Haarlem's Dagblad | 1947 | 10 mei 1947 | pagina 2

„Jhr. De Geers terugkeer had nadelige
invloed op ontwakende geest van verzet'

Sportief weekeinde

Een nieuwe verlenging
der geldblokkering

C

3

ZATERDAG 10 MEI 1947

HAARLEMS DAGBLAD

'2

Koos Vorrink

(Vervolg van pagina 1)

Prof Gcrbraiidy verklaart dat, hij. kort
voor dat vcrdachte's brochure in druk ver-
schoen. er een gestencilde copie van in
handen kreeg, De publicatie van deze bro
chure in Nederland droeg natuurlijk niet
de goedkeuring van de Koningin.

Na de pauze werd de oud-minister van
Kol r de heer Ch. J. M. Weiter als ge
tuige gel oord. Hij verklaarde dat jhr. De
Geer do dracht om naar Indië te gaan
had aanvaard. Er werd hem een visum
verstrekt, dat uitsluitend bestemd was
voor Indië.

„Wij betreurden het", zo zeide de heer
Welter, dat een goed financier als jhr. De
Geer in Engeland werkeloos was. Wij voel
den. dat wü ihr. De Geer ter wille zouden
zijn door hem met een opdracht te belas
ter.. U:t Portugal ontvingen wij een brief
waarin hij ons mededeelde, dat hij zich als
oud-minister gerechtigd achtte naar zijn
vaderland terug te keren. De minister-pre
sident hooit hem meegedeeld, dat zulk een
handeling ongeoorloofd is".

Pres.: „Beschouwde u het feit, dat hij
toch naar Nederland terugkeerde, als
woordbreuk?"

Get.: „inderdaad".

Do id-minister van Onderwijs, de heer
G. Bolkestein, gaf vervolgens als zijn me-
ning to kennen, dat jhr. De Geer er zeer
v? aan gedaan heeft door naar Ne

derland te gaan in plaats van naar Indië.

Prestige der Londense
regering geschaad.

Pres.: „Meent u dat het prestige der Ne
derlandse regering in Engeland hierdoor te
lijden heeft gehad?"

Gel.: „Inderdaad. Het heeft moeite ge
kost het gebeurde te verklaren".

Ten aanzien van de brochure achtte ge
tik ge het moreel fnuikend, dat er in ge
sproken werd over onderhandelingen met
Duitsland, alsof het ging om besprekingen
tussen gelijkwaardige partijen.

Pres.: „Verdachte kreeg vóór zijn aftre
de als mmister-president in Londen het
Grootkruis van Oranje Nassau. Hoe zou
uw advies hieromtrent aan de Kroon thans
luiden?"

Get „Ik zou een ongunstig advies uit
brengen".

Uit verschillende verklaringen, die ter
zitting werden voorgelezefl blijkt, dat men
in regeringskringen in Londen de reis naar
Nederland sterk veroordeelde. In sommige
verklaringen wordt zelfs van „woordbreuk"
gesproken-

De griffier las enkele passages voor uit
destijds in Indië verschenen bladen, die in
het algemeen op scherpe wijze de handel
wijze van de oud-minister-president laken
er. zijn reis naar Nederland betitelen als
„een --rhenciing van de trouw aan Koningin
en vaderland".

Voor dat de getuige Otto Bene, de thans
gedetineerde oud-gevolmachtigde van de
D tse regering in Den Haag gehoord werd,
verzoekt p: f. Van Hamel de partijen zo
"min mogelijk vragen te stellen aan de
Duitse getuige, „omdat het niet nodig is
da* Duitsers een oordeel zouden vellen over
zuiver Nederlandse aangelegenheden".

Otto Bene had. toen de aanvraag van
verdachte b'nnen kwam, aan zijn regering
medegedeeld, dat. er geen bezwaar was,
jhr. De Geer in Nederland toe te laten, in
dien hij zich zou verplichten zich niet op
politiek terrein te bewegen.

Verdachte verklaart dat hij eerst in
Lissabon en toen in Berlijn op reis naar
Nederland deze beloften heeft afgelegd.
Hij ontkent ooit beloofd te hebben, dat hij
in Nederland niets tegen de Duitsers zou
or.dernemen. Deze voorwaarde was hem
naar zijn zeggen nooit gesteld.

Getuige Otto Bene verklaarde voorts,
dat ir.on in Duitse kringen er in politiek
opzicht waarde aan hechtte dat jhr. De
Geer naar Nederland terugkeerde. De voor
nam k roden was echter, dat men er geen
nader-1 in zag. „de oude man naar zijn fa
milie te laten terugkeren".

Vervolgens las de president de verkla
ring van Ven R bbentrop voor, waarin deze
zeide. dat hij inderdaad toestemming had
gegeven ihr De Geer in Nederland toe te
laten. Von Ribbentrop wist dat verdachte
een v m u staand man was in de Neder
landse politiek en meende, dat hij wellicht

De radio geeft Zondag

HILVERSUM I. 301.5 M.

