrekkingen.misschien is er iets
bij voor een ongelukkige Panda als ik
ben.... eens kijken! Hm.... Hulp in de
huishouding gevraagd.hm.needal
is niets voor mij. Volontair gevraagd, ken
nis van Chinees, Portugees, Grieks, Fins
en Laplands strekt tot aanbeveling. Zonder
doctorstitel onnodig te reflecteren.... Hm
ook niets. Wacht es! Dit is beter!
Scherpzinnig, jong persoon gezocht door
erkend, beroemd en groot detective om op
geleid te worden tot idem. Aanmelden
Bierbrouicersdwarsstraat vijfDat is iets
uoor mij! Ik weet niet wat een idem is,
maar opgeleid u?il ik wel worden!" Op dat
moment klonk er in de verte het ronkende
geluid van een naderende auto
projectielen, die voor een groot gedeelte
niet meer transportabel zijn.
Wij hebben er schoorvoetend rondgeloo-
pen achter den commandant van den M.
O. D. in onze provincie. Wij werden ge
waarschuwd voor de beruchte S-mijnen,
die overal in het rond liggen. Als men op
zoo'n mijn trapt, springt hij eerst een eind
in de lucht en explodeert dan. Ieder die
dicht in de buurt is, is dan dood of levens
lang verminkt. Wij werden gewaarschuwd
voor de beschadigde mortieren en grana
ten, die er bij honderdtallen te zien zijn.
Het beste bewijs voor ons was de eerbied,
waarmee deze „vuurvaste" officier zoo'n
apparaat zachtjes aanpakte en voorzichtig
weer neerlegde. Het is niet overdreven te
zeggen, dat men bij iederen stap moet kij
ken, of men niet ergens op trapt-
Nu is men begonnen deze opslagplaats
uit den weg te ruimen. Dat zal ongeveer
acht maanden duren. Vlugger kan het niet,
want er moet ter plaatse „gesprongen'
worden en dat kan maar met kleine beetjes
tegelijk, omdat men anders de omliggende
huizen zou beschadigen. Zoo zullen dus
acht maanden lang een aantal van deze
mannen lederen dag de kans loopen, om
hoog geblazen te worden. „Wij kunnen al
leen maar hopen, dat er geen dooden bij
zullen vallen", zei de commandant.
Wij zouden voor de mannen van den M.
O. D. veel willen vragen. Vragep, waarom
er voor hen, of voor hun korps geen offi
cieele onderscheiding komt. Vragen of een
gevaartetoelage, die wat meer in verhou
ding zou zijn met het gevaar, waaraan zij
zich blootstellen, niet op haar plaats zou
zijn. Maar bovenal, een ieder vragen, ja
bezweren, met de vingers af te blijven van
die projectielen, waarvoor de M.O.D.'ers
zelf een heilig ontzag hebben.
Voetbal
Gunuer Nordalil in Heemstede
In de ploeg van Norrköping, welke
Woensdagavond in het Olympisch Stadion
voor het eerst uitkwam, was ook de be
kende internationaal Gunner Nordahl op
gesteld, die tot de vijftien uitverkorenen
voor het continentale elftal behoort en
bijna zeker van de midden-voorplaats is.
Zaterdagmiddag zal hij ook op het terrein
van RCH uitkomen tegen het Haarlemsch
elftal. Nordahl is een 25-jarige brandweer
man, die reeds 17 maal in het Zweedsche
elftal is uitgekomen. Ook heeft hij met
succes deelgenomen aan de toer van Norr
köping naar Engeland. Leden van de
Zweedsche ploeg zijn drie andere broers,
die goede krachten zijn. De rechtsbinnen
Knut Nordahl heeft ook in het Zweedsche
elftal gespeeld.
Woensdagavond boekte Norrköping een
overwinning van 40 op Blauw Wit. Met
rust was de stand 02.