S 13 00. 10 Ofl. r-OQO en 23.00 uur Nieuws. 8.15
a.io Landbouwpraatje 8.45 Jan Cordu-
•.ver.fr. u.12 Postduiven ber, 9.15 Geestelijk leven.
9.30 Men vraagt en wij draaien. 10 00 VPRO-
lr:Hi 30 Kerkdienst. 11.45 Geestelijke we-

deroplviuw 12.00 Gram.pl. 12.30 Zondagclub.
32.40 Mannenzartg 13.15 Renova 1.50 De Spoor
wegen spreken, 14.00 Gram.pl. 14.05 Boekbespre
king. 14.30 Phllharm. Orkest. 15.45 Fllmpraatje.
15 5* Reportage Varsity 16,15 Skymasters, 16.30
Voor de vrouw. 1650 Sport. 17.00 Voordracht.
17.10 Gesprekken met luisteraars. 17.30 Oonie
Kees 18.15 Voeibaireportage. 18.30 Strijdkrach
ten. 19.00 Olympus. 19.30 Cabaret. 20.05 Actual!-
u 70 13 Orgel en piano. 20.45 Hoorspel.
„Pau: vi anderen" 21.05 Gram.pl. 2115 Opera
„La Favoma" 22.05 Cabaret. 22.35 Viool
piano 23 15 Gram.pl.

HILVERSUM II, 414.5 M.. 218 M. en 1875 M.

c co. 13.00, 19..70. 22.30 uur Nieuws. 8.30 Mor-
9 45 Opening Groningse dag. 9.48
Hoi m1 -11.30 Strijkkwartet. 12.03 Orgel. 12.15
R:;:-kbcs;,:ekir.g 12 30 Vrolijk progr. 12.55 Zon
newijzer. 13.15 Rede Comm. der Koningin ln
G on mg en. 13.25 Gron. Orkestver. 14.00 Cause
rie over kerken en kloosters. 14.45 Groninger
legkaart. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Kerkdienst. 18.30
Kerkkoor. 18.45 Orgel. 19,15 Kent gij uw Bijbel?.
19.45 Groninger sport, 20.13 De gewone man.
29 311 Groninger avond. 20.15 Gebed. 22.27 Slot
woord Gron avond. 22.50 Gram.pl. 22.55 Vaders
dagboek. 23 00 Kareol Septet. 23.23 Gram.pl.

de leiding van een Nederlands kabinet on
der Duitse invloed op zich zou kunnen ne
men.

Vervolgens ging de president er toe over
jhr. De Geer te ondervragen.

Pres.: „U heeft zich in strijd met de wil
van de Nederlandse regering naar Neder
land begeven. Geeft u dit toe?"

Jhr. De Geer: „Inderdaad- In strijd met
de wens van de regering. Maar ik was geen
minister meer en was de regering geen ge
hoorzaamheid verschuldigd".

Jhr. De Geer was niet bereid verdere
vragen van het Hof thans te beant
woorden. Hij meende, dat hij alle te
stellen vragen in zijn pleidooi kon be
antwoorden.

„Ik acht het efficiënter", zo zeide hij.
„Zaterdag te spreken. Als ik nu uw
vragen beantwoord zal ik in herhaling
moeten treden."

,Pres.: „U kunt aan het Hof overla
ten te beoordelen wat efficiënter is".
Verd.: „Ik heb in het proces-verbaal alle
vragen beantwoord, die u mij nu stelt. Ik
heb de verklaring ondertekend. Ik bevestig
deze verklaring bij deze".

Pres.: „Het gebruik is, dat de verdachte
de vragen, die het Hof stelt, beantwoordt,
ook als zij in het proces-verbaal reeds ge
geven zijn".

Verd.: „Ik wil op alle concrete vragen
antwoord geven".

Pres.: „Ik vraag u bevestiging van de
tenlastelegging. Dat is een concrete vraag".

Verd.: ,De tenlastelegging is een com
mentaar op concrete feiten, meer niet".

Toch gaat jhr. De Geer in op de hem
gestelde vragen en geeft enkele punten
van de tenlastelegging toe, doch ontkent
ten stelligste, dat zijn terugkomst in Ne
derland nadelige invloed zou hebben op de
vastbeslotenheid van het Nederlandse volk
de strijd voort te zetten. Op de vraag of
verdachte de geaccepteerde reiscredietbrief
niet beschouwde als een verplichting zijn
opdracht in Indië uit te voeren, antwoordt
hij: „Toen ik uit Londen weg ging. was ik
inderdaad van plan naar Indië te gaan. De
regering heeft mij nooit verweten dat ik
mijn Indische opdracht niet uitvoerde,
echter wel dat ik naar Nederland terug
ging. Hieraan kunt u zien hoeveel waarde
de regering aan de opdracht hechtte".

De brochure.
De getuige Otto Bene weid weer voor
geroepen en verklaarde, dat hij na inzage
van de brochure, deze naar het ministerie
van Buitenlandse Zaken ter beoordeling
had doorgezonden. De brochure kwam te
rug met enkele correcties, die met jhr. De
Geer besproken wei-den. Otto Bene gaf
toe, dat hij van publicatie der brochure
een propagandistische uitwerking ver
wachtte, die gunstig was voor een vereni
ging van de Europese landen en in zekere
zin ook voor het Duitse rijk.

Vervolgens las de griffier nog een ver
klaring voor, afgelegd door de perschef
van het Duitse ministerie van Buitenlandse
Zaken Janke. In deze verklaring schrijft
Janke, dat hij de correcties in de brochure
met de schrijver besproken heeft, waarna
hij ten aanzien van bepaalde verbeteringen
toegevendheid heeft betracht en de oor
spronkelijke tekst heeft hersteld. Ten aaq-
zien van andere passages keurde jhr. De
Geer de aangebrachte verbeteringen goed.

Verdachte antwoordde op een desbetref
fende vraag, dat er in de brochure geen
enkeiep rinciële verandering is aange
bracht. Hij vertelde, dat Janke van zijn
superieuren een berisping kreeg omdat hij
tenslotte de goedkeuring gaf aan de bro
chure, die in verschillende opzichten af
week van de opvatting van de Duitse re
gering.

Getuige E. Voorhoeve, ex-propaganda
leider van de N.S-B thans gedetineerd,
verklaarde dat jhr. De Geer zijn bemidde
ling had verzocht om de brochure gepubli
ceerd te krijgen. Hij had deze bemiddeling
verleend, doch moest dit privé doen en ge
heim houden voor de leiding van de N.S.B.
die jhr. De Geer niet welgezind was we
gens de maatregelen, die in de Meidagen
1940 tegen de N.S.B.'ers waren genomen.

Getuige T. Goedewaagen, tijdens de be
zetting secretaris-generaal van het depar
tement van Volksvoorlichting en Kunsten,
die van Nederlandse zijde zijn goedkeuring
aan de brochure verleend*had, zeide, dat
de inhoud hem daarom sympathiek was,
omdat zij boven de partijen een overbrug
ging tussen de strijdende mogendheden
propageerde tot heil van geheel Europa.
Getuige meende, dat ook de N.S.B. niet
afwijzend zou staan tegenover de brochure
aangezien zij door bemiddeling van de pro
pagandaleider van de N.S.B. in druk werd
gebracht-

De hoofdredacteur van .Vrij Nederland",
de heer H- M. van Randwijk verklaarde
hierna, dat de terugkomst in Nederland
van verdachte op het Nederlandse volk een
slechte invloed had, juist omdat er in die
tijd nog stromingen waren in Nederland,
die meenden, dat overleg met Duitsland
nuttiger was dan de strijd voort te zetten.
Men moest toen het volk nog overtuigen
van de noodzakelijkheid ener verzetsorga
nisatie en de houding van jhr. De Geer
kon zeker niet bijdragen deze overtuiging
snel ingang te doen vinden.

Het Tweede-Kamerlid de heer J. H.
Scheps evenals de getuige Van Randwijk
illegaal werker tijdens de bezetting, liet
zich in gelijke zin uit.

Als U denkt, dat deze kinderen uit Anna Paulowna een schoolreisje gaan maken,
hebt U het mis. Zij krijgen les in de wachtkamer van het station, welke de spoor
wegen daarvoor beschikbaar gesteld hebben, omdat het gebouw van de R.K. school in
het dorp te klein is geworden.

Dr. M. van Blankenstein, hoofdredacteur
van „De Stem van Nederland" vertelde op
verzoek van de president iets over de reac
tie die het weggaan van jhr. De Geer in
Londense kringen gewekt had. Hij gaf als
zijn mening te kennen, dat de terugkeer
naar Nederland van jhr. De Geer met veel
invloed had op de opinie der Engelsen je
gens Nederland. Er was in Nederlandse
kringen verontwaardiging over de handel
wijze van jhr. De Geer. maar in Engelse
kringen werd er niet veel aandacht aan
besteed, vooral ook door de grote beslist
heid waarmede prof. Gerbrandy toen op
trad.

Na nog de plaatsvervangend leider van"
de N.S.B. C. van Geelkerken enkele vragen
te hebben gesteld, sloot de president de
zitting tct Zaterdag 10 ufft".

Hedenmorgen zette het bijzonder ge
rechtshof te Amsterdam de behandeling
van de zaak-De Geer voort.

Prof. Van Hamel begon met het voorle
zen van enkele verklaringen van getuigen,
die niet zijn opgeroepen. Volgens de ver
klaring van de heer August Philips, ban
kier uit Amsterdam, had verdachte's reis
naar Nederland verontwaardiging gewekt
in Amerika.