Handbal
Concordia staat thans veiliger
Voor de eerste klasse werd de
heerenwedstrijd Concordia—Atilla,die in een
overwinning van 6—5 voor Concordia eindigde,
nadat het mei 6—1 had voorgestaan. De rood-
witten staan weer iets veiliger. De dameswed
strijd Concordia—ADO leverde een klinkende
7—1 overwinning voor de thuisclub op. In de
tweede klasse heeren speelde het verzwakte
Concordia n gelijk tegen BGV en zal nu aUes
op alles moeten zetten om de eerste plaats te
kunnen blijven Innemen.
De resultaten in de tweede klasse dames ver
liepen als verwacht werd, hoewel Gita tegen
Rood Zwart zich met een gelijk spel tevreden
moest stellen (2—2). Gita heeft geprotesteerd
en heeft redelijk goede kansen.
De dames van HOC wonnen met 4—1 van
Bato. en OSS versloeg met 4—6 Rapiditas II
In de derde klasse zette Beverwijk de reeks
overwinningen voort door thans met 2—0 van
BGV te winnen, doch HOC II blijft door de
30 overwinning op Bato II op den voet volgen.
Ook de Gita-rcserves deelden de punten met
Bood Zwart II (dames),
DR. L. A. RADEMAKER
Lente in de logica. Amsterdam,
A. J. G. Strengholt,
Bewondering moet men wel hebbea
voor de wijze waarop Dr. L. A. Rade
maker in „Lente in de logica" van tien
tallen boeken den inhoud in 't kort weer
geeft, soms vrij duister (de paragraaf
over het archetype der verlossingsge-
dachte), maar meestal helder genoeg
Respect ook voor zijn bijeenbinden vac
geschriften van zoo uiteenloopenden
aard om ze te laten werken in één rich
ting: die van den terugkeer der weten-
schap naar de erkenning van het onwe
tenschappelijke. Niet uit armoede; in
tegendeel, juist omdat het dichter bena
deren van de top der wetenschappelijke
mogelijkheden die erkenning steeds drin
gender vereischt.
Toch bezit het boek weinig overtuigen
de kracht. Juist wanneer het metaphysi-
sche in het geding komt, zijn de eigen
woorden onmisbare dragers van de ge
dachte van den schrijver. Wanneer
oorspronkelijke gedachten in he"t (brein
van een. tweeden behandelaar worden
gebundeld, doordacht en dan beknopter
weergegeven, kunnen zij hun kracht
deels herwinnen; alleen maar samenge-
perst verslappen de gedachten tot argu
menten. Zoo wijzen de paragrafen van dit
boek slechts terug, .als fotoproducties
naar schilderijen.
Misschien zullen velen echter ei-
gedreven worden de origineelen ter hand
te nemen, en dat moet toch ook de bedoe
ling zijn van den schrijver. Het is in ieder
geval noodig, want de „Digesf-methode
pleegt nierriand verder te brengen dan tot
de kennis van een aantal namen aan den
buitenkant van de gedachten. Zij, die
lentebloesem willen laten geuren in hun
geestesleven, zullen er niet genoeg aar.
hebben dit boek te zaaien. Door
catalogus met inhoudsopgaven wordt de
weg naar" de sterren® niet makkelijker
begaanbaar; men ziet er slechts uit waar
hij begint.
A. ALGRA en H. ALGRA,
„Dispereert Niet", Twintig
eeuwen historie van de Neder
landen, Franeker, T. Wever.
Een algemeen oordeel kan men zich
bezwaarlijk vormen over deze nieuwe
Vaderlandsche Geschiedenis, zoolang nog
slechts twee van de veertien deelen
waaruit zij zal bestaan, zijn verschenen.
Twee deelen, die niet de meest vader
landsche zijn: dat Qver de oudste tijden
(tot ongeveer 1300), dichterlijk getiteld
„De morgennevels zwichten", en dat over
de koloniale geschiedenis van de vorige
eeuw: „Exploitatie en Eereschuld".