Ook de verklaring van de tijdens de oor
log in Engeland vertoevende ds. Van Dorp
had een gelijke strekking. Mr. G. E. van

Ruim 300 hectare heide
bij Arnhem zwartgeblakerd

Vrijdag in de namiddag is een hevige
brand uitgebroken op de Rozendaalse heide
ten Oosten van Arnhem. De brand, die door
de wind aangewakkerd werd, greep zeer
snel om zich heen. Bosbrandweren uit Rhe-
den en Schaarsbergen kregen assistentie
van de brandweer uiit Arnhem, maar ook
deze hulp bleek niet voldoende. Men riep
de hulp in van de militaire garnizoenen van
Arnhem en Apeldoorn, die in totaal 7 com
pagnieën manschappen afstonden. Uren zijn
de blussers bezig geweest, maar zij konden
niet voorkomen, dat behalve 300 tot 400 ha
heide, bovendien enkele ha bos, hoofdzake
lijk nieuwe aanplant en jonge dennen in
vlammen opgingen.

Nog een heidebrand.

Een zware heidebrand heeft Donderdag
middag op het landgoed „De Hoge Velu.
we" gewoed. De brand, welke buiten het
hek van het landgoed „Oud Reemst" ont
stond, breidde zich uit op het terrein van
„De Hoge Veluwe". Het blussingswerk
dat zeer bemoeilijkt werd door nog her
en der verspreid liggende granaten en
daardoor uiterst gevaarlijk was, werd
krachtdadig ter hand genomen. Na. vier

Walsum, oud vriend van verdachte, ver- "ur was ein^üjk het..vu"r mester,
klaarde, dat het dagelijks bestuur van de militairen uit Ede en het

Christelijk Historische Unie bijeen kwam
om zijn houding tegenover jhr. De Geer te
bepalen toen zijn komst hier bekend werd.
Hij noemde verdachte physiek zwak, doch
listig en sluw.

Oud-minister Mr. M. P. L. Steenberge
gaf in zijn schriftelijke verklaring te ken
nen, dat hij de terugkeer naar Nederland
onomwonden moest afkeuren. Deze daad
heeft een slechte indruk gemaakt en het
heeft veel moeite gekost het prestige te
herstellen. Als een deserterende zeeman
zwaar gestraft wordt, mogen volgens mr.
Steenberge, ex-ministers zich zeker niet
bezondigen aan het verlaten van hun post.

De heer J. J. Vorrink, voorzitter van de
Partij van de Arbeid, gaf in zijn verklaring
als zijn mening weer, dat het Nederlandse
volk, juist ten tijde van de terugkeer van
jhr. De Geer, erg slap was en moest wor
den opgevoed in de geest van het verzet.
Het feit, dat jhr. De Geer juist toen zijn
post verliet heeft een nadelige invloed ge
had op de ontwakende geest van verzet in
Nederland.

Volgens andere verklaringen zou de Ne
derlandse verzetsgeest niet verzwakt zijn
door de terugkeer van jhr. De Geer.

Gerben Wagenaar, voorzitter van de

4e bataljon jagers, het Edese politiecorps,
afdelingen der Veluwse bosbrandweer,
alsmede tal van jachtopzieners en beamb
ten van „De Hoge Veluwe" namen aan

Het einde van het seizoen der winter
sporten is in het zicht en de zomersporten
beginnen. Daardoor worden de sportpro
gramma's in de maand Mei overladen en
zijn voor dit weekeinde vele wedstrijden
uitgeschreven. De roeiliefhebbers trekken
naar Jutfaas, ter bijwoning van de Var
sity, hockey-enthousiasten hebben be
langstelling voor de interlandwedstrijd
NederlandBelgië in Amstelveen, de be
langstellenden in de honkbalsport kunnen
weer hun hart ophalen en verder trekken
talloze kijkers naar de gebruikelijke com
petitiewedstrijden van voetbal, korfbal en
tennis.

Om drie uur begint Zondag de hockey
wedstrijd NederlandBelgië in het Wage-
ner-Stadion. Voor de dertigste maal tre
den de ploegen aan. Van de 29 ontmoetin
gen hebben de Nederlanders er 19 gewon
nen, vijf maal verloren zij en vijf maal
was het resultaateen gelijk spel. Enkele
weken geleden won de Oranjeploeg met
31. Verwacht wordt, dat de gasten er
alles op zullen zetten, om revanche te
nemen.

Voor de voetbalcompetitie wordt de be
langrijke ontmoeting AjaxFeyenoord ge
speeld. Voor Feyenoord staat er niets meer
op het spel, doch de Rotterdammers zullen
trachten dit seizoen voor de tweede maal
van de Amsterdammers te winnen. In het
stadion van Feyenoord komen om vier uur
Xerxes en De Vole wijekers tegenover el
kaar. Bij een overwinning heeft Xerxes
nog een kansje. Haarlem zal het iir Rot
terdam tegen Excelsior niet gemakkelijk
krijgen. Spannend belooft het in het
Noordersportpark te worden tussen
Stormvogels en HBS, omdat twee elftallen,
die in degradatiegevaar verkeren, tegen
over elkaar staan. Even spannend kan het
in Den Haag tussen ADO en EDO worden.