Wel kan men vaststellen, dat het boe's
niet is geschreven voor den man der we
tenschap; verwijzingen en bibliogra-
phieën ontbreken ook. Maar dat zal den
meesten niet verdrieten, en de beide
Algra's richten zich ook veeleer tot hen,
die als zich rustig ontwikkelende Neder
landers meer van hun eigen geschiedenis
willen weten. Daarvoor is dit een vlot
geschreven verhaal, dat zich zeker niet
fabels zal gaan fundeeren. Maar wel krijgt
men den indruk dat de schrijvers uit
vrees, om onverteerbaar te worden, te
veel gaan vertellen hoe het allemaal ging,
te weinig hoe het was. Bij deze meening
is overigens weer voorzichtigheid gebo
den: schrijvers die „wenschen in waarlijk
nationalen zin ons volk te verhalen van
twintig eeuwen historie'' vinden in de
beide genoemde deelen zeker niet hun
vruchtbaarste onderwerpen.
Voorloopig moeten wij ons beperken
tot de opmerking, dat wij nobeler en
beeldender geschreven geschiedenis ken
nen, maar dat de deelen wel afwisselende
litteratuur zijn. Geïllustreerd zijn zij ook:
meest met foto's, wat vooral in het deel
over de Middeleeuwen naar onzen smaak
niet zeer fijn gevoeld is; als er afbeeldin
gen moeten zijn, dan bij voorkeur uit den
tijd zelf. Die kunnen den afstand tot
vroeger verkleinen; foto's niet.
Maar wij zijn benieuwd naar de rest
J. J. P.
Sport in het kort
NAJDORF WINT TE MARDEL PLATA. Dê
beslissing in het internationaal schaaktournool
te Mardel Plata is in de laatste ronden ge
vallen. De eindstand luidt: 1. Najdorf 14 pnt.j
2. Stahlberg 13Vtr pnt.: 3. Ellskases 12 pnt,: 4.
Pilnik li1..-- pnt.; 5. Euwe 10Ms pnt.: 6. Julio Bol-
bochan 10 pnt.; 7. en 8. Rossetto en Jacobo-Bol-
bochan beiden 9 pnt.; 9. 10. en 11. Guimard,
Marini en Maderna alien SVa pnt.
Wat nu- Ofschoon de volledige uitslagen
der Engelsche gemeenteraadsverkie
zingen nog niet bekend zijn, verklaren
zoowel de conservatieven als de so
cialisten, dat zij een overwinning be
haald hebben.
Ek sal jou krij. Toen de auto van de
Engelsche koninklijke familie lang
zaam rijdend de mijnwerkersstad Be-
noni naderde, sprong een in een jute
zak gehulde inbporling op de tree
plank, terwijl hij riep: „Ik wil naar
mijn koning". Koningin Elizabeth
duwde den man met haar parapluie
van de auto. Hij werd onmiddellijk
door de politie gearresteerd en aan
een verhoor onderworpen.
Geen antwoord. Twintig vellen papier met
de antwoorden van de Amerikaansche
regeering op de vragen van de se-
naaatscommissie voor buitenlandsche
zaken, betreffende de hulp aan Grie
kenland en Turkije zijn zoek. Men
vermoedt, dat één of andere parle
mentaire verslaggever ze ontvreemd
heeft.
Voor George II geen kransen. Er zullen
geen kransen up de kist van Koning
George worden gelegd, daar Koning
Paul den wensch te kennen heeft ge
geven, dat het geld er voor aan het
weduwen- en weezenfonds zal worden
geschonken.
Materiaal verzamelen. Het Hebreeuwsehe
blad „Jedioth Aharonoth" meldt, dat
spoedig een missie van het Russische
departement van buitenlandsche za
ken naar Palestina zal gaan, om ma
teriaal te verzamelen, in verband met
het voorleggen van de Palestijnsche
kwestie aan de UNO.
Kleine democratie. De gouverneur van
Fransch Voor-Indië, C. F; Baron heeft
verklaard, dat Frankrijk van dat ge
bied een kleine democratie wil maken,
die uit vrijen wil met de Fransche
Unie verbonden zal zijn.
Ondergrondsch. Een lid van de Poolsche
ondergrondsche beweging „WIN"
(vrijheid en onafhankelijkheid), dat
zich ingevolge de amnestiebepalingen
had overgegeven, heeft de autoritei
ten een geheime wapenfabriek met ar
senaal gewezen. In het arsenaal yon4
men 670 machinegeweren.