In de tweede klas ontmoet RCH de
kampioenscandidaat Zeeburgia. De Ken-
nemers kunnen succes boeken tegen ZFC,
evenals het jubilerende Velsen, dat bezoek
krijgt van TOG. Voor HBC zijn de voor
uitzichten tegen DWV somberder

Verwacht wordt, dat TYBB in de derde
klas A van district 2 het kampioenschap
zal behalen. De club krijgt SJC op bezoek
en bij een overwinning kan de vlag ge
hesen worden. Schoten heeft een fraaie
kans ook kampioen te worden, als ten
minste eerst morgen van Aalsmeer ge
wonnen wordt en een paar dagen later
van IVy. Schoten staat echter voor een
moeilijke taak.

het blussingswerk deel. Helaas is ruim
150 h.a. hside verloren gegaan. Vermoede
lijk is de brand ontstaan door het achte
loos wegwerpen van een brandend eindje
sigaret.

De Alkmaarse P.R.A. heeft vijf Zaandam
mers gearresteerd, die verdacht worden var
i viaöoratie.

De maand April heeft voor de fondsen
handel ter beurze van Amsterdam een
aanmerkelijke verlevendiging gebracht,
welke de reeds girote vooruitgang van
Maart in de schaduw stelt. De omzetten
op de aandelenmarkt, welke van f 111/%
millioen im Februari tot f 22 millioen in
Maart waren gestegen, hebben in April
niet minder dan f 34 millioen belopen, ook
de omzetten op de obligatiemarkt bedra
gen met f 27 millioen meer dan het dub
bele van die in Februari.

Deze grotere omzetten gingen gepaard
met een verdere koersstijging voor de
I aandelen en een ongeammeerde stemming

j voor obligaties, waaruit men de gevolg-
C.P.N.te Amsterdam releveerde hoe de_il- trekk>ng kan maken dat velen hun obll_
legaliteit, dadelijk na de terugkeer van jhr.

De Geer, een afwachtende houding aannam,
omdat men nog niet wist wat het doel was
van zijn komst. Eerst toen bekend werd,
dat jhr. De Geer voor een opdracht naar
Indië was uitgezonden en deze niet had
uitgevoerd, kantte de illegaliteit zich scherp
tegen de daad van verdachte.

gaties in aandelen hebben omgezet.

Blijkens de maandelijkse opgaaf van
„Trouw" is de beurswaarde van 100 fond
sen uit verschillende rubrieken, welke eind
Januari f 4.4 milliard bedroeg, per 31
Maart tot f 4.8 milliard, einde April tot
ruim f 5 milliard gestegen bij een nomi-
Hierna las de president een brief voor.na!f ™aal5>e va" ca' 1 2 Se7

welke de verdachte begin 1942 geschreven! ^£58 va" 209 Ult Februan

heeft, toen hij voornemens was een tweede j

brochure te schrijven. De brief was gericht! ziedaar in enkele cijfers het beursver-
aan dr. T. Goedewaagen. In deze brief j iDOp van de iaatste maanden, dat verband
schreef verdachte dat de nieuwe brochure j houdt met de over het algemeen gunstige
niet in strijd was met de Duitse belangenjaarverelagen over 1946 zowel als met

en als een geïnspireerd geschrift moest wor
den opgevat om de vrede te bevorderen.
Seyss Inquart gaf echter geen toesterruhing
tot de publicatie.

Tenslotte las de president een heden bij
de procureur-fiscaal binnengekomen brief
van een oud-illegaal strijdster voor. Zij
schrijft, dat verdachte tijdens zijn verblijf
in Berlijn in verbinding heeft gestaan met
Hitier, Himmler en Bornemann. Hij zou
volgens deze brief toen inlichtingen ver
schaft hebben over de illegaliteit. De pre
sident zeide, dat hij op verzoek van de pro
cureur-fiscaal deze brief volledigheidshalve
bekend maakte en vroeg aan getuige
iPosthuma wat diens mening was. Deze ge
tuige achtte een contact tussen verdachte
en Hitier, Himmler en Bornemann uitge
sloten. Jhr. De Geer antwoordde op een
desbetreffende vraag van de president:
„Toen ik u dit schrijven hoorde voorlezen
kon ik voor het eerst tijdens dit proces
lachen".

(De zitting duurt voort).

Maandag

HILVERSUM I. 301.5 M.

7.i». 1 00 13 00. 18.00 en 23.00 uur. Nieuws. 7.15
Gymn 7 n Gram.pl. 9.15 Morgenwijding 9.30
Gram 10.30 Voor de vrouw. 10.35 Gram.pl.

11.00 op de uiticijk. 11.15 Zang en piano. 12.00
Lyra trio. 12.30 Spionnetje. 12 35 Stafmuziek
A cl. m e po: 13.50 Orgel en zang. 14.20 Plano.
14 45 Reportage. 15 05 Bonbonnlère 16 30 Grepen
uit de opera 17.00 Skymasters. 17.30 Padvin-
ders 17.45 Rijk over zee. 18.30 Strijdkrachten.
13.05 Motropole-ork'. 19.30 Dr. P. van Anrooy.
19.43s l-mdbouwrubriek. 20.05 Radioscoop. 22.10
Kamermuziek. 22 45 Old Fellows. 23,15 Swlng-
colicgo. 23 4$ Gram.pl.

HILVERSUM II, 415.5 M., 218 M. cn 1875 M.

7.00. 8.00, 13,00, 20.00. 22.00 UUr Nieuws. 7.15
Gym tl. 7.30 Gram.pl. 7.45 Woord v. d. dag. 8.15
Kcor 5 y/> Gram.pl. 9.15 Voor zieken. 17.50 Or-
v. - i 10 30 Morgendienst. 11.15 Zeven
c, Rotterdam. 11,35 Piano. 12.00 Gram.pl. 12.15
O 13.1 j Kamerorkest. 14.00 Voor jonge moe-
c.c: -. 14 20 Allround-sextet. 15.00 .Gram.pl. 15.15
StiUkkwartct. 16 00 Bijbellezing 16.45 Alt viool
en r.i> 17 20 Muziek v <1. Jeugd 18.00 Sport.

12.1 G,acoi;<: -ensemble. 19 20 Leeslamp. 19.40
Openrt(«klonken ïo.o» De Stemvork. 20.15 orgel.
20.5'. r. Zweedse vertelt. 21.15 Zang en spel.
22.:.. Actueel geluid. 22.30 Piano. 22 4J Avond-
overdenking. 23.00 Gram.pl.

Panda en de Meester-detecfive

31. Panda liep zachtjes in de richting van
de poort, die open stond en keek goed om
zich heen. „Ik weet nog niet zeker wat ik
vinden zal!" mompelde hij. „Het is eigenlijk
een probeerseltje om hier naar toe te
gaan.maar ik heb ontdekt, dat een de
tective in de eerste plaats geluk moet heb
ben om iets te bereiken.misschien heb
ik dat. Hoewel ik nog nooit gemerkt heb,
dat ik het had geluk bedoel ik! Wel

daar zit de portier, vooruit, nu zal ik het
merken!" De portier zat suffig in zijn hokje i
en geeuwde zo nu en dan beschaafd door
zijn neus. „Bah! Wat een baan." mompelde
hij dan. „Wat een leven-wat een ge-
sloof! Als ik niet zo'n sterk gestel had, zou
ik overspannen raken!" De portier was zó
in zich zelf verdiept, dat hij niet in de ga
ten had, dat Panda diep gebogen onder zijn
raam door sloop.... Intussen zat de wakm

nieuw kapitaal steeds duidelijker voor de
dag, hetgeen in sommige gevallen leidt
tot de gedeeltelijke uitkering van het di
vidend in aandelen. Na de Kon. Ned.
Stoomboot, die 10% in kas en 20% in
aandelen uitkeert, komt thans de Alge
mene Norit, die in 1946 bij een kapitaal
van f 2.350.000 en na afschrijving van
f 71.710, een winst maakte van f 230.662,
met een dividend van 6%, dat in contanten
of in aandelen a 120% kan worden ont
vangen, mede omdat een belangrijk be
drag der geldmiddelen nog altijd geblok
keerd is.

Dit brengt ons op de jongste besprekin
gen van minister Lieftinck met de leden
der Tweede Kamer over de Vermogens
heffingen, waarbij deze bewindsman de
houders van geblokkeerd tegoed een
nieuwe desillusie bereid heeft. De ge
blokkeerde saldi, overblijvende na be
taling der beide Vermogensheffingen, zul
len namelijk in vijf jaarlijkse termijnen
worden vrijgegeven, wat wil zeggen dat
de ^eldblokkade straks nog eens met vijf
jaar zal worden verlengd, althans voor
hen, die# na de betaling hunner belas
tingen nog geblokkeerd tegoed overhou
den.

Wij en anderen hebben daartegen
herhaaldelijk geopponeerd en het ver
heugt ons daarom dat een aantal Kamer
leden met klem op het vrijgeven van deze
saldi heeft aangedrongen. Met de be
taling van genoemde belastingen is de
geldzuivering voltooid en de minister heeft
destijds Beloofd dat dan op de blokkade
een geleidelijke deblokkering zou volgen,
welke „wel eens enkele maanden zou kun
nen duren" Later heeft hij verklaard dat
voor de saldi belastingcertificaten zouden
worden uitgegeven, welke konden worden
overgedragen, ook al geen sympathiek
denkbeeld, maar dan toch een middel om
over het geblokkeerde geld weer de vrije
beschikking te kunnen krijgen. Nu krab
belt de minister echter verder terug, blijk
baar bevreesd voor een uitzetting van de
geldsomloop met als gevolg een stimulans
voor de zwarte markt en een overmatige
aankoop van consumptie- en kapitaal
goederen.

Wij delen die vrees niet. De aankoop
van laatstgenoemde goederen is door de
overheidsmaatregelen dermate beperkt,
dat, zo het bedrag der geblokkeerde saldi
belangrijk mocht zijn, slechts een klein
deel daarvan voor consumptie of inves
tering kan worden aangewend. En dat
spaar- en bedrijfskapitalen op de zwarte
markt zullen terecht komen, is een on
waarschijnlijke en minder nobele veron
derstelling.

Maar bovendien druist de verlenging
der geldblokkade in tegen recht en billijk
heid. Hij, die aan zijn belastingverplich
tingen voldaan heeft, heeft recht op wat
er daarna van zijn geblokkeerd tegoed is
overgebleven, evengoed als hij die des
tijds effecten voor zijn vrijkomende gel
den gekocht heeft, deze thans weer vrij
kan verkopen.

Een toevallige omstandigheid mag geen
reden zijn waarom voor de één wel, voor
de ander niet de blokkade wordt opge
heven.

Met meer ingenomenheid maken wij
melding van het sluiten ener Nederlandse
dollarlening in de V.S., zij het ook tot een
bescheiden bedrag van 20 millioen en
kere speurder Snufkens ook niet stil. Hij op tamelijk straffe voorwaarden: 3yA%
had zijn kleren aangeschoten, was in zijn rente en een looptijd van tien jaar met
autotje gestapt en reed nu snel door de uitgifte a pari. Met meer dan gewone be-
donkere straten. „Men moet een idee niet langstelling mag worden afgewacht hoe
aflaten koelen!" sprak de pientere man tot het resultaat van deze emissie zal zqn,
zichzelf. „Hier rijd ik, heet van de naald!: welke door de bekende firma Kuhn Loeb
Waar her me heen voert is nog niet dui- j Cy. zal worden uitgegeven.
delijk, maar ik ben van plan de Taks Auto- Hiervan zal uiteraard afhangen of deze
mobile Comp. N.V. aan een. nauwgezet] firma bereid zal zijn verdere crediet-aan-
onderzoek te onderwerpen!" j vragen van Nederland te financieren.

de onzekerheid ten aanizen van de toe
komstige koopkracht van de Gulden, een
onzekerheid, welke nog wel geruime tijd
zal voortduren, omdat van een geconsoli
deerde financiële positie in ons land nog
niet kan worden "gesproken.

Intussen komt ook op de beurs aan alle
lofzangen een einde en de Meimaand is
met een verminderde kooplust ingezet,
waarbij met name voor Industriële pa
pieren de hoogste koersen niet behouden
konden blijven.

Hiertoe hebben ongetwijfeld ook be
schouwingen in financiëele bladen mee
gewerkt, waarin sterk de nadruk wordt
gelegd op de noodzakelijkheid dat van de
grotere winsten der bedrijven zeer aan
zienlijke bedragen zullen moeten worden
gereserveerd voor aankoop van of afschrij
ving op nieuwe kapitaalgoederen, tenge
volge waarvan de dividenden vooreerst
bescheiden zullen moeten blijven. Bij Vele
ondernemingen komt de behoefte aan

Mei, dat de stad zichzelve niet meer
kende. Een man achter een kar. overvloei
end van rood en goud schreeuwde, dat
alle tulpen maar één kwartje de bos kost
ten en er stond een harmonicaspeler te
dat de mensen ervoor bleven
stilstaan. Een straat verder schalde de
radio uit een kleine muziekwinkel een
tango, die het hart van het meisje smelten
deed. Zij stond stil te luisteren op het
smalle trottoir en liep verzaligd door toen
het lied plotseling afknapte.

Voor de koffiehuizen zitten de mensen
in de zon alsof Nederland geen leed meer
kent.

Het blijft een tronder wat de goede
zon de mensen doet. En hoe zij de stad
verandert Haar grauwe dreiging wordt
speelse uitbundigheid. Zij kent geen ge
heimen meer. Zijn alle mensen goed ge
worden?

Ik moet in een straat zijn. die op de
grens tussen stad en land ligt. Ge kunt
een mensenleeftijd in een stad wonen,
zonder dat ge ooit haar peripheric be
treedt. Zonder dat ge ziet hoe een grote
stad ineens verlopen kan in het land.

Dat laatste huis zag uit op de polders,
Geuren van gras en water stromen bin
nen. En aan 't verschiet staat een molen
tegen de blauwe hemel.

„Kom voor het raam zitten, het uit
zicht zal je goed doen" zei de gastvrouw.

En over de vensterbank, die overvloeit
van bloemen, kijkt ge in 't verschiet van
het polderland.

Het is niet dit land dat mij zo treft,
doch dat ge hier zijt op de scherpe grens
van de huizenstapeling en de volstrekte
stilte.

Grensgebieden zijn altijd vreemd. Zij
hebben altijd de geheimzinnigheid van
iets, dat eindigt waar het andere begint
Twee werelden raken elkander aan. Daar
leeft iets wat ge niet begrijpen kunt.

De straat beneden is vervuld van stads
gerucht, het geluid van een melkwagen:
een man met kannen en flessen.

Kinderen doen een vlug spel, waarvan zij
alleen de vreemde regels kennen.

Zelfs hier staat een zanger, die met
zijn ogen de huizen aftast naar een gehoor
dat hem, dankbaar voor zijn klagelijk ge
jammer, zou belonen nu de zon goedgeefs
maakt.

Maar vlakbij is de stilte van het land.

Een man werkt in de weide. Koeien
grazen traag de goede aarde af. Een paard
gaat plotseling galopperen om even plot
seling sf?il te staan bij een hek.

De wereld is altijd wonderbaarlijk,
denkt ge.

Ineens eindigt de stad dan komt de
melodie der stilte en aan de einder staan
de torens van een andere stad.

Waar ik het huis verlaten heb verbindt
een smal en zanderig pad de brede straat
met de polders. Er staan gele kleine bloe
men langs een brede, heldere sloot. De
koeien kauwen en het paard staart mij
aan. De man zegt goeiemiddag en dat is
alles.

Ikt is niets, doch op deze vreemde zo-
meraag in Mei is het de ontdekking var
al, wat ge in een lange winter hebt ver
geten.

De stad beheerst het leven, totdat ge
als echte stadsmens plotseling ontwaart
dat zij slechts een klein en luid deel van
de wereld is, die zo stil en zo vredig kan
zijn als een slootkant met gele bloemen,
een paard dat met grote, donkere ogen
naar de vreemdeling kijkt en een man die
alleen maar goeiemiddag. zegt.

ELIAS.

Thans ook kerkdiensten
te Santpoort-station

Destijds meldden we, dat aangezien voor
verschillende gemeenteleden de afstand
van Santpoort-Station naar de Ned. Herv.
Kerk wel wat groot was, de kerkeraad met
j plannen rondliep kerkdiensten te Santpoort
Station te houden. Thans vernemen we. dat
de kerkeraad er in geslaagd is een geschikt
gebouw te vinden, n.l. „De Toorts", ge
legen aan de Duinweg. In de eerste dienst,
welke morgen om 10 uur in dit gebouw ge
houden zal worden, zal ds. P. A. Tichelaar
voorgaan. Het ligt in de bedoeling deze
bijeenkomsten om de 14 dagen te houden.

De minister /.onder portefeuille Mr. E. S.
van Kleffens is gistermiddag uit de Ver. Staten
in Nederland aangekomen.

Aflossing De Britse economische missie in Grie
kenland zal dat land 30 Juni verlaten, aan
gezien het waarschijnlijk is. dat de Ameri
kaanse economische missie op die datum te
Athene zal arriveren, aldus heeft rie Britse
ambassadeur ln Athene in een brief aan
minister Tsaldaris aangekondigd
Coalitie De conservatieve leider Lord Woolton
en de liberale leider Lord Tevlot hebben ln
een gemeenschappelijke verklaring doen
uitkomen dat bun partijen gezamenlijk een
front tegen hei socialisme is Groot-Brittan-
nië denken ie vormen en mogelijk samen
candldaten zullen stellen.

Vriendschap. De politie in Merano (Noord-
Italië) heeft beslag gelegd op een Stradi
varius-viool. die, naar men gelooft, aan
Gfihheis heeft nebehoord. Een Bulgaarse
mu icus maakf »r aanspraak op. Hij zegt,
de viool van Gflbbels' vrouw, met wie hij In
nig bevriend was. gekregen te hebben. Hij
was echter anti-Nazi. beweert hij
Sneeuw, ln New Vork en Pennsylvania
sneeuw gevallen. In sommige delen van het
Midden-Westen van de V. S. was de tempe
ratuur tien graden Celsius onder nul. Het U
de koudste Mei-maand sinds 24 Jaar.
Symbool. De St Paulus Dom in MUnster. die
tijdens de oorlog zwaar werd beschadigd,
zal in de oorspronkelijke vorm worden her
bouwd Dc Inuzen eromheen zullen lager
worden opgebouwd, zodat de kerk nog
ker dan vroeger de omgeving zal domineren.
Staking De arbeiders van de Renault-fabrie-
ken hebben met 6886 tegen 1275 stemmen be
sloten het werk Maandag te hervatten. Zij
hebben een loonsverhoging van drie francs
per uur geaccepteerd inplaats van de tien
francs, die zij oorspronkelijk geëist hadden.
Verliezen. De Prawda schrijft, dat Rusland in
de oorlog In totaal zeven millioen mensen
verloren heeft en een materiële schade van
679 milliard roebel heeft geleden
Besprekingen. De ministers Beel en Jonkman
voeren op het ogenblik besprekingen met
de luitenant-gouverneur-generaal en de torn-
missie-generaal Vandaag zullen zij de re
publikeinse delegatie ter nadere kennisma
king ontvangen.